BERICHT
Stadsnieuws
MOSKOU'S „UITGAANDE
WERELD"
LAATSTE BERICHTEN
zu, die zich met Ingang van
1 Januari a.s. als kwartaalabonné
voor het Amersfoortsch Dagblad
opgeven, zullen de tot dien datum
verschijnende nummers GRATIS
ontvangen.
Nieuwe Uitga-vee
Amusementen in Sovjet-kringen.
Schouwburgen en badplaatsen de
hoofdzaak
door
Dn. B. SAWELJEW.
Het Kreml, vroeger het symbool van de
tsai'i.-i sche macht, is thans in zekeren zin
dc, residentie van do sovjet-autoriteiten.
Wié. in het Kreml woont, behoort tot do
Moskousche aristocratie en geniet een veel
aangenamer leven dan een gèwoon burger
in de hoofdstad der sovjet-unie. Een dienst
woning in het voormalige paleis van den
Tsaar is de publieke erkenning, dat rnen
tot de eerste kringen van de roode hoofd
stad behoort. Er zijn vele voorrechten aan
vorbonden, waarvan het voornaamste wel
de speciale levensmiddelenkaarten zijn, die
den bewoners dezer dienstwoningen naar
Russische begrippen lucullische genietin
gen mogelijk maken. Het is dan ook niet
gemakkelijk om zich in te dringen in den
steeds exclusiever wordenden kring der
sovjet-aristocratie. Bovendien leven de sov
jet-autoriteiten cn hun vrienden bij wijzo
I \an spreken achter gesloten deuren.
Er zijn n.l. iii Moskou weinig openbare
vermakelijkheden en die zijn dan nog in
I hoofdzaak bestemd voor de buitenlanders
I en dc leden van het corps diplomatique
I De „sovjet-society" vertoont er zich nooit
I Zij, die tat de z.g. goede sovjetkringen be~
I hooren, komen slechts in twee clubs, do
I „Cercle" in de Twerkaja cn een literaire
I club. Hier komen af cn toe wel hoogwaar-
I digheidsbekleedors van de sovjet. Doch
j voor het. overige moeten deze zich amusee-
ren binnen do muren van het Kreml en...
in den schouwburg. Premières cn vooral
general© repetities zijn in elke Moskouscho
schouwburg gala-avonden.
Daarbij dient men in het oog ie houden,
dat Rusland bijna verstikt wordt door de
bekrompen en starre partij formules, zoodat
dc schouwburg de eenige plaats is, waar
men nog eens een vleugje frisschc lucht
kan opvangen. En de tooneelspelers cn
tooneelspeelsters worden in verband daar
mee zeer bewonderd. Vooral dc tooneel
speelsters worden als iets buitengewoons
beschouwd. Hot feit, dat zij zich eleganter
kunnen klccdcn dan voor een gewone
j vrouw betamelijk wordt geacht, draagt
daartoe natuurlijk nij, terwijl zij over het
algemeen zeer schoon van uiterlijk zijn en
zich ook weer op West-Europeesche wijzo
verzorgen. Het is dus niet zoo verwonder
lijk, dat zij op voor eigenlijk zeer primi
tieve sovjot-ambteharen een bekoring heb-
ben, die aan betoovering grenst.
Van het tooneel wordt daarom dikwijls
evenveel aandacht geschonken als aan de
staatszaken. Menig staatsman denkt na
over de coulissen en cnsceneering cn de
sovjet-regeering onderhoudt een zeer nauw
contact met dc directies cler belangrijke
schouwburgen. De commissaris van oorlog
Worosjilow oefent een grooten invloed uit
op het speelplan der opera. De machtige
dictator Stalin is een groot muziekliefheb
ber en laat zich dikwijls in de opéra zien.
Kameraad Rykow voelt eveneens voor de
opera, mA.ar hij protegeert voornamelijk het
Moskouscho Kunsttheater. Loenatsjarski
ontlioudt zijn belangstelling aan geen enkel
Moskousch theater en dc commissaris voor
de gezondheid Sjemosjko wijdt zich aan de
operette, maar dan een „"operettekunst met
een communistische ideologie".
Als do vertegenwoordigers der roode
aristocratie den schouwburg bezoeken, on
derscheiden zij zich in niets van de een
tonige kleeding van het overige publiek.
Ze dragen Russische laarzen cn zwarte
hemden. Terwijl dc meeste autoriteiten
zièh voor aller oog in het parket laten zien,
geeft Stalin er de voorkeur aan om ach
ter in een logo verscholen van do kunst te
genieten. Wij zeiden reeds, dat de schouw
burg het eenige amusement vormt in het
leven der nieuwe aristocratie. Zij kent geen
galadiners en recepties en als men elkaar
bezoek!, geschiedt dat zonder de minste
feestelijkheid. Op de tafel ligt slechts een
zeil en dat er niet bediend wordt, doch dc
huisvrouw alles op tafel brengt, spreekt
vanzelf. Toch wordt zoo'n maaltijd als een
groot feest beschouwd, aangezien het moei
lijk is om aan levensmiddelen te komen.
Stalin geldt echter als een zeer beschei
den eter. Dc commissaris van buitenland-
sche zaken Litvinov is daarentegen zeer
gesteld op een goeden maaltijd. Bij de groo-
tere feesten, die gewoonlijk worden geïm
proviseerd, wordpn de acteurs en actrices
van den staatsschouwburg uitgenoodigd.
Er wordt gezongen en zelfs gedanst, doch
met dat al dragen deze huiselijke feestjes
geen ander karakter dan die, welke men
voor den oorlog in elk provinciaal plaatsje
heel gewoon vond.
De modes uit'het Westen bereiken Mos
kou mot een vertraging van een half jaar.
Baljaponnen beiitten alleen de vrouwen
der diplomaten. Even weinig worden on-
der de heeren rok en smoking getolereerd.
Zelfs de receptief bij .de buitenlandsche di
plomaten herinneren in niets aan datgene,
wat men in andere Europecsclie landen de
society pleegt tc noemen. Diners komen in
diplomatieke kringen uiterst zelden voor
en worden den laatsten tijd vervangen
door avondreceptics.
Men moet n.l. niet vergeten, dat zelfs do
vertegenwoordigers van de roode aristocra
tie nog maar een zeer bescheiden salaris
ontvangen. Ze kunnen er ternauwernood
de huishoudelijke uitgaven race bestrijden
cn dat terwijl hun privileges ook hèt ver
krijgen van levensmiddelen tegen lagere
prijzen behoort. Des te meer genieten zij
van de badreis op staatskosten, waar alle
bewoners van het Kreml recht op hebben.
Ia de Krim, do z.g. Russische Rivièra, be
vinden zich nog vele vorstelijke paleizen
tiit vroegere jaren, die nu tot hotels voor
de nieuwe aristocratie zijn ingericht. Het
leven in die hotels kost hun zoo goed als
niets. Voor velen minder aangenaam is
echter de communistische traditie, dat
man en vrouw hun vacantic niet op de-
zelfdo plaats doorbrengen. Veel amusemen
ten brengt zoo'n badreis overigens niet met
zich mee; er zijn geen bars cn evenmin
dansgelegenheden, zoodat het nemen van
zonnebaden cn de geregcldo besprekingen
van actueele politieke kwesties in de clubs
do eenige afwisseling vormen. Toch wordt
er ook in deze badplaatsen duidelijk ver
schil gemaakt tusschcn de nieuwe aristo
cratie en het gewone publiek. Ook daar
aan zijn echter grenzen; toen bijv. de echt-
genoote van een sovjet-autoriteit geheel al
léén wenschte tc liggen op een bepaalde
plek aan het strand der badplaats Yalto,
•verklaarden verscheidene arbeidersvrou
wen, dat zij evenveel recht hadden op do
lucht en do zon
(Nadruk verboden).
HET DREIGENDE CONFLICT
BIJ PALTHE.
Almelo, 17 Dcc, liet dreigende conflict
bij de N.V. Palthc alhier, is voorloopig op
geheven. De vakorganisaties van het per
soneel besloten gisteravond het voorstel van
den rijksbemiddelaar te aanvaarden, waar
door Maandag a.s. niet wordt gestaakt. Het
ultimatum aan de directio wordt een week
verlengd. Dinsdag a.s. zal men do nieuwe
conferentie met den rijksbemiddelaar tc
Den Haag bijwoneii, mits de N.V. intus-
6chen geen wijzigingen brengt in den bc-
staanden toestand in oen voor de arbeiders
ongunstigen zin.
DIPHTERITIS TE VALKENSWAARD.
70 gevallen, waaronder doodelijk.
Sedert twee weken heerscht to Valkens-
waard- L.) in hevige mate dc diphterltis.
Alle scholen zijn gesloten. Ongeveer zeven
tig gevallen zijn geconstateerd waarvan zes
met doodelijken afloop. De ziekte heerscht
voornamelijk onder kinderen van 3 tot li
jaar. Maandag a.s. wordt de inspecteur van
de Volksgezondheid uit Maastricht ver
wacht, teneinde een onderzoek in te stellen.
(Telegraaf).
ELFJARIG MEISJE TE VENLO
GEHULDIGD.
Wegens haar optredon tijdens
den garagebrand.
Op het stadhuis te Venlo werd Vrijdag
middag aan de elf-jarige Bennie Theunis-
sen aldaar, door den Kon. Ned. Brand-
wcerbond het eerekruis 'van verdienste
aangeboden, wegens haar moedig optreden
bij den grooten garagebrand tc Vcnio op
24 October j.l., waarbij zij hare zusjes en
een vriendinnetje van een wissen vuurdood
redde.
Do huldiging geschiedde door den heer
Van 't Sandt uit Amsterdam en werd bij
gewoond door mr. B. Berger, burgemeester
van Vcnlo, den heer cn mevrouw Theunis-
sen en door meerdere officieren van het
Venlosche brandweercorps.
VERDUISTERING.
Het O. M. bij de rechtbank te Winschoten
heeft gisteren tegen den 24-jarigen arbeider
J. B. S., van Onstwedde, ter zake van ver
duistering van 1500 als deel van de na
latenschap van zijn grootvader, een gevan
genisstraf van 10 maanden gcëischt. Uit
spraak 23 dezer.
DIRECTIE A. D.
COLLECTE DE HELPENDE HAND.
Opbrengst i 518.61.
Dc collecte van Dc Helpende Hand, op 14
dezer gehouden, heeft f 518.01 opgebracht.
Het bestuur verzoekt ons dank te willen
brengen aan allen, die bijdragen hebben ge
geven en tevens een woord van dank aan de
eollectrices en collectanten, die aan het wel
slagen dezer collecte hebben meegewerkt.
A Uit den omtrek.
HARTVELT-KWARTET.
Tweede abonnementsconcert.
Het tweede abonnementsconcert van het
Hartvelt-Kwariet zal plaats vinden op Don
derdag 22 December, in het gebouw van de
Theosophischc Verecniging.
De uit te voeren werken zullen nader
worden bekend gemaakt.
VEREENIGING TOT BEVORDERING VAN
HET NIJVERHEIDSONDERWIJS.
Ledenvergadering op 21 Dec.
a.s.
De Vcreeniging ter bevordering van het
Nijverheidsonderwijs zal op Woensdagavond
21 Dqcember a.s. een algemecne vergade
ring in de Ambachtsschool houden.
GARNIZOEN.
De levering van turfstrooisel aan de troe
pen te paard alhier in garnizoen, geduren
de het tijdvak 1 Februari t.m. 30 April 1933,
is opgedragen aan den heer J. van IJken,
alhier.
AANRIJDINGEN.
Bij de Korte Gracht.
Gistermiddag heeft up r1f4 brug bij de Kor-
tö Gracht con aanrijding plaats gehad tus-
sclien een vrachtauto én eèn luxe auto. Do
luxe auto -etond op dc brug geparkeerd,
toen do aanrijding plaats vond. Do bestuur
der van dc vrachtauto, van wicn door een
burger agent gevorderd werd tc 6toppcn,
reed door. Het nummer cn letter van de
auto zijn bekend, zoodat deze haastige bo-
stuurder er nog wel meer van zal hooren.
Op de Snouckaertlaan.
Op den hoek van dc Snouckaertlaan en
den Utrechtscheweg is gistermiddag, door
dat do bestuurder van een etadsautobuö to
ver doorreed, een bestuurder van een hand
kar aangereden. Laatstgenoemde is naar
het politiebureau overgebracht, waar na
medisch onderzoek bleek, dat hij een voet
had gekneusd. De man is per auto naar zijn
woning vorvoerd.
Op de Kleine Koppel.
Op de Kleine Koppel is een 14-jarige jon
gen, die bezig was met het opladen van een
vrachtauto, door bot achteruit rijden van
eon luxe auto, met zijn band tusschcn bei
de voertuigen bekneld geraakt, met het ge
volg, dat hij ernstige vleeschwonden up
liep. De jongeman is naar het St. Eliza
beth's gasthuis overgebracht, waar men
voorloopigc opname gewenscht achtte.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Spoorvervoer ijlgoed naar Parijs.
Bij het bureau van de Kamer van Koop
handel kwam een mcdedeelihg in van de
Ned. Spoorwegen over, een regeling van
vervoer van ijlgoed naar Parijs via Roosen
daalEsschenFcignies, zulks in overleg
met de Belgische en Fransche spoorwegen.
Deze regeling is 15 Dec. 1.1. ingegaan.
Door deze regeling is voor verschillende
Ned. stations een bespoediging in den ver-
voersduur van 24 uur bereikt.
Voor enkele stations, die voor het gebied
der Kamer van belang zijn, geven wij hier
dc dag en het uur van vertrek van die sta
tions en de dag en het uur van aankomst
tc ParijsNoord.
Aankomst Parijs—Noord 1.19 Dag III.
Amersfoort 1.58 uur Dag II.
Arnhem 21.50 uur Dag I.
Harderwijk 23.58 uur Dag I.
Utrecht 3.5G uur Dag II.
Do cijfers I, II on III duiden de dagen aan
waarop dc trein rijdt; telkens bij midder
nacht begint een volgende rijdag.
B.v. Groningen 18.04 (I), vertrekt Amers
foort 1.5S (II), is te Parijs 1.19 (III), enz.
DE KERSTPOTTEN VAN HET LEGER
DES HEILS.
Wij wiileu een oiler brengen!
Op verschillende punten in dc^tad zijn
weer de Kerstpottcn geplaatst. FeiWijk kan
met deze simpele rnededeeling worden vol
staan.
Ieder, die haar leest, weet dat:
in die potten geld verzameld wordt door
het I.cgcr des Heils,
iedere gave ook de kleinste! donk-
baar aanvaard cn nuttig besteed wordt.
met he.t \erzameldo geld in natura om
gezet het ware Kerstlicht gebracht wordt
bij lieden, die het uit eigener beweging
niet kunnen ontsteken,
een daad van mcnschlievendheid verricht
wordt met het brengen van een flnantieel
offer,
uit dien hoofde de moeilijke tijden geen
beletsel mogen vormen tot het tasten in de
portcmonnaie,
de arbeid van het Leger des Heils niet
genoeg gesteund worden kan.
Wij willen het hierbij laten, ^rtrouwen
stellende in liet plichtsbesef onzer stadge-
nooten. Die bewijzen zullen het Lichtfeest
met blijdschap tegemoet te treden, voor
zich cn voor anderen!
NATIONALE KONIJNENTENTOON
STELLING.
In dc Markthal.
Op 23, 21 en 26 December a.s. zal in dc
Markthal een nationale, speciale konijnen-
tentoonstelling gehouden worden, georgani
seerd door de vereeniging van Amersfoort-
schc Konijnenfokkers.
Dc officiecle opening dezer tentoonstelling
heeft Vrijdagavond 23 December plaats.
DE NATUURVRIENDEN.
Een wandeltocht.
Morgen, Zondag IS December, houden ,.De
Natuurvrienden" een wandeltocht naar
Wallenburg, onder leiding- van den heer E.
Pljpatra.
Wc verwijzen naar dc in dit blad voor
komende advertentie.
ZILVEREN JUBILEUM.
Bij de iirma J. van Vollenhoven.
Heden herdenkt de lieer II. J. Hol den
dag, waarop hij voor 25 jaar in dieri6t trad
bij de firma J. van Vollenhoven, afdeeling
koloniale waren. Ofschoon de jubilaris de
zen dag ongemerkt voorbij wenschte te
doen gaan, mocht hij hedenmiddag toch
van zijn directie, onder het uitspreken van
hartelijke woorden, een enveloppe met in
houd in ontvangst nemen.
NATIONAAL CRISIS-COMITc.
Voor het Nationaal Crisis-Comité ont
vingen wij nog de volgende gift:
Leerlingen Ambachtsschool (9e bijdrage)
f 7.20:
PLAATSELIJK CRISIS-COMITé.
Voor het Plaatselijk Crisis-Comité nog de
volgende gift binnengekomen:
Personeel Ambachtsschool f 13.50.
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS.
Aanvragen van werkgevers.
boven de 18 jaar.
1 Dagmeisje, 3 dienstboden, 1 kamer
meisje, 1 kookster. 1 noodhulp-keukenmeis
je, 1 biezenirekster, 1 keukenmeisje, 1
strljkstor, 1 vcrstclnaaislcr, 1 werkmeisje.
Aanbiedingen van werkzoeken
den.
Boven dc 18 jaar.
1 Behanger-stoffeerder, 6 clectricicn6, 8
fabrieksarbeiders, 1 gas- cn waterfittcr, 3
kantoorbedienden (raann.), 1 kantoorbe
diende (vrouw.), 1 blikslager, 1 rijwielmon
teur, 1 verw.-monteur, 1 wafelbakker, 1
bloemkweekcr, 1 kok, 10 losse arbeiders, 1
machine-bankwerker, 1 meubelmaker, 1
meubelstoffeerder, 2 Automonteurs, 2 rij
wielherstellers, 1 huisschilder, 6 autogeen-
lasschers, G automonteurs, 3 banket- en
broodbakkers, 3 banketbakkers, 22 bank
werkers, 2 behangervs-stoffeerders, 1 bier-
bot(elaar. 1 bloemist, 3 boekbinders. 7
boekdrukkers, 3 boekhouders, 2 bouwk. op
zichters, 5 broodbakkers, 29 cb.auffours, 2
chocoladewerkers, 1 colporteur, 3 dagmeis-
jcs-depöthouders, 5 dienstboden; 20 electri
cians, 2 electr. lasscherp, 1 cmballeur, 4
expeditieknechten, 38 fabrieksarbeiders, 2
fabrieksmeisjes, 1 forceur. 1 framebouwer,
2 framevijlers, 70 grondwerkers, 1 hoef
smid, 1 houtdraaier, 3 houtfraisers, 1 huis
houdster, 1 huisknecht, 3 hulp i. d. huis
houding, 2 incasseerders, 5 inpakkers, 2
isoleerders, 26 kantoorbedienden (mann.),
4 kantoorbedienden (vrouw.), 10 kantoer-
werksters, 1 kappersbediende, 8 kellners,
1 hulpvakarebider, 4 betonvlechters, 2 pla-
tenzetters, 1 glazenwas6cher, 1 clectro-
techniker, 1 ketelmaker, 1 kottcraar, 1 kin
derjuffrouw, 1 kistenplakker, 7 kleerma
kers, 2 klinkers, 1 kok, 2 kooksters, 5 krui
deniersbedienden, 8 letterzetters, 2 lom
pensorteerders, 7 loodgieters, 4 loopknechts
191 iossc arbeiders, 10 machinale houtbe
werkers, 10 machine-bankwerkers, 1 ma
chinist, 9 magazijnknechts, 1 magazijn
meester, 1 metaalboorder, G metaaldraai-
ors. 1 metaalfraiser, 1 metaalschaver, 5
metaalslijpers, 1 mctaalstamper, 26 metse
laars, 5 meubelbeitsers, 15 moubelmakers,
4 meubelstoffeerders, 1 monteur, 1 motor
schipper, 4 naaisters, 40 opperlieden, 3
pukhuisknechlen, 1 pa.pierbewerker, 1
pianostemmei", 4 plaatwerkers., 1 pijpb'g-
ger, 1 radio-monteur, 1 reiziger, 4 rijwiel
herstellers, 4 rijwiellakkers, 7 rijwiclmon-
teurs, 4 scheerders (textiel), 1 medaillema
ker, 1 bedrijfsleider, 1 zuivelbewerker, 1
banderollecrder» 1 chcUsigarenfabriek, 1
filiaalhouder, 1 bouwkundig teekenaar, 97
huisschilders, 5 schoenmakers, 28 sigaren
makers, 1 sigarensörteerder,. 6 6meden. 1
slager, 2 soldeerder*?, 1 spoeler, 1 steenhou
wer, 4 steno-typisten, 19 straatmakers, 113
straatmakers-handlangers, 38 stucadoors,
1 suikerwerker, 3 tabaksbewerkers, 1 elec
tro technisch werktuigkundig teokenaar, 1
textielarbeider. 57 timmerlieden, 13 tuinlie
den, 1 uitvoerder, 3 veldarböiders, 2 ven
ters, 1 verver, 15 vcrwarmings-monteurs, 1
verwarm ings-techn., 1 viitbcwerker, 10 voe
gers, 10 voorlieden, 5 wafelbakkers, 3 wa
genmakers, 2 waschknechts, 12 werkvrou
wen. 39 wevers, 3 winkelbedienden, 4 win
keljuffrouwen, 1 zilversmid, 1 meubcltee-
kenaar, 1 centr. verw.-teekenaar, 1 onder
wijzeres, 1 loopmeisje, 2 verpleegsters, 1
verkoopster.
Voor aanvragen om werkkrachten door
patroons, woonachtig buiten de gemeente,
raadplege men de opgave op de stads-aan-
plakplaatscn.
CITY THEATER
Greta Garbo en Ramon Novarro
in „Mata Hari."
Twee sterren van het witte vlak. heide
van dc eerste grootte vragen deze weck dc
aandacht van de bezoekers van het. City
Theater. Greta Garbo en Ramon Novarro
hebben onder regie van George I itzmaurice
van dc film Mata Hari cr een van grooter
stijl gemaakt. Wij zien hier Greta Garbo
als dc danseres Mata Ilari, wij hooren liuar
met haar veranderde hard klinkende stem
als de spionne, die evenwel later door haar
liefde ten val komt. Als spionne is zij niel
dc Greta Garbo van altijd, zij is hier karak
terloos, doch telkenmale komt haar eigen
.gevoel weer boven. Zij weet, dat zij bctoo-
verend werkt en maakt tijdens haar spion-
nagc daar\an een dankbaar gebruik, waar
mee duidelijk de karakterloosheid van het
werk eener spionno wordt gedemonstreerd.
Novarro doet haar liefde weer ontwaken:
hij de Russische vlieger Rosanoff beleeft
met haar een liefdesscène op zijn kamer,
een scène waarin het gevoel wel wat te
veel domineert. Deze eindigt evenwel in een
machtig moment, het oogeubhk waarop Ra
mon het devotielicht, het lichtje, dat zijn
moeder hem heeft meegegeven, uitblaast,
omdat het Mata Hari tc veel hindert. Deze
liefde kan Generaal Shubin (Lionel Barry-
more) niet verdragen, reden waarom bij
Mata Hari ontmaskert, hetgeen tot gevolg
heeft dat zij doet, wat voor iedere spion op
dat moment het parool is: hem, doodschiet
en Rosanoff verliest later hij oen vliege.xpc-
ditie liet gezichtsvermogen. Wij zien hem
dan op zijn best als hij schrijnend zielig
voor zich uitstaart en zich bij hot bezoek
van Mata Hari als de onbezonnen minnaar
waant beter te worden. Het is ook in deze
scène, dat we Grela Garbo weer haar oude
spel zien spelen, het spel van de liofde met
de emotievolle stem. Tijdens het proces
geeft, zij haar verdediging op, met als ge
volg het bevel'tot lusilqering. Hét slot van
deze film ,het afscheid van den blinden
Rosanoff in de gevangenis, wel kb hij denkt
een sanatorium tc zijn is wel liet moest roe
rend van alles.
Deze machtige film zal dan ook niet na
laten lang in de gedachten der bezoekers,
wier aandacht tot het laatste moment ge
spannen blijft, te blijven.
In het bijprogramma zien wij behalve het
wekelijksche journaal, nog een screen song
de lens passeeren, terwijl wij in een cén-
actcr eenige Russische melodica te hooren
krijgen.
De Jood van Rome, door
I-ion Feuchtwanger. Histori
sche roman in 5 boeken, in
2 banden. Vertaald door Nico
Rost. Uitgegeven door N.V.
Lvm. puerido's Uitg. Mij. tc
Amsterdam-
De Jood van Rome is ccn boeiende histo
rische roman die in den tijd van den bloei
tijd van Rome speelt en mcrkwuardigvr-
wijzc ook een beschrijving zou kunnen zijn
van de gevoelens van den hedcndaagschon
menseh. En eigenlijk hoe kan hot ook
anders! L'histoire se répètc en dc mcnsch
kan zich nog zoo met dc tijden veranderen,
de e i g c n 1 ij k e mensch blijft wat zijn psy
che betreft, toch in zijn diepste wezen de
zelfde, door alle tijden heen, en in alle tijden.
De beschrijvingen van Rome uit dien tijd
zijn zóó levendig beschreven, dat het ons
met den schrijver onmiddellijk temidden dér
politieke gebeurtenissen van die dagen ver
plaatst. Wij kunnen er gohoel in moolevcn.
Ook tóén intriges, om hooggeplaatste perso
nen van hun zetels te wippen. Het -is dé
strijd van hot Joodscho Oosten tégen het
Ttomeinschc Westen.
Dc geschiedenis begint met de zending van
een jonge man, Josephus Ben Matthias, zoon
van 'n welgestelde, adellijke joodsche fami
lie uit Jeruzalem. Hij wordt als gezant naar
Rome gezonden, om drie ten onrechte tot
dwangarbeid veroordeelde leden van don
Grooten Raad, in vrijheid te krijgen. Dit plei
dooi won hij door de hulp van dc vrouw
van Nero. Men kan direct aanvoelen dat
deze figuur een krachtfiguur in het boek zal
worden, hoe ook de oplossing zal zijn, doch
ook menigmaal zal falen, door zijn fana
tisme.
Feuchtwanger beschrijft dc haat tusschen
Jeruzalem en Rome, ontstaan doordat in
Rbme het Beeld heerscht terwijl in Jeru
zalem het Woord alleen geldend Is. Door
liet verbod in hot O.T. dat men zich 'geen
gesneden beeld mag maken, was het beeld
onrein en hen vijandig. De strijd eindigt met
de bekende ondergang cn verwoesting van
Jeruzalem. Vospasianus veroorzaakt het
keerpunt van zijn leven. Jesephus wordt
van nationalist, cosmopoliet.
Deze geestelijke ommekeer wordt tót in
dc fijnste nuancen geschilderd. Josephus
Ben Matthias noemt zich later Flavius
Josephus. Hij was de bekende historicus en
wordt hier een levende figuur.
Den vertaler komt een eerbetuiging toe.
Ofschoon het steeds aan tc bevelen is een
boek in de oorspronkelijk geschreven taal
te lezen, is doze vertaling zoo mooi, dat wij
het werk ook in het Hollandsch warm kun
nen aanbevelen.
Autarkie, een Ooconomisch-cthL-
sche studie door L. Hoyack. Uit
gave N.V. Uitgevers Mij. A. E. R.
Kluwcr, Deventer.
De utopist staat tegenwoordig in een
slechten reuk, zoo vangt Hoyack zijn boek
aan. Toch gaat de utopie aan dc meeste ge
dachten vooruf. "Men stelt zich van welk
systeem dan ook, toch een ideaal voor oogeii,
ai weet men \noruit, dat dit ideaal nooit,
verwezenlijkt zal worden.
Thomas Moore, Voltaire, Roussoau, c.a.
waren groote utopisten. Deze gedachte heeft
\anzelf de, auteur van Autarkie, beziold,
toen hij ons een schema voor opgen steldo
van een ideale oplossing der wereldcrisis.
De menschhcid bevindt zich momenteel in
een impasse, in een moeras. Zij is
doodgeloopen en de knapste docenten
in dc staatshuishoudkunde kunnen haar
met al hun goed in elkaar sluitende
systemen niet hieruit redden, liet zoo
genaamde vrijhandels5'stecni, waar nu
weer naar geroepen wordt, heeft in de tijden
die voorbij zijn, aangetoond, dat door het
ongebreidelde egoisme, de een den ander
heeft lamgeslagen. Door jarenlange uitput
ting der grondstoffen uit hunne bezittingen,
hebben dc koloniseerendc landen, daarna
niet hun westerscho industrio, het Oosten
weer overstroomd. Dit heeft een scherpe
scheiding gemaakt, van aan den ecnen kant
de inwoners der koloniën on de wcrkeloO-
zon, aan den anderen kant de grootindustries
en hun aandeelhouders. De handel ligt in
éen soort kramp en wie zal ze weer daar
van genezen? Het communisme heeft ook
zijnerzijds bewezen, dat het ideaal niet te
bereiken was. Op het oogenblik is de ge
dachte van een statenbond van Europa actief
geworden. Briand, Rathenau vóór hem,
koesterden reeds dit ideaal. Doch de schrij
ver oppert ook hiertegen zijn bezwaren,
(blz. 55—62).
Voor hem is d c oplossing „Autarkie". Dit
wil zeggen, om hot kort uit te drukken: hot
voorzien van eigen behoeften door elk land,
voor zoover dit mogelijk is, om dan pas bij
zijn naburen tc gaan kijken. Men krijgt dan
ongeveer de toestand terug van -vóór het
groote internationale verkeer. Ook in het
land zelf, trekt men dan weer van dc groote
centra terug naar dc natuur. De boeren
stand zal weer opkomen en do boerenhoeve
wordt een wereld op zichzelve, (zie dq voor
afgegane werken: de toekomst der machine
en tijdgeest, die deel uitmaken van deze
triologie). waarvan uit de voedselvoorzie
ning geregeld wordt Nuast het bouwland,
de groententoolt. Hieraan ook verbonden dc
huisindustrie, vooral in den winter. Dit is
ook het ideaal der Anthroposofen. In heo-
verre deze utopiën verwezenlijkt zullen kun
nen worden, zal de toekomst moeten uitma
ken. Zeker is, dat de opeenhoping ih dc
steden, het perfectioneeren der machines,
waardoor de concurrentie-oolog is ontstaan,
dc huidige menschheid op don rand der af
grond heeft gebracht. Het land is leeggeloo-
pen, dc werkloosheid in de centra heeft
schrikbarende afmetingen genomen. Aan wie
de oplossing?
Ook do ethische kant van dit vraagstuk
komt in dit boek sterk naar voren. Het is
daarom ook wel de moeite waard het te
lezen. Het geeft een ruime blik op den toe
stand der huidige malaise en een mogelijk
heid tot opheffing daarvan.
E. S.
