J. A. SCHOTERMAN Zn.
BOLS ZEER OUDE GENEVER
PRIMA LIKEUREN
lil
sU
UITVERKOOP BIJ NIEUWKERK
LUCHTSCHIPVERBINDING MET IND1E
ECONOMIE IN DE
SCHEEPVAART
Het speciale postvliegtuig
VRACHTVERDELING IN DE
BINNENSCHEEPSVAART
UIT BE STAATSCOURANT
DE 40 UKÏGE WERKWEEK
IN ALLE AFDEEL9NGEN
B6J C0MTAHÏE BETALING
EU1ME SORTEERXNG PEESTOMS
39 VEBSCeiLLEMPE MODELLEN VANAF f 19.60
A. H. VAN NIEUWKERK N.V. TELEF. 543 AMERSFOORT
K. BEEKSTRAAT 6 BEEKENST.LAAN 10
HUMORHOEKJE
1
en
Utr. straat 17
Wijnhandel
Geoestigdl878
Telefoon 145
Lezing van den voorzitter van het
Ned. Luchtschipssyndicaat
's-Gravenhage, 22 Dcc. Groot was de
belangstelling hedenmorgen in het Twee
Steden Palace voor dc lezingen van den
heer A. F. Bronsing, voorzitter van het
Syndicaat voor luchtschipverkeer met
Ned.-Indië, on J. E. van Tijen, vertegen
woordigcr van het Syndicaat.
De lezingen zijn georganiseerd door de
afdeeling voor Verkeer on Verkecrstech
niek van bet Kon. Instituut voor Ingo-
nieurs.
De afdeeling had vele gasten uitgnoo-
digd, o.a. zagen wij generaal Snijders, ver
tegenwoordigers van de ministers van Wa
terstaat, Koloniën en Defensie, dr. Wolff,
directeur van den Rijksstudiedienst, A. H.
G. Fokker, H. Plesman en Hans Martin, ko
lonel b. d. Walaardt Sacré, secretaris van
do Kon. Ned. Verecniging voor de Lucht
vaart, overste van Santen, commandant L.
V. A., ir. Damme, E. Th. de Veer, directeur
Luchtvaartdienst, en vele anderen.
Lezing A. F. Bronsing.
Na een historisch overzicht van het
scheepsverkeer, kwam de heer Bronsing
tot de luchtschipverbinding, waarover hij
reed6 eenige jaren heeft gestudeerd.
De lijn is geprojecteerd via Barcelona.
Want men moet een steunpunt in het Zui
den hebben, omdat niet zeker is dat men
een geregelde verbinding gedurende het ge
heele jaar tot Noord-Europa kan onderhou
den (mist en slecht weer).
Hoe komt het nu, vroeg 6pr., dat do zee
schepen de laatste 40 jaar geen grootere
snelheid hebben ontwikkeld?
Economio in de scheopvaart.
Het antwoord op deze vraag is, dat de
reederijen, die de verbinding met Indie on
derhouden, dit gedaan hebben op zuiver
commercieele basis, d.vv.z. haar inkomsten
waren alleen de vergoeding, die zij aan
vracht en passage ontvingen voor de door
haar gepresteerde diensten, en belangrijke
subsidies werden door haar niet genoten.
Er zijn grootere snelheden denkbaar,
maar dan komt men zeker tot grootten, die
ver boven dc verkeersdichtheid naar Indië
uitgaan, of, indien men dc schepen niet
grootcr maakt, tot nadeclige exploitaticuit
komsten.
Bij een vergelijking met hetgeen de lucht
vaart kan bieden, wijst spreker er nog op
dat al moge het zeeschip althans op den
duur het in snelheid tegen het luchtver
keer moeten afleggen, de zeeschepen waar
schijnlijk toch nog een reeks van jaren een
comfort kunnen bicden, dat in het lucht
verkeer niet te bereiken is, zoodat het ver
weer van het zeeschip tegenover de lucht
vaart dan ook voor een groot gedeelte ge
zocht zal moeten worden in een opvoering
van het comfort aan boord.
De luchtschepen.
Vervolgens overgaande tot de behande
ling der luchtschepen, zegt de heer Bron
sing, dat het probleem van bestuurbare
luchtschepen is opgelost; het is der mensch
heid gelukt orn een in de lucht drijvend
voorwerp naar den wil van den bestuurder
zich door de lucht te doen bewegen.
Aannemende, dat de luchtschepen naar
Indië onderweg nog een steunpunt zullen
aandoen voor het bijvullen van brandstof,
dan zullen met een luchtschip van voor
noemden gasinhoud ca. 100 passagiers kun
nen worden vervoerd.
Daar de technische moeilijkheden geen
beletsel meer zijn voor een luchtschepen-
dienst zooals de regelmatige vaarten van
de „Graf Zeppelin" ook reeds bewezen
hebben, zal, indien de reis van dr. Eckcner
aantoont, dat de meteorologische toestan
den geen beletsel zijn, dc financieele kant
van het vraagstuk dus het antwoord moe
ten geven op de vraag of men binnenkort
met luchtschepen naar Java zou kunnen
varen.
Het speciale postvliegtuig.
Bij deze kostenvergelijking behandelt
•preker tevens de exploitatie van een spe
ciaal postvliegtuig. Zoo'n vliegtuig kan na
tuurlijk een veel kleineren romp hebben
dan een passagiersvliegtuig, omdat de post
niet zooveel ruimte vergt als passagiers en
zal door zijn slanker model bij een zelfde
aantal P.K. ccn grootere snelheid kunnen
ontwikkelen. Vliegtuigen, die voor dit doel
geschikt zijn, bestaan reeds als één-moto-
rige vliegtuigen, maar naar Indië is het ge-
wenscht met machines met 3 motoren te
vliegen en nu is hier in het land het plan
gerezen om te trachten een 3-motorjg vlieg
iui£ te bouwen, dat alleen voor het vervoer
van post zou worden ingericht en dat in
verband daarmede een maximum snelheid
zou kunnen krijgen van 360 K.M. per uur
en ccn kruissnelheid van 300 K.M. per uur.
Dit vliegtuig zou in pl.m. 50 uren van Am
sterdam naar Batavia kunnen komen, dus
over 4 dagen verdeeld, per dag 12 uur moe
ten vliegen, hetgeen overeenkomt met de
trajecten Amsterdam—Cairo, Cairo—Kara
chie, Karachi—Rangoen en Rangoen—Ba
tavia. Door de snelheid, waarmede dit vlieg
tuig zich beweegt, is de rondreis zooveel
korter, dat met minder machines kan wor
den volstaan, hetgeen met zich meebrengt
minder onderhoud, minder personeel. De
zelfde wet, dio bij schepen geldt, geldt dus
ook hier, dat, niettegenstaande do grootere
snelheid en het daarmede verband houden
de grootere brandstofverbruik per uur, de
totale kosten van een rondreis belangrijk
minder zijn dan met ccn vliegtuig van ge
ringere snelheid.
De rondreis met een dergelijk vliegtuig
kost 23.000, tegenover 50.000 voor een
passagiersvliegtuig.
De exploitatie is o.a. goedkooper orndat
men bij een postvliegtuig maar rnet één
begunstiger te maken heeft, t.w. den direc
teur-generaal der Posterijen.
Indien het inderdaad mogelijk is om een
dergelijk vliegtuig te construecren en in de
practijk blijkt, dat dit vliegtuig niet te
moeilijk te hanteeren is, dan zou hiermede
een kolossale besparing op het postvervoer
met Indië kunnen worden verkregen en bo
vendien do kans groot zijn, dat dit post
vervoer zich zelfs zou bedruipen.
Het tegenwoordige luchtrecht, dat door
het publiek wordt betaald, komt uit op on
geveer 30.— 5 -10.— per kg cn de post,
die per vliegtuig wordt vervoerd, is onee-
veer 300 kg. zoodat uit en thui6 een besom
ming van ruim 20.000.— wordt gemaakt
of nagenoeg de kosten van een rondvlucht
met een postvliegtuig. Het vliegtuig kan
500 kg dragen en het is zeer zeker niet on
gemotiveerd om te verwachten, dat bij een
zoo snel postverkeer het aantal brieven
voor de luchtpost 6tcrk zal toenemen.
Proef gewenscht.
Het verdient du6 zeker aanbeveling om
de proef met een dergelijk 6nel vliegtuig te
nemen, want indien deze proef slaagt, dan
is op het postvervoer aanstonds een bespa
ring van 27 000.— per rondreis of
1.400000.— 's jaars mogelijk en is Dct
waarschijnlijk, dat eerder het wekelijksche
vervoer op 500 kg komt, hetgeen nogmaals
800 000.— meer inkomsten geeft. Dit is te
meer noodzakelijk, omdat ook reeds in En
geland plannen bestaan en zelfs in een ver
gevorderd stadium zijn, om met zulke
snelle vliegtuigen da post te gaan vervoe
ren en wij zouden dan spoedig den toe
stand krijgen, die wij vóór den oorlog ook
hebben gehad in het zeevervoer, dat een
root gedeelte van de Ncderlandsche post
naar Nederl. Indjë op uitdrukkelijk verlan
gen van de afzenders met de Engelsche
mail werd vervoerd. De Nederlandsche post
naar Amerika gaat grootcndeels met bui-
tenlandsche schepen, omdat die sneller
zijn.
Het groote bezwaar van den overgang
van gemengd vervoer naar louter postver
voer is, dat dan do kosten van de passa
giersvliegtuigen niet meer gedeeltelijk door
het postvervoer worden goed gemaakt en
dus geheel door de passagiers zouden moe
ten worden gedragen. Een F XII, die hoog
stens acht passagiers kan vervoeren, kost
per rondreis 5U000.—dus een wekelijk
sche dienst 2.600.000.— per jaar. Gemid
deld één passagier per week over het ae-
hccle traject brengt c.a. 200.000.— passage
per jaar op.
Een middenweg.
Hoe overigons de verdere ontwikkeling
ook moge zijn, het is in ieder geval ge
wenscht om dc vertrektijden der Indië-
vliegtuigen zóó in te richten, dat zooveel
mogelijk aansluiting wordt gegeven op de
passagiersschepen van de Stoomvaart Mij.
„Nederland" en Rotterdamsche Lloyd in
Suez.
Spreker acht het van groot belang, dat
voor luchtschepen nauwe samenwerking
met buitenlandsche ondernemingen wordt
gezocht en niet onmiddellijk wordt overge-
aan tot het oprichten van een eigen lucht-
schipdicnst op Indie, maar dat voorshands
met een eigen luchtschip wordt gepartici
peerd in lijnen, te exploitecren in samen
werking met buitenlandscho belangen,
waardoor ervaring op dit gebied wordt op
gedaan zonder groote kapitalen daarin be
hoeven te steken.
Conclusie.
Spreker concludeert, dat uit het voor
gaande wel blijkt, dat alle drie de midde
len van vervoer kansen hebben en houden
om een deel van het post- of passagiersver
voer tot zich te trekken, maar dat het nuo-
dig is, dat belanghebbenden ten nauwste
voeling met elkaar houden, opdat bij de
verschuivingen, die onvermijdelijk zijn, dc
belangen zoo weinig mogelijk worden be
zeerd en tevens door samenwerking de
grootst mogelijke resultaten worden be
reikt.
Gelukkig worden op het oogenblik die
belangen in ons land behartigd door men
schcn, die het gehoelo probleem als een
groot Nederlandsch belang zien cn daarom
ook zeer zeker geneigd zijn tot onderlinge
samenwerking. Spreker apreekt tenslotte
de hoop uit, dat de vertegenwoordigers van
do Rcgcering tot de overtuiging zijn geko
men, dat ook door de Rcgecring steeds re
kening zal moeten worden gehouden met
de verschillende soorten vervoersmiddelen,
die ieder in het verkeer een rol zullen blij
ven spelen en in de verbinding met Indië
niet gemist kunnen worden.
Daarna 6prak dc heer van Tijen over de
vluchten van den „Graf Zeppelin" naar
Amerika.
Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer
Ontleend is aan het voorloopig verslag over
het wetsontwerp: tijdelijke maatregelen ter
bevordering van ecno zooveel mogelijk
cvenredigo vrachtverdoeling in de binnen
scheepvaart.
Verscheidene leden achtten de voorge
stelde regeling aanvaardbaar.
Verscheidene andere leden betwijfelden
of dit wetsontwerp de gewenschte verbe
tering zal brengen. Zij zouden liever gezien
hebben, dat de regeering directe steun
maatregelen had genomen, of dat zij voor
stellen had gedaan ter beperking van liet
beslaand teveel aan laadruimte.
Nog andere leden achtten dc bezwaren,
voorhands zoo groot, dat de twijfelachtige
voordeden daartegen huns inziens niet
konden opwegen. Zij beschouwden de ont
worpen vrachtvcrdeeling als een onbillijke
verdeeling van armoede, waarvan geen heil
te verwachten is.
De meening werd uitgesproken, dat dit
ontwerpen de ziekte van het bedrijf zal ver
ergeren in plaats van verminderen. Men
wees cr op, dat een maatregel, als thans
wordt voorgesteld, een nivellecrende wer
king heeft. Schippers met meerdere be
kwaamheid in hun vak, met een schip, dat
bijzonder geschikt is voor een bepaald
soort vervoer, of die vaste relaties bezitten,
gullen er door achteruit gaan.
Gewezen werd ook op de zeer bedenke
lijke gevolgen, die dat ontwerp kan heb
ben voor het concurrentievermogen van on
ze nijverheid.
Eenige leden meenden, dat dc bona-fido
scheepsbevrachters door de ontworpen re
geling groote schade zullen lijden. Nu de
Bevrachtingscommissio gedacht wordt ajs
de schakel tusschen verlader cn schipper,
achtten zij de vrees der scheepvrnchters,
dat zij buitengesloten zullen worden, zeer
verklaarbaar.
Bij K.B. is benoemd tot officier in de
Orde van Oranje Nassau dr. J. A. E. Wur-
tena, rector van het gemeentelijk gymna
sium te Winschoten.
Bij K.B. is toegekend dc zilveren medaille
der Oranje Nassau Orde aan rnej. G. M.
Visser, huishoudster bij de familie te Win
kel te Amsterdam.
Met ingang van 1 Januari 1933 zijn do
bureelambtcnaren bij den Rijkswaterstaat
C. Veencnbos ie Brielle en P. II. Dobbel-
bteljn te Maastricht eervol ontslagen we
gens verandering van dc inrichting van het
dienstvak, waarbij zij werkzaam zijn en
waardoor hun werkzaamheden overbodig
zullen worden.
RELLETJES TE ROTTERDAM.
Rotterdam, 22 Dec. Bij het aangaan
van de gemeenteraadzitting is het vanmid
dag weer rumoerig geweest op den Coolsin
gei, in de buurt van het Raadhuis. Een
groot aantal vverkloozen heeft getracht, te
demonstrceren. Dc politie heeft dit echter
belet cn moest daarbij eenige malen met
de gummistok ruim baan maken. Een man
die een toespraak wilde houden, werd ge
arresteerd. Een groote winkelruit van dc
fa. Jungerhans werd ingeworpen. Als ver
dacht hiervan is een Duitscher aangehou
den.
SPOORWEG-ABONNEMENTEN.
De niet.goidigheld op enkele
zijlijnen.
A rnhem. 21 Dec. In ccn hedenmiddag
gehouden vergadering van de Kamer van
Koophandel voor Arnhem en Omstreken,
werden door enkele leden klachten geuit
over het feit, dat bij invoering van dc ta
riefsverlaging hij de Ned. Spoorwegen, op
enkele zijlijntjes de abonnementen niet
meer geldig zullen' zijn, o.a. op de lijnen
EdeWageningen, ZwolleHattcm, Gouda
■Schoonhoven etc.
Abonnementhouders zullen dus steeds een
extra-kaartje moeten nemen, zoo Jat bij een
veelvuldig gebruik daarvan de tariefsverla
ging voor hen van niet zoo veel invloed en
soms zelfs nadeelig zou zijn.
Besloten werd, dat een commissie van
enkele leden, benevens den secretaris dei-
Kamer, mr. J. Iluges, een audiëntie zal aan
vragen bij de directie der Nederlandsche
Spoorwegen te Utrecht, om deze bezwaren
naar voren to brengen.
HELDERSCH REDDINGSFCNDS
Het Heldersche Rcddi»g6fond«. dat dezer
dagen 45 jaren bestaat, heeft te dozer ge
legenheid den heer Henri ter Hall be
noemd tot eerc-voorzitter.
Ingevoerd bij Bruynzeel's deuren-
fabrieken en gepaard aan eene
voorloopige loonsverhooging
Do Voorwaarts (s.d.) meldt:
De directie van do N.V. Hollandsche Deu-
renfabriek C. Bruynzeel cn Zn., te Zaandam
is cr toe overgegaan om de voertigurige
werkweek voor het personeel van de dou-
rcnfabrick in te voeren en zal dezen werk
tijd voor de desbetreffende arbeiders zoo
lang mogelijk handhaven.
In verband met dezen maatregel heeft de
directie dc vorigo week eigener beweging
het uurloon voor dc volwassen arbeiders in
de dcurcnfabrick van 73 op 78 cent per uur
gebracht.
Als toelichting op het bovenstaande deel
de de lieer Bruynzeel Jr. directeur van de
Deurcnfabriek, een redacteur van de Ar
beiderspers liet volgende mede:
Aanvankelijk bestond natuurlijk de 48-
urige werkweek, doch toen het steeds slap
per werd in het bedrijf, is er op aandrang
van de vakverecnigingen een bespreking
gehouden met het personeel der fabriek.
Daar kwam dc vraag aan dc orde, of
moest worden overgegaan tot het ontslag
van arbeiders dan wel verkorting van den
werktijd. Met bijna algemecnc stemmen
werd besloten, orn den werktijd noodge
dwongen van 48 op 32 uur terug te bren
gen, waardoor een aantal ontslagen kon
worden voorkomen.
Later is do werktijd, ook als gevolg van
den wensch der arbeiders, op 40 uur ge
bracht. Nadien is het drukker geworden in
de deurcnfabriek en drongen de arbeiders
er op aan, om tot de 48-urige werkweek te
rug te kecren. Dit werd door do directie niet
wenschelijk geacht. Zij vond het beter om
van de destijds ontslagen arbeiders ccn ge
deelte dier werkkrachten weer in dienst
te nemen cn voor de fabriek de 40-uren
week te handhaven. Dit is geschied.
Aan de reden waarom wij vasthouden
aan een werkweek van veertig uren, zit
eigenlijk een principieel kantje, vertelde dc
lieer C. Bruynzeel.
„Verkorting van den werktijd lijkt ons
de meest eenvoudige en voor de hand li,
gende oplossing om tot vermindering van
het groote aantal wcrkloozen te konion".
Omdat do mcnschcn in dc deurcnfabriek
door den verkorten werktijd nogal in in
komen waren achteruitgegaan, is daaraan
nu tegemoet gekomen door het uurloon
voor de volwassen arbeiders vijf cent hoo
ger te stellen. Dczo maatregel betreft een
dertigtal arbeiders.
De directie wil er naar streven om de
veertig-urenweek zoo lang mogelijk te hand
haven, doch heeft zich dc vrijheid voorbe
houden, om, wanneer er door verschillende
oorzaken weer langer gewerkt moet wor
den, het oorspronkelijke (voorgaande) loon
weer in te voeren.
Verder is liet voorbehoud gemaakt, dat
dé verhooging eventueel ook zal worden
ingetrokken, als het bedrijf do extra-lasten
als gevolg van den nu ingevóerdën maat
regel niet dragen kan.
De heer Bruynzeel" gaf nog als zijn mee
ning te kennen, dat het occonomisch nood
zakelijk is om in het gehccJc bedrijfsleven,
nationaal zoowel als internationaal, mot
kracht te streven naar de verkorting van
den werktijd. Het grootste cn nadeeligste
gevolg van de öeconomischc crisis is het
nijpende probleem van de werkloosheid.
Wij kunnen niet wachten, aldus dc heer
Bruynzeel, totdat het oeconomische leven
zich „vanzelf" zal regelen. Dat is allemaal
vecT'te twijfelachtig. Ieder moet doen wat
in zijn vermogen ligt om het vraagstuk der
werkloosheid een stapje nader tot zijn op
lossing te brengen. Een internationale re
geling voor de invoering van de veertig
urenweek zal in verband met de concur
rentiemogelijkheden tegenover het buiten
land noodzakelijk blijken. Dc heer Bruyn
zeel uitte den wensch, dat van werkgevers-
cn w erkhemerszijde met ernst geijverd zal
worden voor dc invoering van een verkorte
werkweek.
15 5 8 3
VARKENSMARKT
VEILIG VERKEER,
Vereenlging to Apeldoorn.
Te Apeldoorn is, na een inleiding over
het verkeersvraagstuk cn het streven naar
een veilig verkeer van den heer C. J. van
Wijngaarden van Rees, secretaris van het
Verbond van Verecnigingen voor Veilig
Verkeer, opgericht een verecniging voor
veilig verkeer. Een zestigtal personen gaf
zich spontaan als lid op. De Burgemeester,
die dc samenkomst bijwoonde en een ope-#
nlngswoord sprak, werd tot Eerc-voorzitter
gekozen.
DE STROOBRAND TE NIEUWE
PEKELA.
NleuwcPckola, 22 Dcc. De brand,
welke gisteren in den stroovoorraad nabij
de Flessingsfabriek alhier heeft gewoed en
zqoals gemeld, eigendom is van de N.V.
Stroocartonfabriek v.h. E. Free en Co heeft
heden voortgewocd.
De vlammen sloegen over naar dc belon-
dende boerderij van Brecmhaar die tot den
grond toe afbrandde.
„DETEGTIVE" WEGENS MEINEED
VEROORDEELD.
Amsterdam, 22 December. Een par
ticulier detective uit Rotterdam werd door
de Rotterdamsche rechtbank wegens mein
eed in een civiele procedure veroordeeld tot
anderhalf jaar gevangenisstraf. Het Hof to
Den Haag bevestigde hot vonnis, dot door
den Hoogcn Raad w erd gecasseerd cn naar
het Hof, alhièr werd verwezen.
De man maakte er zijn werk van in een
echtscheidingsprocedure het „bewijs" to
leveren. In een enquete had hij onder eede
verklaard, dat cun dame op zekeren
avond bezoek an ccn heer had gehad. Zij
kon echter de onwaarheid hiervan bowij-
zen.
Op S November diende dc zaak voor liet
Hof. de procureur-generaal eischte wegens
meineed anderhalf jaar gevangenisstraf.
Het Hof besloot nog enkele gotuigen te hoo«
ren, het O.M. persisteerde bij zijn eisch.
Vandaag wees het Hof wederom een in
terlocutoir arrest en bepaalde, dat op 31
Januari nog vier getuigen moeten worden
gehoord.
v[rJ r .-yffi? O' t*y&
4 n
Boer„Zoo, Den JIJ de vent die m'n stamboekstier voor
gek laat staan door bem een Hoed op te seller, r
(Humorist).
