Het tooneel leeft weer op
Geestelijke gelijkwaardigheid
in het huwelijk
ATMOSFERISCHE
STORINGEN
OOK HOOFDPIJN IS
EEN KWAAL
Mijn hevigste emotie
in de lucht
Ploblemen der pooiluchtvaart
BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD
I)e afgeloopen week heeft ons een tweetal
premières gebracht, die overduidelijk heb
ben bewezen, dat ondanks welhaast ëindc
looze misère de Amslordamsche tooneers
ten nog bij lango na niet zijn ontmoedigd
en van een bewonderenswaardige vitaliteit
zijn.' Er wordt op het «ogenblik tooneel ge
speeld in Amsterdam, dat om het maar
eens heel populair uit te drukken de
stukken er af vliegen. In Carré, een plek,
waarvan, hoe ver uit liet centrum ook, nog
altijd^voor de Amsterdammers groote aan
trekkingskracht uitgaat, heeft de Amster
damsche Tooneelverceniging, 't gezelschap
van Albert van Dalsum en Defrcsne, De
Affaire Dreyfus weer opgenomen. En Jit
sterke speelstuk, waarin aan politieke- en
andere hartstochten vrij spel is gelalen,
blijkt na de eerste serie opvoeringen bij de
voormalige Koninklijke Vereeniging, de
combinatie Saalborn, Verbeek en Van Dal-
tum, dio op een déb&cle uitliep, nog niet
wat men noemt te zijn uitgespeeld. In het
ruime circusgebouw hebben van Dalsum
en Defresnc een prachtige gelegenheid ge
kregen om het tooneel tc verlaten en' met
gebruikmaking van een goed deel van de
zaal, dit stuk en spelers de ruimte tc ge
ven, welke hot behoeft om tot zijn volle
recht te komen. Dit. is tooneel geworden
met dc mogelijkheden bijna van de fi'.m
en inderdaad, dit doet het! Vin
groote trappen aan beide kanten van het
uitgebouwde tooneel kunnen de spelers pn
talrijke figuranten, kleurige soldaten en
rumoerigo tegenstanders van Zola cn Jau-
rès, zoo „echt" mogelijk zich naar bun
plaatsen begeven. En wat krijgen de hoofd
personen hierdoor gelegenheid hun op
komst alleen al uit te spelen, op die manier
reeds de gcwenschte sponning te verwek
ken en het publiek tot veel intenser belo
ven der handeling tc 6uggereeren. Ik kap
mij helaas geen beeld vormen van dc tijden
toen Veltman ons publiek met zijn vern
dersrollcn zoo wist te boeien, dat een woe
dende menigte hem na afloop der voorstel
ling op straat opwachtte om hem voor zijn
schanddaden op het tooneel zijn verdiende
loon te geven. Maar ook thans weer schijnt
dc tijd te zijn aangebroken, dat do overle
vering getrouw in dit geval dan, Cruys
Voorberg, de afgeschminktc majoor Ester-
hazy, mitsgaders de geheclc Fransche ge
neral e staf, na afloop van het opwindende
spel, Carré aan do achterzijde door eer»
der onopvallende staldeuren onder min of
meer uitgebreid politiegeleido zal hebben te
Verlaten. Ziet u, cn dat beteekent, dat «t
tooneel gespeeld wordt, dat Amsterdam
aanstaat. Daaruit mogen wij wel opmaken,
dat do periodo van halfslachtig tooneel-
geëxperimenteer met onrijpe ideeën voor
dezen tijd, gelukkig voorbij schijnt. Toch
worden hier moderner opvattingen van
techniek cn speelwijze, .klaarblijkelijk vol-
komen evolutioneel aan dezen stap terug
gepaard, zoodat liet geheel on<s, hét grobte
misschien dan niet zoo bepaald kunstzin
nigo - publiek, do massa, die zich aan te
snelle ontwikkeling toch niet kan en wil
aanpassen, volkomen bevredigt. Er \yordt
weer tooneel gespeeld op ouderwetsche ma
nier. En zoo kan hot succes dan 90k woe
den verklaard. Van Dalsum en Defrcsne
moeten wij dankbaar zijn voor deze voor
stelling, die rondom gaaf is, van begin tot
het einde boeit en een onderwerp voor ons
brengt, dat van onzen tijd is.
En oi Saalborn's jubileum. Een too-
neelcarrière ligt er achter dezen nog zoo
jongen acteur-regisseur (uit de school van
dr. Royaards), wien men zeker geen 25 jaar
tooncelslrijd zou aanzien, welke niet go
makkelijk te evenaren is. Ter gelegenheid
van zijn jubileum heeft Saalborn ons Goe
the© Egmond ten tooncele gebracht. Zijn
hartcwensch, als wij dc verschillende in
terviews, die een jubileum plegen vooraf te
gaan, mogen gelooven. En ook deze opvoa
ring In den Stadsschouwburg, een typee-
rende Saalborn-voorstelling, goed verzorgd
tot in alle détails en op voortreffelijke wij
ze door het Utrechtseh Stedelijk Orchost
onder leiding van Arntzenius geïllustreerd,
i© een belangwekkende gebeurtenis in het
Amsterdamsche tooneelleven geworden
Men mag dan wellicht bezwaren hebben te
gen het stuk en het tempo, ruimschoc Is
wordt een cn ander vergoeiliikt. door een
rijkdom van décors en klecdij, Subliem spel
en meesterlijke regie, naast kunstige be
lichtingseffecten. Saalborn's Egmond is on
tegenzeggelijk een zijner creaties gewoc
den, ook al zou men het hier en daar met
zijn specifieke opvattingen niet eens kun
nen zijn. En zoo is 't ook met de figuur
van dc Landvoogdes, Margarctha van
Parma, die Louise Kooiman ons gaf. Er zijn
er zeker, die zich liaar anders hadden go-
dacht, hetgeen evenwel het talent, dat ons
ook hier weer meer aan „dc oude school"
herinnert, toch niet kan weerleggen. Oii
zeker, op bciuc voorstellingen hier genoemd
zijn wel aanmerkingen to vinden. ITcuseh,
er ontbreekt zoo hier en daar wel een klei
nigheid, hetgeen niet moeilijk te verklaren
valt, als men bedenkt, dat hier in beide g
vallen de hoofdrollen tevens in handen zijn
van den regisseur en bij Saalborn, die zelf
ontwerpt cn schildert, bovendien ook nog
van den „décorateur". En ook mag men
vooral niet vergeten, dat in vele gevallen
financieelc moeilijkheden ook voor een ar
tistiek resultaat een geweldige tegenwer
king beteckenen. Film cn radio, do facto
ren, waarmede vroegere tooneeldirectcuren
geon rekening behoefden te houden, staan
ook al niet aan den kant van het huidige
tooneel. De oude garde tooncelisten is lang
zamerhand aan het uitsterven cn, het dient
toch eerlijk tc worden bekend: voor de
niéuwer en beteckenen do toestanden van
thans ook al verre van een ideaal. Het ar
gument van „leven voor de kunst" houdt
op steekhoudend te zijn, wanneer de kunst
als kunst niet meer door het publiek wordt
geapprecieerd.
Mogen daarom de beide tooneel voorstel
lingen van deze week, die Amsterdam 'tks
van ouds hebben gepakt, kunnen bijdragen
tot een oplevinsr van ons tooneel.
VAN SIEGEN.
ZUIVER VROUWELIJK INSTINCT EN
LOGISCH MANNELIJK DENKEN.
Met opleiding heeft het niets te maken I
door
Dr. MIRIAM SCOTT.
Als men door zijn beroep in den loop der
jaren met een groot aantal jonge menschen
in aanraking komt, verwondert men zich
telkens weer over do beslistheid, waarmee
elke jongeman liet uiterlijk van zijn ideaal
echtgenootc weet te beschrijven. Niet alleen
do kleur van haar cn oogen, ook het figuur
en dc lengte staan voor hem vast. Gezegd
moet worden, dat hij er als regel weinig
bezwaar tegen maakt, als het aan hem
voorgestelde persoontje een ander uiterlijk
heeft, mits het een aantrekkelijk meisje is.
Doch hoeveel voorstellingen hij zich ook
gemaakt heeft omtrent het uiterlijk van
zijn ideaal, aan de geestelijke eigenschap
pen, dio hij het liefst in zijn levensgezel
lin zou zien, blijki liij als regel zeer wei
nig gedacht tc hebben.
In verband met deze geesteshouding ont
ving een groot Amerikaansch dagblad, dat
dc jonggezellen onder zijn lezers dc vraag
had voorgelegd: „Verlangt u, dat uw aan
staande vrouw u in geestelijk opzicht ge
lijkwaardig is?" niet altijd even duidelijke
en besliste antwoorden. -Doch bij nauwkeu
rig ondem>ek bleek het aantal bevestigen
de antwoorden vrijwel precies even groot
tc zijn als het aantal ontkennende. Als ont
kennend werden ook beschouwd die ant
woorden, waarin een geestelijke gelijk
waardigheid wel eenige, doch geen noe
menswaardige beteekenis werd toegekend.
Welke helft van het mannelijk geslacht
hoeft het nu bij het rechte eind? Is, om dc
vraag nog iets scherper te stellen, intellec
tueele gelijkwaardigheid onmisbaar vooi
een gelukkig huwelijk? De vurige feminis
te. zal deze vraag zonder verder nadenkon
en met groote beslistheid bevestigend be
antwoorden en zelfs verontwaardigd zijn
over elk blijk van twijfel aan de juistheid
barer opvatting. De vrouwen, die door on
verschillig welke oorzaak in haar huwelijk
teleurgesteld zijn, vallen haar over het al
gemeen bij, evenals de vrouwen, die hel
huwelijk niet hebben aangedurfd cn... de
Fading valt et ook onder.
Wat is dc invloed der zon?
door Dr. E. Cramer.
Hinderlijker dan de storingen, die dooi*
verschillende clcctrische toestellen worden
veroorzaakt, zijn de atmosferische storin
gen, want daartegen helpen geen verorde
ningen. Bij buiig weer nemen deze atmos
ferische storingen in hevigheid toe, waar
door het radiogenot totaal kan worden be
dorven. Doch waar die storingen plaatselijk
optreden en van voorbijgaanden aard zijn,
houden de natuurkundigen er zich niet mee
bezig; het veel geheimzinniger fadingver-
schijnsel, dat niettemin aan vaste wetten
ouderworpen schijnt te zijn, trekt veel meer
hun belangstelling, 's Nachts ïs het fading-
verschijnsel sterker dan overdag, terwijl het
bij het opkomen van de zon plotseling op
houdt een merkwaardig feit, dat nu al
bijna dertig jaar lang geregeld is waarge
nomen. De zon hoeft er dus invloed op cn
waar zij langs directen weg slechts electri-
sche verschijnselen kan opwekken in de
hoogere lagen van onzen dampkring, moo-
ten wij daarin ook de oorzaken van het fa-
dingvcrschijnsel zoeken.
Nu hebben verschillende natuurkundige
waarnemingen geleid tot de veronderstel
ling, dat er zich tusschen 30 en 40 km.
hoogte een laag zuiver ozon bevindt, die on
der normalen druk slechts enkele milinie-
ters dik zou zijn, doch in verband met den
daar heerschenden zeer lagen druk veel dik
ker is. Deze ijlo laag is echter Voldoende
om zekere stralen uit het zonlicht, die scha
delijk zouden wezen voor het organisch le
ven op aarde, tegen tc hoiidcn. Deze absorp
tie gaat echter gepaard met een zekere
warmte-ontwikkeling; zoo verklaart men het
feit. dal op een hoogte van meer dan 15 k.m.
de temperatuur begint te stijgen.
Deze laag moet niet verward worden met
de Hcaviside-iaag, welke zich tusschen dc
80 en 130 k.m. hoogte bevindt. Dc damp
kring is daar zoo ijl. dat. hij electrisch ge
leidend wordt en de radiogolven naar de
narde terugkaatst. Op meer dan 200 k.m.
hoogte moet zich een tweede weerkaatsende
laag. bevinden, waarvan dc gesteldheid ons
nog onbekend is. Door geregeld bepaalde
waarnemingen te verrichten, liecit Luik do
hoogte der drie lagen nauwkeuriger bepaald
op 35, 125 en 235 k.m.
Interessant zijn voorts dc waarnemingen
van Lugcon ove den invloed der zonncclips
van 31 Augustus 1932 op de 'atmosferische
storingen. Hierdoor werd de veronderstel
ling bevestigd, dat de oorzaak der storm
gen gelegen is. in folo-olectrische verschijn
selen in de hoogere luchtlagen, waar onder
don invloed der ultraviolette stralen in het
zonlicht ionisatie optreedt. Het is n.l. be
kend, dat tegen zonsondergang dc intensi
teit geleidelijk toeneemt, om een maximum
te bereiken op het oogenblik, waarop do
zonnestralen zich boven de Heaviside-laag
verheffen, dus erboven langs gaan. Bij zons
ondergang neemt de intensiteit plotseling ai
op het oogenblik, dat deze laag wordt ver
licht.
Diezelfde verschijnselen zouden zich nu ook
moeten voordoen bij een zonneclips, waar
bij het zonlicht eveneens wordt onderschept
en dus de foto-clectrischc verschijnselen in
een deel der Iïcaviside-laag ophouden. In
derdaad bleek dit het geval te zijn, zoodat
de waarnemingen van enkele maanden ge-
mannen, die tc veranderlijk zijn geweest
om ooit aan een huwelijksaanzoek toe te
komen. Wat ook hun opvattingen mogen
zijn over een huwelijk tusschen twee in
tcllectucel gelijkwaardige personen, een
huwelijk zonder dio gelijkwaardigheid
moet naar hun overtuiging vroeg of laat op
een ramp uitloopen.
Er zijn echter ook verdedigers genoeg te
vinden voor hot andere étandpunt. Ieder
onzer kent toch wel minstens één echt
paar, dat ontegenzoggelijk gelukkig is, hoo-
wel dc man in ontwikkeling verre de
meerdere is van zijn vrouw. Er zijn groote
geleerden en beroemde diplomaten uit on
zen tijd, onsterfelijke figuren uit do wereld
geschiedenis, die een gelukkig leven leid
den met een intellectueel onbeduidende
vrouw. Doch en daar komt hot op aan
in andero opzichten is die vrouw ♦ongetwij
feld verre van onbeduidend. In mijn beroep
heb Ik kunnen waarnemen, dat do ant
woorden op bovengenoemde vraag alleen
daarom zoo sterk uiteenloopen. omdat aan
het vrouwelijk intellect een geheel verkeer
de maatstaf wordt aangelegd. Het gaat
m. i. bij een vrouw in het geheel niet om
baar parate kennis, die zij nis echtgenootc
niet noodig hoeft, zoodat het al of niet
bezitten - ervan voor haar huwelijksleven
niets uitmaakt. Het gaat zelfs niet om het
streng logisch denken. In die beide dingen
zal in de overgrootc meerderheid der ge
vallen dc man de meerdero zijn, zooal niet
uiterlijk (door verschil in opleiding, dan
toch in den grond der zaak door zijn aan
leg.
De oischcn, die men aan het vrouwelijk
intellect moet stellen en waarnaar men het
tenslotte moet beoordeclen, zijn intuïtie en
combinatievermogen, riö verstandigheid van
een aangeboren en diep in do vrouwelijke
ziel wortelend instinct. Deze eigenschappen
bezitten zelfs mannen, die zeer ontwikkeld
of handig'zijn, niet in die mate en althans
niet in dien vorm. en daarom zijn het die
eigenschappen, welke de waarde van een
vrouw als levensgezellin bepalen en haas-
in staat stellen om haar man aan te vullen
in datgene, wat hij zelf mist.
Ook een man tracht natuurlijk in een in-,
gewikkeld geval een oplossing tc vinden;
hij tracht dan geduldig de gecompliceerde
en ten nauwste met elkaar samenhangen
de factoren tc ontleden cn door een logisch
overzicht der feiten een uitweg uit de moei
lijkheden te vinden, doch een vrouw ver
krijgt sneller cn heter resultaten, al weet
zij minder, eenvoudig door haar intuïtie te
volgen. Zonder dat zij het kan bcredcnce-
leden thans hebben geleid tot dc definitieve
conelusie, dat de oorzaak van het fading
verschijnsel gelegen is in dë foto-clectriscbo
werking der ultraviolette stralen van het
zonlicht
Wat kan men er tegen doen?
door Dr. L. DE BOER.
Er is misschiën geen kwaal zoo algemeen
verbreid als hoofdpijn. Iedereen heeft er
welpens in den eenen of anderen vorm last
van gehad cn met meer of minder succes
van symptomatische middelen gebruik ge
maakt. Zenuwstillendc cn antirheumatischc
.middelen zijn inderdaad dikwijls in staat,
dc pijn te verzachten, dpch ook dan moet do
oorzaak van de hinderlijke hoofdpijnen wor
den opgespoord, terwijl in vele gevallen
eerst het behandelen van die oorzaak de
hoofdpijn kan wegnemen.
Bijna alle ziekten kondigen zich door
hoofdpijn aan, nierziekte, bloedziekten, met
koorts gepaard gaande infecties, storingen
in de spijsvertering, enz. In zulke gevallen
kunnen symptomatische middelen wel de
pijn verdooven, doch geen blijvend' succes
verzekeren.
Dikwijls ligt dc oorzaak echter in de le
venswijze, ovcrvermoêicnis, tobben oï on
doelmatige voeding. In dezen tijd is er bijna
niemand, die niet door een dergelijke oor
zaak op den duur wel hoofdpijn moet krij
gen. Waar de oorzaken van dc hoofdpijn
dan gewoonlijk ook niet'radicaal uit' den
weg genomen kunnen worden, ontstaan op
den duur aanhoudende hoofdpijnen met
zeer korte onderbrekingen. Die voortduren
de kwelling wordt dan chronisch cn is al
leen nog maar te bestrijden met symptoma
tische middelen. Zij, die in dit geval verkco-
ren, raden wij echter aan om af en toe een
ander middel te gebruiken. Over het alge
meen moet trouwens niets ingenomen wor
den, voordat men het eerst heeft, geprobeerd
met het inwrijven met eau de cologne, met
reukzout en met een nirgrainestift'.
Dc z.g. migraine, die slechts in één helft
van het hoofd optreedt en gepaard gaat met
braken en onwelzijn, lean gewoonlijk niet
verdoofd worden, doch moet uitvieren. Geen
middel kan hier noemenswaardig hulp vcr-
leenen.
Vaak zijn de hoofdpijnen rlieumatiseh van
aard. Als men in de tocht heeft gezeten of
de hoofdhuid zeer nat is geweest, kan 'hier
in rheumatick optreden. In zulke gevallen
helpen dc gebruikelijke hoofdpijnmiddelties
natuurlijk niet zoo good als droge warmte,
massage en salicylpreparatcn.
Bij vele personen, vooral bij vrouwen,
heeft een weersverandering dadelijk hoofd
pijn tengevolge. Reeds eenige uren voor een
onweersbui hebben zij to lijden van hevige
pijnen. Dit wijst erop, dat het geheele ze
nuwstelsel versterkt moet worden, bij voor
keur door een rustkuur. Veel water en een
verandering van klimaat doen dikwijls
wonderen.
Tenslotte behoeft er wel niet uitvoerig
op gewezen te worden, dat tobben voor de
gezondheid in het algemeen ongunstig is en
dus ook hoofdpijnen in de hand werkt. De
tijdsomstandigheden geven weliswaar dik
wijls reden om. te tobben, doch dan moet
men maar bedenken, dat er wel vaker ma
laise heeft gcheerscht en dat. daar na ver
loop van tijd altijd weer iaren van voor
spoed op gevolgd zijn
ren, voelt zij aan, wat er zal gebeuren, waar
gevaren liggen. Als een man al eens een
dergelijke ingeving krijgt, durft hij er zich
toch niet op te verlaten. Doch als ztjn
vrouw hem op grond van een soortgelijke
ingeving raad geeft, zal hij zich daarnaar
richten. Dat doet hij natuurlijk niet dade
lijk, doch wel wanneer het keer op keer is
gebleken, dat zijn vrouw tenslotte het juiste
inzicht heeft gehad.
Dat is dan ook de reden, dat vele bekwa
me mannen zoo dikwijls een volkomen on
gemotiveerden raad van hun vrouwen op
volgen. Velen hebben daaraan hun carrièro
te danken: zij bezaten dc bekwaamheid
voor hun werk als zoo menig ander, doch
hun vrouwen stonden, althans wat hun
vrouwelijk intellect betrof, boven de vrou
wen van die anderen. Ditzelfde vrouwelijke
intellect is het ook, waardoor vrouwen, die
zelf een beroep uitoefenen, vaak een betere
carrière maken dan haar mannelijko col
lega's.
Zoo zien wij, dat het mannelijk cn vrou
welijk intellect elkaar moeten aanvullen.
Hierdoor wordt in hooge mate hot gevoel
van saamhoorigheid tusscheu de echtgo-
nooten versterkt Over en weer voelen zij,
dat zij op elkaar aangewezen zijn en on
danks hun zocr verschillende bezigheden
wordt in zoo'n werkelijk harmonisch hu
welijk do zoo vaak aangehaalde vergelij
king met een span paarden toepasselijk
Wanneer de huwelijkskeuze niet geheel en
al verkeerd is geweest, brengt elk der bei
de echtgcnooten zijn éigen intellectucelo
gaven, zijn eigen gcestelijko rijkdommen
mee, hoe veel verscheidenheid er ook daar
in,- zoowel onder de mannen als onder do
vrouwen, nog wordt gevonden.
Met hun kennis in de gebruikelijke betee
kenis van opleiding en diploma'6 heeft dit
alles weinig of niets te maken; daarom
moeten wij daar ook niet te veel op letten
bij het beoordcelen van de geestelijke ge
lijk waardigheid van een man en een
vrouw. Die gelijkwaardigheid moest elke
man van zijn toekomstige vrouw verlan
gen, doch do hoeveelheid parate kennis,
die zij zich eigen hoeft gemaakt, zal op het
huwelijksleven geen invloed hebben.
door J. A. MOLLISON.
Dc beroemde voorvechter van
het lichto vliegtuig, die terecht
wordt beschouwtl nis de grootste
thans levende sportvlieger vertelt
in (Ut artikel iets over zijn stout*
moodige transatlantische solovlucht
mot een klein vliegtuig van 120
P.K. Hij vlocg van Oost naar West
hetgeen zooals bekend veel moei
lijker is dan een vlucht van Wo9t
naar Oost. Wat or moreel van
iemand gevergd wordt bij een der
gelijke vlucht, blijkt duidelijk uit
zijn beschrijving.
„Aïy greatest Thrill?" Daar moet ik even
over nadenken, want al vliegende maakt
men de meest verschillende emoties door.
Een van de hevigste emoties is echter angst
en wat dat betroft heb ik op mijn transat
lantische vlucht dc angstigste oogenblikken
doorgestaan van mijn geheclc carrière.
Ik had toen ongeveer twintig uur gevlo
gen, geheel alleen tusschen de lucht en het
water, terwijl ik de laatste vijf uur daarvan
onafgebroken in de mist was geweest en
dat. bij nacht Steeds hield ik mijn oogen
gericht op mijn instrumenten; van mijn.
omgeving zag ik niets meer. Af cn toe keek
ik op do klok oni te schatten, waar ik mij
bevond. Dat had zoo.vijf uur geduurd, vijf
uur van beklemmende nachtelijke eenzaam
heid, dubbel beklemmend door de mist, die
mij als een dikke laag watten omgaf. Ik
vloog slechts op mijn instrumenten cn mijn
zenuwen waren zoo gespannen, dat ik al
mijn wilskracht noodig had om ze in be
dwang te houden. En toenmeende ik de
Amerikaansclic kust lx? rei kt tc hebben.
„Waar ik op ongeveer 1200 AI. hoogte
vloog, besloot ik to dalen om mij te orien-
teeren. Dc daling begon good, doch plotse
ling ik weet niet waarom verloor ik
volkomen do macht over mijn toestel. Dit
was nog vrij zwaar geladen, want ik had
zooveel benzine meegenomen als slechts
mogelijk was. Ik had duidelijk het gevoel,
dat het ovenwicht verstoord was en dat ik
het niet meer kon herstellen. Intusschen
liep de hoogtemeter steeds terug. Geduren
de meer dan vijf minuten stond ik een on
beschrijfelijke angst uit. Die daling in liet
onbekende, zonder dc mogelijkheid om mij
in de ondoordringbare nacht te orienteeren,
deed mij letterlijk de angst voelen in mijn
ingewanden. Wat zou er met mij gebeuren?
Plotseling zag ik, toen ik op een hoogte
van 100 Ai. was gedaald, bij het puntje van
mijn linkervleugel iets donkers, eerst nog
vrij vaag, maar al spoedig herkende ik bij
het flauwe licht van de maan ue aarde. Ik
kan niet zeggen, welk een opluchting dat
voor mij was. Ik herstelde mij nu zeer
spoedig, te meer daar ik do voldoening
smaakte, te kunnen vaststellen dat ik de
Amerikaansche kust precies had bereikt
op het punt, waar ik had willen aankomen
en binnen den vastgestelde» tijd. Doch de
angst, die ik op een oogenblik van volko
men lichamelijke uitputting had doorge
maakt. was tenslotte toch de oorzaak van
het feit, dat ik mijn vlucht niet verder
voortzette en eindelijk ook gevolg gaf aan
het aandringen van mijn vrouw om niet
door dc lucht naar Engeland terug te koe
ren.
Maakt de verkeersluebtvaart
nieuwe vorderingen?
door:
MARTIN US HEYL.
De Pool-lucht-raart kan zonder eenige
overdrijving in het kader der hedendaag-
sche verkoersluchtvaart oen factor van
buitengewoon gewicht genoemd worden,
daar zij nog afgezien van de zuiver we
tenschappelijke beteekenis geheel nieu
we lucht verbindingen scliepf, die on dat
is voor de verdere ontwikkeling der lucht
vaart van zoo'n onorm belang, een niet ge*
ringo vorkorting van reeds bestaande,
transconitentale luchtlijnen met zich
brengen. Waaruit bestaan nu dc moeilijk
heden der Pool-luchtvnart? Ton eerste
daaruit, dat de huidige meteorologische
ervaringen en ontdekkingen, alsmede de
weersvoorspelling, zij lange niet voldoen-
do zijn, om aan de ejschen der moderne
luchtvaart ook maar in geringe» mato to
voldoen! Bestaat cr op het vasteland gele
genheid de weerberichten door con zeer
intensievo samenwerking van de verschil-
lende meteorologische observatia in hoo
ge mato te vervolmaken,.bij de Pooi
luchtvaart is dat nu eenmaal een onmo
gelijkheid. Wat de plaatselijke wecrmcl-
dingen op grooteren afstand betreft, moet
erkend worden, dat deze nog zeer onvolle
dig en gebrekkig zijn, terwijl zij juist voor
de Pool-luchtvaart van zoo geweldig groo-
to beteekenis zijn, daar dc vergelijking van
snel plaatsvindende tijdelijk en plaatselij
ke weers-veranderingen voor de vliegvei
ligheid een factor van belang vormt. Ver
der komt het er op aan, vliegtuig-types to
vervaardigen, dio weerstand bieden aan
de lemperatuursinvloeden, die een Pool-
vlucht onvermijdelijk meebrengt, om zoo
doende dc regelmaat van een Popi-lucht-
lijn zeker to stellen cn liet gcvarenrisico
zoo sterk mogelijk te verkleinen. Het zou
echter ook weer verkeerd zijn, speciale
Pool-vlicgtuigen te vervaardigen, daar deze
wederom slecht opgewaseu zouden zijn
togen do klimaten in andere streken; cn
daar dc Pooiluchtvaart geen nationale
luchtvaart, maar slechts een onderdeel
van een internationale lijn mag vormen,
moet men een universeel vliegtuig-type
trachten tc bouwen, hetgeen vooreerst nog
op vrij groote moeilijkheden stuit.
Terwijl do oplossing van het stratosfoer-
vlicgprobleem hoofdzakelijk door de con-
stuctic van daartoe geschikte vliegtuig
motoren mogelijk is, zijn voor dc Pooi
luchtvaart geen speciale motoren noodig.
Een enkele aan dc gewone motoren gemak
kelijk aan tc brengen wijziging is daar
roeds voldoendeDe vraag of bij het
oversteken van do Pool tengevolge van de
gestaag veranderende temperatuursver-
houdingen belangrijke veranderingen aan
den motor vcreischt zullen zijn, kan in
het algemeen ontkend worden. Voor de sta
biliteit der motorverrichtingen is dc samen*
stelling dor lucht van veel beteekenis. Ten
gevolge van do luchtzuiverhcid in de Pool-
zónes kan de „pool-lueht" de werking der
motoren slechts bevorderen. Ook het hoo-
go lucht-vochtigheidsgëhalte is voor het
ongestoorde werken van den vliegmotor
geen groote moeilijkheid. Een ander ge
val is het ais men do uitwerking van dir.
hooge luchtvoclitigheidsgehalte op de rest
van het vliegtuig nader beschouwt. Dc
luchtvochtigheid bevordert buitengewoon
sterk dc ijskorstvorming, dat bij een sterk
optreden het oversteken van het poolge
bied bijna onmogelijk maakt. Zijn de ver
anderingen die het vliegtuig tengevolge
van de sterke temperatuurdaling onder
gaat, betrekkelijk gering, bij ijskorst vor
ming, dio reeds bij oceaanvluchten van
Oost naar West cn omgekeerd is waargeno
men tredon vervormingen van het vleugel-
profiel op, die bij gelegenheid zouden kun-
nij leiden tot het neerstorten van het vlieg
tuig tengevolge van het afbreken dor vleu
gels. Deze proficlveranderingcn tengevolge
van ijskorstvorming, die op hoar beurt
weer een goeden ondergrond voor sneeuw
en regenophooplng is, zijn soms zeer aan
zienlijk tc noemen. Tevens speelt tengevol
ge van deze ijskorstvorming vergrooting
van het vlieggewicht een groote rol. Bij een
rendabel vliegverkeer moet men in dc eer
ste plaat-s zorg dragen voor een zoo groot
mogelijke exploitatie van het draagvermo
gen; is de toestand bereikt, waarin het
vliegtuig niet méér belasting zou kunnen
dragen, dan is iedere overbelasting, vooral
tijdens de vlucht, zooals door ijskorstvor
ming zou kunnen ontstaan, buitengewoon
schadelijk, om niet te spreken van levens
gevaarlijk!
Men heeft nu getracht, ijskorstvorming
te verhinderen door de plaatsen, waar de
vleugel hieraan het meeste blootstond, met
olie en vet tc bestrijken. Bij sterkere koude
is dit echter ook onvoldoende gebleken. Zeer
gunstig was dc werking van een siroop
achtige substantie, waarmede men in den
laatste» tijd veel proeven heeft genomen.
Tevens behoort deze taai vloeibare stof tot
een der middelen, die een koudewerende
werking uitoefenen. Een ander middel te
gen ijskorsten is de zoogenaamde „gummi
slang", die de vleugels van het vliegtuig
geheel omsluit, na bepaalden tijd „opge
pompt" wordt en zoodoende dc Ijskorst los
maakten afwerpt.
Eerst als het zou gelukken, deze provi
sorische middelen door andere, volwaar
dige te vervangen, zal het niogolijk zijn.
de veiligheid in de lucht voor de Pooi
luchtvaart te verzekeren, of in ieder geval
aanzienlijk te verhoogen. De vlucht over de
Pool in dienst der verkeersluebtvaart zal
dan niet meer tot het Rijk der Fabelen be-
h oor en, maar zal een feit worden, zonder
dat nog meer menschenlevens zooals
het reeds met talrijke onderzoekers is ge
gaan den WittenDood ten offer moeten
vallen!
