DÉ EEMLANDEü
uit mooi
Amersfoort
GFDOTE OPRUIMING
REUZE KOOPJES
FIRMA DUIM BURGER
10H.DE HEER
DAMESMODEZAAK 3
Fa. R. van den BURG
Medische Help
Licht op
Zaterdag 24 Dec. 1932
Uitgave: VALKHOFF Co. «g» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 152
MISLUKTE TUSSCHENKOMST VAN
DEN VOLKENBOND
ROOSEVELT WIL NIET MET
HOOVER SAMENWERKEN
DRIE 0EKRAINERS TER
DOOD VEROORDEELD
ERNSTIGE RELLETJES TE
DORTMUND
SCHERPE AANVAL VAN
LLOYD GEORGE
FASCISTISCHE PARTIJ IN
JAPAN
PIANO'S in huur verkrijgbaar
L. J. LUYCX ZOON
Attractie
Attractie
Café,,METROPOLE"
Piano's, Orgels, Radio
4 uur 7 min.
ARNHEMSCHEWEG 26
AMERSFÜORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pcr 3 ®a»nden voor Amersfoort 2.10, per maand i 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,.
Blcnealand franco per post per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
eikeregel meer f0.25. Liefdadlgheids-advertentiën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertenticn „KEITJES' bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Het geschil tusschen Perzië en
Engeland inzake de olleconces'
sie. Wat er aan het conflict
vastzit.
Wat den Volkenbond, den Veroenigden
Staten en den Zuid-Amerikaansclicn lan
den niet is gelukt, heeft thans hot Vati-
caan weten te bereiken: de pauselijke nun
tius had zoowel tot de Paraguaansche als
tot de Boliviaanschc regeering bet verzoek
gericht althans tijdens de Kerstdagen alle
vijandelijkheden te staken. Beide landon
hebben ten antwoord gegeven, dat zij be
reid zijn een etmaal lang een wapenstil
stand te sluiten; zoo dwarrelt dan een
schilfertje vrede als een ecndagsvlinder
door deze donkere werelcl.
Een ander bericht, hetwelk eveneens in
harmonie is met de Kerstmisgezindheid,
houdt in dat liet er allen schijn van heeft
dat het geschil, tusschen Engeland en Per-
zie gerezen in verband met de concessie
dér Anglo Persian Oil Company, ten slot
te toch nog op vreedzame wijze zal worden
bijgelegd.
De concessie aan de Anglo Persian kwam
in 1901 tot stand en kreeg in 1920 haar de-
finitievcn vorm. De Perzische regeering
werd destijds toegezegd, dat zij zestien
procent van de netto-opbrengst dezer maat
schappij zou ontvangen.
Naderhand was de Perzische regeering
van gevoelen, dat het niet aanging de con
cessie onder de oude voorwaarden nog lan
ger te handhaven, zoodat zij op 27 Novem
ber 1932 besloot de concessie-overeenkomst
op te zeggen.
In een nota, die de Engelsche regeering
aan don Volkenbond deed toekomen, stelde
zij de houding, die Parzié aannam, voor
als een schonding van het volkenrecht. De
Anglo Persian Oil Company, zoo werd on
der meer in deze nota betoogd, is steeds
bereid geweest langs den weg van onder
handelingen tot overeenstemming te gera
ken, terwijl dc Perzische regeering het niet
eens noodig heeft geacht artikel 17 van de
concessie, die een scheidsrechterlijke pro
cedure aan de hand doet, too te passen.
Ook 1hans nog, zoo wordt eraan toegevoegd,
is de Engelsche regcerihg bereid de moei
lijkheden, die tusschen haar en de regec-
ring tc Teheran bestaan, in dei* minne lo
regelen.
Op den keper beschouwd, zoo meent do
Külnische Zeitung, heeft de opzegging van
deze zoogenaamde d'Arcy-concessjc moer
een symptomatische dan een practische bo-
teekeni5. Rizah Sjah Pchlcwi, do hecr-
scher van Perzië, denkt er vermoedelijk
evenmin aan zich in de armen van Moskou
te werpen als een strijd op dood en leven
met Engeland aan tc binden.
Wat zijn houding op het gebied der bui-
ienlandsclie politiek betreft, geven geheel
andere overwegingen den doorslag. De be
langrijkste is wol dc beduchtheid, dat cle
positie van Perzië tegenover de Angle
Persian Oil Company op liet oogcnblik.
waarop de exploitatie der olievelden van
Mösoel ter hand wordt genomen, aanmer
kelijk slechter zou worden. Over het alge
meen toch is heel dc strijd om de olie
bronnen in het Nabije Oosten (men denke
daarbij bovenal ook aan de ..pipeline" Bag-
dad-IIaifa) niet doel, maar middel om een
doel to bereiken. In het middenpunt van
denken en handelen staat hier dc oude
strijd tusschen Engeland en Rusland om
de hegemonie in Azie. Engclands politiek
moet in dit gedeelte der wereld absoluut
vredelievend zijn, want een oorlog zou maar
al te gemakkelijk ziju levensader den
weg naar Indié kunnen doorsnijden.
Van dezen gezichtshoek uit bekeken krijgt
het geschil tusschen Engeland en Perzië
om de concessie der Anglo Persian Oil
Company een zeer vérstrekkende betcekc-
nis, die zich niet bepaalt tot het kader dei-
Perzische grenzen.
AANTEEKENBOEK VAN AMUNDSEN
GEVONDEN.
Moskou, 22 Dcc. (V.D.). Kolonisten, die
overwinteren op de radio-meteorologische
post op kaap Tsjclioeskin, melden, dat zij
bij een bezoek aan dc plaats, waar Amund
sen verbleven heeft, een aanteckenboekjc
van Amundsen hebben gevonden, benevens
een hut, die door dc sneeuw bedekt was.
Verder heeft men aan toeken ingen gevonden
van één der medewerkers vail Amundsen,
Tesscm, die in de nabijheid van het eiland
Dickson is omgekomen.
Beide documenten zijn zeer goecl gecon
serveerd.
Paraguay en Bolivia willen niet
naar Genève luisteren
Geneve, 22 December. (V.D.) Het mili
taire geschil tusschen Bolivia en Paraguay
is ondanks dc reclitstrcekschc tusschen-
komst vail den Volkenbondsraad cn der
neutrale commissie van Washington nog
steeds niet bijgelegd.
Paraguay heeft Donderdag den secreta
ris-generaal van den Volkenbond medege
deeld, dat het het bemiddelingsvoorstel der
neutrale commissie van dc hand w ijst, aan
gezien krachtens liet voorstel Boliviaan
scho troepen ook in dc toekomst nog twoo
dorde van het Chaco-gcbied bezet zouden
houden. Paraguay cischt:
1. Volkomen ontruiming van het Cliaco-
gcbicd door dc Boliviaanschc troepen.
2. Ontwapening der troepen.
3. Vaststelling wie dc schuld van dit
conflict draagt.
Daarentegen lcabclde Bolivia, dat het het
bemiddelingsvoorstel principieel aanvaardt
doch dat in verhand met de scherp afwij
zende houding van Paraguay voorloops
verdere onderhandelingen overbodig zijn.
Dc neutrale commissie heeft, den sécrcia-
ris-gencraal van dén Volkenbond cr van
op de hoogte gesteld, dat zij haar bemidde
lingsvoorstel, dat een rechtvaardige rege
ling inhoudt, welke rekening houdt met de
belangen der beide landen,, handhaaft.
De bemiddeling van den Volkenbondsrand
welke in dit geval de eigenlijke onderhan
delingen uitsluitend had overgelaten aan de
commissie van Washington, heeft derhalve
tot nu too in Zuid-Amerika even weinig
resultaat bereikt als in het Verre Oosten.
De Paraguaansche regeering is van mea
ning, dat van verdere actie door dc nou
tralo commissie té Washington, om hot
Chacoconflict bij lo leggen, geen sprake
meer kan zijn. Naar verluidt, zou men ech
ter in regeeringskringen niet onwelwillend
staan tegenover vriendschappelijke bemid
delingspogingen van naburige Zuid-Amcri
kaansche staten.
Londen, 23 December) (V.D.) In ccn
bericht uit Washington in (le Times wordt
duidelijk tot uiting gebracht, dat IIoo\cr,
nu Roosevelt zijn voorstellen, om tot onder
linge besprekingen over te gaan, heeft afge
wezen, naar dc mooning van tal van voor
aanstaande personen tc Washington geen
stappen meer zal doen om de door hen ont
worpen schuldencommissie in te stellen.
Tg Washington verwacht men, dat de
tweede vergadering van dc voorbereidende
commissie der economische wcrcldconfcrcn
tie, die in Januari zou worden gehouden,
voor onbcpaalden tijd zal worden uitge
steld.
BONCOUR GANGMAKER VOOR LEON
BLUM?
P a r ij s, 23 Dcc. (II.X.). Dc Parijschc och
tendbladen wijzen cr op, dat dc meerder
heid van» 150 stemmen, welke liet kubinet-
Boncour gisteren heeft gekregen, geringer
is dan die, welke Ilcrriot. voor de goedkeu
ring van zijn rcgecringspvpgramma ver
wierf. Alle republikeinsche groepen heb
ben voor het kabinet gestemd. De Figaro
ziet hierin een aanwijzing, dat het kabinet-
Boncour slechts een gangmaker voor een
kabinct-Léon Blum is.
AMERIKAANSCHE GEZANT ZEGT
HERRIOT DANK.
Parijs,. 23 Dcc. (II.N.). De Amcrikaan-
schc gezant Edge heeft gisteren ccn bezoek
aan Hcrriot gebracht om hem uit. naam
van dc Amerikaansclie regccring tc dan
ken voor de moedige houding, die hij bij
de beraadslagingen over liet vraagstuk der
schulden in de Franschc Kamer heeft aan
genomen. Edge zal waarschijnlijk vandaag
een eerste bespreking met Paul Boncour
hebben.
DE GEVANGENISPOORTEN GEOPEND.
Berlijn, 22 Dcc. (HA.). liet ontslag van
gevangenen op grond van dc amnestiewet
is thans in vollen gang. liet Pruisische mi
nisterie van justitie maakt bekend, dat met
verschillende staaU- en particuliere organi
saties maatregelen besproken zijn om er
voor tc zorgen dat degenen, die ontslagen
worden, niet zonder meer op straat komen
tc staan.
Zoo vlak voor Kersfiriis is het mij niet wel
mogelijk le zwijgen over wat wij mecnen noo
dig te hebben om dit vredesfeest lc vieren.
Es nu bedoel ik alleen dè uiterlijkheden, niet
de vredcsgedachten, die, willen ze de wereld
veroveren, toch altijd bij ons zelf moeten be
ginnen. Maar het was niet mijn bedoeling een
Kcrstprcekjc tc houden; zullen cr toch wel
genoeg gehouden worden en als altijd, veel
helpen Maar stop nu, mooi-Amersfoort-man!
Dit ligt niet op uw weg Alleen over dc Kerst
versiering zoud'. gc het hebben en het ge
bruik, dal wil, dat dc roodgroene kleuren van
dc scherpe bladeren met de ronde besjes onze
woning sieren. Dit gebruik is eigenlijk van
heidenschen oorsprong als meerdere, die
nu gekerstend zijn. Dc oude Romeinen ge
bruikten bij hun bao'-hanaliën ter cerc van Sa-
lurnus reeds dc takken van IIcn, zooals zij
reeds dc Hulst noemden cn schreven er won
derkrachten aan toe. Toen hel Christendom
dc hcidenschc gebruiken verdrong, werd deze
gewoonte \oortgezct lol den huidigen dag.
Eeuwen na die Romcinsche eerste Christenen
geloofde men nog, dat de Kersttakken van
den slekeligcn boom bescherming boden tegen
toovergodinnen, die juist in dat jaargetijde in
staat waren dc stervelingen in hun 'woeste
dansen te betrekken. Men moest cr echter
voor zorgen, dat dc hulst niet lnngcr dan lol
Maria Lichtmis bleef hangen, anders gaf dat
weer ongeluk.
Dc dichter Herrick zingt:
Af met den Hulst cn den Klimop cn al
Waarmede men dekt den Kcrslnnshal.
Zoodat cle bijgeloovige vrind
Geen enkel vergeten blaadje meer vindt.
Want zie, zooveel blaadjes door domme liên
Veronachtzaamd zijn wilt aandachtig
zijn
Zooveel spoken zult gc zien.
llc meende u deze waarschuwing riict lc
mogen onthouden. Of hangen tegenwoordig dc
takjes niet cle heelc Januarimaand door?
Dan toch was mijn wenk overbodig.
A. JOMAN.
Warschau, 22 Dec. (V.D.) De builen
de wone rechtbank te Lembcrg heeft giste
ren drie van de vier aangeklaagde leden
ecber geheime Ockrainisehc militaire orga
nisatie tot den dood door den strop ver
oordeeld. De zaak van den vierden bcklaag-
;lc Kossak werd verwezen naar een gewone
rechtbank.
Dc drie ter dood veroordeelden wcrclcn
beschuldigd van een roofoverval op het
poslkantoor Grodek hij Lcmberg. Zij zouden
dozen overval hebben geploegd in opdracht
van hun geheime organisatie, teneinde deze
aan geld tc helpen.
Warschau, 23 Dcc. (II.N.). Ilct vonnis
aan twee ledcii van de geheime Ockrain-
sclie militaire organisatie, die ter dood ver
oordeeld waren, is te Lembcrg voltrokken.
Een derde Acroordcelde heeft gratie gekre
gen. De doodstraf is voor hem gewijzigd
m 13 jaar tuchthuisstraf.
Dortmund, 22 December. (V.D.) Naar
de politie mededeelt, is liet hedenmorgen,
loen den slcunlrckkcndcn de verdubbeling
van hun uitkccring geweigerd werd, her
haaldelijk tot betoogingen gekomen, zoodat
do politie moest ingrijpen. Ook hedenmid
dag is het in dc binnenstad lot groötc sa
menscholingen gekomen, waardoor liet noo
dig werd een winkelstraat tc ontruimen.
Hierop trokken dc demonstranten naar
liet noordelijke stadsdeel, waar het even
eens tot gröotc samenscholingen kwam.
Ook hier greep de politie in. Een wacht
meester van politie werd daarbij door een
messteek in den rug gewond. De dader
vluchtte cn is ontkomen. Later traden groe
pen van 10 tot 13, meest jonge personen,
op, dip in winkels om levensmiddelen vroe
gen. Wanneer hun dit geweigerd werd, na
men zij dc goederen met geweld. In ver
schillende gevallen slaagde de politie er in j
plunderingen tc voorkomen. In totaal wer
den heden li personen, waaronder vier
Mouwen, gearresteerd.
„Alacdonald heeft geen kijk op de
grootte der crisisdie Enga
land doormaakt
Lloyd George heeft zich Donderdag tij
dens dc debatten in het Lagerhuis gekant
tegen Macdonald en de nationale rcgccring.
Ilct feit, aldus Lloyd George, dat Macdo
nald nogmaals voor herstel zijner gezond
heid naar Lossiemouth is gegaan, zonder
dat hij werkelijk ziek is, terwijl in het La
gerhuis de moeilijke kwestie der werkloos
heid aan de orde is, noemde spreker een
beleediging voor het Huis en een bewijs
ervoor dat Macdonald geen kijk heeft op do
grootte der crisis, welke Engeland thans
doormaakt. Dc bewering, dat de tegenwoor
dige rcgccring Engeland uit den nood zou
hebben gered, noemt spreker onwaar. Dc
werkloosheid is niet verminderd, de dok
ken zijn leeg. Steeds meer schepen worden
opgelegd cn liet warenverkeer loopt achter
uit. Llcyd Gcorgo verklaarde zich af te vra
gen hoe lang dat nog kan voortduren. In
zake de werkloosheid herhaal do Llovd
George zijn cischcn met betrekking lot ver
gaande kolonisatieplannen voor de werk-
loozcn cn dc stichting van tuindorpen. Daar
door zou de werkloosheid met 23 pet. kun
nen worden verminderd.
Namens dc regeering verklaarde majoor
Elliot., dat dergelijke kolonisatieplannen
van zeer twijfelachtige waarde zijn, aange
zien thans juist do landbouw in het bizon
der lijdt cn duizenden mcnschen het plat
teland verlaten.
Groote publieke belang
stelling
Toki o, 23 December. (V.D.) Onder grootc
publieke belangstelling is gisteren ccn nieu
we JapaAsche partij met ccn fascistisch
program, do z.g. nationale liga, opgericht,
Stichter der partij is dó oud-minister van
hiiinenlandsche zaken Kcnso Adatsji. Reeds
zijn 33 leden van het Japansche parlement
tot dc nieuwe, partij toegetreden. Ook bij
het leger wordt de nationale liga gunstig
ontvangen. Vele militairen hebben trou
wens aan dc stichting van deze partij mee
gewerkt.
ARNH.STRAAT
LANGESTRAAÏ 49-51 TELEFOON 190
Wollen en Wol m. zijden
Onderjurken
en
Directoires.
Gaat tijdens dc KERSTDAGEN met Uw
familie
bezoeken.
Mooie versiering. Gezellig strijkje.
Aanbevelend, J. D. PLATTEEL.
HOF 13. Tel. 75L
Varkensmarkt 5 Tel, 1309
Koopt bij een vertrouwd adres.
BUITENLAND.
Scherpe aanval van Lloyd George op de
rcgccring-Macdonald.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Dc Tw eede Kamer op reces.
(Tweede Blad, pag. 1).
Overval op een spaarbank tc Rotterdam.
(Tweede Blad, pag. 1).
Overeenstemming met Duitschland.
Vierde blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Ontslag van onderofficieren.
(Eerste Blad, pag. 3).
Konijncntentoonstelling in de Markthal.
(Eerste blad, pag. 2);
LECTUUR IN HET ZONDAGSBLAD.
II. G. Cannegietcr„Welbehagen in mcn
schen."
Oude Kerstliederen„Wat de eeuwen
zongen."
Amerikaanschc Notities„De opera in
Amerika."
Haagschc Brief: „Dc re\ue van liet;
ITaagsche leven."
lierman Poort „Letterkundige Kroniek."
Blieven uit dc Hoofdstad: „Het toonccf
leeft weer op."
Dr. Miriam Scott„Geestelijke gelijkwaar
digheid in het huwelijk."
De Dokter aan liet Woord „Ook hoofd
pijn is een kwaal."
Op eersten Kerstdag hebbon dienst de
doktoren: Batenburg, Kamerling en Kolk.
Op tweeden Kerstdag hebben dienst do
doktoren: Lubscn, Nicolaï en Morren.
Beide Kerstdagen en de geheele weck 's
nachts heeft dienst de apotheek der firma
Cramer.
Oudejaarsavond cn Nieuwjaarsdag heeft
dienst de apotheek der firma v. d. Boven-
kamp.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te de Bilt:
Hoogste barometerst. 776.7 tc Münclieii.
Laagsto barometerst. 730.2 te Reykjavik.
Verwachting: Matige tot zwakke N.W,
tot Z.W. wind, nevelig tot licht of half be
wolkt, weinig ol' geen regen, aanvankelijk
iets kouder, later, zelfde temperatuur.
Dc lioogc druk in het Z.O. handhaafde
zich. Dc daling van den lagen druk over
do Britsche eilanden werd door groote stij
gingen gevolgd. Zoo steeg bijv. tc Valentin
de barometer in de afgeloopon 21 uur ni"t
minder dan 23 m.M. Over liet Z.W. (de Golf
van Biscaje) heeft zich een ferm maximum
uitgebreid. Tengevolge van dc barometer
st iiging in het W. ruimde ten onzent de
wind tot ZAV. cn W.Z.W. Een verdero rui
ming bij N.W. is waarschijnlijk, doch daar
na zal de wind wel meer gaan krimpen.
Ilct algemeenc weersbecld voor de Kerst
dagen ziet er niet ongunstig uit. Er moet
op betrekkelijk zachtweer mot weinig be
volking cn geringe kans op neerslag wor
den gerekend. De depressie heelt zich ver
der N.W. verplaatst. Over IJsland tc Shot-
land aan het Z. van de Noorsche kust
wraait het krachtig in Z. tot Z.W. Overi
gens is het rustig weer. In Duitschland is
liet nevelachtig.
Vorst van bctcckenis kwam alleen in
Noord-Scandinavië voor. In Duitschland is
dc vorst nog slechts licht. Over onze om
geving zijn do morgenteperaturen gestegen.
Alleen over dc Britsche eilanden viel oem-
ge regen van heteckenis. Over het algemeen
was dc neerslag echter gering.
