Cognac Vieux XXX
J. A. Schoterman Zn.
UITVERKOOP BIJ NIEUWKERK
J
U IT NOODIGING
De Hoofdvertegenwoordiging voor Holland van
WEINGUT. CWINDOLF-ERBEN
WINKEL i. Rheingau.
RIJN- EN MOEZELWIJNEN
WEINPROBE
RHEIN- und MOSELWEINE
JACQUELINE ROYAARDS-
SANDBERG
SMOKKELAARS VAN OPIUM
Schommelende cijfers
BIJKANTOOR
Amersfoortsch Dagblad
SOESTERWEG 107
per flesch f3,85
LAATSTE BERICHTEN
ROOFOVERVAL TE
NUMANSDORP
EIKEN SCHUIFTAFELS VANAFf 10.60
ROOKTAFEL MET KOPEREN BLAD
EXTRA ZWAAR.f 4.90
A. H. VAN NIEUWKERK N.V. TELEF. 543 AMERSFOORT
K. BEEKSTRAAT 6 BEEKENST.LAAN 10
HUMORHOEKJE
8*
>Pr
•JF
•if
De Directie van Hotel „De WITTE" maakt hiermede bekend, dat zij met
ingang van heden op zich heeft genomen:
Ten einde een ieder in de gelegenheid te stellen kennis te maken met de exquise
van dit huis, heeft zij besloten vanaf morgen Donderdag 5 Januari tot en met
Dinsdag 10 Januari 1933 telkens van 10 uur v.m. tot 's-avonds 10 uur in na
volging van de buitenlandsche usance een gratis:
te organiseeren.
Zij noodigt U en Uwe dames zonder eenige verplichting beleefd uit daar
toe wel aanwezig te willen zijn, in de geheel naar de eischen des tijds gemoder
niseerde nieuwe zaal
Aanbevelend,
DE DIRECTIE
WEINPROBE IM HOTEL „DE WITTEAMERSFOORT
VOM 5, BIS ZUM 10 JANUAR 1933
Alle Interessenten sind hiermit freundlichst eingeladen, unsere ausgewahlten
zu probieren. Da die Auswahl sehr reichhaltig ist, dürfte die Probe für
jeden sehr interessant sein.
Ich werde persönlich anwesend sein, und würde mich freuen Sie daselbst
begrüssen zu können.
Mit vorzüglicher Hochachtung:
Weingut C. WINDOLF-ERBEN Winkel/Rheingau
Huldiging bij haar zilveren
tooneeljubileum
Maandagavond bij haar tweede optreden als
gast bij Hét Schouwtooneel in de rol van
Badeloch in -Vondels „Gysbregïit van Aem-
^tel" is mevrouw Jacqueline Royaards
Sandberg in den Stadsschouwburg te Am
sterdam gehuldigd ter gelegenheid van haar
zilveren tooneeljubileum.
Burgemeester de Vlugt. woonde, evenals
wethouder de Miranda, de voorstelling bij.
Tussclien den Gijsbrcght en de Bruiloft
plaatsten rappé handen den decoratievcn
zetel van Badeloch weer in het door de
van Acmstels verlaten slot en aan de ar
men van Ko van Dijk als Gijsbrcght en Jan
Musch als bode verscheen de jubilaresse in
den koninklijken blauwen mantel van haar
rot ten tooneel. Er barstte aldus de N.
R. Ct. een onstuimige ovatie los en het
duurde lang voor wethouder Boekman
als eere-voorzitter van het comité het woord
kon verkrijgen.
Welke economische crisis de wereld ook
moge teisteren, welke moeilijkheden ons
tooneel ook moge doormaken, gehandhaafd
bleef de traditie van den Gijsbrecht, aldus
de wethouder. In de lange reeks der figuren
zult gij, mevr. Royaards, cchtor wel de
eenige zijn, die juist dit stuk voor uw jubi
leum hebt kunnen kiezen. Elke Amstcrdam-
sche tooneclminnaar zal dat echter begrij
pen, want in U huldigen wij niet alleen de
groóto tooneclkunstenares3c, maar ook de
vrouw en do begaafde medewerkster van
«Ion Vondclminnaar bij uitnemendheid,
wiens beteekenis voor ons tooneel moeilijk
overschat kan worden: I)r. Willem Roy
aards.
Dr. J. D. Bi eren 9 de Haan, de voor
zitter van hét huldigingscomité, sprak over
mevr. Royaards als priesteres dor schoon
heid. Als herschepster van dichterlijke
schoonheid is het toonecltalcnt van mevr.
Royaards het schoonst ontbloeid. Toen zij
indertijd als Indra's dochter tot de wereld
afdaalde, heeft zij wol moeten ervaren, dat
op deze aarde niet alles pais en vrcê is.
Mevr. Royaards is echter den eenigen weg
gegaan, die haar trouw aan zichzelf deed
zijn: dien der schoonheid.
Een fraaie mand met bloemen en een
stola, in de Amsterdamsche kleuren over
handigde Spr. met het album van de ge
vers van het geschenk, als donk voor dc
vele jaron werken voor de stad en voor
Vondel in het bijzonder.
A d r i a an van der Horst dankte,
namens do directie van het Schouwtooneel,
voor dc grootc onderscheiding, die het ge
zelschap te beurt viel, toen mevr. Royaards
besloot haar jubileum bij hen te vieren in
één dor roemrijksto voorstellingen van wij
len Dr. Willem Royaards.
Yamcns de leden van het gezelschop bood
mevr. Esther de Boe rV an R ij k on
der hartelijk applaus een mand met bloe
men aan.
Haar volgden A. Défresne. Rika Hopper
en J^ouis de Vries, waarna vele telegram
men werden voorgelezen.
Voor mevr. Royaards kon danken, bad zij
opnieuw een hartelijke ovatie in ontvangst
ie nemen. Zij bedankte den burgemeester,
den wothoudcr en vriend, op wiens kantoor
zij in moeilijke omstandigheden menigen
stap gezet had. Zij dankte ook het gezel
schap, waardoor deze voorstelling was ge
red uit de schipbreuk van de Kon. Ver
eniging.
Jaarlijksch onwettig gebruik \-un
600.000 ihails
In do Dceember-aflevering van het Or
gaan der Anti-Opiumvcrceniging vinden we
een artikel over den onwettigen handel in
opium in Ned.-Indié, waaraan we de vol
gendc gegevens ontleenen:
Dc onwettige handel in ruwe en bereide
opium is zoo belangrijk, dat hij op 't ge
bied van dc conlrólc de politiek van het
Gouvernement beïnvloedt en bepaalt. Xed.
Indië bestaat uit een groot aantal eilanden
die (behalve Java en Mudocra) echter dun
bevolkt zijn.
Dc opium kan gemakkelijk binnenge
smokkeld worden in den Archipel door de
talrijke inheemsche vaartuigen, die tussclien
de eilanden heen en weer varen.
Er bestaan voor de grootc stoomvaartlij
non drie grootc havens; n.l. Batavia en Soe
rabaja op Java en Bclawan-Deli op Suma
tra. Enkele eilanden liggen dicht bij de ha
vens van Singapore en Penang.
Ned.-Indie ligt in de lijn van de voor
naamste route, die de opiumsmokkelbandcl
van Europa en Perzië naar Azië en van
China naar de andere Zuidelijke dcelcn van
het Aziatisch vasteland volgt. Het toegepas
te contrólesystcem. met dc gebieden die
voor den opiumhandel afgesloten zijn, dc
doelen waar vergunningen noodig zijn en
die gebieden waar een gemengd systeem
gevolgd wordt of die vrij zijn, bet voor be
paalde categorieën toegepaste verbod en dc
vergunning die weer andere groepen ver
kregen hebben, zooals ook dc zeer hooge
prijs van dc geprepareerde monopolie
opium. dit alles werkt niet mee om de vraag
naar binnengesmokkelde opium te doen
verminderen. Dc voornaamste punten van
waar de opium naar Xel-Indic verzonden
wordt zijn: Singapore, Malaka, de Zuid-
Chineesche havens, zooals Swatow, Arnoy
en Hong-Kong, Port Said, Marseille, Rot
terdam en Amsterdam Uit de door dc
cnquéte-commissie verzamelde getuigenis
sen blijkt, dat de meeste in beslag genomen
opium van Chincesche herkomst is, maar
dat er op de smokkclmarkt ook Perzische,
Turkschc en Br.-Indische opium voorkomt.
De centra van den smokkelhandel in
Ned.-Jndië zijn op Java: Batavia, Soerabaja
en Scmarang; Belawan-Dcli en Mcdan op
Sumatra; Macassar op Celebes en Balikpa-
pan op dc Oostkust van Borneo.
Voor liet meerendeel zijn het Chincezen,
die zich met den smokkelhandel bezig hou
den, maar soms hebben ze Europeeschc of
inheemsche medeplichtigen. Van dc 1500 na
men van opiumsmokkclaars, voorkomende
op een lijst van het Hoofd van den Dienst
tot onderdrukking van den opiumsmokkel
handel, waren er 1-100 Cliineczcn. De Ned.-
Indischc smokkelaars vormen soms organi
saties die op brecde basis werken. Vier
daarvan zijn kortgeleden ontdekt en opge
heven.
Het is moeilijk een juiste schatting te
verkrijgen van de in Xed.-Indië binnenge
smokkelde boeveelheden opium. Een verge
lijking tusschen het gemiddeld verbruik
van geprepareerde opium in het tijdvak van
de tien jaren, die liet van kracht worden
van de nieuwo beperkingen (tegen 1931)
hebben voorafgegaan en den werkelijken
verkoop, in latere jaren van Gouv. (geprep.)
opium. schijnt te wijzen op een jaarlijksch
onwettig gebruik, dat de 600.000 thails na
dert, d.i. pl.m. 3510 pet. van den opium
verkoop van de Staatsregic. Dc hoeveelhe
den die jaarlijks in beslag worden genomen
zijn zeer gering in vergelijking met de ge
schatte hoeveelheid binnengesmokkelde
opium. In 192S slechts 3.5 pet.
Officieele gegevens schatten, dat de in be
slag genomen hoeveelheden slechts 5 pet.
uitmaken van het totale binnengesmokkel
de kwantum. In 1929 legde men beslag op
pl.m. 10.000 thails.
Het cijfer van den opiumverkoop van de
Regie vertoont jaar op jaar belangrijke
schommelingen, hoewel het aantal schui
vers als vrij stabiel mag worden beschouwd.
Aan den cenen kant worden deze veroor
zaakt door de concurrentie van het gesmok
kelde opium en aan den anderen kant door
de maatregelen die de Regie hiertegen heeft
getroffen. In 1920 is dc Regie-verkoop ge
stegen tot 2.600.000 thails, hetgeen het
Gouvernement cr toe heeft gebracht nieu
we beperkingen in te voeren to.v. het ge
wettigd verbruik. In 1929 was het cijfer van
den Regie-verkoop gedaald tot 1.304.090
thails en gelijktijdig daarmede dat van de
inbeslagnemingen enorm gestegen en van
19231927 vervierdubbcld. Met het oog op
die ernstige daling van Regie-verkoop heeft
het Gouvernement in 1926 besloten do be
perkingen to verminderen voor die distric
ten waar de onwettige handel buitengewoon
bloeide en wel door die streken, waar men
een vergunning moest hebben vrij te ma
ken. In 1927 is er een speciale dienst in bet
leven geroepen teneinde den verboden han
del in opium tc localiseeren. Deze maatre
gelen hebben tot resultaat gehad, dat dc
Regieverkoop in 1928 gestegen is tot rrieer
dan 1.600.000 thails. maar in 1929 tcrugge-
loopen is tot 1.523.000 thails. In 192S is het
aantal inbeslagnemingen teruggevallen tot
ongeveer de helft van liet cijfer van 1927,
en in 1929 lot ongeveer het derde ervan.
In het algemeen blijft de prijs van ge
smokkelde opium beneden die van Regie
opium, vooral in de vrije gebieden waar
men, ccbtcr tegen hoogen prijs, gemakkelijk
Regio-opium kan krijgen. Tc Batavia maak
te geprepareerde Chincesclic opium van
middelmatige kwaliteit, een prijs van 10 tot
16 gulden per thail, maar in de gesloten
zónes, zooals ook in die welke onderworpen
zijn aan het regie der vergunningen is
smokkelopium veel duurder cn kost 20 5. 30
gulden per thail.
Het tegengaan van het. smokkelen en het
onwettig gebruik van opium behoort tot dc
taak van dc douane-autoriteiten, de politie,
die toezicht houdt tussclien de eilanden on
derling en den spccialen dienst, die onder
deel uitmaakt van liet Centraal Bureau te
Batavia en afdoelingcn van recherche te
Batavia, Soerabaja, Scmarang, Bandoeng,
cn op tien andere plaatsen van Java, verder
te Mcdan, Macassar. Dc dienst die belast
is met het onderdrukken van smokkelhan
del ter zee beschikt over twee stoomboo-
ten, die tussclien do eilanden heen cn weel
varen om de smokkelaars op té sporen en
over tien automobielen, die als posten fun-
geeren en gestationneerd zijn in de voor
naamste havens waar opium aangehaald
wordt.
Malaise en verstandige jonge
Chineezon.
In aansluiting aan bovenstaande gege
vens vonden wc in de „Deli Crt." een on
derhoud met den inspecteur van den Dienst
der Opiumregie ter Oostkust van Sumatra.
Jlierin deelde deze inee, dat de opbrengst
van liet opiumdebiet voor de Oostkust van
Sumatra gedurende het laatste jaar opzien
barend is afgenomen, terwijl de daling van
het opiumverbruik nog voortdurend verder
schrijdt, zoodat verwacht mag worden, dal
do opbrengst over 1932 slechts een derde zal
bedragen van dc opbrengst van 1923.
In 1928 bedroeg deze ongeveer twaalf mil-
lioen gulden, terwijl de opbrengst van het
debiet over 1932 raet dc thans beschikbare
gegevens veilig cp vier milüoon mug wor
den geschat.
In verband hiermede zijn door dezen
dienst zeer belangrijke bezuinigingen inge
voerd, bestaande uit dc sluiting van ver
schillende. verkoopplaatsen cn ontslag of op
wachtgeld stellen vari personeel.
In het afgeloopcn jaar werd twintig pCt.
van het personeel ontslagen of op wacht
geld gesteld, terwijl elf opiumverkoopplaat
sen zijn gesloten en er in December op
nieuw zes a acht gesloten zullen worden.
Gevraagd naar dc reden van dezen ach
teruitgang, deelde dc inspecteur mede, dat
deels de malaise een grootc rol speelt, deels
ook, doordat de meeste jonge Chincezen
niet meer schuiven.
Dc conclusie ligt dus wel voor de hand,
dat wanneer bij een opleving van de cul
tures in dc toekomst geen groote invasie
van oudere Chineezen, dus opiumschuivers,
plaats vindt, het. opiumverbruik ter Oost
kust van Sumatra door uitsterven der be
staande verbruikers geheel zal verdwijnen.
Waar bij dc grootc cultuurmaatschap
pijen dc neiging bestaat zooveel mogelijk
niet- meer met Chineezen te werken, is de
veronderstelling dus niet, gewaagd, dat bin
nen afzienbaren tijd het opiumverbruik ter
Oostkust tot een minimum zal worden ge
reduceerd
Geeft daar uw Keitje
of Advertentie op
Zonder prijsverhoofcing
ABONNEMENTSPRIJS
17V2 cent per week
EENIGST DAGBLAD
Meest actueel blad ter plaatse
Utr. straat 17
Wijnhandel
Gevestigd 1878
Telefoon 145
Een 36-jarige landbouwer
vermoord
Nu mans dorp, 4 Januari. Gisteravond
omstreeks 10 uur is de 36-jarige landbou
wer .T. de Reus alhier vermoord.
Tijdens ccn korte afwezigheid van Dc
Reus vervoegden zich twee gemaskerde per
sonen aan zijn woning „Joliannahocvg" ge-
hceten, welke zeer afgelegen ligt. op onge
veer drie kwartier builen dc bebouwde kom
aan den Groot Kromstrijcnschcn dijk te Nu-
mansdorp cn cischten van de vrouw van
Dc Reus geld. Dc vrouw gaf hun eenig
geld, waarna de bandieten zich naar de
schuur begaven. De vrouw met twee kleine
kinderen en een dienstmeisje vochtten
daarop naar de nabijwonende buren. 7n
dien tusschentijd is De Reus waarschijnlijk
thuisgekomen en in de schuur overvallen.
Met eenige slagen op het hoofd cn een re
volverschot is het slachtoffer vermoord. De
daders hebben hierop per rijwiel de vlucht
genomen. De politic heeft ccn uitgebreid
onderzoek ingcslled.
MISLUKTE ROOFOVERVAL.
Dader g6vat en weer ontsnapt.
Bij oen bejaard echtpaar tc Clinge drong
op Oudejaarsavond een man, gewapend met
een bijl, binnen. Het gelukte hem niet geld
to bemachtigen, doch wel slaagde dc politie
erin den man, een Belgisch deserteur, aan
to houden. Toen men hem Dinsdagmorgen
naar middelburg zou overbrengen om hem
voor de justitie tc geleiden, wist de nian te
ontsnappen en verdween hij in de bosschen.
PROF. L. LINDEBOOM.
K.a m p e n, 4 Januari. Xo. langdurige
ziekte is hedennacht alhier, overleden Prof.
L. Lindeboom.
Lucas Lindeboom werd op 17 Januari 1845
te Zwollcrkerspel geboren. Hij bezocht de
LatJjnsche school te Zwolle en daarna stu
deerde hij aan dc Theologische tc Kampen-
Van 1866—1873 was hij Chr. Gorof. predi
kant tc 's-IIcrtogenbosch wrelk ambt hij
daarna tot 1882 tc Zaandam vervulde. Van
18831917 was hij hoogleeraar aan dc Theo
logische School voor de Gcrcf. kerken te
Kampen. Sinds 1884 was hij voorzitter van
de Verecniging tot Chr. verzorging van
Krankzinnigen in Nederland en sinds 1908
voorzitter van liet Curatorium van het Gcr.
gymnasium te Kampen.
INBRAAK IN HET STATION TE
HARMELEN.
II ar melen, 4 Januari. In den afgc-
loopen nacht is wederom ingebroken in het
Stationsgebouw. Dit gebouw is een uit,ver
koren object, voor nachtelijke bezoekers, ge
zien zijn geïsoleerde ligging. Dc bezoekers
hebben in dc brandkast geboord, doch aan
gezien do kast niet kon worden openge
maakt is tot heden niet korncn vast tc staan
of er gold ontvreemd is. Aangifte aan de
politie is terstond geschied. Deze hcel't do
zaak in onderzoek.
2.45—3.00 Gramofoonmuziek.
3.00—3.45 Naaicursus door Mevr. Ida de-
Leeuw van Rees. 9de les. (3.15 Prccisic-tijd-
sein).
4.00—4.30 Ziekenuur door Mevr. Antoinet
te van Dijk.
4.30—5.00 Radio-Kinder-Koorzang ol.v.
Jacob Hamel.
5.00—5.30 Verhalen voor jongere kinderen
door Antoinette van. Dijk.
5.30-^6.30 Het A.V.R.U.-Klein-Orkest o.l.v.
Nico Treep.
6.30—7.00 Sportpraatje door H. Hollander.
7.00—7.30 A.V.R.O.-Klein-OrkcBt. (7.15 Pre
cisie-tijdsein).
7.30—8.00 Engclsclie taalles voor gevor
derden door Fred Fry. 10c les.
8.01—S.05 Nieuwsberichten van Vaz Dias.
8.15—10.15 Aansluiting met hot Concert
gebouw te Amsterdam. Abonnomentscon-
cert. Concert door het Concertgebouw-or
kest o.l.v. Eduard van Beinum. Soliste
Ania Dorfmann, piano.
10.15—10.30 Gramofoonmuziek.
10.3011.00 Kovacs Lajos en zijn orkest.
(Referinzang: Bob Scholtc).
11.00—11.05 Nieuwsberichten van Vaz
Dias.
11.0511.15 Gramofoonmuziek.
11.1512.00 Kovacs Lajos. (11.15 Precisie-
tijdsein).
Huizen:
8.00—9.15 K.R.O. Gramofoonplaten
10.00 N.C.R.V. Gramofoonplaten
10.15 Morgenwijding.
10.45 Gramofoonplaten.
11.00 K.R.O. Gramofoonplaten.
11.30 Godsd. halfuurtje.
12.15 Orkestconcört.
2.00 N.C.R.V. Cursus Fraaie handwerken.
3.00 Voor de vrouw.
4.00 Bijbellezing door Ds. II. Stolk, m.tti.v.
solisten.
5.00 Concert. K. Hartvclt, viool. R. Brcs-
ser. cello en G. Seyler, piano.
5.45 Handenarbeid voor de jeugr,
C.15 Lezing.
7.00 Weekoverzicht.
7.45 Ned. Chr. Persbureau.
8.00 Concert door de Accordeonclub ..Ex
celsior" o.l.v. Chr. v. Delft.
9.00 Voor de ouders.
9.30 Orgelspel A. Engels.
10.30 Vaz Dias.
10.35—11.30 Gramofoonplaten.
SCHOTSCHE LEAGUE.
Glasgow, 3 Januari (V.D.) De resulta
ten van de heden gespeelde Leaguewedstrij
den van Schotland waren:
AirdrcioiiiansHamilton Academicals 2—1
Ayr UnitedKilmarnock 2—3
Cowdenbeath—St. Johnstone 3—2
DundeeHearts 2-2
East StirlingshireAberdeen 2—1
Motherwell—Falkirk 20
Partick Thistle—Rangers 0—0
St. MirrenMorton It
Third LanarkClyde i—I.
Voetbal
AMERSFOORT—AMSTERDAM 2—0.
Onze politiemcnschen zegevieren.
Onder vrij groote belangstelling heeft gis
teren op het A.B.v.L.O.-terrein aan den
Leusderweg een competitie-wedstrijd plaats
gehad tusschon de Amcrsfoortsche on Am
sterdamsche politiemannen. Onze stadge-
nootcn wisten met 2—0 tc winnen. Met cle
rust was dc stand nog 0—0.
Donderdag 5 Januari.
Hilversum:
8.0110.00 Gramofoonmuziek. (8.15 1 deci
sie-tijdsein).
10.01—10.15 Morgenwijding.
10.15 -10.30 Gramofoonmuziek.
10.30—11.00 Gramofoonmuziek.
11.00—11.30 Kook- en Bakpraatjo door
Mevr. R. Lotgering-Hillebrand. „Wat mor,
van appelen maken kan".
11.30—12.15 Het A.V.R.Ö.-Kamcrorkest
o.l.v. Louis Schmidt.
12.1512.30 Gramofoonmuziek.
12.30—1.00 A.V.R.O. Kamerorkest.
1.00—1.15 Gramofoonmuziek.
1.15—2.00 A.V.R.O.-Kamerorkest.
2.00—2.30 Halfuur voor de Vrouw (Na
mens dc Ned. Ver. voor Huisvrouwen). Ir.
L. E. Wisse: „Moderne Centrale Verwar
mingssystemen."
2.302.45 Rustpoos voor de N.S.F. voor
liel verzorgen van don zender.
Roberts: En, is het een succes, die ex-
inbreker als chauffeur?
Pieters: En of, zoolang ik 'cm heb, is
cr nog geen vingerafdruk op jn'n wagen to
vinden geweest. (Humori#R,
