ras
DE EEMLANDEU
UTRECHTSCHE BOTERSPRITS
Beursoveriicht
Vrijdag 13 Januari 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang Ho. 168
Bmtemilaodsclli
Overzicht
Bmiiteolaimd
DE OORZAKEN DER
SCHEEPSBRANDEN
R0EMEENSCHE REGEERING
AFGETREDEN
NIEUWE SCHEEPSRAMP?
ARBEIDSCONFLICT IN
BELGIË
BELGIË VERSTERKT ZIJN
OOSTGRENS
DE SPANNING IN 'T VERRE
OOSTEN
NOG STEEDS ONRUST IN
SPANJE
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht
4 uur 41 min.
L. J. LUYCX ZOON
PIANO'S-VLEUGELS
Fa. R. VAN DEN BURG
BAKKERIJ „DE STANDAARD"
SOESTERWEG 71-73-75 - TELEFOON 995
De fijnste kwaliteit
AMER SFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS i» 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
□Dl IC nFR AnUFRTFNTIFM van 1-4 rcgelx I 1.05 m« Inbegrip van een bewusoummef
UtH flUVtHltHIItH (0 2S L|rfdidi9hdda..dv«t«n.lên voor dt
helft van den prlja. Kleine Advertentltn „KEITJES" bl| vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra I 0.05
Gespannen toestand in België.
Zal een algemeene staking
uitbreken?
In alle staten, waar de regeeringen met
koortsachtigen ijver er zich op toe leggen
den financieelen toestand van het land
weer gezond te maken en zich in verband
daarmee genoodzaakt zien impopulaire
maatregelen te nemen, slooft de oppositie
zich af dc bewindvoerders tot andere ge
dachten te brengen en kondigt zij aan, dat
men er niet tegen op zal zien de regeering
ten val te brengen, wanneer geen rekening
wordt gehouden met de eischen, die haar
zijn voorgelegd, of met de verlangens, die
men heeft geformuleerd.
Zoo bevindt zich onder meer dc Franschc
regeering, aan wier hoofd thans Paul Bon
cour staat, in een verre van aangename
positie, daar dc maatregelen, die Chéron,
de minister van financiën, aan de hand
doet, teneinde de begrooting in evenwicht
te brengen en de staatsfinanciën in 't alge
meen te saneeren, in breede kringen ont
stemming hebben gewekt.
In België is dc toestand echter nauwe
lijks gunstiger. Terwijl dc regeering in alle
stilte het aanzijn geeft aan dc eene veror
dening na de andere, opdat de staatsfinan
ciën kunnen worden „zeker gesteld" de
volksvertegenwoordiging gaf haar door een
machtigingswet daartoe de \rijc hand
legt do oppositie een grootc bedrijvigheid
aan den dag: zij doet al haar best om de
groote massa's duidelijk te maken, dat dc
linancicële saneering zal geschieden ten
koste van de minder bedeelden,
j» Vooral dc socialisten zijn ijverig in dc
weer; hun voornaamste terrein van actie
vormen dc mijngebieden, vooral de Bori-
nagc, waar de" arbeiders het radicaalst zijn
georiënteerd. Dc socialistische partij heeft
een plan uitgewerkt, waarvan zij verwacht,
dat -het een nauwer contact tot stand zal
brengen tusschen de partijleiding en de
massa's. Dc woorden „directe actie" liggen
op ieders lippen. De concurrentiestrijd,
waartoe de socialisten zich zien genood
zaakt, daar anders de communisten hun
alle vliegen dreigen af te vangen, heeft ge
leid tot een aanmerkelijke verscherping
van de strljddoeleinden, die de partij van
.Vanderveldc zich heeft gesteld.
itsi_.De Brussclschc berichtgever van de
Kölnische Zcitung meent, dat het stellig
niet toevallig is, wanneer men in dc Bel
gische socialistische pers thans kan lezen,
dat do internationale bond van metaalbe
werkers, in verband met alle eventualitei
ten, aan de vakvcreenigingscentrale een
crediet van 350 000 gulden (vijf millioen
Belgische franken) heeft toegezegd.
Als vaststaand wordt tevens aangeno
men, dat in socialistische vakvereenigings-
kringen binnen korter of langer tijd reke
ning wordt gehouden met. het. uitbreken
..van een algemeene staking. Reeds nu
wordt dagelijks gerept van partieele werk-
uecrleggingen in de mijnwerkersgebieden.
3 Ook in de Vlaamsclic industrie kan wor
den vastgesteld, dat de arbeiders in verzet
komen tegen de maatregelen van de regee
ring. De onrust heeft reeds zoo'n omvang
aangenomen, dat do voorzitter van het
christelijk vakvereenigirigsverbond zich ge
noopt heeft gezien ernstige woorden Ier
kalmeering te spreken. Ilij heeft met na
druk gewaarschuwd tegen een avonturen-
politiek, waarvan het gevolg zou kunnen
zijn, dat de arbeiders weer alles verloren,
wat zij na een feilen socialen strijd hebben
verworven. De ondervinding leert echter,
dat in tijden van nood meestal niet wordt
geluisterd naar verstandige woorden.
Ook de regeering is het niet ontgaan, dat
het onder de Belgische arbeiders gist en
daar zij rekening houdt met het uitbreken
van ernstige onlusten, heeft zij aan de gen
darmerie strenge orders verstrekt, opdat
deze terstond krachtig kan ingrijpen. De
mobiele formaties van deze gendarmerie,
die op drie plaatsen van het land gereed
staan, zijn met de modernste strijdmidde
len uitgerust, om met succes omwentelings-
pogmgen den kop te kunnen indrukken.
Het onderzoek naar den ondergang
der Atlantique
Parijs, 12 Jan. (FI. N.) De minister van
'de handelsmarine Meyer heeft gisteren
voor de commissies van den senaat en van
de Kamer mededeelingcn gedaan over den
uitslag van het onderzoek naar de oorza
ken van de scheepsbranden in den laatsten
tijd. De brand van de Georges Philippar id
aan de slechte elcctrische installaties te
wijten.. De juiste oorzaak van den brani
van de Atlantique is nog niet zeker. Er zijn
twee mogelijkheden, n.l. dat de brand ver
oorzaakt is door onachtzaamheid bij hei
overbrengen van matrassen naar dc hut
ten of door zelfontbranding van de matras
sen. Op beide schepen zou do brand echter
Diet zoo'n grooten omvang hebben aange
nomen, indien bij den bouw van het schip
niet zoo veel brandbaar materiaal gebruikt
was. Dientengevolge zijn nieuwo instruc
ties vastgesteld, welke zoowel voor de nieu
we als voor dc in bedrijf zijnde passagiers
schepen zullen gelden en binnen zes maan
den nageleefd moeten worden. Op alle pas
sagiersschepen moeten manschappen onder
bevel van een scheepsofficier voor de
brandweer geoefend worden. Op schepen
van meer dan 15,000 ton zullen zich drie
berocpsbrandwcerliedcn moeten bevinden.
De vloerbckleeding en de tapijten zullen
tegen brand geïmpregneerd moeten wor
den. De beide cabines voor do draadlooze
telegrafie moeten uit metaal vervaardigd
en op twee afzonderlijke plaatsen van het
schip opgesteld worden. De elcctrische ka
bels moeten beter geïsoleerd worden.
Nationaal Tsaranistisch
kabinet te verwachten?
Boekarest, 12 Januari. (V.D.) Minis
ter-president Manioe heeft het ontslag der
Ropmecnscho regeering verzocht. ITet is nog
niet bekend of de koning het verzook heeft
ingewilligd.
Nader wordt gemeld:
Het aftreden van liet kabinet Manioe
wordt officieel bevestigd. Dc koning heeft
het ontslag aanvaard en is in onderhande
ling getreden met de presidenten van se
naat en Kamer betreffende do vorming
van een nieuwe regeering. Vayda is uit
Klausenburg naar Boekarest ontboden. Er
zal dus getracht worden wederom een na
tionaal tsaranisiisclie regcering te vormen.
Titulescu, die zjjn functio van gezant te
Londen ter beschikking heeft gesteld, heeft
zich in het nieuwe kabinet verzekerd van
de portefeuille van buitenlandsche zaken.
De groote vraag is evenwel of Vayda wil
samenwerken met Titulescu. Ook do direc
teur der Nationale Bank is door den ko
ning ontboden, waaruit geconcludeerd kan
worden, dat Manioe zich niet heeft willen
belasten met de onderteekening van het
Genoefsche protocol.
Het Russische stoomschip Sachalin
met 254 personen aan boord
wordt als verloren bes
schouwd
Tokio, 12 Januari. (V.D.) Het 3C50 ton
meicnde sovjet-Russische stoomschip „Sa
chalin" is met een bemanning van 54 kop
pen en 200 passagiers aan boord in do
Ochotskische Zee in nood. Het schip wordt
als verloren beschouwd.
Het Japansclie stoomschip „Sappora Ma-
ru" heeft Donderdagochtend S.O.S.-seinen
opgevangen, welke direct zijn doorgezon
den aan het radiostation Hokkaido cn an
dere stations. Alle pogingen draadlooze
verbinding tot stand to brengen met het
sovjetstoomschip bleven vergeefsch. Ge
vreesd wordt dat het stoomschip verloren
is gegaan.
De zee van Ochotslc is een deel van den
Stillen Oceaan dat aan de Oostkust van
Siberic is gelegen.
15.000 arbeiders in staking
Brussel, 12 Januari. (V.D.) Donderdag
ochtend zijn arbeiders, die bij verschillende
bedrijven werkzaam zijn, zoomede mijnwer
kers te Zoonien, Thuin cn La Louvière voor
24 uur in staking gegaan om te protestecren
tegen de nieuwe door de regeering voorge
stelde belastingen. In het geheel betreft het
15.000 arbeiders.
Brussel, 12 Januari. (V.D.) Bevestigd
wordt dat België spoedig een aanvang zal
maken met den bouw van forten in de
buurt van Battico (prov. Luik), welke do
straatwegen naar Aken zullen beheerschen
Bij Pepinster zal het eerste fort van deze
reeks komen. Voor de uitvoering dezer
werkzaamheden zal een bedrag van een
vierde milliard franken noodig zijn.
Dc minister voor Landsverdediging zal in
het parlement voorstellen voor den eersten
termijn een crediet van GO tot 80 millioen
franken toe to staan.
We wachten eigenlijk allen op het wonder,
wachten op iets, dat zal moeten gebeuren,
iets geweldigs, iets „noch nicht dagewese-
ncs." We wachten al zoo lang en steeds den
ken we, dat het groote gekomen is, dat er
in het economische leven op het oogenblik
geen grootsche dingen gebeuren, dat er wel
iswaar geen groote „Krachs" meer voorko
men, doch evenmin zonnige dingen aan den
financieelen horizon verschijnen. Het Koers-
pcil blijft zich op' een zeer laag niveau be
wegen en alle optimisme, alle Coué-metho-
den, dat het weer beter wordt, ten spijt,
blijft het dood in den pot. Er zijn wel e?ns
een enkele keer kleine lichtpuntjes, maar
een gestadige opwaartsche beweging is niet
waar te nemen. Hoe kan het eigenlijk ook
anders. Zoolang de wereld nog blijft v ol-
harden bij haar koppigheid om de internatio
nale verbindingen met voeten te treden, zoo
lang men wel conferenties voorbereidt cn er
mooie conclusies aanneemt, die men, als het
op de uitvoering ervan aankomt naast zich
neerlegt, zoolang de wereld er niet zeker
van is of niet binnen afzienbaren tijd een
nieuwe oorlog zal uitbarsten, zoolang zal 't
economische leven in een toestand van
chronische zwakte blijven. Te Genève wor
den binnenkort weer enkele, zooals men ons
wil doen gelooven, belangrijke conferenties
gehouden. De Economische Wereldconferen
tie is er een van, maar op het oogenblik staat
reeds vast, dat men een onmiddellijk ingrij
pen in het internationale bestel van deze
conferentie niet kan verwachten. M.a.w. laat
de wereld rustig verder spartelen, laat de
wanorde, die er allerwege heerscht voortdu
ren.
Den laatsten lijd is het probleem van den
gouden standaard weer actueel geworden.
Nadat men in Zuid-Atrika tenslotte den gou
den standaard heeft moeten afschaffen, ko
men ec uit Amerika berichten, die er op wij
zen, dat er in dat land personen zijn. die zoo
spoedig mogelijk van den gouden dollar zou
den willen afstappen. Een beetje inflatie om
de prijzen te doen stijgen, dat is het, wat
men daar noodig heeft. Het Engelsche voor
beeld wordt nog steeds aantrekkelijk gevon
den. Intusschen is een Amerkaansch inge
nieur op het denkbeeld gekomen het goud
als waardemeter af te schaffen om de tech
nische munteenheid in het leven te roepen.
Als dit plan aanhangers zou vinden, dan zou
men kunnen hooren: „Geef mij voor 1 K.W.
peentjes".
Het is begrijpelijk, dat de Beurs bij het
ontbreken van opwekkende berichten, voor
al in het begin van de week, weer uiterst
kalm gestemd was, dat er weinig is omge
gaan en de handel zooals den laatsten tijd
gebruikelijk uitsluitend in handen van pro
fessionals was. Woensdag was het Damrak
beter gedisponeerd op gunstige berichten uit
Wallstrcet. Vooral de Amerikaansche waar
den wisten hiervan te profiteeren en sommi
ge aandeelen wisten aan levendige vraag te
ontketenen.
Ook Industrieelen wisten hun korreltje
mee te pikken, ofschoon de handel niet van
grooten omvang was. In de petroleumafdee-
ling was de tendenz verdeeld. Cultures wa
ren eveneens beter, het minste koersavance
boekten intusschen de rubbers, daar eik gun
stig bericht uitblijft.
Voor de rest, als zooveel vorige weken:
geen nieuwsI
Een Amerikaansch'Japansch
incident
Washing Ion, 11 Jan. (V.D.) Bij het
slaatsdeparteraent is uit Sjan Hai Kwan
-het bericht ontvangen, flat do Japanschc
troepen het gebouw van do Amerikaansche
Methodisten-missie hebben ingericht tot
machinegeweer-nest en do kaslocaliteiten
gebruiken als paardenstallen.
Het staatsdepartement geeft opnieuw de
verzekering, dat do regeering allo noodza
kelijke stappen lot beveiliging van leven
en eigendom van Amerikaansche onderda
nen in het Verre Oosten zal doen. Do Ame
rikaansche ambassade stelt een diepgaand
onderzoek in naar het incident.
Nieuwe Japansch-Cliincesche
moeilijkheden-
Londen, 11 Jan. (H. N.) De Japansche
oorlogsschepen op de Jangtso hebben ge
weigerd zich te laten verhalen, om do Chi-
nceschc oorlogsschepen gelegenheid te ge
ven, schietoefeningen te houden. Zij ver
klaarden, dat zij het vuur op dc Chinee
scho schepen zouden openen, indien deze
pogingen in het werk zouden stellen om de
Japansche schepen naar een andere plaats
te brengen.
Japansche torpedojagers naar
Kanton.
Tokio, 12 Jan. (V. D.) Dc Japansche
admiraliteit deelt mede, dat vier Japansche
torpedojagers te Kanton zijn aangekomen.
Ken Japansche mijnenlegger is naar Amoy
vertrokken om daar do Japansclie belan-
gen tc beschermen.
Do Japanners zetten den op-
msrsch voort.
Sjanghai, 12 Jan. (V. D.) De Chi-
neesche pers meldt, dat de concentratie en
de opmarsch van sterko Japansche strijd
krachten cn wel cavalerie zoo goed als ar
tillerie en infanterie langs den Chince-
schen muur wordt voortgezet. De Japan
ners bewegen zich in N.W. richting van
Sjan Hai lvwan. De Japansche troepen heb
ben bevel gekregen alle belangrijke punten
en gróote plaatsen aan de grens der pro
vincio Jchol to bezetten.
Sjanghai, 12 Jan. (V. D.) Van Clii
neesche zijde wordt verklaard, dat Tsjoe-
rncnkau nog steeds door Chineeschc troe
pen is bezet, ondanks de Japansche berich
ten, die melden, dat de stad in Japansche
handen is. De Chineescho lezing schijnt te
worden bevestigd door een Japansch be
richt, hetwelk meldt, dat do poort in
den Chinceschen muur, dio den weg van
Tsjoemenkau naar het N. behecrscht, in
Japansche handen is. Zoowel Japansche als
Chineesche troepen gaven zich dieper in
hun stellingen in. Er zou een troepen
macht van 10.000 Japanners geconcentreerd
zijn aan den buitenkant van den grooten
muur.
Madrid, 11 .Tan. (V. D.) De revolution-
naire beweging breidt zich over geheel An-
dalusic uit. Hedenmorgen zijn gewapende
burgerwachten per autobus naar Jerez ge
zonden, waar ernstige onlusten schijnen te
zijn uitgebroken.
Madrid, 1 2 J a n. (V. D.) Op talrijke
plaatsen in Spanje en voornamelijk in Zuid-
Span je worden door de syndicalisten nog
steeds verschillende daden van terreur ge
pleegd. In tal van dorpen verbrandden de
bewoners dc gemeente-archieven en sneden
zij telegraaf- en telefoonleidingen door.
Te Murcia kon men een aanval op een
kruitmagazijn nog juist op tijd afslaan.
Te Valencia ontploften op verschillende
plaatsen in de stad bommen, waarbij een
vrouw werd gedood.
Te Malaga deden syndicalisten een poging
om een theater in brand tC steken. In een
dorp bij Cadiz kwam liet tot een bot6ing
tusschen arbeiders en politie, waarbij twee
politieagenten cn een arbeider werden ge
dood.
Ook bij Cuenta werd een syndicalist in
een gevecht met de politie gedood.
Bij Salamanca kwamen twee groepen ar
beiders met elkaar in botsing, waarbij 15
personen werden gewond. Te "Cadiz ont
plofte een bom in een tabaksfabriek en een
in het bisschoppelijk paleis.
Het kostbare archief van San Lucar werd
door syndicalisten verbrand'. Ook te Madrid
ontploften wederom twee bommen, zonder
echter schade aan te richten. De algemeene
staking te Sevilla duurt voort.
ENGELSCH WATERVLIEGTUIG IN
ZEE GESTORT
Een doode en negen
v gewonden
Londen, 12 Januari (V.D.). Een nieuw
watervliegtuig der Engelsche luchtstrijd
krachten is Donderdag met 10 man aan
boord bij Plymouth van geringe hoogte in
het Kanaal gestort en zoo diep onderge
gaan, dat nog slechts de spits van een
vleugel te zien was. Gelukkig waren eenige
visschcr6booten in de buurt, welke de ge
hcele bemanning, die in zee was gespron
gen, konden redden. Het zwaar beschadig
de vliegtuig werd later met behulp van een
oorlogsschip door een aantal sleepbooten
naar Plymouth gebracht. In Februari 1931
is ongeveer op dezelfde hoogte het water
vliegtuig Iris III vergaan, dat van hetzelfde
type is als het vandaag verongelukte. In
dertijd zijn negen van de twaalf leden der
bemanning om het leven gekomen.
Londen, 12 Januari (V.D.). Volgens een
officieele medcdecling is het ongeluk van
het groote Engelsche watervliegtuig bij
Plymouth veroorzaakt door een botsing
van het vliegtuig met een motorboot. In
strijd met het eerste bericht zijn bij het
ongeluk een man gedood, een ernstig en
acht licht gewond.
BUITENLAND.
Het Roemeenschc kabinet afgetreden.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Sovjetstoomschip vergaan?
(Ecrsto Blad, pag. 1.)
Arbeidsconflict in België.
(Eersto Blad, pag. Ij
STADSNIEUWS.
Drankwetovertreding tc Baarn? (Kanton
gerecht).
(Eersto Blad, pag. 2.)
Een besmettelijke haarziekte in onze stad.
(Eerste Blad, pag. 2.)
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut tc De Bilt.
Hoogste barometerstand 775.6 te Memel.
Laagste barometerstand 73-1.2 tc Isafjord
en Jan Maycn.
Verwachting: Zwakke tot matige, uiteen-
loopendo wind, betrokken tot zwaar of
half bewolkt, weinig of geen neerslag, lichte
vorst tot temperatuur om het vriespunt in
het Oosten, in het W. weinig verandering
in temperatuur.
Do depressie bij IJsland vulde verder op,
eveneens nam het lage drukgobied over
Zuid-Frankrijk en de Middcllandschc zee
verder in beteekenis af. De hooge druk in
het Z.W. kwam weer Oostwaarts; het maxi
mum in het Oosten nam over Scandinavië
wat af, doch breidde zich Zuidwaarts uit.
Ons land ligt thans nabij het zadelgebicd,
onder invloed van een uitloopcr van de
IJsland-depressie. Hoe deze secundaire zich
zal bewegen, is echter moeilijk te zeggen.
Het waarschijnlijkst is, dat zij stationnair
blijft, waarbij het O. van ons land onder
invloed van een betrekkelijke koude Z.O.-
stroom blijft en in het W. eenigszins war
mere winden uit W. richting waaien. Daar
bij kan wel eenige neerslag vallen, tenge
volge van de temperatuur-tegenstellingen,
doch aangezien de luchtbeweging zoo ge
ring is, zullen deze hoeveelheden wel be
neden 1 m.M. blijven. Over het vaste land
van Europa is het rustig weer, In Duitsch-
land is dc vorst toegenomen, doch behalve
op de bergen, ligt slechts in het uiterste
Z.O. sneeuw. Over de Britsche eilanden loo-
pen dc temperatuursveranderingen sterk
uiteen. Aan de Noorscho kust waait het
stormachtig uit het Z. tot Z.W. In Noord-
Zweden nam de vorst een weinig af. Slechts
daar ligt nog een sneeuwlaag van betee
kenis, Over IJsland daalde de tempera
tuur.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
GROOTE BALANS OPRUIMING
Spotkoopjes
in alle Afdeelingen.
Arnh .straat.
Importeurs van Bechstein,
Blüthner Grotian Steinweg.
ERNSTIGE AARDBEVING
IN AUSTRALIË.
Sydney, 12 Januari. (V.D.) Donderdag
heeft een ernstige aardbeving plaats gehad
op een afstand van ongeveer 230 K.M. van
Sydney. De beving.duurde een minuut De
steden Goulburn en Yass werden het he
vigst geteisterd. Eenige huizon zijn zeer
ernstig beschadigjl.
NOG GEEN NIEUWS VAN HINKLER. I
Londen, 12 Januari. (V.D.) Men is nog
steeds zonder nieuws van den aviateur
Hinkler die Zaterdag op een solovlucht
naar Australië is vertrokken.
alléén bij:
