GROOTE BALANS OPRUIMING
ENORME KOOPJES
FIRMA DUIM BURGER
DÉ ÉÉMLANDER
Buitenlandsch
Overzicht
Bmiteola
UIT MOOI
AMtRSPGDRT
JOH. DE HEER
Belangrijkste
Nieuws
Medische Hulp
Weerbericht
Licht op
DAMESMODEZAAK
Zaterdag 14 Januari 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 169
OM DE ARBEIDSWEEK VAN
VEERTIG UUR
DE JAPANSCHE INVAL IN
N00RD-CHINA
ERNSTIGE TREINBOTSING
IN AMERIKA
MERKWAARDIG ARTIKEL
VAN HERRI0T
ALF0NS VAN BEIEREN'S
BEGRAFENIS
Piano's, Orgels, Radio
4 uur 43 min.
L. J. LUYCX ZOON
ARNHEMSCHEWEG 26
AMERSFOORTSQi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51J
PRIJS DER ADVERTENTIEN vanregels f 1.05 met inbegrip vaneen bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadighclds-advertentién voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentlön „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—Bewijsnummer extra f 0.05
De verkiezingsstrijd in den Ier-
scken Vrijstaat Cosgrave
tracht De Valera te overtroeven.
Al de berichten uit Engeland en Ierland
komen hierin overeen, dat de strijd in den
Vrijstaat, in verband met de verkiezingen,
die op 24 Januari worden gehouden, een
uiterst fel karakter draagt. Men herinnert
zich, dat De Valera blijk heeft gegeven van
groote handigheid, toen hem ter oorc
kwam, dat zijn politieke tegenstanders van
zins waren oen nationale partij in 't leven
te roepen, die als één geheel tegon De Va
lera zou optrekken. Onmiddellijk heeft hij
toen het besluit lot parlementsontbinding
genomen om te verhinderen, dat voor den
verkiezingsdag de partij reeds zou zijn ge
constitueerd als een hechte en voor De Va
lera gevaarlijke organisatie.
Maar Cosgrave heeft op een wijze, die
eveneens van politieke lenigheid blijk gaf,
revancho genomen. Hij heeft n.l. den boe
ren toezeggingen gedaan, die dezen, wan
neer zij worden verwerkelijkt, veel grooter
voordeelen bezorgen dan die, welke in de
beloften van De Valera zijn belichaamd.
Cosgrave toch heeft, voor het geval hij weer
aan het bewind mocht komen, in uitzicht
gesteld, dat tot November 1934 geen land-
annuiteiten betaald zullen behoeven te wor
den, terwijl na November 1934 slechts de
helft van het tegenwoordige bedrag zal
worden geïnd. Tevens heeft hij in een rede
te kennen gegeven terstond naar Londen
te zullen reizen om binnen een dag of drie
met do Engelschc regeering een regeling
der landannuïteiten tot stand te brengen
op den grondslag van het Iersche bctaal-
verrnogen.
Men weet, dat hot gaat om jaarlijksche
betalingen van vijf millioen pond sterling,
die door de Iersche regeering tot een jaar
geleden regelmatig aan Engeland werden
betaald. Genoemd bedrag vertegenwoordigt
de rente voor de gelden, waarmee Engel
schc grondbezitters, wier eigendom in den
Ierschcn Vrijstaat indertijd in beslag werd
genomen ten behoeve van de Iersche boe
ren, werden afgekocht. Toen De Valera aan
het bewind kwam, werd aan dezen toe
stand, een einde gemaakt; de betalingen
aan Engeland hielden op en bet bedrag der
annuïteiten werd in de Ierscho staatskas
gestort. Engeland beeft den stap van de
regeering-De Valera beantwoord met een
onverbiddclijken douane-oorlog, waardoor
vele Ieren reeds grooic schade hebben ge
leden en waardoor, zooals voor do hand
ligt, de positie van het kabinet-De Valera
ernstig is bedreigd, daar voor economisch
ongunstige toestanden steeds de aan het
bewind zijnde regeering verantwoordelijk
.wordt gesteld.
Gelijk wij boven zagen, heeft Cosgrave
'ditmaal De Valera overtroefd: terwijl
laatstgenoemde de boeren in 't vervolg
slechts de helft der annuïteiten wilde laten
betalen, wil zijn politieke tegenstander twee
jaren lang elke inning achterwege laten en
er een streep doorhalen.
Ondërtusschen vraagt men zich af wat
Cosgrave mag hebben bewogen met zulke
Vérstrekkende beloften voor den dag 1c ko
men. Met zekerheid kan deze vraag niet
worden beantwoord, maar er loopen ge
ruchten, volgens welke de Britscho regee-
ving zich bereid zou hebben verklaard Cos-
gravo belangrijke concessies te doen. Dit
ligt trouwens voor de hand; er is Enge
land buitengewooon veel aangelegen, dat
bet resultaat der verkiezingen van dien
aard is, dat De Valera als president van
het tooneel verdwijnt en vervangen wordt
door Cosgrave; deze toch is een voorstan
der van het blijven der Iersche republiek
binnen 't Britscho rijksverband, terwijl De
Valera, naar hij meermalen heeft aange
kondigd, wil aansturen op de volledige on
afhankelijkheid van Ierland, dus oji de af
scheiding van Engeland.
Over ongeveer anderhalvo week zullen
de feiten uitwijzen, of de opzienbarende ver
kiezingsbeloften van Cosgrave diens tegen
stander De Valera een nederlaag zullen be
zorgen. Ongetwijfeld heeft Cosgrave zijn
kansen vergroot, maar men mag evenmin
vergeten, dat de haat van vele Ieren tegen
al wat Engelsch is buitengewoon groot is
en dat De Valera op de massa's, niet in
de laatste plaats de jeugd, een geweldigen
invloed heeft.
HET SENIORENCONVENT VAN DEN
RIJKSDAG BIJEENGEROEPEN.
Berlijn, 13 Januari (V.D.). Het senioren
convent van den Rijksdag is thans tegen
Vrijdag 20 Januari a.s. des middags om
drie uur bijeengeroepen. In deze zitting
zal de agenda worden vastgesteld voor de
volgende Rijksdagzitling.
Nieuwe voorstellen ingediend
Genèvc, 13 Jan. (V.D.). In de zitting
van heden van de Internationale Arbeids-
conlcrentie heeft de arbeidersgroep een
voorstel ingediend om bij do behandeling
van de ontwcrp-conventic betreffende do
40-urige werkweek uit te gaan van het prin
cipe, dat de weeklooncn en maandsalaris
sen door de verkorting van den werktijd
niet verlaagd mochten worden. De verte
genwoordigers van de arbeidersgroep ver
klaarden do internationale toepassing vau
de 40-urenweek als het eenigc middel to;
vermindering van de werkloosheid.
De Britscho Vakvcreenigingsvertcgcn-
woordiger Arthur Hay day verklaarde dal
do arbeidersklasse niet in 6taat en niet be
reid was nieuwe offers te brengen. De En-
gelsche arbeiders betreuren de botte afwij
zing van het denkbeeld van verkorting vali
den arbeidstijd door de Kngolschp regeo
ring. Thans diende men er echter interna
tionaal en planmatig toe over te gaan.
In de voortgezette arbeidsconferentie ver
klaarde de Italiaansche arboidprsgedelp
geerde Clayenzani, dat de crisis nog in he
vigheid zou toenemen indien niet terstond
de arbeidstijd werd herzien.
De adviseur van do Franschc arbeiders
groep, Gignoux verklaarde, dat een herzie
ning, die niet tegelijkertijd tot herstel van
het bedrijfsleven \oerdc, slechts een nieu
we verergering van den toestand kon bc-
tcckenen.
Gezien de scherpe tegenstellingen die in
de conferentie tot uiting zijn gekomen en
de verschillende standpunten tegenover het
voorstel tot verkorting van den werktijd,
weet men nog niet op welke wijze de ont
wcrpconventie verder behandeld zal wor
den. In sommige kringen gelooft men, dal
de conferentie zich zal beperken tot het uit
brengen van een algemeen rapport, dat in
handen zal worden gesteld van do in Mei
bijeenkomende gewone Internationale Ar
beidsconferentie.
G e n v e, 13 Januari (V.D.). Tusschen de
vertegenwoordigers der Duitsche, Franschc
en Italiaansche rcgcering ter internationale
conferentie inzake de invoering van de -40
urige workweek worden thans vertrouwe
lijke besprekingen gevoerd ten einde (e go-
rakon tot een gemeenschappelijk voorstel.
Met voorstel zou a.s. Maandag in stem
ming kunnen worden gebracht. Verwacht
wordt dat de werkgeversgroepen en o.m. de
Engelschc regeering ernstige bezwaren te
gen het voorstel zullen inbrengen.
Een nieuw bombardement van
de Chineesche stellingen
T o k i o, 13 Jan. (V.D.). Dc Japansche rni-
niscr van buicnlandschc zaken graaf
Oesjida onving heden den Amcrikaanschen
ambassadeur, met wien hij een langdurig
onderhoud had over den politiekcn toe
stand in Noord-China.
Dc ambassadeur verklaarde dat door de
gevechten tusschen dc Japansche en Chi
neesche troepen in Noord-China de Arno-
rikaansche belangen in hoogc mate waren
geschaad. Graaf Oesjida zegde het toe 't Ja
pansche kabinet van deze mededecling in
kennis te stellen.
Moekden, 13 Januari (V.D.). Naar of
ficieel wordt medegedeeld hebben cenige
Japansche bombardementsvliegtuigen Don
derdag de Chineesche stellingen bij Sjan
Hai Kwan opnieuw met bommen bestrooid.
De verbindingen tusschen het Chineesche
front en den staf der troepen zijn geheel
verbroken.
New York, 13 Januari (V.D.). In de
buurt van Knoxville (Iowa) heeft een ern
stig spoorwegongeval plaats gehad. Twee
personentreinen kwamen in volle vaart met
elkander in botsing. Uit het puin werden
4 dooden en 23 gewonden geborgen.
VROEGE JASMIJN.
In dgzen .weinig zijn naam hooghouden-
den winter, tot nogloe bijna zonder vorst .ca
heclemaal geen sneeuw, zien-we allerlei din
gen bloeien, die anders daartoe den riocd
niet hebben, hier en daar wel wat schuchter
maar toch in bloei.
Ik zag verleden week nog een roos in mijn
tuin, een Chrysanthemum scgelum en enkele
Primula's. iMeer opvallend echter zijn op
verscheiden plaatsen in dc stad,, dc gele
bloempjes, meestal aan langs den muur ge
leide takken. Meermalen heeft men mij al
naar den naam gevraagd.
Het lijkt me daarom goed, er hier wat van
te vertellen.
De geélbloeiendc klimheesler, tenminste
de zich met cenige hulp omhoog werkende
struik, is de Vroege Jasmijn, Jasminium
mediflorum, een houtig gewas, dat thuis
hoort in Noord-China, waar het nogal koud
kan zijn en dus behoeft het ons niet te ver
hazen, dat dit Jasmijntjc hier wel wil. Dal
hij nu bloeit is dus niet. zoo verwonderlijk,
als wel, dat hij nu zoo rijk bloeit. Het is ge
woon een pracht zooals'hij nu sommige mu
ren tooit!
Maar.... vraagt ge, Jasmijn? Hoe zit
dal? Als we dc bloempjes wat aandachtig
bekijken en ons dan die der sterk geurende
room-witbloeiendc Jasraijnstruiken uit de
Meimaand herinneren, dan lijkt ons dc over
eenkomst en dus de vcrwanfschap nogal ver
te zoeken. U zoudl gelijk hebben, als dc
heester, die u bedoelt, ook werkelijk een
Jasmijnstruik was. Maar dat is niet zoo. Wc
staan hier weer voor een dergelijke naams
verwisseling als ook bij Acacia bijvoorbeeld
het geval is en bii Geraniums. De struik met
de vierdeebge geel-witte sterk geurende bloe
men is dc Boerenjasmijn. net zoo min een
Jasminium als dc walvisch een visch is. Het
is een Philadelphussoort, familie van Hor
tensia's en Hydrangea.
Oi er dan geen echte wille Jasmijn be-
jsSooif a.w uaiz aip jccaï 'jojfozjo^ tiecjs
zelden. Dc bloemen geuren hj^rlijk en de
bladen lijken veel op csscheclad. Die komt
ook uit Azië en bloeit in den vollen zomer
tijd.
A. JOMAN.
Politiek eenheidsfront van
Frankrijk, Engeland en
Amerika bepleit
Parijs, 13 Jan. (V.D.) Oud-minister-prc-
sident Herriot publiceert, in de Ere Nou
velle een artikel, waarin hij verschillende
actueele vraagstukken behandelt. Hij be
gint met een protest tegen de beschuldi
ging. dat hij op de conferentie van I.ausan-
no ver het gestelde doel voorbij zou heb
ben geschoten door af te zien van dc Duit
sche herstelbetalingen, terwijl de Ameri
kanen hem reeJs toen te verstaan hadden
gegeven, dat zij zich zouden verzetten le
gen elke herziening der schuldenregeling.
l-Icrriot schrijft naar aanleiding hiervan,
dat hij te gelegenertijd zal bewijzen, dat
nl deze vcron l T-aellingen ongegrond zijn.
Voorloopig wil hij daarmede echter wach
ten, tot de nieuwe Amerikaansche presi
dent, die zich tegenover Frankrijk zoo wel
willend heeft getoond, in functie is getre
den. De tegenwoordige Franschc regeering
heeft juist in de door de schuldenkwestie
zoo moeilijk geworden positie zeer veel
tact geloond en Herriot beschouwde liet
•als een geluk voor Frankrijk, dat aan hel
hoofd der rcgcering oen inan staat, die
zich mag verheugen in dc algcmccne inter
nationale hoogachting.
Herriot, sprekende over de onderhande
lingen te Genève, verklaarde, dal men re
kening moest houden met de bedoelingen
der Duitsche nationalisten, die geenszins
geruststellend waren. Op het oogenblik be
vond men zich in dc vreemde j'ositie, dat
generaal Von Schleicher, ondanks zijn be
kende en voor Frankrijk weinig welwillen
de voornemens, tegenover de duidelijke ge
welddadigheid van het nationaal-socialis-
me de gematigdheid vertegenwoordigde.
Tegenover al deze moeilijkheden ziet Her
riot slechts één practisch mogelijke Fran-
che buitenlandsche politiek: een gemeen
schappelijk politiek front, dat Frankrijk,
Engeland en Amerika op een gezonde en
redelijke basis verccnigt. Herriot verklaart,
dat ook de tegenwoordige Fransche regce-
ring deze meening is toegedaan en dat
deze regeering daarom, speciaal ook met
het oog op de voorgenomen hervormingen
op financieel gebied, ieders steun ver
dient.
Praalrijke plechtigheid
Uit München, wordt nog d.d. 13 Jan.
gemeld:
De begrafenisplechtigheid voor den over
leden prins Alfons van Beieren had he
denmorgen haar stempel gedrukt op de
gcheclc Beierschc hoofdstad. Van alle
siaats- en stedelijke gebouwen en ook van
tal van particuliere huizen hingen om
floerste vlaggen. Lang voordat dc rouw
stoet door de straten zou trekken, had zich
aan weerskanten van den weg, die de stoet
zou volgén, een dichte haag. van mcnschen
opgesteid. In dc Prinz-Rcgcntcnstrassc had
den zich dc leerlingen van dc meeste scho
len onder leiding van de onderwijzers on
leeraren en de leden van do verecnigingen,
die niet in den stoet zouden meeh open,
opgesteld.
Te half negen vanmorgen stelde zich een
cerc-compagnie vau dc rijksweer voor den
ingang \an het palcis van prins Alfon9 cp,
evenals de veldstandaard van het voorma
lige 7e Beierschc Chevaux-legerreglment en
van het eerste zware ruiterregiment. Te
kwart voor negen werd dc kist met het
stoffelijk overschot naar buiten gedragen
en op een omfloerst afuit geplaatst, terwijl
de muziek een treurmarsch spoelde. Aan
weerszijden van het afuit stelden zich offi
cieren op en tegen negen uur zette de
stoot zich in beweging.
Hij werd geopend door een rijkswccraf-
decling met haar muziekcorps. Hierop
volgde de geestelijkheid en dan de baar,
waarachter in dc eerste plaats de lijfarts
van den prins Gchcimrat Struppler en zijn
executeur-testamentair Freiherr zu Ilhein
schreden, gevolgd door kroonprins Rup
precht in groot tenue generaalsuniform
met den vcldmaarschalksstaf en naast hein
de prinsen Ludwig Ferdinand en Clemens.
Achter hen schreden de overige leden van
het Huis Wittelsbach, tal van andere
vorsten, generaal Von Unruh als vertegen
woordiger van den ex-keizer, de generali
teit. cn. hoogc officieren van dc rijksweer te
Miïnchcn en tenslotte ruim 600 vereenigin-
gen met '177 vaandels cn delegaties van elk
drio man on wel officiers- on militaire ver»
cohiging?n, 109 studenlcnvereenigingen, tal
vnri xadd'larrrlsche verecnigingen, sportor
ganisaties, burgerlijke verecnigingen en
schuttersvcreenigingen uit geheel Beieren
met 150 vaandels.
De stoet trok naar den Odeonplatz,.van
daar naar den Maximilian-, den Lembach-
en den KaVtsplatz orn via dc Ncuhauser-
strasse tegen tien uur de St. Micliaclskerk
tc bereiken, waar de bijzeltingsplcchtighcid
plaats vond.
In de St. Micliaclskerk werd de kist met
het stoffelijk overschot van Prins Alfons
van Beieren ontvangen door Kardinaal
Faulhaber met een groot gevolg van gees
telijken Reeds vóór de aankomst van den
rouwstoet hadden vele autoriteiten in de
kerk plaats genomen, o.a. de leden van de
Beierschc rcgcering en de pauselijke nun
tius. I-Iet Requiem werd door kardinaal
Faulhaber opgedragen. Pater Ruppert
Mayer hield dc lijkrede, waarin hij de lief
de van het Beierschc volk voor het Huis
Wittclsbach schetste en in het bijzonder de
gevoelens van het volk voor den overlede
ne. Terwijl de Rijkswecrkapel treurmuziek
ten gehoore gebracht, werd de kist naar dc
vorstelijke graftombe gedragen. Van dc fa
milie van den overledene ging alleen prins
Clemens, do zoon van prins Alfons, mee in
het grafgewelf.
ZIJN VROUW VERMOORD.
Omdat zij een slecht huis
houdster was.
N e w-Y o r k, 13 Jan. (V.D.) Tc Marshall
in den staat Illinois stond een jonge
leeraar, Herbert Moore, terecht wegens
moord op zijn vrouw in Augustus j.l. Hij
verklaarde, dat zijn vrouw hem altijd geïr
riteerd had door de rommelige wijze, waar
op zij het huishouden voerde. Dc keuken
stond altijd vol met vuile borden en het
echtpaar had herhaaldelijk ruzie over het
huishouden. Tijdens een van deze ruzies
had Moore toen zijn vrouw gedood.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Ook voor PIANO'S
het goedkoopste adres.
BUITENLAND.
De Japansche inval in Noord-China.
(Eerste Blad, pag. 1.)
De strijd om do 40-urigo arbeidsweek.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Dc begrafenis van Prins Alphons van
Beieren. (Eerste Blad, pag. 1.)
Ongeluk met Nederlandsche personen
auto bij Münster.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
2 ton aan effecten verdwenon.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Moordaanslag te Nijmegen.
(Tweede Blad, pag. 1)*
De wijziging der Kieswet.
(Tweede Blad, pag. 2.)
UIT DEN OMTREK.
Begrafenis generaal-majoor b. d. A.
Dolina.
(Derde Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Elcctriciteitsvoorzfening of
(Derde Blad, pag. 2).
Dc eerste conferentie voor niet-Katholie-
kon. (Eerste Blad, pag. 3).
Prof. Jordan over „Dc waarde von de
Montessori-mcthode voor het hooger onder
wijs. (Dorde Blad, pag. 2).
Dr. v. d. Sleen spreekt voor de Ned. Reis
Vereeniging over Suriname.
(Derde Blad, pag. 2).
Zondag hebben dienst dc doktoren Kamer
ling, Kolk en Lubsen.
Zondag en de gcheele week 's nachts heelt
dienst de apotheek van dc ilrraa Ten Brink
en Vermolen.
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met.
Inst. tc De Bilt.
Hoogste barometerstand: 778.2 tc Memel.
Laagste barometerstand: 710.4 tc Aku-
reyri.
Verwachting: Zwakke tot matige O. tof
Z.O. of Z. wind, nevelig tot half bewolkt,
weinig of geen neerslag, lichte tot matige
vorst des nachts, overdag om het vries
punt.
Dc depressie bij IJsland heeft zich sterk
uitgediept. Dc laagste barometerstand was
daar hedenmorgen 710.-4 m.M. te Akureyri.
Bovendien breidde dit lage drukgebied zich
sterk Z. en Z.O.waarts uit, zoodat in een
strook van Valentin in Ierland via Schot
land en de Noorsche kust tot in Noord-
Scandinavic de barometer dalende is. De
Z.W. hooge druk heeft zich dan ook ver
der W.-waarts terug getrokken. De hooge
druk in het O. ging. zijn invloed meer West
en Zuidwaarts uitstrekkend, waardoor ook
ons land onder het regime der Oostenwin
den is gekomen en zooals werd verwacht
in het O. van ons land heden nog lichte
vorst optrad.
Het lage drukgebied over Zuid-Frankrijk
cn de Middcllandsche zee verandorde wei
nig. Over liet vaste land van Europa is het
rustig weer. In O.-Duitschland kwam
strenge vorst voor. In Scandinavië werd
de vorst minder streng.
In IJsland, Noord-Icrland, Schotland en
langs dc Noorsche kust stormt hot zwaar
uit Z. tot Z.W. Het is waarschijnlijk dat
ten onzent de bewolking ecnigszins af zal
nemen. Daarbij zal hij O. tot Z. wind dos
nachts lichte tot matige vorst optreden, ter
wijl overdag temperaturen om het vries
punt zullen voorkomen. De neerslagkansen
zijn gering.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
GROOTE BALANS OPRUIMING
Spotkoopjes
in alle Afdeelingen.
