6. BROUWER
DE EEMLANDEU
HITLER'S REGEERING VERBIEDT
JOH. DE HEER
Dinsdag 7 Februari 1933
Uitgave: VALKHOFF Go. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 189
„BESCHERMING VAN HET
DUITSCHE VOLK"
DE LANDDAG ONTBONDEN
KRUISKAMP 10 ,6 AMERSFOORT
LITWINOF EN DE
ONTWAPENING
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht op
5 uur 26 min.
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
DE ONDERGANG VAN DE
ATLANTIQUE
ABONNEMENTSPRIJS Pcr maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75. per
Wcek (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17l/v
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC. 513
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25 Llcfdadlgheids-advertcntlën voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. bewijsnummer extra f 0.05
Straffe bepalingen op het gebied
der drukpers, openbare ver
gaderingen, enz.
Vele vrijheden aangetast
Bei-; ij li, 0 Fe lil'. (V.D.) lieden is de op
grond van artikel 48 van de rijksgrondwet
door den rijkspresident uitgevaardigde nood
verordening tot bescherming van het Duit
sche volk, die gedateerd is 4 Februari, ge
publiceerd.
Het eerste hoofdstuk regelt de vergade
ringen en hetoogmgen. Openbare politieke
vergaderingen en alle vergaderingen en be
toogingen in de open lucht moeten min
stens 48 uur van te voren met opgave van
plaats, tijd en onderwerp worden aange
meld bij de plaatselijke, politic-autoriteiten.
Zij kunnen verboden worden, wanneer zij
door dc omstandigheden gevaar voor de
publieke veiligheid kunnen opleveren. In
plaats van een verbod kan goedkeuring on
der bepaalde voorwaarden worden verleend
Overeenkomstig de landelijke wetgeving
kan men tegen een verbod in beroep gaan,
doch dit beroep heeft slechts terugwer
kende kracht. Vergaderingen^van niet-poli-
tieken aard vallen niet onder deze bepalin
gen.
Openbare politieke vergaderingen en bij
eenkomsten in de open lucht kunnen ont
bonden worden, wanneer er tot ongehoor
zaarnheid jegens de wet of rechtsgeldige be
palingen of tot verzet tegen de bevoegde
overheden wordt aangezet, wanneer orga
nen, instellingen, autoriteiten of hoogc amb
denaren van den staat worden beschimpt
'of moedwillig verachtelijk gemaakt, of wan
lieer een erkende kerkelijke gemeenschap ol
leen van haar instellingen of onderwerpen
Van rcligicusc vereenigingen worden be
fechipt of verachtelijk gemaakt; verder wan
Peer tot gewelddadigheid tegen bepaalde
personen of zaken wordt aangezet en wan
neer een bijeenkomst wordt belegd in strijd
met een verbod of met dc toegestane be
palingen. De politie-autoriteiten hebben dc
bevoegdheid, elke vergadering, die een open
baar karakter draagt, door hun vertegen
,\voordigers te doen bijwonen.
De rijksminister van binnenlandschc za
ken kan in het algemeen oi met beperkin
gen voor het gcheele rijksgebied of voor be
paalde gedeelten ervan openluchtvcrgadc
ringen en demonstraties verbieden, evenals
liet dragen van uniforme klecding, waaruit
het lidmaatschap van een politieke organi
satie blijkt en bij overtreding van deze ver
boden gevangenis- of geldstraffen tocpas-
Bcn.
Hoofdstuk II regelt dc bepalingen voor
fte drukpers. Drukwerken, welker inhoud
'de openbare orde en veiligheid in gevaar
kunnen brengen, kunnen door dc politie in
beslag genomen en verbeurd verklaard
jworden. Periodieke drukwerken kunnen
{verboden worden, wanneer zij dc bepalin
gen van liet strafrcchtbdek of van de wet
tegen het verraad van militaire geheimen,
overtreden, wanneer zij opzetten tot onge
hoorzaamheid jegens dc wet of tot'gewold-
idadigheden, wanneer begane gewelddadig
heden erin worden verheerlijkt cn wanneer
Zij opzetten tot algemeene staking of lot
staking in een vitaal bedrijf. Voorts gelden
dezelfde bepalingen als voor vergaderin
gen. Periodieken kunnen ook verboden
worden, wanneer met de verantwoordelijke
leiding iemand wordt belast, die niet of
slechts met bijzondere toestemming straf
rechtelijk vervolgd kan worden.
Do duur van het verbod mag voor dag
bladen niet langer dan vier weken, in an
dere gevalllcn ten hoogste zes maanden
zijn. Deze beperking vervalt, wanneer een
periodiek, dat op grond van deze verorde
ning reeds twee maal was verboden, bin
nen drie maanden na het eerste verbod
.voor de derde maal verboden wordt. In
dit geval geldt het verbod voor dagbladen
gedurende zes maanden, in andere geval
len gedurende een jaar. Het verbod omvat
ook de bij denzelfdcn uitgever verschijnen
de kopbladen cri nieuwe uitgaven, die als
Vervangers van de verboden uitgaven kun
nen worden beschouwd. De rijksminister
Van binnenlandschc zaken kan don lands-
autoriteiten verzoeken een bepaald blad of
tijdschrift te verbieden.
Indien een in het buitenland verschijnend
blad of tijdschrift publicaties van boven-
genoemden aard bevat, kan de rijksminister
.van binnenlandschc zaken hun verspreiding
in Duitschland gedurende zes maanden
Verbieden.
Ccllectes vcor politieke doel
einden.
Hoofdstuk III behandelt het verbod van
Collectes voor politieke doeleinden. De
landsautoritcitcn of hun vertegenwoordi
gers kunnen verbieden, dat politieke orga
Disaties van huis tot huis. op straten of
pleinen, in café's en instellingen van open
baar vermaak, gelden inzamelen voor poli
tieke doeleinden. Het verbod kan gelden
voor bepaalde collectes of voor do collectes
van bepaalde vereenigingen. Collectes, die
politieke organisaties in hun eigen vergade
ringen of van huis tot huis uitsluitend bij
icden van hun organisaties houden, zijn
toegestaan.
Hoofdstuk IV bevat de strafbepalingen
Opruiing tot geweld kan gestraft worden
met gevangenisstraffen van minstens drie
maanden. Indien verzachtende omstandig
lieden aanwezig zijn, blijft do minimum
straf toch nog een maand. Ook het doen
van valsche" aangifte omtrent te houden
vergaderingen wordt met gevangenis ge
straft. Het deelnemen aan verboden ver-
aderingen wordt gestraft met 150 Mark
boete, terwijl liet uitgeven van verboden
drukwerken gestraft wordt met tenminste
drie maanden gevangenisstraf alsmede een
geldboete. Hetzelfde geldt voor het ver
spreiden van verboden uit het buitenland
afkomstige geschriften, liet vervaardigen
van drukwerken met politiekcn inhoud,
evenals het in voorraad hebben van zulke
geschriften, wanneer zij opwekken tot hoog
verraad en den naam van den verantwoor
delijken redacteur, onjuist of niet duidelijk
leesbaar of in het geheel niet bevatten, kan
gestraft worden met gevangenisstraffen
van maximaal een jaar.
Personen, die door het dragen van wa
penen de herdenking op zich laden, te heb
ben meegewerkt aan gewelddadigheden, die
met wapenen van gelijken aard zijn bedre
ven, kunnen door de politie in hechtenis
worden genomen.
Lokalen, waarin verboden praktijken wor
den uitgeoefend, kunnen door do politie
worden gesloten. Indien het café's of her-
Dcrgen betreft, kan de vergunning voor den
tijd van een jaar worden ingetrokken.
Hoofdstuk V bevat tenslotte de voor
schriften voor dc uitvoering van de ver
ordening en instructies aan de betrokken
regeerings- en justitiecle ambtenaren. De
verordening is den dag- na haar afkondi
ging in werking getreden.
Bij besluit van de Commis
sie van drie
B e r 1 ij n, 6 Fcbr. (V.D.). Dc Commissio-
van Drie heeft Maandagavond na een twee-
urige zitting, in de hij verordening van den
Rijkspresident bepaalde nieuwe samenstel
ling met de stemmen van Rijkscommissaris
von Papen cn van Landdagprjisident KerrJ
besloten den Pruisischen Landdag per 4
Maart te ontbinden.
De president van den Staatsraad, dr.
Adenauer, heeft niet aan de zitting deel
genomen met dc motiveering, dat hij dc ver
ordening van den rijkspresident in strijd
met de grondwet acht.
Dr. Adenauer heeft do volgende verkla
ring afgelegd:
De verordening van den rijkspresident
van 6 Februari is in strijd met art. 17 van
de Rijksgrondwet cn de door hot Staatsge-
rechtshof in het arrest van 25 October 1932
daaruit getrokken conclusies. Ik ben dien
tengevolge niet in staat te erkennen, dat de
Rijkscommissaris von Papen bevoegd is het
bij artikel li van de Pruisische grond
wet den premier toegekende rcclit uit tc
oefenen. Ik weiger daarom aan dc stem
ming deel te nemen cn verwijs, voor wat
het zakelijke betreft, naar mijn verklaring
van 4 Februari.
De regceriug-Braun doet een
beroep op het Staatsgerechts-
hof.
In een vrij uitvoerige mededeeling be
treffende de opvatting van het Pruisische
staatsministerie nopens de verordening van
den rijkspresident inzake liet herstellen van
geordende toestanden in Pruisen van 6 Fe
bruari wordt verklaard, dat de nieuwe ver
ordening tegen de Rijksgrondwet en tegen
het principe der beslissing van het Staats-
gerechtshof ingaat. Dc Pruisische Staats-
regecring zal derhalve onverwijld een be
roep dosn op de beslissing van het Staats-
gcrechtshof.
LANGE AFSTANDSVLUCHT VAN
MOLLISON.
Londen, 6 Fcbr. (V.D.). De Engelschc
vlieger J. A. Mollison is hedenmorgen van
Lympne vertrokken voor een vlucht naar
Zuid-Amerika. liet is zijn bedoeling in een
non-stop-vlucht naar de West-Afrikaansche
kust tc vliegen en vandaar naar Natal in
Brazilië. Dit traject is reeds vrij dikwijls
gevlogen, doch nog nooit in een solovlucht.
Tengevolge van den ochtendnevel kon Mol
lison pas tc 8.11 uur vertrekken. Zijn ma
chine „Hearts Content" was zwaar geladen.
Zijn echtgenootc Amy Johnson was met
haar lichter toestel „Desert Cloud twee a
drie minuten eerder van den grond en zal
hem begeleiden tot dc Zuidkust van Frank
rijk.
Mollison is des middags na een storm
achtige reis le Barcelona gedaald. Na ee-
uur heeft hij zijn vlucht voortgezet,
Het bestellen van ,:adcn voor
den moestuin.
V7c hebben ze weer ontvangen de prijs
couranten van zaden en planten en we
kunnen beginnen aan een prettig werkje
n.l. het bestellen van een cn ander. Om
dit behoorlijk te kunnen doen maken we
een plan voor de beplanting onzer tuin.
zoadat we ongeveer kunnen berekenen
hoeveel we van alles noodig hebben. Zon
der dat kunnen we eigenlijk niet bestellen.
We weten dan immers niet ol er voldoende
ruimte voor een en ander aanwezig js. Dit
geldt zoowel voor den sierluin als voer den
groententuin. Voor laatstgenoemden is het
maken van een tceltplan niet zoo erg moei
lijk. We hebben dan gewoonlijk een terrein
dat in den winter geheel leeg is, zoodat de
beschikbare ruimte gemakkelijk is le over
zien en op te nemen. We bepalen nu wat
we zullen tcelen en welke oppervlakte voor
de verschillende gev/assen zal worden be
nut. Hierbij houden we rekening met wissel-
teelt. zoodat b.v, dezelfde of overeenkom
stige gewassen niet steeds op dezelfde plaats
komen, met het oog op plantenziekten en de
aanwezige voedingsstoffen in den bodem.
Daarna kunnen we berekenen hoeveel zaad
ofwel hoeveel planten we ongeveer noodig
hebben. Ook houden we er rekening mede,
dat bepaalde soorten in combinatie met
elkander kunnen worden geteeld, zoodat
dan 2 of zelfs 3 soorten op een en hetzelfde
grondstuk komen. Hierbij denken we b.v.
aan spinazie tusschen erwten, peulen of
tuinboonen, kropsla tusschen bloemkool of
stambooncn, peen waardoor radijs wordt
gezaaid enz. Hier volgen de benoodigde
hoeveelheden zaaizaad van de voornaam
ste groentensoorten. Voor het bezaaien van
10 M2. is ongeveer noodig: van spinazie 4
a 5 ons, van tuinboonen 2!-» ons, van half-
hooge of hooge doperwten 1 ons, van stam-
of kruiperwten 3/4 ons, van stambooncn 1
ons, van stokboonen ons, van schorse-
nceren 15 gram, \an raapstelen, radijs en
uien fz ons, van veldsla 10 gram, van zo-
merpecn 15 k 20 gram, van winterpeen 10
k 15 gram, van postelein 2 ons en van wit
lof 4 gram. Op zaaibeddeh om later uit te
planten, zaaien we o.a. verschillende kool
soorten, kropsla en andijvie. Van kropsla
nemen we een vroege soort en een soort
voor den zomer; hetzelfde kunnen we doen
met andijvie. Voor dc zaa:bedden is van
al deze soorten de kleinst verkrijgbare hoe
veelheid, b.v. een pakje, voor eigen gebruik
in de meeste gevallen ruim voldoende. Be
stel uw zaden vooral bij een solied adres;
alleen goed zaad kan goede planten leve
ren. In een volgend artikel het een en an
der over sierplanten.
Wcnscht ge 't beste voor Uw tuin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „H0RSE WEIDE"
Naar een „magna charta van
de vrijheid der volkeren"
Zeer schoone woorden!
Gcnèvc, 6 Febr. (V. D.) De hoofdcom
missie der ontwapeningsconferentie heeft
Maandag haar beraadslagingen over het
Fransche ontwapeningsplan voortgezet,
Dc Gricksclic gezant Politis noemde het
/ransche plan een ideale oplossing.
De volkscommissaris van buitenlandscho
zaken, Litwinof, stelde voor als voorwaarde
oor de ODlossing der kwestie van dc vei-
igheid en daarmede van de kwestie der
ontwapening de \olgcndc richtlijnen aan te
nemen voor de vaststelling der verant-
LITWINOF.
woordelijkheid voor een oorlog cn van den
aanvaller.
Bij liet sovjet-Russische voorstel wordt
als aanvaller bij een internationaal conflict
verklaard die slaat, die den oorlog ver
klaart; zonder oorlogsverklaring militair
liet gebied van een anderen staat bezet;
kusten blokkeert en dergelijke militaire
maatregelen neemt tegen een anderen staat
(luchtaanval, bombardement) Als motivee
ring voor een aanval mogen niet worden
aangevoerd redenen van politiekcn, ccono
mischcn cn 6trategisclicn aard, dc exploi
tatie van een gebied, bescherming van eco
nomische belangen, het niet-erkennen vari
een anderen staat. In het bizondcr worden
bij het sovjet-Russische voorstel niet al:
redenen voor een oorlog erkend: Dc bin
ncnlan'dèchc toestand van een staat, revo-
lutionnaire bewegingen, politieke cn eco
nomische wetgeving, stakingen,, schending
van internationale verdragen of het ver
breken van diplomatieke betrekkingen, de
weigering schulden le erkennen, het opzeg
gen van privileges of concessies, religicuso
of nnti-religieuse maatregelen, grensinei
den ten en liet verbod van wapentransport.
Litwinif merkte op, dat een breedvoerige
behandeling der veiligheidskwestio en de
daarmede verband houdende politieke
kwesties practisch bclcckent een afzien van
ontwapening. Indien incn thans niet komt
lot een oplossing van de vcilighcidskwcs-
lie, moet men vaststellen, dat het veilig
heids- cn liet ontwapcningsprobleem niet
geschikt is voor een oplossing door een in
ternationale conferentie. Dc ontwapenings
conferentie moet de door de rcgecring van
Moskou voorgestelde bepaling van „oorlog"
en van „aanvaller" opnemen in het toe
komstig verdrag als een „magna charta van
de vrijheid der volkeren".
Do vertegenwoordiger der Poolschc re
geering, graaf Raschinsky, verklaarde zich
\oor het Fransche voorstel, doch zcidc van
dc ten uitvoer legging van dat plan niet
veel tc verwachten. De Poolschc regeering
stelt voor dat dc conferentie overgaat tot
de uitwerking van een verdrag waarin
wordt opgenomen het verbieden van den
gasoorlog, van het bombardement uit de
liiclit, de beperking der hoofdaanvalswape-.
nen, internationale contrólc der wapenin
gen cn do afschaffing der particuliere wa
penindustrie, contrólc van den wapenhan
del e. d.
Duitsch werkprogram.
De Duitschc delegatie ter Ontwapenings
conferentie heeft in overleg met do bevoeg
de instanties te Berlijn een werkprogram
voor de Ontwapeningsconferentie uitge
werkt. Zij juicht de voorstellen vervat in
het Engclsche werkprogram toe, als een
middel voor de bespoediging der werkzaam
heden, doch oefent op een aantal punten
critiek. Het Duitschc program, dat pas zal
worden gepubliceerd, wanneer het aan liet
presidium der conferentie zal zijn overhan
digd, brengt het principicele Duitschc
standpunt nopens de belangrijkste kwesties
van het ontwapcningsprobleem opnieuw tot
uitdrukking, doch verwerpt pertinent het
Engelsclic voorstel dc wapeningen etappc-
gewijze over een aantal jaren te verminde
ren cn eischt een vergaande kwalitatieve
en kwantitatieve vermindering van alle be
wapeningen. Onvoorwaardelijk wordt voor
de tot slandkoming van welke ontwape
ningsovereenkomst ook, gcüisclit de ophef
fing van deel V van het verdrag van Ver
sailles en de vervanging der voormalige ont
wapeningsbepalingen voor Duitschland door
het tockomstigo algemeene ontwapenings
verdrag. Bij de veiligheid van Duitschland
moet m dc Ontwapcningsovcreenkomst re
kening worden gehouden met den stand
der bewapening van dc nabuurstatcn van
Duitschland. In het Duitschc werkprogram
wordt het van beslissend belang genoemd
de conferentie zoo spoedig mogelijk to be
sluiten en wordt de nadruk gelegd op do
noodzakelijkheid van positieve vergaande
resultaten.
De Duitsche delegatie heeft in nauw con
tact gestaan met de delegaties der niet
Duitschland bevriende mogendheden Oos
tenrijk, Hongarije, Bulgarije en ook Italië.
Voorts zal overleg worden gepleegd met de
Engelsche delegatie.
AANSLAG OP EEN SCHRIJFSTER
TE WEENEN.
We enen, 4 Februar.\.( H.N.) Vandaag is
in een arbclderslokaal een aanslag gepleegd
op de schrijfster Rosa Mellcr. Zij werd door
een onbekend gebleven jongeman met vier
messteken ernstig gewond. De dader is
ontkomen. Bij het ingestelde onderzoek
heeft de politie in het lokaal, waar de aan
slag plaats had, nog een stukje papier ge
vonden, waarop de adressen van dc schrij
vers Felix Salten en Cil Vara genoteerd
stonden. Men maakt daaruit de gevolgtrek
king, dat ook op deze schrijvers een aan
slag beraamd wordt.
DE TOESTAND VAN GRAAF APPONYI.
Genève, 6 Febr. (V.D.). Dc toestand van
den leider der Ilongaarsche delegatie te. Ge
nève, graaf Apponyi, die, zooals reeds ge
meld werd tengevolge van een griepaanval
een dubbele longontsteking heeft opgeloo-
pen, is zoodanig verergerd, dat men voor
zijn leven vreest, vooral in verband met zijn
hoogen leeftijd. Apponyi is bijna 85 jaar.
BUITENLAND.
Pruisische landdag wordt ontbonden.
(Eerste Blad, pag. 1).
OOST-INDIË.
Dc muiterij op de Zeven Provinciën. j
(Eersto Blad, pag. 2.)
BINNENLAND.
Dc anonieme bricfschrijverij.
(Tweede Blad, pag. 1).
Een gift van de Kóningin voor hot Crlsis-
coinitc.
(Tweodc Blad, pag. 1.)
Hoe dc overval te Geffcn geschiedde.
(Tweede Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Algemeene vergadering van het Melk-
contrólestation.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met.
Inst. tc De Bilt.
Hoogste Barometerstand 766.4 te Biaritz.
Laagste Barometerstand 712.6 te Thors-
havn.
Vcrwachtin g: Matige tot krachtige,
Lijdelijk afnemende Z.W. tot Z. wind betrok
ken tot zwaar bewolkt met tijdelijke op
klaringen waarschijnlijk regenbuien wei
nig verandering in temperatuur.
Bij dc ontwikkeling van een rug van
hooge drukking over Scandinavië is de
vorst daar nog strenger geworden en ook
aan de Duitschc Oostzeekust viel weer vorst
in terwijl elders in Duitschland de tempe
ratuur daalde.
De gisteren vermelde oceaandepressie
breidt zich sterk N.O.-waarts uit maar ver
toont verder in het W. nog meer centra. In
hot Z.W. stijgt de barometer tijdelijk. Op dc
Britscllè eilanden valt overal regen die
naar onze omgeving zal doordringen. In
Scandinavië klaart de lucht op. alleen aan
dc Noorschc kust valt nog sneeuw. Uit
Duitschland wordt vrij veel mist gemeld.
In Frankrijk valt in liet Midden regen die
zich O.-waarts verplaatst terwijl het W.
tijdelijk opklaring heeft. Op IJsland waait
een Oostcrstorm. In het Kanaal waait liet.
krachtig tot stormachtig uit W.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Dames, costumières,
U vindt bij ons niet alleen een uit
gebreide coliectie STOFFEN, maar
ook alle bijbehoorende garneering
en fournituren.
Varkensmarkt 5 Tel. 1309
Grootste voorraad
Laagste prijzen.
De commissie van onderzoek
concludeert: brandstichting
Parijs, 6 Fcbr. (V.D.) Dc met liet onder-
zoek naar de oorzaken van den brand aan
boord van het Fransche s.s. Atlantique be
laste commissie heeft haar werkzaamheden
beëindigd cn is tot de gevolgtrekking geko
men, dat brandstichting de oorzaak van den
brand moet zijn. De overwegingen, die tot
deze conclusie hebben geleid, zijn van ver
schillenden aard. Den doorslag heeft echter
het feit gegeven, dat het vuur in twee ge
heel van elkaar gescheiden hutten is uit
gebroken cn wel in de tweede hut op het
oogenblik, waarop dc bemanning den
brand in dc eerste hut bijna meester was.
De kapitein van de Atlantique verklaarde
bij liet bekend worden van de conclusie
der commissie van onderzoek, dat bij deae
opvatting geheel deelde.
