FORTMANN HEHENKAMP
SLAAPKAMER AMEUBLEMENT
LANGESTRAAT 63 TEL. 88
WERKLIEDENVERBOND
PATRIMONIUM
Nieuwe Uitgavee
WAGNER HERDENKING
JAEGER WOL
Extra zacht, krimpvrij per
100 gr. knotten 39 cent
DE WOLBAAL
legkast 100 x 200 x 50
t, j- waschkast met mar-
mer opzet
,jj nachtkastje
O 2 persoons ledikant
N c tafel
(0 2 gestoffeerde stoelen
(C massief eiken 134.50
buitengewoon voorzichtig zijn. Als het be
stuur vertrouwen heeft in eigen zaak kan
het best de voorwaarden dor gemeente aan-
va arden.
- De beperkende bepalingen blijven gehand-
■ïaafd. Over het badhuis wordt nog een
correspondentie gevoerd met God. Staten.
Met den bouw van den plantsoengordel
kunnen B. en YV. zich niet vereenigen.
Zoekt men de plaats verderop, dan komt
men te dicht hij de Ecm, wat niot wensche-
lijk is.
Spr. had liever de groote inrichting ge
houden, maar door het besluit van Gcd.
Staten zijn ze met dit voorstel gekomen.
I B. en W. zijn zich niet bewust dat ze te
scherp tegen God. Staten zijn geweest; er
j staat niet meer dan de nadrukkelijke waar
heid en Ged. Staten zullen zich daaraan
niet stooten.
I B. cn W. mcenen dat het beter is dat de
[*opcn kuip bij het Sportfondsenbad niet
komt, vooral niet nu het aantal spaarders
lis teruggebracht. Zoo'n open kuip zal geen
20.000 kosten maar 40.000.
Dc heer Stadig (A. R.) wil voorstellen,
dat do Raad zich uitspreekt, dat er een open
kuip moet komen bij het Sportfondsenbad,
•dat het kapitaal wordt gesteld op 30.000
en dat het bedrag der spaarders vervalt.
Het risico komt niot in de eerste plaats
voor do gemeente, maar voor de landelijke
Sportfondsen N.V. Do grooto N.V. heeft alle
aandeelen der plaatselijke N.V.'s in bezit.
De gelden, die cr zouden komen te ontbre
ken, worden gefourneerd door dc N.V.
Sportfondsen. Hier ligt voor een belangrijk
deel de kneep. Hier is een onderneming,
waarvan de menschen goed onderlegd zijn,
het zijn menschen dio niet maar gaan lief
hebberen, maar de zaak zakelijk aanpak
ken. En dan kunnen we don cisch van
f 20.0U0 moeten door do Amersfoortsche
spaarders worden bijeengebracht, gerust
laten vervallen.
Dc heer Huslage (S. D.) bestrijdt nog
maals de exploitatierekening van het Sport
fondsenbad; hij hoopt, dat althans de ar
beidersleden van den Raad tegen het voor-
stel-Stadig zullen stemmen.
De heer Ruitenberg (V. D.) wijst er
op, dat het Sportfondsenbad wel degelijk
gelegenheid geeft aan do arbeiders om te
kunnen zwemmen.
5 De heer Biitselaar (O.S.P.) neemt de
woorden inzake het veroorzaken van in
fectie in de inrichting-Pesie terug.
Het voorstel inzake de stichting van het
bad Birkhovcn wordt aangenomen met 14
tegen 11 stemmen.
Tegen stommen: Ruitenberg, Hofkamp,
Van Gent, Eggink, Stadig, Graaff, Van
Galen Last, Hehenkamp, Van Nieuwenhuy-
sen, Van Lonkhuyzen en Van Tellingen.
Het voorstel-Stadig c.s. inzake een open
kuip bij het Sportfondsenbad wordt met de
zelfde stemmenverhouding verworpen.
De andere voorstellen-Stadig c.s. worden
met dezelfdo stemmenverhouding verwor
pen. J
Het voorstel van B. cn W. inzake het
aantal spaarders en het kapitaal wordt met
algemecne stemmen aangenomen.
3. Voorstel van B. cn IV. tot toekenning
van een voorschot op de vergoeding cx arti
kel 101 der Lager-Onderwijswet 1920 aan
Besturen van bijzondere lagere scholen.
Aangenomen.
4. Voorstel van B. en W. tot toekenning
van de vergoeding ex-artikel 101, 9e lid
der L.-O.wet 1920, voor vakonderwijzers aan
bijzondere lagere scholen.
Aangenomen.
5. Advies van B. cn W. naar aanleiding
van het adres van den Amersfoortschen
Bestuurdershond, houdende verzoek te oc-
sluiten bij. strenge koude een dubbele hoe
veelheid brandstof per week aan de werk-
Ioozen te verstrekken.
Dc heer Polder (S. D.) vindt het geluk
kig, dat de aanleiding voor het adres thans
niet geldt, maar hij meent toch het advies
van B. en W. te moeten bestrijden, waar
mee hij niet kan meegaan.
De hoor Butselaar (O.S.P.) bestrijdt
nogmaals dc. rijkssteunregeling en verwijt
den heer Polder demagogie.
Wethouder Noordewier (S.D.) ver
dedigt hot afwijzend advies.
Dc heer Polder verdedigt nogmaals zijn
standpunt, terwijl dc heer Butselaar uiteen
zet, dat dc heer Polder dc arbeiders ver
lakt
liet voorstel van B. cn W. wordt aange
nomen.
6. Advies van B. en W. naar aanleiding
van het adres van het bestuur van de
O. S. P., afdeeling Amersfoort, houdende
verzoek voor gas en electriciteit den kost
prijs te berekenen voor gezinshoofden met
gezinsinkomsten beneden 25 per week en
voor inkomens daarboven een progressief
tarief vast te stellen.
Wordt aangehouden,
7. Advies van B. en W. naar aanleiding
van het adres van het testuur van de O. S.
P., afd. Amersfoort, houdende verzoek aan
alle werkloozen een extra uit keering te ver
strekken.
Wordt aangehouden
Voorste] van B. en W. om een cre-
diet beschikbaar te stellen voor verbetering
van een gedeelte van de Friesche straat.
Aangenomen.
9. Voorstel van B. en W. tot aankoop
van het „Boschhuisje" nabij Birkhoven
van mevrouw de wed. Dilman.
Aangenomen.
10. Voorstel van B. en W. tot verhuring
van een perceeltje boschgrond nabij de
Borgesiuslaan aan F. O- C. den Hollander.
Aangenomen.
11. Voorstel van B. en W. tot verhuur van
een perceeltje grond nabij den Watertoren
aan J. H. Krudde.
Aangenomen.
12. Voorstel van B. en W. tot verkoop
van een perceel bouwterrein aan de Daam
Fockemalaan groot pl.m. U45 M\ aan W.
van Hnselcn q.q. over 8500.
Aangenomen.
13. Voorstel van B. en W. tot wijziging
van het Raadsbesluit d.d. 22 December 1931,
No. 747, strekkende tot verkoop van een
perceel bouwterrein aan de Timorstraat on
tot verkoop van een strookje bouwterrein
aan de Timorstraat aan Th. van Schcr-
penzeel.
Aangenomen.
14. Ontheffingen straat- cn rioolbelasting
dienst 1931 en 1932.
15. Reclame schoolgeld Gymnasium,
dienst 1932/1933.
De punten 1415 worden aangenomen.
17. Bevordering van technische ambtena
ren le kl. bij de Gemeentebedrijven.
De heer Butselaar (O.S.P.) vraagt een
vergadering met gesloten deuren.
Daar het inmiddels 11 uur is, wachten we
niet op heropening der openbaro vergade
ring.
Hedenmorgen vernamen .vij, dat benoemd
zijn dc hgeren Bolmcyer en H. Slager.
18. Voorstel van B. cn W. tot wijziging
van do Verordening op de heffing van
rechten voor het gebruik van openbaro
grond enz.
Aangenomen.
19. Voorstel van B. en W. tot hot aan
vragen cn aanvaarden van een Rijksvoor
schot voor het aanbrengen van verschillen
de verbeteringen aan de woningen van de
stichting St. Ansfridus.
Aangenomen.
21. Voorstel van B. en W. om voor het
jaar 1933 credieton too te staan voor de uit
voering van verschillende werken als
werkverschaffing.
Aangenomen rnet den heer Butselaar
tegen.
22. Voorstel van B. cn W. tot ovorno-
ming in eigendom van een strook grond
langs de R. K. school aan dc Breestraat.
Aangenomen.
23. Afwijzend advies van Burg. en Weth.
inzake een door J. Boshuizen ingezonden
adres betreffende 'grond aan de Ant. Mau
vestraat.
Aangehouden.
24. Voorstel van B. cn W. tot verkoop
van drie perceelen bouwterrein aan dc
Vermeerstraat in totaal groot 2615 M2
aan T. van Wij land voor f 19.200,
Aangenomen.
25. Kohier straat- en rioolbelasting
dienst 1933.
26. Aanvullingskohier schoolgeld gym
nasium dienst 1931/1932.
De punten 25 en 26 worden anagenom^n.
27. Voorstel van B. en W. tot het aan
gaan van een overeenkomst met dc P U.E M.
voor de levering van electriciteit ten be
hoeve van den dienst der gemeentcrciniging.
Aangenomen.
2S. Voorstel van B. en W. tot aanvulling
van het Raadsbesluit van 1 April 1930.
waarbij aan de Gebrs. Heilygers vergunning
werd verleend tot het aanleggen van stra
ten tusschen Leusderwcg en W o es tij ger weg
Aangenomen.
KENNISGEVING.
De burgemeester van Amersfoort maakt
bekend, dat voor ieder ter secretarie dezer
gemeente, kamer no. 3, ter inzage ncdcr-
gelegd do alphabetische lijst, bevattende de
namen der in deze gemeente metterwoon
'gevestigde eigenaars of beheerders van een
of meer ter vordering en ter keuring aan
te bieden paarden, opgemaakt ingevolge
art. 17 van het inkwartieringsbesluit.
GARNIZOEN.
Ingevolge beslissing van den Inspecteur
der Cavalerie, tevens commandant der
Lichte Brigade, wordt den wachtmeester J.
B. van Xoort van liet 1ste half regiment
Huzaren, met ingang van 25 Februari 1933
de zilveren medaille toegekend.
BAZAR IN „AMICHIA".
Do olflcieele opening.
Reeds gisteren konden wij enkele mede-
deelingen doen van den bazar, welke tot en
met hedenavond ten bate van het Diaconie-
werk door de Vcrccniging van Vrijzinnig
Hervormden in <g*\rnicitia" gehouden wordt.
Ook hebben wij reeds bericht, wat daar te
zien en te koopen valt uit dc verzameling
van veelsoortige artikelen, welke zelf ver
vaardigd of welwillend ter beschikking
werden gesteld. Wij gaven natuurlijk een
zeer globaal overzicht, want er is tc veel
om alles op tc sommen. Daartoe behoeft
men slechts een blik te werpen op dc groo
te middentafel in den foyer, die „zwaar be
laden" met handwerken is.
Cok de boekenstand (van dc uitgevers
maatschappij „Tijdstroom" te Lochem, te
zamen met den V. P. R. O.) geeft een ruime
sorteering en datzelfde geldt ook al weer
voor den eau de cologne-stand. Maar neen,
laten wij niet verder gaan. Wie er meer van
weten enhebben wil, kan er vanavond
nog terecht
Dr. J. Nicweg sprak een kort openings
woord ter begroeting der aanwezigen, in
het bijzonder de genoodigden. Het doel van
den bazar mag als bekend worden veron
dersteld: de Vrijzinnig Hervormden hebben
geen afzonderlijke diaconid en dus ook
geen fonds voor hulpverleening, waar deze
noodig mocht zijn. Om zoo'-n fonds te vor
men, is deze bazar georganiseerd en als
voorzitter der vereeniging brengt spreker
gaarne dank aan allen, die op welke wijze
ook aan de organisatie medewerkten. Vurig
wordt gewensqht, dat de uitkomst de stout
ste verwachtingen nog zal mogen overtref
fen.
Lezing van Dr. Joh. II. Scheurer
over het Fascisme
Gisteravond hield de afd. Amersfoort van
het Ned. Werkliedenverbond „Patrimo
nium" een vergadering onder loiding van
den Voorzitter, den lieer Joh. dc Gans. Na
opening met gebed en Bijbellezing cn afdoe
ning van een huishoudelijke zaak verkreeg
dr. Joh. H. Scheurer, alhier, het woord
over: „Fascisme".
Ten deelo, psychologisch, is de opkomst
van het Fascisme te zien als een reactie op
een grociond gevoel van verzadiging over
de bestaando domoertie. Dat is vooral ge
volg van de vervalsching der zuivere de
mocratie door de sociaal-democratio. De
nieuwe beweging kenmerkt zich vooral
door een verlangen naar actie, naar botvie-
ring van de „instinctieve wilskracht",
waarbij men zich voelal tevreden stelt met
hot directe resultaat van dc activiteit ills
einddoel to stellen. Spr. ziet daarin toch
ccn tekort doen aan dc hooge mcnschwaar-
dc, die juist zijn wilskracht in dienst moet
en kan stellen van normen, builen cn hoven
zichzelf gelegen. I)e fascistische inethodo
kweekt volgeljngcn, die al tevreden zijn,
als er maar iets aan actie gebeurt, zonder
perspectief cn normatief. Er is in het systc-
matisccren dezer instinctieve wilskracht
een cultuur van de oerkrachten in persoon
on natie, waarin spreker dc herleving van
de oude heidensche Romeinscho helden-
theorie herkent; in die sfeer is een Man
van Smarten, Die zich om do verachten der
wereld laat kruisigen, een dwaasheid.
Spr. wijst er verder op, dat dezo theorie
uitloopt op een enorm ver doorgevoerde
Staatsvcrafgoding. Daarbij gaat spreker na,
hoe Mussolini in Italic Staat en partij door
een geweven heeft tot één geheel. Daarmee
is aan het Italiaansch Fascisme een sterke
basis gegeven, die niet zal vallen met den
dood van Mussolini.
Vervolgens gaat spreker speciaal op het
terrein van het bedrijfsleven na, wat do
practijk van den fascistischcn corporatievcn
Staal als gevolgen heeft. Dc sociale vrijheid
is daarin verloren gegaan. Ook in het on
derdrukken van andere meeningen is het
Fascisme aan zijn stelsel consequent; zie
o. a. Hitler.
Jegens de religie, die alleen als cultuur
goed waarde toegekend wordt, moet het
Fascisme dan ook fout gaan staan, hetgeen
in Italic en in ons Ned. Nat. Socialisme uit
komt.
Spr. wijst op dc onjuistheid en eenzijdig
heid van dc Staatssoevereiniteit, waarte
genover hij het calvinistisch beginsel der
„soevereiniteit in eigen kring" stelt. Spr.
merkt op, dat dc leer .van de _directe actie
practisch leidt tot revolutie; de fascistische
richting is dan ook de zoovcelste revolutio
naire groep.
Tenslotte ontwikkelt spreker in het kort
de christelijke gedachte der roeping Gods
in elke positie van staat en maatschappij
en de cisch, om voor elke actie cn de wils
kracht een norm in God te zoeken.
Hierna gaf de voorzitter ccn korte pauze.
Daarna stolden enkele personen vragen.
Van de verschillende in de zaal aanwezige
fascistische jonge menschen hield één. dc
heer Kraan Jr., een kort, vurig pleidooi
voor het Fascisme, vooral als frontbreker
van hot Marxisme.
Dr. Scheurer betwistic in zijn beant
woording de kracht van het Fascisme als
front tegenover het Marxisme. Hoogstens
zou het in staat zijn. om het Marxisme met
geweld te onderdrukken. Maar tot een gees
telijke overwinning van het Socialisme en
Communisme is het niet in slaat, omdat
het tegenover die beide geen tegengesteld
beginsel poneert, doch alleen ccn andere
werkmethode.
Tenslotte waarschuwde spr. dc jonge
menschen ernstig voor een zieh overgeven
aan staatkundige bewegingen, indien dat
niet roeer zou zijn dan jeugdvuur, op
laaiend door de scnsatiekaiitcn van een
beweging. Zij loopen gevaar, dat vuur met
hun jeugd straks te verliezen en thans in
hun jonge energie gebruikt to worden als
kudde achter een leider. De cenige waar
dige houding voor jongemcnsclien is, om
hun geestelijke inventaris op peil te hou
den door serieuze studie van de vraagstuk
ken en door bereidheid tot geduldig werk
in het groote staatsgeheel.
De Voorzitter sloot de druk bezochte ver
gadering, nadat Dr. Scheurer in dankgebed
was voorgegaan.
VEREENIGING „FAMILIETUINEN".
Gisteravond opgericht.
Onder voorzitterschap van den heer E.
Kruithof vergaderde gisteravond het voor-
loopig comité tot oprichting van Familie-
tuinen te dezer stede met belangstellenden
en adspirant-huurders. Gezien het verras
send aantal sympathiebetuigingen en aan
vragen voor tuintjes, werd tot oprichting
der vereeniging „Farnilictuinen" tc dezer
stede overgegaan. Statuten en huishoude
lijk reglement werden voorloopig vastge
steld, terwijl aan dc vergadering tevens
raededecling werd gedaan van een concept
tuinreglement. Het comité zal voorloopig
de zaken voortzetten, totdat een definitief
bestuur is gekozen.
Reeds waren verschillende aanbiedingen
van geschikte terreinen ingekomen o.a. aan
den Heligenbergerweg cn in de omgeving
van dc Kruiskamp. De huurprijs voor de
tuinen zal zoo laag mogelijk gehouden
worden, doch kan pas definitief vastgesteld
worden nadat precies hekend is waarvoor
het terrein In huur verkregen wordt
Na een opwekking aan de aanwezigen,
om zooveel mogelijk leden, huurders en
donateurs te doen toetreden, opdat ter
stond met een flinke opzet kan worden
begonnen, sloot de voorzitter de vergade
ring.
NATUURHISTORISCHE VEREENIGING
Vertooning von Vogelfilms.
Wat was dat een mooie avond gisteren
in hot Logegebouw der Theosofische ver
eeniging! Ieder zal dit begrijpen, als hij
weet, dat do gcheelo avond gevuld werd
door do vertooniug van filmopnamen uit
het vogelleven.
En wat is dat ccn schitterende vinding,
die filmrcproductic, speciaal dio van dc
zoogenaamde smalfilm! Zeker, do brcede,
de groote film, welke wo mecbolevon in do
bioscooptheaters en die welko het Nut voor
de schoolkinderon geeft, zijn buitongewoon
tc prijzen, als zo goed zijn. Maar ze hebben
één kolossaal gebrek: zo zijn to duur. Voor
den enkeling, die niet als de heer Burdet,
de beroemdo vogelfllmoperatcur, kan be
schikken over een nogal flinke financieelo
uitrusting, zijn zo niet to botalen. Dc
smalfilm echter is werkelijk onder het be
reik van velen. En hoo kan mon er succes
sen mee bereiken in ongelooflijk korten
tijd. Wat do heer Van dor Vooren to Utrecht
heeft bereikt in een jaar tijds, grenst bijna
aan het ongelooflijke. Wat.een series van
opnamen, do een al mooier dan do ander!
Zeker, er \varen enkclo zwakke plekjes,
maar het geheel bleef daarom toch even
prijzenswaardig. Het begon mot con merel,
die in ccn loods zijn nest had gemaakt on
voor onze oogen zijn jongen voerde. Daarbij
zagen dc aanwezigen tevens, hoe hij de
pakjes excrementen der jongen.opat.
Zie, dcrgelijko dingen kan alleen do film
overtuigend cxposcoron cn bewijzen. Men
behoeft niet te vragen: Zou dat verhaaltje
wel waar zijn? Men ziet het voor zijn oogen
gebeuren: liet is waar. Eon wilde eend op
het nest kon do heer v. d. Vooren alleen
kicken, als hij in een regenton kroop,
die op con tafel stond. Daarin heeft hij 4
uren gezeten! Jazeker, geduld is wel erg
noodig.
Uit hot nest van die eend haalde een
fitió veertjes om cr zijn eigen wiegje mee
te bckleedcn en een winterkoning kwam
ook al neuzen.
Do jongo geoorde fuut uit het Leersura-
sclic veld kon al aardig zwemmen, al was
hij pas op de wereld en de raeeuwenkolonie
aldaar was weer der oogen lust. Ook een
vischdicfjc kwam cr op zijn nest. Pracht-
vogel!
Meer of minder zeldzamu vogels nam dc
operateur in dc duino n. Wij noemen
slormmeeuw, scholekster, filis, griel en
niet hot minst belangrijke: een tapuit die
zijn nest in een konijnenhol had cn er als
ocnig bewoner ccn jongo koekoek groot
bracht. Hoe die eeuwige hongerlijder zat te
schrokken en maar steeds om meer vroeg.
In een afgeknotte cis had een specht oen
gat gehakt en dit was nu dankbaar aan
vaard door een zwartkopmees, die er zijn
jongen kwam voeren. De grooto lijster in
den appelboom, de nachtegaal en een
groene specht passeerden achtereenvolgens
de revue. Dc jonge kievit liep als een
kievit cn dc jonge kiokendievon met hun
doodskopuitcrlijk verslonden dc prooistuk
ken, die mama voor onze oogen deponeer
de. Alleen het kleinste jong kreeg niets. We
zagen hoe de heer v. d. Vooren in zijn tuin
vele vogels had gelokt cn natuurlijk ge
kickt; tot waterhoentjes en meeuwen toe.
Tot slot kreeg men nog de vogels to zien
uit de Camargue, waarvan do heer. Tjittes
op de vorige vergadering had verteld, de
buidclmces, de zilverreigers, dc kwakken,
dc kluiters en dc wilde stieren. Het een
was al even interessant als het ander en
het was een warm applaus, dat de explica
teur had in ontvangst te nemen, henevens
dc dank van den voorzitter.
RECTIFICATIE.
In het verslag van de voordracht van
Kees Bockc staat, dat hij gesproken had
over den achtergrond van het nieuwo
ondcrwerp. Voor onderwerp lezomen
onder w ij s.
Verder staat er, dat het onderwijs niet
mag gaan ten koste van de school. Dit moet
zijn ton koste van de ziel.
CITY-THEATER.
Vertooning van „Menschen in
't Ho iel".
Naar wij vernemen zal dc film „Menschen
in 't hotel", naar het bekende gelijknamige
boek van Vicky Baum, van Vrijdag 10
Maart af vertoond worden in het City-thea
ter, alhier. In deze film wordt dc hoofdrol
door .Greta Garbo vervuld.
BEGIN VAN BRAND.
In dc Langestraat.
Gistermiddag omstreeks 12 uur ont
stond een begin van brand op de boven
verdieping van een perceel in de Lange
straat. Een rekje met waschgoed was te
dicht bij de kachel geplaatst, waardoor het
waschgoed vlam vatte. Met een deken was
men het vuur spoedig meester.
De politie met slangenwagcn en dc
brandweer (er was foutief „uitslaande
brand" gemeld) behoefden geon dienst te
doen.
Wie zoekt meo?
Bij de N.V. G. B. van Goor Zoncn's Uitge
versmaatschappij te 's-Gravenhage is een
door den heer D. Bernardsz samengesteld
kruiswoord-puzzle-bock „Wie zoekt mee"
verschenen. Het boekje is zeer aantrekke
lijk gemaakt door den vorm, waarin men
voorwerpen en figuren gegoten heeft. Ruim
30 opgaven kan men in deze uitgave vin
den, om enkele voorbeelden te noemen:
wy zien een fruitschaal, een kangaroe, een
schip, een arend, een leeuwin en dit alles
zijn de voorwerpen voor de raadseis, die
achterin hun oplossingen hebben. Wij ver-
moedon, dat dit boekje zich wel in de pu
blieke belangstelling zal mogen verheugen, i
Gisteravond in het kerkgebouw der
Remonstrantsche gemeente
In do Remonstrantflcho kerk hooft gister
avond een treffende herdenking plaats ge
vonden van den sterfdag van Richard Wag
ner op 13 Februari 1883. Het aantal aanwe
zigen moge dan niet bizonder groot zijn ge
weest, toch hebben zij, dio dezo herdonking
wél bozochtcn, do gelegenheid gekregen en-
kelo uren te toevon in het leven van dezen
grooten figuur; te begrijpen,wat dat leven
boteokend hoeft en tc waardeeron wat hot
gebracht beeft,
Dr. R. Miedcma hield een inleiding
over „Wagner en dc Religie", voorafgegaan
door orgelspol van den heer Gorrit van den
Burg, dio cenige Tristanmotieven speelde.
Dit orgelspel bracht de aanwezigen in den
sfeer der bijeenkomst, leiddo hot werk in
van den meester, die herdacht werd.
Allereerst hield dr. Miedcma een korte
beschouwing over dc vraag of deze herden
king in een kerkgebouw op haar plaats
was. Een bevestigend antwoord moest daar
op worden gegeven, want muziek en rcligio
zijn nauw verwant. Muziek is zelfs te zien
als de diepste uiting van rcligio on in het
godsdienstig leven van onzen lijd moet zij
zeker een vooraanstaande plaats innemen.
Dit is zeker niet in het minst het geval
voor Wagner's muziek.
Het zijn religicuso waarden, die in Wag
ner's werken naar voren komen. Spreker
zal geen biografie van Wagner geven, geen
beschrijving van het gespannon lovon, dat
tegelijkertijd ccn verlangen naar hooger
loven inhield. Het mogo voldoende zijn te
welen, dat Richard Wagner op 22 Mei 1813
te Leipzig geboren werd en hij zoowel mu
ziek als philosofio gestudeerd heeft.
In zijn leven hebben zich vier perioden
van bewustwording voorgedaan, welko in
elkander overgroeiden en dus niet scherp
gescheiden kunnen worden. Do eerste (van
1833—1849), is die van het tradltlonoel-reli-
gieu60. We zien dan den 6feer van het ra
tionalisme, vermengd met romenti6cho ele
menten. Verschillendo scheppingen met rc-
ligicusen tendenz, zooals Tannhauser, Lo
hengrin en Ricnzi, worden door dr. Miedo-
ma gereleveerd. We troffen hier den ge
bedssfeer aan en naast don componist wordt
ook voortdurend dc dichter beluisterd.
Daardoor hebben Wagner's opera's zoo aan
waarde gewonnen.
Omstreeks 1S43 breekt do revolutiege
dachte in do wereld door, die ook Wagner
fascineert. Hij, do mensch die zoo hunkert
naar verlossing, naar het nieuwe leven,
wordt in sterke ruato door die gedachte
aangegrepen. Men verbant hem uit het land
en als revolutionnair gaat hij naar Zwit
serland. Dat is de tweede levensperiode,
loopendc van 18491854. Gesteund door
socialistische motieven, gcc'ft Lud\Vig
Fcuerbach in Duitschland den toon aan; er
wordt critiek geoefend op het Christendom
cn Wagner raakt geheel onder zijn invloed.
Hij laat het traditioneel-rcligieuso los en
huldigt eveneens het „keino Religion isfc
meine Religion". Wij zien hier een sterke
overeenkomst met de gedachten van zoo-,
velen helaas uit onzen tijd, zegt dr. Mie
dcma. Ook in dit tijdperk schrijft Wagner
vele werken, maar wij missen daarin zijn
diepste leven.
De derde periode gaat van 1S541862. Het
rcvolutionnaire element is hem niet lang
bijgebleven. Wagner keert terug tot het reli
gieuze leven, doch hij wordt tevens sterk
pessimistisch en is gohccl op Schopenhauer
gericht. Met zijn opkomende liefde groeit
ook zijn kunst weer, hetgeen wij o.a. weten
kunnen uit zijn: „Tristan und Isolde".
Het vierde en laatste tijdperk loopt van
1862 tot zijn dood op 13 Februari 1883. Het
pessimisme is een doorgangsphaso geweest.
Zijn innerlijke christelijke elementen ko
men naar boven en worden verbonden aan
zijn ervaringen uit het pessimistische tijd
vak. Als wij dan zijn werken nagaan, ont
dekken wij, dat zo op dc Verlossing cricht
zijn, hij in alles cn niet alles alleen daarop
het oog gericht hield en juist in deze rcvo
lutionnaire dagen past het ons aldus
spreker daar een oogenhlik bij stil te
staan en den grooten figuur te herdenken.
Wij vermeldden reeds, dat de heer Gerrit
van den Burg orgelspel gaf. Na zijn inlei
ding spceldo hij later op den avond nog
hot voorspel van de derde acte uit „Die
Meistersingcr von Nürnberg". Daarnaast
verleende de heer Evert Miedema (tenor)
zijn medewerking, die een Wagner-pro-
gramma zong cn wel: „Gebet des Rienzi",
„Lohcngrins Herkuft", Siegmund's Licbes-
lied uit „Die Walkure" en Walther's Preis-
licd uit „Die Meistersingcr von Nürnberg".
ARNH.STRAAT 26a Amersfoort
BURGERLIJKE STAND.
21 Februari,
Geboren: Odilia Felicia Maria, d. v4
Felix Jaoobus Pieter Maximiliaan de Meul-
der en Hubertina Maria Odilia LambertL
Overleden: Johanna Hagebeuk, oud
66 jaar, weduwe van Nicolaas de Man; Mar-
tinus Berendse, oud 74 jaar, echtgenoot van
Francientje de Vries: Johanna Frederikm
van Benthem, oud 77 jaar, ongehuwd.
