DÉ EEMLANDEU
UTRECHTSCHE BOTERSPRITS
Boursoverzicht
Licht op
MANNBORG ORGELS
Vrijdag 24 Februari 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 204
HET NIEUWE KABINET VAN
ROOSEVELT
DE AFFAIRE-HIRTENBERG
UIT DE WERELD
DE JAPANSCHE OPMARSCH
IN JEHOL
NADOLNY'S VOORSTEL
VERWORPEN
5 uur 57 min.
L. J. LUYCX ZOON
Craquelé en Hamerslag
alléén bij:
BAKKERIJ „DE STANDAARD"
SOESTERWEG 71-73-75 - TELEFOON 995
De fijnste kwaliteit
ABONNEMENTSPRIJS 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0 l7'/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0 25 Llcfdadlghelds-advertcnti£n voorde
helft van den prijs. Kleine AdvcrtentlCn „KEITJES bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.— Bewijsnummer extra 1 0.05
Een interview met rijkskanse
lier Hitler. Buitenlandscho
schulden, arbeidsdienstplicht,
militie.
B De Berlijnschc chef-correspondent van tic
Associated Press. Louis P. Lochner, heeft
een vraaggesprek gevoerd met rijkskanse
lier Hitler, in den loop waarvan verschil
lende politieke en economische vraagstuk
ken werden aangeroerd.
m Op de vraag van den journalist, of Hitler
.nog vasthield aan zijn standpunt, in Dec.
1931 ingenomen, toen hij eveneens een ge
sprok voerde met een vertegenwoordiger
der Associated Press, antwoordde de rijks
kanselier bevestigend, hetgeen heteekent,
dat hij van oordeel is, dat particuliere bui
tónlandscho schulden onder alle omstan
digheden moeten worden betaald. Ililler
liet echter tegelijkertijd uitkomen, dat do
betaling van schulden niet slechts een
kwestie van willen, maar tevens van kun
nen is en dat bovenal een schuldenaar, van
vviien men geld moet ontvangen, niet voor
af mag worden „vernietigd" door politieke
en cconomischce maatregelen.
Hitier sprak voorts de hoop uit, dat de
a.s economische wereldconferentie er wer
kelijk in mag slagen het in wanorde ge
raakte bedrijfsleven der wereld weer ge
rond te maken. Hitler wilde thans liever
,<Hog niet spreken over het programma, dat
de Duitschc afvaardiging zal voorstellen,
daar Duitschland in het verleden op we
reldconferenties maar al te vaak teleurge
steld is.
Wat de beschermende maatregelen voor
den landbouw betreft, die indirect tot een
beperking van den uitvoer kunnen leiden,
bneende Hitler te moeten opmerken, dat
Duitschland ze niet heeft getroffen, omdat
zij voortbrengselen uit den vreemde wil
weren, maar louter en alleen, omdat de
Puitsche boer eenvoudigweg ten onder
gaat, wanneer hij niet op daadwerkelijke
Bivijze wordt geholpen.
I Omtrent militie en algemeenen arbcids-
«dienst gaf Hitler zijn zuiver persoonlijke
■opvattingen'ten beste. Z.i. kan men de mi-
1 itic en den algemeenen arbeidsdienst niet
in ééir adem noomen. De arbeidsdienst-
plicht, waarnaar de tegenwoordige Duit
schc regeering streeft, heeft met militie
niets te maken. De militie moet de lands
verdediging dienen. De arbeidsdicnstplicht
r-'Dieeft als idee zijn ontstaan te danken aan
den catastrophalcn economisclien nood en
Bfcle daaruit voortvloeiende werkloosheid,
j De arbeidsdienstplicht moet in de eerste
plaats beletten, dat honderdduizenden
Ljjonge arbeiders hulpeloos op slraat te gron-
r. ide gaan, doch moet verder dienen om de
Fjklassetegcnstcllingcn op te heffen. Wie des
f. [zomers langs de landwegen reist, komt een
■steeds in beweging zijnd leger werkloozc
Jljongelui tegen, die doelloos van plaats tot
plaats zwerven en men kan vaststellen, dat
physiek en ook intellectueel en moreel
ijsteeds dieper zinken. Juist deze jonge men-
schcn wil Hitier voor den ondergang red-
Elen. Als nationaal-socialist ziet Hitier ook
in den algemeenen arbeidsdienstr'icht een
middel om den mcnschen eerbied voor den
jjarbeid bij te brengen. Onze jonge men-
[schen; zoo voegde hij eraan toe. zullen lec-
ren, dat arbeid den mensch adelt.
Omtrent de instelling eener militie her
innerde de nationaal-socialistischc rijks-
kanselicr eraan, dat Duitschland in 1^19
■aan de hand heeft gedaan het een militie
■toe te staan. Toentertijd eischte men van
■Duitschland de instelling van een beroeps-,
leger met twaalfjarigen diensttijd. Duitscli-
land bezit zoodoende geen militair opge
leide reserves, die naam mogen hebben.
^KHians spreekt men plotseling van afschaf-
vXïing van 't, beroepsleger cn dc instelling
^■ecner militie.
I Hitler's opvatting is inmiddels, dat niet
■het yaagstuk der verdedigingssystemen
beslissend is, maar het vraagstuk dei
rechtsgelijkheid. Wanneer deze kwestie
definitief is uitgemaakt, dan zal dc wereld
vanzelf tot een redelijke algemeene ontwa-
pening kunnen komen. Niemand toch zal
willen beweren, «lat de wereld er b.v. ondei
li lijdt, dat Duitschland een belachelijk klein
beroepsleger cn geen militie bezit. Zij lijdt
echter onder het feit, dat door het vredes
verdrag van Versailles liet denkbeeld van
tweecrlci recht zou worden vereeuwigd.
Deze onmogelijke verdeeling ian landen
in overwinnaarsstatcn, die recht op leven
hebben en in overwonnen naties, die min
der recht op leven hebben, noemde Hitler
onverdragelijk; zij leidt tot een algemeen
wantrouwen en tengevolge daarvan weer
tot een onredelijke verhooging der mili-
taiie bewapening.
Gp zich zelf beschouwd, laat het Duilsch-
land koud welke defensiestelsels dc andere
naties van zins zijn in te voeren; wat Hitier
betrof, mochten dit gerust beroepslegers
zijn, maar z.i. was het lang niet hetzelfde,
of een land honderdduizend soldaten zon
der reserves bezit of met zijn bondge-
nooten in geval van oorlog meer dan
twaalf millioen. En evenmin is het hetzelf
de, wanneer de eene natie volkomen ont
wapend is en een andere dc beschikking
heeft over de modernste aanvalswapens,
waardoor het een tienmaal sterkere positie
inneemt. Het vredesverdrag van Versailles
vergde van Duitschland, dat het ontwapen
de, maar dit tractaat is ons niet opgelegd,
aldus Hitler, opdat dertien jaar later een
discussie over dcfcnsiestelsels plaats vindt,
maar opdat ook de andere volken in staat
zijn te ontwapenen. Dc rijkskanselier ein
digde zijn uiteenzettingen met? de woorden:
Op deze ontwapening wachten wij nu sinds
meer dan tien jaren.
Thans geheel volledig
Washington, 23 Febr. (V.D.) Het ka
binet, dat president Hoosclt heeft gevormd,
is Woensdag, naar in leidende democrati
sche kringen verluidt, gecompleteerd met
de benoeming van eenige leden uit het Zui
den, het Midden-Westen en het Verre VVes
ten.
Een officiee'e mededeeling werd niet ge
publiceerd, doch in welingelichte kringen
wordt medegedeeld, dat de volgende namen
moeten worden toegevoegd aan de reeds
vroeger gepubliceerde ministerlijst:
Staatssecretaris voor den handel Daniël
C. Roper (Noord Carolina);
Staatssecretaris van oorlog gouverneur
George Bern (Utah);
Staatssecretaris van binnenlandsche za
ken Harold Ickes (Chicago);
Do overige leden van het kabinet van
Roosevelt zijn:
Staatssecretaris (minister van buitenland
sche zaken) Jsenator Cordell Hull (Tennes
see);
Staatssecretaris voor dc schatkist William
H. Woodin (New York);
Attorney general senator Thomas J.
Walsh (Montana);
Staatssecretaris van landbouw Henry A
Wallace (Iowa), een zoon van wijlen Henry
Wallaco, rcpublrkeinsch staatssecretaris
voor den landbouw onder Harding en Coo
lidgc;
Staatssecretaris van marine senator Clau
dc A. Swanson (Virginia);
Staatssecretaris van arbeid Miss Francis
Perkins (New York);
Postmaster general en commissaris voor
handel en industrie: James A. Farley, voor
zittcr van het democratisch nationaal co
mi té.
liet nieuwe kabinet is samengesteld uit
politici, wetgevers en groot zakenlieden.
Staatssecretaris Stimson brachts Woens
dag een bezoek aan Huil cn wcnschte hem
geluk met zijn benoeming als zijn opvolger.
Stimson verklaarde zich bereid Huil nu
reeds op de hoogte te stellen van alle za
ken in verband met de loopende onderhan
delingen.
MASSA-ARRESTATIES VAN
COMMUNISTEN IN ROEMENIË.
Boekarest, 23 Fcbr. (V.D,.) In verband
met de verscherpte bepalingen tegen ver
storing van dc politieke orde hebben id
Roemenie weer veel arrestaties van com
munistische elementen plaats gehad.
In Klausenburg werden 19 arbeiders, die
propaganda maakten voor een algemeenp
staking, in Soroka 77 personen, o.w. eenige
arbeiders, die in den afgcloopen nacht een
roode vlag aan den kerktoren hadden bo
vestigd. gearresteerd.
In Constantza werd een Russische agent»»
gearresteerd, die uit Tiraspol was gekomen
en in de Dobroedsja communistische cellen
zou organiscercn.
Voorloopig zal in Bessarabië nog niet de
staat van beleg worden afgekondigd, daar
de commandeerende generaal van het der
de legercorps na een inspectiereis heeft ver
klaard met normale middelen de orde te
kunnen handhaven.
DEENSCH-ENGELSCHE
ONDERHANDELINGEN.
Kopenhagen, 23 Febr. (V D.) Do
Docnsche handelsdelegatie voor Engeland
is Woensdag naar Londen vertrokken. De
onderhandelingen met de Engelsche rcgcc-
ïing beginnen Vrijdag.
LAWINE-ONGELUK TE LENZERHEIDE.
Duitsche dame gedood.
Lcnzerheide, 23 Fcbr. (V.D.). Te
Lenzerheide heeft heden een ernstig lawine
ongeluk plaats gehad, waarbij een Duit
sche dame om het leven is gekomen. Het
slachtoffer behoorde tot een groep skilief
hebbers, waaronder zich ook eenige Neder
landers bevonden, welke, onder leiding
van den heer J. Monnikendam uit Hilver
sum momenteel deelnemen aan een ski
cursus en verblijf houden in de jeugdher
berg te Lenzerheide. De Nedcrlandsche ski
rijders bleven ongedeerd.
bUIE
Er heerscht over de geheele wereld op het
oogenblik een enorme spanning. Reeds lang
zijn de optimistische leuzen, dat de crisis
overwonnen is cn dat wij een beleren tijd
tegemoet gaan verstomd. De feiten spraken
te zeer van het tegendeel om geloof te hech
ten aan deze voorspellingen. Niet alleen, dat
we ons op het al lage niveau blyven bewe
gen, we gaan zelfs nog dieper. Een paar iaar
geleden zou men den huidigen economischcn
toestand voor onmogelijk hebben gehouden,
hem misschien gelijkgesteld hebben met een
algeheel bankroet. Thans hebben we ons
reeds zoo welen te schikken in de zorgelijk
heden van tegenwoordig, dat we op nog er
ger zijn voorbereid. Iedereen is er van over
tuigd, dat het zóó niet langer gaat, dat er iets
moet gebeuren, wat dan ook.
We praten over een nieuwen oorlog als de
gewoonste zaak ter wereld, als het onover
komelijke, dat niet meer tegen te houden is,
waar we alleen dc afmetingen niet van ken
nen en waarvan we ook niet weten, wanneer
deze over onze hoofden zal losbarsten.
De economische oorlog, die thans in al zijn
felheid woedt en ondanks conferenties steeds
feller gaat woeden kan men als een inlei
ding beschouwen van wat ons te wachten
staat. Het begin van den nieuwen wereld
oorlog is zeer dichtbij. Elk oogenblik toch
dreigt in het Verre Oosten de „officieele'
oorlog uit te breken. Het is nog slechts een
kwestie van dagen. Tusschen Japan en Chi
na zal deze ooi log niet beperjtt kunnen blij
ven, al zeer spoedig zullen Amerika en Rus
land hun standpunt moeten bepalen, mis
schien is dit standpunt reeds bepaald en
wacht het nog slechts op uitvoering. Amerika
houdt zijn vloot, Rusland zijn leger paraat.
Ook de toestand in Duitschland baart ve
lerlei zorgen. Hitier schijnt zich vast in het
zadel te hebben genesteld en is bezig hel
staatsapparaat op hatioiWal socialislischen
leest te schoeien. We voorspellen een dicta
tuur, maar voor het zoover is zal er nog
heel wat kunnen gebeuren ,dat het econo
mische leven grootc schade kan berokke;%i.
De banlccatastrophe in Michigan blijft nog
steeds nawerken en blijft nog steeds zijn
stempel op de beurs drukken.
Alle, deze omstandigheden zijn zeer on
gunstig voor de beurs, die in een voortdu
rende flauwe cn gedrukte stemming blijft
volharden. Van eenige handel is niets te be
speuren. Het publiek houdt zich afzijdig en
■is zelfs geneigd tot verkoopen, terwijl hier
tegenover vrijwel geen vraag staat. Men be
grijpt, dat het aanbod dus niet eens groot
behoeft te zijn om in deze spannende dagen,
nu iedereen op een uitbarsting bedacht is,
aanzienlijke koersverliezen uit te lokken
De geheele markt beweegt zich in een da
lende lijn en men vraagt zich angstig af wan
neer cn op welk punt deze daling zal ophou
den. Dit is het weinig opbeurende nieuws,
dat wij deze week van de beurs kunnen ver
melden.
(Nadruk verboden).
Een vriendschappelijke regeling
bereikt
Gcnève, 22 Fcbr. (V.D.). Uit toonaan
gevende Fransche kringen verluidt, dat een
volledige overeenstemming over de regeling
van de aangelegenheid-Hirtcnberg is be
reikt. De Oosten rijksche regcering zal op
merkzaam worden gemaakt op de bestaande
internationale bepalingen; de Fransche
minister van buitenlandsche zaken, Paul
Boncour, zal aan de drie ministers van bui
tenlandsche zaken van de Kleine Entente
een schrijven richten, waarin uitvoopig het
geheele verloop van de diplomatieke onder
handelingen tusschen Engeland, Frankrijk
cn Oostenrijk zal worden uiteengezet en
waarin hun mededeeling zal worden gedaan
van de getroffen regeling. De ministers van
buitenlandsche zaken der Kleine Entente
zullen dan het schrijven van Paul Boncour
aan den voorzitter van den Volkenbond en
den kabineschef van Mussolini, Aloisi, ter
kennisgeving doen toekomen mpt dc mede
deeling, dat met het oog op de bereikte
vriendschappelijke regeling geen beroep zal
worden gedaan op den Volkenbond.
L o n d e u 22 Febr. (V.D.) De minister van
buitenlandsche zaken, sir John Simon, heeft
in liet Lagerhuis medegedeeld, dat Oosten
rijk heeft toegestemd in de terugzending der
Hirtenberger wapens op de door de Italiaan
sche regeering voorgestelde wijze.
Door een afgevaardigde werd de publicatie
geëischt van de diplomatieke corresponden
tie in deze aangelegenheid. De minister van
buitenlandsche zaken weigerde zulks, daar
hij geen nieuwe moeilijkheden vvenscht.
Vijftienduizend Chineezen loopen
naar den vijand over
Tokio, 22 Febr. (V. D.) De minister van
oorlog heeft in dc heden gehouden kabi
nctszitling medegedeeld, dat do Japansche
troepen Peipiao hebben bezet cn verklaar
de, dat de opmarsch op Jeliol een buiten
gewoon gunstig verloop heeft.
Sjanghai, 22 Fcbr. Woensdag zijn aan
het Jehol-front 15.000 Chineesche soldaten
van dc vierde vrijwilligcrsdivisie onder
generaal Lioe naar de Mandsjoerijsche troe
pen overgeloopen. Zij hebben vervolgens
hun wapenen gericht op hun vroegere Chi
neesche medestrijders. De bevelhebber der
divisie beeft de Mandsjoerijsche regeering
trouw gezworen.
De afval van generaal Lioe zal waar
schijnlijk ernstige gevolgen voor de verde
diging der Chineezen van do provincie
Jehol hebben, daar verscheidene andere be
velhebbers van plan schijnen te zijn dit
voorbeeld te volgen.
G e n v e, 23 Februari. (V.D.) De Hoofd
commissie der Ontwapeningsconferentie
heeft in de hedenmiddag met algemeene
stemmen tegen die van Duitschland het
door Nadolny namens do Duitschc regce
ring Ingediende voorstel verworpen.
Het Italiaanscbe voorstel werd eveneens
verworpen.
De hoofdcommissie heeft met 21 stemmen
het Fransche voorstel goedgekeurd. Nadoi
ny onthield zich van stemming.
De Italiaansche delegatie heeft na de zit
ting Henderson gevraagd, welke hoteekenis
de uitslag der stemming heeft daar in de
Hoofdcommissie alle 64 confcrentiemogcnd
heden zijn vertegenwoordigd.
Maandagmiddag zal de eerstvolgende zit
ting der commissie worden gehouden.
Het incident tusschen Na
dolny en Henderson bijge
legd.
Gcnève, 23 Febr. (V.D.) Het incident
tusschen den Duitschen ambassadeur Na
dolny en den voorzitter der Ontwapenings
conferentie Henderson, dat gisteren aan het
slot van de zitting van de Hoofdcommissie
plaats had, is thans weer bijgelegd door een
briefwisseling tusschen Nadolny en Hen
der son. In antwoord op een schrijven van
Nadolny' heeft Henderson geantwoord, dal
hij zijn standpunt moest handhaven en dat
hein bij de behandeling van het Duitschc
voorstel geen verwijt wegens zijn beleid kon
treffen. De Hoofdcommissie had reeds op 13
Februari j.l. eenstemmig besloten de Fran
?che voorstellen inzake de uniforme orga
nen tie der legers als eerste punt te behan
delen. Henderson geeft toe, dat hij Nadol-
ny's aanmelding om het woord te voeren,
over het hoofd kan hebben gezien.
Nadolny bracht hedenmorgen een bezoek
aan Henderson in hotel „Beau Rivagc" en
van Duitschc zijde wordt verklaard dal
hiermede liet incident als gesloten kan wor
den beschouwd.
HET CONFLICT IN DEN GRAN CHACO.
Bemiddelingspogingen.
Buenos-Aires, 22 Febr. (V.D.) Naar
alhier verluidt, zouden dc ministers van
handel en van buitenlandsche zaken van
Argentinië, Brazilië en Chili nog een laatste
poging in het werk stellen om te komen tot
een bijleggen van het conflict om den Gran
Chaco tusschen Paraguay en Bolivia.
ALGEMEEN BANKMORATORIUM
BEPLEIT.
Washington, 23 Fcbr. (V.D.) In de
financieele senaatscommissie bepleitte
Alexander Legge, oud-voorzitter van de
Federal Farm Board, de afkondiging van
een algemeen banknioratorium. Hij ver
klaarde, dat het banksysteem had bewezen
niet opgewassen te zijn tegen dc huidige
economische depressie.
AZORENSTAD GETEISTERD DOOR
AARDBEVING.
Lissabon, 23 Febr. (V.D.) De stad Po-
voeao op het Azoreneiland San Miguel is,
naar uit Pcnta Delgada wordt gemeld, gis
teravond door êcn hevige aardbeving ge-
toisterd. Nadere bizonderheden ontbreken
nog.
BINNENLAND
Dc moordzaak Eschauzicr.
(Twcedo Blad, pag. 2).
Wetsontwerp tot wijziging der drankwet
o.a. in verband met de kwestie van bet
dansverbod.
(Tweede Blad, pag. 2).
OMTREK.
Gemeenteraad van Soest.
(Tweede Blad, pag. 3).
SPORT.
Pijnenburg—Riclili winnen don zesdaag-
sche tc Stuttgart.
(Twcedo Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS.
Do ongemerkte varkens in het geding.
(Kantongerecht).
(Eersto Blad, pag. 3).
Feestavond van de Verceniging van Huis
vrouwen in „Amicitia."
(Eerste Bind, pag. 3).
Jaarvergadgering van de Ncderlandschc
Rcisvcreeniging.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Nod. Kon. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand: 778.C tc Abisco.
Laagsto barometerstand: 743.2 te Scilly.
Verwachting: Zwakke tot matige, Z. O.
wind, gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk
weinig of geen sneeuw, lichte tot matigo
vorst dps nachts, overdag om het vries
punt
In het N. versterkt zich hot hooge druk-
gebicd nog voortdurend. Ook in het O. is
de baronieter stijgende. Over do Britsche
eilanden heeft zich uit de gisteren genoem
de drukdulingcn een diepe depressie ont
wikkeld, die zich vooral naar do golf van
liiscaye cn Zuid-Frankrijk schijnt uit tc
breiden. Dat heteekent, dat naar allo waar
schijnlijkheid de vorsttocstand zal blijven
aanhouden en zelfs strenge vorst over
eenig dagen niet onmogelijk wordt. Met uit
zondering van Engeland en Ierland, waar
bij dc depressie-kern krachtige winden
waaien, is het weer overal rustig. Hier en
daar valt eenige sneeuw, in Zuid-Engeland
regent het. In Scandinavië is do vorst weer
strenger geworden. In Sodankyla (Finland)
vroor het hedenmorgen 30° C., in Abisco
(Zweden) 26° C.
Ook in Midden-Duitschland is de vorst
thans streng. Over Groot-Brittannië zijn de
temperaturen een weinig gestegen.
IANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Uni wollen stoffen
Nieuwe tinten
Lage prijzen. Prima Kwaliteiten.
Het toonaangevende fabrikaat.
Complete collectie.
FIRMA R. VAN DEN BURC,
Arnh.straat. Gevestigd sedert 1887.
MACDONALD ZAL VERLAGING DER
DOUANEMUREN BEPLEITEN.
Londen, 22 Febr. (H.N.) Macdorold
heeft op een desbetreffende vraag in het
Lagerhuis verklaard, dat de Engelsche re
geering op de aanstaande economische
wereldconferentie krachtig zal opkomen
voor een verlaging van de bestaande tol
muren. Deze verklaring werd door de Fbe-
rale afgevaardigden met applaus begroet.
