SEIZOEN OPENING
DE EEMLANDEQ
Licht op
Medische Hulp
JOH. DE HEER
Firma DUIM BURGER
Zaterdag 18 Maart 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 223
HET ONTWAPENINGSPLAN
DER BRITTEN
TREINBOTSING IN CHINA
GESPANNEN TOESTAND
IN OOSTENRIJK
TEGENOFFENSIEF VAN DE
CHINEEZEN
BOMAANSLAG TE BOMBAY
VERHINDERD
6 uur 36 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
Piano's, Orgels, Radio
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per maanden voor Amersfoort 2.10. per maand - 0.75, per
weck (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513
PRIJS OER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25 Llefdadighelds-advertentiën voorde
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
De reis der Britsche staatslieden
naar Rome. Een feit van
„wereldhistorische beteekenis".
Algemeen trekt de aandacht de interven
tie van Macdonald, den Engelschen cerste-
minister, die te Genève een ontwapenings
plan beeft ingediend, dat de conferentie, die
nagenoeg op sterven lag, nieuw leven heeft
ingeblazen. En om het werk, dat hij is be
gonnen, te voltooien, is hij in gezelschap
van zijn minister van buitenlandsche zaken,
sir John Simon, naar Rome vertrokken om
van gedachten te wisselen met de Italiaan
sche staatslieden, natuurlijk in de eerste
plaats met Mussolini. Nu Europa zich in
een uiterst kritieken toestand bevindt, is
het Engclsch-Italiaansche contact van
aiterst-groot gewicht, daar het voor de hand
ligt, dat te Rome in de eerste plaats de
twee neteligste en meest brandende vraag
stukken worden behandeld: de ontwape
ning, waarvan het economische herstel der
wereld mede afhangt, en de herziening der
vredesverdragen, die door Mussolini bij
voortduring is bepleit. Men kent het stand
punt van den duce: de rechtsongelijkheid
der staten, in 't leven geroepen door de vre
desverdragen, moet ten spoedigste worden
opgeheven. Europa, aldus het oordeel der
Italianen, moet een einde maken aan den
gevaarlijken toestand, dat vijandelijke sta-
tengroepen tegenover elkaar staan: niets is
fataler dan de militaire en politieke blokvor
ming. Wel wordt meermalen gezegd, dat
deze een defensief karakter draagt, doch dit
is een al te bcdriegelijk etiketje.
Dat inmiddels de Italiaansche pers zich
zeer geestdriftig uitlaat over de ontmoeting
der Engelsche en Italiaansche staatslieden,
was te voorzien. Gewaagd wordt van de tra-
ditionecle vriendschap tusschen Italië en
Groot-Britannië; de hartelijke en loyale be
trekkingen tusschen beide landen worden
aangeduid als een positieve factor ten aan
zien van den toestand in Europa. Gewezen
wordt voorts op de wereldpolitieke beteeke
nis der ontmoeting en herinnerd aan de re
cente verklaring van Mussolini, dat de bui
tenlandsche politiek van Italië bepaald
wordt door het voornomen bij den politie-
kon, economischen en moreelcn wedcrop
bouw van Europa mede te werken en niets
te ondernemen, wat bij zou kunnen dragen
tot de verstoring van den vrede.
Belangrijk is echter tevens kennis te ma
ken met de opvattingen, die te Parijs heer-
schen in verband met Macdonald's bezoek
aan Rome. De Parijsche correspondent der
Neue Ziircher Zeitung maakt de opmerking,
dat Frankrijk, zonder zich te buiten te gaan
aan een overdreven optimisme, niettemin
den toestand in een geheel ander licht ziet.
Concessies aan Italië? Waarom niet, wan
neer het gelukt de lang tevergeefs nage
streefde toenadering tot Mussolini een feit
te doen worden? Een verzoening der beide
antagonisten onder de auspiciën van Enge
land zou neerkomen op een geweldigen om
mekeer in de Europeesche politiek en er
stellig toe bijdragen, dat het internationale
vertrouwen weer wordt hersteld.
Tegenover Duitschland, vooral een door
Hitier geregeerd Duitschland, had men
naar 't oordeel der Franschcn de grens der
concessies bereikt: elke verdere tegemoet
komendheid zou stellig als zwakte zijn uit
gelegd en zou het leven van 't kabinet op
bet spel hebben gezet. Onder het hoofdstuk
der verzoeningspolitiek van Briand hadden
de Franschen van allerlei richting 6inds 1
Maart een streep gezet.
Anders is het gesteld met betrekking lot
Italië. Op dit stuk van zaken is men er zich
in Frankrijk van bewust, dat de verschil
lende Fransche regeeringen niet de tege
moetkomendheid aan den dag hebben ge
legd, waarop een vroeger bondgenoot recht
had en daarom mede de schuld dragen van
de Italiaansche ontstemming. Trouwens: de
gewezen minister-president Herriot heeft
dit op het partijcongres der radicaal-socia
listen openlijk toegegeven. De Franschen
weten thans, dat Mussolini in 1922 Frank
rijk voorstellen heeft gedaan, die echter uit
wantrouwen jegens het fascistische regime
van de hand werden gewezen. Sindsdien
verkoelden de Fransch-Italiaansche betrek
kingen hoe langer hoe meer. Thans, te elf
der ure, nu Mussolini zich definitief met
Hitier wil verbinden, doet zich opnieuw een
gelegenheid vopv en daarom is Daladicr, de
Fransche ministerpresident, dan ook naar
Genève gereisd om in contact te komen met
zijn Engelschen collega.
Het bericht, dat Macdonald te Rome het
Fransche geschenk der vloot pariteit zal
aanbieden, is in de Fransche pers dan ook
niet op een nadrukkelijk verzet gestuit. Ne
teliger zullen de herzieningsvoorstellen van
Mussolini zijn, zooals o.a. de Echo de Paris
verwacht. Men heeft verder te Parijs den
indruk, dat Hitler in verband met de moge
lijkheid eener Engelsch-Fransch-Italiaan-
sche overeenstemming zijn best zal doen
een volkomen andere politiek te voeren
zoowel ten bate van Europa als Duitschland
zelf.
Principieele ondersteuning van
de zijde der Amerikanen
Engelsch-Italiaansch samengaan
Washington, 16 Maart. (V.D.) Hoog
geplaatste ambtenaren van het staatsde-
partement verklaren, dat de regeering der
Vereenigde Staten principieel het ontwape-
ningsplan van Macdonald ondersteunt,
maar dat zij de voorgestelde ontwapening
in de lucht aandachtig moet bestudceren.
Verder commentaar werd door hen niet
gegeven, daar zij eerst een officieel af
schrift van het plan afwachten.
MAC DONALD
Londen, 16 Maart. (V.D.) Betreffende
een bezoek van den Engelschen ambassa
deur Lindsay aan Roosevelt verluidt,
dal de ambassadeur Roosevelt namens de
Britsche regeering verzocht neeft ook van
zijn kant stappen te doen bij Frankrijk en
Duitschland en aan te dringen op een ent-
wapeningscompromis, gelijk Macdonald dit
heden in Genève heeft gedaan. Roosevelt
heeft een bespreking gehouden met Huil en
Norman Davis, waarna hij de Fransche en
Duitsche gezanten achtereenvolgens bij
zich uitnoodigde en een korte bespreking
met hen had.
Genève, 16 Maart. (V. D.) De Duitsche
ambassadeur Nadolny had vanmorgen een
langdurig onderhoud met den kabinetschef
van Mussolini baron Aloisi. Men gelooft,
dat het onderhoud de bedoeling had een
gelijke houding van Duitschland en Italië
tegenover het Engelsche plan te bewerkstel
ligen.
De Italiaansche pers begroet met vreugde
het bezoek der Engelsche ministers in
Rome. Hot semi-officieelc Giornale d' Italia
stelt vast, dat de toestand in Europa welis
waar niet alarmeerend, maar toch onrustig
en verward is. Drie hoofdproblemen be-
heerschcn den toestand: de ontwapenings
conferentie, de economische wereldconfe
rentie en vooral de ontwikkelihg der in-
terpoliticke betrekkingen, die men ook dc
„organisatie van den vrede" zou kunnen
noemen. In alle drie problemen is dc poli
tiek van Mussolini duidelijk en onwrik
baar. Wel kan men niet van te voren zeg
gen, wat liet bezoek van de Engelsche mi
nisters zal opleveren, maar één ding staat
vast, dat Macdonald en Simon zich tegen
over helder uitgewerkte denkbeelden ge
plaatst zullen zien. Daadwerkelijke ontwa
pening is noodig, daar zij dc oorlogsmoge
lijkheid vermindert door het uit den weg
ruimen van de wederzijdsche bedreigingen,
daar zij het vertrouwen en het verlangen
naar internationale samenwerking ver
sterkt en door vermindering der militaire
uitgaven de financiën der staten in bete
ren toestand brengt, waarbij dc productie
is gebaat.
Verklaringen van Von Neu
rath over de Fransch-Duit-
sche betrekkingen.
Over haar onderhoud met Von Neurath
schrijft de Information, dat de Duitsche
minister van buitenlandsche zaken de hof
felijkheid zelve was geweest en dat hij zeer
verzoenende taal had gesproken. Zijn ge
voelens jegens Frankrijk, aldus had dc
minister verklaard, werden bepaald door
het veriangen naar overeenstemming,
waaraan hij in Juli uiting had gegeven,
toen hij den Franschen gezant rechtstreek-
schc besprekingen over de ontwapenings-
kwestie had voorgesteld. Von Neurath ver
klaarde verder, dat hij alles zou doen om
een gevaarlijke opwinding te voorkomen.
Genève, 16 Maart. (V.D.) Daladier ver
trekt Vrijdagmorgen naar Parijs. De beide
PAS OP!
Sedert de radio in onze huizen on in ons
leven is verschenen, wordt dit instrument
gebruikt voor velerlei doeleinden, nuttige
en aangename. Het is ook een allcrmakke-
lijlct middel om vele menschen tegelijk te
bereiken en zoo kon men verleden week er
een waarschuwing van het Staatsboschbe-
heer in hooren, die betrof het soms al te
roekeloos omgaan met vuur in bosch en
heide, een waarschuwing, die vooral in de
droge voorjaarsdagen als er nog zooveel dor
materiaal in veld en bosch is, zeker op haar
plaats is, want, nietwaar:
Een cigaret in 't droge gras
Zet bosch en baas in „zak en asch."
Vooral ook lijkt deze waarschuwing ge-
wenscht als het tegen Paschen gaat loopen,
wanneer het schijnt dat in de jeugdige af
stammelingen, manlijk meervoud der oude
Germanen, een zucht is gevaren om het
voorjaar met vlammende liefde te begroe
ten. Nooit hoort men van zooveel kleine
en groote bosch- en heidebranden als in de
dagen om en bij Paschen, ook al 's het ge
bruik van Paaschvuurbranden er niet in-
heemsch. Deze vuurtjes worden opzettelijk
aangestoken. Maar daarover had het Staats-
boschbeheer het niet in de radio. En daar
over wil ik het ook niet in het biizonder
hebben. Ik weet, dat een geluid nogal ge
makkelijk het eene oor in en het andere
uitgaat. Ik weet als oud-onderwijzer ook,
dat het gezichtsbeeld gewoonlijk beter be
klijft en daarom richt ik roe nu tot de men
schen, vooral de jongere, die nogal eens
gedachteloos iets doen om ze beloofd te
vragen, zeer beleefd te smeeken desnoods,
ze dringend, allerdringendst op het hart te
binden: Pas asjeblieft als ge in hei of bosch
zijt ~op uw rookgerei of nog liever:
ROOK NIET IN BOSCH EN HEI.
Uw kleine genotderving is heusch het
doel wel waard cn allicht wordt ge gestreeld
door nog heerlijker geuren dan van de beste
cigaret.
A. JOMAN.
Engelsche ministers keeren Vrijdagavond
naar Londen terug.
In leidende Fransche kringen wordt ver
klaard, dat men het Engelsche ontwape-
ningsplan met ingenomenheid begroet. Vn-
gm.s Fransche medcdeelingen bevat dit
plan do ontbinding der Duitsche rijksweor
en veivangyig daarvan door een volksle
ger van 200.0U0 man. Verder zou Duitsch
land de verplichting op zich nemen geen
militaire luchtmacht te formeeren en de
vioot niet uit te breiden. In het plan is
verder verwerkt het gemeenschappelijke
optreden der mogendheden bij dreigend
oorlogsgevaar, het vaststellen van den aan
valler cn de mogelijkheid van regionale
hulppacten.
Amerika zoo noodig bereid een
consultatief pact te teekenen.
Washington, 17 Maart (V.D.) Het drei
gende oorlogsgevaar in Europa was aanlei
ding voor president Roosevelt om gisteren
den Franschen en den Duitschen ambassa
deur voor een bespreking uit te noodigen
en tevens te overwegen zoo spoedig moge
lijk een Amcrikaanschen vertegenwoordiger
naar Europa te zenden. Het Amerikaansche
staatsdepartement heeft het nieuwe voor
stel van Macdonald bestudeerd en men
hoopt, dat het tot nieuwe 6tappen in de
richting van ontwapening zal kunnen bij
dragen.
In het onderhoud met den Britschen am
bassadeur sir Ronald Lindsay verklaarde
president Roosevelt, dat de Amerikaansche
regeering onder bepaalde omstandigheden
bereid was bij te dragen tot dc stabiliscc-
ring van de vrede in Europa door het tee-
kenen van een consultatief pact.
H6inking, 17 Maart (V.D) Ongeveer 50
personen zijn gedood en 70 gewond toen
vanochtend te Tsjengtsjiatoen (aan den
spoorweg Seeoepingkai-Taonan gelegen) een
goederentrein inreed op een slilstaanden
personentrein.
HARRIMAN's ONREGELMATIGHEDEN.
New-York, 17 Maart (V.D.) De justitie
heeft vastgesteld, dat de onregelmatigheden
bij dc Harriman-bank, voor zoover tot dus
verre bekend is geworden, bijna 2 millioen
dollars bedragen.
De gearresteerde bankier Joseph Ham
man heeft dc deposito's van verscheidene
cliënten der bank voor mislukte speculaties
voor eigen rekening gebruikt.
De Bondsraad bijeen
W e e n e n, 17 Maart (V.D.). Na een lang
durige zitting van den Oostenrijlcschcn
Bondsraad werden nationaal-socialistischc
voorstellen aangenomen, waarbij een scherp
wantrouwen wordt uitgesproken in dc
bondsregecring en de uitschrijving van nieu
we verkiezingen wordt geëischt. Voorts
wordt geëischt het directe herstel der
werkzaamheden van den nationalen raad.
Een. eveneens aangenomen, sociaal demo
cratisch voorstel verwijt der regeering voort
durende schending der constitutie en con
stateert o.m., dat de bondsraad thans meer
overeenkomt met den wil van het Oosten-
rijksche Volk dan de nationale raad.
Dc bondsraad gaf den voorzitter opdracht
den bondspresident mede te deelen, dat de
bondsregecring het vertrouwen van den
bondsraad, zoomede van de landdagen van
Weenen, Neder Oostenrijk en Salzburg en
de landsregeering van Stiermarken niet
meer geniet. Zij moet onverwij'd worden
vervangen door een der grondwet getrouwe
regeering.
De bondskanselier was niet verschenen.
Toen in den loop der zitting de nationaal-
socialist Schaltenfroh verklaarde dat de
bondsraad bijeen is om recht te spreken,
verlieten de beide aanwezige ministers de
zaal. Toen Schattenfroli verklaarde, dat de
oorzaak voor de grondwetsschending en van
de pogingen een dictatuur in te stellen gele
gen zijn in vrees voor de nationale vrij
heidsbeweging, werd hem het woord ont
nomen.
Een afgevaardigde van de Heimatschutz
richtte tot de vergadering het dringend be
roep den weg vrij te maken voor een natio
nale regeering.
Dienstplichtigen met groot ver
lof onder de wapenen.
Weenen, 17 Maart (V.D.) Officieel
wordt medegedeeld, dat tot de inlijving cn
africhting van jonge mannen de rijen van
het bondsleger een aanvulling behoeven,
weshalve de Bondspresident op voorstel der
Bondsregecring, overeenkomstig paragraaf
20 van de Wet op de Weerbaarheid, heeft
beschikt, dat een deel der met verlof zijn
de dienstplichtigen onder de wapenen wordt
geroepen. Naar het schijnt betreft het mo
bilisatie van zes lichtingen.
Peking, 17 Maart (V.D.) Van Chineesche
officiccle zijde wordt medegedeeld, dat de
strijd om den Koepeikou- bergpas, welke op
16 Maart om vier des ochtends is begonnen,
nog voortduurt.
Twee Japansche tegenaanvallen zijn af
geslagen. De Chineesche artillerie zou de
Japansche stellingen geheel hebben ver
nield. De verliezen zijn aan beide zijden zeer
groot.
Op 16 Maart hebben de Japanners meer
dan 20 bommen op Tsjifengoe laten vallen.
Do Japansche bombardementsvliegtuigen
werden daarbij beschoten met luchtafweer
geschut.
Sjanghai, 16 Maart. (V. D.) Het Chi
neesche ministerie van oorlog deelt mede:
Op 15 Maart hebben dc Chineesche troe
pen na zwaar artillerievuur het offensief
over het gebeele front in de richting van
den Grooten Muur ingezet. Na den vierden
bajonetaanval hebben de Chineezcn Tsan-
pingoean bezet. Hier worden de gevechten
nog voortgezet. Ook tusschen Sjan I-Iai
Kwan en Tsingwangtau beginnen de Chi-
neezen een offensief op de Japansche stel
lingen. Het is hun, volgens Chineesche be
richten, gelukt op enkele plaatsen door het
Japansche front heen te breken. De chef der
daar strijdende Chineesche legers heeft be
vel gegeven Sjan Ilai Kwan te bezetten.
M o c k d e n, 1G Maart. (V. D.) Het Japan
sche oppercommando bevestigt, dat de Chi
neezcn aan den Grooten Muur het offensief
hebben ingezet.
Bombay, 17 Maart. (V.D.) Te Calcutta
heeft de politie tijdig een groot opgezet
plan voor een terroristischen bomaanslag
ontdekt. Het zou in de bedoeling van de
daders hebben gelegen alle regeeringsgebou-
wen en verscheidene Europeesche huizen
in de lucht te doen springen. Een van me
deplichtigheid verdacht Indisch meisje is
gisteren gearresteerd. Zij zou in het bezit
zijn geweest van een groote hoeveelheid
springstoffen.
BUITENLAND.
Onder Hitler's bewind.
(Derde Blad, pag. 1);
Tegenoffensief der Chineezcn.
(Eerste Blad, pag. ljy>
BINNENLAND.
Open brief van Mr. Dr. Wea terman nan
Mr. D. Fock.
(Tweede Blad, pag. 2),
Noodweer op Java.
(Derde Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Marx-herdenking door de O.S.P.
(Eerste Blad, pag. 2)'.
Opvoering van „De Kilometervreter" door
Advendo.
(Eerste Blad, pag. 2).
Kunstavond van Ons Belang.
(Eerste Blad, pag. 2).
Hoogste barometerstand 762.3 te Isafjord.
Laagste barometerstanad 732.3 te Bla-
vandshuk.
Verwachting: Matige tot zwakke, aanvan
kelijk tijdelijk nog toenemende N.-W. tot
Z.-W. wind, zwaar tot half bewolkt, aan
vankelijk nog kans op regenbuien, iets kou
der des nachts.
De kern van het depressiesysteem is thans
naar de Noordzee en Zuid-Scandinavié ge
trokken. Zij wordt in het Z.-W. gevolgd
door plaatselijk flinko barometerstijgingen.
De hooge druk in het Z.-O. verdween, die
in *le omgeving van IJsland bleef stand
houden. De depressietoestand bracht over
het geheele gebied veel storm en regen. Te
Rochcfort viel 29, te Croydon 13, en te Ca
lais 12 m.M. neerslag.
De wind is thans nog krachtig tot storm
achtig in onze omgeving, West-Frankrijk
en plaatselijk over IJéland. Met uitzonde
ring van Zuid-Duitschland en Noord- en
Midden-Scandinavië daalde bijna overal de
temperatuur, over ons land gemiddeld 4.5
graden C.
Blijkens de scheepsberichten nadert in het
W. opnieuw een depressie, zoodat de wifid
aanvankelijk tot N.-W. zal ruimen en daar
na weer zal krimpen. Aanvankelijk bestaat
dan nog kans op eenige regenbuien, do
nacht zal waarschijnlijk koud zijn.
Zondag hebben dienst de'doktoren Nicolai,
Duyvis en Plomp.
Zondag en de geheele week 's nachts heeft
dienst de apotheek van de firma Kok.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Onze collectie
WOLLEN MOUSSELINES
is dit jaar bijzonder mooi. De
prijzen varieeren van 85 cent tot
f 1,35 per meter.
Varkensmarkt S Tel. 1309
Grootste voorraad. Laagste prijzen.
DAMES-MODE ZAAK SSj
ARNHEMSCHEWEG 26 S5S
