DE EÊMLANDÊU
Licht op
Belangrijkste
Nieuws
NOG EEN LUCHTSCHIP NEERGESTORT
Woensdag 5 April 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 238
Buitenlandse!!
Overzicht
GEEN HERVATTING VAN
DEN BOYCOT
Weerbericht
7 uur 9 min.
SBACH PIANO'S
Fa. IR. van den BURG
L. J. LUYCX ZOON
ZIJDEN STOFFEN
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
BIJ 'T ZOEKEN NAAR DE
AKRON
FRANSCH LUCHTSCHIP]
VERNIELD
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS maanden voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
1weck (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.l7l/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llcfdadlghclds-odvcrtcntlën voord»
helft van den prijs. Kleine Advertentüin „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
De bomaanslag te San Francisco
in 1916. Het geval-Mooney
weer aan de orde.
Het geval-Tom Mooncy zal in een nieuw
proces voor het opperste gerechtshof van
Californië, dat op 26 April a.e. zal beginnen,
weer aan de orde worden gesteld. Misschien
is dit resultaat tc danken aan het feit, dat
zelfs Franklin D. Roosevelt, de tegenwoor
dige staatspresident der Vcreenigdc Staten,
wilde opkomen voor den vrocgcrcn leider
der socialisten. Aan de schuld van Mooncy
geloofde al sinds jaren niemand, die niet
vooringenomen was, meer. De houding der
Californische autoriteiten en rechtbanken
had echter tot dusver een hervatting van het
proces onmogelijk gemaakt.
Tot goed begrip van zaken zij gememo
reerd, dat in 191G te San Francisco bij een
parade naar aanleiding van den „Prepared
ness Day" een bom werd gegooid. Ongeveer
tien personen, toeschouwers en ook deelne
mers aan de parade, werden gedood en ve
len werden gewond. Wie de bom heeft ge
worpen, wie de aanstichter was van den
aanslag, heeft men nooit kunnen ophelde
ren.
Thomas Mooncy was de meest gehate man
in Californië en bovendien in de andere sta
ten aan de ku6t van den Stillen Oceaan.
Hot was de tijd van den feilen strijd tus-
schen de ondernemers, die een stevig front
vormden, aan den eencn, de arbeiders aan
den anderen kant. Mooney en zijn vriend
Billings probeerden de arbeiders tc organi-
seeren en een socialistische partij in liet le
ven te roepen. Hij wilde de ongeregelde
etrijdmethodes, die door beide partijen wer
den toegepast, vervangen door methodes,
die pasten bij een klassebewust proletariaat
Hij zag over het hoofd, dat deze gevechten,
waarvan de ergste hardheden overigens
6lcchts le weerloozc emigranten, die in de
slums (de achterbuurten, dc sloppen) opeen
gehoopt zaten, kregen te verduren, een uit
was van den pioniergcest waren en dat de
arbeiders niet proletariërs zijn wilden of
konden. De democratische levensvormen
van allen dag, de uitgestrektheid van het
land en dc mogelijkheden, die destijds nog
onbegrensd schenen, waren over het alge
meen niet bepaald bevorderlijk voor een
klassenstrijdstemming, al ging het af en
toe hard tegen hard.
Tom Mooney en Billings werden na bo-
vcnaangeduidon bomaanslag aangehouden,
beschuldigd en ter dood veroordeeld. Wil
son, indertijd president der Amerikaansche
republiek, kwam op onofficieele wijze tus-
schcnbcidc en dit had tengevolge, dat de
gouverneur van Californië dc straf veran
derde in levenslange tuchthuisstraf.
Een formeele herziening van het proces is
technisch, naar thans de Fr. Ztg. meldt, niet
mogelijk, nadat de Californische rechtban
ken het feit, dat één der getuigen a charge
zijn vriend aanbood hem voor een valschc
getuigenis in het proces-Mooncy bchalvo
reisgeld nog ccn grooter geldsom tc ver
schaffen en men dus kon aannemen, dat
zijn eigen getuigenis evenmin geloofwaar
dig was, niet als een voldoende rechtvaar
diging beschouwden voor een herziening
van het proces. Men volhardde zelfs in deze
afwijzende houding, toen naderhand een
alibi kon worden aangetoond, waar nicls
tegenin viel te brengen. Men had n.l. een
foto ontdekt, waarop Mooney in gezelschap
van een aantal vrienden voorkwam, staan
de op een balkon van een huis, dat een paar
kilometer verwijderd was van de plaats,
waar de aanslag plaats vond. Een klok, die
toevallig ook op de foto was gekomen, wees
een tijdstip aan, enkele minuten voor het
oogenblik der explosie. Dc rechter van Moo
ncy, Franklin Griffin, deed reeds in 1918
een goed woordje voor den beschuldigde.
Bovendien verklaarden dc gezworenen, dal
zij op een dwaalweg waren gevoerd of ge
ïntimideerd. Desniettegenstaande hebben
verschillende gouverneurs van Californië
achtereenvolgens vier verzoeken om gratie
van de hand gewezen. Bovendien heeft dc
tweede kroongetuige zijn getuigenis nader
hand herroepen.
Het nieuwe proces, dat practisch op een
revisie neerkomt, is juridisch ccn door het
O M. opnieuw aanhangig gemaakte vervol
ging wegens moord in een geval, dat in
dertijd om de eene of andere reden niet is
behandeld. Wanneer Mooney in dit proces
wordt vrijgesproken, zal het stellig voor dc
Californische autoriteiten zeer moeilijk zijn
opnieuw ccn afwijzende houding tegenover
het verzoek om gratie te motiveeren. Het
proces zal zich thans niet meer afspelen in
de ontzettende atmosfeer, waaraan indertijd
voor een groot deel hot vonnis moest wor
den geweten, de atmosfeer van wilde, blin
de oorlogsgeestdrift, angst, cynisme, enz.
Tom Mooney is thans opschadelijk, een oude
man. De tijd heeft zich volkomen gewijzigd.
Het proces heeft nu alleen nog maar een
zuiver menschelijk belang.
B e r 1 ij n, 4 April. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld, dat de rijksregeering met be
vrediging ervan hoeft kennis genomen, dat
de afweerboycot tegen de anti-Duitsche
Hetze zijn uitwerking in liet buitenland
niet heeft gemist. Afgezien van kleine over
blijfselen van de gruwelcamPëgne tegen
Duitsclilajid, is dc ophitsing volkomen op
gehouden. De rijksregeering staat op het
standpunt, dat het geen doel heeft tegen
deze overblijfselen met het middel van den
boycot verder op te treden, temeer omdat
het hier een Hetze is, die door dc commu
nisten is ontketend.
De Duitsclie afweerboycot zal dus Woens
dagochtend niet worden hervat, aangezien
hij overbodig is geworden. De rijksregee
ring wijst er echter op, dat de afweer-or-
ganisatie der nat.-soc. partij nog gehand
haafd blijft, zoodat, ingeval de ophitsings
campagne zou opleven, de afw eerstrijd tc
allen tijde kan worden hervat.
Munch en, 4 April. (V.D.) Gistermid
dag kwam liet centraal comité tot afweer
van dc Joodsche gruwel- en boycot-Hetze
onder voorzitterschap van het nat.-soc.
rijksdaglid Streichcr bijeen. Streichcr gaf
een overzicht van het verloop van den
boycot in Duitschland cn deelde mede, dat
misschien reeds binnen zeer korten tijd
een centraal bureau voor rassenkwesties
zou worden ingesteld. Binnenkort zouden
alle Duitschc zaken worden voorzien van
een groot bord, waardóór zij als .zoodanig
kenbaar zouden zijn.
VLIEGTUIGONGELUK.
Berlijn, 3 April. (V.D.) Het vliegtuig
D 534 heeft vanmiddag, toen het van Dort
mund op weg was naar Hannover door tot
nu toe onbekende oorzaak een noodlan
ding moeten maken bij Hamperoden (bij
Dettum).
Het vliegtuig is na de landing in brand
gevlogen. Do piloot v. Ricdheim is om het
leven gekomen, terwijl de boordmarconist
Schipper lichte brandwonden opliep. Er
bevonden zich geen passagiers aan boord.
(Medegedeeld- door het K.N.M.I. te dc Bilt).
Hoogste Barometerstand 770.6 to Le Ha
vre.
Laagste Barometerstand 754.4 tc Ingö.
V e r w ach t.i n g: Zwakke, veranderlij
ke wind, nevelig of half bewolkt, waar
schijnlijk droog weer, zachter overdag.
De depressie over dc Oostzee trok ver
der O.-waarts, aan haar achterzijde gevolgd
door flinke stijging van den barometer,
zoodat dc hooge druk zich N.O.-waarts uit
breidt. In de kern van dit maximum, die
over N.W. Frankrijk is gelegen daalde de
luchtdruk een weinig. De depressie op den
oceaan bleef vrijwel stationnair. Dc aftrek
depressie deed in Duitschland. Z. Scandi
navie en onze omgeving de temperatuur
dalen. Over IJsland en de Faröcr werd hel
warmer, terwijl over Noord-Scandinavië de
vorst minder streng werd. Over het geheele
gebied is het thans rustig weer, in Midden
Frankrijk met ochtendnevcl/vcrdcr meestal
met zwaar bewolkte lucht. Het laat zich
aanzien, dat bij dc algemecnc dalende be
weging van de lucht in het hooge drukgc-
bied ten onzent dc bewolking af zal nemen,
waarbij dc temperatuur overdag zal stij
gen. De kans -op neerslag is zeer gering.
BUITENLAND.
Fransch luchtschip vernield.
(Eersto Blad, pag. 1).
Nog een Ainerikaansch luchtschip neer
gestort.
(Cerate Blad, pag. 1).
De organisatie van den vrede: dc plannen
van Macdonald cn Mussolini.
(Eerètc Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Generaal Snijders en „Ons Belang." Fen
vraaggesprek naar aanleiding van verschil
lende aanvallen op de vereen inging.
(Eersto Blad, pag. 3).
Voortreffelijk in elk opzicht.
Vraagt catalogus en condities aan
bij den vortegenwoordinsr
ARNH.STRAAT.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Prachtige keuze in Zwarte en Witte
voor Bruidstoiletten.
De oorzaak van de ontstellende
ramp in Amerika nog
niet bekend
N e w-Y o r k, 4 April. (V.D.) De Ameri-
kaansche kruiser Portland deelde radiogra
fisch mede, dat op de plaats, waar de ramp
met de „Akron" heeft plaats gehad niets
meer tc zien is. Sporen van liet wrak wer
den nergens meer gevonden.
Drie kustwachtschepen zijn eveneens op
de onheilsplek geweest. Zij hebben echter
geen hulp meer kunnen bieden.
Vol geks een nader bericht van dc Port
land heeft do kruiser het lijk van den mar
conist van het luchtschip gevonden. Dc
door do Duitsclie tankboot geredde perso
nen zijn op een Amerikaansch kustschip
overgebracht. De kruiser meldt verder, dat
er overigens geen levenstcekcnen zijn ge
vonden van het luchtschip of van de be
manning.
New-York, 4 April. (V.D.) Het Ameri
kaanscho luchtschip „J 3" is, terwijl het
c-p zoek was naar overlevenden van het
luchtschip „Akron", in de omgeving van
liet kustwachtstation in zee gevallen. Kust-
vliegtuigen cn kustwachtschepen spoedden
zich om het schip hulp 1e vcrleencn naar
de plaats van het ongeluk. Van de beman
ning van de „J 3" zijn twee lichtgewon
den opgepikt. Er wordt vermoedt, dat in
dit geval vijf personen om hot leven zijn
gekomen. Bizondcrheden ontbreken nog.
Geprobeerd wordt het gas te laten weg-
stroomen cn het luchtschip op sleeptouw tc
nemen.
Vermoedens betreffende de
oorzaak van de ramp met
de Akron.
New-York, 4 April. (V.D.) De door het
Duitsche tankschip „Phoebus" geredde eer
ste officier van het luchtschip „Akron",
Wiley, heeft het staatsdeparicment voor
marine medegedeeld, dat dc „Akron' op
het oogenblik van liet ongeluk heeft vlam
gevat. De directe oorzaak van den brand
is nog niet vastgesteld.
Te New-York is men van mcening, dat
het luchtschip door den bliksem getroffen
kan zijn. Daar het luchtschip evenwel ge
vuld was met helium, schijnt ccn gasont
ploffing buitengesloten, omdat, zooals be
kend, helium niet ontvlambaar is. Dit
blijkt ook uit het feit, dat do „Akron" nog
eenigen tijd drijvende is geweest.
Tal van vliegtuigen, waarin journalisten
hadden plaats genomen, hebben Dinsdag
ochtend in een kring van 20 mijlen rondom
dc plaats van de ramp gecirkeld, zonder
ook maar het minste, spoor van het lucht
schip of de bemanning te vinden.
Het staalsdcparternent van marine deelt
mede, dat het Amerikaansche kustwacht
schip Tucker stukken wrakhout heeft op-
gevisclit op 15 zeemijlen ten Oosten van
Kaap Barnegat.
Do Tucker wordt met den eersten officier
van dc „Akron", twee andere leden der be
manning en het stoffelijk overschot van
den officier-marconist aan boord tegen den
avond to New-York verwacht.
President Roosevelt heeft zijn neef, den
onderstaatssecretaris van het ministerie
van marine. Henry L. Roosevelt, naar La-
kehurst (New-Jersey) gezonden om de lei
ding op zich tc nemen van het onderzoek
naar do oorzaak van de ramp. Do experts
kunnen er tot nu toe nog geen verklaring
voor vinden, hoe liet mogelijk is geweest,
dat dc „Akron" ten gevolge van een blik
semslag is vergaan.
De Good Year Cy to Akron (Ohio), waar
het luchtschip is gebouwd, deelt mede, dat
de theorie volgens hetwelk blikseminslag
de oorzaak zou zijn, onhoudbaar is, daai
de „Akron" met helium was gevuld cn
zich in goeden staat bevond.
Het oordcol von dr. Eckener.
Berlijn, 4 April. (V.D.) Naar aanleiding
van de ramp van het Amerikaansche be
stuurbare marincluchtschip „Akron" ver
klaarde de Duitsche luchtschepen-deskun
dige en commandant van het Duitsche
luchtschip „Graf Zeppelin", dr. Eckener,
dat hij zich nog geen nauwkeurig beeld
kon vormen van de wijze waarop do
„Akron" ten onder was gegaan. Hij veron
derstelde, dat kapitein Wiley, die gered
was, in staat zou zijn een nauwkeurig rap
port van het gebeurde te geven. Wiley was
een der ervarendste luchtschipcommandan-
tcn, die reeds tienduizenden mijlen met
luchtschepen had afgelegd. Het feit, dat de
„Akron" in een storm was geraakt, kon
op zichzëif de oorzaak van het ongeluk niet
zijn, aangezien luchtschepen dikwijls ge
dwongen worden een storm te ontwijken
en dat in vele gevallen uitstekend gelukt.
Ook de verklaring, dat het luchtschip in
een „electrischen storm" zou zijn geraakt,
achtte dr. Eckener niet bevredigend cn ze
ker geen verklaring van de oorzaak van
de ramp.
Boodschap van rouw van Roo
sevelt.
Now York,4 April (V.D.). President Roo
sevelt heeft met het oog op de catastrophe
van het luchtschip „Akron" een boodschap
van rouw uitgevaardigd, waarin hij dc
ramp een nationaal ongeluk noemt.
Slechts enkele stukken wrak
hout gevonden.
Washington, 4 April (V.D.). Volgens
ontvangen draadlooze berichten zijn, naar
het staatsdepartement mededeelt, tot nu
toe êlechts enkele wrakstukken van de
„Akron" gevonden. Er zijn nog twee lijken
geborgen.
Rapport van Wiley.
New York, 4 April (V.D.). De geredde
eerste officier van de „Akron", Wiley heeft
van boord van den Amerikaanschen tor
pedojager „Tuckor" het volgende draadloo
ze rapport gezonden.
Maandag om 20 uur 50 plaat6. tijd zagen
wij op 30 mijlen ten Zuiden van Philadel
phia een onweersstorm Wij vervolgden on
zen tocht in Oostelijken koers en tegen
middernacht gingen wij ook nog in Ooste
lijke richting. Plotseling ging de „Akron"
naar omlaag, waarop ballast werd uitge
worpen. Daarna kon het luchtschip weer
stijgen. Enkele minuten later kwam de
„Akron" midden in den storm terecht cn
het werd hevig heen en weer geslingerd.
Daarna daalde het luchtschip weer en de
achtersteven ging daarbij sterk omlaag, re-
don waarom opnieuw ballast werd uitge
gooid. Een deel van de roerinrichting werd
weggesleurd. De „Akron" zonk 6tceds la
ger naar bet wateroppervlak. Bij het neer
komen werd het luchtschip vernield. In het
licht van den bliksem zag ik, dat vele leden
der bemanning in zee zwommen. Het lucht
6chip dreef snel af. Do discipline was on
berispelijk.
Een onderzoek zal dra volgen.
Washington, 4 April (V.D.). De minis
ter van Marine Swanson deelt mede, dat
het onderzoek naar het verongelukken van
do „Akron" door do regecring is gelast. Hij
verklaarde voorts nimmer voorstander te
zijn geweest van luchtschepen en dat het
in aanbouw zijnde luchtschip „Macon" pas
na succesvolle proeftochten door hot mi
nisterie van Marine zal worden geaccep
teerd.
Eewijzen van deelneming.
Berlijn, 4 April (V.D.). De Rijkspresi-
dent heeft den president der Vereenigde
Staten zijn deelneming betuigd met de
ramp van de „Akron" .en het Amerikaan
sche Volk en de nagelalen betrekkingen der
dappere bemanning ook namens het Duit
sche Volk zijn innige sympathie betuigd.
Rijkskanselier Hitier heeft mede namens
do Rijksregeering zijn deelneming betuigd
met het ongeluk
Ook Goering, de Rijkscommissaris voor
do luchtvaart heeft, in een telegram dc ma
rineautoriteiten to Washington zijn deelne
ming betuigd.
De constructie van de „Akron".
New York, 4 April (V.D.). In congres
kringen verluidt, dat de constructie van het
luchtschip fouten heeft vertoond cn dal het
herstel van de „Akron", na het ongeval, dat
het luchtschip verleden jaar te Lakehurst
heeft gehad, niet grondig is uitgevoerd.
Het nieuwe Amerikaansche marlneluchL
schip „Akron", dat tengevolge van eon
hevigen onweersstorm aan de kust van
New Jersey, ongeveer 150 KJMf. ten Zalden
van New-York is verongelukt
Bij een noodlanding in twee
stukken gebroken
Parijs, 4 April. (V.D.) Tijdens een he-
vige storm heeft het cenige groote bestuur
bare luchtschip, waarover de Fransche ma
rine-luchtvaart beschikt, Dinsdag een nood
landing moeten maken tusschen Rochefort
en Lorienf. liet luchtschip viel in twee
stukken uiteen. Van dc uit twaalf koppen
bestaande bemanning werden een kapitein
cn een adelborst eerste klasse ernstig ge
wond.
Het verongelukte luchtschip, do „E 9", is
een half stijf luchtschip geweest van 10.000
M3. Het luchtschip was enkele maanden go-
leden pas in dienst gesteld.
Dinsdagochtend was de „E 9" te Roche
fort opgestegen voor een proeftocht langs de
kust tot Loricnt. Onderweg werd het lucht
schip verrast door ccn hevigen storm, zoo
dat het in dc buurt van Guérande (Loire
Inférieure) een noodlanding heeft moeten
maken. Het luchtschip kwam met zulk een
kracht neer, dat de romp door midden brak.