Groenhuizen-Schatorjé ARTISTE, DIE BANG IS VOOR SYMPATHIE HOMOEOPATHISCHE MIDDELEN LUNCHROOM VONK Crêsine Gebak LUNCHROOM VONK IJS K. DIKKESCHEY JEAN HARLOW LETTERKUNDIGE KRONIEK Nieuwe Uitgaven CYCLOSTYLE PAPIER INKT en STENCILS Fa. H. ELZENAAR Dr. MADAUS Co. DRUPPELS f 0.60 POEDERS 0.50 H. M. WATELER-v. DIJK VANAF HEDEN IJS BEVROREN NEGERS Emmertjes ijs en Bekers ijs Neemt U eens onze bekende In vier smaken Nougatine Mokka Marasquin Sinaasappel 75 cent per stuk VRUCHTENGEBAK 75 cent Concertgebouw „DE VALK" Banketbakker-Kok Utr.weg 53 Tel. 336 VANAF HEDEN verkrijgbaar in bekers PER b EN HEELE LITER VACANT DROGISTERIJ „DE GAPER" Dameskapper PERMANENT FILMRUBRIEK Vrees voor beïnvloeding door de meeningen der menschen De jonge Metro Goldwyn Mayer actrice Jean Harlow, die in Amerika en ook reeds in enkele Europeescho landen zeer de aan dacht getroffen heeft, schijnt door het noodlot achtervolgd te worden. Zij vraagt geen sympathie, zij is er zelfs bang voor, daar deze haar voortdurend zou herinne ren aan wat gebeurd is. Zij verlangt slechts door hard werken de vergetelheid te vin den, die zij niet wil zoeken in de eenzaam heid, alleen met haar verdriet. Op het kantoor hoorde ik, dat zij berefd was, mij te woord te staan en dat ik haar in een van de geluidsstudio's bij de opna men zou kunnen vinden. Uit het vroolijke Californische zonlicht kwam ik in een om geving van tropische regen. Dat de blade ren van de overgeplante struiken in liet schelle kunstlicht een onwozenlijken in druk maakten en de regen uit de sproeiers uit het dik stroomde, maakte liet slanke figuurtje, gezeten op een klapstoel onder de veranda van een vervallen huis, niet minder eenzaam en treurig. Men was bezig met de opnamen voor Red Dust en verfilm de een scène tusschen Clark Gable en Mary Astor. Hierdoor had ik een kans een fluis terend gesprek met Jean te voeren, tus schen donderslagen en revolverschoten en in een atmosfeer van regen en gedrukte stemming, die den indruk van het tragische in haar leven neg accentueerde. Toen sprak zij over haar angst voor sympathie. „Ik heb zoo dikwijls gezien, dat men schen hierdoor te veel beïnvloed werden, verklaarde zij, „iedereen wordt door het le- \cn getroffen, maar moet het voor zichzelf uitvechten. Als men honger heeft, gaat incn niet zichzelf zitten beklagen, maar zoekt een middel om in zijn levensonderhoud te voorzien en ik ben overtuigd, dat bet zoo met alles is. Ik wil mij niet laten terneer slaan cn ik hoop, dat zoodra ik met deze film klaar ben, zij mij weer aan het werk zullen -zetten. Ik wil geen tijd hebben om te rusten en te denken aan mezelf cn aan alles wat. voorbij is." Het klonk misschien wat vreemd uit de mond van oen meisje, dat pas kort geleden 21 jaar geworden is, maar Jean Harlow heeft in die 21 jaar meer meegemaakt, dan vele andere vrouwen in hun goheele leven. Toen wij spraken over do verschillende geruchten, die over haar in omloop zijn, zeide zij: „De eenige manier om dat te kun nen verdragen is te begrijpen, dat zij bij de omgeving behooren cn een logisch gevolg zijn van do publieke belangstelling, die steeds meer wil weten, dan er inderdaad te weten is. Eerst wilde ik alles ontkennen, maar ik besefte gelukkig nog op tijd, dat dit misschien de praatjes nog meer zou aanwakkeren en zoolang mijn vrienden we ten wat de waarheid is, maakt het niet veel verschil voor mij uit. Ilaar leven lang is Jean Harlow achter volgt® door krantenartikelen met vet ge drukte koppen. Als meisje van 16 jaar liep zij weg van kostschool om te trouwen met Charles MaoGrcw, een schoolvriend uit Chicago. Hun ouders hadden bezwaar te gen het huwelijk, daar zij nog zoo jong waren en zij beschouwden dit als de'eeni ge oplossing om hun zin te krijgen. Het jonge paar vestigde zich in Holly wood waar Jean heel toevallig met de stu dio's in aanraking kwam. Zij vergezelde een vriendin naar een van de kantoren van een filmmaatschappij en werd in de gele genheid gesteld een proefopname te maken. Toch dacht zij niet verder aan de stu dio's, tot zij tot de overtuiging kwam. dat haar huwelijk een mislukking was. Het eerst kwam haar naam in do klan ten, toen zij echtscheiding aanvroeg. Na haar scheiding ging Jean bij baar moeder wonen, die ook naar California ge komen was, en toen begon zij zich meer voor de film te interesseeren, die zij oor spronkelijk beschouwd had als een moge lijkheid om de lange dagen door tc bren gen. Zij speelde kleine rollen bij verschil lende maatschappijen, tot zij een contract kreeg bij Hall Roach, dio dc komische 2 acters maakt, welke door Metro Goldwyn Mayer uitgebracht worden. Voor de tweede maal kwam liaar naam in de kranten toon zij dit contract wilde verbreken, omdat haar grootvader, van wien zij zeer veel hield, haar verzocht had de film vaarwel te zeggen. Dit was een nieuwe sensatie in Hollywood. In een stad waar honderden meisjes rondloopon cn al les in het werk stellen om een kans bij dc film tc krijgen, was een meisje met pla tina-blond baar, dat eon contract wilde ver breken, waarbij haar alle mogelijke kansen tot succes geboden werden. Jean las do bladen en lachte om dc dwa ze verhalen over haar ideeen cn dc reden waarom zij de film wilde opgeven. Toen kon zij noch lachen over de sensationeele artikelen, omdat zij nog niet wist, hoe deze iemand kunnen achtervolgen en tot een marteling worden. Eenigen tijd lang leefde zij rustig met haar moeder tot zij Howard Hughes ont moette, die haar de eenige meisjesrol in dc film „Heli's Angels" aanbood. Vrijwel alle blonde actrices in de stad hadden hiervoor pïóefopnnmen gemaakt, maar een meisje, dat geen ambitie had om bij de film terug te komen, doch slechts gebruik maakte van een aangeboden gelegenheid om wat te doen te hebben, kreeg deze. Wederom stonden de kranten vol. Men schreef over haar platina-blond haar, dat een ontdekking was. Over haar grootvader .die eindelijk toestemming gegeven had en over alles, wat reeds vroeger geschreven was. Haar contract verplichtte haar voor langen lijd en volgens een bepaling hier van werd zij uitgeleend aan verschillende andere studio's en speeldo daar rollen, die vrijwel gelijk waren aan die in „Heli's An gels". Het publiek en do verslaggevers vereen zelvigden baar met het soort meisje, dat zij in deze films speelde cn dit deed baar verlangen naar een kans om to bewijzen, dat zij ook andere rollen kon spelen. Wederom verscheen haar naam in vet gedrukte letters in dc kranten, toen zij pro beerde dit contract tc verbreken, om to ontkomen aan dc eindclooze serie rollen van hetzelfde type. Veel werd over kaar geschreven, maar niemand scheen te be grijpen, wat de eigenlijke reden hiervan was. De eenige, die haar hielp en goeden raad gaf was Paul Bern, de man dien zij had loeren respecleercn en van wien zij hield. Hij gaf haar den raad een tournee te maken, waardoor zij voor langen tijd uit Hollywood afwezig zou zijn cn een kans zou krijgen dc dingen van een ander standpunt te beschouwen. Achttien weken lang volgden dc kranten haar op haar reis door dc Vcrcenigdo Sta ten. Vier of vijf maal per dag trad zij op in verschillende theaters, maar zij hield vol tot zij van vermoeidheid er bij neer viel en van het toonecl gedragen moest worden. Wederom werd geschreven over haar en baar ziekte. Ook haar contract met Metro Goldwyn Mayer cn liaar rol in do film „Red Headed Woman" veroorzaakte veel com mentaar. De bekende platina blonde zou dc rol van een rood-harig meisje vervullen en onmiddellijk na bet uitbrengen van dezo film kwam het bericht van haar huwelijk met Paul Bern. Slechts twee maanden van geluk heeft zij gekend. Na een korte huwelijksreis be gon zij aan een nieuwe film „Red Dust". Dikwijls was Paul Bern bij do opnamen aanwezig en zijn aanwezigheid scheen Jean te veranderen, haar stem scheen warmer to zijn. Gedurende de opnamen voor deze film werd zij aan de telefoon geroepenen kele uren daarna verschenen do kranten met enorme opschriften en foto's van haar. Alles werd weer opgehaald, maar het meest werd besproken het feit, dat zij verklaard had door te zullen traan met do opnamen Slechts weinigen beseften, dat zij dit deed. omdat zij het niet kon verdragen alleen in huis te blijven. „Ik moet werken" was alles wat zij zeide. Zij deed wat Paul Bern baar aan geraden zou hebben. Dikwijls had hij haar voorgehouden, dat rust en vergetelheid al leen in werk tc vinden is. Wilhelmus van Nassauwe. Uitgegeven ter gelegenheid van het 4e eeuwfeest der ge boorte van Prins Willem van Oranje, onder leiding van Prof. Dr. P. Geyl. (Uitg. G. W. den Boer, Middelburg). Do vloed van literatuur over Prins Willem van Oranje is zoo overweldigend, dat de redactie van een dagblad er zelfs in een speciaal Oranje-nummer niet in kan slagen, om al wat er verscheen in zijn vol ledigheid te bespreken. Intusschcn is het Gedenkboek, waarvan de titel hierboven is vermeld, en dat ons na do verschijning van ons Oranje-nummer bereikte, eene afzonderlijke bespreking overwaard. Dit gedenkboek onderscheidt zich, door dat het geen documentaire of anecdotischc bizonderheden omtrent Prins Willem cn zijn loven wil verschaffen, maar zich ten doel stelt ecne reeks van principiocle be schouwingen omtrent den stichter onzer on afhankelijkheid in het licht te zenden. Door dc lectuur van dit boek krijgt dc ge stalte van don Prins „reliëf". Om den zin van dit Gedenkboek, dat dc verschillende redevoeringen bevat, die in onderscheidene Hoogescholen van Noord- Nederland en Vlaanderen gehouden zijn, goed tc begrijpen, is het noodzakelijk ken nis tc nemen van den hoofdinhoud der „Apologie", welke de Heer W. Goedhuys, dc verdienstelijke secretaris van het Alge meen Nodcrlandsch Verbond, aan het Ge denkboek ten geleide heeft gegeven. „Geen heldenvercering", aldus merkt de Heer Goedhuys op, „is de drijfkracht voor herdenkingen, die allerwege in deze dagen worden ingericht; daarvoor was allereerst dc Prins tc weinig oen stralende figuur vol uiterlijke» tooi, maar daartoe is ook dc aard van ons volk niet geschikt. Wie in het hart van den Nederlander wil leven, moet eenvoudig zijn, innerlijk zeer beschei den cn bekwaam, vasthoudend en konse- kwent, en zijn daden moeten hun bron vin den in een sterk geloof. Het zijn deze- eigenschappen, gepaard aan zijr groou liefde voor de zaak. welke hii voorstor.a die den Prins zoo dicht bij dc zieJ van het Nc- derlandscho volk hebben gebracht Er is, tegen het einde van zijn leven, geen af stand, geen leegto meer tusschen hem en den dooi* het Ncderlandsche volk gevorrn- den achtergrond, in dien zin, dat dc strijd van de Nederlanden geheel en volledig de zijne is geworden en er voor hem geen motieven en doeleinden meer zijn, andere dan die, gemeen aan het geheele volk. De ontwikkelingsgangen van zijne denk beelden voorzoover die bij den grooten afstand in tijd ons voor oogen staan van het aanvatten der politieke vraagstukken als tijdverdrijf, als oefenschool, tot het standpunt van den „standenstrijd", tot den volksstrijd ten slotte van het oorspron kelijk verdedigen van liet wettig gezag tot dc volle, uiteindelijke erkenning van het ideaal en dc volledige overgave aan dc zaak van het opstandige volk deze ge heele ontwikkelingsgang is zoo zeer men- schelijk, zoo geheel als hij, op een lager plan, door zooveel duizenden in dien tijd van dc geboorte van ons bewustzijn als natie, moet zijn doorgemaakt, dat de figuur van den Prins geheel in het geschiedkun dig patroon van het Ncderlandsche volk is verweven. Geen volksheld, geen leider der massa's, geen met lauwerkransen omhangen hecr- scher is voor onze oogen Prins Willem van Oranje geweest maar de verpersoonlij king van de worsteling van ons volk naar eigen aard, naar vrijheid cn licht." „In deze volksverbondenhcid", zoo stelt de lieer Goedhuys vast „ligt een der oor zaken voor dc warme plek, die in dc harten van ons volk nog voor Willem van Oranje bestaat in een gelijkheid van idealen liet nieuwe ideaal tegenover de traditio- neelc machtsontwikkeling ligt voor do Dielscho Jeugd van heden de oorzaak van het gevoel van een ware gemeenschap des gccstcs, waarbij aan geen profancering van de geestelijke kracht die Prins Willem was, gedacht behoeft te worden." Deze „apologie" van den Heer Goedhuys openbaart een der eigenaardige karakter trekken van dit gedenkboek, de eigen aardigheid namelgk, dat in vele der ver zamelde bijdragen bizondcrc aandacht ge wijd is aan de levende persoonlijkheid van den Prins on die levende persoonlijkheid telkens met zijn politieke en cultureelc be- teekenis in verband wordt gebracht. Het gedenkboek geeft een duidelijk antwoord op de indertijd door Constant van Wessem gestelde vraag, waarom de Prins toch, in dozen tijd, zoo ver van ons af staat. Het antwoord is: „hij staat niet ver van ons af, hij bevindt zich vlak in onze nabijheid, omdat hij tot ons spreekt in de eerste plaats door zijn persoonlijkheid. Maar men ge lieve slechts historie te bcstudeeren, en zich de moeite te geven aan die persoon lijkheid nabij tc komen. Een zeer gelukkige bijdrage is in dit op zicht bet uitvoerige opstel van Dr. Tenhaeff over „dc Jeugd van Willem den Zwijger", dat wij als redevoering in dc Aula van onze Utrechtschc Universiteit hebben hoo- ren uitspreken. Hier spreekt de jonge Oranje tot ons niet alleen door de heldere cn systematische uiteenzetting van den schrijver, maar ook door het literaire talent, waarmee zij is gegeven. Dc verschillende aspecten, waaronder dc tot den vervuiler eener nationale roeping en eener wereldroeping zich ontplooiende persoonlijkheid van Prins Willem kan wor den gezien, zijn in dit gedenkboek zoo vol ledig mogelijk bijeengebracht. De heer A. Erens geeft een zeer interessante bijdrage over „Prins Willem als leider der opposi tie van hooge adel en geestelijkheid" (1555156G) en legt er den nadruk op, hoe de vervreemding der hoogero standen van Koning Philips en daarmede de verwijde ring tusschen Philips cn de Nederlanden haar eigenlijke oorzaak had in het feit, dat de Koning zich van liet begin af zijner re geering over onze gouwen, Spanjaard beeft gevoeld. De nationale en niet do godsdien stige tegenstelling wordt hier geaccen tueerd. Evenals de bijdragen der hecren Ten haeff en Erens speelt het artikel van den heer Rob. van Roosbrocck in den tijd van 's Prinsen opgang. Hij teekent Prins Wil lem in de jaren 1566 en 1567, en heeft daar bij gelegenheid een zeer merkwaardige karakterschets te geven van de stad Ant werpen, en dc ontvankelijkheid van Ant werpen voor dc ketterij uit het cosmopoli- tisch karakter der koopstad te verklaren Langzaam en statig zien wij in dit ge denkboek de levensgeschiedenis van den Prins zich ontwikkelen. De heer J. C. H. de P&lcr behandelt een ballingschap van den Prins van 15671572. De schrijver teekent ons den Prins, op zijn stamslot teruggekeerd „Hij trof daar zijn moeder cn zijn broeders, maar hoezeer moet hem de blijdschap over dit weerzien zijn vergald door de gedachte aan de be wogen maanden, die achter hem lagen en do onzekere toekomst, die hij tegemoet ging. Sombere gedachten moeten den thans 34-jarigen edelman hebben gekweld. Alles was hem mislukt. Zijn vrienden hadden hem in den steek gelaten; met de men schcn die hem het naast stonden, was hij onmin geraakt. De heer de Pater teekent ons den groeienden ernst van den Prins in deze dagen, zijn toenemende rcligicusc bezinning. Het belangrijke artikel van don heer J. S. Bartstra bereikt een nieuwe periode van 's Prinsen leven: Oranje als rebellenleider in Holland en Zeeland (15721576), terwijl dan dr. Japikse Prins Willem en (je Geen- rale Unie 1576—1531) behandelt. Prof. van Schelven schrijft over Prins Willcm's Ver weer tegen Parma (1581—1534). Hiermedt is de behandeling van 'sPrin- set leven naar historische orde voltooid. Hei boek gaat geheel over in eene sche matische uiteenzetting van 's Prinsen be- teekenis. Over Prins Willem's persoonlijk heid schrijft Cyriel Verschave, over Prins Willem cn dc Godsdienstvrijheid schrijft prof. Knappert, over Prins Willem en de Nationale Gedachte dc heer W. Nolet. Volgt hot merkwaardige artikel over „Willem van Oranje en het Recht van Weerstand" van prof. Gerretson. Wij citeeren er één passage uit, die ons bizonder heeft getrof fen. „De sterke onthouding, die dit eeuwfeest kenmerkt, behoeft geen reden te zijn tot droefenis. Een nationale viering, die alge meen zou zijn, ware een onmiskenbaar toe ken, van Oranje's dood of van dc uitputting der natie. liet verzet bewijst slechts, dat dc Natio leeft. Bedroevend ware slechts een feestviering, waarbij officiecle zinledig heid zou voorzitten. Niet buiten, niet boven, maar midden in den volkschen, den geestelijken, den eco- nomischen strijd onzer dagen staat Willem van Oranje. Woest niet bevreesd, dat het stof van de worsteling zijn kleed smetten zal; heeft hij zelf de hitte van den strijd ooit geschuwd? De Prinselijke verbeveling niet: de mensch van gelijke beweging als wij, de strijder en lijder is ons bloedeigen en dierbaar." Op het artikel van prof. Gerretson volgt een uitermate interessant artikel van dr. van Eyck over het Wilhelmus. De schrij ver kenschetst het Wilhelmus als af- scheids-, troost- en beraoedigingslicd, en als lied van zelfverdediging. Hij onderzoekt het geschiedkundig waarheidsgehalte van het Wilhelmus en hij geeft, ten slotte, be schouwingen over het Wilhelmus als lied van den Nederlandschcn opstand cn het Wilhelmus als volkslied. Als laatste bijdrage tot dezen belangrij- kon bundel is een artikel van prof. Geyt opgenomen, wien de redactioneele leiding van liet geheel was toevertrouwd. Het is getiteld- „Streven en Verwezenlijking". Wij citeeren er dc volgende passage uit: „Ncderlandsche eenheid, daarvan is Wil lem van Oranje ons een symbool. Wij zijn een verdeeld volk. Daar is niet alleen die staatkundige scheiding tusschen Noord en Zuid, daar is het geloofsverschil, daar zijn de partijschappen. De Staatkundige scheu ring is een kwaad, zoolang zij betcekenen moet dat een deel der Nederlandsch-sprc- kende bevolking onder vreemde leiding staat en zijn aard verbasterd wordt Maar hot geloofsverschil en de partijschappen zijn grondfeiten, zonder welke het Neder- landsche leven niet meer denkbaar is. Het ontleent er zelfs, zou men kunnen beloo- gen, een goed deel van zijn rijkdom aan. De eenheid, waarvan wij spreken, wil geen verdoezeling, geen vermenging. Maar zij bestaat in de erkentenis, die Oranje zoo diep gevoelde, dat ons allen een groot be lang gemeen is in wat voor hem de staats- gedachte was, maar wat voor ons is de Nc derlandsche volksgedachte; een belang te grooter, naarmate die gedachte in een deel van ons volksgebied bedreigd wordt." Het is den letterkundigen overzichtschrij ver niet mogelijk van dit zeer uitgebreide cn tegelijkertijd diepzinnige boek, in de en kele courantcnkolomraen, die hem ten dienste staan, veel meer tc geven dan een wat uitvoerige inhoudsopgave. Maar hier moge toch ook, met een enkel woord de al- gemcene beteekenis van het gedenkboek: „Wilhelmus van Nassauwe" worden gefor muleerd. Het is van het allergrootste be lang, dat wij naar aanleiding van de Wil lem de Zwijger-herdenking een principieele en in haar onderdooien organisch samen hangende Bezinning hebben gekregen om trent de beteekenis der Nationale Gedachte aan haren grootsten vertegenwoordiger getoetst. Dit geeft aan dezen bundel een onvergankelijke waarde! Particulier secretaris gevxaagd. door Krank Rogers. Uitg. Ke- mink cn Zn., Utrecht. Tom Black komt als particulier secretaris bij Mr. Brandon op een buiten bij Apel doorn. Al spoedig ontdek hij in een smokkc- laarsbendc te zijn geraakt cn de sportieve Engelschman zet er nu alles op de bende te ontmaskeren. Gemakkelijk heeft hij het daarbij niet cn hij moet heel wat meemaken voor hij zijn doel heeft bereikt. Zijn avontu ren leverden de stof voor een zeer spannend verhaal, dat vlot is weergegeven. Avonturiers door Ivans. Uitg. A. W. Bruna en Zn's U. M. Utrecht. Als gast van Lord Cantihe vertoeft van Panhuis in Schotland, waar hij de avontu riers leert kennen, die in goede kringen verkeeren, om zoo mogelijk hun slag tc slaan. De buit wordt naar de Far-öer-eilan- den gebracht en daar verborgen. Maar Van Panhuis weet de bende te ontmaskeren, nadat hij echter heel wat heeft beleefd, dat Ivans op werkelijk interessante wijze in dit boeiend verhaal heeft weergegeven. Geof mij een kind, door Anna Kachina. Uitg. A. J. G. Streng- holt, Amsterdam. „Eon kind. Ik zal een kind hebben. Kan men in liet onmetelijke woordenboek van de mcnsclielijke taal woorden vinden om uit te drukken wat er bij deze openbaring cmgaat in de ziel van een vrouw, die tot op haar ncgen-on-twintigste jaar tevergeefs naat een kind verlangd had?" Hierin uitgedrukt ligt het thema van dit boek. Het verlangen naar moederschap be- heersebt geheel het leven van Helene Tour- gann en zij wijkt daarbij af van de 6exueele moraal, maar in haar leeft do drang naar een kind zoo sterk, dat zij Diet als immo reel voelt, wat anderen wel zoo zullen noe men. Als regel zijn haar belevenissen niet gangbaar in de hedendaagsche moraal, maar haar sterke individualiteit verheft haar daarboven. Dat zoo sterk aan te voe len is de groote verdienste van de schrijf-, ster, die zich daarbij een knap vertelster toont. VRAAGT PRIJSOPGAAF Langestraat 84 Teletoon 52S ileschjes a 10 gr. DROGISTEHIJ. Apoth. Ass. Hendr. v. Viandenstr. 30. Tel. 1313 Teletoon 281 Groote en kleine zalen disponibel voor feesten, partijen enz. JULIANAFLEIN 1. TELEFOON 635 NAAST APOTHEEK HAAN In voorraad: Deveo-Occulta Spatader- en Steun- kousen zonder gummi en Lasticilor elastieken kousen met gummi. Pracht kousen, welke aan alle verwachtingen voldoen per paar 18.75. H. v Viandanstraat 20 Tel. 1681 Vertrouwd en vakkundig adres voor Uw

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 14