DÉ ÉÉMLANDEU
Bekenlaedscfa
Overzicht
Buitenland
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
MANNBORG ORGELS
Maandag 24 April 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 252
DE RASSENKWESTIE IN
DUITSCHLAND
GENEVE GAAT WEER
ONTWAPENEN
MEENINGSVERSCHILLENIN
DE HEIMWEHREN
DE JAPANNERS NAAR
WASHINGTON
SCHERPE MAATREGELEN
DER RUSSEN
7 uur 42 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
COUPONS
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand i 0.75, per
Week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsuummef
elke regel meer f 0.25 Llefdadighelds-advertentlCn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bi) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra f 0.05
Het vraagstuk van de ont.
wapening. Een beschou
wing naar aanleiding van
Herriot's bezoek aan Was
hington.
Niet alleen Macdonald, de Engclsche
eerste minister, is te Washington aangeko
men, waar hij reeds met Roosevelt over tal
van wereldproblemen heeft onderhandeld,
maar inmiddels is ook do Franschc gede
legeerde, de gewezen premier Flerriot, gc-
orrivcerd. Wanneer de Amerikanen aan
Frankrijk denken, dan denken zij aan een
6taat, die wel kan, maar niet wil betalen
cn bovendien op het gebied der ontwape
ning de meeste hindernissen in den weg
legt. Dc Fransche propaganda heeft wel
haar best gedaan dezen indruk te doen
vervagen door tc wijzen op den loop, dien
de zaken in Duitschland hebben genomen
cn Ilerriot als degene, die steeds betaling
der schulden aan Amerika heeft bepleit,
kan persoonlijk zeker zijn van een vrien
delijke ontvangst, maar de houding van
Frankrijk in 't algemeen kan dc Amerika
nen niet bevallen.
Vandaag is de ontwapeningsconferentie
te Genève opnieuw begonnen en dc volke
ren der wereld roepen haar toe: „Er is nu
genoeg gepraat: kom nu met daden voor
den dag". Het plan-Mucdonald is unaniem
aangenomen als een geschikte grondslag
voor dc verdere besprekingen, doch dit bc-
tcekent natuurlijk nog niet de aanvaarding
ervan. Hcrriot heeft ook reeds laten ver
luiden, dat hij dc vciligheidsclausules van
dit plan verbeterd wil zien cn dat hij hier
bij hoopt op een krachtiger medewerking
van de Ver. Stalen. Macdonald doet aan de
hand, voor het geval het Kelloggpact. mocht
worden geschonden, door een conferentie
der staten-ondertcckenaars een oordeel
over het geschil tc laten uitspreken, den
aanvaller le laten vaststellen en dien
overeenkomstig besluiten te laten nemen,
waarbij echter de beslissingen dor confe
rentie, om geldig te zijn, de goedkeuring
moeten krijgen van alle groote mogend
heden alsmede van een meerderheid der
overige staten/natuurlijk met uitzondering
van de partijen, die met elkaar overhoop
liggen. Hctr is echter zeer de vraag, of het
Amcrikaansche congres te vinden zal zijn
voor aanvaarding dezer formule, omdat ze,
wanneer Amerika in een conflict geraakt,
zijn „Massregelung" door de andere mo
gendheden mogelijk maakt. Verplichtingen
van nog verder 6trekkcnden aard moeten
natuurlijk volkomen uitgesloten worden
geacht. Aan te nemen is dan ook, dat
Roosevelt en Macdonald in een vertrouwe
lijk gesprek Herriot de gewetensvraag zul
len voorleggen, of Frankrijk desniettegen
staande bereid is een positieve en voldoen
de bijdrage te leveren voor de ontwape
ning, of dat de conferentie als gevolg van
Frankrijks weigering definitief dient te
mislukken.
Dc Kolnischc Zeitung maakt dc opmer
king, dat in het gesprek tusschen dc drie
politici stellig van een vierden staat spra
ke zal zijn, n.l. van Duitschland. Men
weet uit Herriot's jongste redevoeringen,
dat Herirot de nationale revolutie in
Duitschland als welkom voorwendsel heeft
aangegrepen om dc veiligheid van Frank
rijk als bedreigd voor te stellen cn de mili
taire rechtsgelijkheid, die Duitschland in
de overeenkomst der groote mogendheden
van Dec. j.l. plechtig is toegezegd, voor-
loopig op de lange baan te schuiven. Her
riot's doel is er blijkbaar op gericht met
Amerika en Engeland- een soort hondge
nootschap te 6luitcn, waardoor het streven
naar herziening der vredesverdragen, die
door Italië en Duitschland wordt bepleit, te
niet wordt gedaan. Het behoeft geen betoog,
dat hij ter bereiking van zijn doelwit niet
na zal laten tc wijzen op de kritiek, die het
Engclsche Lagerhuis op dc regeering-
Hitler heeft geoefend. Niettemin moet wor-
&»iv>djfeld, of hij daarmee op zijn beide
toehoorders een diepen indruk zal maken,
want ook Norman Davis, die als bijzonder
gezant naar Europa werd gezonden cn
thans weer te Washington vertoeft, heeft
verklaard, dat hij te Berlijn dc volkomen
bereidwilligheid der nieuwe Duitsche re
geering, om bij tc dragen tot een werkc-
lijken vrede, heeft vastgesteld. Stelilg zal
hij Roosevelt er tevens over hebben inge
licht, dat de Fransche ambassadeur te Ber
lijn, Francois Poncet, van het nieuwe be
wind in Duitschland een gunstigen indruk
heeft gekregen. Evenmin zal Norman Da-
vis verzuimd hebben erop tc wijzen, dat
mannen als Paul Boncour cn Daladier ten
aanzien van de mogelijkheid eener recht-
streeksche Duitsch-Fransche overeenstem
ming geheel andere opvattingen koesteren
dan Herriot. De Koln. Ztg. neemt dan ook
aan, dat Roosevelt en Macdonald dc Fran-
schen met allen nadruk zullen wijzen op
de noodzaak van een werkelijke ontwape
ning cn dc vervulling der Duitschland ge
dane toezeggingen, waarbij de Engclsche
premier misschien liet woord van den
Duilschcn minister van buitenlandschc za
ken zal aanhalen, dat hij onlangs in zijn
groote- rede te Genève tot het zijne heeft
gemaakt: „Of Duitschland verkrijgt gerech
tigheid en vrijheid, of Europa zal het ge
vaar loopen vernietigd tc worden".
Verordening betreffende toe
lating van busdokters
Berlijn, 23 April. (V.D.) De Rijksminis
ter van Arbeid heeft bij verordening do
reeds aangekondigde maatregelen getrof
fen betreffende de toelating cn de werk
zaamheden der busdokters.
De verordening sluit voor dc toekomst
niet-Arische dokters uit van werkzaamhe
den bij ziekenfondsen, terwijl ook dokters
die communist zijn niet meer zullen wor
den toegelaten.
Nict-arische dokters die reeds toegelaten
zijn, w?orden van hun functies ontheven,
evenals communistische dokters.
Er zijn uitzonderingen toegestaan voor
die niet-Ai'ischo artsen, die gedurende de»
wereldoorlog aan het front hebben gestaan
of als dokter aan het front of in een hospi
taal voor besmettelijke zieken werkzaam
zijn geweest of wier vader of zoons in den
wereldoorlog zijn gevallen. Dezo uitzonde
ringen gelden evenwel niet voor artsen
die communist zijn. Artsen die reeds in
Augustus 1014 waren toegelaten, blijven in
functie, voor zoover zij niet als communist
zijn opgetreden. Dc uitschakeling van reeds
toegelaten artsen geschiedt door bemidde
ling van dc verecnigingen van busdokters.
Dc beslissing berust evenwel bij den Rijks
minister van Arbeid.
DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
TE INNSBRUCK.
Groote vooruitgang van de nat.-
socialisten.
Innsbruck, 2 3 April. (IT. N.) Bij de
heden gehouden gemeenteraadsverkiezin
gen hebben de nationaal-socialistcn, die tot
nu toe niet vertegenwoordigd waren, 9
zetels verworven. Dc sociaal-democraten
verwierven 6. zetels tegen 0 in 1931, da
christelijk-socialisten 5 tegen 7 in 1931.
De samenstelling van den gemeenteraad
is thans als volgt: 15 soc.-dem., 12 christ.-
soc., 9 nat.-soc. De Groot-Duitschers ver
loren al hun zetels.
HITLER OVER DE NATIONAAL
SOCIALISTISCHE BEWEGING.
Munchcn, 23 April. (V.D.) De redevoe
ring, welke Rijkskanselier Hitier Zater
dagavond op de leidersbijeenkomst der
N.S.D.A.P. heeft gehouden, wordt thans ge
publiceerd. Ten aanzien van do buiten
landschc politiek verklaarde Hitler zich
voor een politiek van vrede. Hij verklaar
de dat do nationale revolutie een gedisci
plineerd verloop heeft gehad, dat een on
verbrekelijke eenheid bestaat tu66chcn de
leiding cn dc volgelingen in de beweging,
terwijl hij wees op de taak van de kunst.
WIL ROEMENIË DEN DUITSCHEN
INVOER BEPERKEN?
Boekarest, 23 April. (V. D.) Aan
gezien de Roemcensche uitvoer naar
Duitschland ten gevolge van de Duitsche
beschermende rechten op landbouwproduc
ten ernstig is achteruitgegaan en de han
delsbalans voor Duitschland thans actief
is, overweegt de Roemcensche regeering
den Duilschcn invoer te beperken. Eenige
leden der regeering zijn zelfs voor de op
zegging van het handelsverdrag, terwijl
de minister van Handel, Loegosjcsnoe, er
toe bereid schijnt, door onderhandelingen
en door uitbreiding van het systeem van
compensatie een wijziging in den huidigen
toestand tc bewerken.
TREKKEN DE JAPANSCHE TROEPEN
ZICH TERUG?
Tokio, 22 April. (V.D.) Officieel wordt
medegedeeld dai de Japansche troepen ten
Zuiden van den Grooten Muur bevel heb
ben gekregen de operaties tegen de Chi-
neezen te staken. Wanneer de Chineezen
van nieuwe aanvallen zouden afzien, zou
den de Japansche troepen zich op d«n
Grooten Muur terug trekken. Japan is van
meening, dat dc militaire taak, beveiliging
van Jehol, vervuld is.
Verklaring van Japanscho zijde.
T j a i t s j o e n g, 2 3 April. (V. D.) De
Japansche generaal Moeto verklaarde
heden dat de berichten als zouden de Ja
pansche troepen in Noord-China zich terug
trekken en van de opmarsch naar Peking
en Tientsin afzien niet in overeenstemming
met dc waarheid zijn.
ROOSEVELT BEMIDDELAAR
TUSSCHEN JAPAN EN CHINA?
Londen, 22 April. (V.D.) Naar de „Eve
ning Standard" meldt, heeft de Chineesche
minister van Financien, Soeng, die zich op
weg bevindt naar Washington, de op
dracht, president Roosevelt te verzoeken,
als bemiddelaar tusschen Japan en China
0£ te treden..
DUITSCHE VOLKSPARTIJ BLIJFT
BESTAAN.
Berlijn, 23 April. (V.D.) Het Centrale
bestuur der Duitsche Volkspartij heeft na
een lange redevoering van partijleider
Dingeldey besloten de Duitsche Volkspartij
te laten voortbestaan.
liet Engelsche plan basis
der besprekingen
Genève, 22 April. (V. D.) Maandag
zal dc ontwapeningsconferentien haar be
sprekingen hervatten, nu dc Paaschvacan-
tic geëindigd is. Onmiddellijk zal begonnen
worden met do beraadslaging over de
Engelsche ontwerp-conventiei die voor
Paschcn door dc algcmcene commissie een
stemmig is aanvaard als grondslag voor
verdere besprekingen.
Londen, 22 April. (PI. N.) Hender
son, de voorzitter van de ontwapeningscon
ferentie, heeft vandaag Londen verlaten,
om zich naar Genève te begeven. Voor zijn
vertrek sprak bij do boop uit, dat de ont
wapeningsconferentie in do eerstvolgende
drie maanden zulke vbrdcringen zal ma
ken, dat een voorloopige overeenkomst ter
onderteckening aan de vergadering kan
w-orden voorgelegd.
Dc Engelsche delegatie op de conferentie
zal voorloopig onder leiding van staats
secretaris Eden staan. Men acht het echter
mogelijk, dat sir John Simon binnenkort
voor eenige dagen naar Genève zal gaan,
om de Engelsche voorstellen nader toe tc
lichten.
In politieke kringen is men van opvat
ting, dat dc behandeling der Engclsche
voorstellen tamelijk vlug zal kunnen ge
schieden. Echter rekent men met bezwaren
van de zijde van Japan, Duitschland en
de kleine entente.
Parijs, 23 April. (V. D.) Naar tc be
vocgder plaats verluidt, zal de minister
van Buitenlandschc zaken, Paul Boncour,
niet, zooals oorspronkelijk in het voornc
men lag, midden van .de volgende week
naar Genève vertrekken, doch pas aan het
einde der week.
De Fransche regeering zal bij de hervat
ting der ontwapeningsbesprekingen wor
den vertegenwoordigd door den permanen
ten vertegenwoordiger van Frankrijk bij
den Volkenbond, Massigli.
W cenon, 21 April (V.D.) Donderdag zijn
Je leiders der Tiroolsche en Salzburgsche
Heimwchren, benevens de landsleiders van
Vorarlberg, Bovcn-Oostenrijk en Beneden-
Oostenrijk te Weenen bijeengekomen voor
een bespreking over de meeningsverschil-
len binnen de Heimwehrorganisaties. Ook
een vertegenwoordiger van bondslctdcr
Starhemberg was aanwezig.
Dr. Stcidle, de Tiroolsche landsleider,
heeft nogmaals de noodzakelijkheid van
een verandering van den politiekcn koers
der Hciinweliren uiteengezet. De landslei
ders van Neder-Oostenrijk, Vorarlberg en
Salzburg hebben zich bij zijn opvatiing
aangesloten.
De tegenstellingen tusschen Steidlc en
Starhemberg zijn thans zoozeer verscherpt,
dat Sleidle met voorbijgaan van Starhein-
berg voor heden een bijeenkomst van
bondsleiders te Weenen heeft bijeengeroe
pen, waar de meeningsverschillcn zouden
worden besproken.
Deze zitting werd hedenmorgen geopend.
Toen Starhemberg hiervan in kennis ge
steld werd, verzocht hij den bondskanse
lier te willen ingrijpen. Dit werd toege
staan. Starhemberg liet daarop de opposi-
tioneele landsleiders weten, dat zij uit hun
functie zouden worden ontheven, wanneer
zij nog verder moeilijkheden zouden ver
oorzaken. Bondskanselier Dollfuss zou dr.
Steidle gedreigd hebben hem te ontheffen
van zijn functie van veilighcidscommissa-
ris in Tirol.
Des middags werden de beraadslagingen
van de bonisleiders voortgezet. De tot de
Hcimwehr behoorende minister van handel
dreigde zijn ontslag te nemen, wanneer
geen rekening werd gehouden met de weu-
schen van do oppositie. De oppositie eischt
een opheldering van de verhouding tot üe
N.S.D.A.P., benevens een scherper optreden
tegen de sociaal-democraten. Ook worrit
met kracht aangedrongen op hereeniging
met den Stiermarkschen Heimatschutz.
Woordvoerder der oppositie is de Salzburg
sche landsleider, Hub er, die kort geleden
zich heeft uitgesproken voor liet scheppen
van een nationaal front in Oostenrijk, ook
tegen den wil van Starhemberg in.
De beraadslagingen zullen waarschijnlijk
pas zeer laat in den nacht geëindigd zijn.
Weenen, 22 April. (V.D.) In de verga
dering der bondslciders van de Oostcnrijk-
sche „Heimwehren" is de kwestie van de
leiding ter 6prake gekomen. De zitting
werd evenwel voor veertien dagen ver
daagd, zonder dat besluiten zijn genomen.
De economische richtlijnen
vastgesteld
Tokio, 22 April. (V.D.) Heden wordt te
Tokio de kabinetszitting gehouden, waar
in de richtlijnen voor de Japansche delega
tie naar Washington definitief vastgesteld
zullen worden. Een commissie van zeven
ministers, waartoo o.a. ook de minister van
oorlog en marine behooren, heeft do richt
lijnen reeds uitgewerkt, die betrekking
hebben op de volgende zes punten:
(1) Japan is niet bereid tot den gouden
standaard terug tc lcecren, aangezien 70
van den wereldvoorraad aan goud zich in
handen van Amerika cn Frankrijk bevindt;
(2) Japan is bereid tot internationale sa
menwerking op liet gebied van het crcdiet
wezen, waarbij in do eerste plaats aan sa
menwerking der staatsbanken moet worden
gedacht;
(3) de bank voor internationale beta
Üngen moet haar taak tot herstel van het
vertrouwen en van het onbelemmerde beta
lingsverkeer vervullen;
(4) alles moet geschieden, opdat de in
ternationale handel weer opleeft;
(5) er moet op worden gewezen, dat do
Japanscho douanetarieven sedert 1909 niet
zijn verhoogd, terwijl door andere staten de
meestbegunstigingsclausules zijn gewijzigd;
de prcfercnticele tarieven voor do staten,
die behooren tot het Britsche wereldrijk
druischcn in tegen den geest der interna
tionale handelsverdragen;
(6) dc productie moet door do staten
worden gecontroleerd, opdat vraag en aan
bod met elkaar in evenwicht kunnen wor
den gebracht.
De handelsbetrekkingen met Enge
land practisch verbroken
Moskou, 22 April. (V.D.) Op initiatief
van den raad van volkscommissarissen der
sovjet-unie is gisteravond een verordening
uitgevaardigd, waardoor practisch de ge-
hecle Britsche handelmet de sovjet-Unie
wordt lamgelegd.
Dezo bepalingen luiden als volgt:
(1) de regcering der sovjetunie verbiedt
alle Russische staatsorganen in Engeland
of in de Engelsche koloniën orders voor de
sovjetregeering to plaatsen;
(2) de regeering der sovjet-unie ver
biedt het charteren van schepen, die onder
Engelsche vlag varen;
(3) de sovjetregeering zal een speciale
verordening uitvaardigen over het transito
verkeer van Engelsche goederen over Rus
land.
Dc Arcos en dc Russische handelsverte
genwoordigers in Rusland staken voorloo
pig hun werkzaamheden.
Deze verordening blijft van kracht, totdat
de Engelsche regecring het invoerverbod
voor Russische goederen opheft. Bovendien
heeft de regeering der sovjet-unie bepaald,
dat alle schepen onder Engelsche vlag, die
Russische havens aanloopen, dubbele ha
vcngelden moeten betalen.
Ten slotte overweegt dc sovjetregeering
nog verdcro maatregelen tegen de Britsche
regeering, die door haar invoerverbod den
Russischen invoer van Engeland ernstig
heeft benadeeld.
Door deze contramaatregclen der sovjet
regeering is de verbreking der handelsbe
trekkingen tusschen de sovjet-unie en En
geland een feit. De sovjetregeering heeft
den leider der Russische handelsvertegen
woordiging te Londen opdracht gegeven
terstond naar Moskou te komen om rap
port uit te brengen. Bovendien zal een ge
deelte van het personeel der Russische han-
delsvcrtegcnwoordiging te Londen worden
ontslagen. Slechts eenige personeelsleden
blijven gehandhaafd om de Russische
staatseigendommen te beschermen. Ook bij
de Arcos wordt een groot gedeelte van het
personeel ontslagen.
RECHTER WEBSTER TEAYER
OVERLEDEJ.
Bekend nit het Sacco en
Vanzetti-proces.
Boston, 20 April. (V. D.) Op 75-jarigen
leeftijd is te Boston overleden de rechter
Webster Thayer, bekend uit het Sacco cn
Vanzetti-proces, waarbij naar veler oor
deel vooral door het toedoen van Thaycr
de beide Italianen na een proces, dat vele
jaren duurde cn de geheele wereld in be
weging bracht, ter dood werden gebracht.
Thayer was nog niet hersteld van de ge
volgen van den bomaanslag, die in Sep
tember van het vorige jaar op zijn woning
te Worcester was gepleegd. De dood werd
veroorzaakt door een beroerte, die vier da
gen geleden den patiënt trof.
BINNENLAND.
Groote brand tc Helmond.
Demonstratief congres van S.D.A.P. cn
N.V.V. tc den Haag.
(Eerste Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Viool-recital van Robert lc Rlittc in „Ami-
citia." (Eerste Blad, pag. S).
SPORTNIEUWS.
Amsvordc en Amersf. Boys spelen gelijk
(1—1). (Tweede Blad, pag. 3).
Woerden wint van Quick met 65.
(Tweede Blad, pag.3 J.
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt.
Hoogste barometerstand: 765.9
tc München.
Laagste bargmeterstand: 751.0
te Valencia.
Verwachting: Matige Z. lot Z.W. wind,
zwaar bewolkt tot betrokken, waarschijn
lijk eenige regen, zachter des nachts, over
dag weinig verandering in temperatuur.
De depressie in het W. dringt lang
zaam naar onze omgeving door. Zij bracht
over de Britsche eilanden reeds groote hoe
veelheden neerslag. Zoo werd gistcrenmor-
ecn tc Valencia in Ierland 23 m.M. afgetapt.
Het hoogc drukgebied is verder D.-waarts
getrokken en in bcteekenis afgenomen.
Óver Scandinavië trok dc depressie N.O.-
waarts af. In Duitschland, Oost- cn Zuid-
Frankrijk is het nog rustig weer. De nacht
vorsten zijn in sterkte afgenomen.
In Scandinavië waait achter aftrekkende
depressies nog een gure W., tot N.W.-wind,
die in Abisko zelfs nog sneeuw, brengt.
Over het algemeen zijn de temperaturen
gestegen, vooral over dc Britsche eilanden
cn N.W. Frankrijk. Voor onze omgeving
mag zacht weer wellicht met ccnigcn re
gen worden vmvacht.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Deze week
voornamelijk ZIJDEN STOFFEN in
allerlei genres.
Het toonaangevende fabrikaat.
Complete collectie.
FIRMA R. VAN DEN BURG.
Arnh.straat. Gevestigd sedert 1887.
HERRIOT IN AMERIKA
AANGEKOMEN.
W ashington, 2 3 April. (V. D.) Bij
zijn aankomst in New York wrerd Herriot
door den staatssecretaris Huil en den
Franschcn gezant verwelkomd. Hij begaf
zich dadeb'jk naar lie* Mayflower hotel
waar hij zijn intrek nam.
In ecu onderhoud met een vertegenwoor
diger van de Paris-Soir verklaarde Herriot,
dat door het loslaten van den gouden
standaard door de Vereenigde Staten zijn
plannen een principieelc wijziging hebben
ondergaan.
HULP AAN DE FARMERS DOOR
DEN SENAAT AANGENOMEN.
Washington, 22 April. (V.D.) De
Amcrikaansche Senaat heeft lieden het
voorstel tot hulpverlecning aan dc farmers
aangenomen. Het voorstel wordt thans
doorgegeven aan liet Huis van Afgevaar
digden, waar aanneming eveneens verze
kerd is.
De democratische senator Thomas bracht
verder de valuta voorstellen in verband
met de hulp aan de farmers ter sprake.
De Republikeinen doen alle moeite om dea#
voorstellen te doen ei rand en, waarschijn-
liik echter zomicr resultaat.
