DE EEMLANDEU
e 4 TTT3
UTRECHTSCHE BOTERSPRITS
Beursoverzicht
Licht op
ABONNEMENTSPRIJS f" 3 vo0, An*,Sfoor« 2.10. pe, maand 10.75, w
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
Vrijdag 28 April 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
31e Jaargang No. 256
STAHLHELM ONDER
HITLERS BEVEL
Verklaring van Seldte
NIEUW PARTIJBESTUUR
DER S.P.D.
DE CONFERENTIE
TEf GENEVE
Bewogen zitting
VOORSTEL VAN ROOSEVELT
7 uur 49 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
PIANO'S - VLEUGELS
Fa. R. VAN DEN BURG
ENGELSCHE EN ZWEEDSCHE
GRASMACHINES
alléén bij:
BAKKERIJ „DE STA ND AARD"
SOESTERWEG 71-73-75 - TELEFOON 995
De fijnste kwaliteit
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
week (met gr.tl, vtrakcring legen ongelukken) f 0.17'/-
Binnenland franco per post per 3 maanden f3,-. Aftond^rlnv.
pnSTRFKENING 47910 r,i,'ce nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 513
1elke regel meer f 0.25. Llefdadighelds-advertentllin voor d«
helft van den prijs. Kleine Advertentlên „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regel*
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Sovjetheerschappij in China.
Het gebied der communis*
tische actie een troosteloos,
ontvolkt terrein.
Dc sovjetpers beweert sinds jaren, dat
de gebieden, waarin de Chineesche com
munisten naar het voorbeeld der Russische
bolsjewisten hcerschen, het zesde deel uit
maken van het Chineesche territorium.
Tegenwoordig is dit echter niet meer juist,
daar dc Chineesche regeering erin is ge-
elaagd uitgebreide streken van de heer
schappij der communisten te bevrijden
Zoodoende is het mogelijk gewonen de
gcso\jettisecrde gebieden van China weer
Ie betreden. Een verslaggever van de North
China Daily News heeft de bevrijde gebie
den van Wést-Hoepei aan do Ilanrivier
bezocht, waar zich de communisten onge
veer drie jaar hebben gehandhaafd. De
fommunistiGclie heerschappij strekte zich
uit tot in dc nabijheid van Hankau; onge
veer vijftig kilometer boven dc plaats,
waar de Han uitmondt in de Jangtsekiang,
hield jaren lang het verkeer met de „bur
gerlijke" wereld op.
Volgens den correspondent is na de
communistische heerschappij een ontvolkte
streek met weinig bewoonde dorpen en
voor het meerendcel onbebouwde akkers
achtergebleven. Overal ontmoet men bouw
vallen cn leekenen, die op vernietig.ng
wijzen. Tweederde gedeelte der bevolking
vluchtte reeds, toen de communisten hun
intrede deden. Dorpen, die duizenden in
woners telden, hebben er nog maar enkele
honderden. De huizen der gegoedv licdep
werden, evenals do tempels, vernield, de
afscheidingen der afzonderlijke eigendom
men verwijderd en de bescheiden, waarin
dc rechten der grondbezitters waren vast
gelegd, vernietigd. In het welvarende dorp
Sjoernahdo aan de Jangtse, dat Je com
munisten in 1932 bezetten, woonden vroe
ger 3000 menschen en tegenwoordig nog
maar 110; de anderen zijn voor een deel
gevlucht, voor een doel vermoord. In het
district Tienmcn aan de Han zijn volgens
een officieelc schatting van ongeveer
800000 menschen, die de wijk hadden ge
nomen, na het einde der communistische
heerschappij slecht 50—80 procent terug
gekeerd. van de dorpsbevolking nauwelijks
—een derde. De veestapel is overal bijna ge
heel vernietigd.
Op de kleinere eilanden van het Iloeng-
toccr, ten Noorden van de Jangtse. zetelde
ccn communistisch bewind, aan welks
hoofd een boor uit dc provincie Hoepel
stond. Leider van het „roode leger", dat
ongeveer 10000 man moet hebben geteld,
was de als communistische leider in China
zeer bekende Ho Locng. Men had ccn mili
taire school opgericht, waarin soldaten tot
officieren werden opgeleid, een munt en
een arsenaal voor de vervaardiging van
munitie, dat door communisten, die in
Rusland hadden gestudeerd, werd geleid
Behalve het roode leger was er nog een
.Jood beschcrmingscprps", dat de eigenlijke
terreurmaatregelen uitvoerde. Tegen „ka
pitalisten'' werd onverbiddelijk opgetre
den; hun werd alles afgenomen en zij zelf
werden terechtgesteld. Reeds het bezit van
gouden tanden werd beschouwd als een
bewijs, dal iemand behoorde tot de klasse
der kapitalisten.
Bij dc inneming van de hoofdstad van
het sovjetgebied maakten de regeerings-
troepen grootc hoeveelheden sovjetbank-
biljetten, geweldige massa's communis
tische propagandaliteratuur, enz. buit. IIo
Locng kon vluchten, andere communis
tische leiders zijn gevallen of werden ge
ëxecuteerd. In gevangenschap bevonden
zich, toen de correspondent dc streek be
zocht, dc voorzitter dezer sovjclregecring,
Ma Woe; en oen lid van den militairen
sovjet raad Sjang Sjoenming. Ma, vjen een
voudig boer, die zijn ambt met zeer veel
bekwaamheid moet hebben bekleed, ver
klaart thans, dat hij spijt heeft over de
activiteit, die hij heeft ontplooid. Hij was
twee cn een half jaar geleden, toen de
communisten kwamen, onder den invloed
hunner propaganda geraakt, maar kreeg
Paderhand een afkeer van hun terroris
tische methodes. Thans is hij ervan over
tuigd, dat hot communisme dc ondergang
van hel volk beteekent. Dc andere, Sjang
Sjoenming, is nauwelijks 22 jaar oud. Ilij
S'ng op li-jarigen leeftijd, nadat hij de la
tere school had bezocht, naar Sjanghai,
waar hij in een kleine drukkerij werkte.
Baar geraakte hij onder communistische»
invloed en werd door agenten van de der-
do Internationale naar Moskou gestuurd,
waar hij een driejarigen cursus aan dc z.g.
nhoogescliool", die communistische agita
toren voor de landen van het Oosten op
leidt, volgde. Tegelijk met hem waren te
Moskou ongeveer duizend Chineezen, dio
°P verschillende hoogescholen hun oplei
ding in communistisch en geest kregen. In
J930 keerde Sjang naar China terug, waar
Lij als agitator werkzaam was onder de
toeren <?n tenslotte lid der sovjclregecring
Werd. Ook hij heeft thans berouw.
Onder de leiding van T&jang Kai Tsjek is
bet plan voor een hulpactie ten behoeve
van dc bevolking, die onder de coramunis-
lische heerschappij heeft geleden, uitge
werkt. Door bemiddeling van een lancl-
touwbank zullen leeningen aan de boeren
vvorden verstrekt, opdat zij zaden, land
bouwgereedschappen, kleeren, enz. kunnen
koopen. Terwijl dc boeren tot dusver 10—60
procent rente aan woekeraars betalen
moesten in tijden, wanneer hot hun bi
zonder slecht ging, moet het rentepercen
tage zelfs 300 hebben bedragen! zal do
regeering hun thans geld tegen 8—10 pro
cent ter beschikking stellen. Dc leeningen
worden niet aan de boeren afzonderlijk
verstrekt, maar aan coöperaties, die uit
minstens tien leden moeten bestaan.
Volgens do Xcuc Zürclier Zeitung wor
den de mcdedeelingcn van den vertegen
woordiger der North China Daily News
over do vernielingen tijdens liet commu.
nietisch bewind ook bevestigd door een
bericht, dat uit een beet ander deel van
China afkomstig is, n.l. uit Koek,en, de
provincie, die ten Zuiden van Tsjckiang
aan dc zee ligt. Ook daar werden gebieden,
waar communisten enkele jaren lang dc
baas zijn geweest, door rcgecringstroepen
heroverd. Deze strekon zijn dermate ver
woest en dc oude bezitsverhoudingen zoo
grondig te niet gedaan, dat dc provinciale
autoriteiten besloten hebben den grond in
gelijke stukken onder dc boeren opnieuw
te verdoelen. Het eigendom van personen,
wier tegenwoordig verblijf onbekend is,
zal voorloopig worden beheerd door dc
autoriteiten, die het door andere boeren
zullen laten bewerken.
DR. BRÜNING UIT DE POLITIEK?
Berlijn, 27 April. (V. D.) Naar in de
wandelgangen van den rijksdag verluidt,
zou oud-rijkskansier dr. Brüning, die lid is
van dc rijksdagfractic van het centrum,
voornemens zijn dc mandaat neer te leggen
en zich geheel uit de politiek terug te trek
ken. Hij zou zich geheel aan zijn economi
sche studies willen wijden om later voor
drachten tc houden. Bevestiging van dit ge
ruclit kon niet worden gekregen.
B e r 1 ij n, 2 7 A p r i I. (V. D.) Dc voorzit
ter van den Stahlhelra, de rijksminister
van Arbeid, Seldte, heeft Donderdagavond
in zijn over alle Duilsche zenders versprei
de radio-redevoering verklaard, dat hij is
toegetreden tot dn N.S.D.A.P. en zich even
als de door hem geleiden Stahlhelm, bond
van Frontsoldaten, onder do leiding van
Adolf Hitler plaatst.
Rudolf Hess plaatsvervangend
leider der N.S.D.A.P.
M n c h e n 2 7 April. (V. D.) Do Voel-
kischc Beabachter (édific voor Zuid-
Duitschland) bevat dc volgende beschik
king van Adolf Hitler:
.,Dcn leider der politieke centrale com
missie, partijgenoot Rudolf IIcss, benoem
ik tot mijn plaatsvervangor en verleen ik
volmacht tc beslissen in alle kwesties dc
partijleiding betreffende."
B e r 1 ij n, 2 7 A p r i 1. (V. D.) Naar van
sociaal-democratische zijde wordt mede
gedeeld, heeft Donderdag te Berlijn
een rijksconferentie plaats gehad der
S.P.D. Do voorzitter der partij, Wcls, sprak
over den jioliticken toestand en de taak der
sociaal-democratie. Na beraadslagingen,
welke eenige uren duurden, heeft de con
ferentie met algemeene stemmen een reso
lutie aangenomen, waarin op dc noodzake
lijkheid van den internationaal tegen het
kapitalisme te voeren strijd wordt gewezen.
Dc afgcloopcn weck stond geheel in hel
teeken van monetaire vraagstukken. Aan den
eenen kant ondervond hel pond sterling stij
gende waardeering, ten andere werd zelfs dc
betrouwbaarheid van den Franschen Frank
in twijfel getrokken, terwijl tenslotte de dol
lar zich met een disagio van ruim 10 pet
der goudwaardec zij het met eenigc schom
melingen, behoorlijk wist te handhaven. La
ter veranderde het tooneel cn trad eenigc
reactie in voor het goud, maar sommigen
willen 'wegens afweermaalregelen door hel
Britsche egalisatiefonds, daar de Engelschc
nijverheid van deze vlucht in het pond uiter
aard heclemaal niet gediend is. Voorts
kwam naderhand een soort van vlucht in
den frank tot stand, nadat Parijs officieel
handhaving van den gouden standaard had
uitgeroepen. Zeer veel waarde kan men
helaas aan dergelijke mededeclingcn niet
hechten, met de versche herinnering aan de
gelijkluidende publicaties der nieuwbakken
democratische Amerikaanschc regeering voor
en na de bankrarap. Het heet wel: wee de
wolf, die in een kwaad gerucht staat en na
de verrassing in Engeland op 20 September
1931 en dc thans achter ons liggende dollar-
ontwaarding is het publiek niet spoedig ge
rust te stellen. Het Fransche geldwezen,
wel te onderscheiden van de staatstinanciën,
is kerngezond, maar tegenwoordig wordt de
wereld niet meer door theoretische overwe
gingen beheerscht.
Een ernstig blad als de Financial Times
(d.d 21 IV) ziet dc dollarontwaarding in
het licht van enkele cijfers. Van 1926 tot
1929 vermeerderde Amerika zijn gemeente,
-lijkc schulden met 4.000.000.000 obligaties
van maatschappijen met 13.000.000.000, bui-
lenlandsche schuld roet 3.000.000.000,
pandbrieven met 12 000.000.000, totaal
32.000.000.000, ongerekend andere vormen
om de toekomst te vcrdiscontceren, zooals
koopen op albctaling. Nu echter het inkomen
van het Amerikaanscc volk van 1929 lot 1932
van 84.000 000.000 tot 38.000.000.000
is teruggcloopen moeten óf de schulden ge
deeltelijk worden verloochend ofwel de goc-
dcrenprijzen om hoog worden gejaagd. Daar
om, en daarom alleen is het experiment met
hel' dollardisagio gewaagd. Hoe het zal af-
loopen, weet niemand, allerminst dc staats
lieden, die zich nu op het Witte IIuis in dc
befaamde driehoeksbespreking van U b. A.,
Engeland en Frankrijk, weer in goedige alge
meenheden verliezen. Maar velen zijn van
meening, dal alles beter was dan dc dooden-
de omarming der deflatie.
Onder deze omstandigheden was liet zeer
gewaagd om een publieke leening van
500.000 000.000 tegen zoo laag rentetype
als 2 7/8 pet. uit 'e schrijven en deze is dan
ook geen succes om er dc kleine beleggers
in te betrekken
Het is mogelijk, dal dc stroeve credietvcr-
Icening aan den staat dc New Yorksche
beurs weer ongustig gaal beïnvloeden In de
algeloopen verslagspcriodc heelt Wallslrcct
anders waarlijk haar best gedaan en dc koer
sen blijven slechts weinig onder het hoogste
punt. Vooral staalshares waren gezochl, op
voortdurende stijging der bedrijvigheid.
Amsterdam reageerde op de New York
sche stemmingen zeer onregelmatig. Er is
hier nogal een strooming, die dc in gang zijn
de inflatiehausse met zooveel vertrouwen ga
deslaat, dat zij spoedig geneigd is bij de
eerste teekenen van zwakte winst tc nemen,
daar zij van meening is, dat deze hausse
op „niets" gebaseerd is Deze sirooming
spreekt van spoedige ontgoocheling, herhaling
van de speculatievleug van Sept.Oct. 1932
etc. Anderen daarentegen zien in de op-
waartsche beweging wel degelijk het spiegel
beeld van de toekomstige sterk verhoogde
koopkracht der boeren, nu tarwe 'van nau
welijks 50 c. tot bijna 70 c. is gestegen, ter
wijl zij b.v. dc verhoogde bedrijvigheid in de
staalindustrie als duidelijk teeken zien, dat
er in de Amerikaanschc oeconomie sinds de
dollardepeciatie iets fundamenteels is ver
anderd.
Wij houden het op hel laatste, nog geheel
afgescheiden van den natuurlijken drang naar
zakelijke waarden, nu door de bekende paar
denmiddelen het eindelijk is gelukt om het
geld als beleggingsmateriaal, waarvoor het
niet is geschapen, zooveel minder aantrek
kelijk tc maken. Zoo ziin cr dan twee groe
pen, die in iedere reactie 't begin van einde
dan wel 'n reculer pour mieux sauter zien.
Voegt men daarbij nog de groote moeilijk
heid voor de arbitrage om tezamen met den
schoramelenden dollarkoers in de wild op en
neer schietende markt een behoorlijke marge
te calculeren, dan begrijpt men zich afwis
selend vrij sterk boven cn onder Ameri
kaanschc pariteil bewoog. Het was inzonder
heid op Maandag 24 April, toen dc beurs
wegens dc herdenking van den 400sten ge
boortedag van Willem van Oranje eigenlijk
gesloten had moeten zijn, maar dit tenslotte
toch niet was, dat het publiek werkelijk all
round kooplust ontwikkelde. Toen ecnier het
daarop volgende „slot" niet aan dc hoogge
spannen verwachtingen beantwoordde, was
de reactie aan het Damrak heel wat scher
per dan te New York.
Specifiek Nederlandsche waarden ver
keerden slechts enkele dagen in inflatie-
willigte. De hoogerc suikerprijzen aan de
New Yorksche termijnmarkt inspireerden
suikcrwaarden, maar zijn feitelijk voor de
Javamarkt voor bitter weinig waarde. Eer
het tegendeel, nu Cuba onder den druk van
Amerikaansche contingenteering elders op
de wereldmarkt compensatie zou moeten
zoeken. Tabakken lagen iels vaster, hetgeen
met veel goeden wil aan eenige schrale» on-
derhandsche afdoeningen ware loe te schrij
ven. Dat bij algemeen stijgend prijspeil der
goederen ook tabak zou profiteeren, komt
ons overigens vrij waarschijnlijk voor, daar
ten slotte alle goedcrenprijzen aan elkaar
vastzitten. Dit echter op voorwaarde, dat ook
de gulden van zijn goudbasis loskomt en
daarop bestaat binnen afzienbaren tijd nog
heel weinig kans.
Bepaaldelijk gedrukt waren goudgerande
Nederlandsche waarden. Vooral obligaties
Amsterdam lagen aanmerkelijk flauw met
grove fluctuaties. Obl. Den Haag handhaaf
den zich daarentegen behoorlijk. In 4 pet Ne
derland concentreerde zich als gebruikelijk
het z.g.n. inflatieaanbod. Hoe onredelijk het
denkbeeld is, dat zelfs een depreciatie van
den gulden quod non een blijvende
koersdaling van onze staatsobligaties ten ge
volge zou moeten hebben, moge blijken uit
de koersen van staatsschuldbrieven van lan
den als Engeland, Noorwegen. Zweden e?
Denemarken, die een gunstig beeld vertoo-
nen en waaruit 't verontruste publiek leering
kan trekken.
H. O.
Dc. leden van liet partijbestuur hebben
hun functies ter beschikking gesteld van
de rijksconferentie.
Als voorzitters werden gekozen de rijks-
dagleden Otto Wcls en Vogel; leden var
het partijbestuur zijn o. m. Aufhauescr,
Hertz, Kucnstlcr, Loebe, Sollmann, Stamp-
fer en Stelling.
Niet herkozen werden o. m. dc rijksdag-
leden dr. Brcilscheid, dr. Hilferding, Cris-
picn, Braun, Locwenstcin, Grzcsinski en
mevrouw Tony Bender.
Genèvc, 27 April. (V.D.) Het presidium
van dc Ontwapeningsconferentie heeft
vandaag na langdurige cn bewogen be
sprekingen definitief besloten, do verdere
onderhandelingen over het eerste deel van
het Engclsche ontwapeningsverdrag (de
veiligheid betreffende) uit tc stellen, daar
ccn algemeene beslissing in het aangezicht
van den huidigen algemeenen politiekcn
toestand niet kan worden afgedwongen.
Morgenmiddag zal in do Hoofdcommissie
de bespreking van het tweede deel van het
verdrag, de materieele ontwapeningskwes
ties betreffende, geopend worden cn het
gchecle Engelsche verdrag artikelsgewijs
worden behandeld.
Van Fransche zijde is in dc commissie
het verlangen geuit, dat de onderhandelin
gen van de Commissie, wclko zich bezig
houdt met dc militairo bctcekcnis van do
Duitsche Schutzpolizei, zoo spoedig moge
lijk zullen worden afgesloten. Besloten
werd dat genoemde commissie zoo spoedig
mogelijk een rapport over de vermindering
van dc politie hij dc vaststelling van de
legersterkte der afzonderlijke landen ter
tafel zal brengen. De kwestie van do Duit
sche Schutzpolizei zou in dit verband in
deze commissie tot ccn belangrijke poli
tieke verklaring kunnen leiden. In deze
Commissie zal ook de kwestie van de Duit
sche particuliere „Wchrverbacndc" ter
sprake worden gebracht.
Dc Duitsche gezant Nadolny verlangde
in dc zitting van het praesidium dc on
onderbroken, artikelsgcwijzo behandeling
van het geheel Engelschc ontwapenings
verdrag. Besloten werd dat hierbij aller
eerst een overeenstemming over de voor
alle mogendheden aanneembare artikelen
tot stand zal worden gebracht.
Ln overeenstemming met de voorstellen
van Sovjet-Rusland werd besloten de sub
commissie van de politieke commissie ter
vaststelling van dc schuldvraag bij ccn
aanval, bijeen te roepen.
Een Duitsch voorstel, om tegelijkertijd
dc luchtvaartcommissie bijeen te roepen,
teneinde tot een beslissing tc geraken over
de afschaffing der militaire luchtvaart,
werd verworpen.
Ondubbelzinnige beperking der
bewapening geëischt
N c w-Y o r k, 27 April. (V.D.) Naar uit
Washington verluidt, zou het ontwape
ningsvoorstel van Roosevelt het volgende
inhouden:
Roosevelt is niet alleen bereid ccn con
sultatief pact aan tc gaan met de Europcc-
sclie mogendheden, doch hij is ook voor
stander van ccn toetreden der Vcrccnigdc
Staten tot de permanente internationale
connriissie met betrekking tot dc controle
der militaire activiteit van alle naties. Al6
tegenprestatie eischt Roosevelt ccn ondub
belzinnige beperking der bewapening. Voor
waarde hiervoor is evenwel dat den Ver-
eenigden Staten volledige vrijheid van
handelen zal voorbehouden blijven. IIct
doel der intcrgealliecrdc commissie zal zijn
op gezette tijden de bewapeningen der
voornaamste mogendheden te controlee
ren, teneinde een uitbreiding der bewape
ningen boven de bij de verdragen toege
stane sterkten le verhinderen. Roosevelt
streeft er naar een formule tc vinden voor
dc tot stand brenging van ccn dergelijke
controlecommissie. De commissie van on
derzoek zal zijn bevindingen moeten ter
kennis brengen van de permantente ont
wapeningscommissie.
BUITENLAND.
Gocring opent den Pruisischen staatsraad.
(Eersto Blad, pag. 2).
Terugtocht der Japnnsche troepen.
(Eersto Blad, pag. 2).
Dc Stahlhclmleidcr Seldto sluit zich bij
Hitier aan.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
De commentaren van do pers over de
Tweede Kamer-verkiezing.
(Derde Blad, pag. 1).
Do nieuw gekozen leden.
(Dorde Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Chauffeur zijn eischt nuchterheid (Kan*
tongerccht). (Eerst Blad, pag. 3).
Medegedeeld door liet Kon. Ned. Met Jxv
stituut te Do Bilt.
Hoogste barometerstand 773.4 le AkureyrL
Laagste barometerstand 719.7 tc Storno->
way.
Verwachting: Zwakke tot matige, Z. tot
W. wind, gedeeltelijk bewolkt, kans oj>
eenige regen, waarschijnlijk iets kouder.
Do depressie in het W. blijft do wecra-
tocstand ton onzent bcheerschen. De giste
ren genoemde secundaire is in den loop vao
den nacht het W. van ons land gepasseerd*
doch heeft slechts zeer weinig regen ge
bracht. Een nieuwe secundaire ligt thans
over dc Golf van Biscaye. Blijkens dc
scheepsberichten sluit do depressie aan
haar achterzijde af, zoodat over eenige da
gen een flinke afkoeling te (Vachten 6ch ij nt.
Reeds nu is over IJsland, Groot-Brittanniö
en Ierland dc temperatuur gedaald. Ook
voor morgen kan in onze omgeving een
kleine temperatuurdaling worden verwacht.
Bijna over het gcheelc gebied is het rustig
weer. Slechts in Noord-Noorwcgcn, waar
zich een depressiekern van de hoofddepres-
6io heeft afgesplitst, waait het flink uit
Zuid tot Zuid-West. De neerslag was min
der uitgebreid dan gisteren. Slechts in
Noord-Noorwegen en in Ierland vielen hoe
veelheden van bclcekenis.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
ZIJDEN LINNEN
Effen kleuren 65 ct. per meter.
Fantasie dessins uitgebreide
collectie 80 ct. per meter.
Arnh.straat.
Importeurs van Bechstein,
Blüthner Grotrian Steinweg.
VANAF F 9.75
JANOBSTIt. 90JÏL.288
SLIJP- EN REPARATI El N RICHTING
