O. BROUWER
MANTELCOSTUMES - BLOUSES - HOEDEN TA^!,^za^E=
DÉ EÊMLANDEQ
TIENDUIZENDEN VLAGGEN IN BERLIJN
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht
Dinsdag 2 Mei 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31 e Jaargang No. 259
DE DAG VAN DEN ARBEID
KRUISKAMP 10„ AMERSFOORT
7 uur 55 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 n,aanden voor Amersfoort 2.10, per maand J 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRI IQ nCH AnUPRTFMTIFM van 1-4 regdi I 1.05 mei Inbegrip van een bewijsnummW
Ut" A"'"1»111"1 c,ke regt| mc„ fo.25 Lief dadlghelda-.d verten tién voord,
helft van den priji. - Kleine Advertentlln „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regele
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaataen I I.—Bewijsnummer extra I 0.05
Een nieuwe wereldbeschouwing, die
den eerbied voor het werk
ten volle erkent
Hindenburg zichtbaar ontroerd
B e r 1 ij n, 1 Mei. (l-I.N.) Do dag van den
arbeid wordt te Berlijn met groote geest
drift gevierd. Reeds vroeg in den morgen
fieerschte er een buitengewone drukte in
dc straten. Op verschillende punten van
j de stad verzamelde zich de jeugd om naai
den Lustgarten te marchcercn, waar dc
groote jcugdbetooging werd gehouden en
waar rijkspropagandaminister Goebbels
het woord voerde. Deze zeidc in zijn toe
spraak, dat op de historische plaats van
dc eerste Mei-betoogingcn, waar in andere
jaren gezangen van haat en de Internatio-
nale weerklonken, thans dc Duitsche jeugd
J is samengekomen om, toegehoord door het
}i geheele Duitsche volk, een belijdenis van
de gemeenschap van het Duitsche volk af
te leggen. Duitschers van alle stammen,
standen en beroepen reiken thans elkaar
dc hand met dc plechtige belofte, om te
arbeiden en ook om te strijden voor het
Duitsche vaderland. De machines zwijgen
I vandaag, niet 9P bevel van degenen, die
den klassenstrijd prediken, maar omdat de
f regeering het volk heeft opgeroepen om te
genover de geheele wereld te betuigen, dat
het Duitsche volk is ontwaakt, het geheele
vi lk thans één is en dc zwart-wit-roode en
de hakenkruisvlag de symbolen van het
geheele Duitsche volk zijn geworden. De
regeering, die den klassenstrijd een „tot
hier toe cn niet verder" heeft toegeroepen,
heeft echter een zware verantwoordelijk
hcid op .zich genomen. Zij heeft het Marxis*
me niet bedwongen om de arbeiders hun
politieke en economische vertegenwoordi
ging te ontnemen, doch slechts om de ar
beiders te bevrijden van de ketenen, waar
in het-internationale kapitalisme hen had
geslagen. De overwinning van het natio-
naal-socialisrnc beteekent het zich baan
breken van een nieuwe wereldbeschou
wing, die den zegen van en den eerbied
voor den arbeid ten volle erkent
Kort nadat dr. Goebbels zijn toespraak
geëindigd had, verschenen de rijkspresi
dent cn de rijkskanselier, door het talrijke
publiek met een ongekende geestdrift toe
gejuicht. De rijkspresident, die zichtbaar
ontroerd was, hield een korte toespraak,
die op alle aanwezigen een buitengewoon
diepen indruk maakte. Het was als het
ware een laatste boodschap van den grij
zen rijkspresident aan de jeugd, om haar
op haar plicht voor de toekomst te wijzen.
Allen zijn samengekomen, aldus zeide spr.,
om den dag voor het betuigen van zijn
achting voor den scheppenden arbeid te
vieren. Do jeugd is de toekomst van het
Duitsche vaderland. Gij moet het erfdeel
van de vaderen op uw schouders nemen,
teneinde dit tc bevestigen en te ontwikke
len. Daartoe is echter plichtsgevoel en ge
voel van verantwoordelijkheid noodig.
Slechts uit den geest van offervaardigheid,
die steeds het oude leger liccft gekenmerkt,
kan een geslacht ontstaan, dat geroepen is
c-m dc groote taak tc vervullen, die vol
bracht moet worden. Slchls hij, die ge
leerd heeft te gehoorzamen, kan bevelen
cn slechts hij, die eerbied heeft voor het
verleden, kan voor do toekomst werken.
Herinnert u later deze vermaning van mij
Wij vieren thans den dag van dc verbon
denheid van alle scheppende krachten des
volks, om mede te werken aan de groot-
sche taak, die ons wacht. Daarom moet dc
hoge zedelijke kracht van den arbeid ons
alien doordringen. Wij eeren de Duitsche
mannen cn vrouwen, die in vlijligcn ar
beid hun brood verdienen. Wij denken ook
hindenburg.
GOEBBELS.
aan degenen, die door den nood der lijden
van den arbeid verwijderd worden gehou
den cn vertrouwen, dat middelen cn wegen
gevonden zullen worden, om het leger van
werkloozen te dom verminderen. Dat dit
rnoge geschieden, is mijn innigste vvensch
en de voornaamste taak, die ik mijn regee
ring heb gesteld. Dc tijden zijn zwaar, doch'
als allen samenwerken, vasten moed en
geloof hebben, dan zal God ook verder met
ons zijn. Do rijkspresident eindigde met
een driewerf hoera voor Duitschland, waar
mede alle aanwezigen geestdriftig in
stemden.
Het Berlijnsclie stadsbeeld.
Tienduizenden vlaggen en wimpels wap
perden op alle pleinen en in alle straten
van Berlijn. De huizen waren met groen
versierd. De autobussen, vracht- en perso
nenauto's waren voorzien van zwart wit-
roode en hakenkruisvlagjes.
Over de Pariserplatz was een geweldig
doek gespannen met het opschrift: Den
Duitschers kan slechts een sterk Duitsch
land arbeid geven".
In dc Wilhclmstrasse waren de regee-
ringsgebouwen versierd met sparre- cn ber
kengroen en de zwart-wiLroode, haken
kruis- en Pruisische vlaggen.
Do bijeenkomstii"iaystgnvtiMr vveru
bijgewoond door leden der regeering en
vele leden van het corps diplomatique.
Toen Rijkspresident von Hindenburg ar
riveerde, zongen 200.000 kinderen: „Ich hab
mich ergeben". Rijkspresident von Hinden
burg sprak hierna de Duitsche jeugd toe.
Het enthousiasme was geweldig. Kr werd
voortdurend gejuicht.
Tegen den middag werd liet op straat
steeds drukker cn feestelijker. Dc meeste
menschcn gaan te voet, omdat de verkeers
middelen overvol zijn. Er bestond groote
belangstelling voor tic kerkdiensten. Vol
gens schatting zijn van 3 tot 4 milliocn Ber
lijners op straat.
Op de Wittcnbcrgcrplatz verzamelden
zich de mannen van de drie Stahlhelmregi
menten van Groot Berlijn: Reinhardt, Luet-
zow en Tempelhof. Militaire muziek is niet
van dc lucht. In kolonnes begeven duizen
den zich naar het vliegveld Tempelhof. Ilrt
verkeer is uitstekend geregeld. Elke groote
koïonne wordt begeleid door 50 Roode
Kruismcnschen. Tegen 2 uur kruist de Graf
Zeppelin boven' Berlijn. In liet geheel wordt
met tien kolonnes opgemarcheerd naar
Tempelhof.
Op Tempelhof.
Op het vliegveld zijn tribunes gebouwd,
welke plaats bieden aan ongeveer 15.000
personen. Een speciale tribune biedt plaats
aan 300 vaandeldragers. Voor dc tribune
zitten de leden der Rijksregecring. Er zijn
80.000 toeschouwerskaarten uitgereikt. Voor
dc tribunes staan de geüniformeerde deel
nemers opgesteld. Op een geweldig podium
zijn 300 muzikanten opgesteld. Overal ziet
men vlaggen, guirlanden en transparanten.
100 luidsprekers zullen dc redevoeringen
over liet geheele terrein duidelijk verstaan
baar maken. Voor de sprekcrslribunc staan
18 microfoons. Er zijn tweo groote Roodc
Kruistcnten.Öp 5 hooge stellingen staan po
litie- en brandweerlieden in telefonische
verbinding met hun commandanten.
Om kwart over twee verscheen dc „Zcpp"
op nauwelijks 100 Meter hoogte boven het
vliegveld. Eenige vliegtuigen stegen der
begroeting op. Van de Graf Zeppelin is van
daag voor het eerst de hakenkruisvlag ge
hangen.
Om drie uur zijn reeds een half milliocn
personen op het terrein aangekomen. Le
vensmiddelen en ververschingen zijn over
vloedig aanwezig. Alcoholische dranken
mogen evenwel niet worden geschonken
De oorlogsinvaliden zijn door leden van
do Duitsche Touring Club naar het terrein
overgebracht.
Om half zes werden 80 arbeiders uit het
Rijk cn het Saargebicd en 8 arbeiders uit
Oostenrijk in de congreszaal der Rijkskan
selarij voorgesteld aan von Hindenburg en
Hitier. Deze bijeenkomst werd draadloos
uitgezonden.
I
BEPLANTING VAN DEN S1ERTUIN.
De tijd van late nac üv rsfen ligt nu wel
haast achter ons en de onder glas overwin
terde cn aangekweekte planten welke bestemd
rijn voor beplanting van onzen siertuin, wor
sen nu aan de buitenlucht gewend. Gera
niums of Pelargonium zonale, Margnethen
of Chrysanthemum frutescens, Calceolaria,
Fuchsia, dc vollegrondssoorten van Chry
santhemum indicum e.a. worden nu door flink
luchten afgehard opdat zc omstreeks half
M buiten kunnen worden uitgeplant. Ook
de onder glas gezaaide eenjarige zomerbloe
men als: Begonia semperflorens, Begonia
gracilles, Petunia, Verbena, Lobelia, Agera-
tum, Heliotroop, e.a. welke in pot werden
opgekweekt, en nu mooie vertakte planten
hebben gevormd, worden ook sleeds meer ge
lucht opdat ze omstreeks einde Mei kunnen
worden uitgeplant. De onlangs onder glas ge
zaaide eenjarige bloemplanten als: Aster,
Violieren, Zinnia, Ta ge ter of Afrikanen,
Nemesia e.a, worden nu op een onderlingen
afstand van 5 tot 8 c.M. verspeend in goe
den tuingrond of bladaarde. Gedurende een
paar weken komt er nog glas over, waarna
we dit verwijderen en de planten omstreeks
half Mei met kluit naar den siertuin over
brengen. Ze kunnen daar dan mooi gebruikt
worden als vervangingsmateriaal voor vroeg
bloeiende vaste planten cn bolgewassen.
Wanneer wc onzen siertuin gedurende den
gehcelcn zomer mooi willen hebben zullen
we steeds dc uitgebloeide plekken moeten
vervangen met aanvulingsmateriaal, waar
voor bovengenoemde pot- en kluitplantcn
bijzonder geschikt zijn. Inlusschen vragen de
bakken waarin deze planten nu staan onze
bijzondere aandacht. Vooral op zonnige dagen
kan de temperatuur onder glas nu verbazend
hoog oploopen. Door sproeien en luchten of
schermen kunnen we dan voorkomen dat de
planten slap gaan hangen. Wanneer de aar
de droog is gieten we, maar ive doen hel op
hel midden van den dag en niet tegen den
avond, opdat de planten gedurende den
nacht niet te veel afkoelen. Vooral waar de
planten tegen het glas komen moeten de ra
men nog worden gedekt, daar een klein nacht
vorstje oorzaak kan zijn van het bevriezen
der topjes. De planten mogen in den bak ook
niet tc dicht opeen staan, ze zullen dan ijl
opgroeien. Bij lange geraniums plaatsen we
nu een slokje; we kunnen dit beter nu doen
dan wanneer ze straits oq.-Ic perken staan.
Deze slokjes mógen niet boven dc plant uit
steken en moeten zooveel mogelijk onzicht
baar zijn.
Wenscht ge 't beste voor uw tuin
Bloemen en ook planten, beide?
Kiest 't betrouwbaar adres
KWEEKERIJ DE „H0RSE WEIDE"
Rijkskanselier Ilitlcr hield een toespraak
waarin hij verklaarde:
Ik geloof, dat het voor U allen, die hier
in deze zaal zijn hijeen gekomen om den
Rijkspresident to begroeten, wellicht dc
grootste dag van Uw leven is. U zult zich
deze paar minuten een indruk maken, wel
ke u in uw streek zult uitdragen: de over
tuiging, dat den Duitschen arbeid cn den
Duitschen arbeider hier in dc hoofdstad
van het Rijk door den Rijkspresident de eer
cn do waarderighc-id wordt bewezen, waar
op dc Duitsche arbeid en de Duitsche arbei
der recht hebben. U zult ook hierin zien.
hoe onwaar en hoe onjuist de bewering, i
dat de omwenteling, welke zich in Duitsch
land heeft voltrokken, zich richt tegen den
Duitschen arbeider. In tegendeel haar eer
ste en meest innige doel is, de milliocncn
Duitsche arbeiders in te lijven in de Duit
schc volksgemeenschap cn daarmede wer
kelijk innerlijk in to bouwen in ons heilige
Duitsche Rijk.
Na deze toespraak onderhielden Von Hin
denburg en Hitier zich met de arbeiders.
Tegen zes uur zijn op het vliegveld Tem
pelhof reeds meer dan 1 milliocn menschen
aanwezig. De geneeskundige dient is prima
verzorgd.
Om acht uur wordt aangekondigd, dat de
plechtigheid is geopend. Honderd zoeklich
ten zijn ontstoken.
Tijdens het gezang van het lied: Der Golt
der Eisen waclisen liesz verschijnen Hitier
en Goebbels die onder daverend geroep door
do menigte worden begroet. Dr. Goebbels
betreedt het spreekgestoelte. Hij verwei
komt de aanwezigen, wien hij verzoekt een
minuut stilte tc willen in acht nemen voor
de mijnwerkers die te Essen gisteren om
het leven zijn gekomen, evenals dc S.A.
mannen te Kiel en Naumburg, die daar bij
vechtpartijen werden doodgeschoten.
Dc muziek speelt het lied van den „Guten
Kameraden".
Goebbels geeft dan het woord aan Hitler.
Redevoering van Hitier.
Hitier zeide na gewezen te hebben op de
beteekenis van den eersten Mei o.m.: Het
symbool van den klassenstrijd zal zich
thans veranderen in het symbool der ver
heffing, tot symbool der groote eenheid van
ons volk en daarom hebben wij dezen dag
der ontwakende natuur voor alle toekom
stige tijden gekozen als dag van den schep-
penden arbeid. Het Duitsche volk heeft een
moeilijken tijd achter den rug. Milliocncn
menschen van ons volk willen werken,
doch kunnen niet. Het Duitsche volk is ver-
allcn. Zijn geheele levenskracht wordt aan
binnenlandschon strijd misbruikt. Wij zien
Inans de resultaten van dezen klassenstrijd
bij ons. Wij willen uit deze resultaten lee-
ren. De millioencn menschen, dio kunst
matig in klassen opeengehoopt, zijn bevan
gen door klassenwaanzin, moeten elkaar
weer leeren begrijpen. Wij zijn vastbeslo
ten deze groote taak voor de Duitsche ge
schiedenis te vervullen. Wij zijn besloten
dc Duitsche menschen weer tot elkaar te
brengen en wanneer ze niet willen, hen
daartoe te dwingen. Dat is de beteekenis
van den eersten Mei. Als motto voor dezen
dag hebben wij gekozen: Eert den arbeid
en acht den arbeider.
Waar de arbeider ook werkzaam is, nooit
mag worden vergeten, dat de natie slechts
leeft door den arbeid van allen. Het
noodig dat iedere berocpsstand de beteeke
nis van den andere kent. Wij zullen naar
de steden gaan om er het wezen en de
noodzakelijkheid der Duitsche boeren tc
verklaren, en naar het land om er de be
teekenis van den Duitschen arbeider uit
een zetten en den arbeiders en boeren lee
ren, dat zonder Duitschen geest geen
Duitsch leven mogelijk is, dat allen teza
men een gemeenschap moeten vormen:
peest en vuist, arbeiders, boeren en bur-
ers.
En voorts moet deze eerste Mei het Duit
sche volk tot bewustzijn brengen: de vlijt,
de arbeid, alleen, schept niet het leven,
indien zij niet gepaard gaat met de kracht
en den wil van het volk. Vlijt cn kracht,
arbeid en wil bchooren tezamen. Slechts
wanneer zich achter het woord arbeid de
sterke vuist der natis verheft, tot bescher
ming, kan uit vlijt en arbeid werkelijke ze
gen groeien. Duitsch volk, je bent sterk
wanneer je één bent Je bent geweldig,
wanneer je den geest van je klassenstrijd
en je tweedracht laat varen. Wij denken
aan een Duitsche natie, welke ons volk
weer Do+ daealijksche brood on narde zal
kunnen verzekeren. Én wij wéten, dal
daarvoor de kracht der geheele natie noo
dig is.
Geantwoord zal worden, dat dit idealen
zijn. Doch meer dan 50 millioen menschen
hebben dit ideaal. En wanneer wij inder
tijd met ternauwernood een half dozijn voor
jullie zijn verschenen, thans leggen mil-
lioenen getuigenis af voor de kracht dezer
idealen. Ook de verheffing van een volk
moet van binnen af komen. Wij zullen de
vrijheid van ons volk veroveren cn zullen
dan bewijzen, hoezeer het Marxisme slechts
theorie is geweest.
Wij zullen er voor strijden, dat dc nieu
we idee zich zegenrijk over geheel Duitsch
land verheft. Men heeft minderwaardig
heidscomplexen kunstmatig gesuggereerd,
omdat het in overeenstemming is met de
minderwaardigheid der partijen, welke dit
\olk jarenlang hebben misleid. Wij willen
ock liet vertrouwen versterken tot de re
giering, welke zich met het volk verbon
den gevoelt, die een stuk van het volk is,
cr toe behoort, er mede voor je leven
strijdt, welke geen ander doel heeft dan
het Duitsche volk weer vrij cn gelukkig tc
maken.
Een einde zal komen aan het vooroor
deel, dat handenarbeid een schande is. Wij
zullen de erkenning afdwingen, dat han
denarbeid geen schande is, niet onteert,
maar dat handenarbeid, zooals iedere be
zigheid diengene tot eere strekt, die hem
met trouw cn redelijkheid verricht.
Ieder Duitscher, hij moge zijn, wie hij
wil, van lioogen stand en rijk, of arm of
zoon van een geleerde of zoon van een fa
brieksarbeider, eens in zijn leven zal hij
handenarbeid moeten verrichten, opdat hij
den arbeid zal leeren kennen, opdat bij
ook gemakkelijker zal leeren bevelen, om
dat hij zelf ook hier reeds heeft leeren ge
hoorzamen.
Wij zullen dit jaar voor de eerste maal
deze groote ethische gedachto werkelijk
heid doen worden, cn wij weten, dat wan
neer eenmaal vier jaren voorbij zullen
zijn, het woord arbeid en handenarbeid
voor de rnillioenen menschen precies de
zelfde beteekenis zal hebben als indertijd
toen de landsknecht werd vergeten en dc
Duitsche soldaat in zijn plaats kwam.
Dc werkloosheid zal moeten worden
overwonnen door werkverschaffing. Dit
jaar zal een groot, ontzaglijk werk worden
aangevat, een werk, dat honderdduizenden
arbeid zal verschaffen: het bouwen cn her
stellen van huizen. Verder zullen wij be
ginnen met den aanleg van nieuwe straat
wegen; hiermede wordt een reeks open-
buitenland.
De 1 Mei-dag in Duitschland.
(Eerste Blad, pag. 1.)
binnenland.
Oranjefeesten in de Residentie.
(Tweede Blad, pag. 1).
Het goud van de Lutine.
(Tweede Blad, pag. 1.)
stadsnieuws.
De viering van den 1 Mei-dag.
(Eerste Blad, pag. 3).
Gouden jubileum bij de Phocnix-brou-
werij.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te De Bilt.
Hoogste barometerstand 76G.1 te Aburyrl.
Laagste barometerstand 743.3 te La Co-
runa.
Verwachting: Matige in het Z. tijdelijk
krachtige, O. lot N.O. wind, afnemende be
wolking, weinig of geen regen in liet Z., in
het N. droog weer, iets zachter.
De rug van hooge drukking verplaatste
zich naar Schotland en -Scandinavië. Dc
depressie bij IJsland trekt naar Spitsber
gen en wordt door hooge drukking op IJs
land gevolgd. In het Z.W. is dc depressie
veel dieper geworden en zij breidt zich
thans verder uit. In Frankrijk is door de
O. winden van Z. oorsprong de tempera
tuur vrij veel gestegen. Schotland, ons land
en Noord-Duitschland kwamen onder in
vloed van dc koude W. 6trooming, dio thans
in beteekenis afneemt, zoodat het vorstgc-
gebied in Noord-Scandinavié inkrimpt. Om
het Kanaal waaien krachtige O. winden cn
valt regen. Aan dc Noorsche kust waait het
in het N. krachtig uit Zuid cn zal eveneens
regen vallen. Overigens is de wind vrij
zwak en veranderlijk. Op veel plaatsen
koude ochtendnevel, die door. een zonnigen
,:ddag zal woi ]on_ gcvolgd. - Vóorloopig -is.
gcleidelijke stijging van temperatuur to
wachten.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Het Badseizoen nadert. Wij hebben
gezorgd. Een prachtsorteering.
Badcostuums
Badmutsen.
Badschoenen.
•bare werkzaamheden ingeleid, welke er toe
zal bijdragen het aantal werkloozen steeds
n:ecr te doen verminderen. Ten slotte zal
een aanval worden ondernomen op de
hooge rente. ij zullen ook hier het be
sluit ten uitvoer leggen, dat voor ons na-
tionaal-socialisten reeds jarenlang een na
tuurlijke zaak is cn in verband hiermede
een handelspolitiek voeren, welke de stabi
liteit der productie verzekert, zonder den
Duitschen landbouw to vernieigen.
Ons wordt niets geschonken. Dc wereld
vervolgt ons. Wij willen vrede, zij wendt
zich tegen ons. Duitsch volk, wanneer de
wereld zoo tegenover ons staat, moeten wij
destemeer tot een eenheid worden. Wij wil
len werken en ons als broeders gedragen
om eens tot God te kunnen zeggen: Heer,
U ziet, wij zijn veranderd, het Duitsche
volk is niet meer het volk van eerloosheid,
van schande, kleinmoedigheid cn lichtge
lovigheid, het is weer sterk geworden. Ze
gen onzen dag cn daarmede ons Duitsche
volk cn vaderland.
Na het imposante vuurwerk, dat een bij
zonder groot succes werd, marcheerden de
in uniform gcklcede honden voor den fak
keloptocht naar den Lustgarten. Spoedig
daarop vertrokken ook dc rijkskanselier en
de overige leden der regeering, het córps
diplomatique cn de genoodigden. De schijn
werpers werden weer ontstoken, het Ilorst
Wesscllied werd gezongen; de dag van den
nationalen arbeid was ten einde.
ARNHEMSCHE WEG 26
