FLEURIGE KORTE JASJES f!4.-
Firma DUIM BURGER
DE ÊÊMLANDEU
Donderdag 4 Mei 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. «g» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31 e Jaargang No. 261
Buitenland
DE VAKVEREENIGINGEN
ONDER HITLER
FRANKRIJK VOOR EEN
DOUANEBESTAND
DRIJVEND VLIEGVELD
GANDHI ZET ZIJN VASTEN
VOORT
Bmiteolaedsch
Overzicht
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht
7 uur 57 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
L. J. LUYCX ZOON
AMERSF00R1SCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75, per
«"•-week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 515
PRIJS DER ADVERTENTIEN vao 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25Licfdadlghelds-advertentiSn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentièn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra f 0.05
Concentratie van alle organic
saties onder één leiding
Reorganisatie industrieele organisatie
Berlijn, 3 Mei. (V.D.) Do N.S.K. meldt-
Naar ons wordt medegedeeld door den lei
der van het comité van actie tot bescher
ming van den Duitschcn arbeid, dr. Ley,
hebben het Algemeen Verbond van Chris
telijke Vakvereenigingen, de vakvereeni-
gingsgroep van Duitsche bedienden, arbei
ders cn beambtcnorganisatics (Hirsch Dun-
ker), de G.D.A., de R.G.A. en andere orga
nisaties zich onvoorwaardelijk geplaatst
onder leiding van Adolf Hitler, en de be
schikkingen van het comité van actie tot
bescherming van den Duitschcn arbeid.
Morgen zullen met de D.H.V. als laatste
organisatie onderhandelingen plaats vin
den.
Het is te hopen, aldus vervolgt de N.S.K.,
dat ook deze organisatie den geest des
tijds erkent en zich inschakelt in het groo-
te werk. Hiermede zou voor de eerste maal
in de Duitsche arbeidersbeweging de con
centratie van alle arbeiders- cn bedienden-
organisaties bereikt zijn en een der groot
ste werken zijn volbracht, welke de ge
schiedenis der Duitscho arbeiders ver
meldt.
Naar ons de leider van liet comité van
actie tot bescherming van den Duitsclien
arbeid dr. Ley verder mededeelt, heeft hij
thans nadat deze organisaties zich onvoor
waardelijk hebben onderworpen aan de
N.S.D.A.P. de bedoeling de zakelijke en des
kundige krachten van deze organisaties bij
de werkzaamheden te betrekken. Reeds op
het de volgende week te houden groot e ar
beiderscongres in Berlijn zal deze wil tot
uitdrukking worden gebracht.
De Duitsche industrie.
Na een onderhoud, dat rijkskanselier Hit-
Ier Donderdag den voorzitter van het Rijks-
verbond der Duitsche industrie, dr. Krupp
v. Bohlcn und Ilalbach, heeft toegestaan
en nadat dc rijksminister voor economische
zaken, dr. Hugenberg, de heeren dr. Otto
Wagoner cn Alfred Moellcr, rijksdaglid, tot
commissarissen van bet rijk voor liet Rijks-
verbond der Duitsche industrie en voor de
overige industrie met uitzondering van don
landbouw heeft benoemd en nadat voorts
dr. Wagoner dr. v. Lucke tot zijn plaats
vervanger-heeft benoemd, publiceert het
Rijksverbond der Duitsche industrie de vol
gende verklaring:
Overeenkomstig het besluit van het pre
sidium d.d. G April, waarbij dc voorzitter,
dr. Krupp v. Bohlcn und Halbach, met al-
gerneeiio stemmen werd gemachtigd maat
regelen tot vereenvoudiging en reorganisa
tie der industrieele organisaties voor te
bereiden en ten uitvoer te leggen, zal dc
beer v. Bohlen de hem verstrekte buiten
gewone volmacht benutten om:
1) Op liet gebied der industrieele orga
nisaties het economisch gegcvcnc in over
eenstemming te brengen met liet politiek
noodzakelijke;
2) De nieuwe organisatie in overeenstem
ming te brengen met dc politieke doelen
der rijksregecring cn deze tegelijk zoo ra
tioneel en krachtig te maken, dat zij over
eenkomstig de beteekenis der industrie een
effectief instrument van het industrieele
bedrijfsleven kan zijn binnen liet kader van
den nationalen socialen en cconomisclien
wederopbouw.
Hoe het buitenland reageert.
De Engelschc pers bevat uitvoerige be
richten over de actie der Duitsche regcc-
ring tegen de moderne vakbonden in
Duitschland.
De Times schrijft, dat dc maatregelen
niet geheel onverwachts komen. De voorbc-
ïeiding was voortreffelijk. De Meifeesten
hadden een grootere arbeidersorganisatie
tot stand gebracht, dan waarover dc vak
bonden in hun boste dagen ook hadden
kunnen beschikken. De gebeurtenissen wa
ren een voorbeeld van de elastische samen
werking tusschcn de opdringende volksbe
weging en de weloverwogen maatregelen
roscering.
De Daily Herald schrijft, dat de hoop der
oude vakvereenigingsleiders op een com
promis met Hitler stuk is geslagen, l il de
rijen der arbeiders zal echter een nieuwe
beweging komc-n, die het Ilitlcrsysteem zal
vernietigen en de Duitsche vrijheid zal
herstellen.
Ook de liberale News Chronicle schrijft
in dezen geest.
De actie tegen de moderne vakbeweging
in Duitschland heeft in Frankrijk groot
opzien gebaard. Men beschouwt de geno
men maatregelen echter als de consequentie
van de tot nog toe gevolgde ontwikkeling.
De Petit Parisicn schrijft, dat (jeze ge
weldige aanval van de revolutionnaire na-
tionaal-socialistische regeering in arbei
derskringen geen noemenswaardigen te
genstand zl ondervinden, aangezien de ar
beiders volkomen teleurgesteld en ontgoo
cheld zijn door de wijze, waarop de socia
listische en vakvereenigingsleiders in de
afgeloopcn tien jaar hun belangen verwaar
loosd hebben. Deze arbeiders schijnen thans
hun hoop op de nieuwe heeren te hebben
gevestigd. Do Duitsche arbeidersklasse, die
tot nog toe socialistisch of communistisch
was, gelooft, dat zij door versterking van
de rijen der nationaal-socialisten dc bewe
ging nog verder kan radicaliseeren, wat
voor de loontrekkenden grootere voordee-
lcn zou bieden, dan de verbleekte demo
cratie.
Washington, 2 Mei. (V.D.) De Fran
sche ambassadeur heeft het Amerikaansche
slaatsdepartement medegedeeld, dat de
Franscho regeering bereid is het door Roo
sevelt voorgestelde douanebestand to aan
vaarden tot het einde der economische
wereldconferentie van Londen, indien ze
kere waarborgen worden gegeven.
AFSCHAFFING EED VAN TROUW.
Londen, 3 Mei. (V.D.) De Iersche land
dag beeft met 76 tegen 56 stemmen het
wetsontwerp aangenomen betreffende de
afschaffing van den eed van trouw aan
den koning. Het ontwerp werd vervolgens
door den gouverneur-generaal ondertee
kend. Tc middernacht zal het van kracht
worden. Zestig dagen geleden was het ont
werp door den Senaat verworpen.
WEGENS MALVERSATIES
GEARRESTEERD.
Berlijn, 2 Mei. (V.D.) De strafkamer
van Landgericht II Berlijn heeft in op
dracht van het O.M. tegen de drie vroegere
bestuursleden, cn tegen twee vroegere le
den van den raad van toezicht van de
„Heimbau" arrestatiebevelen uitgevaardigd,
wegens het verrichten van valsche boekin
gen cn bet opmaken van onjuiste balansen.
ARBEIDSDIENSTPLICHT IN
DUITSCHLAND.
De eerste „lichting".
Berlijn, 3 Mei. (V.D.) Duitscho jonge
lieden, die op 1 Januari 1934- 20 jaar oud
zijn, zullen de eerste groep vormen, welke
arbeidsdienst zal verrichten. Zij zullen zes
maanden te werk worden gesteld.
Het toekomstige arbcidsdienstlcgcr zal
350.000 personen tellen. Er zal genoeg werk
zijn voor dezo dienstplichtigen. Alleen voor
werkzaamheden aan terreinen zal gedu
rende tien jaren ten minste 8 milliocn M.
worden beschikbaar gesteld.
De Westfalen vertrekt naar den
Atlantischen Oceaan
Hamburg, 3 Mei. (V. D.) Zonder opzien
te baren is in den afgcloopen nacht het
voormalige passagiersschip van den Nord-
Deutschen Lloyd Westfalen, dat thans is
verbouwd tot een drijvend vliegveld, zoodat
het gelegenheid biedt voor het landen en
opstijgen van vliegtuigen, uit Kiel door bet
Kaiser Wilhelmkanaal naar den Atlanti
schen Oceaan vertrokken. De drijvende
luchthaven is de eersto ter wereld, die in
den Oceaan gestationneerd'zal worden om
een rustpunt te bieden voor vliegtuigen, die
tevens bun voorraden zullen kunnen aan
vullen. Mét behulp van een sleeptouw zullen
do vliegtuigen aan boord kunnen worden
gebracht cn een katapultinstallatie maakt
het starten van boord mogelijk. De West
falen begeeft zich onmiddellijk naar de
ankerplaats in den Atlantischen Oceaan,
zoodat verwacht kan worden, dat de vlieg-
dienst EuropaAfrikaZuid-Amerika met
tu6schenlanding in den Oceaan spoedig zal
aanvangen.
ROOESEVELT NIET NAAR
LONDEN?
Londen, 2 Mei. (H.N.) In Amerikaan
sche kringen» te Londen hecht men weinig
geloof aan de geruchten, die in sommige
bladen, ook in de Amerikaansche, de ronde
doen, volgens welke het mogelijk zou zijn,
dat president Roosevelt naar Londen zou
komen om enkele zittingen van de econo
mische wereldconferentie bij te wonen.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
Nieuw Engelsch compromis
voorstel.
G e n v e, 3 Mei. (V.D.) De Engclsche on
derstaatssecretaris Anthony Eden heeft in
de hoofdcommissie der ontwapeningsconfc
rentie een verklaring afgelegd betreffende
het resultaat der directe onderhandelingen
met de Duitsche delegatie en medegedeeld,
dat do Engelsche delegatie een nieuw com
promisvoorstel heeft uitgewerkt voor de re
geling der kwestie van het militaire karak
ter der politie. Volgens dit voorstel zal
iedere mogendheid het rcch£ hebben een be
paald percentage van alle lcgerstrijdkrach-
ten als politie met zuiver militair karakter
te onderhouden. Overschrijdt een natie
evenwel dit bepaalde percentage, dan zul
len de boven dit percentage uitgaande po
li tiestrijdkrach ten bij de vaststelling van de
geheele legersterkte worden berekend.
Ambassadeur Nadolny legde in de Fran-
sche taal een korte verkla ;ng af. volgens
welke Duitschland als bewijs voor zijn goe
den wil en zijn bereidheid mede te werken
zijn wijzigingsvoorstellen met betrekking
tot de politie zal terugnemen, indien het
Engelschc compromisvoorstel zal worden
goedgekeurd.
De besprekingen over het nieuwe Engel
schc compromisvoorstel werden uitgesteld,
tot de tekst zal zijn ingediend.
VALUTA-VOORSTELLEN DOOR HET
AMERIKAANSCHE HUIS GOED
GEKEURD.
Washington, 3 Mei. (V.D.) Het Ame
rikaansche Huis van Afgevaardigden heeft
Woensdag de valutavoorstellen, welke, zoo
als bekend geamendeerd zijn met het voor
stel tot steun aan den landbouw, goedge
keurd. De definitieve goedkeuring van het
geheele voorstel betreffende hulp aan den
landbouw zal binnenkort afkomen.
Londen, 3 Mei. (V D.) In een tele
foongesprek met de Daily Express ver
klaarde de zoon van Gandhi, dat hij zijn
vader vergeefs had verzocht van zijn aan
gekondigd voornemen, om drie weken in
hongerstaking te gaan ten gunste van de
paria's, af te zien. De Mahatma zal phy
siek niet in staat zijn drie weken zonder
voedsel te blijven.
Kaapstad, 2 Mei. (V. D.) Generaal
Smuts heeft een beroep gedaan op den ma
hatma Gandhi, waarin hij hem verzoekt
zijn voorgenomen vasten voor de paria's
uit te stellen.
WOLKBREUK NABIJ STUTTGART.
Dam doorgebroken.
Stuttgart, 3 Mei. (V.D.) Hedenmiddag
is boven het Jagtdal bij Schönthal een he
vige wolkbreuk losgebarsten. Binnen en
kele minuten kon de Honigbeek de water
massa's niet meer verstuwen. Nadat de
dam bij het klooster doorgebroken was en
bet water den kloostermuur over een
lengte van 10 M. had ingedrukt, was de
binnenhof van het klooster in een oogwenk
in een meer herschapen. Het water stroom-
do door de kerk en dc gangen van het se
minarium. Paarden en koeien stonden tot
aan den hals in het water, varkens en
kippen verdronken, landbouwmachines en
huishoudelijke voorwerpen werden door bet
water meegesleept. Uit de lager gelegen
huizen moesten vrouwen en kinderen wor
den weggedragen. Eerst na 2 uur was bet
grootste gevaar geweken.
ZIJN VADEITEN ZiCHZELF GEDOOD.
N e u s s, 2 Mei. (H.N.) Tusschen een ar
beider en zijn zoon ontstond twist, omdat
dc vader zijn zoon verbood de fietstocht te
gaan maken. De twist liep zoo hoog, dat de
jongeman een revolver trok en twee scho
ten op zijn vader loste, waardoor deze doo-
delijk gewond werd. Do moeder werd door
een derde schot licht gewond. Toen zij hulp
wilde gaan halen, richtte de jonge moorde
naar den revolver op zich zelf cn schoot
zich dood.
ZELFMOORD VAN EEN
BURGEMEESTER.
M n s t e r, 2 Mei. (H,*X.) De burgemees
ter van de gemeente Hövel heeft zich door
een revolverschot van het leven beroofd
HIJ was in voorloopige hechtenis genomen,
doch weder in vrijheid gesteld. Terstond
na zijn vrijlating heeft hij de daad'begaan
De moeilijkbeden ter ont
wapeningsconferentie. Toe
nadering ten aanzien van het
vraagstuk der politietroepen.
Duitschland kant zich tegen
uniformisecring der leger-
typen.
ITct is een onloochenbaar feit, dat
Duitschland te Gcnèvc een veel vereen-
zaamder positie inneemt, sinds de regce-
ring-Hitlcr aan het bewind is gekomen.
Dit zal zijn toe te schrijven aan de ver
volging der Jödcn, Marxisten cn democra
ten in 't algemeen aan den eencn, het mili
tair vertoon van Hitler's particuliere le
ger, de S.A.- en S.S.-organisaties, aan der.
anderen kant. Terwijl bij vroegere gelegen
heden op het gebied der ontwapening vele
staten zich aan de zijde der Duit6chers
schaarden, moeten dezen tegenwoordig
4meestal alleen „hun boontjes doppen".
De laatste dagen zijn vooral moeilijkhe
den ontstaan met betrekking tot de Duit
sche politietroepen, die volgens dc verte
genwoordigers van talrijke staten voor een
deel een militair karakter dragen, wes
halve zij bij dc bepaling van de sterkte der
effectieven, die aan do verschillende sta
ten worden toegestaan, moeten worden
meegerekend. Het valt te begrijpen, dat
dit niet naar den zin was der Duitschers,
daar de commissie voor dc effectieven heeft
uitgemaakt, dat 34000 man der Duitsche
politietroepen op één lijn met soldaten
kunnen worden gesteld. Daar in Macdo-
nald's ontwapeningsontwerp is bepaald, dat
Duitschland in totaal de beschikking mag
hebben over een leger van 200.000 man, zou
het „officieele" Duitsche leger niet grooter
mogen zijn dan 166,000 man; en aangezien
de Duitsche rijksweer 100,000 man sterk
is, zou de Duitsche legeruitbreiding slechts
66,000 man mogen bedragen.
Daar dc Duitsche vertegenwoordiger
Nadolny zich met klem tegen een derge
lijke regeling bleef verzetten, hebben dc
Engelschcn, die niet graag hun ontwerp
zagen duikelen, zich met de Duitsche de
legatie in verbinding gesteld. De talrijke
particuliere besprekingen, die naar aan
leiding van de kwestie der Schutzpolizei
zijn gehouden, hebben tenslotte tot een
gunstig resultaat geleid, daar zoowel
Frankrijk, Duitschland als Engeland cr
zich mee konden vereenigen, dat de moei
lijkheden zouden worden opgelost door een
algemeene verhooging van tien procent der
effectieven, die Macdonald aanvankelijk
aan dc hand had gedaan. Voor Duitschland
zou dit dus beteekenen, dat het behalve
200,000 soldaten, nog 20,000 gemilitariseer
de politietroepen op de been mag houden,
zoodat in het geheel van dc Duitsche effec
tieven 6lechts 34,000 20,000 14,000 man
behoeven te worden afgetrokken.
Inmiddels zijn gisteren nieuwe moeilijk
heden gerezen, daar Duitschland de uni
formisecring der legcrtypen zoo nadruk
kelijk mogelijk heeft verworpen. Dit i6 voor
dc Engelschcn, die te vergeefs hebben ge
tracht Duitschland van dit standpunt af
te brengen, een te grooter teleurstelling,
daar de unificatie der Europeesche leger-
organisaties jui6t als één der hoeksteenen
van het Engelsche ontwapeningsconcept
BUITENLAND.
Duitsche vakvereenigingen onder Hitier.
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
Zitting der Eerste Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Do incidenten in de hoofdstad.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Inval in een Haagsch opiumhol.
(Tweede Blad, pag. 1).
Noodweer boven Zuid-Limburg.
(Tweede Blad, pag. 2.)
(Medegedeeld door het K.N.M.T. te de Bilt).
Hoogste Barometerstand 767.4 te Aku-
reyri.
Laagste Barometerstand 749.5 te Valencia.
Verwachting: Zwakke tot matige. Z.
O. tot Z.W. wind, gedeeltelijk, later toene
mend bewolkt, met kans op regen of on
weer, weinig verandering in temperatuur.
Tengevolge van de snelle drukstijging in
Frankrijk en om het Kanaal vormde zich
gisteren over ons land en Zuid-Duitschland
een ondiepe uitlooper van dc depressie, dio
in Limburg zwaar onweer heeft gebracht.
Do hoofddepressie trok W.-waarts terug
maar blijft van beteekenis voor liet weer
in geheel West-Europa, zoodat aanhouden
van warm weer met af en toe kans op re
gen of onweer is te wachten. De aftrek
kende depressie in Noord Scandinavië
brengt daar nog sneeuw en koude in het
N.; in Noord- cn Oost-Duitschland wordt
het vandaag weer zeer warm met kans op
plaatselijk onweer in liet W. In Zuid-
Duitschland regent het nog. In Frankrijk
klaart do lucht op en is het grootcndeels
windstil rnet toenemende Z. wind aan de
W.-kust. De Britsche eilanden hebben vrij
koel cn regenachtig weer.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
wordt beschouwd, zoodat dit door de Duit
sclie weigering van één zijner belangrijk
6te elementen wordt beroofd. Dc Duit
schers gaven als hun opvatting te kennen,
dat het vraagstuk der unificatie nog niet
rijp was voor een decisie, waarom zij aan
de hand deden de aangelegenheid voor na
der onderzoek te verwijzen naar de perma
nente ontwapeningscommissie. Voor Hen
derson, den voorzitter, zat er toen niets
anders op dan dc kwestie voorshands maar
van de agenda af te voeren.
Wat de Duitschers verlangen, is een z.g.
gemengd leger, d.w.z. een leger, waarvan
wel-is-waar de militie den grondslag
vormt, maar dat tevens een beroepskern
moet bevatten. Vooral dc Franschen cn
Belgen, maar ook de Engelschcn, wilden
hiervan niets weten, daar h. i. een beroeps
leger uit den aard der zaak een aanvullend
element in zich bergt, terwijl een militie-
leger meer een defensief karakter draagt.
Het denkbeeld van een gemengd leger werd
dan ook met allen nadruk van do hand
gewezen. Maar hoezeer er ook bij Duitsch
land op werd aangedrongen de rijksweer
te vervangen door een legerinrichting op
den grondslag van een korlen diensttijd,
temeer daar er een innig verband bestaat
tusschen de geleidelijke vernietiging van
het zware oorlogstuig en dc uniformisec
ring der legerorganisatics, alle moeite bleef
vruchteloos. Duitschland wa6 niet bereid
toe te geven, zoodat te Gcnèvc opnieuw een
crisistoestand is ontstaan. Het compromis
inzake de politietroepen wekt echter de
hoop, dat ook ten aanzien van dc unifica
tie der legcrtypen een vergelijk tot stand
kan worden gebracht, voordat de tweede
lezing van Macdonald's ontwapeningsplan
plaats vindt
WOLLEN BADPAKJES
Voor kinderen: vanaf 95 ct.
Voor dames vanaf f 1,25
Badschoentjes vanaf 50 ct.
Mutsen in alle prijzen.
COMMUNISTISCHE TERREURGROEPEN?
Dusseldorp, 2 Mei. (V. D.) De politie
ke politie heeft in den laatstcn tijd vast
gesteld, dat communistische functionnaris-
sen terreurgroepen hebben gevormd met
het doel met vergift en ontbrandbare stof
te werken. Onlangs is in verband met deze
kwestie dc communist Kellgraf gearres
teerd. Kellgraf is van beroep galvaniseur.
Uit de zaak, waar hij werkte, bad hij 3V* Kg.
cyaannatriurn en 0.125 Kg. kopervitriool
gestolen, welke hoeveelheden voldoende
zouden zijn geweest om duizenden perso
nen te vergiftigen. Kellgraf woonde in Dus
seldorp cn in Keulen. Bij hom thuis zijn
voorts groote hoeveelheden salpeter en zwa
velzuur gevonden, zoomede gurnmihand-
schocnen. Ook in Doebcln (Saksen), was
zoo'n terreurgroep gevormd. Volgens me-
dedcelingcn van de politie zou het daar
de bedoeling zijn geweest den door de na-
tionaal-socialist'cn benoemden commissa-
ricclen burgemeester met cyaankali uit
den weg te ruimen. De benoodigdc cyaan
kali zou des ochtends door een communist
met de melk worden afgeleverd.
DE DIEPSTE ZEEDIEPTE.
N e w-Y o r k, 2 Mei (V.D.) Naar uit San
Diego (California) wordt gemeld, heeft het
tank-stoomschip der Arnerikaanscho mari
ne „Ramapo" draadloos medegedeeld, bij
metingen aan de Amerikaansche kust do
tot nu toe grootste diepte der zee te hebben
gepeild en wel van 33.006 voet (ongeveer
10.000 Meter).
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSCHE WEG 26
