DE EEMLANDER Bmtenlandsch Overzicht Buitenland 'M Bmirsoverzicht Belangrijkste Nieuws Weerbericht Licht op L J. LÜYCX ZOON OVERHEERLIJKE SLAGROOM T0MP0UCES PRIJS OER AOVERTENTIEN TISX".r^'rT" Vrijdag 12 Mei 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 268 GROOTE SPANNING IN GENEVE Het karakter der weercorpsen 8 uur 10 min. BRAND MELDE MEN AAN DE TELEFONISTE 6 cent per stuk BAKKEEIJ „DE STANDAARD" SOESTERWEG 72-73-75 - TELEFOON 995 De fijnste kwaliteit r AMER SFOORTSCfi DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS 3 ma,nd"> vo°' Amersfoort 2.10. per m.and 1 0.75. per week (met gratis verrekering tegen ongelukken» f 0.177r Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-. Afzonderll|ke nummers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERG 513 elke regel meer f0.25. Ltefdadlghetds-advertentién voor g« helft van den prijs. Kleine Advertentlïn „KEIT]ES" bil vooruitbetaling 1—5 regels 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05 De ontwapeningsconferentie in gevaar. Duitschlands onverzoenlijke houding maakt een vergelijk onmogelijk. De berichten uit Genève, voor zoover zij do ontwapeningsconferentie betreffen, heb- Iben eigenlijk nooit volkomen bemoedigend jen hoopgevend geluid, maar het laatste nieuws uit de Volkenbondsstud gewaagt van lzoo'n sombere stemming aan het Lac Le- lman, dat zonder overdrijving kan worden l gesproken van do ern3tigsto crisis, die de I ontwapeningsconferentie tot nog toe heeft beleefd Dat de zakon thans lieelemaal niet meer naar wensch gaan, houdt verband met de 1 geschillen over het toekomstige Tegertype. J Duitschland wil voorloopig nog niet al te veel weten van de uniformiseering der vas- telandsclle legerinrichtingen, daar dit fei telijk meebrengt, dat. liet van dc rijksweer afstand moet doen. Gisteren heeft Eden, de Engelsclie afgevaardigde, zich den gcheclen dag afgesloofd om de Duitschcrs tot andere inzichten te brengen, doch de dag verstreek, zonder dat een accoord tot stand kwam. Bovendien leed Duitschland gisteren to Genève een ernstige nederlaag, daar dc effectievcncommissic definitief heeft uitge- maakt, dat het particuliere leger van Iiitlcr cn dc Stahllielm in militair opzicht onge twijfeld bruikbaar zijn, waaruit volgt, dat zij bij dc berekening der effectieven, die aan de verschillende landen worden toegestaan, in meerdere of mindere mate worden mee gerekend. Door al deze oorzaken is tc Genève een uiterst kritieke toestand ontslaan, zelfs zoo kritiek, dat ernstig rekening wordt geliou den, hetzij met een verdaging gedurende geruimen tijd, hetzij met het voorgoed uit eengaan der ontwapeningsconferentie. Wan neer niet tc elfder ure een gunstige keer intreedt, zou do conferentie wel eens een zeer spoedig einde kunnen nemen, daar het in het voornemen schijnt tc liggen heden het bureau der conferentie bijen to laten komen cn morgen de hoofdcommissie. Bij deze gelegenheden zullen vermoedelijk uiterst gewichtige beslissingen worden ge nomen. waarvan liet afbreken of de be stendiging" der conferentie afhangt en pu blickelijk worden uitgemaakt aan wie het échec der conferentie is te wijten. Het on geluk hoeft ook nog gewild, dat op het kritiekste moment der conferentie door een onhandigheid een artikel van Von Neurath over de ontwapening, dat een zeer fel ka rak ter droeg, werd gepubliceerd. Het wordt niet uitgesloten geacht, dat men tenslotte tot uitstel der verdere confc rentiewerkzaamheden zal besluiten in de verwachting, dat men op dc a.s. cconomi schc wereldconferentie te Londen, waar dc voornaamste staatslieden der wereld zullen verschijnen, weer contact met elkaar zal zoeken om den wagen der ontwapenings conferentie weer in het spoor te brengen. Direct moet worden toegegeven, dat dit geen sierlijke oplossing is en ook is het zeer de vraag, of dc Duitschcrs genoegen zullen nemen met een verdaging van vele maanden. Wanneer niettemin een decisio wordt genomen in laatst-aangeduiden zin, dan zou het heel goed kunnen gebeuren, dat het ultranalionalistisclie Duitschland aankondigt, dat het in elk opzicht, ook op het gebied der ontwapening, zijn vrijheid herneemt. Zal Henderson, nu geen der par tijen bereid is toe tc geven, tenslotte het verlossende woord weten te spreken? Zal hij indruk weten tc maken op dc gedele geerden door tc verklaren, dat da misluk king der ontwapeningsconferentie onver mijdelijk tevens zal leiden tot een échec der economische wereldconferentie? Deze vragen zijn moeilijk te beantwoorden, maar aangezien de Duitschcrs niet in theorie zich tegen de uniformiseering derEuropeeschc legerstelscls hebben verzet, maar al leen bezwaren hebben ingebracht tegen het tempo van dc verandering van liet rijks- weerinstituut in een dcfensicsystecm op den grondslag der militie, is liet nog altijd mogelijk, dat op dit stuk van zaken her nieuwd overleg leidt tot toenadering. Er bestaat dan ook nog een heel klein vleugje hoop, dat het niet tot een definitieve breuk hoeft te komen. De vraag wordt behandeld of de Ontwapeningsconferentie al dan niet kan worden voortgezet RUSSISCHE MILLIARDENLEENING. Moskou, Tl Mei, (V.D.) Van officieelo zijde verluidt, dat heden een wet zal ver schijnen inzake het uitschrijven van een milliardenlccning voor dc financiering van het tweede Mjfjarenplan. OOK MEVROUW GANDHI IN VRIJ HEID GESTELD. New-Del hi, 11 Mei. (V.D.) Ook me vrouw Gandhi is vandaag, zonder voor waarden te moeten inwilligen, uit de ge vangenis van Poona ontslagen. De congresleider dr. Ansari heeft zich naar Poona begeven. Naar verluidt, zou Gandhi symptomen .van geelzucht \crtooncn. Genève, 11 Mei. (V.D.) De voorzitter der Ontwapeningsconferentie Henderson heeft de vertegenwoordigers der vijf groote mo gendheden uitgenoodigd voor een bespre king, waarin hij dc vraag wil behandelen of dc Ontwapeningsconferentie al of r.iet voortgezet kan worden. De door president Henderson bijeenge roepen zitting der vertegenwoordigers van de vijf groote mogendheden droeg een streng vertrouwelijk karakter. Om half acht werd de bijeenkomst onderbroken tot negen uur. Dc gehcele internationale pers volgt deze voor het verdere lot der ontwapeningscon ferentie beslissende bespreking met dc grootste spanning, daar volgens het alge- mecnc oordeel thans het lot der ontwape ningsconferentie cn in verband hiermede zeer vérgaande politieke kwesties op het spel 6taan. De discussies in de Commissie voor de Lcgeieffectieven. In de Commissie voor de Legcrcffeclie- ven verklaarde de Poolschc generaal Burkhart, naar aanleiding van een dis cussie over do Duitschc particuliere af- weer-organi6alies, dat hij op grond van zijn ervaring met dc organisaties der Pool- sche Opstandelingen en de wijze waarop die in liet geheim wapenen droegen en militaire oefeningen hielden, de meening had dat ook dc Duitschc afweer-organisa- ties op soortgelijke wijze werken cn hun militair karakter trachtten tc verbergen. Hij noemde in dit verband ook den vrijwil- ligen arbeidsdienst, die in de richting ging van den gewonen dienstplicht. Do Engelschc generaal Temperlcy ver klaarde, dat alleen het woord „weer"-orga- nisatic en „wcer"-sport voldoende waren om het militaire karakter aan tc tooncn, cn dat aan do militaire waarde cn dc bruikbaarheid voor militaire doeleinden der Duitschc afwcerorganisalics, niet viel te twijfelen. De vroegere chef van den Belgischen Ge- ncralen Staf Gallet uitte zich in den zelf den zin cn wees ter staving van zijn bewe ringen op de richtlijnen van het Rijks Cu ratorium voor jcugdtraining, waarbij voor al de voorziening \an bepaalde groepen met paarden geen twijfel omtrent de mili taire opleidingsdoeleinden laat. Tijdens de discussies was men liet er al gemeen over eens, dat dc Duitsche afwecr- organisaties o\cr geen wapenen beschik ken en geen wapenoefeningen kunnen houden, doch hier tegenover wees men \an verschillende kanten op het feit, dat een groot deel dezer organisaties thans als hulppolitie dienst deed en daardoor een zuiver militair karakter had gekregen. Dc Duitschc vertegenwoordiger generaal Schoenlieinz bestreed de gemaakte opmer kingen over de Duitschc afweer-organisa- ties, die hij zuiver tendentieus noemde. Dc onderhandelingen in dc commissie werden voortgezet. Bij de berekening der getalsterkten der Duitsche wcerorganisatics, welke de grond slag zullen vormen voor de berekening van de Duitsche legersterklc, deelde kolonel Lucicn, do Franscho vertegenwoordiger mede, dat dc S.A. cn S.S. organisaties 600.000 man sterk zijn, de Stahlhelm 250.000 man, do weerwolf 150.000 man. Volgens Fransche berekeningen moeten de weeror- ganisatics op 1 milliocn man sterkto wor den geschat. De Duitschc vertegenwoordiger maakte bezwaren tegen deze cijfers. „De Duitsche weercorpsen dra gen een militair karakter". De commissie voor de effectieven der Ontwapeningsconferentie heeft Donderdag bij eerste voorloopige stemming met negen tegen twee stemmen, bij acht onthoudingen besloten de in het Rijkscuratorium voor do jcugdopvocding samengevatte Duitsche weerorganisaties als organisaties met een militair karakter to verklaren. Tegen het voorstel stemden Duitschland cn Hongarije. Voor 6temdcn België, Enge land, Frankrijk, Nederland, Polen, Roeme nië, Tsjccho Slowakije, Portugal en Jocgo Slavic. Dc Verccnigdc Staten, Italië, Oostenrijk Spanje, Zweden, Finland, Japan en Turkije onthielden zich van stemming. Dit besluit wordt aan Duitsche zijde geenszins als bindend beschouwd. De Engelschcn laten den moed niet varen. Londen, 11 Mei. (V.D Te Londei schijnt men momenteel hoopvol gestemd De zooveelslc merkwaardige weck ligt achter ons. Het valt niet Te ontkennen, dat de Amslerdarnsche beurs danig is aangesto ken door den ziekelijken drang naar zake- li,kc waarden, die zich nu eenmaal uil in tijden van wankelbaar evenwicht der ver schillende landsmunten. Maar men zou ons rustig landje toch ook al weer onrecht doen door te beweren, dat het spel, ot liever de nieuwste editie daarvan, aan het Damrak in scène is gezet. Integendeel: het is zonder eenigen twijfel aan de Seine, dat dc onge breidelde haussespeculatie en verguizing van goudgerande schuldbrieven na den val van den dollar het eerste en het krachtig ste een aanvang hebben genomen. Reeds bij na veertien dagen „vlucht" het Parijsche ka pitaal in bekende internationale aandeelen, waaronder niet in de laatste plaats dat der Koninklijke Petroleum, die, als volbloed „valulafonds", hieraan en hieraan alleen hun geweldige spurt der laatste dagen danken, want overigens zou men niét weten, waarom er vlak voor de declaratie van een vermoe delijk slechts zeer matig dividend over 1932 (dat te Londen op 4 a 6 wordt geschat, hetgeen ons vrij juist toeschijnt) bijzondere reden zou zijn om ze dermate in het zosne lle te zetten. Nadat aldus Parijs als gangmakyr had ge diend, werd de wel zéér voorbarige deva luatie-hausse (zich verkeerdelijk noemende cn schrijvende inflaliehausse) te Amsterdam voortgezet en de week sloot in een stem ming, die op dit weinig nobele pad zelfs een zeker hoogtepunt voorstelde. 1 egclijk werden onze beste staatsfondsen om zoo te zeggen in een hoek getrapt. liet feit, dat ondanks het groeiend wan trouwen de Fransche frank zich tegen hel gouduitvocrpuit aan handhaafde, komt al lerminst door cenigerlei bewondering t ons publiek voor' de wijze, waarop de staats financiën te Parijs worden bc- of mishan deld, maar uitsluitend door dc omstandig heid. dat men bij de Batque de France zoo gemakkelijk aan goud kan komen, welk voor recht den bezoeker van de Nederlandsche Bank nu is ontzegd. Daar het Nederland sche publiek bezeten is door den drang naar dit gele metaal, zit er niets anders op dan hetzelve snaar via buitenlandschc goudde viezen aan te voeren. Ten einde het opge schrikte publick legen zichzelve te bescher men, schijnt er volgens onze betrouwbare in lichtingen in de afgeloopen week te zijn be sloten, dat de groote banken minst geno men hun medewerking er niet langer toe zullen verleencn, dat valutatransacties ter line van goudhamsteren, waarbij de Ned Bank, krachtens haar verbintenis tegenover de regeering, nu eenmaal gehouden is goud af te geven, verder als zuigpomp van onzen cenlralcn goudschat zullen blijven werken. Wij zeggen: centralen goudschat, want het overgroote deel daarvan keert weer in de kluizen van particuliere bezitters terug maar daarvoor hebben de kritikasters van onze landsmunt nu eenmaal geen oor. En voor zoover dc huidige acute crisis er toe kan leiden, dal uitheerasch vlottend kapitaal onze geldmarkt den rug toewendt, behoeft zulks volstrekt niet onverdeeld te worden betreurd, daar dat geld onze prolongatie markt leclijk obstrueert en toch een onbc trouwbaar clement is. In Engeland heelt men tegenover dc vlucht in het van dc laatste weken immers al weer het egalisatiefonds met niet minder dan 200 mniioen moeten verhoogen om gewapend te zijn, als die saldi weer eens voor de zooveelslc maal in omgekeerde richting den kolder in den kop mochten krijgen. Undcrtusschen is het goud- agio van gemunt geld hier te lande tot 5 v/c gestegen. Dezulken, die dus in panischen schriK hun goede rentedragende papieren wegsmijten orn er goud voor in dc plaats tc koopen, beginnen met minstens 10 verlies (5 disagio op hun schuldbrief en 5 c/o agio op goud) ongerekend het voortdurende renteverlies. Zelfs, indien dc gulden van het goud losraakt (waarvan nog steeds geen en kel symptoom) dan nog zou het disagio ver moedelijk niet opwegen tegen dc zekere verliezen, die dc ongeschrikten zich thans moedwillig en zeer voorbarig, waarschijn lijk zelfs geheel onnoodig, getroosten, daar zij in twee jaar, inclusief renteverlies, reeds bijna 20 achterop zouden zijn geraakt cn alsdan, gemeenzaam, maar in dit geval stel lig niet ten onrecht gesproken: mal uit, mal thuis zijn, nog afgezien van het waarschijn lijk later herstel van hun schuldbrieven, bla kende uit het in een vorig overzicht afge drukt koersstaaljc. Buitendien is het koopen van goud een zeer anti-sociale en antinationale daad, daar het gele metaal in particulier bezit geen enkele vruchtbare functie meer ver vult, terwijl het bij de Centrale Bank wel iswaar, niet als dekking, maar wel als regu lateur van de nationale betalingsbalans uiterst nuttig kan werken. Wat er staat te gebeuren, kan niemand voorzien, en wat vandaag nog absurd lijkt, kan morgen wer kelijkheid zijn geworden. Maar hij, die ge lijk hierboven geschetst, nu nog goud met 5 agio koopt cn zijn goede schuldbrieven met groot disagio verkoopt, snijdt zichzelve in het vleesch en lokt de catastrophe, waar tegen hij zich gedeeltelijk denkt te wapenen, nog zelt uit ook. Vandaar, dat men voor aandeelen H.V.A. tenslotte ruim 2 maal pari betaalt, ofschoon het voorgestelde dividend van andermaal 5 uiteraard niet veel meer dan een de monstratie van innerlijke kracht kan zijn, en het nog minstens 2 a 3 jaar moet duren, vcordat een reëel rendement mogelijk wij zeggen niet: waarschijnlijk is. De kooplust van aandeelen was mede toe tc schrijven aan omruil van renteloozc gcldsaldi in dc populair geworden zakelijke waarden, nu men geld als belegging plotse ling gevaarlijk begon te achten en men be hoeft slechts naar de saldi van banken en particulieren bij de Ncd. Bank te zien om te begrijpen, dat de beurs uit d:en hoofde heel wat kooplust te verwerken kan krijgen, die geenszins afhangt van obligatiebaissiers. Merkwaardig was stellig de stijging in aan deelen Ned. Bank. Dc dividendmoge- lijkhedèn blijven immers volgens de met den staat getroficn regeling nog tamelijk be perkt. Als nieuw curiosum ,,cru 1933" prijken thans in de prijscourant voor Belgische §- lecningen aparte noteeringen voor afgestem pelde en niet-afgestempelde stukken. De korte inleveringstermijn is zeer verklaar baar, daar Brussel den Yankees, die dc we reld met hun dollarpoliliek moedwillig weer in een nieuwe maalstroom stortten, zijn goudgunsten niet deelachtig wilde laten worden. Uncle Sam betaalt immers zijn eigenhandig onderteekende staatsobligaties met een juweel van een goudclausule ook aan uithcemsche bezitters kalmweg in pa pieren dollars. Ten aanzien van Amerika kunnen wij dit maal kort zijn. Wallstrect bereikte n.l. in den afgeloopen week een punt van statische koerscurven, dat de hoogste belangstelling van dc vakspcculantcn wekte, daar ongeveer dc stand van j.l. September wederom was bereikt. Volgens de Dow-Jones leeningen zou een overschrijden van dat vorig hoogtepunt een buitengewoon sterke aanwij zing hebben gegeven dat dc hausse verder voortgang zou hebben, m.m, dat de conjunc tuur definitief was omgeslagen. Maar in brecdc kringen twijfelde men aan zulk een overschrijden temeer, daar de „springplank" ditmaal wel erg laag was geweest en dc stijging vrijwel zonder onderbreking plaats vond. BUITENLAND Grooto spanning te Genève. (Eerste Blad, pag. 1)< De nazi's stoken vuurtjes. (Derde Blad, pag. 1)«' Rosenberg's besprekingen to Londen. (Derde Blad, pag. 1). BINNENLAND. Overleden prof. mr. A. van Gijn. (Tweede Blad, pag. 3). De inbraak op liet kasteel Nijcnrode in elkaar gezet; 9 personen, waaronder dc be woner, gearresteerd. (Tweede Blad, pag. 1). STADSNIEUWS. De afwatering van de Geld. Vallei. (Eerste Blad, pag. 3). Wederom eenige overtredingen van de Crisis-Varkcnswct voor liet kantongerecht. (Eerste Blad, pag. 3). Het begrip „Vrijheid' cn dc Vrouwenbe^ weging. (Eerste Blad, pag. 2). Medegedeeld door het K. N. M. I. te Do Bilt. Hoogste barometerstand 76G.8 te Vargö. Laagste barometerstand 752.9 te Memel. Verwachting: Meest zwakke, N. tot W. wind, half tot zwaar bewolkt, weinig of geen regen, later nog kans op regen of onweersbuien, wei nig verandering in temperatuur. De depressiekern, die gisteren ten Z. O. van oii6 land lag, verdween uit het waar nemingsgebied. In het O. en ver in het W. liggen vlakke depressies, die in het O., met hoogc temperaturen. In het Z. W. en N. cn N. O. liggen gebieden van hoogen lucht druk. Op IJsland is de luchtdruk stijgende. In Ierland zwak dalende. Allcrwege zijn de winden zeer zwak en de luchtdrukver- schillen gering, terwijl over geheel Europa de temperatuur geen groote tegenstellin gen vertoont. Uit Zuid-Beieren en de Alpen worden zware regens gemeld. In ons land vielen in den middag onweersregens. Bij het geringe luchldrukverval zullen de winden in ons land zwak blijven, terwijl in den middag nog kans blijft bestaan op onweersbui (jes. te zijn ten aanzien van dc mogelijkheid om de moeilijkheden tc Genève tc overwinnen. Volgens den medewerker van dc Daily Telegraph komt dit gedeeltelijk door dc duidelijke taal van Roosevelt, gedeeltelijk ook door dc verklaringen van den Duit- 6chcn rijksweorministcr, generaal von Blomberg, die heeft gewezen op dc moei lijkheid van plotselinge reorganisatie van het Duitschc beroepsleger in een militie- leger. Men moet toegeven, dat een over gangstijd hiertoe noodig is. Eenige Duit sche eischen gingen misschien Ie ver, doch andere vroegen niet meer dan reeds in dc verklaring van sir John Simon over het toestaan van een klein aantal tot nog toe voor Duitschland niet geoorloofde wapens was genoemd. Dc Duitsche cisch tot af schaffing van duikbootcn cn van dc mili taire luchtvaart stemt overeen met den oor- 6pronkelijken Engelsch-Amcrikaanschcn cisch, die op het oogcnblik echter niet practisch uitvoerbaar is. Een bericht uit Genève aan dc Times zegt, dat niemand heeft verwacht, dat Duitschland zijn dcfcnsiosysteein in een oogwenk kon wijzigen. Aangezien dc Duit schcrs tot nog toe echter niet met eigen plannen zijn gekomen, kondén dc thans gevoerde particuliere besprekingen van Nadolny een verdere gelegenheid bieden om met verstandige voorstellen te komen, dio passen in het kader der ontwerp- convcntic. De besprekingen zonder resultaat De besprekingen van hedenavond zijn zonder resultaat verloooen. Met het oog op de onoverbrugbare tegenstelling is door dc voornaamste mogendheden overeengekomen het presidium der Ontwapeningsconferentie Vrijdag het Engclsche voorstel in tweede lezing en het Duitsche ter definitieve stem ming voor te leggen. Van Duitsche zijde werd hiertegen gestemd. Do beslissing ligt nu bij het presidium. De hoofdcommissie zal nog Zaterdag bijeenkomen. RIJDT VEILIG! Gebruikt geen alcohol wanneer ge daarna nog moet rijden! LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 Matzijden Onderkleeding Onderjurken, Directoires, Chemises. Een fijn artikel. JAPANSCHE VLIEGTUIGEN WERPEN PAMFLETTEN BOVEN PEKING. Peking, 11 Mei. (V. D.) Hedenmorgen verschenen boven Peking vliegtuigen, die men meende te herkennen als Japanschc bombardementsvliegtuigen, die strooibiljet ten naar beneden wierpen, waarin zij dc Chineesche soldaten opwekten naar de Ja- pansche cn Mandsjocrijsche troepen over te loopen, teneinde Peking cn Tientsin te bewaren voor do vernieling bij een even tueel gevecht om de bezetting der stad. Dc oproep richtte zich tevens tot liet Chinee sche volk met een opwekking aan dc twee Aziatische volken om in vrede met elkaar to leven. OPZIENBARENDE KERKDIEFSTAL. Bamberg, 11 Mei. (II.X.) Opnieuw is een opzienbarende kerkdiefstal gepleegd en w el in dc op den door Victor von Scheffel's iicd bekende Staffclberg gelegen Adclgond- kapel. Deze kapel is op ongeveer een uur afstands gelegen van de Vcertienhciligen- kerk, w aar pas onlangs ingebroken is. Voor alle kerken in Oberfranken wordt thans een bizondere bewaking ingesteld of wor den bizondcrc veiligheidsmaatregelen ge troffen. Zoo zullen dc kostbaarheden des avonds op een veilige plaats opgeborgen worden

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1