J| RUIME KEUZE
DE EEMLANDEü
Amersfoort
Bmlteelaodsch
Overzicht
DeZOMERTIJD
uit mooi
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
Licht
Medische Help
L. J. LUVOX ZOON
Firma DUIM BURGER
Zaterdag 13 Mei 1933Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 269
DEBESPREKINGENIN
WASHINGTON
HITLER ZAL DE WERELD
INLICHTEN
SLECHTS 14 DAGEN!
CHEMISCH REINIGEN
EN OPPERSEN VAN
PROFITEERT HIERVAN.
^CTi£?T
EEN OPERATIE IN IIET
HOOGE NOORDEN
VOLMACHTEN VOOR DE
BELGISCHE REGEERING
8 uur 13 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS f*r 3 maandra v°°' Amcrifoort 2.10. ptr maand 1 0.75, per
week (ran gratis veriektrlng tegen ongelukken) 0.17'/r
Binnenland franco per post per 3 maanden {3.-. Afzonderlijk. nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC. 51J
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
eikeregel meer f0.25. Liefdadlghelds-advertentlSn voor dt
h^Ift van den prijs. Kleine Advertentlèn „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regels
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Nog geen definitieve break
te Genève. Redding dei
conforentio dank zij een
compromisvoorstel van Hen
derson.
In ons vorig overzicht hebben wij uiteen
gezet, dat de ontwapeningsconferentie mo
menteel een zeer gevaarlijke crisis door
maakt en bet werd zelfs niet uitgesloten ge
acht, dat het gisteren tot een definitieve
breuk zou komen. Dat dit niet is geschied,
is tc danken aan den ijver van den voorzit
ter der conferentie, den Engelschman Hen
derson, dio in het Labourkabinet van Mac-
j donald minister van buitenlandschc zaken
was. Hij kwam met een compromisvoorstel
voor den dag, dat door bet bureau der con
ferentie unaniem werd aanvaard.
Hetgeen Henderson aan de hand deed,
komt hierop neer, dat Maandag, overeen
komstig het verlangen der Duitsche dclcga
tie, in de algemeene commissie van gedach-
ten zal worden gewisseld over het oorlogs
tuig der landlegers, maar om de Franschcn
op hun beurt gunstig tc stemmen, werd
voorts besloten, dat tegelijkertijd gelegen
heid zal worden gegeven het vraagstuk van
de unificatie der leger inrichtingen aan de
orde te stellen, daar dit probleem zeer nauw
samenhangt met dat van het oorlogsmate
riaal. Men ziet dus, dat, al is Genève tijde
lijk over het doodo punt hen gekomen, do
moeilijkheden inmiddels dezelfde zijn ge
bleven, daar do principieele tegenstellingen
nog geenszins zijn opgeheven. Dat de confe
J rentic wordt voortgezet, is ondertusschen
reeds een bescheiden vooruitgang, maar het
is dc vraag, of deze ontspanning van lan
gen duur zal zijn. Er wordt dan ook reeds
opgemerkt, dat „redding der conferentie"
het best vertaald zou kunnen worden door
i „een kort uitstel van executie", maar de
optimisten mcencn, dat. nu er weer een
beetje tijd is gewonnen en geen der mo
gendheden gaarne verantwoordelijk wordt
gesteld voor de mislukking der ontwape
ningsconferentie, de kansen op een vergelijk
nog niet heelemaal zijn verkeken. In elk
geval schijnt het, dat Henderson het erop
aan wil sturen, het leven der conferentie te
rekken tot 12 Juni, den dag. waarop in do
Engelsche hoofdstad dc economische we
reldconferentie wordt geopend en dus door
dc aanwezigheid van vele vooraanstaande
politici nieuwe mogelijkheden voer onder
ling contact en dus mogelijkheden voor
overeenstemming worden geschapen. Ook
wordt reeds gesproken van een verdaging
der ontwapeningsconferentie van Juni tol
October, zoodat de stalen dan vier maanden
voor dc boeg zouden hebben om hun onder
linge geschillen te regelen.
Dat de Duitschers tegenwoordig geen ple
zierige dagen beleven, behoeft geen betoog:
ze nemen te Genève een uiterst vereenzaam
de positie in, daar Engeland, dat tot dusver
meermalen de partij van Duitschland koos,
thans tot een tegenstander is geworden,
sinds Hitier aan het hoofd der regccring is
komen to staan. Niet alleen in het Lager
huis is scherpe kritiek op het bewind in
Duitschland gevoerd, maar ook in het IIoo-
gerhuis is dc houding van Duitschland tc
Genève scherp gegispt en wel door niemand
minder dan lord Hailsham, den minister
van oorlog. Bovendien is Rosenberg, "Hitler's
afgezant, dio speciaal naar Londen is ge
zonden om de Engclschen over 'In gebeur
tenissen in Duitschland in tc lichten, een
verre van vriendelijke bejegening tc beurt
gevallen. Amerika cn Italic, hoewel niet be
zicld door dezelfde gevoelens als Engeland
cn Frankrijk, laten Duitschland tc Genève
eveneens meer of minder in den steek, zoo
dat het zich overal door vijanden ziet om
ringd. Duitschland voelt zich allcrwcge in
de wereld miskend en onder deze omstan
digheden valt liet niet te verbazen, dat van
Duitsche zijde een poging wordt gedaan
om dc andere mogendheden te intimidceren
en wel in den vorm eener aankondiging,
dat Duitschland, mocht de ontwapenings
conferentie tot een échec leiden en Duitsch
land de toegezegde militaire rechtsgelijkheid
worden onthouden, het tot herbewapening
zal overgaan, zonder daarvoor dc toestem
ming der anderen te vragen, üc Franschcn
cn ook sommige Engclschen voorzien,
'dat Duitschland er niet voor terug zal dein
zen, dit dreigement in daden om tc zetten
en laten in verband hiermee uitkomen, dat
het verdrag van Versailles verder van
kracht zal blijven, wanneer als uitvloeisel
van Duitsclilands stijfhoofdigheid tc Genève
de conferentie uiteen zou gaan, zonderdat
men tot een algemeen verdrag zou zijn ge
komen, waarin beperking der weermachten
en vermindering van het oorlogsmateriaal
zouden zijn belichaamd.
OPHEFFING VAN SOCIALISTISCHE
ORGANISATIES.
Slees Wijk, 12 Mei. (V.D.) Dc plaatse
lijke en districtsorganisaties der S.P.D. in
Sleeswijk en dn sidceling Sleeswijk van de
Reichsbanner hebben zelf lol opheffing be
sloten
Een gemeenschappelijke verklaring
van Roosevelt en Schacht
Washington, 12 Mei. (V. D.) De pre
sident der Vereenigde Staten, Roosevelt, en
de president der Duitsche rijksbank, dr.
Schacht, publiceeren een gemeenschappe
lijke verklaring over hun besprekingen,
waarin zij er den nadruk op leggen, dat dc
wereld dringend behoefte heeft aan mili
taire cn economische ontwapening. Verder
wordt dan verklaard:
Wij hebben ons bij onze onderhandelin
gen laten leiden door do hoop, dat de eco
nomische wereldconferentie in Londen rc-
sulatcn zal opleveren. Snelle cn vérgaande
oplossingen zijn noodig om het wereldbe
drijfsleven tc redden. Wij zijn er van over
tuigd, dat dit onmogelijk is, zoolang niet
gelijk met dc economische ook de militaire
ontwapening wordt nagestreefd. Wij wijzen
verder op dc noodzakelijkheid belemmerin
gen van den internationalen handel zoo
snel mogelijk uit den weg te ruimen en
wij houden de schepping van stabiele mone
taire verhoudingen voor even belangrijk.
Kwesties betreffende bedrijfsleven cn valu
ta zijn zoo zeer met elkander verbonden,
dat beider regeling hand in hand moet
gaan. Tot het herstel der orde in het eco
nomische leven zal zijn ingetreden, n.l. dc
verdwijning van de werkloosheid, moeten
pogingen worden gedaan de werkloozcn te
helpen door een gezonde credietuitbrciding
in het binnenland en door een gemeen
schappelijk internationaal program tot mo-
biliseering van openbare cn particuliere
credicten voor productieve doeleinden. In
ternationale samenwerking evenwel is
vooral noodig om het bedrijfsleven te her
stellen en den vrede te verzekeren. Dc
wereld moet geholpen worden door een
krachtige aanvatting van de huidige pro
blemen, in den aangegeven zin.
Dr. Schacht is naar New York vertrokken.
Een verklaring over de buiten
landsche politiek
Berlijn, 12 Mei (V.D.) In de tegen 17
Mei bijeengeroepen zitting van den Rijks
dag zai Rijkskanselier Adolf Hitler een ver
klaring afleggen namens d.- Rijksrcgeering
over de principieele kwesties der Duitsche
buitenlandsche politiek. De eigenlijke aan
leiding voor de bijeenroeping van den
Rijksdag is het gisteren genomen besluit
van do commissie voor de effectieven der
Ontwapeningsconferentie, waarbij dc Duit
sche wecrorganisaties van militair karakter
worden genoemd. Dit besluit heeft bij dc
Rijksregcering een groote bevreemding te
weeggebracht
In de zitting van don Rijksdag zullen
zeer zeker ook de afzónderlijke fracties aan
het woord komen. Dc Rijkskanselier zal
niet op bizonderheden ingaan, maar slechts
principieel dc buitcnland6cho politiek be
spreken. Verklaard wordt, dat liet juist na
dc ontwikkeling, welke dc gebeurtenissen
in Genève hebben genomen, dringend ver-
eischt is, dat de wereld eens gezegd wordt
hoe Duitschland staat tegenover het pro
bleem der buitenlandsche politiek.
Het bureau van den Rijksdag was ge
heel verrast door het besluit den Rijksdag
bijeen te roepon. De telegrafische uilnoodl-
gingen aan de Rijksdagleden zullen pas
Zaterdag worden verzonden. Het betreft dc
derde plenaire zitting van don nieuwen
Rijksdag, welke in dc zalen van de Kroll-
opera zal worden gehouden. Sinds dc Rijks
dagzitting in de maand Maart zijn de par
tijverhoudingen iets gewijzigd. Het aantal
leden der N.S.D.A.P. is van 288 tot 291 ge
stegen. Er zijn verder 120 sociaal democra
ten, 73 Centrumafgevaardigden. 53 van het
D.N. front, 19 Rciersche Volkspartij cn
voorts 5 leden der staatspartij, l van den
Volksdicust on een lid van dc Duitsche
Volkspartij. Door dc uitschakeling der
communisten telt de Rijksdag nog slechts
5G6 leden, zoodat de fractie der N.S.D.A.P.
de meerderheid heeft.
Men neemt aan dat de meeste fracties
reeds op 16 Mei bijeen zullen komen. Hoe
veel zittingen do Rijksdag zal houden, i6
nog niet bekend.
VAKVEREENIGINGSHUIS IN
DANTZIG BEZET.
Dantzig, 12 Mei. (V. D.) Vrijdagmid
dag om twee werd liet tehuis der vrije
vakvereenigingeh door een afdecling Schu-
po bezet. Een uur later werd de liaken-
kruisvlag uitgehangen. Een persoon is ge
arresteerd.
Wij maken er onze lezers even
op attent, dat in den nacht van
Zondag op Maandag de Zomertijd
ingaat. Men denke er dus aan
Zondagavond zijn uurwerken een
uur vooruit te zetten!
Om nog meer bekendheid te geven
aan onze zaak, bieden wij U aan
Heerencostuums f 3.00
Regenjassen f 2.50
Hoedenf 1.00
Mantelcostuums f 3.00
Mantelsf 2.50'
Stoomververij Chem. Reiniging
Winkel Langestraat 117.
Fabriek Tuinstraat 20.
Telef. 1717
Telef. 1726
Een kranige dokter en een kranige
boerenvrouw
Stockholm, 12 Mei. (1I.N.) Dezer da
gen is de gouden medaille voor verdienste
lijke daden toegekend aan dr. Sten Ström-
bom, die zijn praktijk te Dorolea in Lap
land uitoefent. I)c dokter werd op zekeren
dag geroepen om hulp Ic verleenen aan
een boerenvrouw, die op een ver afgelegen
hoeve woonde cn een gezwel in haar keel
had, waardoor zij dreigde tc stikken. Na
een inspannende reis van negen uur
kwam de dokter des nachts om 2 uur aan.
Hij bevond, dat operatief ingrijpen terstond
noodig was. Hij bad echter geen instru
menten bij zich. Zoo goed mogelijk werd
het bed tot operatietafel ingericht cn met
een gewoon mes maakte dc dokter een
opening in den keel, om dc patiënte in
staat tc stellen adem tc halen. Voorts
6need dc dokter van zijn stethoscoop een
pijpje rubber af, dat hij door dc wonde
bracht om de opening open tc houden.
De operatie gelukte dank zij dc bewon
derenswaardige kalmte en zclfbehecr-
sching van dc vrouw. Des morgens werd
om een ambulanccvlicgtuig geseind, ter
wijl dc vrouw op een 6lec werd geplaatst,
teneinde baar naar een meer te brengen,
waar het vliegtuig zou dalen. Tengevolge
van een dikken mist was het echter het
vliegtuig niet mogelijk te landen, zoodat
het weer moest terugkceren. Dc ongelukki
ge vrouw moest thans uren lang per 6lec
vervoerd worden in een zeer bergachtige
streek, waar begane paden ontbraken. Zij
leed ontzettend, doch was zoo krachtig
van geest, dat zij haar begeleiders toch nog
woorden van bemoediging toesprak. Ten
slotte werd het kleine ziekenhuis van Do-
rotca bereikt, waar de operatic behoorlijk
uitgevoerd kon worden. In het begin ging
alles goed, doch na enkele weken ontwik
kelde zich tengevolge van dc doorgestane
vermoeienissen trombose, zoodat ten slotte
toch de dood intrad. Toen dc dokter ver
nam, welke onderscheiding hem was toe
gedacht, protesteerde hij daartegen, om
dat hij slechts zijn plicht had verricht. Ilij
zeide, dat, indien zijn patiënt nog geleefd
had, deze veel meer recht op dc onder
scheiding zou hebben gehad wegens haar
heldhaftig gedrag.
WERVELSTORM IN TEXAS.
New York, 11 Mei (H.N.). In Texas
heeft een wervelstorm veel schade aangc
richt. Vijf personen zijn om het leven ge
komen.
MORIELJES.
Dezer dagen kwam weer een mijnheer bij
me met „zoo n sponsachtig gewas, dal bij ons
in den tuin is opgekomen.'" De veronderstel
ling, dat het zeker wel een paddenstoel was,
kon ik bevestigen. Het was weer een moriclje,
een van die buitengewoon smakelijke en dus
veelbegeerde soorten, waarvan het heet, dat
hij, die uitvindt hoe deze dingen te teelen,
een fortuin rijk zal zijn. Edoch, niettegen
staande allerlei pogingen, is het nog altijd
niet gelukt morieljes Ie teelen zooals bijvoor
beeld champignons. En, wanneer ik naga, hoe
deze zwammen telkens bij enkele exempla
ren maar in onze stad worden gevonden, dan
geloof ik reeds daaruit te mogen concludee-
ren, dat morieljes niet als champignons moe
ten worden gestekt, dus uit stukjes mycelium
gekweekt, inaar gezaaid als sporen.
Immers ik ontving in enkele jaren exem
plaren van de volgende plaatsen of Mg ze
daar staan: het bosch van den Snoekheuvel
up het Stort, het plantsoen bij Monnikendam,
den tuin van het oude weeshuis, thans jeugd
herberg, den tuin van Dr. Van Rij in de
Oldenbamcveltlaan, bij het knuppelbruggelje
op 't Davidshof. en nu uit den tuin van tand
arts Van den Berg in dc Muurhuizen. Dit
wijst op een verspreiding door den wind cn
dal ze op de oude standplaatsen niet weer
verschijnen, op een mycelium, dal niet ge
makkelijk fructificcert, zelfs misschien niet
eens stand houdt.
Intusschen is het voorkomen van morieljes
altijd een mycologisch extraatje, cn houd ik
me graag aanbevolen voor vermelding van
nieuwe vondsten. Mochten ze in eenigc exem
plaren bijeen groeien, dan is dit ook nog een
gastronomisch voordeeltje, mits men ze ge
kookt gebruikt. Rauw zijn ze vergiftig, we
gens het cr in voorkomend helvellazuur, dat
echter bij koking onmiddellijk verdampt.
Hclvella's zijn er in verschillende soorten,
vooral in de duinstreken. Ze worden wel ge
droogd en in slopflcsschen bewaard cn ge
weckt. Het schijnt echter dat bij het wecken
veel van het heerlijk aroma verloren gaat.
A. JOMAN.
P.S. De nadenkende lezers van mijn vorig
stukje zullen wel begrepen hebben, dat de
draaihals zijn kop wel achterin zijn nek
kan leggen; doch hoe hij dat in zijn hek
zou moeten doen, zooals de zetter vermeldde
moet hij ons eens uitleggen.
Wetsontwerp aangenomen, nadat de
Kamer 27 uur onafgebroken
vergaderde
Brussel. 12 Mei. (II.N.) Bij de behan
deling van de volmachtenwet in de Belgi
sche Kamer is het lot rumoerige tooneelen
gekomen. Toen Vanderveldc cr op wees,
dat deze wet feitelijk een poging is om een
dictatuur in tc voeren, maakte dc vertogen
woordigcr van dc regeering een opmerking
over dc Duitsch socialisten, die hij laf
aards noemde. Dit ontlokte lievige protes
ten aan dc socialistische kamerleden. Het
lawaai werd ten slotte zoo groot, dat de
zitting geschorst moest worden.
Brussel, 12 Mei. (V.D.) Het wetsont
werp waarbij aan do Belgische regccring
volmachten worden verleend, is in stem
ming gebracht en aangenomen met 9G te
gen 82 stemmen bij drie onthoudingen.
Deze stemming heeft plaats gehad, nadat
de Kamer gedurende 27 uren onafgebro
ken had vergaderd.
CONCENTRATIE VAN RUSSISCHE
TROEPEN BIJ DE MANDSJOE-
RIJSCHE GRENS.
Londen, 12 Mei. (II.N.) Dc regeering
van Mandsjoerijc deelt in een officieel be
richt mede, dat dc sovjetregeering aan de
grens in Siberië troepen concentreert. On
geveer 5000 man 6taan thans zeer dicht bij
dc grens van Mandsjoerijc. De sovjetregee
ring verklaart dc aanwezigheid dezer troe
pen hiermede, dat zij noodig zijn om aan
het optreden van Wit-Russischo benden
een einde tc maken.
AARDSCHOKKEN IN GRIEKENLAND.
Athene. 12 Mei. (V.D.) In geheel Noord-
Griekenland zijn wederom ccnigc aard
schokken waargenomen. liet centrum van
de beving ligt nabij de reeds in het najaar
van 1932 zwaar geteisterde stad Jcrissos.
ACHTER HITLER.
Danzig, 12 Mei. (V.D.) Dc besturen der
chr.-nationale vakbonden le Danzig publi
ceeren een verklaring, dat ook in Danzig
de chr.-nationale vakbeweging zich onvoor
waardelijk achter Hitler schaart.
BUITENLAND.
Het bemiddelingsvoorstel van Henderson
aangenomen.
(Derde Blad Pag. 1.)
STADSNIEUWS.
De afwatering van de Geld. Vallei.
(Eerste Blad, pag. 2).
Vergadering van dc Kamer van Koop
handel.
(Eerste Blad, pag. 2).
Medegedeeld door het K.N.M.I. te Dc Bilt
Iloogsto barometerstand 767.0 tc Vardo.
Laagste barometerstand 750.0 to Riga.
Verwachting:
Zwakke wind, meest uit. Z. richtingen,
half tot zwaar bewolkt of betrokken, wei
nig of geen regen, iets warmer.
Dc veranderingen in de lucbtdrukverdee-
ling zijn zeer gering. Zoowel de depressies
in liet O. als die in het W. zijn stationnair.
D elioogc dru kin het N. neemt in beteekc-
nis toe, die in het Z. af, waardoor liet
strook vorm ig gebied van lagcrcn luchtdruk,
dat do beide depressies verbindt, breeder
wordt. In dit gebied heerschcn overal
zwakke winden cn bewolkt weer met lichte
regen. Zware regens vielen in Münchcn en
VVeenen cn verder in Stockholm. In het
centrum van liet vlakke gebied van hoo-
gen luchtdruk over Frankrijk hecrscht wind
stil cn betrokken weer. De bovcnluchttern-
peraturen boven Duitschland blijven laag.
Het is to verwachten, dat de W. depressie
geleidelijk veel zal winnen en zachter weer
zal brengen. Aanvankelijk echter nog zon-
er neerslag van beteckenis.
Zondag hebben dienst de doktoren Kolk,
Honig en Mertens zur Borg.
Zondag en de gehccle week 's nachts
heelt dienst dc apotheek der firma v. d.
Bovenkamp.
RIJDT VEILIG!
Wielrijders, rijdt nimmer met
meer dan twee naast elkander.
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Dagelijksch ontvangen wij
Sjaals, Kragen, Rüchen, knoopen
en andere nieuwe snufjes.
BEVORDERING DER BOUWNIJVERHEID.
Ameiikaansch regeeringspro-
gram,
Washington, 11 Mei. (V. D.) Dc
Amerikaanschc regccring heeft een belang
rijk program uitgewerkt, dat voorziet in
een indirccto controle op de Amerikaan
schc industrie door de regccring en dc be
vordering van de bouwnijverheid, waar
voor vele raillioenen dollar beschikbaar
zullen worden gesteld. Het plan wil nau
wer samenwerking tusschcn regeering cn
industrie brengen tot het oefenen van con-
tröle op de productie, toepassing van een
korteren arbeidstijd cn stabiliseèring van
de loonen. Men acht het zeker, dat het
congres liet ontwerp zal aannemen.
DE GRAF ZEPPELIN IN ZUID-
AMERIKA.
Hamburg, 11 Mei. (V.D.) Dc Hamburg-
Amerikalijn deelt mede, dat het luchtschip
Graf Zeppelin hedenochtend te Rio do Ja
neiro is aangekomen.
Nog in den loop van Donderdag zal het
luchtschip via Pernambuco naar Europa
terugkceren.
DAMES-MODE ZAAK
ARNHEMSCHE WEG 26