Een onderhoud met Einstein
A. H. VAN NIEUWKERK N.V.
De ondergang der Joden
DE MALVERSATIES
TE EDE
WAT ETEN WIJ MORGEN?
E BENOODIGDE VISCH even bestellen bij
GLASTRA'S V1SCHHANDEL
OPENBARE LEESZAAL
TE HILVERSUM
Onze Postvliegers
onderweg
Radioprogramma
WIJ HEBBEN KEUZE UIT RUIM 250
KARPETTEN
PROFITEERT VAN ONZE A.B.C. RECLAME
Korte Beekstr. 6 Tel. 543 Beekenst.laan 10
COMPLETE MEUBILEERING 18 M ODELK AMERS
HUMORHOEKJE
Het ergste in Duitschland vindt de
professor het algemeene zwijgen
Men schrijft ons:
De weg tot een man van bcteekenis leidt
meestal door tal van deuren en anticham
bres. Om tot prof. Einstein door te drin
gen, heeft men echter geen langen weg af
te leggen.
In De liaan, gelegen tusschen Oostende
en Blankcnbcrghc, kent ieder kind de villa
„Lc Savoyarde", een klein huis, gelegen
temidden van de duinen.
Nog zijn de grooto hotels gesloten; pro
fessoren, die hun verblijf in de kleine zo-
mervilla's hebben ingericht, behooren tot
dn weinige gasten van hot plaatsje. Door
den regen en de modder komen wij tot een
kleine achterdeur. Zij is geopend; er is geen
bel op „Savoyarde". Vervolgens duwen wij
de deur verder openen wij staan direct
midden in de eetkamer van do familie Ein
stein. De inrichting is zeer eenvoudig: boe-
renmeubelen van gebeitst hout, op de tafel
een blauw-wit geruit kleed. Op den schoor
steen ligt een oude viool, die, zooals men
reeds uit Berlijn kan weten, de weinige
vrije uren van den professor in beslag
neemt.
PROF. EINSTEIN.
„Mijn man is niet huis," zegt mevrouw
Einstein na een korte begroeting. „Maar u
zult hem zeker daar buiten in do duinen
kunnen vinden". En dan verontschuldigt
zich de huisvrouw: zij is juist aan hot
koken. Do Einstein's hebben bun eenvou
dig leven niet veranderd.
Het stormt en onweert buiten; niet be
paald een behaaglijko atmosfeer voor wan
delaars.
Op het strand is slechts één enkele man
to zien. Reeds van verre kan men hem
herkennen aan de waaiende witte lokken,
het grooto gelaat vol uitdrukking, dat nie
mand meer vergeet, die het eens heeft aan
schouwd. Deze man met hot bloote hoofd,
open hemd en sandalen aan de voeten is
prof. Einstein.
Eiken morgen weer of geen weer
dwaalt hij eenige uren langs het strand.
Onmiddellijk na onze begroeting zette
prof. Einstein ons zijn rneening omtrent de
gebeurtenissen in Duitschland uiteen.
„Het is zoo moeilijk aldus prof. Eiu
stein ora thans over politiek en over
Duitschland iets te zeggen, dat ook voor
Duitschland zelf beteekenis heeft. Wat men
in dezen tijd als Jood zegt, wordt binnen
de Duitsche rijksgrenzen slechts als haat
en wraakzucht geïnterpreteerd en ver
draaid, totdat het woord geen woord meer
is. Men bestrijdt ons niet met argumenten,
doch men legt ons eenvoudig minderwaar-
dige en oneervolle motieven ten laste.
Wat ik in Duitschland wel liet ergste
vind? Het algemeene zwijgen. Het geflik
flooi van bijna allen, ook van hen, die de
wetenschappelijke posten bezetten en in
het bijzonder van diegenen, die in omstan
dig heden als deze geroepen zouden zijn, om
in naam van Cultuur en menschelljklieid te
proleslceren. Daar hebt ge bijvoorbeeld al
len, die veertien jaar lang hebben gestreefd,
om uit dc puinhoopen van den oorlogs
waanzin een nieuw Duitschland op dc basis
van wereldvrede op te bouwen en die daar
toe het beste, dat zij hadden, hebben geof
ford. Zeer velen van dezulken laten zich
thans niet alleen rustig als verrader of
schooier uitschelden, doch zij toonen den
lieer Hitler openlijk hun bijval en bewon
dering.
En ook de tallooze Christelijke mannen
en vrouwen van de rechter- en linkerzijde,
die toch als gevolg van hun opvoeding en
hun zedelijke levensbeschouwing dc hui
dige ontwikkeling der dingen, zoowel in
het binnenland alsook met betrekking tot
het buitenland, met de grootste bezorgd
beid zouden moeten gadeslaan, ook zij vin
den geen woorden van tegenspraak cn af
keuring.
Zou aldus prof. Einstein deze „kerk-
hofrust". die in Duiiscbland heerscht, bij
de wereld werkelijk den indruk in het leven
roepen, dat men daar b.v. millioonen, in
vakvercenigingen geschoolde Duitsche ar
beiders tot natiphaal-socinlisten zou kuu*
nen maken, door hun leiders eenvoudig ge
vangen te nemen cn ben vervolgens zelf
„gelijk te schakelen?"
Dit zwijgen tegenover de wereld, dat is
wel het meest beangstigende...
Deze tijd, waarin allen zwijgen, zal mis
schien wel weer voorbijgaan. Veel zal waar
schijnlijk hersteld kunnen worden, doch
voor één ding is geen herstel meer moge
lijk: het lot van de Duitsche Joden. Een
groot deel van het Duitsche Jodendom is
intusschen reeds te gronde gegaau. De
Joodsche middenstand en de Joodschc aca
domici hebben in de oorlogsjaren, tijdens
dc inflatie en ten slotte ook in de lang-
durigo crisis van het oogenblik zooveel
meegemaakt, dat zij, thans, zoowel psy
chisch als materieel niet meer in staat zijn,
de gevolgen van dc economische en poli
tieke maatregelen, die speciaal tegen hen
zijn gericht, tc dragen, ook wanneer men
hen niet gevangen neemt. Hun eenige steun
zijn de Joden cn Christenen in de geheelo
wereld, die mcdovoelen met hen, die om
der wille van hun geloof worden ver
volgd."
komt uit Amsterdam?" vraagt prof.
Einstein dan plotseling en zijn gezicht
klaart na het bevestigende antwoord
eenigszins op: „Ik heb met ontroering ver
nomen, wat in Holland door dc Joden en
Christenen is en wordt gedaan voor de
Duitschors, die door politieke noodzaak of
matcrieclen nood moesten vluchten. Ik kan
geen ridderorden schenken, maar ik zou
dankbaar zijn, indien u aan mijn meening
uitdrukking zoudt kunnen geven, hoezeer
deze daden overeenkomen met de begrip
pen, die niet alleen ik, doch iedere Jood
ter wereld koestert omtrent de eeuwenoude
traditio der Ilollandscbe hulpvaardigheid,
wanneer het betreft mensclien een onder
dak to verschaffen, die wegens bun geloof
worden vervolgd."
Met zeer veel belangstelling beeft de
hoogleeraar ook gehoord van de bemoeiin
gen, om jonge Joden bier tot boeren en
handwerkslieden op te leiden, om hen dan
naar Palestina te zenden.
„Indien" aldus prof. Einstein deze
houding van waarachtige hulpvaardigheid
van dc geheele wereld jegens de Joden
blijft voortbestaan, daagt er yoor de Duit
sche Joden een nieuwe hoop, die door velen
reeds was opgegeven."
Al pratende zijn wij bij „Le Savoyarde"
aangekomen. In het kleine studeervertrek
is het zeer koud, er brandt geen kachel.
Hier werkt Einstein tot laat in den nacht,
lederen dag komt een groote hoevoelheid
brieven, alle met schokkende verzoeken om
hulp... maar Duitsche Joden kunnen
elkaar thans niet meer helpen, ook Ein
stein kan het niet.
„Wat denkt u onder deze omstandighe
den te doen, professor? „Ik ga einde Mei
naar Engeland, in den herfst weer naar
Amerika, Of ik nog aan mijn lezingen in
Parijs toekom, kan ik niet met zekerheid
zeggen, de tijd is te kort. In tijden als deze
aldus prof. Einstein moet men over
duizend handen en hoofden beschikken om
he t allernoodzakelijkste tc kunnen af
doen
Op dfize eenvoudige wijze doet prof. Ein
stein bet zijne, zonder den invloed te on
dergaan van de vele verdachtmakingen en
belasteringen, die door Hitler's ministers on
volgelingen opnieuw tegen hem worden ge
richt.
Voor do rechtbank te Arnhem stond
Dinsdagmiddag terecht de 40-Jarige W. v. d.
B., hoofdboekhouder van het gemeentelijk
gas' edrijf te Ede, die ervan wordt beschul
digd de balans van dit bedrijf per 31 Dec.
1930 te hebben vervalscht, aldus meldt de
Tijd.
Verdachte bekent het hem ten laste ge
logde. Hij was tot vervalsching overgegaan
omdat hij geen kans meer zag den post de
biteuren, die voor een belangrijk deel uit
niet meer invorderbare posten bestond, cn
die tot een buitensporige hoogte was opge
loopen, te verantwoorden.
Ten einde het bedrag te verbloemen had
hij twee verschillende balansen gomaakt,
waarvan er één, waarop de totaalbedragen
gefingeerd, maar do tollingen juist waren,
aan den accountant tor proc. griffie werd
gezonden, terwijl de tweede, waarop do
hoofdposten wel juist waren vermeld, doch
waarvan de telling niet klopte, aan het ge
meentebestuur werd overgelegd.
Nadat dc vcrvalschingen aan het licht
gekomen waren en een omvang naar do
ontstane tekorten was ingesteld, is geble
ken, dat het Edescho gasbedrijf door het
niet innen van vorderingen in den loop der
jaren voor tienduizenden is benadeeld
Als eerste getuige wordt gehoord de i3-
jarige P. S. Schw., accountant van dc Vcr-
eeniging van 'Ncderlandsche gemeenten.
Got. verklaart, dat hij bij vergelijking van
dc hem toegezonden balans met die welke
aan het gemeentebestuur was uitgebracht
tot do ontdekking kwam. dat er fraude was
gepleegd.
Op een vraag van dert president ant
woordt get. dat tot in 1927 de Directeur, de
heer N de verantwoordelijke persoon voor
het kasbeheer was. Eerst por 1 Jan. 1932
is dc hoofdboekhouder door een toen afge
komen instructie voor het financieel beheer
verantwoordelijk gesteld.
Tusschen verdediger, mr. Couvret, cn get.
ontspint zich dan oen vraaggesprek oyer de
techniek van gemeentelijke boekhouding.
Hieruit komt als conclusie dat de gein
criminecrdc balansen dit eigenlijk niet zijn
noch in den zin der wet. noch in den zin
dor gemeentelijke verordening.
Uit een antwoord op de betreffende vraag
Van den Officier van Justitie blijkt, dat uit
eindelijk de verantwoordelijkheid voor al
les. wat een gemeentebedrijf betreft, bij B.
en W. van de gemeente berust, die op hun
beurt door instructies e.d een deel daarvan
aan derden kunnen overdragen.
In dit geval was dat niet voldoende ge
beurd.
Omtrent den persoon van verdachte zegt
get., dat hij van deze alle medewerking
heeft gehad bij het onderzoek naar dc groot
te der fraude.
Do president vraagt vervolgens hoe groot
do schade voor do gemeente in totaal be
draagt. Get. zegt dat deze niet minder dan
f 70.000 beloopt.
Als getuige wordt daarna gehoord J. G.,
boekhouder van hot gasbedrijf te Ede. Deze
zegt niet te weten of het zijn taak was voor
de inning der vorderingen tc zorgen. Over
de verantwoordelijkheid sprekend meent
dezo got dat nog steeds de directeur, de
heer N'., deze droeg. (Formeel was dat na
tuurlijk niet het geval).
Dc commies B. ter secretarie zegt o.m.
dat na de goedkeuring der balansen door
Ged. Staten deze definitief zijn goedge
keurd.
Uitbrengen van bedrijfsrekeningen deed
vord. eigener bewoging, moenond dat dit
zijn taak was, maar opdracht daartoe van
B. cn W, of wie ook heeft hij nooit gehad.
De Officier van Justitie, mr. Lasonder,
verzocht wijziging van de dagvaarding, zoo
danig dat daarin uitkomt dat verd. niet de
balans als onderdeel der bedrijfsrekening
heeft geteekend, maar de bedrijfsrekening
als zoodanig.
Dc verdediger mr. Couvret verzet zich
hier tegen, omdat z.i. dit een verzwaring
beteekent
De Officier verdedigt zijn verzoek met de
opwerping, dat dit dc formulecrlng alleen
verduidelijkt. De vervalsching c.a, slaat
overigens steeds alleen op dc balans zelf.
Na daarover in raadkamer te hebben be
raadslaagd. wordt door de rechtbank de ge
vraagde wijziging toegestaan.
Requisitoir.
Zijn requisitoir aanvangend, zegt de Off.
van Justitie, mr. Lasonder, dat het wel niet
noodig zal zijn nog een lid van B. en W. uit
Ede tc hooren, maar hij laat de rechtbank
daarover beslissen.
De feiten, in de dagvaarding vermeld,
staan volgens den off. vast, door dc beken
tenis van verd. cn de verklaringen der ge
tuigen.
Is dit nu valschheid in geschrifte volgens
onze strafwet?
Tweeërlei dient onderscheiden. Do eerste
foutief opgestelde balans cn dc twoedo dc
naderhand veranderde balans.
Een balans is in het algemeen wel doge
lijk een stuk dat bestemd is om als bewijs
te dienen. Of nu de eerstbedoelde balans
ook als zoodanig kan aangemerkt worden,
wordt wel door den getuige-deskupdig ont
kend, maar spr. meent dat tocti wel als
zoodanig te moeten aannemen cn daarvoor
verdachte verantwoordelijk tc moeten stel
len.
Wil men dit evenwel nog niet aannemen,
de vervalsching in het tweede geval ver
anderingen in een reeds vastgestelde ba
lans blijft buiten twijfel.
Dat bierdoor nadeel kan ontstaan voor de
gemeente, is ondubbelzinnig gebleken.
Men meende uit de balans de conclusie
tc mogen trekken, dat bet onderhavige een
winstgevend bedrijf was, en wel door dc
fraudes, zonder welke wel zou gebleken
zijn welko waarde de post debiteuren had.
We krijgen nu wel een eigenaardigen kijk
op do geste van dit gemeentebedrijf. Jaren
lang kon verd. de nu behandelde feiten
plegen, intusschen louter om een zijner
ondergeschikten, get J. G., te dekken en
niet om eigen financieel voordeel.
Dezo G. is moreel gesproken ernstiger
verantwoordelijk dan verd. Uit dien hoofde
heeft spr. er nog lang over gedacht om do-
zon, verd. niet te vervolgen, mede om zijn
zeer gunstig verleden.
Rekening boudond met alle omstandig
heden, geeft spr. in overweging verdachte
te veroordeelon tot ccn gevangenisstraf van
drie maanden.
Verdediging.
Mr. Couvret zijn pleidooi beginnend, zegt
dat bet z.i. onbillijk i9 een menach te straf
fen voor de misdaden van anderen. Het
beginsel der generale preventie mag bier
niet gelden.
Pleiter ontkent de bewijskracht zoowel
van een balans als van oen bedrljfsreke
ning. Overigens mag de eerste de beste die
zoo'n rekening opstelt, toch niet veroordeeld
worden als B. cn W. zoó gek zijn geweest
het te accopteeren.
Ook in het tweede feit kan de off. nlots
bewijzen. In die balans was niets waar;
wat kan daarin dan vervalscht worden.
Beter was geweest geen vervolging.
Pleiter conciudcert tot vrijspraak subsi
diair voorwaardelijke veroordecling, op
grond vooral van do motieven die verd
hebben geleid.
Uitspraak over 14 dagen.
VOOH DE KOFFIETAFEL.
Pikante havermoutlapjee.
Bereiding: 150 gr. havermout, 3 cloron, 1
grooto ui, peper, zout, noot, 1 maggiblokje.
1 eetlepel fijngehakte peterselie, 50 grain
hoter.
Klop de eioren met het zout, de noot, de
peper en 3 eetlepeltjes afgekoeld water,
waarin het bouillonblokje is opgelost. Roer
er vervolgens do havermout door cn laai
deze ruim 1 uur weeken
Snipper de ui, bak haar goudgeel in de
boter, en roer ze met de gehakte peterselie
door de havermout.
VOOR DE MIDDAGTAFEL.
Gekookte bot met mosterdsaus.
Aardappelen.
Worteltjes.
Blanc-mangcr met bitterkoekjes (eenvou
dige).
UTRECHT8CHESTRAAT 45. Tel©!. 82.
JODENVERVOLGING IN DUITSCHLAND.
Speciale kerkdienst te Soest
Soest. In de op 9 Mei j.l. gehouden
kerkcraadsvergadering der Ned. Herv. Ge
meente was een ingekomen schrijven van
een gemoentelid, dat de aandacht vestigde
op de belangstelling, die er in dezon tijd
weer naar den Jood uitgaat. Nu zij in
Duitschland zoo schandelijk worden ver
volgd, houdt men zich allerwcge met het
Jodenvraagstuk bezig.
Bedoeld gemeentelid vroeg of de kerkc-
raad niet als zoodanig, dus officieel de ge
meentc bij deze kwestie bepalen wilde en-
dat niet alleen negatief, in den vorm van
een protest tegen dc vervolgingen, maar
ook positief, door dc gemeente voor de
vraag tc stellen, welke daad van baar ten
opzichte van den. Jood door onzen tijd
wordt gevraagd.
Dit ingekomen schrijven vond weerklank
bij allen en daarom heeft de kerkeraad een
dienst vastgesteld, die gewijd zal zijn aan
do Jódenvervolging en baar consequenties
voor de Christelijke gemeente Deze dienst
zal plaats vinden op Zondag 28 Mei, des
avonds 6 uur, in de Oude Kerk en geleid
wordep door de beide predikanten ds. Van
Schaick en ds. Groeneveld.
De kerkeraad rekent op aller warme be
langstelling.
Hilversum, 17 Mei. In de gister
avond gehouden jaarvergadering van de
Openbare Leeszaal en Bibliotheek deelde de
voorzitter, do beer dr. K. W. Rutgers, in
zijn openingswoord mede dat de verbouwing
in het nieuwe tehuis der stichting aan den
's-Gravclandscbeweg vrijwel geëindigd is.
Spreker wees op het groote verschil dat
het inrichten van de nieuwe boekerij zal
brengen met de huidige situatie. (De boe
kerij lelt meer dan 52.000 bandon welke nu
in één grooto cn goed verlichte lokaliteit
kunnen worden ondergebracht).
Daarbij komt dat de rust in studie- cn
vooral in krantenzaal veel grooter zal wor
den. Niemand toch zal zich door dezo zalen
behoeven te begeven als hij in een bepaald
deel der bibliotheek een boek wenscht te
zoeken.
In verband met de verhuizing cn het zeer
vele werk dat hierbij komt kijken zal het
gebouw aan de Heerenstraat gedurende een
paar weken moeten worden gesloten. De
opening van het nieuwe gebouw is voor-
loopig vastgesteld op Zaterdag 24 Juni.
Binnen ee.nige dagen zal een begin wor
den gemaakt met bot opnieuw aanloggen
van don grooten tuin aan den 's-Grove-
landschewcg dio tijdens de verbouwing
nogal veel geleden heeft.
De door secretaris en penningmeester
overlegde bescheiden werden in orde be
vonden. Over een en ander gaven wij een
paar dagen geleden uitvoerige bijzonder
heden.
MOTORONGELUK TE BARNE-VELD.
Barneveld, 17 Mei. Terwijl de heer
M. Netelenbos te Terschuur, zich gister
avond per motorrijwiel, met zijn cchtge-
noote op do duo, tegen half negen huis
waarts wilde begeven, sprong op den Nij-
kerkcrweg, even buiten ons dorp. de achter
band, tengevolge waarvan beiden van den
motor vlogen. Do heer N. kwam met den
schrik vrij, doch zijn echtgcnootc, mevrouw
NetelenbosBlacquièro bokwam zware
hoofdwonden en is met horsenschudding
naar het ziekenhuis „Do Llgtcnberg" te
Amersfoort vervoerd.
De heer cn mevrouw N. waren pas ge
huwd.
VOOR DE BLINDE PADVINDERS
Demonstratie van da welpen
▼an de Prins Alexander Stich
ting
Huis ter Heide. Zaterdagmiddag a.s.
om half drie zullen dc blindo welpen van
do Prins Alexander Stichting alhier een de
monstra tie geven, waarbij Dr. F. H. G. van
Loon een toelichting zal houden. Van de
opbrengst van deze demonstratie zullen de
uniformen der welpen bekostigd worden,
Door do kinderen zelf zal een toonocl9tukjc
Oelioe
11-5
11-5
12—5
13—5
14—5
15—5
16-5
17—5
Amsterdam
Leipzig
Boedapest
Belgrado
Atliene
Mersarnatruh
Cairo
[lutba wells
Bagdad
Boeshir
Diask
Karachi
Jotlpoer
Allahabad
Calcuita
Rangoon
Bangkok
Singapore
Merlan
Batavia
Bandoeng
17—5
16—5
15-5
14-5
13-5
12-5
11-5
10-5
10-5
Rifstroï.
17—5
17—5
Vertrek van het eerstvolgende post
vliegtuig van Amsterdam 25 Mei.
worden opgevoerd, terwijl eveneens een
zangstuk ten gehoore wordt gebracht. Ie
der. die ook maar eenige ideo beeft wat
dc Padvinderij voor deze blinden beteekent
en dio beseffen kan met welke innige vreug
de zij zich hiermedo bezighouden, zal zich
gaarne de moeite van een kort bezoek ge
troosten.
Vrijdag 18 Mei.
Hilversum:
8.00 V.A.R.A. Gramofoonplaten.
10.00 V.P.R.O. Morgenwijding.
10.15 V.A.R.A. Trio Favoriet.
11.00 „Onze kouken", door P. J. Kers.
11.40 Declamatie Carel Rijken.
12.00 Tijdsein A.V.R.O.-klok.
12.01—12.30 Gramofoonrauziek.
12.302,00 Lunchconcert door Kovacs La-
jos en zijn orkest. (Refrein-zang: Bob
Scholte).
2.002.30 Cyclus: ..Vacantiegangers at
tentie!" (A.V.R.O.-reislezingen 1933) V.
Hans Hcssc: „Duitschland. Do Rijn met
zijn zijgebergten".
2.30—4.00 (3.15 Prccisio-ttjdsein). Het Om
roeporkest o.l.v. Nico Troep.
4.00 V.A.R.A. Trio „Guaroni".
5.00 Voor de kinderen.
5.30 „De Notenkrakers" o.l.v. D. Wins, m.
m.v. A. Booy, zang.
6.16 Gramofoonplaten.
6.30 Orgelspel C. Stéyn.
7.00 Toespraak t-ot de naar Ned. gevluch
te Duitsche Joden.
7.20 V.A.R.A.-Kleinorkest o.l.v. H. de
Groot.
8.00 V.P.R.O. Causerie door Dr. C. J. Blce-
ker.
8.30 Concert door Trio van Beinura.
9.00 Calserio door Mej. Dr. J. J. v. Dulle-
men.
9.30 Concert.
10.00 Vrijz. Godsd. Persbureau.
10.15 Declamatie door Carel Scharlen.
10.45 Gramofoonplaten.
11.00 V.A.R.A. Gramofoonplaten.
Hulzen:
8.00—9.15 en 10.00 K.R.O. Gramofoonpla
ten.
11.30 Voor zieken cn ouden van dagen.
12.151.45 Schlagcrmuzick cn Gramo
foonpl&ton.
2.00 Orgelconcert m.m.v. zangsolistc
3.00 Piano-recital.
3.20 Voordracht,
4.20 Gramofoonplaten.
4.30 Orkestconcert, lezing
7.15 Causerie.
7.35 Gramofoonplaten.
8.00 Orkest- en Koorconcert.
10.00 Populair orkestcóncert,
cn. 8.30—8.35 en 10.30—10.35 Vaz Dias.
11-3012.00 Gramofoonplaten.
Onverstoorbare gokker „Kop of het andere 1" ~7
(Humorist).
