SPORTIEVE JURKEN F 6.75 AMERIKA BEKENT KLEUR DE ËEMLANDEU Dinsdag 23 Mei 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 31e Jaargang No. 277 BuStenlamidsefo Overzicht NORMAN DA VIS' REDE REDE VAN NORMAN DAVIS Permanente ontwapenings commissie? ONTWAPENING EN GERUCHTEN VAN ONTWAPENING Belangrijkste Nienws Weerbericht 9 uur 28 min. BRAND MELDE MEN AAN DE TELEFONISTE L. J. LUVOX ZOON Willen BADGÖSTUUMS Firma DUIM BURGER AMERSFOORTSCFï DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS f' 3 """""fc"1 v°°' Amersfoort 2.10. per maand 0.75. per week (met gratis verzekering tegen ongelukken! I 017'/t. Binnenland Iraoco per post per 3 maanden 13-. Afzonderlllke nummera 10.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513 PRIJS DER ADVERTENTIEN vao ,~^re9e,$ '-05 me' i°b*9rip vod eeD oewusnummef elke regel meer 10 25 Llefdadighelds-adverteotiëo voorde helft vao den prijs. - Kleine Advertentien ..KEITJES bi) voorulfberaling 1—5 regels 50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.— Bewijsnummer extra I 0.05 Van oon maharadja, die bui- ten zijn boekje c*n9« Do In dische regeering stuurt hem buitenslands. Maandag j.l. is de maharadja van Alwar met vacantie gegaan. liet lijkt zoo op het eerste gezicht een benijdenswaardige va cantie: twee jaren lang mag de Indische voret in het buitenland doorbrengen. Wel beschouwd is het woordje mag niet al te juist gebruikt; in plaats daarvan leze men moot: dc maharadja toch, die een zeer ontwikkeld mcnsch is en niet alleen de Costersche cultuur in zich heeft opgeno men. maar zich ook de Wcsterschc bescha ving heeft eigen gemaakt, is op een heel erge wijze buiten zijn boekje gegaan. In den staat Alwar was hij tot dusver onbeperkt heerscher; de wijze, waarop hij echter dc alleenheerschappij voerde, was nu niet bepaald bevorderlijk voor de rust in het land, waar hij zijn scepter voerde. Een groot rijk is Ahvar niet, maar cv wo nen toch nog een 75000 menschcn, die voortdurend naar de pijpen van den vorst moesten dansen en het slachtoffer werden van zijn kostbare grillen. Het merkwaardige was, dat de maha radja bezeten werd door een ware bouw woede. die hierin tot uiting kwam, dat hij zonder ophouden nieuwe architecten bij zich liet komen, dio tot taak hadden bouw plannen voor nieuwe paleizen te ontwer pen. Hij was echter niet 6poedig tevreden, zondat het meermalen gebeurde, dat pa leizen. die eindelijk waren verrezen, ten slotte weer werden afgebroken om vervan gen te worden door nieuwe architecto nische scheppingen. De maharadja van Alwar. Het behoeft geen betoog, dat op deze wij ze ontzaggelijke 6ommcn in het water wer den gegooid; de maharadja betaalde de kosten niet uit eigen beurs, maar liet de arme onderdanen opdraaien voor zijn bui tensporigheden. De belastingen werden voortdurend verhoogd en met dc staatskas zag het er allerbedroevendst uit, daar do vorst ook nog anderszins een fabelachtige 6pilzucht aan den dag legde. Tenslotte begonnen deze excessen de be volking te verdrieten en vooral de Moham- medaanschc minderheid ging op haar ach terste beenen 6taan, omdat de vorst, die zelf Hindoe is, vooral te hunnen nadeele op al te pijnlijke wijze dc belastingschrocf aandraaide. Toen tengevolge van dit wanbeheer de onrust in Alwar een dreigenden vorm ging aannemen en de vorst geen kans zag hot alleen klaar te spelen tegen dc malconten ten, deed hij een beroep op dc Indische re geering. De positie van den maharadja toch was vooral in Januari van dit jaar weinig be nijdenswaardig geworden, daar toen 15000 Mohammedanen naar de hoofdstad optrok ken om verzet aan te teckcnen tegen de buitensporige belastingen. De vicekf ning hield onmiddellijk reko ning met dc wenschen van den maharadja; daar de financieele toestand van Ahvar echter buitengewoon troosteloos was, zond hij echter niet alleen troepen, teneinde aan de onlusten eon einde te maken, maar te gelijkertijd een aantal ambtenaren, die den vorst moesten bijRtaan om de zaken weer op orde te stellen. In de praktijk kwam het echter hierop neer, dat de ambtenaren zich van de macht meester maakten. Dit beviel den maharadja echter maar matig, daar het gevolg van de financieele hervorming, waartoe zij overgingen, was, dat de koning met het geld van de belas tingbetalcrs niet meer onbeperkt den grand seigneur uit kon hangen. De vorst wilde tenslotte met de Engelsche ambtenaren niet langer samenwerken. Er hadden tal van onderhandelingen plaats, die eindelijk hier op uitliepen, dat don vorst een janriljksche civiele lijst van vijftienduizend pond werd aangeboden, maar deze werd geweigerd Dc staatskas van Alwar wa6 echter zoo berooid, dat een financleeelo hervorming uiteret urgent was, bovendien waren nicu we onlusten uitgebroken en onder dezo omstandigheden zat er voor dc Britsch Indische regeering niets anders op dan een ultimatum te stellen: dc maharadja had tc kiezen tusschcn do instelling eener Brit6chc commissie, die de wijze zou na gaan, waarop de vorst met de openbare middelen nad omgesprongen, en een „va cantie". Dit laatste, het met verlof gaan, achtte de vorst, wie» twee etmalen be denktijd werd gegeven, nog het vea"klesc lijkst. Uitdrukkelijk hebben do autoriteiten bedongen, dat de maharadja in geen twee laar naar Alwar mag tcrugkccrcn. Ongo twijfeld zullen slechts weinig bewoners van Alwar om zijn heengaan treuren, want de maharadja, die terloops meege deeld op de rondetafelconferentie een belangrijke rol heeft gespeeld dank zij zijn' buitengewone begaafdheden, was een tiranniek lieer, wien6 woord wet was en die er niet tegen opzag zijn armen onder danen het vel over de ooren te halen. Genèvo, 22 Mei. DDc belangrijke verklaring van Norman Davis in de hoofd commissie der ontwapeningsconferentie wordt in toonaangevende Duitsche kringen goedgekeurd. Men meent hieruit te zien, dat thans de Amerikaansche rcgccring op de sterkst bewapende staten druk oefent om hen te nopen tot een beslissende ver mindering der bewapeningen en tot een volkomen ufschaffing der aanvalswapenen. De Vereenigde Staten beschouwen overeen komstig het Duitsche standpunt de ontwa pening ondubbelzinnig als beslissende voorwaarde voor algemecne veiligheid. Bo vendicn heeft de Amerikaansche regeering nu de door Frankrijk gcëlschtc veiligheids garanties gegeven.,. Van Duitsche zljdo zal in de nu bogin- nende beslissende vertrouwelijke bespre kingen met de ministers van buitenland sche zaken der groote mogendheden met alle beslistheid het standpunt worden ver dedigd, dat Duitschland geen verdedigings wapenen meer verboden zullen kunnen worden, welke de andere mogendheden blij ven toegestaan. Verklaard wordt evenwel dat de Bijksregecring tot nu toe geenszins het Engelsche ontwapeningsplan onbeperkt heeft aangenomen Duitschland eischt ook verder geen herbewapening, maar dezelfde verdedigingswapenen welke andere staten eischen voor de verzekering van hun nat tionalo verdediging. L o n d e n 2 2 Mei. (V. D.) De verklaring door Norman Davis in Genève afgelegd in de hoofdcommissie der Ontwapeningscon ferentie, heeft in diplomatieke kringen zeer groot opzien gebaard. Algemeen bestaat do indruk, dat dc Amerikaansche concessies en toezeggingen veel verder gaan dan men had verwacht. Volgens dc Engelsche mcening zouden dc Amerikaansche verklaringen voor Duitsch land voldoende garanties bieden, dat met de ontwapening werkelijk ernst zal worden gemaakt. Dit moet kalmcerend op Duitsch land werken en er toe bijdragen in Duitschland weer het vertrouwen tegen over de verdragspartijen op te bouwen. Ten aanzien van Frankrijk is men in Londen van mcening, dat dc Amerikaansche ver klaring den Franschen vciligheidswen- sclien voor zoover doenlijk tegemoet komt. Voor Frankrijk is hiermede de bodem ge legd voor veiligheid, welke het zal moge lijk maken het Engelsche plan thans aan te nemen en de ontwapening dienovereen komstig ten uitvoer te leggen. Of Japan zich accoord zal verklaren met de defini tie voor aanvaller, moet worden afgewacht. JEUGDHERBERG TE GOCH GESLOTEN. Wegens anti-Hitloriaansch optreden. Keulen, 22 Mei. (H.X.) Dc jeugdherberg Goch, die onder den naam van Karl Mostert-huis bekend 6taat, is op last van den voorzitter van den rijk6bond van Duit sche jeugdherbergen gefloten. Volgens zijn opvatting heeft het bestuur van deze jeugd herberg onder leiding van kapelaan Kück zich aan sabotage en het verachtelijk ma ken van de nationale revolutie 6chuldig gemaakt, doordien geweigerd werd de vlag der Hitlerjcugd uit te 6teken en in de ver schillende lokaliteiten het portret van Hit Ier op te hangen. Voortê werd aan de Hitlerjcugd, die zich i bruin hemd aan het tehuis vervoegde, den toegang geweigerd. Amerika is bereid, op het gebied der ontwapening zoover te gaan als iedere andere staat Genève, 22 Mei. (V.D Do bultengcwo nc ambassadeur der Vereenigde Staten, Norman Davis, heeft Maandag in dc hoofd commissie der Ontwapeningsconferentie de met groote spanning verwachte verklaring der Amerikaansche regeering afgelegd be treffende haar definitieve houding nopens het probleem der ontwapening en veilig hcid Hij heeft een schriftelijke verklaring voorgelezen, welke wordt beschouwd als het einde der tot nu toe door Amerika ge voerde neutraliteitspolitiek. 1. De Amerikaansche rcgcering is be rcid op het gebied der Ontwapening zoo ver te gaan als Iedere andere staat. Het einddoel is de vermindering der bewape ning otappcgewljs, zoo snel mogelijk, en tot het niveau der voor binnenlandsche po litiedoeleinden noodzakelijke troepen. 2. Do Amerikaansche regeering is be reid als bijdrage tot de organisatie van den vrede bij een conflict met de overige mo gendheden te beraadslagen of de vrede in gevaar is. Ingeval de overige mogendheden na uitvoerige beraadslagingen besluiten dat een 6toat den vrede in gevaar heeft gebracht door de schending der interna tionalc verplichtingen, en ingeval dan een overeenstemming wordt verkregen tus schcn de overige mogendheden betreffende den schuldigen en verantwoordelijken aan vallcr, dan verplicht do Amerikaansche regeeriug zich te onthouden van iedere handeling, welke het gemeenschappelijke optreden der overige mogendheden lot her stel van den vrede in gevaar zou kunnen brengen. 3. De Amerikaansche regeering ver klaart zich bereid tot een gemecnschappe lijkt- automatische en permanente controle op de bewapeningen door een permanente ontwapeningscommissie. •i. Het definitieve doel moet volgens dc opvatting der Amerikaansche regeering do volledige ten uitvoerlegging der ontwape ning in étappes zijn, evenwel moet de eer ste definitieve stap direct worden geno men. Norman Davis verklaarde, dat de bood schap van Roosevelt is ingegeven door de dringende noodzakelijkheid van een direct beslissend optreden tot oplossing van de problemen, welke thans door de beide con ferenties zullen worden behandeld. De ontwapeningsconferentie heeft thans het oogenblik van definitieve beslissingen be reikt. Ilct einde der confercntio is thans in het vooruitzicht. Alle naties der wereld moeten thans toonen. of zij de bedoeling hebben dc voortschrijdende ontwapening ten uitvoer te leggen of tcrugkccrcn tot het systeem van voor den oorlog: onbegrensde bewapeningen, internationale verdenking en vrees. Na den wereldoorlog waren dc volken overeengekomen hun tot dan toe gevoerde bewapeningspolitiek definitief op te geven. Deze nieuwe opvatting werd verklaard tot een basis voor dc vredesverdragen. Voor dc ten uitvoer legging werd bepaald, dat de overwonnen staten ontwapend zou den worden. Tegelijkertijd verplichtten de overwinnende volken zich hun bewape ning vrijwillig tc verminderen. Het was evenwel noch rechtvaardig noch verstan dig, evenmin lag het oorspronkelijk in de bedoeling, dat de Midden Europcescho sta ten 6teeds op ontvvapeningsgebied oen bi zonder regiem zouden volgen. Alle mogendheden der wereld moeten thans het door hen in 1919 aangegane ont wapeningssysteem ten uitvoer leggen of de wereld zal thans openlijk moeten toegeven aan den bewapeningswedloop. Dan zou evenwel het geheelc zoo moeizaam opge trokken mechanisme ineenstorten en de ontwikkeling zou leiden tot een nieuwen wereldoorlog. Dc bewapeningen moeten worden teruggebracht tot een zuiver ver dedigingsniveau. Afschaffing zware aanvals wapenen. Norman Davis wees er In het bizonder op, dat president Hoover reeds zijn bereid heid heeft te kennen gegeven de zware aanvalswapenen volledig af te schaffen. Door geen anderen maatregel zou zoo ze ker het oorlogsgevaar worden uitgcscha kcld al6 juist door de afschaffing der bui tengewone kostbare en gevaarlijke aan valswapcnen. De Amerikaansche regeering neemt daarom het Engelsche ontwape ningsplan aan. Bij een toekomstig conflict zou als aanvaller kunnen worden be schouwd de staat welks troepen door schending der verdragen een vreemd gc- Lied bezetten. Norman Davis wees er vervolgens met nadruk op, dat twee belangrijke hinder palen de ontwapening in den weg staan 1'. Vrees dat Duitschland de bedoeling heeft opnieuw te bewapenen; 2. Dc weigering der zwaarbewapende Europeeschc staten bij den huldigen stand van zaken in de wereld een wcrkelijkcn 6tap te doen in de richting van ontwape ning. Wanneer evenwel op dit beslissende oogenblik een staat weigert concrete bcwij zen te geven voor zijn vredelievende bcdoe lingen en persisteert bij zijn recht op her bewapening, zelfs wunneer andere mo gundheden belangrijke en effectieve ont wapeningsmaatregelen nemen, dan zaï het grootste deel der verantwoordelijkheid voor het zonder resultaat blijven der con ferentie met de onafzienbare gevolgen van dien ten laste komen van deze natie Hei is onmogelijk het ontwapcningsprobleem op te lossen, wanneer een natie er op staat tc herbewapenen, terwijl de andere naties ontwapenen Het onvermijdelijke gevolg zou 6lechts zijn de hervatting van den bewapenings wedloop. Dc Amerikaansche regeering heeft een goed begrip van bc|)aa!de poli tieke moeilijkheden, welke de overige Europeesche mogendheden verhinderen de bewapeningen te verminderen. Wij erkennen het legitiemo recht van lederen staat op de handhaving van zijn veilisheid. Evenwel, wij zijn er diep van doordrongen, dat op den duur een veilig hoid beter kan worden verzekerd door een gecontroleerde ontwapening, welke te be reiken is door een voortgezette, étappe gewijzc vermindering der bewapening der zwaarbewapende staten tot het in de vre desverdragen vastgelegde niveau Eonige dagen geleden zijn op dc conferentie bij de behandeling van het Engelsche plan zeer ernstige moeilijkheden ontstaan Sindsdien heeft de situatie zich verbeterd. Hitlers rode In den Rijksdag. De redevoering van den Duitschen Rijks kanselier in den Rijksdag heeft bizonder heden verschaft betreffende de houding en de politiek van Duitschland op het gebied der ontwapening Zij i6 mede doordat Duitschland tegelijkertijd de boodschap van president Roosevelt heeft goedgekeurd van groot nut geweest. Deze redevoering zoomede dc verklaring van ambassadeur Nadolny betreffende het Engelsche ont werp-verdrag als basis voor het toekom stige ontwapeningsverdrag heeft de situatie zoodanig gewijzigd, dat wij than6 opnieuw het plan in behandeling kunnen nemen met de hoop lol resultaat lo komen. Ten einde de bespreking weer terug tc bren gen tot het concrete probleem der agenda neemt do Amerikaansche delegatie het hoofdstuk in zake het materiaal aan Het is te hopen, dat de andere delegaties hier mede accoord zullen gaan cn aldus de weg vrij zal komen voor een onverwijlde beslis sing betreffende alle concrete voorstellen van dit hoofdstuk. Regeringsverklaring in cle If a liaansche kamer. Rede van Suvich Rome, 2 2 Mei. (V. D) Maandagmid dag zijn de debatten over de begrooting van het ministerie van buitenlanïscho zaken beëindigd met een d^or stanissecrctaris Suvich afgelegde regeeringsvcrklaring. Te voren had afgevaardigde Garribaldi de po litiek der nationale Duitsche regeering aan een scherpe critick onderworpen cn Italië gewaarschuwd voor een bondgenootschap met Duitschland en de gevaren van een germaniseering. Afgevaardigde Orano oefende critiek op de imperialistische politiek van Frankrijk. Hierna was het woord aan staatssecreta ris Suvich, die nog eens een uiteenzetting gaf van dc principieele houding der Ita- liaanschc regeering tegenover de problemen van den tegenwoordigen tijd. De eerste en grondleggcndc voorwaarde voor dc ontwapening, aldus Suvich, is een beperking van het materiaal. Er moet kwa litatief worden ontwapend, d. w. z er moet BUITENLAND. Rede van Norman Davis te Gonèv& (Eerste Blad, pag. i;. BINNENLAND. Brand te Boxtel. (Tweede Blad, pag. 1). STADSNIEUWS. Het badhuis Socsterkwartier door Gcd. Staten afgewezen; vermoedelijk zal ook het zwembad-Birkhoven niet worden goedge keurd. (Eerste Blad, pag. 3). Hoogste barometerstand 772-6 te Ilapa- randa. Laagste barometerstand 759.6 te Riga. Verwachting: Zwakke tot matige O. tot W. wind, licht» tot half bewolkt, droog, warm weer Dc depressie op den Oceaan trekt lang zaam terug cn bij do Azoren nadert een nieuw gebied van hoogen druk. In de druk- stijging over Scandinavië is over .le Z. helft een teruggang ingetreden cn bij dc golf van Riga dringt in het O. een depressie door, die over Noord-Duitschland cn tot in Dene marken de barometer doet dalen, hetgeen licht tot een naar Noord tcrugloopen van. den wind, ook voor onze streken aanleiding geeft. Doch dit zal aan liet overigens vaste karakter van het weer nog geen afbreuk be hoeven te doen. Wel zullen waarschijnlijk dc temperaturenmaxima, die gisteren over een gebied van het midden van ons land tot in midden-Frank rijk boven 25 gr. kwamen, vandaag en morgen iets lager liggen. Slechts van drie stations wordt regen ge meld, hetgeen wel bewijst, dat de vnorjaars- warmte nog niet lot onweer van bcteekenis aanleiding gaf. Dc ondiepe depressie in Zuid-Frankrijk, die tc Biaritz 7 m.M. regc» gaf, is vanochtend verdwénen. RIJDT VEILIG! Steeds goed rijden en goed loopen Is uitstekend. Bovendien Is het zaak dat weggebruikers Ook bedenken goed tc „zien". LANGE3TRAAT 49-51 TELEFOON 190 Voor dairies vanaf f 21.25 Voor kinderen vanaf 75 cfc, Voor Heeren f 3.50 worden afgezien van aanvalswapenen. Dc ontwapeningsconferentie, kan haar doel niet bereiken, wanneer niet dc ongelijk heid in de rechten tusschcn de beido machtsgroepen ter zijde wordt gesteld. Na de voorloopige mislukking der onderhan delingen over het pl.in-Mac'lona'd, dat door Italië is goedgekeurd, is de situatie door twee nieuwe factoren welda lig beinvloed: door dc boodschap van Roosevelt en door de redevoering van Hitier- hun wil tot samenwerken cn overeenstemming moet nadrukkelijk op den voorgrond worden ge plaatst. Ken zeker vertrouwen is in de geesten teruggekeerd. Een erondcuve] van deze internationale discussies zijn de tal- looz.e kleine groepen en groepjes met hun politieke manoeuvres cn perscampagnes, welke de openbare meening der wereld ver giftiger.. Een openhartige en vertrouwelijke samenwerking tusschcn dc vier verant woordelijke Westcrschc mogendheden van Europa alleen kan den locstand verbeteren. Een der meest ernstige problemen, naast dat der ontwapening, is do herziening van de vredesverdragen. Hot is absurd niet van deze revisie te mogen spreken De taak der economische wereldconfe rentie is moeilijk, maar niet onoplosbaar. Allo tot nu toe genomen economische maatregelen der afzonderlijke staten heb ben als verdedigings cn represaillemaat regelen den algemcencn toestand slechts be moeilijkt en daarmede ook de positie van ieder afzonderlijk. Uit dezen gevaarlijken kringloop moet rncn geraken. DA '<1ES- V/ ODE ZAAK ARNHEMSCHE WEG 26

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1