DE LA
FUENTE
ZIJDEN enGEORGETTE JAPONNEN
L. J. LUYCX ZOON
Firma DUIM BURGER
DË ËEMLANDEU
Donderdag 1 Juni 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
Buitenland
CHINA EN JAPAN
TWAALF INBOORLINGEN
GEDOOD
UITSTEL DER ONTWAPE
NINGSCONFERENTIE?
Amerika verzet zich
DE SAALE VERSPERD
Bnitenlaisdseh
Overzicht
EEN VERKLARING VAN
D0LLFUSS
Oost^Indië
31e Jaargang No. 284
Weerbericht
Licht
9 uur 39 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
Restaurant Huize
„de Stiehtsehe Heuvel"
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
fBQfliNEMENTSPRIJS 3 mai»>d<:o Amersfoort 2.10. per maaod 0.75. per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17'/*
Binnenland franco per oost per 3 maanden I 3... Afzonderlijke nummers f 0.05
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51J
PRIJS OER AQVERTENTIEN vaD 1—4 regels I 1.05 met inbegrip van icu oev. i,iuuaiüitt
eike regel meer f 0.25 Llefdadlghelds-adverteotlcn voor dt
helft van den prijs. Kleine Advertentlén „KEITJES bl) vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent elke regel meer 10 cent driemaal plaatseo f I.— Bewijsnummer extra f 0.05
Wapenstilstand geteekend
Tokio, 31 Mei. (V. D.) Officieel wordt
medegedeeld, dat hedenmiddag tc Tangkoe
bij Tientsin de wapenstilstand tusschcn
China en Japan, die voorloopt# een einde
maakt aan den strijd in Noord-China, is ge
teekend. Voor Japan word de overeenkomst
geteekend door generaal Akamura, voor
China door generaal Hsioeng Ping.
Door leeuwen verslonden
Londen, 31 Mei. (V.D.) In een district
van bet vroegere Duitsch-Oost-Afrika, dat
slechts ongeveer 50 K.M. van dc havenstad
Daressalam is verwijderd, zijn twaalf in
boorlingen door leeuwen verslonden. In
een geval heelt een leeuw een vrouw uit
een groep inboorlingen meegesleurd en veiv
slonden. De inboorlingen durven bij donker
niet hun huizen verlaten. Zij hebben dc re
geering in Daressalam om hulp verzocht.
WET TOT VERMINDERING DER
WERKLOOSHEID.
Berlijn, 31 Mei. (V.D.) Volgens een offi-
ciecle mededeeling heeft het rijkskabinet
lieden een wet aangenomen tor verminde
ring der werkloosheid waarbij de rijks
minister van financiën gemachtigd wordt
arbeids-schatkistbiljclten tot een totaal be
drag van een milliard Rijksmark uit te ge
ven ten behoeve van bevordering van open
bare werken, particuliere woningbouw, on-
dcrgrondscho bouwwerken etc.
Verder werd aangenomen de door den
rijksminister voor het voedingswezen voor
gestelde wet tot regeling van dc schuldtoe
-Hen in den landbouw waarin het land
bouwcredietwczcn principieel wordt gere
organiseerd.
AFNEMING VAN WERELDHANDEL.
Gcnève, 31 Mei (V.D.). Het secretariaat
van den Volkenbond deelt mede, dat in het
eerste kwartaal van dit jaar de wereldhan
del 5381 milliocn gouddollar heeft bedra
gen, d.i. 35 van den wereldhandel in be
gin 1929. Sedert vier jaren loopt dc wereld
handel ononderbroken terug Begin 1933
hoeft hij zijn laagste'punt bereikt. Dc ach
teruitgang heeft in 1930 7 in 1931 10
en in 1932 15 bedragen, d.i. binnen drie
jaren 27
KWESTIE VAN VERTROUWEN IN DE
FRANSCHE KAMER?
Parijs. 31 Mei. (V.D.) Hedenmiddag laat
ontstonden moeilijkheden over de behande
ling van de bcgrooting. Na beëindiging van
de derde lezing in den Senaat verscheen
minister-president Daladier in de finan-
cieelc commissie van de Kamer en diende
een nieuw bemiddelingsvoorstel voor het
octroleum-monopolie in. Dc financieele
commissie verwierp het echter met 16 tegen
15 stemmen. Ook do oorspronkelijke tekst
van het socialistische monopolie-voorstel
werd verworpen.
Men verwacht nu dat Daladier in dc
nachtzitting van de Kamer dc kwestie v^n
vertrouwen zal stellen.
Onderbreking van 10 Juni
lot begin Juli voorgesteld
Genève, 31 Mei. (V. D.) Naar verluidt
zouden de grooio mogendheden Woensdag
onderling zijn overeengekomen c|e ontwape
ningsconferentie op 10 Juni a.s. te verdagen,
om in het begin van Juli opnieuw in ple
naire zitting bijeen te komen en de zittingen
voort te zetten tot in Augustus.
In liet presidium is dit voorstel hedenmid
dag reeds aan de orde geweest Het stuit
echter op verzet bij de Amerikaanschc
delegatie, die voortzetting der conferentie
verlangt zonder onderbreking.
BIDDAG IN DE ANGLIKAANSCHE KERK.
Voor het wolslagen van de we
reld-conferenties.
Londen, 31 Mei (FIN.). De aartsbis
schop van Canterbury heeft een door don
koning van Engeland goedgckcurden op
roep tot alle christelijke onderdanen ge
richt om zich op Zondag 11 Juni gemeen
schappelijk'tc verecnigen in een gebed, voor
hot slagen van de ontwapenings- en
de economische wereldconferentie. Ge
vraagd wordt in dit gebed een geest van
wijsheid, moed cn eendracht de conferentie
te doen leiden cn de eendrachtige wil tc
laten bestaan om de conferentie niét uit
een te doen gaan, voordat besluiten voor
den vrede cn dc welvaart van allo naties
genomen zijn.
BRUNING BIJ HITLER.
Berlijn, 31 Mei. (V.D.) Rijkskanselier
Adolf Hitler heeft Dinsdag een bespreking
gehad met den partijleider van het Gen
trum. dr. Bruning. gelijk van Centrumzijde
wordt medegedeeld. Het betreft hier het
voortzetten van de politieke gedachlenwis
■Hing, die ongeveer 14 dagen geleden in
een onderhoud tusschcn Bruning cn den
rijkskanselier is ingeleid.
Het overstroomingsgevaar
zeer groot
De6sau, 31 Mei. (V. D.) Hedenmorgen
vroeg heeft bij Latdorf in het district Bern-
burg 'n ernstige natuurramp plaats gehad.
De Saaie is over een afstand van 500 M.
geheel versperd. Er bestaat gevaar, dat de
rivier zich een nieuw stroombed zal zoe
ken, dat vermoedelijk zal gaan door dc
vruchtbare Saa 1 e-1 andou\von
Het kalkgesteente bij Eiserfurth is over een
breedte van 500 M. in de Saaie gestort cn
heeft dc rivier geheel versperd, zoodat het
water buiten dc oevers trad en dóór cén na
bij de plaats van het ongeval gelcgcn.berg
weide stroomde. In den bovenloop van de
rivier 6teeg in eenigo minuten de water
stand met een halven meter en voor de
geheelc omgeving is het overstroomingsge
vaar zeer groot. De ramp geschiedde van
morgen tegen half negen cn is vermoede
lijk veroorzaakt door den hevigen regenval
van de afgcloopcn 4S uur.
Gevaar voor een nieuw
stroombed.
D c s 9 a u, 31 Mei. (V.D.) Bij den bedreig
den Saale-dijk is thans vrijwillige arbeids
dienst geconcentreerd ter sterkte van onge
veer 1000 man Deze werken mét de tech
nische noodhulp, S.A. cn S.S. ten einde het
ergste gevaar af fe wenden; Er wordt
thans een ongeveer 3 M. breeden greppel
gegraven langs welke men hot. Saaiewater
weer naar zijn oude stroombed wik leiden.
Het water is binnen 3 uren met 170 M. ge
wassen
PRESIDENT R003EVELT IN
LEVENSGEVAAR.
New York, 30 Méi# (II.N.) Prosident
Roosevelt had een langdurig onderhoud
'mot de leden der Amerikaansche delegatie
voor de economische wereldconferentie.
Naar verluidt, is de president voornemens
nog een republikein aan de delegatie toe
te voegen
Naar thans eerst bokgnd wordt, hebben
president Roosevelt, de minister van de
schatkist Woodin cn de echtgcnoote van
dezen laatste ih levensgevaar verkeerd,
toen zij op hot einde der week een tochtje
op dc Potomac maakten cn plotseling een
hevige storm opstak.
COUZENS LID DER AMERIKAANSCHE
DELEGATIE.
W asli ington. 30 Mei (V.D.) President
Roosevelt heeft senator Couzens (onafhan
kelijk republikein) benoemd tot lid der
Amerikaanschc delegatie ter Economische
wereldconferentie van Londen. Couzens is
de meest welgestelde Amerikaansche sena
tor. Hij heeft groote belangstelling gehad
voor het onderzoek in de zaak togen Mor
gan cn heeft thans een wetsvoorstel in
voorbereiding, dat beoogt een onderzoek in
te.stellen naar dc belastingaangiften van
Mellon cn Mills.
De Evangelische kerk in Duitscli-
land en de verkiezing van dr. von
Bodelschwingh tot Rijksbisschop.
Ook zij, die met een angstig hort de jong
ste gebeurtenissen in Duitschland hebben
gevolgd met betrekking tot de Evangeli
sche Kerk, zullen met vreugde vernomen
hebben, dat dr. von Bodelschwingh tot
aartsbisschop is verkozen. Door ingewijden
in Evangelisch-kcrkelijke kringen wordt
lijn naam de beste genoemd in het evan
gelische Duitschland en hij wordt zelfs door
sommigen geschetst als de drager van een
heilige traditie. Deze traditie, heeft hij niet
alleen bewaard, hij heeft den arbeid, door
zijn vader begonnen, met een vaste hand
voortgezet, zelfs door de jaren der inflatie
heen. In Bodelschwogh belichaamt zich
aldus een inzender in dc Ei ank f. Zel-
tung zocals in zijn vader, een zeer be
paalde vorm van het Evangelisch Christen
dom. namelijk het geloot, dat door de liefde
werkzaam is. Bodelschwingh Is een diep
gewortelde, innerlijke natuur, vol gelouter
de vroomheid, en toen tegelijkertijd ver
trouwd met alle praktische aangelegenhe
den des levens. Hij is theologisch geschoold,
goed thuis in hot kerkelijk recht, cn een
meester in den omgang mét mcnschen; hij
heeft zich weten te handhaven voor kei
zers cn koningen, en km tegelijk zich ver
staanbaar ma kei: voor de armsten der ar
men, de epilept .ïClien cn zwakken, wier
lot hij zich heeft aangetrokken. Tenslotte
is hij ook in de protestantschc wereld bul
ten Duitschland hekend, en het vertrou
wen dat hij daar geniet, kan de verzorging
van oekumenisehe belangen ongetwijfeld ten
goede komen.
Door zijn verkiezing is formeel de Duit-
scho Rijkskerk tot stand gebracht. Maar
terecht wordt opgemerkt, dat men hiermee
nog niets weet van haar onder- en boven
bouw. Alleen de spits is er. En dat niet
llcen op papier. Dc Rijksbisschop liecft het
ambt onmiddellijk aanvaard, en den uit
bouw van de grondwet der kerk zelf ter
hand genomen zonder de wettelijke fun
deeringen af te wachten. Dit gebeuren is
iets buitengewoons, maar woi'dt, naar dc
meening van velen, door den nood der lij
den cn den drang der gebeurtenissen ge
rechtvaardigd.
Men heeft al gelezen en misschien ook
wel door de radio gehoord (want de mili
tante organisatie der „Duitsche Christe
nen" steekt haar meening niet onder stoe
len of banken), dat de Pruisische „Wehr-
kreio-pfarrer" Muller, de vertrouwensman
van Adolf Hitler, allerminst over dezen
gang van zaken gesticht is Hij stond als
togencandidaat tegenover Bodelschwingh en
liet zal het conclave, dat tot dc verkiezing
van den Juatste is overgegaan, niet zoo ge
makkelijk gevallen zijn om den eerste los
te laten. Maar op grond van zijn persoon
lijke antecedenten hoe integer men Mul
ler ook acht was de candidatuur van
von Bodelschwingh onaanvechtbaar.
Intu6schen— een déceptie is het voor
Müller ongetwijfeld geweest, temeer als
men zich herinnert, dat het dc „Duitsche
Christenen' zijn geweest, en meer speciaal
hij als hun leider, die onmiddellijk na dc
rijksdagverkiezingen van den 5en Maart,
liet kerkelijk vraagstuk hebben opgeworpen
en de vorming van een rijkskerk met mili
tanten ijver aan de orde hebben gesteld.
Dc vraag is gedaan, of Müller wellicht
in een hööge functie als rechterhand van
von Bodelschwingh den nieuwen Bisschop
terzijde kon worden gesteld. Maar, al zou
wellicht van de zijde van den niéuwen
ambtsdrager daartegen geen bezwaar ge
maakt worden zijn tegemoetkomende
houding duidt daarop Müller zelf zal
daar niets van moeten hebben. Vlak na de
bisschopsverkiezing heeft hij al gezegd, dat
de Duitsche Christenen deze beslissing niet
zullen accepteeren, cn een referendum
eischcn. Het is wel merkwaardig, dat deze
eisch komt uit den mond van hen, die het
hardst geroepen hebben om een leider. Zij
verwerpen het democratische verkiezings
princiep en grijpen het nu plotseling aan,
nu een leider gekozen is. die hun niet wel
geval lig is.
Inmiddels is al gebleken, dat niet alle
„Duitsche Christenen' dezen weg willen
bewandelen. Er zijn al groepen, die open
lijk hebben verklaard zich bij dc verkie
zing neer te leggen cn die den nieuwen dig
nitaris vertrouwen en gehoorzaamheid heb
ben toegezegd.
De verklaringen, die Bodelschvving aan de
pers heeft gedaan over zijn toekomstig pro
gram, zijn uitteraard vaag gebleven, maar
hebben toch een sympathieken ondergrond.
Hij heeft ook hierin zijn verleden niet ver
loochend door te zeggen, dat de kerk een
vriendin der armen heeft te zijn. Ook is
teekenend voor deze nobele figuur, dat het
eerste optreden in zijn nieuwe functie voor
de gemeente, op eersten Pinksterdag, zal
plaats vinden in een kerk, gelegen in dc
Noordelijke arbeiderswijk van Berlijn, en
niet in een der representatieve kerkgebou
wen van het centrum.
DE JCNG-DUITSCHE ORDE EN HET
PROCES GEREKE.
Berlijn, 31 Mei. (V.D) De vroegere
Duitsche minister v. Keudell heeft tijdens
de behandeling van het Gerekeproces ver
klaard, dat dr.. Gereke volgens zijn eigen
rnededeeiing aan politieke groepen geld
heeft verstrekt, o.m. aan de Jong-Duitsche
orde.
De Jong-Duitschc orde verklaart thans
nimmer van den heer dr. Gereke of van
tusschenpersonen van dr. Gereke eenigo
geldmiddelen te hebben ontvangen.
Ween en, 31 Mei (V.D.). In verband met
de verklaringen van afgevaardigde Habicht
betreffende onderhandelingen voor een re
constructie der Oostenrijksche regeering
heeft bondskanselier Dollfuss medegedeeld
op verzoek van bondsministcr dr. Reutelen
Habicht twee malen te hebben ontvangen.
Habicht heeft daarbij verklaard slechts be
voegd te zijn namens de nationaal-socialis-
tieclie partij te spreken en was van mea
ning, dat bij uitschakeling van den land-
bond en liet Heimatblock de Christelijk
socialen en de nationaal-socialisten onder
zijn leiding een regeering zouden kunnen
vormen, in het najaar verkiezingen zou
kunnen uitschrijven en bij overeenkomst
vastgelegd kon worden, dat na de vérkie
zingen onder leiding van Dollfuss een re
geering van Christelijk-socialen cn natio
naal-socialisten gevormd zou kunnen wor
den. Over de verdeeling der zetels werd niet
gesproken. Dollfuss hoeft dit aanbod van
de hand gewezen en Habicht de overwegin
gen daarvoor uiteengezet.
Huiszoeking bij afgevaardigde
Habicht in Linz.
Wecnen, 31 Mei (V.D.). V/oensdag is het
huis van afgevaardigde Habicht in Linz
twee malen doorzocht. Ecnige documenten
zijn in beslag genomen. Habicht is sinds
eenigen tijd als persaltaché verbonden aan
de Duitsche legatie in Weencn en heeft als
zoodanig recht op exterritoriale bescher
ming.
DE DUITSCHE SPOORWEGEN.
Het vervoer toegenomen.
Berlijn, 31 Mei. (V.D.) Volgens het
rapport der Duitsche rijksspoorwegen over
de maand April is het goederenverkeer
t.o.v. Maart met 4 toegenomen. Ook het
passagiersvervoer is in het algemeen toe
genomen. De ontvangsten hebben in April
bedragen 221.100.000 R.M., dc uitgaven
254.900.000.
Het personeel beslaat uit 5S0.554 koppen,
d.i. 20.000 meer dan in de maand Maart.
DE NIEUWE AMERIKAANSCHE
AMBASSADEUR TE ROME
Rome, 31 Mei. (V. D.) De nieuwe am
bassadeur der Vercenigdo Staten te Rome,
Breckenridge Long, is gisteren door den
Italiaanschcn minister-president Mussolini
ontvangen.
BURGEMEESTERSBENOEMINGEN.
Buitenzorg, 31 Mei. (Ancta). Benoemd
tot burgemeester van Palcmbang T. II van
der Wetering, thans burgemeester van .Vle-
nado; benoemd tot burgemeester van \lod-
jokerlo mr. L. van Dijk, van verlofterug
verwacht, tevoren die functie bekleed bob
bende
SAMENWERKING VADERLANDSCHE
CLUB EN FASCISTEN.
Batavia, 31 Mei. (Ancta.) Na een be
spreking tusschcn de leiders de hoeren
Eruin cn Rhcmrev kan thans worden me
degedeeld, dat dc samenwerking tusschcn
dc Vaderlmdsche Club en de Ncd.-Indische
Fascisten Organisatie verzekerd is.
BUITENLAND.
De ontwapeningsconferentie verdaagd?
(Eerste Blad, pag. 1.)
BINNENLAND.
Arbeidsduur en werkloosheid.
(Tweede Blad, pag. 2.)
„Pinksteren in Ncerlands bosschen.
(Tweede Blad, pag 1.)
SPORT.
De Derby is gewonnen door „Hyperion".
„King Salmonwerd "tweede.
(Derde Blad Pag. 1
Medegedeeld door het K. X. M. I. te De
Bill:
Hoogste barometerstand: 767.8 te Jan-
Mayen.
Laagste barometerstand: 753.5 te Valen
cia.
Verwachting: Meest zwakke Ooste
lijke tot Zuidelijke wind, half tot zwaar be
wolkt, weinig of geen regen, weinig veran
dering in temperatuur.
In den toestand kwam weinig verande
ring. In het W. ligt de Oceaan-depressie,
die aan de overzijde der Noordzee een
zachte stroomiug uit het Zuiden onder
houdt. In het Oosten de ondiepe continen
tale depressie, die over het W. deel van het
vasteland en Scandinavië den koelen lucht
stroom uit het Noorden doet stand houden,
met overdag zware bewolking en kans op
lichte regen of zelfs onweersbuien cn
's nachts helderheid met kans op lichte
nachtvorst. Terwijl dc temperatuur op IJs
land tot boven 10 gr. steeg, komt in Lap
land nog vorst en sneeuw voor.
Overal zijn de winden zwak en alleen in
Ierland komt betrokken en regenachtig
weer voor. Overal elders is de bewolking
gebroken. Dc stabiele toestand van het.
weer schijnt zich te handhaven en groote
veranderingen zijn voorshands niet te ver
wachten.
RIJDT VEILIG!
Rijden op de linkerweghelft is
verboden in bochten binnen bc
bouwde kommen; in onoverzichs
telijke bochten daarbuiten en bij
hel inhalen van tramrijtuigen
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
En Kragen, Ruches, Kanten, Knoo-
pen, Gespen en al wat garneering
brengen we dagelijks het
NIEUWSTE.
VERDUISTERING BIJ DEN
TELEFOONDIENST.
Gorontalo, 31 Mei. (Aneta.) Dc Latul-
raad te Gorontalo veroordeelde den chef
van den telefoondienst F. W. Korua, wicn
verduistering van telefoongelden in de eer
ste helft van 1932 ten laste was gelegd, tot
een jaar en acht maanden gevangenisstraf,
onder aftrek van den tijd doorgebracht in
preventieve hechtenis.
Vanaf heden
met zijn Band
DAMES-MODE ZAAK
ARNI1EMSCHE WEG 26
