AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Zaterdag 24 Juni 1933
31e Jaargang No. 303
TWEEDE BLAD
DE NIJENRODE-ZAAK
Instructie nog lang
niet gesloten
TWEEDE KAMER
NED. VORDERINGEN OP
DUITSCHLAND
UIT DE STAATSCOURANT
VERKEERSONGEVAL MET
DOODELIJKEN AFLOOP
Een leerling aan het stuur
In het Paleis van den Koning
Een der verdachten onder zekere
voorwaarden in vrijheid
gesteld
Amsterdam, 23 Juni. Betreffende de
geruchtmakende Nijenrode-zaak kunnen
wij malden, dat de gearresteerde juffrouw
M. N., de 6ccretare6se van Johanknecht, op
zeer bepaalde voorwaarden in vrijheid is
gesteJd. Zoo is haar b.v. een bepaalde ver
blijfplaats aangewezen, liaar briefwisseling
wordt gecontroleerd, met verschillende per
sonen mag zij niet in contact komen, ter
wijl angstvallig wordt toegezien, dat zij zich
aan de bepalingen houdt. De overige ver
dachten bevinden zich nog steeds in de
vcorloopige hechtenis. Langzamerhand ls
al het noodige materiaal verzameld tegen
den bewoner van het kasteel Nijenrode en
hij heeft een gedeeltelijke bekentenis afge
legd.
Zooals men weet is er indertijd nadat de
„inbraak" was gepleegd, aan de assurantie
opgegeven, dat er zeven schilderijen waren
gestolen, benevens een groot aantal minia
turen. Er zijn nog slechts vijf schilderijen
terecht. Betreffende de twee andere schilde
rijen tast men nog in het duister. Hierom
trent zijn twee theorieën gevormd, n.l. dat
men ze heeft verbrand, of dat zij zijn over
geschilderd en naar het buitenland zijn ge
ëxpedieerd.
Zooals wij reeds eerder hebben gemeld,
heeft de justitie met behulp van een ac
countant een uitvoerig onderzoek ingesteld
In de boeken van den heer O. van N. Daar
bij ls wel met zekerheid komen vast te
staan, dat zijn financieels positie in den tijd
dat de inbraak werd gepleegd beneden nul
was, zoodat het begrijpelijk wordt, dat de
kasteel-bewoner dringend om geld verlegen
was. Behalve het kasteel Nijenrode was lilj
ook bezitter van een groot landgoed in
Mecklenburg, dat thans verkocht zou wor
den,
0nlang6 ging het gerucht, dat de agent
van politie, die gearresteerd is, op vrije voe
ten zou zijn gesteld; dit ie echter onjuist.
De merkwaardige zaak wordt doorkruist
'door werkzaamheden van verschillende
politie-ambtenaren, die, hoewel zij geen ac
tieve rol hebben gespeeld in de zaak, toch
hun boekje min of meer te buiten zijn ge
gaan, vooral, door tegenover den detective
Johanknecht te goed van vertrouwen te
zijn geweest. Deze Johanknecht, wiens va
der een gezeten burger was, directeur van
een Assurantiekantoor, is door tegenspoed
in zaken achteruit gegaan. Hij deed meer
malen dienst als expert in assurantiekwes
ties en hij genoot het vertrouwen van
commissaris Harrebomée, chef van het bu
reau Singel. Toen do zaken met Johan
knecht achteruit gingen en J. bij dezen
commissaris kwam en hem verzocht een
aanbeveling te geven, heeft deze uit huma
ne overwegingen aan dit verzoek voldaan.
Met die aanbeveling van commissaris H. is
Johanknecht naar andere commissarissen
gestapt en hij heeft daar op dezelfde wijze
op het carnet handteekeningen gekregen.
Het spreekt vanzelf, dat hierin op zichzelf
pog niets misdadigs ligt, maar wel i6 het
een feit, dat de commissaris te goed van
overtrouwen is geweest.
J. kwam zooals wij reeds zeiden herhaal
delijk op het bureau, waar hij verschillende
zaken met den commissaris besprak. Het is
dus geen wonder dat de agent K. aanvan
kelijk geen achterdocht koesterde toen Jo
hanknecht hem verzocht hem een dienst te
bewijzen. Maar de zaak wordt anders wan
neer we bedenken dat Johanknecht horn
verzocht het pak zóó op te bergen, dat „het
niet te erg in het oog viel". De agent heeft
het pakket onder aan het tafelblad beves
tigt. Hij zou dit hebben gedaan met gummi
handschoenen aan. Dit laatste was noodig
om geen vingerafdrukken na te laten, want
de detective Johanknecht had de bedoeling
om in Maartensdijk de comedie op te voe
ren met het opgraven van de schilderijen,
en wanneer er dan vingerafdrukken van
Bleezing, Johanknecht en den agent op
voorkwamen zou dit achterdocht kunnen
wekken. Het staat echter nog in geenen
decle vast dat-de agent uit winstbejag heeft
gehandeld. Bij beoordeeling van eventueel
Ie nemen disciplinaire maatregelen tegen
dezen man zal natuurlijk wel degelijk reke
ning moeten worden gehouden met het feit,
dat Johanknecht kind aan huis was op het
bureau Singel.
Commissaris H. heeft aanvankelijk ziek
teverlof gevraagd en daarop zijn ontslag in
gediend.
Dat het vertrouwen ip het Amsterd. poli
tiecorps in geen enkel opzicht geschaad is,
blijkt wel uit het feit dat het politioneele
onderzoek dus het onderzoek naar de
houding van de verschillende politic-beamb
ten tegenover Johanknecht is opgedragen
aan commissaris Haarman cn inspecteur
Van Zoelon.
Naar aanleiding van deze kwestie is bijv.
ook een huiszoeking gehouden bij Bleezing
en Mees Gerritsen, de laatste drijft eon
handel in fietsen, fietsenonderdeclen enz
Er bestond n.l. vermoeden dat enkele agen
ten van politie rabat kregen bij hun aan
koopen. Het resultaat van dit onderzoek is
nog niet bekend.
De instructie in de zaak is nog bij lange
na niet gesloten, nog steeds worden de ver
dachten aan langdurige verhooren onder
worpen. Bij een dezer verhooren zou Johan
knecht zijn spijt te kennen hebben gegeven
dat hij de agent in de zaak heeft betrok
ken. Het uitvoerig getuigenmateriaal heeft
de justitie aanleiding gegeven haar aan
dacht opnieuw te wijden aan verschillende
zaken die tot nu toe niet waren opgelost of
waarin donkere punten gebleven waren.
Zoo is bijv. in de Berkcmeycr-zaak do in
structie opnieuw geopend.
MOORDAANSLAG DOOR EEN 70-JARIGE.
Vermoedelijk uit wraak.
Breda, 23 Juni. Hedenmiddag omstreeks
half één heeft de 70-jarige W. M. in een
café in de Van Bergenstraat een moordaan
slag gepleegd op de 26-jarigo vrouw van
den caféhouder De 11. De oude man bracht
vermoedelijk uit wraak over een financieele
aangelegenheid de vrouw onverwachts met
een zwaren hamer een 6lag op het achter
hoofd toe. lievig bloedend uit een zware
hoofdwonde liep de vrouw, gevolgd door
den man, de straat op. Op haar gegil nam
do man de vlucht. Door eenige voorbijgan
gers Werd hij gegrepen en aan do politie
overgeleverd. De vrouw werd door den G. D.
verbondon. Haar toestand is niet levensge
vaarlijk. De man is in verzekerde bewaring
gesteld.
IN SLECHT GEZELSCHAP.
's-Gravenhage, 23 Juni. In den afge-
loopen nacht plm. één uur heeft een chauf
feur van een „geel bandje" naar het Bu
reau van Politie aan de Archimedesstraat
gebracht een onbekenden beschonken pas
sagier. De chauffeur verklaarde dat hij nog
een tweede persoon in zijn auto had gehad,
<lie echter in de omgeving van Kijkduin de
auto had verlaten. De beschonkene, die
plm. G00 in zijn bezit bleek- te hebben, be
weerde aan het politiebureau, dat hij plm.
400 vermiste en dat hij daarvan verdacht
den man die met hem in de auto had geze
ten. De dronken passagier bleek te zijn een
48-jarige bewoner van de Kritzingerstraat.
In verband hiermede is door de politie
op den Haagweg als verdacht van den dief
stal aangehouden, een 25-jarige te Loosdui
nen wonenden werkman. Bij fouilleering
werd plm. 210 aan bankpapier, dat in el
kander gewrongen was, op hem bevonden.
De aangehoudene is in bewaring gesteld.
Agenda voor de Dinsdag a s.
aanvangende zitting
De Tweede Kamer zal Dinsdag 27 Juni a s.
te één uur weder bijeenkomen.
De voorzitter zal voorstellen om ter be
handeling: in deze vergadering aan de orde
te stellen:
Raming der voor de Tweede Kamer benoo-
digde uitgaven in 193i (comité-generaal);
wijziging opiumwet; wijziging art. 3 der
bevordenngswct voor dc landmacht 1902;
wijziging art. 10 der wet tot regeling van het
militair onderwijs bij de Landmacht (oplci
ding officiersrang, enz.)wijziging Surinaam-
sche begrooting 1931; vaststelling slot reke
ning Suriname 1930; naturalisatie van J. B.
v. d. Fels en 20 anderen; van M. Balkenhal
cn 19 anderen; van B. Boers en 20 anderen;
van J. B. Beyer en 20 anderen; van A. Appak
cn 19 anderen; wijziging pakketpostwet; wij
ziging begr. Buitcnl. Zaken 1933 (inrichting
kamer Volkenbondsgebouw)goedkeuring
handels- en scheepvaart verdragen Neder
land-Panama; toepassing art. S3 comptabili
teitswet 1927 inzake de „Academische kli
nieken" te Utrecht; regeling van den invoer
van: bedrukte, geverfde en bontgeweven ka
toenen manufacturen, idem van boter van
versch, gekoeld en bevroren rund- cn
kalfsvleesch, van rijwielbanden; van
porselein, aardewerk en muur- en wand-
tegels; van wollen cn halfwollen stof
fen en .tricotgoederen en bovcnkleeding; van
kousen en sokken; van tapijten, tapijtgoed,
karpetten, loopers, kleedjes cn Jhattcn; van
naaigaren; van tafel- en servetgoed enz.;
van schoeisel cn lcestklaar schoenwerk; wij
ziging van dc wet inzake wering van plan
tenziekten bij in- cn doorvoer van droge
bollen, knollen en wortelstokken van bloem
gewassen; goedkeuring ondcrhandsche over
dracht door ruiling van het post- en tele
graafkantoor c.a. aan de Havenstraat te
Bussum aan de gemeente Bussum; wijzi
ging overeenkomst van den Staat met de
N V. Domaniale Mijnmaatschappij; aanvul
ling art. 67 pensioenwet 1922 en wijziging
van dc artt. 31 bis, 31 duodecies cn G3, wet
op de personeelc belasting 189G.
HEVIGE ONWEERSSLAG TE SITTARD.
Sittard, 23 Juni. Hedenavond half zes
weerklonk plotseling 'n hevige onweersslag,
waarop echter slechts een kleine regenbul
volgde. Verschillende radio- cn telefoontoe
stellen geraakten dóór den bliksem defect.
Bij den heer J. G. Sastra werd het radio
toestel van den muur geslingerd, waarbij
een meisjo brandwonden opliep. In de Pa
terskerk werd de lichtleiding stukgeslagen,
waardoor een vlam ontstónd, die langs het
hoofdaltaar opsloeg. De vlam kon spoedig
gedoofd worden. Verschillende radio, tele
foon en clectrische geleidingen in Sittard
zijn door dezen hevigen bliksemslag in liet
ongereedc geraakt.
TRAMWEGPERSONEEL OP STRAAT.
Ontslag op groote schaaL
Breda, 23 Juni. Naar wij vernemen is
tegen 6 Juni a.s. aan het grootste deel van
het personeel van de Zuid-Xcderlandsche
Stoomtram Mij., ontslag aangezegd. 81 Per
sonen, behoorendc tot alle categorieën van
het personeel, komen daardoor op straat te
6taan. Dit ontslag houdt verband met het
vrijwel geheel stopzetten van den 6toom-
tramdienst. Slechts zullen ter instandhou
ding van de door het Rijk verleende con
cessie op dc lijnen Breda—Steenbergen en
BredaBelgische grens, dagelijks twee
traras in beide richtingen rijden.
Het passagiersvervoer zal van 7 Juli af
per autobus geschieden.
Aan de ontslagenen wordt geneerlei uit-
keering in den vorm van pensioen of wacht
geld gedaan, terwijl ook de kans, dat zij
op andere wijze weer in dionst zullen wor
den genomen, uitgesloten moet worden ge
acht.
HET MOTORONGEVAL OP DEN
HAARLEMMERWEG.
De motorrijder overleden.
Amsterdam, 23 Juli. De motorrijder,
die in den afgeloopen nacht op den Haar-
lemmerstraatwcg in botsing ia gekomen
rnet een stisltaande vrachtauto, waarvan
de lichten gedoofd waren, is in het Wilhel-
mina Gasthuis aan de gevolgen van de be
komen verwondingen overieden.
De enquête der Nederlandsche
Bank
Amsterdam, 23 Juni. De Nederland
sche Bank N.V. te Amsterdam deelt het
volgende mede:
Tot en met Donderdag 22 dezer hadden
ruim S3.G00 hier te 'lande gevestigde perso
nen, firma's cn instellingen aan Dc Neder
landsche Bank opgave gedaan van hunne
vorderingen op cn belangen in Duitschland.
Op grond van deze opgaven zijn door de
Bank totaalcijfers berekend, gerubriceerd
naar dc verschillende soorten van vorde
ringen en belangen waarvan opgave was
gevraagd. Deze cijfers waren reeds op Vrij
dag 23 dezer ter beschikking.
De Nederlandsche Bank betuigt haren
dank aan allen die door het Invullen en
inzcr.dcn en door het vcrlcenen van hulp
bij de distributie der formulieren, tot het
welslagen van de enquete hebben medege
werkt. Voor belanghebbenden, die tot dus-
\cr nog geen opgave indienden, blijft tot en
met 28 dezer de gelegenheid bestaan om
zulks alsnog te doen. De benoodigde for
muliercn blijven verkrijgbaar aan alle kan
toren van De Niderlandsche Bank.
Bij beschikking van den Minister van
Sociale Zaken is II. Huis in 't Veld, te
Amersfoort, aangewezen als werkgever-lid
van den Raad van Arbeid te Amersfoort.
Bij beschikking van den Minister van
Economische Zaken is le. Ingesteld eene
commissie voor den uitvoer naar Belgiè en
Luxemburg van versche groenten cn fruit,
zijn 2c. tot leden dier commissie benoemd
de heeren: H. Kruidenier te Rotterdam, G.
Minnaar te Kruiningen, Mr. L. Niemöller
te 's-Gravenhage, Dr. J. M. Riemens te
's-Gravenhage, P. Slot A.D.zn. te Broek op
Langendijk, F. V. Val6tar te 's-Gravenhage,
C. Wagenaar Kzn. te Broek op Langendijk;
is 3e. aangewezen als voorzitter dezer com
missie do heer Dr. J. M. Riemens, Rijks-
luinbouwconsulent te 's-Gravenhage.
Benoemd tot lid van den Voogdijraad te
Breda: J. A. M. van der Ven, directeur van
het kantoor Tilburg der Amsterdamsche
Bank, wonende aldaar en C. J. Schellens,
oud-bestuurslid van dc afdeeling Tilburg
der R.K. Reclasseeringsvereeniging, wonen
de te Tilburg.
Ir. A. H. J. TJEENK WILLINK f
's-Gravenhage, 23 Juni. Hier ter
stede is op 50-jarigen leeftijd overieden ir.
A. H. J. Tjeenk Willink, tot October 1929
ingenieur bij de Bataafschc Petroleum
Maatschappij. De thans overledene kwam
in 1907 in dienst bij Werkspoor, eerst te
Amsterdam, later in Ned.-Indië. In 1914
werd hij leider van het technisch agent
schap van Werkspoor te Soerabaja, als hoe
danig hij tot 1916 werkzaam bleef.
In 1919 was ir. Tjeenk Willink tijdelijk
werkzaam bij het Centraal Bureau voor de
Statistiek. In hetzelfde jaar trad hij in
dienst van de Bataafsche Petroleum Maat
schappij, voor welke onderneming hij tien
jaar heeft gearbeid.
17'jarige wielrijdster raakt onder
een tractor
Amsterdam, 23 Juni. Hedenavond te
ongeveer negen uur had op de Maurit6kade
bij de 's-Gravezandestraat een tragisch on
geval plaats dat aan een 17-jarig meiêje, A.
Staphorst, wonende in de Comniclinstraat,
het leven kostte.
Een tractor met cabine kwam uit de rich
ting van de Linnaesstraat gereden en werd
op dat oogenblik bestuurd door iemand die
bozig was zich de kunst van chauffecrcn
eigen te maken. Naa6t hem was zijn in
structeur, een chauffeur, gezeten. Op een
gegeven oogenblik merkte de leerling-be
stuurder dat het linker portier open stond.
Hij trachtte het te sluiten en trapte hierbij
op het gaspedaal, waardoor de wagen voor
uit schoot. Door den plotsclingcn ruk ver
loor de man de macht over het stuur met
het noodlottig gevolg, dat de auto recht in
reed op het meisje, dat met haar fiets uit
tegenovergestelde richting naderde.
Zeer zwaar gewond werd zij naar het
Onze Lieve Vrouwe Gasthuis overgebracht,
waar zij korten tijd later overleed. Zij is
het eenige meisje in het gezin S.
De tractor met aanhangwagen werd ern
stig beschadigd en is door dc politie van
het bureau Linnaeusstraat in beslag geno
men. Zoowel tegen den leerling-chauffeur
als tegen den chauffeur is proces-verbaal
opgemaakt. Zij zullen zich hebben te ver
antwoorden wegens bet veroorzaken van
dood door schuld.
ONZE SCHEEPSBOUW.
Naar wij vernemen, 16 de bouw van het
tweede dubbelschroef motor-schip bestemd
voor de Holland-Afrika Lijn ook gegund
aan de Nederlandsche Scheepsbouw Maat
schappij te Arasterdam.
DUITSCHE TOERISTEN AANGEVALLEN.
In de Jodenbreestraat te Am
sterdam.
Amsterdam, 23 Juni. Een Duitscher
met twee dames, die als toeristen onze stad
bezochten, hadden hedenmorgen het voor
nemen het Rembrandhuis in de Jodenbree
straat te kicken. Een der dames droeg een
roos op de borst, wat naar het schijnt aan
gezien werd door een der straatbewoner.s
voor een Hakenkruis. In minder dan geen
tijd was er een oploop en werden de vreem
delingen klappen toegediend. De politic
was er echter dadelijk bij en moest om de
aanvallers to verdrijven met de wapens
dreigen.
De Duitschers zijn door de politie naar
hun verblijf hier ter stede geleid.
MINISTER COLIJN NAAR DEN HAAG.
Hedenmorgen ministerraad.
's-Gravenhage, 23 Juni. Naar wij ver
nemen, lag het in de bedoeling, dat de mi
nister-president, dr. H. Colijn, hedenavond
per vliegtuig naar Nederland zou terugLee-
ren.
Voorts vernemen wij, dat er Zaterdagoch
tend ministerraad zal worden gehouden.
UITZENDING DOOR DE PHOHI.
Zondag 25 Juni des middags van 2 tot 5
uur, zal do PHOHI op ultra-korte golf van
uit Hilversum een programma verzorgen
voor de overzeesche bezittingen. Het pro
gramma bevat o.ra. liederen en opera-aria's,
te zingen door Henriëtte van Breemen.
Een orkest onder leiding van den diri
gent Lou Cohen zal voor de begeleiding zorg
dragen.
Het diepste sociaal gevoel is liefde.
Een liefdesgeschiedenis nlt het onde Madrid
door
F. MARION CRAWFORD.
Naar het Engelsch door W. H. C. B.
13
„Dat hebt u gezegd, nietwaar?" vroeg de
koning nadrukkelijk. „Ik vraag u op uw
eer: hebt u het gezegd?"
„Ja," antwoordde Mendoza eindelijk.
„Maar hoe wist uwe majesteit dat?"
De enorme onderlip van den koning
kwam naar voren en een leelijke trek in
zijn kleurlooze gezicht, die aanduidde, dat
hij plezier had, vertoonde zich. Langzaam
bewoog hij zijn kaak, alsof hij op iets beet,
dat hij lekker vond.
„Ik weet alles", zei hij langzaam. „Ik
>ord in mijn eigen huis goed gediend. Pe
rez, wees nauwgezet en schrijf alles op.
Ik meen ook te welen dat uw dochter zijn
hoogheid vanavond heeft ontmoet. U zult
dit ook wel ontdekt hebben. Het mei6je is
onvoorzichtig. Bekent u te weten dat die
twee elkaar hadden ontmoet?"
Mendoza knarsetandde alsof hij lichame
lijk gepijnigd werd. Hij fronste zijn wenk
brauwen, en toen Perez opkeek, zag de
oude man hem met een blik zoo vol haat
aan, dat de 6ecietaria zjiö oogen
neersloeg. De koning was in Mendoza's
oogen een heilig en half goddelijk wezen,
dat het recht had elke door hem gevvensch-
te vraag te stellen en dat hij theoretisch
niet verkeerd kon handelen; maar hij vond
het ondraaglijk dat deze liefdoende, zwarte
vos het recht zou hebben aan te hooren
dat Don Diego de Mendoza zijn dochter'6
schande bekende. Antonio Perez was geen
avonturier van lage geboorte, zooal6 velen
ongemotiveerd aannamen, want zijn vader
bekleedde vóór hem een eervollen post aan
het hof, maar hij was volstrekt niet dc ge
lijke vaa Mendoza, die, hoewel onbemid
deld, een van de edelste namen van Span
je droeg.
„Laat uwe majesteit Don Antonio Perez
de kamer doen verlaten", zei hij vrijmoe
dig, „dan zal ik alles vertellen wat ik
weet."
Perez glimlachte, terwijl hij over zijn no
tities gebogen zat, want hij wist hoe het
antwoord op zoo'n verzoek zou luiden.
Bits antwoordde Philips: „Een man, die
schuldig is verklaard wegens moord, heeft
niet het recht zijn toehoorders te kiezen.
Antwoord op mijn vraag, of zwijg Bekent
u te weten dat uw dochter zijn hoogheid
vanavond beeft ontmoet?"
Er kwam geen geluid over Mendoza's op
elkaar geklemde lippen. Hij volgde 's ko-
nings bevel letterlijk op.
„Wel, wat hebt u daarop te antwoorden?
„Niets, Sire, daar u mij hebt vergund te
zwijgen."
„Het doet er ook niet toe", zei Philips
onverschillig. „Noteer dat hij op deze vraag
weigert te antwoorden, Perez. Noteer er bij
dat dit gelijk staat met liet feit te beken
nen; anders zou hij 't wel ontkend hebben.
Zijn zwijgen is echter een reden om de
zaak door een rechtbank op de gewone
wijze te doen onderzoeken op dc gewone
wijze", zei hij, sterk den nadruk leggende
op de laatste woorden en Mendoza scherp
aankijkende.
„Aangezien ik de daad niet ontken, bid ik
uw majesteit er spoedig voor te boeten.
God weet dat ik gereed ben om te sterven.
Laat het morgenochtend of vanavond ge
beuren. Uwe majesteit heeft slechts de vol
macht om mij ter dood te brengen te onder
teekenen; dat stuk zal Don Antonio Perez
ongetwijfeld reeds in gereedheid hebben ge
bracht."
„Volstrekt niet, volstrekt niet", antwoord
de de koning met ijzige kalmte. „Ik ben
van plan u een eerlijk cn openlijk onder
zoek te doen ondergaan, en u alle mogelijke
gelegenheid te geven u te rechtvaardigen.
Er mag niets geheim blijven. Zulk een
vreesclijke misdaad moet op zoo openbaar
mogelijke wijze worden behandeld. Hoewel
het me zeer pijnlijk is er op terug te komen,
zult gij u herinneren, dat, nadat het God
in zijn eindelooze rechtvaardigheid had be
haagd mij van mijn ongelukkigen zoon Don
Carlos, den troonopvolger, te berooven, het
niet ontbroken heeft aan kwaadgezindc cn
slechte menschen, die zoo waar zeiden dat
ik door allerlei onmenschelijke wreedheden
zijn leven had bekort. Neen, neen! er kan
niet genoeg publiciteit aan de zaak worden
gegeven. Bedenk hoe vreeselijlc het zou zijn,
indien iemand zou durven onderstellen dat
mijn eigen broeder met mijn toestemming
zou zijn vermoord U hebt een te groote
liefde voor uw vaderland om zoo iets niet
verschrikkelijk te vinden, want al hebt u
ook mijn broeder in koelen bloede ver
moord, ben ik toch te rechtvaardig om te
vergeter^ dat U uw vaderlandsliefde gedu
rende een lange en tot nu toe eervolle loop
baan hebt getoond. Het is mijn plicht toe te
zien dat de redenen van uw gruwelijke
daad aan mijn onderdanen volkomen dui
delijk zijn, zoodat er zelfs bij de meest be-
vooroordeelden geen twijfel meer bestaat.
Begrijp u? Ik herhaal dat, indien ik mij heb
verwaardigd zelf u te ondervragen, ik dit
6lechts deed om een oud soldaat het leed
cn de grievende vernedering te besparen,
verbonden aan het vooronderzoek door de
rechtbank, die over u zal oordeelen. Begrijp
dat goed."
„Ik begrijp het en nog een heelen boel
meer", antwoordde Mendoza woedend.
„Het is onnoodig dat u meer begrijpt of
meent te begrijpen dan wat ik zeg", gaf de
koning koel ten antwoord. „Tegen welken
tijd bent u vanavond naar de vertrekken
van zijn hoogheid gegaan?"
„Uwe majesteit weet dat zelf."
„Daar weet ik niets van", zei do koning
met de grootste kalmte. „Na het souper
hadt u dienst; daarna begeleide u mij naar
mijn vertrekken. Ik had Perez al laten roe
pen, die dadelijk kwam, en toen hebben wij
het hier heel druk gehad met dc bespre
king van allerlei zaken, totdat ik naar de
troonzaal terugkeerde, ongeveer vijf minu-
nuten voordat u kwam orn den moord te
bekennen. Was 't zoo niet, Perez?"
„Ongetwijfeld, sire", antwoordde de secre
taris ernstig. „Uwe majesteit moet minstens
een uur met mij aan het werk zijn geweest,
alvorens naar de troonzaal te zijn terug
gekeerd."
„En is uwe majesteit dus niet met mij
via de geheime trap naar de kamer van
Don Jan gegaan1vroeg Mendoza, als door
den bliksem getroffen door die enorme leu
gen
„Met u?" riep de koning met prachtig
voorgewende verbazing uit. „Wat is dat
voor een krankzinnigheid? Ik geloof waar
achtig dat de man niet meer weet wat hij
zegt!"
Mendoza kreunde overluid, want hij zag
dat hij schandelijk werd bedrogen. In zijn
grootmoedigheid had hij de schuld van de
misdaad op zich geladen, zich bereid ver
klarende om er spoedig voor te sterven orn
den koning van blaam te zuiveren en om
aan zijn eigen ellendig bestaan een. einde
te maken. Maar hij had den dood spoedig,
binnen enkele uren verwacht. Had hij
Philips' plan doorzien, om in het openhaar
terecht te staan voor een moord, dien hij
niet had begaan, en dagen, misschien weken
lang bloot te staan aan den publieken haat
en smaad, terwijl een langzaam te werk
gaande rechtbank het proces eindeloos
rekte dan zou noch zijn loyaliteit, noch
zijn verlangen naar den dood in staat zijn
geweest hem zoo'n groot offer te doen bren
gen. En than6 merkte hij dat hij in de bank
schroef was vastgekneld, en dat er geen be
schuldiging was, dio hij tegen den koning
kon uitbrengen en die hem kon redden,
zelfs al zou hij tot dien maatregel willen
overgaan en op die wijze zijn woorden her
roepen. Immers Don Jan was dood en de
eerlooze Perez zou bereid zijn te zweren,
dat Philips de karner, waarin zij beiden
alleen waren geweest, niet had verlaten.
(Wordt vervolgd)
