DE EEMLANDEB
CONCORDAAT GEPARAFEERD
L. J. LUYCX ZOON
Maandag 9 Juli 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwai 2a
32e Jaargang Ho. 8
DE ACTIE DER
GOUDLANDEN
AMERIKA TE LONDEN
STERKE AARDSCHOK IN
GELSENKIRCHEN
VON PAPEN UIT
ROME TERUG
BALDO'S ESKADER VOOR
VERTREK GEREED
ONGELUK MET D-TREIN
ROOSEVELT'S PLANNEN
LOOPEN GEVAAR
9 uur 48 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
ABONNEMENTSPRIJS pcr 3 voor Amersfoort 2.10, per maand f 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/».
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummes
1elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlën voor df
helft van den prijs. Kldne Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regela
5C cent. elke rvgel meer 10 cc^t, driemaal pLatsen f 1,—. Bewijsnumme. extra f 0.05
De groote eskadervlucht der
Italianen. Generaal Balbo
legt groote voorzichtigheid
aan den dag.
„Ik heb geen groote haast. Het is vol
doende, wanneer ik gedurende de maand
Juli in Chicago aankom."
Ziet daar dc woorden, waarrace generaal
Balbo, dc Italiaansche minister voor (Je
luchtvaart en leider van de eskadervlucht
naar de Vercenigde Staten, in de tc "Rome
verschijnende bladen een beknopte uiteen
zetting eindigt, waarin hij rekenschap af
legt over den loop, dien de grootste eskader
vlucht, welke ooit ter wereld werd onder
nomen, tot dusver heeft genomen.
Het kan niet worden geloochend, dat uit
deze verklaring duidelijk de voorzichtig
heid en het koele overleg aan den dag tre
den, waarmee generaal Balbo te werk gaat
hij deze vliegonderneming, waaraan moei
lijkheden vastzitten, waarvan men zicli bij
kans geen voorstelling kan vormen. Niet
door hartstochtelijke impulsen, noch door
een eerzucht, die de geweldige gevaren over
het hoofd ziet, laat Balbo zich leiden, doch
hij weegt, uiterst omzichtig dc kansen tegen
elkaar af. Hij 16 dit trouwens ook verplicht
tegenover zijn manschappen, die hij niet
noodelocs in avonturen wil ótortcn, waar
mee hun leven kan zijn gemoeid. Juist aan
de omstandigheid, dat Balbo niet meer
waagt dan verantwoord is, is het te dan
ken, dat reeds nu prachtige dingen zijn ge
presteerd dopr dc honderd „vliegende mon
niken van Orbetello," een uitdrukking, die
haar ontstaan heeft te danken aan het feit,
dat de Italiaansche eskadervlicgcrs hun
opleiding hebben genoten aan het meer
van Orbetello, een gebied, dat van de bui
tenwereld afgezonderd ligt.
Nu heeft bij het neerstrijken op liet wa
ter nabij Amsterdam \VCl een klein ongeluk
plaats gehad, waarbij, helaas, do dood viel
te betreuren van één der vliegers, terwijl
enkele anderen werden gewond, maar, af
gezien van deze verdrietige ge
beurtenis, zijn de verrichtingen, die de lei
der der eskadervlucht en de overige deel
nemers aan den wereldtocht tc zien hebben
gegeven, zoo voortreffelijk geweest. dat
men gelijk do Kólnische Zcitung Zondag
terecht opmerkte met volkomen gerust
heid de verdere ontwikkeling van dc vlucht,
die steeds een ocreplaats in de geschiedenis
der wereldluchtvaart zal innemen, tegemoet,
kan zien
Die gerustheid is zelfs op haar plaats,
wanneer men er wch rekenschap van geeft,
dat na de vlucht over de Alpen misschien
juist dc moeilijkste étappe door dc man
moedige Oceaanvliegers nog moet worden
„genomen": aan het oversteken van den
Atlantischen Oceaan zitten enorme moei
lijkheden vast, daar de afstand van IJsland
naar Labrador niet minder dan 2400 K.M.
bedraagt.
Bij de besprekingen van den vliegweg is
herhaaldelijk de opvatting verkondigd, als
of bij Balbo onder alle omstandigheden een
tu6sch en landing in Groenland in het voor
nemen ligt. Dit. schijnt echter onjuist le
alijn. Balbo schijnt veeleer van zins te zijn
het. eigenlijke Atlantische traject tusschen
IJsland en het Noord-Amcrikaanscbe
vasteland zonder tusschenlanding af tc
leggen. Alleen wanneer hij door stormen,
die in de huurt van Kaap Farewell aan de
Zuidkust van Groenland dikwijls zeer plot
seling opsteken, genoodzaakt zou zijn de
vlucht te onderbreken, wil hij hot roer
wenden naar de ba6is in Julianehaab in
Groenland en daar wachten, tot de weers
omstandigheden gunstiger zijn geworden.
Dat Balbo en zijn eskader overigens op
gewassen zijn tegen da nevelbanken, die
daar zeer talrijk zijn en uitgestrekt, toont
het verloop der vlucht van Ierland naar
IJsland, w-aar het eskader 200 K.M lang
door dc nevels z.g. blind moest vliegen:
Balbo had voor deze massavlucht door den
nevel, die in een dergelijken vorm nog
nooit tevoren heeft plaats gehad, bizondcre
maatregelen genomen, die betrekking had
den op het in acht nemen van groote af
standen en verschillende vlieghoogten tus
schen de diverse vlieghooten. Men mag dan
ook hopen, dat ook het laatste Oceaantra-
joct zonder incidenten zal worden afgelegd.
Reeds nu kan dc vliegende armada dor
Italiaansche legerluchtvloot met. trots te
rugzien op liaar verrichtingen: zij heeft de
proef al glansrijk doorstaan.
RUSSISCHE HULP VOOR MATTERN.
Moskou, 0 Juli. (II X.) Twee watervlieg
tuigen zijn naar Anadyr vertrokken om
Mattern hulp te vcrlecnen. Aan boord be-
inden zich verscheidene monteurs. Ook
zijn schepen uitgevaren om zoo noodig hulp
te verleenen. De Russische autoriteiten
hebben zich bereid verklaard een water
vliegtuig naar Alaska tc laten gaan oni
daar een nieuwe motor te gaan halen
De besprekingen ie Parijs
Parijs, 8 Juli. (V. D.) Over dc vergade
ring van de Presidenten der Centrale Ban
ken, die heden tc Parijs is gehouden, wordt
een mededecling uitgegeven, waarin o.a.
wordt gezegd:
In aansluiting op de verklaringen hunner
regeeringen van 3 Juli hebben de presi
denten der Centrale Banken van Frankrijk,
Italië, Nederland, Polen, Belgie en Zwit
serland, een vergadering gehouden in de
Bank van Frankrijk.
Een gedachtenwisscling heeft plaats ge
vonden, die beeft geleid tot volledige over
eenstemming inzake de maatregelen, die
geschikt zijn volledige uitwerking te verze
keren van do verklaring der régèeringen,
dat zij vast besloten zijn, den gouden stan
daard te handhaven.
De Centrale Banken zullen onmiddellijk
technische maatregelen nemen, waartoe be
den is besloten. De president van de Bank
voor Internationale Betalingen woonde de
beraadslagingen bij.
In kringen der deelnemers wordt een vol
ledig stilzwijgen over het verloop der ver
gadering bewaard, teneinde iedere specu
latie te voorkomen. Er wordt slechts op
gewezen, dat onder alle omstandigheden
de indruk moet. worden vermeden, als zou
den dc goudlanden een gesloten blok tegen
de andere staten willen vormen.
BIJEENKOMST S.A.-WESTPHALEN TE
DORTMUND.
Dortmund, 9 Juli. (V. D.) Voor de
S.A.-bijeenkomst der afdecling Westphalen
waren, naar schatting der leiding, 250,000
personen verschenen. Na den gouwpar'.ij-
dag vond Zondag op het vliegveld een groot
S A.-appèl plaats. Ook rijkskanselier Hitler
was aanwezig, evenals prins August Wil
helm.
DE KWESTIE VAN DEN VERKOOP VAN
DEN CHINEESCHEN OOSTERSPOORWEG
Een Russisch voorstel.
Moskou. 0 Juli. (V. D.) Dc sovjet-regee-
ring heeft haar ambassadeur te Tokio de
volgende instructie gegeven voor dc be
sprekingen inzake den verkoop van den
Chineeschen Oosler Spoorweg:
(1) De prijs zal bedragen 210 millioen
goudroebels;
(2) De prijs voor dc bijbehoorende bosch-
concessio zul 40 mmioen goudroebel bedra
gen;
(3) Ruöland is bereid de helft van deze'
bedragen, dus in liet geheel 125 miüioen
goud roebels in producten ie ontvangen van
de Jupaneclie, resp. dc Mandsjoei ijsche re
gcering;
(4) Dc andere helft moet Rusland pven-
wcl worden uitbetaald in goud of in devi
ze n.
Slechts onder deze voorwaaiden wil Rus
land de spoorlijn verkoopen.
T s a n g t s o e n. De Mandsjocrijscbè re
geering heeft te Tokio laten verklaren, dat
zij bereid is de spoorlijn over te nemen
voor den prijs van 95 miilioen Yen.
liet wenscht voortzetting
der conferentie
Landen, 8 Juli. (Y. DDoor de Ame-
rikaansche delegatie ter economische we
reldconferentie is na *n grondige uiteenzet
ting van het nieuwe plan van Roosevelt
een communiqué uitgegeven, waarin Cor-
dell Huil zich krachtig uitspreekt voor
voortzetting der conferentie. Een aantal
vraagstukken kunnen met voordeel worden
besproken, zoo verhooging van prijzen, cre-
dietpolitick, overeenkomsten van produ
centen, verbod van invoerbeperkingen, re
presaillemaatregelen en dergelijke na-oor-
logsche verschijnselen. Iedere natie zal er
voordeel van hebben, wanneer men ver-
eenigd legen de economische uitputting iets
kan bereiken. Als men dc gelegenheid laat
voorbijgaan wegens voorbijgaande moeilijk
heden, dan zou men met recht door Je
geschiedenis worden gevloekt.
G e 1 s o n k i r c h e n, 8 Juli. (V. D.) He
denavond tegen 9 uur werd- in Gclsenkir-
clien een sterke aardschok waargenomen.
Bizonder hevig was de 6chok in liet sta ts-
deel Schalke, waar do schoorsteen van een
huis instortte, terwijl van een ander huis
dakpannen naar beneden vielen.
EXPLOSIE IN ARSENAAL.
y New-Yor k, S Juli. (V. D.) Te Williams-
frurgli in Kentucky is het arsenaal door een
lievige ontploffing vernield. Daarbij werd
een persoon gedood, terwijl verscheidene
zwaar gewond werden. De matcriecle scha
de is buitengewoon groot.
Een verordening van den
Rijkskanselier
Berlijn, 8 Juli. (V. D.) Officieel wordt
medegedeeld: Het rijksconcordaat is he
denavond te 18 uur door vice-kan6clier Von
Papen en kardinaal-staatssecretaris Paccl-
li geparafeerd.
t
Rome, 8 Juli. (V. D.) Over de parafee
ring van liet concordaat deelt viee-kauce-
licr Von Papen het volgende mede:
Het concordaat tusschen den Heiligen
Stoel en het Duitschc rijk is hedenmiddag
geparafeerd.
Het afsluiten van dit \erdrag is \un his
torische bcteckenis, omdat voor de eer*te
maal sedert dc stichting van liet Rijk, dit
zijn rechtspositie ten aanzien van den Hei
ligen Stoel regelt, hetgeen vroeger den
Duitschcn landen was gereserveerd Niet
minder belangrijk echter is het, dat de
beide hoogc gezagdragers, van welker sa
menwerking liet heil der volkeren afhangt
n.l. het gezag van dc kerk en dat van
den Staal in dit verdrag de door God
gestelde invloedssferen wederzijds hebben
verzekerd en afgeperkt, om in des te groo-
icr harmonie, de geestelijke, culturcelo
en staatkundige welvaart van liet land
te dienen.
Door liet nauwkeurig afgrenzen der be
voegdheden zal in dc toekomst ieder con
flict tusschen staat en kerk worden voor
komen. Ik ben er derhalve van overtuigd,
dat het gesloten concordaat een voordeel
zal zijn voor de geestelijke roeping der
kerk, maar ook in sterke mate den binnen-
landschen vrede cn liet groeien van den
nieuwen staat zal dienen.
Rome, S Juli. (V. D.) Vice-kanselier Von
Papen is met den trein van 21.30 uit Rorne
vertrokken. Hij zal waarschijnlijk Maan
dagmorgen te Berlijn aankomen.
B e r 1 ij n, 8 Jul i. (V. D.) De rijkskanse
lier heeft het volgende telegram aan vice-
kanselier Von Papen gericht:
„Ontvang, mijnheer de vice-kanselier,
ter gelegenheid van het succesvolle sluiten
van het nieuwe verdrag tusschen het Duit-
sche rijk en de katholieke kerk mijn op
rechten gelukwcnsch cn mijn dank."
Berlijn, 8 Juli. (V. D) Gelijktijdig rnet
het sluiten van het concordaat vaardigt de
rijkskanselier de volgende verordening uit:
„Door het sluiten van liet concordaat tus
schen den Heiligen Stoel en de Duitsclie
rijksregeering schijnt het mij toe, dat er ge
noeg waarborgen voor bestaan, dat de rijks-
onderdanen van R.-K. belijdenis zich van
uu af aan zonder voorbehoud in dienst
van den nieuwen nat.-soc. staat zullen stel
len. Ik verorden derhalve:
1. De ontbinding van de katholieke or
ganisaties, die door het nieuwe verdrag zijn
erkend en welker ontbinding heeft plaats
gevonden zonder aanwijzing der rijksregee
ring, moet onmiddellijk ongedaan worden
gemaakt.
2. Alle dwangmaatregelen tegen geeste
lijken cn andere leiders dezer katholieke
organisaties moeten worden geannuleerd
Herhaling van dergelijke maatregelen is
niet toegelaten en zal worden gestraft vol
gens dc bestaande wetsbepalingen.
Ik verheug mij in dc overtuiging, dat
thans een periode haar afsluiting heeft ge
vonden, waarin helaas tc vaak religieuze
en politieke belangen in een schijnbaar on
oplosbare tegenstelling zijn geraakt. IJet
verdrag zal ook op dit gebied van voordeel
zijn voor het herstel van den vrede dien
allen noodig hebben.
Ik heb hoop dat ook dc regeling .1er
Evangelische geloofskwesties binnenkort
gelukkig zal worden voltooid.
Het wachten is op gunstige
weerberichten uit Labrador
Kopenhagen, 8 Juli. (V.D.) Naar uit
Reykjavik wordt gemeld, zijn alle voorbe
reidselen voor het voortzetten van de vlucht
van Balbo's eskader getroffen. Sedert twee
uur in den morgen zijn dc motorbooten, die
hulp moeten verleenen, volkomen gereed.
De weerberichten uit Labrador luiden ech
ter ongunstig. Vermoedelijk wil Balbo
betere" weersomstandigheden afwachten, llij
lieeft zich echter niet over zijn plannen uit
gelaten. liet bevel tot den start kan even
wel ieder oogenblik worden verwacht.
Vrijdagmiddag hebben d'e Italiaansche
vliegers een uitstapje gemaakt, waarna des
avonds ccn feestmaaltijd plaats vond, waar
aan de minister-president Asgeirson aanzat.
In dc haven van Reykjavik liggen op het
oogenblik twee groote toeristenbooten, wel-
wer passagiers met veel belangstelling do
voorbereidingen der vliegers volgen.
Reykjavik, 9 Juli. (II.N.) De voortzet
ting \an de vlucht van het Italiaansche
eskader is uitgesteld, daar boven IJsland
zware stormen woeden. Voorloopig zullen
de Italianen nog 2 èt 3 dagen te Reykjavik
blijven.
E r f u r l9 Juli. (V.D.) Zondagmiddag zijn
in de buurt van het plaatsje Nicdcrtrebna
bij Apoldra drie wagens van den D-trein
StuttgartBerlijn, welke om 18 uur 03 te
Berlijn moet aankomen, ontspoord. Het
aantal dooden bedraagt drie, het aantal
zwaargewonden 12. Ecnige personen wer
den licht gewond. Er zijn uitgebreide hulp
maatregelen getroffen.
E r f u r t9 Juli. (V.D.) Met betrekking tot
het treinongeluk bij Rolda wordt nader ge
meld, dat een der lijken nog niet kon wor
den geborgen. Dc zwaargewonden zijn over
gebracht naar het ziekenhuis van Apoldra.
Op weg daarheen is ccn tot nu toe onbc
kend gebleven persoon aan dc gevolgen van
zijn verwondingen overleden.
Volgens een door de inspectie Erfurt der
Rijksspoorwegen uitgegeven rapport heeft
bet ongeluk plaats gehad om 15 uur 10. Zes
wagens van den D-trein ontspoorden. De
wagens vielen om en stortten van den dijk
af. Ecnige lichtgewonden konden de reis
\oortzetten met het niet ontspoorde ge
deelte van den D-trein. Om zes uur van
avond kon het verkeer over enkel spoor
worden hervat.
N e w-Y o r k, 8 Juli (V.D. Volgens bericli
ten uit Washington is dc president uiterst
onaangenaam getroffen door het verschijn
scl, dat de vermindering van het aantal
wcrkloozcn cn de verhooging der loonen in
geen verhouding staan tot dc verhoogde
activiteit der industrie en dc stijging der
prijzen.
Tusschen die beide groepen bestaat een
ernstige wanverhouding, doordat dc werk
tijd verlengd wordt in strijd met het natio
nale sanecringsplan voor dc industrie. Vol
gons deze berichten is Roosevelt vast be
sloten dn scherpste tegenmaatregelen te
nemen, daar anders juist het tegendeel dor
(JoHardeprèciatic bereikt zou worden, waar
door zijn plannen automatiscli illusoir ge
maakt zouden worden. Ook de openbare
mecning begint in dit verband critick uit
te oefenen.
DE ARRESTATIE VAN PATER
STRATTMAN.
Protest van Vlaamsche oud
strijders.
Brussel, 8 Juli. (II. N.) De bond van
Vlaamsche oud-strijders heeft een telegram
aan rijkskanselier Hitier gezonden om tc
protesteeren tegen de arrestatie van pater
Straltman cn andere katholieke geestelij
ken, die voor de vredesbeweging geijverd
hebben. Ook aan den paus is door don bond
een telegram gezonden, waarin Zijne Heilig
heid verzocht wordt alles in het werk te
stellen, teneinde de vrijheid dezer gcestc
lijken tc verkrijgen.
VERKEERSONGEVALLEN TE BERLIJN.
Berlijn, 9 Juli. (H. N-) Te dezer stede
hebben heden talrijke verkeersongevallen
plaats gehad, .waarbij 1 persoon gedood en
negen gewond werden.
BUITENLAND.
Het concordaat tusschen Rome cn Ber
lijn geparafeerd.
(Eerste Blad, pog. 1.)
Dc actie der goudlanden.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Spoorwegongeluk met een D-^rein in
Duitschland. (Eerst Blad, pag. 1.)
BINNENLAND
Prinses Juliana te Londen.
(Eerste Blad, pag. 2.)
Felle brand te Zaandam.
(Eerste Blad, pag. 2).
Zaandam's financieele moeilijkheden.
(Eerste Blad, pag. 2J
STADSNIEUWS.
De Geref. Jeugd van dc Kring Amersfoort
in het openluchttheater Birkhoven bijeen*
(Eerste Blad, pag. 3.)
SPORT.
Faire strijd tusschen A.Z. en P.C. I eri
A.Z.
(Tweede Blad, pag. 3.)
Jaarvergadering van den Ned. Korfbal-
bond.
(Tweede Blad, pag. 2.)'
Concours Ilippiquc te Bussiim.
(Tweede Bald, pag. 3J
Wiel er festijn in liet Stadion.
(Tweede Blad, pag. IJ
Medegedeeld door het K.-N.M I. te dc Bilt.
Hoogste baromlerstand 708,8 tc Rocheford.
Laagste barometerstand 747,5 te Stor
no w a v.
Meest matige Zuidelijke tot Westelijke
wind, zwaar bewolkt tot betrokken, met
kans op regen of onweer, later opklarend,
weinig verandering in temperatuur.
Door het opkomen van liooge drukking
over Spanje en de Golf .van Biscaye zijn de
kon6cn op regen en onweer in onze omge
ving geslegen en is zoowel hier te lande als
in Duitschland gisteren reeds regen cn on
weer voorgekomen. Thans nadert ccn
nieuwe secundaire van do. depressie bij IJs
land, die zelf minder diep werd. Door het
telkens opnieuw opkomen van hooge druk
king uit liet Zuid-Westen blijft echter do
algemeene toestand gunstig voor zomer
weer, zij het af cn toe door regenbuitjes of
onweer gestoord.
In Scandinavië is het abnormaal warm
geworden met ochtendtemperaturen boven
52°. Ook in Duitschland zal het weer zeer
warm worden.
In Frankrijk is de temperatuur ongeveer
normaal, op dc Britsclie eilanden valt vrij
veel reecn.
RIJDT VEILIG!
Niet schuins, maar steeds loodrecht
Een rijweg oversteken,
Nadai ge eerst geducht
De straat hebt afgekeken!
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
KOOPT NU KOUSEN!
Ze kosten haast niets. Wij verkoch
ten nog nooit zooveel kousen.
Heeft u zich ook al voorzien?
HET FRANSCHE PARLEMENT TOT
12 OCTOBER VERDAAGD.
Parijs, 8 Juli. (V. D.) De Franscbe
Kamer en de Senaat zijn hedenmiddag op
reces gegaan. Beide huizen hebben hun
werkprogramma afgemaakt, zoomede de
wetsvoorstellen over wijnbouw, graanbe-
scherming en de reorganisatie der spoor
wegen. De huizen zullen weder bijeenko
men op 12 October. In de Kamer trachtte
de rechtschc afgevaardigde Marin de slui
ting der zitting te verhinderen, echter zon
der succes.