tfömSdoip
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DE TAAK VAN DEN DÜITSCHEN STAAT
VERLAAGDE
PRIJZEN
JOH. BOTTINGA
ZATERDAG 15 JULI
VERKOOP-FILIAAL
Vrijdag 14 Juli 1933
32e Jaargang No. 12
DR. SCHMITT OVER ZIJN
PROGRAMMA
DE NOBELPRIJS VOOR
DEN VREDE
DE GRAF ZEPPELIN
WEER THUIS
STABILISATIE VAN HET
BEDRIJFSLEVEN
OPENT
LANGESTRAAT No. 11
S.A. MAN DOODGESCHOTEN
DE TINPRODUCTIE DER
WERELD
Het beslissende probleem is het terug:
brengen van 5 millioen men
schen in ft productieproces
Berlijn, 13 Juli. (V.D.) Voor eon aantal
vooraanstaande persoonlijkheden uit econo
mische kringen heeft de Rijksminister voor
Economische Zaken, Dr. Schmitt, een ex
posé gegeven van zijn programma op econo
misch gebied. Hij zeide o.a.:
„Rijkskanselier Hitier heeft mij zijn ver
trouwen geschonken en mij aan het hoofd
van het ministerie van Economische Zaken
geplaatst. Ik doe mijn plicht en geef mijn
beste krachten, zoolang ik het vertrouwen
van den leider heb.
Ik ben het met don Rijkskanselier eens,
dat bet onmogelijk de taak van den staat,
het ministerie van Economische Zaken of
van eenlg ander orgaan kan zijn, de econo
mische ontwikkeling in details verantwoor
delijk te regelen. De problemen, waarvoor
zich het Duitsche economische leven ziet
geplaatst, kunnen slechts door dat econo
mische gebeuren zelf. d.w.z. door de daaruit
gegroeide leiders worden opgelost. Do staat
moet behceren en door zijn economische po
litiek het economisch leven leiden, maar hij
moet niet zelf aan dat economische leven
deelnemen.
Het beslissende probleem is het terug
brengen van 5 millioen menschen in het
productieproces. Als het de regeering ge
lukt en daaraan twijfel ik niet deze
taak tc volbrengen, dan zullen daardoor
tevens alle problemen zijn opgelost De be
strijding van de werkloosheid kan niet al
leen door kunstmatige werkverschaffing ge
schieden. Maar men kan ook niet er op
wachten, dat de natuur zelf de verhoudin
gen weer gezond maakt. In zooverre ben ik
van meening, dat de regeering alles moet
'^•ncmen om de depressie terzijde te
6lellen. Het geheele economische leven moet
zoo worden gestimuleerd, dat een natuur
lijke saneering het gevolg is. Derhalve Is
het ook de bedoeling van Hitier, de werk
verschaffing voor zoover zij niet ten laste
van de regeoring plaats vindt zooveel mo
gelijk zoo in te richten, dat niet alleen
openbare werken worden uitbesteed, maar
dat men voor het productieve bedrijf facili
teiten schept, die in arbeid worden omge
zet
Ik zie echter de eerste taak van mijn mi
nisterie daarin, dat zoo snel mogelijk het
geloof wordt bevestigd, dat de betrouwbaar
heid van de economische calculatie op zoo
hoog mogelijken trap staat. Het bedrijfsle
ven moet echter zijnerzijds de regeering
steunen. Wat ons groot gemaakt heeft, is
het gebruik maken van de individueele ca
paciteit.
De voornaamste taak van mijn ministerie
'zie ik niet in het maken van economische
constructies en plannen, maar veeleer In
de organisatie van de bestaande practische
realiseerbare mogelijkheden. De nat. soc.
staat moet er het oog op houden, dat niet
ieder uit concurrentieoverwegingen schade
kan veroorzaken. Maar van de bevoegdheid,
dat te verhinderen, zal echter een welover
wogen gebruik worden gemaakt. Met de
leuze „algemeen belang voor eigen belang"
kan slechts bedoeld zijn, dat het bedrijfs
belang zich niet zoo mag uitbreiden, dat
daardoor het algemeen belang' over het
hoofd wordt gezien.
Om contact te verkrijgen met het econo
misch leven, hebben wij het plan ons te
verzekeren van de diensten van menscben
uit het leven, die bemiddelend kunnen op
treden, wanneer ergens moet worden inge
grepen.
Tenslotte nog een enkel woord over de
wereldeconomie. Het is duidelijk, dat ieder
volk tracht zichzelf ie helpen. Daarom blijft
ons niets anders over, dan ook dezen weg
te bewandelen, orde in ons eigen huis te
scheppen en de 60 millioen aan werk te
helpen. Dat beteekent natuurlijk niet, dat
wij de kansen om onze betrekkingen met
het buitenland te bevorderen, zullen laten
voorbijgaan. Het is de taak van het minis
terie, alles te doen om het verband met de
wereld en de wereldeconomie zoo te onder
houden, dat onze eigen natie daarvan voor
deel heeft."
Dit jaar geen toekenning?
Men meldt uit Stockholm aan de N.R.Ct.:
Den laatstcn tijd zijn er in de buitcnland-
sche pers verschillende geruchten opgedo
ken, volgens welke president Hindenburg,
Mussolini en Litwinof kans zouden hebben
op den Nobelprijs voor den vrede. Mussolini
zou den prijs dan kunnen krijgen als beloo
ning voor zijn werk voor het vier-mogend-
heden-verdrag en Litwinof als erkenning
voor het nict-aanvalsverdrag tusschcn Rus
land en zijn buren. Het is wellicht goed er
de aandacht op te vestigen, dat een voor
dracht voor een Nobelprijs voor den vrede
door de daartoe gerechtigde personen of
instellingen voor den eersten Februari van
elk jaar bij de commissie uit het Noorsche
Storting, vclke den prijs heeft toe te ken
nen, ingediend moet zijn, zoodat Mussolini
noch Litwinof dit jaar voor den prijs in
aanmerking zouden kunnen komen, wan
neer zij althans niet eerder voorgedragen
zijn. Het wordt in bevoegde kringen zeer
wel mogelijk geacht, dat de Storting-com
missie dit jaar, evenals zij dat enkele ma
len gedurende den wereldoorlog deed, den
Nobelprijs niet zal toekennen.
Friedrichshafen, 12 Juli. (H.N.)
De Graf Zeppelin, onder commando van
kapitein Lehmann is vanavond van de reis
naar Zuid-Amerika teruggekeerd. (Aan
boord bevonden zich 18 passagiers). Om-
bent de tusschenlanding, die Dinsdag te
Sevilla plaats had, wordt nog gemeld, dat
zich daarbij een incident heeft voorgedaan.
Terwijl het grootste gedeelte van de beman
ning zich aan land bevond, begon het gas
tengevolge van de groote hitte uit te zetten
Het luchtschip rukte zich daarop los en
verhief zich in de hoogte. Het gelukte ech-
ter aan den tweeden commandant en. aan
het gedeelte van de bemanning, dat zich
nog aan boord bevond, het schip weer on-
'ler bedwang te krijgen, waarop de tweede
landing vlot verliep.
Friedrichshafen, 12 Juli. (V. D.)
Het luchtschip Graf Zeppelin heeft tot nu
toe 320 vluchten gemaakt van in het geheel
ongeveer 6000 uren. Er werden vervoerd
*200 passagiers, 16.000 K.G. post en 37.000
K.G. vrachtgoed. Het luchtschip heeft in
het geheel meer dan 600.000 K.M. afgelegd.
TEGEN DE NAZI'S IN OOSTENRIJK.
W e e n e n, 12 Juli. (V. D.) Uit Karin-
thië worden nieuwe maatregelen tegen de
aanhangers van de nationaal-socialistische
partij gemeld. De Sicherheitsdirektor heeft
bevel gegeven, dat de Hitlergroet verboden
zijn, evenals het dragen van Ersatz-in-.
signes, waarvoor in Karinthie zwart-wit-
roode bandjes worden gebruikt.
Op liet landgoed van een zekeren lieer
von Kncsebcck in de nabijheid van Klagen-
furth is door gendarmes een nachtelijke
huiszoeking gehouden. Daarbij werden
naar wordt medegedeeld, in den grond be
graven, verscheidene kisten gevonden, in
elk waarvan een machinegeweer en onge
veer 1900 schoten munitie gevonden wer
den. Von Knescbeck is Rijks-Duitscher en is
ongeveer drie jaar geleden in Karinthie
komen wonen, waar hij een leidende posi
tie heeft ingenomen in de S.A. De man is
overgebracht naar het Landesgericlit, waar
een aanklacht wegens hoogverraad tegen
hem is ingediend.
Volgens berichten uit Vorarlberg is ook
daar het in het openbaar ten gehoore bren
gen van redevoeringen en voordrachten, die
propaganda inhouden voor de nationaal-
socialistische beweging of die gericht zijn
tegen de zelfstandigheid van Oostenrijk of
tegen de Ooslenrijksche regeering, verbo
den.
Het oordeel van Ilugenberg's
opvolger
B er lijn, 12 Juli. (V.D.) Onder voorzitter
schap van den rijksminister van economi
sche zaken, dr. Schmidt, heeft op 12 Juli
in het rijksministerie van economische za
ken een bespreking plaats gevonden met
leiders der economische departementen van
do landen. Dr. Schmidt wees er op, dat
thans moet worden vastgesteld, dat de eco
nomische politiek alleen en onder uitslui
tende verantwoordelijkheid van den rijks
minister van economische zaken en de mi
nisters van economische zaken der landen,
voor zoover daartoe bevoegd, wordt ge
leid. Hij legde er den nadruk op, dat het
er vooral op aankomt liet bedrijfsleven in
ieder geval stabiel te maken en dat orde
en rechtszekerheid de onvermijdelijke voor
waarden zijn voor een succesrijke leiding
van het bedrijfsleven en voor een effectieve
bevordering van een opleving daarvan.
FELLE BOTSING TUSSCHEN
STAKERS EN POLITIE.
Londen, 13 Juli. (V. D.) Gisteren kwam
het te Santa Cruz op het tot de Canarische
eilanden behoorende Teneriffe tot bloedige
botsingen tusschen stakers en militairen.
De staking wa6 uitgeroepen als protest
tegen de hooge huishuren, doch is na de
botsingen van gisteren opgeheven. Een groot
aantal personen werd gewond en 12 per
sonen, die leiding aan het verzet hadden
gegeven, werden gearresteerd. De staking
brak uit nadat een arbeidersgezin wegens
het niet betalen van den huur op straat
werd gezet. Een groote protestbetooging van
arbeiders trok door de stad, waartegen
militaire troepen optraden en gevechten
ontstonden. Na opheffing van de staking
werd de rust hersteld-
HAAR
„Het Huis met de Luifel"
Al onze artikelen:
CACAO, CHOCOLADE EN SUIKERWERKEN
versch uit de fabriek tegen lage prijzen.
ZONDAGS GEOPEND: van 4 tot 8 uur.
HET VIERMOGENDHEDENPACT
De Jouvenel gemachtigd om
het te teekenen
Parijs, 13 Juli. (V.D.) De Fransche mi
nisterraad, welke Donderdagochtend onder
voorzitterschap van den president der Re
publiek is gehouden, heeft o.m. na kennis
te hebben genomen van een rapport van
den minister van Buitenlandsche Zaken,
Paul Boncour, in zake den stand der inter
nationale onderhandelingen den minister
van buitenlandsche zaken gemachtigd om
Franschen ambassadeur te Rome, de Jou
venel, volmacht te verleenen de Fransche
regeering te vertegenwoordigen bij de on-
derteekening van het pact der vier mogend
heden.
Zaterdag onderteekening?
Parijs, 13 Juli. (H.N.) Naar in politie
ke kringen verzekerd wordt, zal Zaterdag
a.s. te Romo het pact van vier ondertee
kend worden.
PLENAIRE ZITTING TER ECON.
CONFERENTIE
Londen, 13 Juli. (V.D.) Voor het eerst
sedert verscheidene weken heeft de econo
mische commissie der Economische Wereld
conferentie vandaag weer een plepaire zit
ting gehouden. Als eerste programpunt
werd een Fransch voorstel behandeld tot
instelling van een subcommissie voor de
uitvoering van openbare werken en andere
maatregelen, tot bestrijding der werkloos-
beid. Het tweede to behandelen punt was
het Russische voorstel inzake een econo
misch non-agressiepact on do uitbreiding
der in- en uitvoermogclijkheden.
De Italiaansche -vertegenwoordiger As-
quini verklaarde, onder groote instemming,
dat het probleem der openbare werken in
de eerste plaats een binncnlandsche kwes
tie was, en rekening moest houden met de
nooden en de financieele positie van eiken
staat afzonderlijk. Italic heeft steeds op het
standpunt gestaan, dat de uitvoering van
openbare werken het eenige middel was om
de werkloosheid in de particuliere bedrij
en te doen verminderen, Italië achtte zich
dan ook niet, in staat toe te treden tot een
uitvoering van openbare werken.
SIR JAMES CRAIG t
Dublin, 13 Juli (V.D.) Op 73-jarigen
leeftijd is gisteren overleden sir James
Craig, sedert 1921 onafhankelijk afgevaar
digde in de Dail.
Craig was de initiatiefnemer en stichter
van de bekende Iersche sweepstake en
diende indertijd het wetsontwerp in, waar
door do sweepstake wettelijk werd goed
gekeurd ten bate van de Iersche hospitalen.
DE DUITSCHE SCHULDEN
Londen, 12 Juli. (V.D.) De Duitsche de
biteuren zijn te Londen bijeengekomen met
de commissies van crediteuren, bestaande
uit vertegenwoordigers van buitenlandsche
banken, welke er in heeft toegestemd con
cessies inzake de vermindering van den
rentevoet en de opschorting der aflossingen
tot het einde der overeenkomst met Duitscb
land, betreffende de crcdietcn, aan te beve
len.
WOLFGANG v. GRONAU TE ZINNOWITZ.
Zinnowitz, 13 Juli. (V.D.) Het vlieg
tuigeneskader, dat onder leiding staat van
Wolfgang v. Gronau, vanmiddag bij woe
lig water vlot gedaald.
GEEN UITLEVERING MEER VOOR
POLITIEKE MISDADEN.
De verhouding tot Oostenrijk.
München, 13 Juli. (V.D.) De Beiersche
minister van justitie wijst er in een be
kendmaking op, dat volgens de Duitsche
uitleveringswet het geven van hulj> in
strafzaken jegens buitenlandsche staten
slechts mogelijk is bij wederkeerigheid.
Deze waarborg voor wederkeerigheid acht
de minister evenwel ta.v. Oostenrijk met
name bij politieke misdaden met het oog
op de huidige spanning niet meer aanwe
zig. Hiermede moet in de toekomst bij de
behandeling van Oostenrijkscho verzoeken
om aanhouding en uitlevering rekening
worden gehouden. De minister bepaalt dat
tegenover Oostenrijk een uitleverings-
„Sperre" moet worden toegepast. Hij be
houdt zich de beslissing van geval tot ge
val voor.
De drie beschuldigden ter
dood veroordeeld
Dessau, 13 Juli. (V.D.) Do jury van
Dessau heeft Donderdagmiddag de arbei
ders Karl Ilans, Kahlmann en Bieser uit
Hccklingcn, die er van beschuldigd wor
den op 1 Februari den S.A.-man Cieslick
te hebben doodgeschoten, overeenkomstig
den eisch van het O.M. ter- dood veroor
deeld.
TWEE BOODEN BIJ VLIEGONGEVAL.
Boedapest, 12 Juli. (H.N.) Bij Temes-
var is een vliegtuig op een paardenstal
neergestort. De beido inzittenden werden
gedood. De stal geraakte in brand, daar de
motor van het vliegtuig ontplofte. De paar
den, die zich in den stal bevonden, zijn in
de vlammen omgekomen.
VAN KLAVEREN VERLIEST IN
AMERIKA.
New-York, 13 Juli. (V.D.) Gisteren bok
ste Bep van Klaveren tegen den Amerikaan
Billy Petrolic, bij welken wedstrijd 10.000
toeschouwers aanwezig waren.
Van Klaveren moest in de vierde ronde
d?n strijd staken door ingrijpen van den
scheidsrechter. Petrolle werd winnaar door
technisch knock-out.
ERNSTIGE SCHEEPSBOTSING.
Echter geen dooden te be
treuren,
Londen, 13 Juli. (V.D.) Uit New-York
wordt gemeld dat het Amerikaansche pas
sagiersschip City of Baltimore op weg van
Hamburg naar Baltimore nabij de Ameri
kaansche kust in aanvaring is gekomen
met het tankschip Beacon.
Het passagiersschip was zoodanig bescha
digd, dat de passagiers het schip moesten
verlaten. Zij zijn door een veerboot aan
land gebracht. Teneinde zinken te voorko
men, is de City of Baltimore dicht bij do
kust in beschut water aan den grond ge
zet.
Ook do Beacon liep ernstige averij op.
DE CRISIS IN DE BELGISCHE
MIJNNIJVERHEID.
Brussel, 12 Juli. (H.N.) Naar het blad
Le Peuple meldt, hoeft het nationale comi
té der mijnwerkers vandaag beraadslaagd
over den toestand in de mijnindustrie. Deze
heeft zich zeer ongunstig ontwikkeld, daai'
de voorraden per maand met 200.000 ton
zijn toegenomen, wat tot vermeerdering van
de werkloosheid onder de mijnwerkers leidt
Het comité zal zich tot de regeering wen
den met het verzoek stappen te doen om
tot een verbetering van den toestand te ge
raken.
DAG VAN ZES UREN, WEEK VAN
VIJF DAGEN.
New-York, 12 Juli. (V.D.) De president
van de Amerikaansche arbeidsfederatie.
Green, verklaarde na een onderhoud met
president Roosevelt, dat de regeering waar
schijnlijk den zesuvendag en de vijfdaag-
sche werkweek zal invoeren .voor hêt on*
dergeschikte personeel.
Controle 'der voortbrenging; beraad
slagingen ter economische
conferentie
Engelsch memorandum
Londen, 12 Juli. (V. D.) De Britsche
delegatie heeft ln de economische subcom
missie een memorandum ingediend, waarin
wordt voorgesteld spoedig de regeling der
tinproductio ter hand te nemen, in het bi
zonder met het oog op de voortzetting en
de mogelijke uitbreiding der beslaande in-i
lernationale overeenkomst.
Het internationale tincomitó heeft een
schrijven gericht tot de tinproduceerende
landen, die niet deelnemen aan het inter
nationale tinplan, waarin vertrouwelijk
wordt medegedeeld, dat een aanmerkelijke
vermindering der buitensporige voorraden
overwogen wordt- Met het oog op de groote
onzekerheid der wercldtoestanden en het
groote overschot der productie boven de
waarschijnlijke vraag wordt de voortzetting
der controle essentieel geacht. Het ontwerp
plan, dat in studie komt, voorziet in een
opzeggingstermijn van zes maanden.
Londen, 12 Juli. (V. D.) Het memoran
dum is door het internationale tincomité
voorgelegd aan de regeeringen van alle tin
produceerende landen, welke ter economi
sche wereldconferentie vertegenwoordigd
zijn. Het voorziet in een verdere en stric-
tere toepassing der internationale overeen
komst inzake do controle der wereldtin-
productie. Het memorandum wenscht de
samenwerking van deze landen ter verze
kering van de voortzetting en de uitbrei
ding der bestaande overeenkomsten en ver
klaart, dat, wanneer niet-deelnemende lan
den niet worden opgenomen in de interna
tionale controle, er ernstig gevaar bestaat,
dat het productieschema mislukt met het
gevolg, dat de tinindustrie in alle landen
op zeer gevoelige wijze zou worden getrof
fen. Er wordt op gewezen, dat vijf landen
(Bolivia, Malakka, Nigeria, Nederlandsch
Oost-Indië en Siam) meer dan 90 der
wereldproductie controlecren. Sinds 1931
werken deze landen samen op het gebied
der productiecontrole.
Sedert het controleplan van kracht is ge
worden, zijn do voorraden van het hoogste
punt (60.547 ton in April 1932) verminderd
tot 48.892 ton einde Mei 1933. De tinprijs is
gestegen van gemiddeld 115 per ton tot
22772 op 9 Juni 1933. Do tegenwoordige
statistische positie wordt verklaard als
volgt te zijn: de uitvoer van do statcn-
onderteekenaors der overeenkomst met in
begrip van Siam bedraagt 64.056 ton. Ge
schal wordt, dat de export der niet-ondor-
teckenende staten 16.000 ton bedraagt,
waarbij nog komt 6000 ton aan tweede
kwaliteit tin, hetgeen in het geheel 86.056
ton uitmaakt.
De nict-dcclncmende landen zijn o.m. het
Vereenigde Koninkrijk, Burma, Australië*
Zuid-Afrika, Belgisch Congo, Portugal*
Mexico, Japan, China en Fransch Indo-
China. De geschatte productie dezer landen
voor 1932 wordt opgegeven met 14.910 ton.
Deze cijfers, aldus het internationale tin
comité, geven aan, dat de waarschijnlijke
productieverraoerdering van tweede kwali
teit tin, legen een prijs van 200 per ton,
een ernstige toeneming zal veroorzaken
van het aanbod, tenzij de niet deelnemen
de landen zich aansluiten bij do interna
tionale overeenkomst.
Het comité verklaart, dat het zeer moei
lijk zou zijn de producenten in de dcelne-
mende landen te vragen hun beperkte pro<
ductic te handhaven op den tegenwoordi-
gen grondslag van ongeveer 25 hunner
capaciteit, terwijl do voordeden, welke be
haald worden uit deze zware opoffering,
eveneens ten deel vallen aan de produ
centen in de niet-declnemcnde landen, die
geen enkele verplichting hebben aangegaan
of eenig ongerief hebben.
In verband hiermede is een nieuwe clau
sule aangenomen door de landen, welke
deelnemen in het producticschema, dat hun
toestaat uit tc treden met een opzeggings
termijn van zes maanden, mdien gedurende
zes achtereenvolgende maanden de ge
zamenlijke productie der niet deelnemende
landen meer zal bedragen dan 2o der
wereldproductie.
Verwacht wordt, dat de goedkeuring van
deze clausule directe uitwerking zal heb
ben, doordat alle landen, welke onder Brit-
schen invloed staan, gedwongen zullen
worden mede te werken aan het bestaande
plan.
Iedere mogelijke poging zal, naar ver
luidt, door do Britsche, Boliviaansche en
Nederlandsclie delegaties ter economische
conferentie in het werk worden gesteld om
do andere tinproduceerende landen te over
tuigen van de noodzakelijkheid eveneens
het schema goed te keuren.
TIM- TUB
(HOLLANDSCH FABB1KAAT)
LANGESTRAAT 28
