DE BEZUINIGING OP HET ONDERWIJS A. H. VAN NIEUWKERK N.V. ERNSTIGE CRITIEK OP Mr. MARCHANT'S ONTWERP Schending der grondwet? KATH.-DEMOCRATISCHE PARTIJ Prof. Veraart voorzitter BIJ HET OVERLIJDEN VAN G. A. POS GEMEENTEN DIE GEEN ANTWOORD KRIJGEN KOOTWIJK TE STERK Beekenstelnschelaan 10 Amers£oort Tel. 543 ACHTTIEN MODELKAMERS COMPLETE MEUBILEERING HUMORHOEKJE 1 IV r'n Aantasting van de positie van het bijzonder onderwijs en de auto nomie der gemeenten geconstateerd Vrschencn is het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over het wetsontwerp tot beperking van uitgaven, welke voor de openbare kassen voortvloeien uit de uitvoe ring der Lager-Onderwijswet. Vele leden konden niet nalaten uiting te geven aan hun bevreemding over de om standighcid, dat dit ontwerp verschillende bepalingen bevat, welke de positie van het bijzonder onderwijs ten zeerste benadeelon en met de Grondwet in strijd zijn. De Grondwet waarborgt aan het bijzonder on derwijs, voorzoover dat aan bepaalde voor waarden voldoet, financieele gelijkstelling met het openbaar onderwijs ten opzichte der publieke kassen. Deze regeling laat geen ruimte voor het leggen in handen van de regeoring van de beslissing, of aan bijzondere scholen, welke aan de door de wet gestelde eischen voldoen, de vergoe dingen, bedoeld in de artikelen 97, 100 cn 101 der L.O.-wet al dan niet zullen worden uitgekeerd, of, voorzoover het laatstge noemde artikel betreft, tot welk bedrag zoodanige uitkeering zal plaats hebben. Bovendien maakt de verdubbeling van het voor de oprichting van een school benoo- digdo aantal leerlingen de stichting van nieuwe scholen praktisch onmogelijk. Voorts is in het ontwerp in het geheel geen rekening gehouden met de omstan digheid, dat jaarlijks ongeveer 10.000 leer lingen van de openbare naar de bijzondere school worden overgeplaatst. De leden, hier aan het woord, verklaarden volkomen be reid te zijn, in de huidige omstandigheden hun medewerking te verleenen aan het tot stand brengen van noodzakelijke bezuini gingen op de uitgaven voor het lager on derwijs. Zij zouden echter aan dit wetsont werp, indien daarin niet veel ten goede wordt veranderd, hun stem niet kunnen geven. In den vorm, welken hot thans heeft, hadden zij daartegen te groote principieele bezwaren. Daarbij komt nog, dat de voor gestelde bepalingen voor het Rijk nagenoeg geen bezuiniging met zich brengen. Wel zullen de gemeenten daarvan eenige bespa ring ondervinden. Daar staat echter tegen over, dat haar autonomie ernstig zal wor den aangetast door het in verschillende bepalingen gestelde vereischte van goed keuring van de besluiten harer besturen door de Kroon of door den minister, zon der dat van de desbetreffende besluiten op eenigerlei wijze in beroep kan worden ge komen. Ook zou de toepassing van art. 7 van het ontwerp nog tot vèrhooging van de uitgaven voor de gemeenten kunnen leiden. In totaal zal de te verkrijgen besparing zoo gering zijn, dat daarmede een diep ingrij pen in do bestaande verhoudingen, als thans wordt voorgesteld, allerminst is te rechtvaardigen. Aan den anderen kant staat te vreezen, dat de vele extra arbeid, welken de toepassing der voorgestelde be palingen zou eischen, ten gevolge zou heb ben, dat naast den onlangs benoemden di recteur-generaal nog andere nieuwe amb tenaren zullen moeten worden aangesteld, hetgeen wederom nieuwe lasten op 's Rijks kas zal leggen. Schending van de grondwet? Sommige leden gaven als hun meening te kennen, dat ook wat het openbaar on derwijs betreft het ontwerp met de Grond wet in strijd is. Verscheidene leden verklaarden zich, al zouden ook zij gaarne eenige wijzigingen in het ontwerp willen zien aangebracht, in het algemeen wel daarmede to kunnen ver eenigen. Dat door dit wetsontwerp de Grondwet zou worden geschonden, konden zij allerminst toegeven. Evenmin konden zij beamen, dat do voorgestelde bepalingen voor het Rijk vrijwel geen besparing met zich zouden medebrengen. Ook waren er leden, die zich vooralsnog hun oordcel over het wetsontwerp wonsch- ten voor te behouden. Minder overwegende bezwaren zouden vele der in den aanvang van dit verslag genoemde leden ter beperking van de uit gaven voor het lager onderwijs hebben te gen een regeling als was vervat in para graaf 11 van art. LXIV der wet van 16 Fe bruari 1923, zooals deze aangevuld is bij do wet van 30 December 1927. Ook zou naar de mecning dezer leden ge dacht kunnen worden aan herstel van het z.g. Bouwwetje van 21 April 1922, met dien verstande, dat bij de te volgen procedure het hooren van den Onderwijsraad ver plicht wordt gesteld. Ook werden als bezuinigingsmaatrege len aanbevolen: a. het tot stand brengen van een zooda nige aanvulling van het tweede lid van art. 77 der L. O.-wet, dat de gemeentebe sturen naast de bovoegdheld tot het geheel of gedeeltelijk beschikbaar stellen van go- meentegebouwen ook de bevoegdheid ver krijgen, bestaande bijzondere scholen go- heel of gedeeltelijk aan te wijzen, indien een aanvraag tot het stichten van een nieu we bijzondere school wordt gedaan; b. het toestaan, dat in een schoolgebouw of in één of meer lokalen daarvan moer leerlingen worden toegelaten dan het aan tal, waarvoor dat gebouw of die lokalen oorspronkelijk bestemd waren, en in ver band daarmede het afwijken, voorzoover noodig, ook van de de overige voorschrif ten van den in de artikelen 6 en 89, acht ste lid der L. O. wet bedoelden algemeo- nen maatregel van bestuur; c. hot maken van een onderscheiding tusschen de uitgaven wegens onderhoud en vervanging van leer- en hulpmiddelen voor het onderwijs eenerzijds en die wegens uit breiding en toeneming van het aantal leer lingen anderzijds, gelijk die in art. 90 van het door 's ministers ambtsvoorganger in gediende ontwerp tot herziening der L.O. wet was neergelegd. Verscheidene leden zouden het op prijs stellen, indien in het ontwerp een of meer bepalingen werden opgenomen ton einde te voorkomen, dat een bijzondere school wordt opgericht in een bepaalde gemeente, juist aan de grens van een andere gemeente, welke haar leerlingen voor het overgroote deel uit die andere gemeente ontvangt. Fusie van den Kath. Democratischen bond en R.K. Volkspartij De Katholiek-Democratische Bond heeft Zaterdagmiddag in een te 's-Hertogenbosch gehouden congres met algemeene stemmen besloten, een fusie aan te gaan met de R. K. Volkspartij, op de voorwaarden die in voorbesprekingen gemeenschappelijk waren vastgesteld. Gevormd wordt de Katholiek- Democratische Partij. Voorzitter zal zijn prof. dr. J. A. Veraart, vice-voorzitter de lieer Houtsma, eerste secretaris de heer C. D. Wesseling, penningmeester de heer Evers. De elf overige bestuursleden zullen door de fusioncerende organisaties worden aangewezen. Het weekblad Onze Vaan wordt voorloopig door de nieuwe partij overgenomen, onder redactie van prof. Veraart, verantwoordelijke leiders C D. Wesseling en mr. A. Peters. De nieuwe partij aanvaardt het crisisprogram van den katholick-dcmocratischen bond en zij ver klaart zich bereid ook met andere katho lieke democratische groepen tot een fusie te komen. Zaterdag 23 en Zondag 24 September wordt in den Haag het eerste congres van de nieuwe partij gehouden. DE DOODSLAG TE UDEN. Drie jaar goöischt. 's-Hertogenbosch, 17 Juli. Het Ge rechtshof van 's-Hertogenbosch behandelde heden de strafzaak tegen den 30-jarigen herbergier J. W. te Uden, die door de Bos sche Rechtbank tot drie jaren gevangenis straf veroordeeld was wegens zware mis handeling van M. H., die tengevolge van de verwondingen is overloden. W. had op 19 Decomber te Uden H., na een twist in zijn café om betaling van ver teringen achtervolgd en hem op 6traat met een bijl den schedel ingeslagen. Op 25 De cember 6tierf H. aan oen hersenvliesontste king, die volgons den art6-deskundige, mr. Mottrop, door een middenoorontsteking moet zijn veroorzaakt en deze ontsteking was door den slag acuut geworden De advocaat-generaal mr. Couvee, eischte drie jaren gevangenisstraf met aftrek van het voorarrest. Mr. J. B. Hengst bepleitte een voorwaar delijke veroordeeling van den verdachte, die bij autoriteiten cn bevolking in Uden zeer goed staat aangeschreven en zijn daad in drift en gedceltolijk uit noodweer moet hebben bedreven. De uitspraak werd bepaald op 24 Juli. SCHIPPERSKNECHT OVER BOORD GEVALLEN EN VERDRONKEN. Urk, 17 Juli. Aan boord van de U.K. 184, had hedenmiddag omstreeks vijf uur een rnstig ongeval plaats. Het schip bevond zich tusschen Urk en Enkhuizen. Plotseling viel de schippersknecht, de 36-jarige A. Hakliet over boord. Do schipper, V. do Vries, dio het ongeval bemerkte, liet onmid dellijk de motor achteruitdraaien en stak den man do hand toe om hem te helpen. Het slachtoffer zonk echter plotseling in de diepte weg en alle door den schipper nog ondernomen pogingen bleven zonder rcsul taak Het slachtoffer laat oen vrouw on vier kinderen achter. Het lijk is nog niet gevonden De U.K. 181 keerde onmiddellijk terug naar de haven an Urk waar schipper de Vries van hot droevig ongeval kenni6 gaf. IR D. J. BURGER, t. In 70-jarigen ouderddm is te Den Haag overleden ir. D. J. Burger, oud-directeur an de Enschedesche Machinefabriek pn IJzergi 2tcrij. De heer Burger, die In 1883 aan de toenmalige Polytechnischo School het diploma van werktuigkundig ingenieur behaalde, was lid o.a. van de Verecniging van Delftsche Ingenieurs. Dadelijk na voltooiing van zijn studie werd hij benoemd tot ingenieur bij de toen malige machinofabriek Scpp en Co. te Enschede, welke in 1901 werd omgezet in de N.V. Enschedesche Machinefabriek en IJzergioterij. Sedert laatstgenoemd jaar tot 1924 heeft de heer Burger het directoraat van de N.V. bekleed. Daarna vestigde hij zich als ambteloos ingezetene in de resi dentie. Een van de pionniers van den A.N.W.B. Amsterdam, 17 Juli. (Hedenmorgen is te Blaricum op 68-jarigcn leeftijd overle den do heer G. A. Pos, lid van het dage lijksch bestuur van den A.N.W.B. Toeris tenbond voor Nederland. De overledene, die in 1865 te Amsterdam geboren werd, behoorde tot de eerste wiel rijders in Nederland cn in 1887, dus slechts 4 jaren na de oprichting, werd hij inge schreven als lid van den A.N.W.B. In 1893 op den 7den Mei werd de heer Pos, toen dus 28 jaren oud, benoemd tot lid van het Dagelijksch Bestuur van den Bond, een functis die hij tot zijn dood, duö 40 jaren achtereon, bekleed heeft. Daarbij was do heer Pos van 1893 tot 27 September 1895 tweede 6ecretaris-archivaris en na dien tweede voorzitter. In 1895 werd de overle dene tevens benoemd tot voorzitter der rechtsgeleerdencommissie en tot secretaris van de commissie voor wegenverbetsrlnz. in welke functie de heer Pos een vraag baak was voor velen, en ook herhaaldelijk het departement van waterstaat van advies diende. In Augustus 1897 nam de heer Pos tezamen mot wijlen den heer J. C. Burkens het initiatief tot de oprichting van de L(igue) I(nternationale) des A(ssociations) T(ouristes), welke federatie officieel op 4 Augustus 1898 opgericht werd. De heer Pos versterkte daarmede, zoo schrijft de N.R.C., waaraan wij dit ontlee nen, de Nederlandsche relaties met het bui tenland. hij werd als het ware de minister van buitenlandscho zaken van den A.N. W.B. en hoe zeer zijn arbeid zoowel elders als ten onzent gewaardeerd werd, daarvan leggen de talrijke onderscheidingen, welke den heir Pos ten deel vielen, op ondubbel zinnige wijze getuigenis af. In 1905 werd do heer Pos benoemd tot eerelid van de Allgemelne Radfahrcr Union, Dietsche Tou- ren Club en nadat in 1908 de Belgische Li gue Vélocipédique den heer Pos eveneens het eerelidmaatschap aangeboden had, volgde in 1909 zijn benoeming tót officier in de orde van Oranje Nassau. Ook buiten den directcn kring van den A.N.W.B. zocht men dezen werker meer en mefr. Voor verschillende functies moest hij wel bedanken, doch niettemin werd steeds meer van zijn arbeidskracht gevergd. In 1910 werd de heer Pos gekozen tot b» stuurder van don Bond Heemschut en in 1914 kwam, na het overlijdon van den heer Daam Fockema, het hoofdconsulaat van rlen A.N.W.B. onder zijn leiding. In 1915 volgde toen zijn benoeming tot voorzitter van den Nationalen Bond voor Vreemdelingenverkeer, later genaamd da Algemeene Nederlandsche Verecniging voor Vreemdelingenverkeer In datzelfde jaar werd de heer Pos even oens gekozen tot bestuurslid van de Ne derlandsche Veroeniging tot Behoud van Natuurmonumenten. In 1919 werd de over ledene ook lid van de hotel-commissie der A.N.V.V. en het was n 1. weer de heer Pos die op 30 Mei 1919 medewerkte aan de op richting van de A(lliance) I(nternationale) du T(ourisme). In 1921 volgde ook van Engelsche zijde een groot blijk van waardcering door de benoeming tot eerelid van de Engelsche Automobile Association and Motor Union In 1922 nam de heer Pos als voorzitter de leiding op zich van do commissie voor het motortoerisme in den A.N.W.B. en in 1923 werkte de heer Pos mede aan de op richting van de voreeniglng De Holland sche Molen. In datzelfde jaar werd de over ledene onder-voorzitter van de Algemeene Nederlandsche Verecniging voor Vreemde lingenverkear. Als we er dan nog op wijzen, dat de heer Pos medewerkte aan het tot stand brengon en telkens herzien der motor- en rijwiel- wet. en van het motor- en rijwielreglement, en voorts op het belangrijke aandeel van den overledene in de werkzaamheden van do commissie tot het instellen van een on derzoek aangaande de vraag of on in hoo- verre maatrcgolcn noodig zijn om t3 bevor deren, dat de land- en waterwegen, en de 9poor- en interlocale tramwegen op do meest oeconomische wijze dienstbaar kun nen worden gemaakt aan het vervoer van reizigers en van goederen (staatscommissie Patijn) dan moge uit deze korte en so bere opsomming blijken, dat hier inderdaad gesproken kan worden van een leven ge wijd aan het toerisme mot &Ue6 wat daar mede annex is. Dat iamand die een zoo lange reeks van jaren een zoo merkwaardig groot aantal belangrijke functies vervult, over kwalitei ten van hoofd en hart beschikken moei die hem tot een aparte figuur stempelen, zal een ieder begrijpen Pos was een groote figuur op zijn gebied, een stoere onvermoeide werker, doch bo vendien een man m3t prettige omgangsvor men, een geziene persoonlijkheid, wiens heengaan diep betreurd wordt door zeer velen. WONINGBOUW TE GRONINGEN. Een rijksvoorstel van IK millioen. De gemeenteraad van Groningen besloot met hot rijk een overe.cnkomst aan te gaan, waarbij de gemeento Groningen van het rijk een voorschot ontvangt van 1.240.000 voor den bouw van 396 woningen cn drie winkels in het Oosterpark te Groningen. Het rijk heeft hierbij toezegging gedaan, dat indien de regeering zou overgaan tot oen verlaging an den rentevoet, tegen welke de woning- bouwvoorscliotten worden verleend, ook het thans tegen 5 pet. aan de gemeente te verstrekken voorschot in deze verlaging zal declcp DE NIEUWE A.V.R.O.-STUDIO In een Zaterdag to Amsterdam gehou den vergadering van liet algemeen be stuur van de A.V.R.O., is besloten den ar chitecten Merckelbach cn Karsten opdracht te verleenen tot den bouw der nieuwe A.V.R O. Studio te Hilversum. ONREGELMATIGHEDEN BIJ DE N.V. VOLT, TILBURG. Drie personen gearresteerd. Tilburg, 16 Juli. Op de fabriek van de N.V. Gloeilampenindustrie „Volt" to Til burg, een dochter maatschappij van Philips uit Eindhoven, zijn onregelmatigheden aan het licht gekomen. De malversaties zouden gepleegd zijn door twee employè's van Je Volt in samenwerking met een opkooper. Als de opkooper oud materiaal kwam cp- halcn zou hij tevens nieuw materiaal mee genomen hebben, hetgeen door de twee em ployè's oogluikend werd toegelaten; na tuurlijk tegen betaling van een zekere be looning. Do onregelmatigheden duurden al cenigcn tijd. De maatschappij zou voor een bedrag van ettelijke honderden gul dens zijn benadeeld. De twee employè's, alsmede de opkooper zijn door de politie gearresteerd en aan een verhoor onderworpen. Vermoedelijk zullen de mannen Maan dag naar het Huis van Bewaring te Breda worden overgebracht. (Mndgm.) DE FINANCIEELE MOEILIJKHEDEN VAN ZAANDAM. Zaterdag heeft in de vergadering van B. en W. van Zaandam het niet goedkeuren van de gemeentebegrooting van 1933 door Gedep. Staten een punt van bespreking uit gemaakt. Aan het einde van de vergade ring heeft burgemeester Ter Laan mede gedeeld, dat de besprekingen nog niet zijn geëindigd en dat deze Dinsdag zullen wor den voortgezet. WETHOUDER MR. S. DE VRIES HERSTELD. 'sGravenhege, 15 Juli. Naar wij ver nemen heeft de behandelende geneesheer te Bagnoles del'Ornes in Frankrijk mr. S. de Vries, wethouder van 's Gravenhage, ge nezen verklaard van zijn aderontsteking. Mr. de Vries heeft het voornemen morgen in Den Haag terug te zijn. Voor nakuur zal hij nog eenige weken zooveel mogelijk rust moeten houden, alvorens zijn werkzaam heden te kunnen hervatten. MOTOR BOTST OP EEN AUTO. Heesch, 16 Juli. Hedenmorgen om 1 uur, heeft on den Rijksstraatweg 's-IIerto- genbosch-Gravc, ter hoogte van liet kruis punt Nislelrode-Oss een ernstige botsine plaats gehad tusschen een motorrijwiel en een auto. Tengevolge van den hevigen slagregen bemerkte een motorrijder met duopassa gier, beide uit 's-TIertogenbosch, te laat, dat een auto naderde. De motor botste met kracht tegen de auto aan. Zoowel motorrij der als duopassagier werden van den mo tor geslingerd cn bleven gewond op den weg liggen. Zij hadden beiden bloedende verwondingen bekomen aan hoofd en han den. Dr. van Binsborgen uit Nistelrode ver leende de eerste hulp en heeft de gewon den met zijn auto naar hun woonplaats vervoerd. Het motorrijwiel was geheel ver nield! (Mndgm.) DE WETHOUDERSKWESTIE TE AMSTERDAM. Geheelc reconstructie van 't College? In ons blad is melding gemaakt van het advies aan de Maandagavond to houden ge delegeerden-vergadering der S.D.A.P., waar in aftreden van de soc.-democratische wet houders van Amsterdam wordt aanbevolen. In verband hiermede verneemt de Tele graaf thans nog, dat de mogelijkheid niet is uitgesloten, dat, als de vergadering van ge delegeerden uit de afdeelingen der S.D.A.P., overeenkomstig het advies der partij-instan ties besluit, ook de andere wethouders hun mandaat ter beschikking zullen stellen. Dan is dus een gcheele reconstructie van hot col lege van B. en W. te verwachten. Dit wordt te meer verwacht, daar de S.D.A.P., blijkens het advies, de indertijd aangegano overeen komst mot de z.g. burgerlijke partijen als verbroken beschouwt. Vragen aan den Minister:?resident, van den heer de Visser Door den Voorzitter der Tweede Kamer zijn aan do Regeering medegedeeld de vol gende vragen van den heer de Visser, aan den Minister van Koloniën, voorzitter van den Raad van Ministers: 1. Is het der Regeering bekend, dat ern stige klachten worden geuit, doordat op re delijke verzoeken aan de Regeering, ook door gemeentebesturen gedaan, vaak geen antwoord wordt gegeven? 2. Heeft de Regeering er kennis van ge nomen, dat het Bestuur der Gemeente Smallingerland op zijn verzoek om perso nen, werkzaam in de werkverschaffing, aan kleeding te helpen, van den betrokken Mi nister, ook na herhaald verzoek, geen ant woord mocht ontvangen en dat daarna, van den daar ter plaatse heerschenden nood, per brief aan H. M. de Koningin en den betreffenden Minister kennis is gegeven, zonder dat ook daarop antwoord is ontvan gen? 3. Draagt de Regeering er kennis van, dat door dit zelfde gemeentebestuur, inzake verstrekking van margarine, vijf keer is ge schreven zonder dat van het betreffende ministerie antwoord werd bekomen, terwijl oveneens een verzoek om in plaats van brandstoftoeslag een aard%ppeltoe6lag te verstrekken, onbeantwoord is gebleven' 4. Wil de Regeering maatregelen treffen, dat op verzoeken zoo spoedig mogelijk door betreffende departementen wordt geant woord en zoo mogelijk aan de verzoeken van het gemeentebestuur voornoemd, als nog wordt voldaan? Althans voor de naaste omgeving De kwaliteit van de uitzendingen van Ra dio Kootwijk op 1875 M. is in Gelderland buitengewoon goed, zooal6 is gebleken. De ontvangst in de naaste omgeving van het zendstation is echter zeer krachtig, 6oms zelfs to sterk. Door het ver terugzetten der sterktoregeling ontstaat dan dikwijls ver vorming van het geluid. Het kan daarom zijn nut hebben mede to deelen, dat do ont- vangkwaliteit op eenvoudige wijze weer goed gemaakt kan worden, n.l. door, buiten het toestel om, de ontvangsterkte te ver zwakken, b.v. door de antenne te vervangen door een kort stuk draad. HUUROPZEGGING VAN WONINGEN TE VLODROP. Naar aanleiding van den smok kelhandel. Op do vragen van den heer Vliegen be treffende het opzeggen door de Nederland sche Spoorwegen aan personen tc Vlodrop (L.) van do huur van woningen cn win kels heeft minister de Wilde geantwoord, dat aanleiding daartoe was, dat do burge meester van Vlodrop de directie op de on- gewcnschte moreele en sociale gevolgen van den smokkelhandel, die zich ter paatse in verband met de onmiddellijke nabijheid van de Duitsche grens heeft ontwikkeld, heeft gewezen en de directie heeft verzocht tot liet koeren daarvan mede te werken. Het is onjuist, dat do burgemeester zou hebben gezegd te handelen ingevolge de wenschen van de Regeering. De onderge- toekende kan niet alleen geen aanleiding vinden den burgemeester ter zake tot de orde te roepen, maar is van mcening, dat dezo juist heeft gehandeld. PROF. DR. J. VAN EBBENHORST TENGBERGEN. Prof. dr. J. van Ebbenhorst Tengbergcn is tot eerelid benoemd van do Noorsche Verecniging voor medische radiologie, als erkenning van zijn groote verdiensten voor de radiologie. Tante„Liefje, lachen de menschen altijd zoo om Je als Je chauffeert?" (Oer Lustige SachseJ.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 6