GROOTE OPRUIMING enorme korting
DË ËEMLANDEU
Overzicht
UIT MOOI
AMERSFOORT
TAXI
L. J. LUYGX ZOON
Zaterdag 29 Juli 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. «g» Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 25
MUSSOLINI HEDEN
VIJFTIG JAAR
ROOSEVELT'S CAMPAGNE
9 uur 25 min.
brand melde men aan
de telefoniste
belt u even
1093
Garage Nic. Bovée, Kamp 41
OPLEIDING LEERAAR GYMNASTIEK M.O.
zomerstofjes
ARNHEMSCHE WEG 26
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 maandtn v°°' Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.I7'/i*
Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-. AfzonderIl)ke nummers f 0.05.
POSTREKENING 17910 TELEFOON 1NTERG 51J
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bevrijsnummej
elke regel meer f0.25. Liefdadlgheids-advertentlün voor da
helft van den prijs. Kleine Advertentlên „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel*
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Bij Mussolini's vijftigsten vor-
jaardag. Een leven vol wis
selvalligheden.
Het is al weer meer dan tien jaar geleden,
dat Orlando Dancsc, redacteur van het fas
cistische blad li Popoio dTtalia, dat door
Mussolini is gesticht, een uitvoerige levens-
beschrijving wijdde aan den Ilaliaanschen
I ministerpresident Een decennium geleden
■was Mussolini blijkens dit geschrift de jong-
I etc der Italiaansche staatslieden, 41 jaren
jonger dan Giolitti, 29 jaren jonger dan Sa-
laodra, 20 Jaren jonger dan D'Annunzio, 16
jaren jonger dan Bonomi, 14 jaren jonger
I dan Nilti en 7 jaren jonger dan Dc Nicula,
die, voordat dc fascistische leider op het
politieke tooneel verscheen, de Benjamin
I der Italiaansche politiek werd genoemd,
Mussolini werd een halve eeuw geleden
geboren in Predappia, een plaats van vijf
duizend inwoners in de provincie Emi
lia, in dc Romagna. Deze streek is al
tijd een middenpunt geweest van revolu
tionaire agitatie cn ook Mussolini werd
I door zijn vader in de Marxistische leer, ge
mengd met Garribaldiaanschc denkbeelden
I cn anarchisme in den trant van Bakoenin,
opgevoed. Tc Forli, twintig kilometer van
zijn geboorteplaats verwijderd, legde Musso
lini al heel vroeg het onderwijzersexamen
af, waarop hij twee jaar lang voor dc klas
ëtond in een plaats van dc Bomagna. waar
hij zich ook veel met dc politiek bezig hield.
Zijn buren stelden bom candidaat voor de
kamerverkiezingen, maar het geld van zijn
mededinger won het van den armen school
meester. Mussolini ontstak zoo in woede
over deze „onrechtvaardigheid", dat hij de
6tembus kapot maakte. Rij werd daarvoor
door de rechtbank gestraft, waarop hij naar
Zwitserland emigreerde, waar zijn leven
hard was, maar rijk aan ervaringen.
Gelijk bekend, werkte hij daar een tijd
lang zelfs als metselaar om de inschrij-
vingskosten aan de universiteit te Lausan
ne te kunnen betalen. Hij studeerde geschie-
denie, aardrijkskunde, economie, oude cn
moderne literatuur cn promoveerde ten
slotte op een proefschrift over Fransclie
literatuur.
Behalve Italiaansch en Fransch spreekt
Mussolini Duitsch, terwijl hij eveneens En-
gcisch verstaat.
Vervolgens begaf hij zich naar Lugano,
waar hij de leffling op zicli nam van de so
cialistische krant L'Avvenire del Lavoratore
(De toekomst van den arbeider). Wegens
revolutionaire propaganda cn tevens omdat
bij een onjuislen naam opgaf, werd hij uit
Zwitserland gezet, doch deze beschikking
is ongeveer ccn dag of tien, voordat Mus
solini zich belastte met het ministerpresi-
dcntschap, opgeheven.
De uitgewezene ondernam een reis haar
Frankrijk cn vestigde zich vervolgens in
het destijds Oostennjksclic Trcntino, totdat
annestie licrn den terugkeer naar zijn va
derland mogelijk maakte. De socialisten
van Emilia benoemden hem tot leider van
hun partijblad La Lotta di Classe (De klas
6en6trljd) en korten lijd later sprak men
van hem als van één dor meest vooraan
staande leden der partij. Op hel socialisten-
congres te Ancona wist hij als leider van
den linker vleugel gedaan te krijgen, dat
do reformistische socialisten Bisholati en
Bonomi cn de vrijmetselaars uit de partij
werden gezet. Ilicrop volgde zijn aanstelling
tot leider van 't socialistische hoofdorgaan,
liet te Milaan verschijnende blad Avaiiti.
Bekender is zijn verdere leven. In den
oorlog maakte hij zich los van het pacifisti
sche socialisme, bepleitte liet deelnemen
van Italië aan den oorlog, stichtte den Po-
polo dTtalia, toog als vrijwilliger ten strijde,
6trecd in de loopgraven van Monfalconc,
werd tot eersten luitenant bevorderd en liep
ernstige verwondingen op. Na den oorlog
verzamelde hij het „bundeltje" oorlogsdeel-
nemers, gaf het fascisme een program cn
eon organisatie. Op 29 October 1922 droeg
koning Victor Emanuel Mussolini dc regce-
rmgsvorming op, nadat het kabinet-Facta
teeds op 27 October was afgetreden. Reeds
in den nacht van 25 op 26 October had Mus
solini dc mobilisatie gelast van alle fascis
tische afdcelingen cn deiv marsch naar Ro
me voorbereid. Op 30 October trok Musso
lini tegelijk met zijn fascistische troepen
Romo binnen. Zoo veroverde hij na een har
den strijd van drie jaren hot Kapilool.
Mussolini is liet tijpc van den eeuwigen
fctnjder, die van alles houdt, wat dc energie
un den enkeling ontwikkelt. Daarom is liij
j ook ccn groot vereerder van dc sport. Één
maal lieeft bij zelfs met behulp van een
vliegtuig op één enkelen dag zeven rede
voeringen in zeven verschillende plaatsen
gehouden.
0ndertu6schen zijn zoowel zijn vereerders
als zijn tegenstanders het erover eens, dat
Mussolini ccn staatsman is van groot for
maat, die niet alleen op het terrein der bin-
bcnlandsche polilick geweldige hervormin
gen tot stand heeft gebracht, maar ook op
buitcnlandöch-fitaatkundig gebied ertoe
heeft bijgedragen, dat Italië volkomen zijn
positie van groote mogendheid heeft her
wonnen. Merkwaardig is in dit opzicht, dat
Mussolinis optreden hoe langer hoe meer
door bezonnenheid wordt gekenmerkt. Ter
wijl hij nog maar enkele maanden, voordat
hij de regeering aanvaardde, het den toen-
rnaligcn minister van huitenlandschc za
ken, Schanzer, ten zeerste kwalijk nam,
dat Jeze niets wilde weten van dc annexatie
van Oostenrijk, die de Italiaansche grens
tot op 100 K.M. van de Moravische grens
zou hebben verplaatst, is Mussolini dc
man van liet verdrag der vier mogendhe
den thans van oordeel, dat Italië alleen
baat kan vinden bij de bestendiging van
den vrede in Europa.
Vooral in zijn eerste periode hield Musso
lini de cenc dreigende en oorlogszuchtige
rede na de andere. Zonder zich om de ont
stemming der beide Westelijke mogendhe
den te bekommeren, sprak dc duce, de Mid-
dellandschc Zee bedoelend, voortdurend van
het mare nostro. Hij stiet Engeland
MUSSOLINI.
cn zijn protégé Griekenland door het bom
bardement van Korfoe voor het hoofd. Lan
gen tijd werd Mussolini ervan -verdacht aan
valsplannen, gericht tegen Anatolië, to
koesteren. De betrekkingen met Frankrijk
werden ieder jaar slechter, hetgeen er meer
clan lal van andere dingen toe bijdroeg, dat
cle Franschcn tijdens Briand een zekere
toenadering lot Duitschland zochten.
Wat het vraagstuk der schadevergoeding
betrof, verklaarde Mussolini in den begin
ne: „Duitschland kan betalen en het zal
betalen'* en zijn politiek tegenover Zuicl-
Tirol leidcle tot lievige woordduellen tus-
schen hem en Stresemann. Een gespannen
toestand ontstond tusschen Italië en Oos
tenrijk, hetgeen zelfs leidde lot liet tijdelijk
terugroepen van den Italiaanschen gezant
te Weenon. Zelfs met hel vreedzame Zwit
serland lag Italië af en toe overhoop. Van
Albanië maakte Italië in zekeren zin een
soort kolonie, hetgeen Frankrijk ertoe
bracht een formeel bondgenootschap met
Zuid-Slavic tc sluiten. Hierdoor ontstonden
ernstige oorlogskansen, daar een door de
Zuid-Slaven in 't leven geroepen Albance-
sclie opstand maar al te gemakkelijk zou
kunnen uitloopen op een Italiaansch-Zuid-
Slavisch conflict, waarbij ook Frankrijk ver
moedelijk zou worden betrokken.
Maar hoe dreigend de toestand ook meer
malen is geweest, tot een oorlog kwam liet
gelukkig niet, daar Mussolini, hoe stout en
boud hij ook voortdurend sprak, te allen
tijde wist hoe ver hij kon gaan. Italië werd
niet geïsoleerd, integendeel.
Ten vorigen jarc, hij liet herdenken van
t tienjarig bestaan van den fascistischen
staat, heeft de Kol». Ztg. eraan herinnerd,
dat Mussolini op zeker oogenblik zich zelfs
aan 't hoofd der pacifistische beweging heelt
geplaatst. Hij eischic de herziening der
onrechtvaardige vredesverdragen, daar al
leen op deze wijze een werkelijke en duur
zame vrede tot stand kon worden gebracht.
Hij hield ccn pleidooi voor ontwapening
tot het laagste peil om den volkeren dc
drukkende bewapeningsuitgaven van de
schouders te nemen. Mij verlangde de
schrapping der herstelbetalingen cn der
oorlogsschulden, daar deze het gchcclc me
chanisme van 't bedrijfsleven der wereld in
wanorde brachten cn tot de groote inter
nationale crisis leidden. Met den eisch in
zake dc ontwapening tot een zoo laag moge
lijk niveau kreeg Mussolini de Angelsaksen
op zijn hand; zelfs het Labourrninistcric
onder Macdonald kon hem op pacifistisch
gebied niet overtroeven. Met dc beide an
dere cischcn schrapping der 6Cliulden en
herziening der verdragen verwierf Mus
solini dc sympathie van alle landen, die in
den oorlog liet onderspit hebben gedolven,
liet belangrijkste is echter, dat liet Italic
van Mussolini, dat aanvankelijk er zclf6
niet voor terugdeinsde Korfoe tijdelijk tc
bezetten, er verder van heeft afgezien een
gevaarlijke ayonlurcnpolitiek tc voeren cn
zelfs nu in Europa, wanneer niet alle tcc-
STERVENDE IEPEN.
Hoewel er over de iepenziekte in ver
schillende Tijdschriften en ook in ons blad al
herhaaldelijk geschreven is, schijnt het toch
dat de ware toedracht der zaken bij de
steeds weer stervende iepenboomen nog
steeds niet wordt begrepen. Men meept bij
voorbeeld vaak, dat de eene boom den gp-
deren aansteekt en de ziekte zich zoo lang
zamerhand uitbreidt. Voor goede waarnemers
moet dit al dadelijk niet waar zijn, want
vaak gebeurt het, dat temidden van een rij
gezonde iepen er een ziek wordt. Toch ver
spreidt de ziekte zich wel van den eenen
boom op den anderen, doch daarbij is een
overbrenger van dc ziekte noodig, op de
manier bijvoorbeeld als geschiedt bij de ma
laria, waar een mug de ziektekiemen van
een besmet individu overbrengt op een ge
zond mensch. Zooiets gebeurt nu ook bij de
iepenziekte, waar de overbrenger een ke-
vertie is, dat van besmette boomen op ge
zonde overvliegt, daarin haar eitjes lerft
waaruit weer nieuwe kevertjes ontstaan. Bij
het graven nu van den gang, waarin de
eieren gelegd worden, schuurt de kever
langs de gangwanden en geeft zoo de schim
melsporen waarmee zijn Tichaam uitwendig
bezet is, af aan den boom. Uit deze sporen
ontwikkelt zich nu de nieuwe schimmelplant
en daarbij worden langzamerhand de voe
dingskanalen verstopt, ^oodat op een ge
geven oogenblik die niet meer kunnen
functioneeren en een gedeelte van den boom
plotseling verdort. De boom wordt als het
ware bij gedeelten geworgd. Zoo kan het
dus gebeuren, dat de boom zich in het voor
jaar normaal met blad tooit en midden in
den zomer plotseling de bladeren laat han
gen. Wie daar op het oogenblik een frap-
p&nï voorbeeld van wil zien. ga eens kijken
op den Arnhemschen weg voor No. 232.
waar drie boomen staan te sterven, wat
verder aan den anderen kant van den weg
vier en nog iets verder weer een. Geheel
ncimaal bebladcrde slaan er tusschen.
A. JOMAN.
kenen bedriegen, één der belangrijkste vrc-
de s/actoren is geworden. De vijanden van
t fascisme hebben laiigënhijd gehoopt, dat,
wanneer Mussolini Italië eens ipoclit ont
vallen, aan liet tegenwoordige politieke
systeem eveneens éen einde zou komen.
Vermoedelijk is dit echter ccn vrome
vvensch; dc fascistische geest heeft het Ita
liaansche leven zoo volkomen doordrongen,
dat zelfs dc dood van den krachtigen lei
der hierin geen verandering meer kan bren
gen. Werd, toen Lenin stierf, niet eveneens
voorspeld, dat het einde van bet commu
nistische Rusland was aangebroken? De fei
ten hebben deze profetieën volkomen weer
legd.
Heden viert het hoofd der Italiaansche
regeering, Mussolini, zijn 50stèn verjaardag.
Hij werd 29 Juli 1883 te Prcdappio in do
provincie Romagna geboren als do zoon
van een dorpssmid. Volgens den wil van
zijn moeder, die zelf onderwijzeres was,
werd hij opgeleid tot onderwijzer. Reeds
vroeg toonde hij veel belangstelling voor
do politiek. Doordat hij dc socialistische be
ginselen aanhing, moest hij zijn betrekking
opgevën, om zich te onttrekken aan do
straf voor een politieke overtreding. In
Zwitserland moest hij gedurenden ecnigen
tijd zijn brood als metselaar verdienen. La
ter stivleerde hij aan de universiteit van
Lausanne, waarna hij hoofdredacteur van
een socialistisch blad werd. Na zijn uitwij
zing uit Zwitserland hield hij zich ecnigen
tijd in Oostenrijk op, tot de verlecning van
amnestie liet hern mogelijk maakte naar
Italië terug te koeren. In 1912 werd hij we
gens anti militaristische actie veroordeeld
tot zes 'maanden gevangenisstraf. In den
wereldoorlog werd Mussolini nationalist
Hij richtte toen het blad Popoio d Italia op.
Den gelieelen oorlog maakte hij in de loop
graven mee. Na den oorlog stichtte hij der
fascistische» bond, met behulp waarvan hij
in 1922 zicli van dc macht meester maakte
Sedert dat momen tlcidt Mussolirfi de poli
tick van Italië.
Goebbels wcnscht Mussolini
geluk.
B ér lij n, 28 Juli. (V.D.) Rijksminister dr.
Goebbels heeft Benito Mussolini ter gele
genlieid van diens 50-jarigen verjaardag
een telegram van gelukwensch doen toeko
men.
WERKWEEK VAN 35 UREN.
Washington, 28 Juli (V.D) De door
de regeering goedgekeurde code voor dc in
dustric stelt o.a. ccn werkweek van 35 uren
vast.
BUITENLAND.
Spanje erkent do sovjetunie.
(Derde blad, pag. 1).
Onrust bij dc Zwccdsche marine.
(Derde Blad, Pag. 1).
BINNENLAND.
Een lijst van verboden corporaties.
(Tweede 131ad pag. 1).
Jlir. mr. van Nispen tot Scvenacr eervol
ontslag verleend uit den diplomatieken
dienst.
(Tweede Blad pag. 1).)
Groote brand tc Lobith.
(Tweede blad, pag. 1).
Do Nederlandsche Bank verlaagt den
rentestand. (Tweede blad, pag. 1).
Minister Oud over de Omzetbelasting.
(Tweede Blad, pag. 2.)
SPORT.
Engeland leidt met 2—0 tegen Frankrijk
in den wedstrijd om den Daviscup.
(Derde Blad, pag. 2).
UIT DEN OMTREK.
Gemeenteraad van Baar».
(Derde Blad pag. 2).
STADSNIEUWS.
Afwatering van de Geld. Vallei in de
Kamer van Koophandel besproken.
(Eerste Blad. pag. 3.)
Jaarverslag van de Nulsspaarbank.
(Eerste Blad. pag. 2.)
Zondag hebben dienst de doktoren Morren,
Lubsen en Blees.
Zondag en dc geheele week 's nachts heelt
dienst de apotheek van de lirma Cramer.
Verhooging van loon, verkorting
van den arbeidstijd
New-York, 28 Juli. (H. N.) Dc veldtocht
van president Roosevelt voor ccn verhoo
ging der looncn en ccn vermindering van
den arbeidsduur is gisteren begonnen. Niet
minder dan 13.000 organisaties zullen daar
aan deelnemen. In alle steden worden bu
reaux gevestigd om dc wcrkloozen te
registreeren met hel oog op hun plaatsing.
Alle werkgevers zullen persoonlijk worden
bezocht. Dc minister van handel verklaar
de. dat sedert 1 April reeds 2 milliocn
wcrkloozen weder in het productieproces
zijn opgenomen. Dc industricelc productie
is met 45 toegenomen.
SCHIP ACHTERVOLGD DOOR
WATERHOOS.
Quebec. 28 Juli. (V. D.) Dc Dutchess of
Bedford, op weg naar New-York, werd op
het St. Pctersmeer tusschen Montreal cn
Quebec overvallen door een storm Tcngc
\olge van een wervelwind trok plotseling
achter het schip het water omhoog tot een
waterzuil, die tenslotte een hoogte van on
geveer 500 voet bereikte en een doorsnede
van ongeveer 50 voet Op ccn afstand van
eenige mijlen joeg deze waterzuil achter
het schip aan, dat zijn snelheid tot 17 mijl
per uur opvoerde cn op deze wijze buiten
liet bereik van het water wist tc blijven,
dat na eenigen tijd terugzakte, toen dc
hoos voorbij was.
BRAND IN EEN GARAGE.
Door kortsluiting in een auto.
Parijs, 23 Juli (V.D) Tengevolge van
kortsluiting in een auto, die gestald was in
een garage tc Lcvallois, vloog de auto in
brand en stond vóór dat de brand ontdekt
werd de geheele garage in lichter laaie. Vijf
andere auto's werden eveneens vernield,
terwijl dc garage ernstige schade opliep Do
totale schade wordt geschat op 200.000
francs.
BRAND IN EEN OUD KASTEEL.
Parijs, 28 Juli (V.D.). Tc Babastens in
het departement Tarn ontstond brand in
een oud kasteel, waarin verscheidene kunst
schatten waren ondergebracht. ITct kasteel
werd geheel vernield. Dc 6chade bedraagt
meer dan een milliocn francs.
Medegedeeld door het K.N.M.I. tc Dc Bilt,
II.B. 769.2 te La Córünba.
L.B. 739.0 tc Hernösand.
VERWACHTING:
Matige Zuid-Westelijke tot Westelijke of
Noord-Westelijke wind, zwaar bewolkt
met opklaringen, waarschijnlijk regenbui-»
tjes, weinig verandering in temperatuur.
De gisteren genoemde barometerdalingcn
bij Ierland hebben zich in den loop van
den nacht naar onze omgeving uitgebreid
en in het Zuid-Westen van ons land reeds
regen gebracht. (Ylissingcn 5 m.M. regen.)
Intusschcn is do koele Westelijke lucht
stroom ook verder in Noord cn Midden-
Duitschland doorgedrongen, zoodat ook
daar het weer verslechterde. (Dresden b.v.
had 2-4 m.M. regen) en de temperatuur
daalde plaatselijk zelfs 8 a 9° Celsius. Over
Scandinavië heeft zich do depressie ver-«
diept. Rond de lage drukkern waait het
krachtig in de Oost-zee, zelfs stormachtig
Zware regenval kwam eveneens hier voor
(Skudesnes 35 m.M.) Ook over de Britscho
eilanden en Noord West Frankrijk hccrscht
slecht weer (Le Havre had 31 m.M. regen).
In liet Zuid-Westen is de luchtdruk stij-
ge ven cle. Voor ons land mag nog op buiig
weer worden gerekend. De temperatuur zal
nog weinig veranderen, terwijl een gebrok*
kclde bewolking waarschijnlijk lijkt.
RIJDT VEILIG!
't Verkeer van rechts gaat voor,
Dat is wel algemeen bekend.
Wie nu dit voorschrift nog negeert
Verwekt verkeersellend!
PROSPECTUS SIGARENMAGAZIJN
VIERDAG UTR. STRAAT 7
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
De laatste
koopt u nu heel GOEDKOOP,
NOBILE BOUWT VOOR RUSLAND EEN
NIEUW LUCHTSCHIP.
Moskou, 28 Juli. (V. D.) De Italiaanscho
generaal Nobile heeft een nieuw contract
met de sovjetregeering onderteekend als
constructeur bij den bouw van Russische
luchtschepen. Ilct contract loopt tot 1936.
Nobile heeft voorgesteld ccn nieuw lucht
schip tc bouwen met een inhoud van 20.000
M\ en een actieradius van ongeveer 7500
K.M. Dit luchtschip zou worden bestemd
voor een vasten dienst tusschen Moskou cn
Wladiwostok.
„GENOEG CONFERENTIES".
Par ij s. 27 Juli (HN). Les Annales zullen
mergen een artikel van Mussolini onder
den titel „Genoeg conferenties" publicee-
ren. Mussolini wijsf er in dit artikel op,
dat de twee laatste groote conferenties, de
ontwapeningsconferentie en de econotnische
conferentie van Londen, liggen tc stuiptrek
ken. Zonder het viermogendhedenverdrag
zou Europa het gevoel hebben aan den rand
van een afgrond en aan den vooravond van
een oorlog tc staan.
TER DOOD VEROORDEELD.
B a m b e r g, 27 Juli (VD). Do rechtbank
heeft Lorenz Schiefer, verdacht van moord
op een S.A.-man, ter dood veroordeeld.
