DE ÊÊMLANDÊU L. J. LUYCX ZOON Donderdag 3 Augustus 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 32 e Jaargang No. 29 HET CONFLICT INZAKE DEN GRAN GHAC0 KRITIEK OP FRANKRIJKS LUCHTVAART GOEMBOES DRINGT AAN OP RECHTSGELIJKHEID BALBO'S VERTREK WEER UITGESTELD LINDBERGH NAAR STAVANGER? MUNITIEDEPOT IN DE LUCHT GEVLOGEN 9 uur 17 min. BRAND MELDE MEN AAN DE TELEFONISTE BELT U EVEN 1093 Garage Nic. Bovée, Kamp 41 Z0MERST0FJE5 AMERSFÜORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS P" 3 maandtn "oor Amersfoort 2.10. per maand f 0.75, per week (mei gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/,. Binnenland franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderll)ke nnmmers f 0.05. POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERG 513 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bevrijsnummeS elke regel meer f0.25. Llefdadighclds-advertentièn voor d« helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 15 regeli 50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatseo f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05 Duitschland eischt gelijke de fensie. en veiligheidsrechten. Kritiek op de sensatieberich- ten van bnitenland. Dezer dagen heeft dr. Karl Schwendc mann, „Referent' voor dc ontwapening in het Duilschc departement van buitenland eclic zaken, in een voordracht voor dc radio een beschouwing gehouden over Duitsch- lands recht op gelijke verdcdigingsmogelijk lieden en gelijke veiligheidsvoorwaarden, llij beklaagde er zich over, dat op ongebrei delde wijze tegen Duitschland wordt ge stookt, omdat dit, naar het heet, druk bezig is zich tc herbewapenen. Dagelijks brengen dc Franschc en Engelsche bladen een groot aantal opzienbarende berichten omtrent zoo genaamde militaire maatregelen en „oor- logsvoorbcreidselen" in Duitschland. Wie - aldus dr. Schwendcmann deze publi caties maar ten dag of drie kritiekloos op zich laat inwerken, moet wel gaan gcloo ven, dat Duitschland éen groot legerkamp js, dat de Duitsche nijverheid niets anders vervaardigt dan oorlogswapens en dat dc \redc ter wereld door Duitschland recht- I 6treeks en ten ernstigste, wordt bedreigd. Dc conclusie, die in 't bizonder door dc Franschc pers uit deze sensationecle berich ten wordt getrokken, is dc cisch, dat in Duitschland ten allerspoedigste een scherpe internationale controle op de bewapening moet worden geoefend. Uit Franschc regec- ringskringen verluidt dienovereenkomstig, dat qen accoord inzake algemecne ontwapening alleen in dezen vorm. denk baar is, dat in de eerste plaats moet worden overgegaan tot een controle gedurende een bepaald aantal jaren van de bestaande be wapeningen, -voordat practische ontwapc- ningsmaatregelcn kunnen worden genomen. ten dergelijk toezicht wil men volgens dr. Schwendcmann tc Parijs blijkbaar tocgc- past zien op den grondslag van de ontwape- I iiuigsbepalingen, die opgenomen zijn in het i Duitschland gedicteerde vredesverdrag. Een dergelijke controle zou practisch idch- i lick zijn aan het Volkcnbondsondcrzoek, dal ui artikel 213 van het verdrag van Ver sailles is voorzien, d.w.z. neerkomen op een controleercn van den stand der Duitsche 'bewapening op de wijze, zooals dat vroeger i ten behoeve der Duitsche ontwapening ge-* sciiiedde door do intergcallicerdc militaire controlecommissie. Dergelijke eischen klinken volgens dr. Schwendcmann als stemmen uit een ver streken tijdvak der Duitsche vernedering. Kr bestaan, zoo zegt hij, klaarblijkelijk in Frankrijk romantische gemoederen, die de dagen, toen commissies, beslaande uit bui- I tenlandsche officieren, door geheel Duitsch- I land reisden en de vernietiging der Duit- ischc vestingen, het onbruikbaar maken der Duitsche kanonnen en dc destructie van liet [geheele Duitsche bewapeningsapparaat con troleerden, niet kunnen vergeten en hunke ren naar den terugkeer van dien tijd. Zij hebben, zoo zegt dr. Schvvendemann. blijkbaar niet begrepen, dat ondcrtusschen in dc wereld en in de eerste plaats in IDuitschland het een en ander zicli heeft ge- jvuijzigd. Kan, zoo vraagt hij zich af, iemand tor wereld geloovcn, dat een eenzijdige con trole van Duitschland door dc Duitsche rc- 1 geering zou worden goed gevonden en prac tisch uitvoerbaar zou zijn, gezien de gezind heid van liet Duitsche volk? Tegen zulke [illusies dient z.i. dringend en met allen na- druk te worden gewaarschuwd. Dr. Schvvendemann eindigde zijn uiteen- izettingen voor de radio met de opmerking, I dat de Duitschers er niet aan denken wat 'le tegenpartij met beleedigendc vanzelf sprekendheid voor zich cloct voor ons iets anders, iets beters, iets voordeeligcrs op defensiegebied te eischen dan datgene, wat dc andere volkeren mogen bezitten. Duitscli- jland, zoo betoogt bij, ciscbt slechts rechts gelijkheid: „Wij eischen rechtsgelijkheid in dc beperkte, in het midden van Europa iliggende „levensruimte". Wij eischen verder niets dan het vecht om even vrij en even veilig tc kunnen ademen, tc leven en tc werken als dc andere volkeren van Europa 'en van de geheele wereld." ERNSTIG ONGELUK IN EEN BADPLAATS. New York, (H. N.) In de hadplaats toner Island is ten gevolge van overbelas ting een tribune ingestort, waardoor 40 Personen gewond werden, gedeeltelijk ern stig. JODEN OP NORDERNEY GEWEERD. Dc Joodschc perscommissic voor bijzon dere berichtgeving meldt: Dezer dagen heeft dc Duitsche rijksmi nister dr. Rust het eiland Norderney be kocht en een rede gehouden voor dc bewo ners en badgasten. Daarbij waren naar de Daily Telegraph van den 31cn Juli mededeelt 2000 S.A.-manncn in uniform aanwezig, die van het vasteland waren overgekomen. In zijn toespraak merkte dc minister op, dat het voor hem biet voldoende was, dat hij het eerebburgerscliap van Norderney ontving. Hij drong er op aan, dat het eiland Norderney thans zou beslissen voor dc banier van Juda of van Hitler. „Wij wenschen niemand hier Ie verbannen, zoo vervolgde de minister, „doch dc bruinbem den wenschen dit eiland voor zichzelf." Hierop namen dc bewoners met alge mecne stemmen oen besluit ten gunste van Hlilcr. Een resolutie werd aangenomen, waarin werd vermeld, dat Joden voortaan niet meer welkom zullen zijn op dit Noord- zee-ciland. Behandeling door den Raad van den Volkenbond. Genève, 2 Aug. (V. D.) ITet rapport, dat zal worden uitgebracht aan do korte, buitengewone vergadering op 3 Augustus van den Volkenbondsraad over het Gran Chaco-confliet en dat is samengesteld door een daartoe benoemde commissie van drie geeft een beknopt overzicht van dc onder handelingen van deze commissie met de vertegenwoordigers van Paraguay en Boli via over de door de plotselinge bereidheid der vier nabuurstaten Argentinië Brazilië, Chili en Peru, tot bemiddeling ingetreden wending in de Volkenbondsprocedure, waardoor het zenden van een Volkenbonds- commissi.? naar het betrokken gebied over bodig werd. De commissie van drie wendde zich tot dc heide oorlogvoerende mogendheden met de vraag, waarom zij juist voor het vertrek der Volkcnbondscommissie van onderzoek plotseling weer de voorkeur gaven aan een bemiddelingspoging door de naburige sta ten en of de verlangde wijzigingen slechts betrekking hebben op de houders van hét mandaat of op den inhoud ervan zelf. Paraguay antwoordde hierop, dat de buurstaten beter op dc hoogte waren met het onderwerp van den strijd en hun na bijheid in de buurt van het looneol van den strijd het mogelijk maakte de proce dure te bespoedigen. Indien iiun pogingen geen succes zouden boeken, zou de Volken bond nog altijd kunnen-4ntr«den. Dc Boliviaansche regeering bepérkt zfth in haar antwoord tot de mededecliiig, dat zij het mandaat aan dc nieuwe bemidde laars zoo uitgebreid mogelijk opvat. De drie leden van den Volkenbondsraad hebben daarop besloten den Raad voor te stellen de vier Zuid-Amerikaansche staten om interventie te verzoeken, waartoe deze staten bereid bleken. De Raad van den Volkenbond zal hieromtrent morgen een be slissing hebben tc nemen en haar goed keuring hechten aan liet werk der com missie van drie. Parijs, 2 Aug. (H. N.) In verband met het feit, dat van een begeleiding van Bal bos eskader boven Fransch grondgebied door een Fransch eskader moest worden afgezien, omdat de Fransche vliegtuigen niet snel genoeg zijn. oefent lc Petit Jour nal kritiek op de Fransche militaire lucht vaart. Het blad wijst er op, dat men bij de vliegdemonstratics op de nationale feest dag van den 14den Juli heeft kunnen vast stellen, dat het eskader militaire vlicgtui gen, dat boven Parijs kruiste, niet die snel heid ontwikkelde, welke men van militaire vliegtuigen mag verwachten Dit is des tc erger, omdat sedert 1 October 192S 191 mil lioen francs uitgegeven is voor het aan schaffen van studicvlicgluigen, die echter geen van alle liet verwachte succes ge bracht hebben. In Fransche regecrings- kringen wordt echter verklaard, dat de militaire luchtdicnst den laatsten tijd nieuwe toestellen heeft aangeschaft, die met de beste buiténlandsche kunnen con- curreeren. COMMUNISTEN INGEREKEND. Embdcn, 2 Aug. (II. N.) Dc politic, bijgestaan door S.A.-politie, heeft vijf com munisten gearresteerd, die verboden mate riaal vervaardigden. Dc verveelvoudigings apparaten en ander materiaal werden in beslag genomen. AMERIKA ANSCHE PADVINDERS IN HET BRUINE HUIS. München, 2* Aug. (V. D.) 35 Ameri- kaauschc padvinders, in den ouderdom vaD 14 tot 17 jaar, hebben op doorréis van En geland naar Boedapest, waar zij zullen deelnemen aan dc grooto jamboree, een dag tc München vertoefd cn een bezoek gc bracht aan het Bruine Huis. Volgens de Duitsche hladen zou dc lei der van het groepje hebben verklaard, dat zijn meening over dc toestanden Duitschland voor zijn vertrek uit Amerika weliswaar ongunstig was geweest doch dat hij tijdens zijn verblijf te München een zeer goeden indruk van het nieuwe Duitschland had gekregen. Hongarije kan zeker zijn van Mussolini's steun' Boedapest, 1 Aug. Minister-president Goemboos heeft hedenavond voor dc Ilon- gaarschc radio een redevoering uitgespro ken over den polilicken toestand des lands. Spreker wees er op, dat het zijn regnering gelukt was zeer groote lagen der bevolking te winnen voor de gedachte der nationale eenheid, den economischcn achteruitgang tot slaan te brengen en het ongestoorde voortzetten van het burgerlijke leven te be schermen tegen alle gevaren. De nationale eenheid moet volkomen worden opgebouwd. Het probleem der agrarische schulden moet worden geregeld met in acht nemen van de belangen der credietorganisaties. GOEMSOES. Wat den buitcnlanclschcn handel betreft, is Hongarije bereid tot offers om zijn land bouwproducten afzetmogelijhedcn te ver schaffen. Er wordt naar gestreefd de bui- tonlaridsclic schulden van Hongarrije eer lijk tc regelen, doch zonder dc vitale krach ten der natie 111 gevaar te brengen. Overgaande op de buitènlandsche politiek verklaarde Gocmboes, dn het hoogste doel der regeering was en bleef dc rechtsgclljk- hcids, alsmede dc herzniiing van het ver drag Van Trianon tot ,*an het succesrijk ëïïiïïc" mef allo vreedzame middelen. I)il streven hee.ft reeds belangrijke resultaten gehad. Steeds meer stemmen uit het Westen getuigen cr van, dat het inzicht voor de den I-Iógnaren aangedane onrechtvaardighe den dag aan dag toeneemt. De strijd van het Hongaarsche volk om gerechtigheid heeft tc meer kans op de overwinning, daar Hongarije in clcze worsteling niet alleen staat, maar zeker kan zijn van den steun van Mussolini, die daarmede het univcr- scelc doel nastreeft van de beveiliging van den Europceschen vrede. Hongarije wil dc goede économische cn politieke betrekkin gen met Oostenrijk nog meer \crdicpcn, maar daarbij eclitcr ook niet dc groote be langen uit het oog ycpliezen, die het land aan het Duitsche rijk binden. Dit streven is geen beletsel voor een regeling der betrek kingen met dc staten der Kleine Entente. Voorwaarde daarvoor is echter de volslagen erkenning dev nationale rechtsgelijkheid van Hongarije. Frankrijks belangstelling voor Hongarije, die in den laatsten tijd op verheugende wijze toeneemt, evenals wel willende stemmen uit liet parlement van Belgrado rechtvaardigen de hoop. dat thans in dit opzicht ccn ommekeer zal plaats vin den. Na 10 Augustus zal men door het korten der dagen gedwongen zijn den weg o\ er de Azoren te nemen N e w-Y ork, 2 Aug. (V.D.) Zooals reeds gemeld, heeft Balbo het vertrek hedenmor gen opnieuw op liet laatste oogenblik uit gesteld in verband met de mist aankondi gende weerberichten. Indien vóór 10 Augustus op den Atlan- 'tischen Oceaan g^en gunstig weer hecrscht, zal Balbo door het korten der dagen ge dwongen zijn. den weg over dc Azoren te nemen. Hij wil in ieder geval een daling to Valentia in donker vermijden. De Amerikaansche vliegerofficier George Pold, die de Transatlantische post bij het eskader had afgeleverd, verscheen op de terugreis onverwacht boven het in nevel gehulde vliegveld van New-Glasgow op Nieuw-Scholland. Dc commissaris van po litie requireerde 200 autos, dij mot hun schijnwerpers het veld omringden, om den omtrek aan tc geven. Pold daalde daarop vlot. GEEN SNELHEIDSWEDSTRIJD MEER Engeland stopt. Engeland heeft besloten geen poging meer te wagen om het snelheidsrecord met wa tervliegtuigen terug tc winnen. Italië heeft liet, zooals bekend, op 10 April van dit jaar Engeland afhandig gemaakt Wanneer Engeland een bod wilde doen, zou een nieuw toestel cn oen nieuwe motor geconstrueerd moeten worden. De toestel len, die in den wcslrijd om de Schneider- tropee gevlogen bobben, kunnen n.l. niet rneer tegen de Italiaanschc op. liet bouwen van nieuwe kost te veel geld. In vlicgkringcn wordt dit besluit zeer be treurd. RINGPKOEVEN MET OOIEVAARS Essen, 1 Aug. (H.N.) Tc Essen zijn 160 jonge ooievaars van liet vogclstation tc Russittcn gearriveerd, dio binnenkort vrij gelaten zullen worden. Men wil nagaan of ue.ze vogels bij bet trekken dezelfde richting olgen als dc vogels uit Oost-Pruisen. De jonge dieren worden van een ring voorzien, terwijl zij ook op de borst gemerkt zullon werden. Men beeft vroeger vastgesteld, dat de vogels ten Oosten cn ten Westen van de Elbe ccn eigen weg volgen De plannen voor een trans atlantische vliegroute Men meldt uit Stockholm aan de N. R. C.: Zooals hekend, vertoeft het echtpaar uidbergh thans in opdracht van de Pan American Airways op de Westkust van Groenland, waar onderzoekingen verricht worden, die verband houden niet de plan nen om mettertijd een gcrcgelden trans- atlantischcn vlicgdienst via Groenland en IJsland tc openen. Van hun basis Hol stenborg uit heeft hel echtpaar Lincl bergli reeds enkele vluchten langs de kust en over liet landijs gemaakt en binnenkort zal over het ijs naar Scores- bysund op de oost kust gevlogen wor den, nadat eerst nog een bezoek aan Godlhaae is bracht. Welke van deze drie plaatsen tusschcnstalion voor de trans-atlantische vliegroute worden zal, hangt van verschil lende omstandigheden af cn kan dus thans nog niet gezegd worden. Aanvankelijk had Lindbergh verklaard, dat luj van Groenland direct naar Amerika terug zou kecren, zoodat van een bezoek aan Europa ditmaal geen sprake zou kun non zijn. Sedert enkele dagen circuleeren in dc Scandinaafschc pers echter geruchten, volgens welke Lindbergh van Angmagsalik naar Reykjavik zou vliegen en deze worden nu bevestigd en aangevuld door de mede deeling, dat de Noorsche Vacuum Oil Com pany 50 liter olie en 500 liter benzine, die speciaal voor vliegtuigen bestemd zijn, sedert Zaterdag te Stavanger tor beschik king van Lindbergh houdt. Opdracht liier toe is kort geleden door dc Pan American Airways gegeven en dc kans is dus zeer groot, dat liet echtpaar Lindbergh zijn reis via Reykjavik naar Noorwegen voortzet. Bernt Balchcn, dc bekende Noorsche vlie ger, die nu naar het Zuidpoolgebied is ver trokken, heeft de vorige weck langdurige besprekingen gevoerd met Noorsche lucht vaartautoriteiten. Hij is één der adviseurs van de Pan American Airways en liet is vrij zeker, dat hij zijn opdrachtgevers aan geraden heeft Lindbergh nu ook naar Noor wegen te zenden. Balchcn zou Bergen dc aangewezen plaats voor een tusschcnstation achten, daar Stavanger te zuidelijk cn Trondheim tc ver naar het Noorden ligt. In Denemarken verwacht men, dat Kopcn- agen eindstation van den trans-atlanti schen vliegdienst zal worden, omdat hier meestal vrij spoedig aansluiting naar Am sterdamLonden—Parijs en naar dc groote steden in Midden-Europa tc krijgen is. Dertig personen gedood of gewond New York, 2 Aug. (V. D.) Naar uit Managua wordt gemeld, is daar het hoofd munitiedepot Campo dc Marte in de lucht gevlogen. Het ongeluk gebeurde Dinsdag avond, terwijl de bevolking deelnam aan een feestelijkheid op het Santo Domingo plein. Dertig leden van dc civiele garde werden gedood of gewond. De explosie ver oorzaakte in de stad een paniek, daar de bevolking oorspronkelijk in dc meening verkeerde, dat cr een aardbeving plaats had. BUITENLAND. Muniticdcpót in dc lucht gevlogen. (Eerste Blad, pag. 1) Balbo's vertrek weer uitgesteld. (Eerste Blad, pag. 1), Lindbergh naar Stavanger (Eerste Blad, pag. 1). Gocmboes dringt in een radiorede aan op toekenning der rechtsgelijkheid voor IIoiii garije. (Eerste Blad, pag. 1). BINNENLAND. De vermiste auto terecht. (Tweede Blad, pag. 2). Nieuw behendigheidsspel in Amsterdam. (Tweede Blad, pag. 2). liet nieuwe studio-gebouw van dc A.V.R.O. (Tweede Blad, pag. 1). Naar „Nieuw "- cn Noord-Nederland. (Derde Blad, pag 1). Dc regcering tegen Strapcrlo. (Tweede Blad, pag. 2), UIT DEN OMTREK. Zang- cn bloemenhulde aan de Koningin-. Moeder. (Derde Blad, pag. 2). (Medegedeeld door het K.N.M.Ï. te De Bilt)w Hoogste Barometerstand 773.1 te Valentia. Laagste Barometerstand 746.6 to Jan Mayen. Verwachting: Zwakke meest Noorde lijke tot Westelijken wind, licht tot half bewolkt, waarschijnlijk droog, warm weer. Het gebied van hoogen druk over Frank rijk en het Zuiden van Engeland breidde zich over ons land uit. waardoor voor het volgende etmaal ccn toestand van mooi zomerweer vrijwel zeker is. Ilct gebied van windstilte, dat nagenoeg geheel Frankrijk omvat, zal het Zuiden van Engeland, ons land en Wesl-Duitschland mede omvatten. Een nieuwe depressie, dio 15 tot 20 be westen Ierland ligt, zal zich wel Oost waarts ontwikkelen, doch waarschijnlijk daarbij in voldoende mate Noordelijk trek-« ken, om de verdere ontwikkeling van lioo-< gen druk over ons land niet dadelijk te storen. In Duitschland viel op een aantal plaat sen nog regen. Dresden had 24 en Kinn aan dc Noorsche kust zelfs 40 m.M. Hoogerc temperatuur-maximn's kwamen alleen voor in het Zuiden van Frankrijk. RIJDT VEILIG! Rijdt bezadigd en verstandig, .4/s ge tuft door 'n drukke straat, Als ge al te hard gaat rijden, Komt ge absoluut te laat! LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON ISO Dc laatste koopt u nu heel GOEDKOOP. NIEUWE UNIVERSITEIT TE STAMBOEL Stamboel, 2 Aug. (II. N.) Te Stam boel wordt een nieuwe universiteit, gc sticht. De hoogleeraren bestaan uit pro fessoren, die reeds aan dc oude universi teit werkzaam waren, voorts uit Jong- Turksclie geleerden, die in het buitenland bun opleiding hebben genoten cn uit bui- tenlandsclie geleerden, die in de weten schappelijke wereld een voorname positie innemen.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1