GROOTE OPRUIMING DAMES-MODE ZAAK
uit modi
Amersfoort
L. J. LUYCX ZOON
DÉ ÉÉMLANDEü
Belangrijkste
Licht op
Medische Help
TAXI
Firma DUIM BURGER
Zaterdag 5 Augustus 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 31
GANDHI VEROORDEELD
RECORDVLUCHT MET
ZWEEFVLIEGTUIG
NEW-Y0RKSCHE BEURS
„IN TRANEN"
9 uur 14 min.
brand melde men aan
de telefoniste
belt u even
1093
Garage Nic. Bovée, Kamp 41
zomerstofjes
AMERSFOOMBCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS P" 3 maaodtn voor Amersfoort 2.10. per maand f 0.75, per
- week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17Vè»
Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-. Afzonderlijke nummeri f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 513
-&■
PRIJS DER ADVERTENTIEN va° "O1'» 1.01 met Inbegrip vnn een bewijsnummer
elke regel meer f 0.25. Llefdedighelds-sdvertentlia voor dn
helft van den prijs. Kleine Advertentitn „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regels
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewjjjnnmmer extra f OAS
De politieke toestand der
wereld door een sovjetbril
bekeken. Beschouwingen
in verband met het feit, dat
negentien jaar geleden de
wereldoorlog uitbrak.
Het is altijd interessant kennis te maken
toet de beschouwingen, die in één der
grootste Russische bladen, de Iswestia,
voorkomen, daar do opvattingen, die in dit
orgaan ten beste worden gegeven, feitelijk
do inzichten zijn der sovjetregeering. Ge
noemd blad nu, in herinnering brengend,
dut negentien jaar geleden do wereldoorlog
uitbrak, waarvan heel do menschheid thans
nog de gevolgen aan den lijve gevoelt, be
toogt in een uitvoerig hoofdartikel, dat het
tijdstip van het uitbreken van een nieuwen
oorlog dichterbij is dan ooit tevoren. Dc
ontwapeningsconferentie beeft niet den
moed uiteen te gaan, maar is tezelfdertijd
evenmin in staat om ook maar één stap
vooruit te doen. De mislukking der econo
mische wereldconferentie bewijst, dat tus-
echen de imperialisten geen overeenstem
ming kan worden bereikt. Geen enkele im
perialistische mogendheid kan een uitweg
uit de vierjarige crisis vinden. Ieder land
zoekt voor zich zelf een dergelijken uitweg.
Engeland probeert zijn wereldrijk bij el
kaar te houden en de dominions en koloniën
ondergeschikt to maken aan de belangen
van het kapitaal der Britsche financiers.
Amerika zweert bij een „planwirtschaftlicb"
programma, dat den strijd der Verecnigde
Stalen om do wereldmarkten door dum
pingsmaatregelen wil ondersteunen. Japan
heeft door de inbezitneming van Mandsjoe-
rije den weg ingeslagen van uitbreiding
van zijn koloniaal rijk en streeft er naar
steeds grootere Aziatische gebieden te ver
overen.
Vooral wordt in de Iswestia een scherpe
aanval gedaan op de „Duitsche bourgeoisie"
die volgens hot Russische blad zich ten
doel stelt groote gebieden in Oost-Europa
te veroveren, teneinde deze streken te kolo
niseren met behulp van bet surplus der
Duitsche industrieelo bevolking. Het ver
drag van Versailles aldus de Iswestia
kraakt in al zijn voegen: een nieuwe vcr-
dceling der wereld door do imperialistische
mogendheden vormt de voorbereiding; het
gevolg hiervan is, dat de wereld thans ge
tuige kan zijn van een wedloop in bewape
ning en de moraal, die uit een en ander
wordt getrokken, is: imperialisme beteckcnt
oorlog.'De illusie, dat de volkeren, in de
vier jaren, dio de wereldoorlog heeft ge
duurd, voor den laatsten keer voor 't wereld
kapitaal millioenen menschen hebben ge
offerd. is voorgoed in nevelen opgegaan.
Het eenige land, zoo wordt verder ge
oreerd, dat geen oorlog noodig heeft en
daarom met ijzeren consequentie een vre
despolitiek voert, is de unie van sovjetre
publieken: do sovjetstaat, zoo wordt eraan
toegevoegd, heeft door daden bewezen, dat
bi| geen vreemde gebieden van zins is te
veroveren en dat hij geen behoefte heeft
aan een oorlog om zijn opbouw te voltooien.
Tegenover alle anti-sovjettendenzen zal de
rovjetunie haar vredespolitiek zonder eeni-
Eo aarzeling voortzetten.
Maar en nu komt de aap uit de mouw
van 't vredelievende bolsjewistische Rus
land tegelijkertijd moet de sovjetunie al
les doen om op elk tijdstip klaar te staan,
teneinde ieder tegen de sovjetunie gericht
imperialistisch avontuur in don kiem te
verstikkeen en in verband met de mogelijk
heid van een aanval onverwijld tot den
aanval te kunnen overgaan en den vertcgen-
voordigers van het ten onder gaande kapi
talisme eens voor al de illusie te ontnemen,
dat het zich door het bloed van Russische
erbeiders en boeren kan verjongen.
De sovjetdiplomatie heeft het den vijan
den van Rusland duidelijk gemaakt
overbodig is het te vermelden, dat nog
steeds de Iswestia wordt geciteerd dat
zj bij machte is door haar vredespolitiek
«en aantal staten ervan te overtuigen, dat
het gevaarlijk is oorlogsplannen tegen
Moskou te smeden en dat zij aan den an
deren kant in hun strijd om hun onafhan
kelijkheid cn legen de veroveringszucht
d'-r imperialisten steun bij den sovjetstaat
kunnen vinden. Het artikel eindigt met de
vaststelling, dat het verval der tweede In
ternationale cn de revolutionaire strijd van
't proletariaat en van de boeren tegen het
fascisme en de wereld bewijzen, dat de
volksmassa's van alle landen zich rondom
het sovjetaandeel in den strijd tegen den
eorlog zullen scharen; de volksmassa's zul
len volgens de Iswestia in het geval van
«en oorlog, die door de imperialisten wordt
uitgelokt, ervoor zorgen, dat deze oorlog
laatste der oorlogen is.
Men ziet: de Iswestia draagt nogal door,
M kan natuurlijk voor een bescheiden
deel de juistheid der geoefende kritiek niet
worden ontkend, maar wanneer de vrede
lievendheid der sovjetunie zoo nadrukkelijk
°P den voorgrond wordt geplaatst, moet
toen onwillekeurig glimlachen. De sovjet
unie is oven imperialistisch als al de an
dere staten cn wanneer zij zich thans niet
in oorlogsavonturcn laat betrekken en
zich allerlei vernederingen, b.v. van de
zijde der Japanners, laat welegvallcn, dan
geschiedt dit alleen, omdat Rusland thans
een oorlog niet kan gebruiken, aangezien
deze o.a. een economische ontreddering ten
gevolge zou hebben, die wel eens uit zou
kunnen loopen op het sovjetheerschappij.
De heeren te Moskou zijn derhalve deugd
zaam, omdat dit toevallig in hun kraam
te pas komt
LOEBE IN CONCENTRATIEKAMP
B r e s 1 a u, 4 Aug. (V.D.). Op bevel van
den commissaris van politie te Breslau zijn
de te Berlijn gearresteerde oud-Rijksdagpre
sident Paul Loebe en de vroegere sec.-dem
Rijksdagafgevaardigde Dr. Hamburger naar
het concentratiekamp 'te Durrgoy overge
bracht Eveneens werd daarheen gebracht
de vrouw van den zich reeds eenigen tijd
in het concentratiekamp bevindenden oud-
Loebe.
Oberpracsident Lucdemann, wegens het
verspreiden van valsche beweringen over
het kamp. Do journalist Kunde, uitgever
van het vroeger te Breslau verschijnende
blad „Greifcr", is gearresteerd.
Londen, 4 Aug. (V.D.) Gandhi is he
denmorgen vroeg uit de Jerawda-gevange-
nis te Poona ontslagen, doch bijna direct
daarop weer gearresteerd omdat hij wei
gerde te voldoen aan de hem gestelde voor
waarden, n.l. Poona niet te verlaten en zich
te onthouden van elke propaganda voor de
burgerlijk.» ongehoorzaamheid.
Naar uit Poona wordt gemeld, is Gandhi
Vrijdagmiddag veroordeeld tot een jaar ge
vangenisstraf, nadat hij de voorwaarden,
die de regeering voor zijn vrijlating had
gesteld, had afgewezen.
Naar aanleiding van zijn veroordeeling
verklaarde Gandhi, dat de wet, krachtens
welke hij veroordeeld is, duidelijk bewijst,
dat het Indische regeeringssystcem on
rechtvaardig is en dat Indië daardoor mo
reel cn economisch te gronde wordt gericht
Na do veroordeeling van Gandhi is de
boycot van Engclsche zaken te Bombay we
der begonnen. De politie heeft 9 personen
gearresteerd.
BELANGRIJKE MEDISCHE
ONTDEKKING?
Iets voor zwaarlijvige menschen.
Berlijn, 4 Aug. (H. N.) Op het gebied
van het hormonenonderzoek is een nieuwe
ontdekking gedaan, die voor alie zwaarlij-
vigen van veel belang is. Het is den ge
leerden Hoffmann, Ansemino en Magistris
gelukt uit de hersenmassa een stof af te
zonderen, waardoor het vet uit hot lichaam
verdwijnt. Reeds enkele minuten na een
injectie met dit hormoon wordt een ver
andering in de vetmassa's van bet lichaam
vastgesteld, wat ook in de samenstelling
van het bloed duidelijk blijkt. De proeven,
die men tot nu toe bij dieren heeft genomen,
hebben zulke verrassende resultaten opge
leverd, dat men binnenkort deze nieuwe
hormoontherapie ook op menschen wil
gaan toepassen.
PIJLSTAARTEN.
Ik geloof, dat er veel van zijn, van die
groote, dikke groene rupsen met een hoorn
tje achterop en paars met wit afgezette
streepen op de zijden. Want op drie ach
tereenvolgende dagen dezer week heeft men
ze mij gebracht, telkens rupsen van de
Liguster-pijlstaartvlinder. Ze zijn te vinden
natuurlijk op de ligusterhagen, waarvan men
er vooral in de nieuwe gedeelten van de
stad zoo vele ziet. Maar ook op seringen,
sneeuwbalheesters, spiraea's, radijsboompjes
en esschen kan men ze aantreffen. Wie met
eenige hoop op succes wil gaan zoeken,
moet maar eens letten op de groote zwarte,
cylindervormigc korrels, die op den grond
liggen; het zijn de uitwerpselen der rupsen,
die er dan allicht boven zijn te vinden en
zich vaak verraden door de afgeknaagde
takjes.
Het is een fijn vacaniicwerkje, de rupsen
op te kweeken tot ze verpoppen tot groote
bruine cocons, die over eenige maanden den
vlinder kunnen leveren. Het beste gaat dat
op de volgende manier.
Men neemt een wijdmondige flesch of een
flinke weckflesch cn zet die met de opening
naar beneden op een stuk stevig karton. On
der den rand legge men een drie- of viertal
lucifers voor de ventilatie en brenge er het
gewensente voedsel in. Al spoedig gaat de
rups eten; met kleine dwarse hapjes verkleint
hij langzamerhand zijn boterham. Den vol
genden dag worden de uitwerpselen van het
karton even verwijderd en een versch ligus
tertakje ingebracht. Daarbij neme men nooit
de rups van het oude af, wat niet heel ge
makkelijke gaat trouwens maar wacht een
voudig af tot het dier uit zich zelf het fris-
sche takje opzoekt. Gaat de rups straks ver
kleuren, dan zet men de flesch andersom
vuile haar voor driekwart met zand en bindt
een gaasje of iets dergelijks om de opening
De rups kruipt weldra in het zand en na een
paar weken vindt men daar dan de bruine
pop, die een kort zuigertje lijkt te hebben. In
dit gedeelte ligt de aanstaande tong van den
vlinder.
A. JOMAN.
Student sedert Donderdagmorgen in
de lucht
Koningsbergen, 4 Aug. (H.N.) De
student in de philologie Schmidt van het
vliegkamp te Korschenruhe bevindt zich
sedert Donderdagmorgen 7.25 uur met het
zweefvliegtuig „Grunauer Baby" in de
lucht, zoodat hij het wereldrecord, dat 22
uur 15 minuten bedroeg, verbeterd heeft.
Men hoopt, dat hij tot vanmiddag in de
lucht zal kunnen blijven, niettegenstaande
het vanmorgen begon te regenen
Koningsbergen, 4 Aug. (H.N.) De
zweefvlieger Schmidt was om half 10 27
uur met zijn zweefvliegtuig in de lucht. Hij
heeft te kennen gegeven, dat hij tot van
avond in de lucht wil blijven en dat hij
zich in uitstekende conditie voelt.
Nader wordt gemeld:
Kurt Schmidt, de 26-jarige student in de
philosophic te Koningsbergen, die door zijn
vlucht met een motorloos toestel, waarmee
hij gisterochtend opsteig, het wereldrecord
zweefvliegen heeft verbeterd, bevindt zich
nog steeds in de lucht. Hij vliegt op een
hoogte van 300 M. en kan van tijd tot tijd
teekens geven aan de belangstellenden, die
op het vliegveld aanwezig zijn. Verwacht
wordt dat hij tot vanavond in de lucht zal
blijven.
Hij had zich reeds geruimen lijd zorg\ul-
dig op deze poging tot verbetering van het
wereldrecord voorbereid cn is reeds een
maal 's nachts zeven uur in de lucht ge
weest, uitsluitend om een nachtvlucht te
probeeren. Aan boord heeft hij een aantal
boterhammen, chocolade cn water.
Schmidt geland na 36 uur vliegen.
De Oost-Pruisische zweefvlieger Kurt
Schmidt is even na 8 uur geland, na 36 uur
in de lucht te zijn 'gebleven. Het Ameri-
keansche wereldrecord van 22 uur en 50
minuten heeft hij derhalve met ruim 13 uur
verbeterd. Na zijn landing verklaarde hij,
dat hij nog wel tot morgen in de lucht zou
zijn gebleven, wanneer men hem niet van
beneden had gewenkt, dat hJj moest dalen.
New York, 4 Augustus. Op de beurs
heeft zich heden een incident voorgedaan,
waardoor de handel geheel in de war ge
raakte.
Onbekenden hebben twee traangasbom-
men geworpen in de ventilatie-inrichting
waardoor een aramoniakbuis sprong. Het
bouregebouw vulde zich buitengewoon snel
met giftige gassen, zoodat de ruim 2000 be
zoekers allen met tranen in de oogen de
vlucht moesten nemen. De beurs, die onder
normale omstandigheden om 3 uur eindigt
moest thans om 12 uur gesloten worden
Arbeiders met 'gasmaskers togen daarop
aan het werk in het gebouw. Van de daders
ontbreekt tot nu toe elk spoor.
DE STRATOSFEERTOCHT VAN KAP.
SEATTLE.
Chicago, 4 Aug. (V.D.) Inzake de a.s.
stratosfeertocht van kapitein-luitenant
Seattle worden nog de volgende bijzonder
heden medegedeeld:
De inhoud van zijn ballon Century of Pro
gress is 600.000 kubieke voeten, d.w.z.
100.000 kub. voet meer dan die van Piccard.
Dc ballon is 15 verdiepingen hoog cn be
staat uit ongeveer 1'5 H.A. gegumracerdo
zijde. Aan het onderdeel van de gondel zijn
twee afzonderlijke toestellen bevestigd voor
onderzoek van de kosmische straling, bet
eene van den professor uit Chicago Comp-
ton, het andere van den Californischen pro
fessor Millikan, die verschillende stralings
theorieën verdedigen. Beide geleerden zijn
winnaars van den Nobelprijs. Seattle wil
tot Zaterdagmorgen (New-Yorksche tijd) op
een hoogte van ongeveer 15000 voet blijven
om daarna dc door zonnestralen verkre
gen expansie van de waterstofgassen te ge
bruiken voor zijn recordhoogtevlucht. Tij
dens zijn tocht zal hij in dc hermetisch af
gesloten gondel op grootere hoogten kunst
matig zuurstof inademen.
Het voornemen bestaat in den nacht op
Zondag of Zondagmorgen te landen.
Seattle hoopt een hoogte te kunnen berei
ken van 55000 voet, waar een koude
heerscht van 48 tot 50 graden Celsius.
Chicago, 5 Augustus. (V.D.). Kapitein
Seattle heeft medegedeeld, dat hij niH voor
2 uur in den oentend (8.20 Amsterdamsche
zomertijd) zal starten voor zijn vlucht naar
de stratosfeer. Do weerberichten melden
een gebied van hoogen druk boven de sta
ten Wisconsen, Iowa, Illinois en omgeving.
Momenteel wordt do ballon 'gevuld met
chemisch gezuiverd waterstofgas, waarvoor
750 stalen cylinders noodig zijn.
Dc 1 uchtdichte gondel van den eneeuw-
witten ballon heeft een doorsnede van 7
meter en b»staat uit een magnesium-legee
ring. Seattle i9 voornemens verscheidene
uren in de stratosfeer te blijven cn het da
len gedurende dezen tijd te voorkomen,
door verschillende instrumenten met para
chutes naar beneden te werpen. Een groote
menschenmenigte vertoeft in afwachting
van do opstijging in de omgeving van liet
stadion Soldiesfield.
De doorsnede van de ballon bedraagt 35
Meter. De wanden van den gondel,, die 160
K.G. weegt, zijn slechts 3XA m.M. dik. Seatt
le, die voor zijn vertrek een goeden slaag
genoot .was verleden jaar winnaar iif den
wedstrijd teBazcl om den Gordon Bcnnett-
beker. Hij is van meening, dat zijn vlucht
niet gevaarlijker is dan een gewone Gordon
Bennett-vlucht. Natuurlijk loopt hij de
kans, dat de ballon in het water neer
komt, doch hij hoopt binnen en omtrek van
500 mijl van Chicago te landen.
Kapitein Seattle opgestegen.
Chicago, 5 Aug. (V.D Kapitein Seattle
is te 3.05 plaatselijken tijd (9.25 Amster-
damschcn zomertijd) met zijn ballon opge
stegen voor zijn onderzoekingsvlucht naar
de stratosfeer.
Een noodlanding.
Chicago, 5 Aug. (V.D.) De ballon,
waarmee kapitein Seattle opsteeg, bereikte
slechts een hoogte van 250 Meter; toen
werd hij afgedreven en moest na ruim 20
minuten een noodlanding maken op het
spoorweg-etablissement van Burlington.
Seattle, die ongeleerd bleef, wijt de mis
lukking van den start aan een lek in het
omhulsel van den ballon. Hij wil de averij
zoo spoedig mogelijk herstellen en dan ter
stond weer opstijgen.
Chicago, 5 Aug. (V.D.) Zooals Seattle
reads als veronderstelling uitte, is zijn stra-
losfccrvlucht inderdaad mislukt, doordat
hij gedwongen werd een noodlanding te
maken, tengevolge van een lek in het
ballonomhulsel. Inmiddels is bekend ge
worden, dat Seattle bij het neerkomen
licht aan het hoofd werd gewond.
BUITENLAND.
Recordvlucht met een zweefvliegtuig.
(Eerste Blad, pag. IJ
Brigitte Ilelm voor den strafrechter.
(Eerste Blad, pag. ZJ«
Traangasbommen op de New Yorksche
beurs.
(Eerste Blad, pag. fj.
Maatregelen tegen de Duitsche commu»
nisten. (Eerste Blad, pag. 2).
Fran6chen ontvoerd uit het Saargehied^
(Eerste Blad, pag. 2^
BINNENLAND.
Het Friesch in de rechtszaal.
(Derde Blad, pag. ÏJ,
Medegedeeld door het Kon. tNecL iMelL
Instituut to De Bilt.
Hoogste barometerstand 770.3 te Gronin
gen en Den Helder.
Laagste barometerstand 750.3 lo Helsing-
fors.
Verwachting: Zwakke tot matigen wind
uit Oostelijke richting, licht tot half be
wolkt, droog, warm weer.
De kern van bet gebied van hoogïn. druk
heeft zich in omvang nog iets afnemend
naar de Noordzee verplaatst. De uitlooper
in Noordelijke richting deed over het Zuid-
Westen van Scandinavië den druk aan
zienlijk stijgen. Bij IJsland nadert een niau-
we depressie. Zooals in den laatsten tijd
bijna voortdurend het geval was, spelen
de veranderingen in den toestand zich vrij
wel alleen over de Noordelijke helft van
het gebied af, terwijl het Zuiden doorloo
pend zwakke winden heaft met veel zon
neschijn. Dezen ochtend melden alle cou
ranten en verschillende Zuid-Duitsche sta
tions windstilte, meest bij helderen hemel,
of eenigen ochtendnevel. Alleen in Scan
dinavië viel regen, doch de grootste hoa-
veelheid bedroeg nog slechts 6 m.M, Of
do depressie bij IJsland voldoend© Zuide
lijk doorwerkt, om in onze omgeving het
weer te verstoren, zal zich waarschijnlijk
in den loop van den dag wel in de weer
berichten afteekenen. Voor het grootste
deal van het volgende etmaal moet aan
houding van het mooie weer wel als ver
zekerd worden beschouwd.
Rijden op de linkerweghelft is
verboden in bochten binnen be
bouwde kommen; in onoverzich
telijke bochten daarbuiten en bij
het inhalen van tramrijtuigen
RIJDT VEILIG!
Zondag hebben dienst de doktoren Nlcolal,
Holman en Mertens zur Borg.
Zondag en dc geheele week 's nachts heelt
dienst de apotheek van de lirma v. d. Boven,
kamp.
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
De laatste
koopt u nu heel GOEDKOOP.
ARNHEMSCHE WEG 26 5=