BIJKANTOOR TE AMERSFOORT
feest vieren
MEDEDEELING
BeldanopNo.42
ARTIF0RT
FAUTEUILS
Zevenhonderd jaar
stadsrechten
Qud-Elfourg herrezen
ADVERTENT I EN
ABONNEMENTEN
J. LAMBRECHTS
Oude Soesterweg 109
STRIJDFORMATIES VAN
POLITIEKE TREKKING
Electrische
Installaties
en Reparaties
Hebt U een
Taxi of Autonoodig?
STROOM VAN LEGATEN
SNEL INTERLOCAAL
TELEFONEEREN
Onze Postvliegers
onderweg
alleenverkoop
Firma J. W. van ACHTERBERGH
meubileering - westsingel 10-13
ROODVONK EEN
„ONGEVAL"
HUMORHOEKJE
r>/7v,
Een historische optocht en
een openluchtspel
Elburg, het kleine ötedeke aan de Zuider
zee, bestaat Zondag 13 Augustus a.s. 700
jaar. Of liever, het zal dan zeven eeuwen
geleden zijn, dat Graaf Otto II van Gelro
de plaats, die om6treek6 het jaar 1100 reeds
met een burcht versterkt was, stadsrechten
verleende.
Dit feit moet feestelijk herdacht worden.
Te dien einde heeft zich een comité ge
vormd, waarvan Elburgs burgemeester, jhr.
It. Feith, beschermheer, en dr. II. J. Olt-
huis, predikant te Rotterdam, eerevoorzit
ter is. Deze laatste, de schrijver van het
zeer interessante gedenkboek „Elburg 1233
1933", was zoo vriendelijk ons hedenmid
dag ecnige bijzonderheden over deze vie
ring mede te deelen. Daarvan zullen de
hoogtepunten vormen de historische op
tocht, waarin de gansche geschiedenis van
Elburg aan de toeschouwers voorbijtrekt,
en het openluchtspel, dat eveneens een ge
deelte uit de historie behandelt en wel de
totstandkoming van het huwelijk tusschen
Reynalt de Vos van Steenwijk en Aleid van
Putten, welk huwelijk in 1398 plaats vond
(na do noodige en onnoodige strubbelingen).
Dit openluchtspel is eveneens geschreven
door dr. H. J. Olthuis, die in Elburg gebo
ren is en wiens voorouders daar vele ge
slachten lang woonden. Bij deze beide hoog
tepunten, evenals bij de geheele viering,
verleent de bevolking haar volle medewer
king. Aardig is het te zien, hoe ieder het
zijne ertoe heeft bijgedragen om het schil
derachtige 6tadje een nog fraaier uiterlijk
te verschaffen. Daar is in de eerste plaats
de illuminatie, die overdag weliswaar niet
tot haar recht komt, maar reeds bij voor
baat een idee geeft van wat bij donker te
zien zal zijn. Dan ziet men overal een me
nigte vlaggen. Vroolijk wappert de drie
kleur, soms huis aan huis. Bovendien heb
ben velen, ook de allerarmsten, hun woning
met groen versierd: lijsten denne- en ander
groen lang6 ramen en deuren, dennetjes,
wellicht overgebleven van de laatste kerst-
feestviering, overal, dikwijls midden op
het trottoir, vroolijke gezichten van de fees
telijke gestemdo bevolking, kortom het i6
een genoegen thans in Elburg te vertoeven.
En dan dient vooral niet vergeten to wor
den de hoofdzaak de reconstructie op iets
verkleinde schaal van de drie verdwenen
poorten. Deze dateerden van 1393*96.
Tot dien tijd had Elburg verder westelijk
gelegen, maar de hoogo vloeden noodzaak
ten de bevolking telkens landenwaarts te
vluchten. In 1392 gaf toen de Graaf van
Gclre Willem van Gulick last de stad meer
naar het binnenland te verplaatsen.
Arent thoe Boecop, rentmeester van de
Graaf, ontwierp het plan en voerde het uit
in den bestemden tijd met hulp van de door
hem gerequireerdo Doornspijkers en Olde-
broekers. Hij was ongotwijfeld zijn tijd ver
vooruit, immere het bouwplan, dat hij ruim
vijf eeuwen geleden voor Elburg ontwierp,
vertoont groote overeenkomst met de wijze,
waarop vele Amerikaansche steden heden
ten dage worden gebouwd. Het bestaat n.l.
geheel uit rechthoekige blokken.
Van de oude stad bleef in de nieuwe wei
nig over, het „overlapping"-gebied was niet
groot Thans is slechts het oude 6tadhuis
bewaard gebleven, dat heden al6 boeren
woning dienst doet. Het tegenwoordige stad
huis ia de vroegerere grafelijke verblijf
plaats, uit 1392 dateorend.
Voorts ia uit dezelfde periode nog in stand
gebleven het klooster, 4 van de 28 rondec-
lcn, het Instituut van Ivin6bcrgen en de
Vischpoort. Dit instituut werd gesticht door
een oud-zeeman, luitenant-admiraal van
Kinebergen, die in de 18de eeuw leefde. De
Vischpoort was gelegen bij de haven, naar
de naam al aanduidde. Deze is in ongerep-
ten staat geblevon. Alleen werd de doorgang
in 1598 veranderd. Tegenover do Vischpoort
bevond zich vroeger de kleine poort. De
hoofdweg echter liep van Harderwijk naar
Kampen door de Goor- naar de Mheen-
poort. zoo genoemd naar de beide collectie
ve weiden van die naam.
Po reconstructie van do drie laatstge
noemde plaatsen heeft op aardige wijze
plaats gehad. De feestcommissie verstrekte
hol materieel en de jonge mannen verwerk
ten dit. Om de arbeid nu niet geheel en al
onbezoldigd te doen geschieden, werden drie
geldprijzen uitgeloofd, die de diverse ploe
gen al naar hun prestaties mochten verdcc-
worden ook aangenomen
door one
len. De jury zal een zware taak gehad heb
ben, want ondanks de felle regens van een
dag of tien geleden, maken de poorten een
bedriegelijk-natuurlijke indruk.
Bezienswaardig in deze oude Hanze-stad,
die reeds in 1367 als zoodanig werd erkend
en met Deventer, Zutphen en Harderwijk de
eenige volberechtigde stad als zoodanig was
Is de Feithenhof. Ook reeds in de 14de eeu
wordt het geslacht Feith in de Elburgsche
kronieken genoemd. In 1740 werd dit hofje
gesticht door Vrouwe Maria Catharina
Feith voor behoeftige oude mannen en vrou
wen, die do 60-jarige leeftijd bereikt had
den (iets dergelijks mocht tegenwoordig ook
wel ingevoerd worden!).
Van oudsher werden in Elburg schatten
verdiend met handel en visscherij. De El-
burgers waren geboren zeelui. Vandaar dat
wij ons afvroegen, wat er van deze men-
schen moet worden nu de Zuiderzee wordt
drooggelegd. Men deelde ons echter mede,
dat reeds geruimen tijd geen haring en an
6jovis in Elburg gevangen werd, dat echter
de laatste tijd de vangst op paling en bot
zoo veel oplevert, dat men het beter heeft
dan ooit te voren!
Om het verleden ook op vroolijke wijze
te herdenken is er even buiten de Goor-,
poort ook een Oud-Elburg gesticht. Daar
vindt men poffer- en wafelkraam, malle
molen en andere attracties.
Een bezoek aan Elburg op Donderdag a.s.,
den voornaamsten dag van het feest, of een
der beide volgende dagen kan dan ook een
ieder cn spciaal oud-Èlburgcrs warm aan
bevolen worden.
De Regeering acht wettelijke maat
regelen daartegen noodzakelijk
De heer Albarda heeft een maand gele
den do volgende vragen gesteld:
1. Is de Minister bereid mede te deelen
of de Jlegeering, mede wegen6 de ongere
geldheden, die reeds in sommige plaatsen
van het land hebben plaats gehad alsook
met het oog op de beroering, die de fas
cistische actie in Limburg teweeg brengt,
het niet dringend noodzakelijk acht, dat
wettelijke maatregelen worden getroffen
tegen 6trijdforraaties van politieke par
tijen?
2. Is de overweging van een verbod van
alle partijkorpsen en van een uniformver
bod, waarvan de Minister op 2 Juni 11. in
do Tweede Kamor gewag maakte, reeds
zoover gevorderd, dat de indiening van
desbetreffende wetsontwerpen nog vóór
den aanvang van het reces der Tweede
Kamer kan worden tegemoet gezien?
Het antwoord van den heer Colijn luidt
al6 volgt:
1. De Regeering acht, met den 6toller der
vragen, wettelijke maatregelen tegen het
opkomen van strijdformaties van politieke
strekking noodzakelijk. Zij denkt daarbij
aan formaties, welke ten doel hebben, ge
zamenlijk ongewapend in het openbaar op
te treden, daar gewapende formaties door
de wot van 9 Mei 1890, houdonde verbods
bepalingen tegen het dragen van wapenen
en de Vuurwapenwet 1919, reeds onmoge
lijk worden gemaakt.
2. Een ontwerp van wet, inhoudende de
maatregelen, bedoeld onder 1, en bevatten
de neven6 een uniformverbod een, indi
rect, verbod van partijkorpson en soortge
lijke formaties, is 6inds het stellen der
vragen bij de Staten-Generaal aanhangig
gemaakt.
BUITENLANDSCHE OPDRACHTEN
VOOR „VISIE".
Synchronisatie door Philips
Cinó Sonor.
Do Nederlandsche Filmassociatie „Visie"
is een der Hollandsche Film ondernemin
gen. welke uit het buitenland opdrachten
tot het vervaardigen van geluidsfilm heeft
gekregen.
„Visie" is thans te Gent en Brussel bezig
met de opnamen voor een groote geluidfilm
ten behoeve van het Vlaamsche Dagblad
.Vooruit". Het scenario werd geschreven
door den hier te lande bekenden Vlaam-
schcn publicist en kunstcriticus G. v. Hec-
ke en Max de llaas. De regie wordt door
eerstgenoemden geleid, terwijl de opnamen
worden verzorgd door den cameraman Jo
de Haas. De synchronisatie zal geschieden
in de Vlaamsche taal. O.m. zullen een aan
tal bekende persoonlijkheden, die in deze
film een rol spelen daartoe binnenkort naar
do Philips' studio's te Eindhoven komen
voor dc geluidsopnamen. De premiere dezer
film vindt in September a.s. te Gent plaats.
Verder worden door „Visie" thans voor
bereidingen getroffen tot het maken van
eenigo cultureele en documentaire geluids
films. velko haar eveneens van Vlaamsche
zijde zijn opgedragen. Ook deze films zullen
nog dit jaar gereed komen.
OVERREDEN EN GEDOOD.
Vroomshoop, 8 Aug. Hedenmid
dag is het 3-jarig meisje B bij het overste-
ken van den weg door een motorrijwiel
aangereden en aan de bekomen verwondin
gen overleden.
De motorrij'der, die uit Vriezenveen kwam,
is zonder zich met het ongeval bemoeid te
hebben, doorgereden.
Kerkelijke, filantropische en onder
wijsinstellingen rijk bedacht
Mevr. de Wed. J. H. Blum-de Niet, over
leden op 1 Augustus op Duinvliet te Aagtc-
kerke bij Domburg, heeft vrij van rechten
cn kosten de volgende legaten vermaakt:
Dc Ned. .Herv. Gemeente te Scheveninsen
25.000.-;
de diaconie dezer gemeente 25.000.
de Ned. Herv. gemeente te Den Haag
40.000.—;
de diaconie dezer gemeente 40.000.
de Herv. gemeente te Domburg 40.000.
de Herv. Gemeente te Domburg 5.000.—;
de diaconie dezer gemeente 2.500.
de Ned. Hervormde Gemeente te Aagte-
kerk 10.000.—;
de diaconie dezer gemeente 10.000.—;
de Vereeniging voor Christelijk volkson
derwijs te Rotterdam 100.000.—, waarvan
de helft moet dienen om uit de rente daar
van jaarlijks beurzen te verstrekken ten be
hoeve van minder gegoede leerlingen van
goeden aanleg, die een kweekschool uitgaan
de van of aangesloten bij die vereeniging be
zoeken. En de andere helft om steun te vcr-
Icencn aan bewaarscholen aangesloten bij
deze vereeniging;
den bond van evangelisten in cn ten bate
der Ned. Hervormde kerk 100.000,— met de
bepaling dat dc rente dezer som zal worden
gebruikt voor de lielft om de jaarwedde der
evangelisten te verhoogen cn de andere helft
om arme evangelisten te steunen;
de vereeniging tot voortdurende onder
steuning der nagelaten betrekkingen van
verongelukte Scheveningsche visschers
2000.—;
het fonds ter ondersteuning van oude
visschers te Scheveningen 2000.—
het Ned. Hervormde weeshuis en Oudèlië-
dengesticht te SchëV'éningcn 10.000.
de vereeniging Kinderzorg van de Ned
Herv. Kerk van Zeeland tc Middelburg
60 000.tot het uitvoeren van verschillen
de werken:
do vereeniging tot christelijke verzorging
van krankzinnigoii in Zeeland to Middel
burg 25.000.— om uit dc rente dezer som
aan dc verpleegden en aan het verplegers-
personeel jaarlijks écn aangename dug te
bezorgen;
de vereeniging „Draagt elkanders lasten"
tc Middelburg 25.000.—;
de Nederlandsche Vereeniging voor ar
menzorg cn weldadigheid te Amsterdam
10.000.—;
het Ned. Bijbelgenootschap te Amsterdam
2000.-
de Ned. Zondagsschool-vereeniging te Am
sterdam 2000.—;
do stichting Hoenderloo tc Hoendcrloo
5000.—;
dc Martha-stichting te Alphen aan de Rijn
5000.—
het Magdalena-huis tc Zetten 5000.
het Asyl Sfcenbeek te Zetten 5000.—;
het gesticht Bethel te Zetten 5000.
dc vereeniging tot behoud van Natuur
monumenten tc Amsterdam 5000.—;
de Christelijke vereeniging tot stichting en
exploitatie van sanatoria voor lijders aan
tuberculose „Zonnegloren" te Utrecht
100.000.om te besteden voor den bouw
van een paviljoen en 200.000 tot stichting
van een fonds, uit dc rente waarvan aan
Ned. Ilerv. patiënten, die daaraan behoefte
hebben, en die in de inrichting van deze
vereeniging worden verpleegd, v ergoeding ln
mindering van dc verpleegorsprijs wordt ge
geven;
de Vereeniging tot Stichting cn in stand
houding van een Christelijk ziekenhuis
Bethcsda tc Vlissingen 300.000.—;
het mucscum tc Middelburg een groot
schilderij.
Verder benoemde Mevr. J II. Blum de
Niet onder den last van vorenstaande lega
ten cn van legaten ten behoeve van parti
culieren, tot haar oenigc erfgenamen „Do
vereeniging „Kinderzorg" te Middelburg, cn
dc vereeniging tot Stichting cn instandhou
ding' van het Christ, ziekenhuis Bethesda,
heide vernoemd.
ROODVONK IN DE HAAGSCHE
KAZERNES.
Acht gevallen van niet ern-
stigen aard.
Onder dc Haag6che militairen werden op
Vrijdag en Zaterdag j.l. plotseling eenige
gevallen van roodvonk geconstateerd. In to
taal moesten 8 patiënten, verdeeld over het
kampement Waal6dorp, de Frederiks- en
de Alexander Kazerne, in de barakken van
bet Militair Hospitaal worden opgenomen.
Er zijn direct de noodige i6oleerlngsmaat-
regelen getroffen, en men heeft het geluk
gehad, dat zich na Zaterdag geen nieuwe
gevallen hebben voorgedaan.
De ziekte is niet van ernstigen aard, cn
de patiënten maken het allen goed. De geest
onder de overige manschappen is goed.
Tusschen Amsterdam, Rotterdam,
Den Haag, Zaandam en
Bussum
Volgens de N.R.Ct. staat het thans vast,
dat men aan het einde van de volgende
maand een aanvang zal maken met de in
stelling van het z.g.n. snelverkeer tusschen
do gemeenten Amsterdam, den Haag, Rot
terdam, Zaandam cn Bussum. Dit zal ge
leidelijk geschieden, terwijl men begin Oc
tober met de werkzaamheden gereed hoopt
te komen.
Eerst zal het telefoonverkeer van Rotter
dam en den Haag naar Amsterdam op de
nieuwe centrale worden overgebracht. Dit
brengt voor de abonné's in Rotterdam en
don Haag geen verandering teweeg, daar
van deze steden uit reeds snelverkeer
plaats heeft. Dit geschiedde tot dusver ech
ter over dc oude centrale cn volgens een
systeem, dat niet geheel volmaakt is. Dan
komt het verkeer van Amsterdam naar
Rotterdam, den Haag, Bussum cn Zaandam
aan de beurt, wat ook voor de abonné's,
dat betreft de wijze van aanvragen eenige
veranderingen teweeg zal brengen. Daar
over zal t.z.t. echter nog nader worden be
richt.
Volgens het hierbovengenoemde snelver
keer zal een gesprek, b.v. tusschen Amster
dam en Rotterdam, als \olgt worden tot
stand gebracht:
De Amstcrdamsche abonné draait 00000,
waardoor een zoeker in beweging wordt
gebracht, die den abonné in verbinding
stelt met een vrije snclvcrkeertelefoniste.
Deze is in staat zich onmiddellijk met den
gevraagden abonné te Rotterdam in ver
binding ie stellen cn dezen met den Am-
sterdaraschen abonné door te verbinden.
Dit is het werk van 1 seconde. De Amstcr
damsche abonné legt na de opgave aan
dc telefoniste den haak op het toestel
en wordt onmiddellijk daurop weer gebeld
en met Rotterdam doorverbonden. Het neer
leggen van den haak cn het terugbellen
geschiedt uitsluitend om te voorkomen, dat
dc aanvrager, hetzij opzettelijk hetzij niot
opzettelijk, een verkeerd nummer opgeeft
en zoodoende gratis interlokaal zou kun
nen telefoneeren ten koste van een anderen
abonné, die aangesloten is onder het abu
sievelijk opgegeven nummer.
GESTRANDE VRAGEN.
Van het Kamerlid Wijnkoop.
Naar de Tribune meldt, heeft de heer
Wijnkoop op 25 Juli vragen gesteld aan
den minister van koloniën, en deze, zooals
gebruikelijk, doen toekomen aan den voor
zitter van de Twcedo Kamer, jhr. Ruys de
Becrcnbrouck.
De vragen luiden:
Is het de regeering bekend, dat de Suri
namer Ilugo van Vliet, gearresteerd bij het
hongeroproer in October 1931, daarna in
het krankzinnigengesticht Wolffenbuttel is
opgesloten?
Weet de regeering, dat de Surinamer
Wcyt, oud 18 jaar, September 1932 gear-
resteord, in April van dit jaar naar de-
zelfdo inrichting is overgebracht en dat te
gen hem geen instructie is geopend?
Wil de regeering er voor zorgen, dat dezo
beide gearresteerde arbeiders in elk geval
onmiddellijk uiit het krankzinnigengesticht
worden verwijderd, ook al om het gevaar
dat zij loopen op den duur in een derge
lijke omgeving uiterst zenuwziek to wor
den?
Jhr. Ruys de Bcercnbrouck heeft gewei
gerd deze vragen doqr te sturen, omdat zij
„bijzondere personen" betreffen en niot van
algemeen karakter zijn.
INTERNATIONAAL INSTITUUT VOOR
PLASTISCHE CHIRURGIE.
Aan Italiaansche universi
teit onder Nederlandsche
leiding.
Naar wij vernemen wil de Universiteit
van Florence in samenwerking met den tc
Monaco wonenden Nederlandsclicn chirurg
Dr. J. F. S. Esser een Internationaal Insti
tuut voor Plastische Chirurgie ontw ikkelen.
HST ONGELUK OP DE WIELERBAAN
TE EINDHOVEN.
De 19-jarige wielrenner J. van Bree uit
Helmond, die Zaterdagavond op dc wieler
baan te Eindhoven kwam te vallen cn een
ernstige hersenschudding opliep, is gister
morgen aan de gevolgen overleden.
Oehoe
A
Kwartc i
3-8
Amsterdam
38
Boedapest
Athene
8—8
Mersamatruh
5—8
Caïro
Rutbawells
Gaza
1
OO
5—8
Bagdad
6—8
6-8
Boeshir
Djask
7—8
Karachi
5—8
Jodpoer
Allahabad
8—8
Calcutta
4—8
Akyab
Rangoon
3—1
Bangkok
Alor Star
Singapore
2—1
Medan
Batavia
2—8
r
Vertrek van het eerstvolgende
post
vliegtuig van Amsterdam 10 Augustus.
10 JAAR
GARANTIE
Merkwaarlige beslissing Centrale
Raad van Beroep
Een assistent-geneesheer van het St
Josephs-ziekcnhuis te Heerlen heeft des
tijds roodvonk gekregen tijdens zijn werk
zaamheid op de roodvonk-afdecling van
dit ziekenhuis. De Rijksverzekeringsbank
weigerde uitkcering krachtens de ongeval
lenwet, omdat het bestuur van mcening
was, dat geen sprake wa6 van een onge\al
of van een letsel in betrekkelijk korten
tijd ontstaan, terwijl dezo besmettelijke
ziekte evenmin opgenomen is onder dc be
roepsziekten, die ook in de ongevallenwet
zijn opgenomen. In hooger beroep heeft
echter de centrale raad van beroep zoowel
de gelijkluidende uitspraak van den Raad
van Beroep te Roermond als de beslissing
van het bankbestuur vernietigd en dezen
arts alsnog schadeloosstelling toegekend,
waarbij in het midden gelaten werd of dc
bacillen plotseling o! gedurende betrekke
lijk korten tijd waren binnengedrongen
en in ieder geval het binnendringen var.
ziekte-kiemen aanvaard werd als letsel
m verband met de dienstbetrekking. Be
halve artsen zijn dus voortaan ook ver-
plegcnden verzekerd tegen de gevolgen van
besmetting met eenigerlei ziekte, in ver
band met de dienstbetrekking hun over
komen.
ERNSTIG MOTOR-ONGELUK.
Nabij Den Bosch*
Den Bosch, 8 Augustus. Hedenmid
dag om kwart over vier :s alhier een ern
stig motorfiets-ongeluk gebeurd.
Zekere Van Dressen uit Veghel moest op
den Zuidwal, ter plaatse, waar het weg
dek opgebroken is en greppels zijn gegra
ven, met zijn motorfiets uitwijken voor een
groepje kinderen. Het motorrijwiel sloeg
daarbij over den kop en kwam in een grep
pel terecht. Van D. werd opgenomen met
een ernstige hersenschudding en andere
zware verwondingen en is naar het zieken
huis St. Joannes de Deo vervoerd. Zijn toe
stand is zorgwekkend.
Dochter des huizes „O. hoe maakt U het, mevrouw
Dinges. U moet ons uiterlijk maar excuseeren. Ziet U,
we helpen vader met den tuin." (London Opinion).
