FLIP FLAP
DÉ EÉMLANDEü
Buitenlandsch
Overzicht
Buitenland
SCHOUWBURGLOGE DASSI
Belangrijkste
Weerbericht
Licht
TAXI
L. J. LUYCX ZOON
Woensdag 16 Augustus 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 40
FINANCIEELE MOEILIJKHEDEN
VAN ROEMENIË
DE VERWARRING
OP CUBA
NOODLOTTIG GEWEER
VUUR
MACHADO NAAR JAMAICA
komen Zaterdagmiddag in de
de kinderen vermaken met
hun kwajongensstreken
LEES DE GROOTE ADVERTENTIE ÏN DIT NUMMER!
8 uur 53 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
BELT U EVEN
1093 of 1830
Garage Nic. Bovée, Kamp 41
AMERSFOORISCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand I 0J5, per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Blnnealand franco per post per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
PRIJS OER ADVERTENTIEN van 1—4 regels I 1.05 met inbegrip van een bewijsnummtS
11—1elke regel meer f0 25. Liefdadlghelds-advertentiën voor df
helft van den prijs. Kleine Advertentlên „KEITJES" bi) vooruitbetaling 15 regels
50 cent elke rege) meer 10 cent driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Bij het altreden van Macha-
tlo. De relaties tnsschen
Cuba en de Vereenigde Sta
ten.
Met groolc hardnekkigheid heeft de dic
tator van Cuba, president dr. Gerardo Ma-
chado, zijn positie tot het laatsto oogcnblik
verdedigd. Hij bouwde op het goed uitge
ruste leger en op dc politie, die hem al
meer dan eens uit de binncnlandsch-poli-
tieke moeilijkheden hadden gered. Maar
ditmaal ging de vlieger niet op: dc gewa
pende macht weigerde, nadat zij hem aan
vankelijk steunde, den president nog lan
ger tegen clcn wil van het eigen volk cn
dc Amerikaansche regeering te handha
ven. Nog nooit was het den Amerikanen
met hun vertoogen zoozeer ernst geweest
als ditmaal.
Met Machado verdwijnt althans voor-
loopig een man uit dc Cubaansche poli
tiek, die daarin een 35 jaren lang een zeer
belangrijke rol speelde en sinds acht jaren
als president cn bijna onbeperkt heerscher
op het land zijn stempel heeft gedrukt.
Reeds in 1898 trad Machado, die thans zes
tig jaar is, op in den strijd tegen de Ame
rikanen. In 1907 speelde hij een vooraan
staande rol togen den tocnmaligen presi
dent Mario Garcia Menocal. Zijn verkiezing
tot president der Cubaansche republiek in
1925 valt samen met het begin der Cu
baansche suikercrisis, die zich in verband
met de beteekenis van dit product voor
heel het Cubaansche bedrijfsleven tot een
staatscrisis dreigde te ontwikkelen. Macha
do werd de bezuinigingsdictator cn reorga-
nisator van het land. In nauwe samenwer
king met Amerikaansche financiecle krin
gen trachtte hij een eind te maken aan de
eenzijdigheid der boderacultuur. Door zijn
pogingen, om den verbouw van mais, aard
appelen, koffie, rijst enz. te bevorderen,
werd de toestand der boerenbevolking al
thans voor een tijdje verbeterd.
Van de publieke werken, die dc president
liet uitvoeren, teneinde het zaken- en be
drijfsleven op gang te brengen, dient vooral
de groots autoweg te» worden genoemd, die
tegenwoordig over het eiland in heel zijn
lengte loopt cn, zoowel van toeristisch als
van verkeersstandpunt bekeken, van groote
beteekenis is geworden. Door dezen aanleg
is het mogelijk geworden de producten uit
de verst afgelegen deelcn van Cuba naar
Havanna te brengen, maar hij heeft vooral
ook het fcuitenlandsche toeristenverkeer,
dat deviezen in het land brengt, bevorderd.
De Amerikaansche bezoekers nemen van
jaar tot jaar in aantal too cn vormen te
genwoordig reeds de voornaamste bron van
inkomsten. Te Havanna zelf liet Machado
met buitenlandsch geld prachtige, luxueuse
gebouwen verrijzen, terwijl dc moderne ha
venaanlog het doordringen tot dc natuur-
schatten en schoonheden van het eiland mo
gelijk maakt
Do Deutsche Allgemeinc Zeitung herin
nert eraan, dat de politieke crisis zich reeds
begon af te teekenen in 1923, toen Machado,
die maling had aan de grondwet, zich door
liet parlement, dat een werktuig in zijn
handen was geworden, opnieuw voor zes
jaren tot president liet verkiezen. Van dit
oogenhlik af droeg zijn bewind het karakter
eener onverbiddelijke terreur. De oppositie
der nationalisten werd door terechtstellin
gen en arrestaties van duizenden' personen
Onderdrukt. Velen namen dc wijk naar
Amerika, Mexico en Honduras en organi
seerden van daaruit aanslagen op Machado.
Meer dan eens in het laatste vijftal jaren
werd Cuba het tooneel van een bloedigen
hurgeroorlog, waarbij bijna steeds de open
bare meening de zijde der oppositie koos.
Machado had van zijn kleine, maar voor
treffelijke leger, dat 12.000 man telde en
van zijn goed uitgeruste gendarmerie cn
politie, tezamen 8000 geweren sterk, een
onoverwinnelijke lijfgarde gemaakt, wier
betrouwbaarheid door een bevoorrechte be
handeling en een goede betaling gewaar
borgd was en die elke poging, orn de orde
te verstoren, ongenadig bestreed. Bijna alle
intellectueelen van Cuba hoogleeraren,
advocaten, geneesheeren verlieten liet
land of werden van hun ambt ontheven,
Sinds 1931 zijn de universiteit te Havan
na en talrijke schdlen gesloten. Do voor
naamste verwijten der oppositie waren ge
richt tegen het gesjacher met ambten, te
gen de corruptie en tegen het eigengerccli
tigde regime van den dictator. Men wierp
hem voor de voeten, dat hij de belangen
van het Amerikaansche kapitaal behartig
de ten koste van zijn eigen land. De cata
slrophale daling der wereldmarktprijzen,
waarvan Havanna als grondstoffenland vol
komen afhankelijk is en de toenemende
werkloosheid bijna 700.000 van de 3.7
rnillioen inwoners van liet eiland hadden
niets omhanden vormden een belangrij
ken steun voor de oppositie in liaar strijd
legen Machado.
Herhaaldelijk hadden op aandringen van
Cabaansclie uitgewekenen leden van l
congres te' Washington Amerika's tusschcn
komst op Cuba gcüischt. Steeds opnieuw
had Wallstreet, die Machado beschouwde
als den veiligstcn garant hunner financiec
le belangen, een interventie weten te voor
komen en ook Roosevelt's afkeer van mili
tair ingrijpen in de Latijnschc landen bc
moeilijktc een gewelddadig optreden. Ma
ehado vap zijn kant is ondanks de uiterst
hachelijke financieeic positie van zijn land
die al sinds gcruimen tijd geen regelmatige
salarisuitbetalingen aan de ambtenaren
meer veroorloofde, tot April van dit jaar
z.ijn betalingsverplichtingen prompt nageko
men. Thans verbiedt een algeheel moralo-
ium elk schuldentransfcr aan het buiten
land.
Overigens beschikte dc regeering le Was
hington over voldoende diplomatieke cn
economische pressiemiddelen om Machado
te nopen bij te draaien. In de hangende be
sprekingen tusschcn Amerika cn Cuba over
een handelsverdrag speelt het vraagstuk
an den suikcrinvocr in Amerika een beslis
sende rol. Nadat dc opbrengst tot een
twaalfde van haar vroegcrcn omvang en
een dertigste van haar vroegero waarde
achteruit is gegaan, kan elke verzachting
der Amerikaansche protectionistische maat
regelen verbetering in den toestand bren
gen. Klaarblijkelijk is do Amerikaansche
ambassadeur Welles bij zijn onderhandelin
gen met de oppositie niet karig geweest met
beloften en het voortdurende dreigement
met een Amerikaansche interventie nam
door do sterke diplomatieke activiteit van
liet Witte Ilüis de laatste dagen tastbare
ormen aan. Amerika heeft op grond van
liet z.g. Platt-amendemcnt het-recht in de
binnenlandschc toestanden van Cuba in te
grijpen, wanneer leven cn eigendom der
burgers cn buitenlanders gevaar loopen:
het laatste overblijfsel der voorrechten, die
Washington heeft verworven in den kolo
nialen oorlog tusschcn Spanje cn Amerika.
Nadat het Cubannsche leger inzag, dat liet
niet met kans op succes een impopulairen
dictator tegen den wcnsch van Amerika in
kon handhaven, zal Amerika van zijn recht
geen gebruik behoeven te maken.
welke door T.U., Berlijn, worden uitgezon
den, wordt ingetrokken'.
Duitschland heeft door zijn radio in Oos
tenrijk een ondermijnenden arbeid verricht,
reden waorom liet 'goed is, dat de Tsjccho-
Slowaaksche autoriteiten door preventieve
maatregelen cr naar streven, dat zich bij
ons dergelijke zaken n:et kunnen voor
doen
Boekarest, li Aug. (II. Ni) In den
laatsten ministerraad is vastgesteld, dat
betalingen, welke dc Roemeenschc staat, de
administratie der regie enz. aan het bui
tenland hebben te doen, geschieden zullen
door 6torting bij de nationale bank van
Roemenië. Deze maatregel zal gehandhaafd
blijven, totdat de buitenlandsche staten,
die betalingen van Roemenië te vorderen
hebben, het land door aankoop van Roe-
mecnsche producten gelegenheid zullen ge
ven nieuwe deviezen te verkrijgen. De mi
nister van financiën heef tn den minister
raad een overzcht gegeven van de moei
lijkheden, waarmede het land op het oogcn
blik te kampen heeft.
Boekarest, 15 Aug. liet gisterenavond
reeds bekend gemaakte besluit van de
Roemecnsche regeering, om met ingang
van lieden een transfermoratorium af te
kondig>n, is gebaseerd op oen rapport van
den minister van financiën, waarin deze
mededeelt, dat het totale uitvoer-overschot
van Roemenië in liet eerste halfjaar 1933 tot
een totaal van ruim 13 milliocn is ge
daald, terwijl het in dezelfde periode van
1932 nog 50 milliocn had bedragen. In
Juni van dit jaar was de handelsbalans
voor de eerste maal zelfs met e?n half
millioen passief geweest. De minister wijst
verder op het feit, dat dit bedrag in den
loop der komende maanden ten gevolge
van dc invoerbeperking der meeste Euro-
peeschc landen cn tengevolg? van de blok
keering van groote bedragen van leenin
gen, "die ter beschikking van den Roc-
meenschen buitenlandsclien handel zijn
gesteld, nog ongunstiger zal worden, zoo
dat Roemenië door gebrek aan deviezen
niet me21* in staat is aan zijn buitenland
sche verplichtingen te voldoen, en zelfs de
Roemecnsche valuta in gevaar is gekomen.
In verband hiermede heeft een op 12 Aug.
•gehouden ministerraad beslotin tot afkon
diging van een transformatorium en tege
lijkertijd verordend de vervallen bedragen
aan de Nationale Bank over te laten. Het
besluit der regeering wordt in bijna alle
verschijnende ochtendbladen toegejuicht.
Amerika zendt een kruiser naar
Havanna.
New-York, 14 Aug. (V. D) Naar uit
Nassau op de Bahama-eilanden gemeld
wordt, heeft Machado bij een Canadecsche
bank een particuliere rekening geopend,
waarop hij een bedrag van 2.milliocn dol
lar heeft gestort.
Uit Havanna wordt gemeld, dat een
volkemenigte twee modelboerderijen in de
nabijheid der stad, die het eigendom waren
van Machado, geplunderd cn in de asch
gelegd heeft.
De regeering der Vereenigde Stalen heeft
den kruiser Richmond naar Havanna ge
zonden, daar men in Amerikaansche re
geeringskringen vreest voor het opnieuw
uitbreken der onlusten. Intusschen zijn een
aantal Cubaansche studenten het gebouw
binnengedrongen van bet Cubaansche con
sulaat-generaal in New-York, waar zij den
consul-generaal tegen den grond sloegen
en een leven6groote buste van Machado
buit maakten cn wegsleepten.
Uit Havanna wordt gemeld, dat de loon
actie onder de autobuschauffeurs nog steeds
niet tot rust is gckoihen. De chauffeurs
hebben zestig autobussen als wraak over
nog niet uitbetaalde looncn omgeworpen
en in de asch gelegd. De overheid heeft ge
dreigd met scherpe maatregelen tegen
plunderaars cn brandstichters.
New-York, 15 Aug. (II.N.) Uit. Havanna
wordt gemeld, dat president Cespedes ge
reed is gekomen met de \orming van hel
kabinet. Dc toestand begint weder normaal
te worden.
N e w - Y o r k 15 Aug/ (II.N.) Volgens de
berichten uit. Havanna is het de nieuwe
regeering van Cuba spoediger, dan iner
verwacht had, gelukt den toestand te con
solideeren. Vooral in het binnenland werd
getracht van dc omwentcting gebruik te
maken om persoonlijke acties te voeren. De
regeering heeft strenge maatregelen getrof
fen om dit te onderdrukken. De vervolging
van aanhangers van Machado duurt voor'
Een landhuis van Machado is in brand ge
stoken. Het zakenleven begint weer op
gang te komen en vele eigenaars van bui
tenlandsche winkels hebben hun zaken weer
geopend. Men verwacht, dat binnenkort
economische onderhandelingen met de
Ver. St. gevoerd zullen worden.
Een 15:jarig meisje van een
vliegmachine uit dood
geschoten
Londen, 15 Aug. (V. D.) Een onge
woon ongeluk heeft Dinsdag plaats gevon
den bij het Sheppey-ciland aan de mon
ding van de Theems, waar een 15-jarig En-
gelsch schoolmeisje door machinegeweer-
vuur uit een Engelsch gevechtsvliegtuig
werd gedood. liet slachtoffer, Jeanne Ches
terton, dat met haar zusje Joan roeide om
ccn bal van een jonger zusje op te vis-
schen, bevond zich op ongeveer 500 M. uil
de kust, toen een patrouille van vijf Engel-
sehe gevechtsvliegtuigen naderde en
machinegeweer opende 'op eenigc boeien,
welke tot doel dienden. Een der vliegers
zag waarschijnlijk het roeibootje voor een
boei aan en schoot hierop. liet vijftienjarig
meisje word door cenige kogels getroffen
en op slag gedood. I-laar oudere zuster
bracht het ontzielde lichaam naar den
kant.
Londen, 15 Aug (V. D.) Tal van
politieke vluchtelingen van Cuba bevinden
zich, naar uit Kingston (Jamaica) wordt
gemeld, op weg naar Jamaica om daar
tijdelijk verblijf te houden.
Tot de vluchtelingen behooren de vroe
gere president Machado, de vroegere mi
nister van Oorlog van Cuba cn de presi
dent van den Senaat. Zij zullen Woensdag
te Kingston aankomen.
NIEUWE RELIEKSCHRIJNEN
Ter gedachtenis van het H,
Jaar.
Rome, Aug. (V.D.) Ter gelegenheid
<nn het II. Jaar heeft paus Pius XI. 11
nieuwe reliekschrijnen doen vervaardigen,
welke de middeleeuwsche exemplaren, die
zich thans in het Vaticaansch Museum be
vinden, zullen vervangen.
Drze schrijnen van verschillend formaat
zijn van goud cn zilver cn gemonteerd met
edelsteenen, malachiet, parels, smaragden,
saplneren, robijnen en bergkristal.Soaunl
ge zijn versierd met kleurige emails o-J fi
ligraanwerk. Zij zijn voorzien van het wa
pen van Pius XI en van religieusc symbo
lcn.
Do nieuwe schrijnen zullen dezer dagen
in een der Borgia-zalen van het Vaticaan
worden geëxposeerd.
HET OPNEMEN VAN DUITSCHE PERS
BERICHTEN VERBODEN.
Door de Tsjechische autoriteiten.
Praag, 15 Augustus (V.D.). Het middag
blad Van dc Tsjechische sociaal-democra
tische Pravo Lidu schrijft:
„De Telegrafenunion te Berlijn is sedert
de overwinning van Hitier het centrum der
nationalistische en revisionistische propa
ganda in geheel Europa. Van deze kanse
larij betrekt ook de. Tagesbote, het blad der
Duitscbe bourgeoisii te Brunn, zijn berich
ten. Men verweet het blad, dat het het Hit-
Ier-regime verdedigt.
De vijandige propaganda, welke de Ber-
lijnschc T. U. voert, heeft ook de aandacht
•getrokken der Tsjecho-Slowaaksche autori
teiten.
Gisteren ontving de redactiQ van de Ta
gesbote mededeeling van de Postdirectie te
Brunn, dat op grond van art. 70 van het In
ternationale lelegraaf-verdrag (revisie van
Brussel van 1928) de vergunning voor de
ontvangst van radiotelefonische berichten,
BUITENLAND
De verwarring op Cuba.
(Eerste Blad, Pag. 1).
Financiecle moeilijkheden van Roemenie.
(Eerste blad, pag. 1).
Scheidemann'6 familie in vrijheid.
(Eerste Blad pag. 2).
Machado naar Jamaica.
(Eerst3 Blad pag. 1).
BINNENLAND.
De Rolterdamschc Chineezen bij dc film.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Het vergiftigings'geval te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 2).
UIT DEN OMTREK.
Motorongeval bij Terschuur.
(Tweede Blad, pag. 3).
STADSNIEUWS.
Het 50-jarig Priesterfeest van Deken L.
Fock.
(Eersto Blad, pag. 3.)
Medegedeeld door liet K.N.M.I. De Bilt.
Hoogste Barometerstand 761.02 te Ilel-
singfors.
Laagste Barometerstand 743 1 le Seydis-
fjord.
Verwachting: Zwakke tot matigo
Westelijke tot Zuid-Westelijke wind, tij
delijke opklaring, aanvankelijk weinig of
geen regen cn iets koeler.
De depressie bij IJsland breidde zich ver
der Zuid- en Oostwaartts uit, maar in het
Zuid-Westen is ccn kleine drukslijging
merkbaar, die tijdelijk eenigc opklaring
brengt. De hooge drukking is nu ook uit
Polen weggetrokken. In Zweden houdt het
droge weer nog aan en steeg de tempera
tuur. In Duitschland drong de regen tot
dc lijn van Hamburg naar München door.
Do Britschc Eilanden hadden meer regen,
maar krijgen heden opklaring. In Frankrijk
is het nog regenachtig, behalve in het
Zuid-Oosten, waar de temperatuur zeer
hoo^ is.
Del verdere ooruitzichten wijzen op tij
delijke opklaring, waarna waarschijnlijk
weer regen volgt.
RIJDT VEILIG!
Wie vraagt de straat voor zich
alleen
Iloe of hij er passeer!,
Neemt iels wat d' and'ren
toebehoort
Verkeert dus glad verkeerd
la Dublin bleei bet Zondag rustig. Desondanks had de politie een paar van de
'V-.voornaamste straten elgezot,
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Haken en Breien in vertoren uurtjes
Onze geheele WOLVOORRAAD
wordt, hoewel de prijzen stijgen
voor extra lage prijzen opgeruimd.
INTERNATIONAAL ESPERANTO-
CONGRES.
Het esperantovvercldcongres te Stockholm
wordt bijgewoond door 500 gedelegeerden, die
16 landen vertegenwoordigen. Dertig verte
genwoordigers uit Nederland hebben de reis
tot Denemarken per autobus gemaakt en
het overige gedeelte van de reis per boot
en trein. Een Spanjaard en vijf Parijzenaars
hebben den weg naar Stockholm per rij
wiel afgelegd. Het congres is door don
Zweedschen minister van onderwijs ge
opend, terwijl in de gouden zaal van het
Stockholmsche stadhuis een receptie is ge
houden.
