FORTMANN HEHENKAMP VERDACHT VAN BRAND STICHTING OPGRAVINGEN IN DE HOOFDSTAD DE WINDHOOS TE OUWERKERK MARKIEZEN EN ZONSGHERMEN BACOVECULTUUR IN SURINAME Onze Postvliegers onderweg HUMORHOEKJE „Het is troostrijk dat het goed aan steken van een huis zoo moeilijk is" Daad van politieke tegenstanders Amsterdam, 22 Aug. Op 24 Juni van dit jaar ontstond brand in do woning van den tuinman C. M. v. d. L. te Huizen. In het perceel gelegen aan de Waran dastraat werd een groot aantal voorwer pen gevonden, gedrenkt in petroleum. Het was duidelijk, dat hier sprake was van brandstichting en als vermoedelijke dader werd de bewoner van het huis, een plaat selijk leider van de communisten, gearres teerd en in het Huis van Bewaring te Am sterdam ingesloten. Vandaag stond de 40-jarige man voor de vacantie-kamcr der arrondissement-recht bank terecht, verdacht van opzettelijki brandstichting. Nadat de politic-deskundige dr. van Led den Hulsebosch zijn rapport had toegelicht en verklaard had, dat jute lappen en een deken in petroleum gedrenkt waren ge weest, stelde do president rar. J. W. Huy singa verdachte de vraag of hij den brand heeft gesticht. Verd.: „Ik vind 't absurd, dat ik gear resteerd werd, ik ben het slachtoffer van brandstichters. Ik ben dien avond te onge veer 9 uur even thuis geweest om een schort voor mijn vrouw te halen wi kampeerden toen op de heide, vlak bij Hui zen ook heb ik de post even doorgeke ken... Toen ik het huis verliet, was alles nog in orde. Een buurvrouw werd als eerste getuige gehoord. Volgens haar verklaringen is verd. dien avond gedurende een uu in zijn woning geweest. Om tien uur ver trok hij weer. Tegen half twaalf ontdekte haar man een verdacht lichtverschijnsel toen hij was gaan kijken, had hij het be gin van brand ontdekt. Voorbijgangers hadden het vuur spoedig gcbluscht... De verdediger mr. S. de Jong: „In de stukken heb ik gelezen, getuige, dat u ze nuwachtig was, dat u al een dag of wat brand in de woning van v. d. L. verwacht te, een paar nachten tevoren bent u zelfs den heelen nacht opgebleven. Heeft u v. d. L. wel eens over brandstichting hooren praten?" Getuige: „Neen, nooit, ik kende v. d. L. zelfs niet zoo erg goed, ik had zoo maar een voorgevoel Getuige II. Rookhuizen vertelt, dat hij ongeveer half twaalf dien avond brandge roep had gehoord. Hij was het huis door de achterdeur binnengegaan en had het vuur gebluscht. Er waren brandhaarden op verschillende plaatsen, zoodat een kind kon zien, dat hier brand was gesticht. Door gebrek aan trek was er meer sprake van smeulen dan van branden. Een zoon van dezen getuige legde onge veer gelijkluidende verklaringen af. Hij had geholpen bij het blusschen. Ook hem was liet direct opgevallen, dat hier brand was gesticht. He gemeente-veldwachter W. Ha zeveld had na het gebeurde een onderzoek ingesteld. In de woning had hij een aantal portretlijstjes aangetroffen, waaruit de portretten waren gehaald. Verd.: Ja, ik had het plan het liuis ge meubileerd te verhuren, de portretten had ik al een dag of veertien voor den brand mee naar het kamp genomen. Op de vragen van rnr. S. de Jong ver klaart de veldwachter, dat er op v. d. L. -7- die een jaar in Huizen woonde niets was aan te merken. Toen hij vanuit Bos koop naar Huizen verhuisde, was er bij den burgemeester een brief van zijn ambt genoot uit Boskoop ingekomen met de me- dedeeling: „houd v. d. L. in do gaten, want hij is een communist." Do adjunct-hoofdbrandmeester J. B. Schuitemaker had als deskundige een rap port opgemaakt, ook hij concludeert, dat de brand is gesticht. Mr. do Jong: Is het mogelijk, dat de brand tusschen 9 en half tien is aangestoken, bleef smeulen en pas te ruim half twaalf begon door te branden? Deskundige: Do mogelijkheid is er, maar hoo weet ik niet. President: Neen, u bent meer specialist op het gebied van blusschen. Het is troost rijk, dat het goed aansteken van een huis zoo moeilijk is. Volgens een verzekeringsagent was de verzekeringssom niet buitengewoon hoog. Na de pauze worden ccnige getuigen a décharge gehoord. Verschillende personen, die ook in die da gen in het kamp onder Huizen woonden, verklaarden, dat verdachte tusschen kwart over negen en half tien in het kamp, in de kantine was teruggekomen. Hij had daar den heelen avond zitten praten, tot hij te ongeveer kwart voor twaalf gewaar schuwd werd, dat cr brand in zijn woning was. Zonder er verder over te denken of hij misschien vlugger per fiets kon gaan, was verdachte naar huis gerend. Een vrouwelijke getuige ook een kampgenoot was er bij geweest toen verd. het bericht kreeg, dat zijn huis in brand stond. „Hij werd van schrik zoo wit als een lijk", aldus deze getuige. Do vrouw van verdachte werd dan onder cede gehoord. Zij had dien avond in do tent geslapen. Om één uur 's nachts had den kennissen haar gewekt en verteld, dat er brand was geweest en haar man was gearresteerd. Direct had getuige gezegd: „dat kan m'n man niet gedaan hebben." Getuige A. Mei verklaart, dat hij vroeger eens anonym door inwoners van Huizen is bedreigd met brandstichting, omdat hij politieke stellingen propageerde, die de verontwaardiging van verschllende Huizers had opgewekt Requisitoir. Vast staat, aldus de officier van justitie, mr. van Dulleman, in zijn requisitoir, dat er brand is geslicht. Hiermede is zelfs verd. het eens. Verdachte is het laatst in het huis geweest Ilij wilde de post nazien en een paar plantjes meenemen. Dat is het wrerk van een oogenblik en uit de verkla ringen van de buurvrouw blijkt, dat hij bij na oen uur in de woning heeft doorge bracht. Een aanwijzing tegen verd. ligt ook in het feit, dat hij alle portretten mee naar het kamp heeft genomen Naar spr.'! mecning is hier wraak het motief van verd.'s handeling geweest. Verd. moest n I wegens huurschuld uit hei huis, hij had nog andere schulden en de assuratiesom was vrij hoog. Van een brandstichting door ccn politie- ken tegenstander van v. d. L. is niets ge bleken. Spr. vorderde wegens opzettelijke brand stichting een gevangenisstraf van een jaar en zes maanden. Spr. eischte een hooge straf met het oog op de generale precentie. Er zijn in deze tijden, aldus spr., zéér veel branden in Ne- derland. Pleidooi. De verdediger mr. Simon de Jong ging uitvoerig de verschillende argumenten van den officier na. Naar pl.'s meening zijn de bijkomende aanwijzingen, door den officier naar voren gebracht, van een be lang. Een motief voor verdachte om brand te stichten is niet te vinden; de inboedel was niet hoog verzekerd en voordeel zou hij cr niet van hebben gehad. „Verdachte is de huur opgezegd en v. d. L. wilde wraak op den huiseigenaar nemen", zoo zegt de offi cier, maar aldus mr. de Jong als dAt zoo is, dan blijf ik niet langer in Amster dam wonen, want er worden hier veel wat huuropzeggingen gedaan. Bovendien kan men in deze tijden den huiseigenaar niet méér plezier doen, dan door het huis i: brand te steken. Als verdachte den huis eigenaar dwars had willen zitten, zou hij zeker het huis niet in brand hebben ge stoken! Uit de getuigenverklaringen li décharge is vast komen te staan, dat verdachte nog geen half uur in zijn woning heeft door gebracht. Verdachte zou al zéér dom hebben ge daan, door op deze wijze brand te stich ten, een kind kon zien, dat de boel was aangestoken. PI. is van meening, dat de brand is ge sticht door politieke tegenstanders van verdachte. PI. vroeg vrijspraak van zijn client, daar z.i. geen schijn van bewijs tegen verdachte is ingebracht, voorts vraagt spr. verdachte' onmiddellijk onslag uit de voorloopige hechtenis. Na raadkamer werd dit verzoek toegewe zen, bovendien deed de rechtbank onmid dellijk uitspraak en sprak verdachte vrij. De vele getuigen applaudiseerdcn. Herinneringen uit vers vlogen eeuwen Bij de verbouwing van de overdekte bad en zweminrichting aan den Heiligenwcg te Amsterdam hebben werklieden tijdens het graafwerk onder een binnenplaats een aantal geraamten opgedolven, alsmede een oud geglazuurd kannetje en een ijzeren tra lievenster. Deze binnenplaats, waarvan de ruimte getrokken wordt bij de overdekte badin richting, is tusschen het badhuis en de hui zen van den Heiligeweg gelegen. Op deze plek heeft het oude Rasphuis of Mannen- tuchthuis gestaan, waar oudtijds de gevan genen zich bezighielden met raspen van verfhout. Vandaar de nog bestaande poort, waarop men, in bas-relief uitgehouden kan zien den tuchtmeester, zittende op een wa gen met verfhout, die getrokken wordt door leeuwen, tijgers en andere wilde dieren. Ook was daar het klooster der Clarissen: als herinnering daaraan treft men in het complex straatjes tusschen Singel en Kal- erstraat, het Middenkloostcr, het Dwars- kloosler en andere steegjes aan. Vermoedelijk zijn de skeletten die van Clarissen: enkele geraamten worden aan getroffen met gekruiste armen. Eenige tien tallen doodshoofden zijn gevonden. Het grootste deel was half vergaan. De beste er an zijn, vanwege studieredenen, in han den gekomen van studenten, die blijkbaar spoedig op de hoogte waren van de vond sten. Dat hier Kloosterzusters begraven waren wordt mede afgeleid door de ont dekking, dat oude palen van hot rasphuis door dc kisten der Zusters in don grond aren geslagen. Een der kisten, vermolmd en nog uit drie planken bestaande, ligt nog n het midden der binnenplaats. Het geglazuurde kannetje of potje is ge deeltelijk gebroken; een stuk van den hals is verloren gegaan. Uit het graafwerk steekt ook nog een ten deelc vergaan ijze- en tralieraam, waarvan dc afkomst niet is ast te stellen. Het schijnt nog vast te zit ten aan muurwerk. Zoo zijn deze vondsten te midden van het gewoel der groote stad gedaan: duizen den schrijden de huizen voorbij zonder te beseffen, dat uit de modder van het graaf- erk herinnering.; aan oud-Amsterdam orden blootgelegd. (Tel.) Roeiboot orer den dijk geworpen. Een fiets verdwenen door de kracht van den wind Regen van dakpannen Omtrent de windhoos te Ouwerkerk wordt ons uit Zierikzee gemeld: In den vooravond brak over Schouwen cn Duiveland een zwaar onweer los. De regen viel bij stroomen neer. Tegen zee uur kwam over de Ooster schelde uit Z.-W. richting een onweersbui opzetten, met aan het einde van de wolk een hoos. Tot drie keer toe, zoo vertelden oogge tuigen ons, ging de hoos met alle kracht omhoog en sloeg weer neer, alles vernielend wat zij op haar weg ontmoette. Een roei boot, welke in de Oosterschelde voor den zeedijk lag, werd als een veertje opgenomen en over den dijk geworpen. Een rijwiel, dat daar ter plaatse aan den dijk lag, ging door de lucht en was later nergens meer te vinden. Door den Vierbannenpolder trok de hoos toen naar het dorpje Ouwerkerk, een ge meente van nog geen duizend inwoners, onderweg boomen ontwortelend; een schuur werd zwaar beschadigd. De monumentale toren van het oude kerkje werd gespaard; ie hoo6 ging er precies langs. Maar het kerkdak en ook de school moesten het ont gelden. Later bleek echter, dat de schade aan het kerkgebouw en de pastorie nog al meeviel. Op 6ommige plaatsen in het dorp wa6 de verwoesting belangrijk, doordat hier en daar dakpannen door de ruiten der wonin gen vlogen. De panten kwamen toen bloot te liggen, zoodat het hemelwater ook in de schuren gutste en daar groote 6chado aan den opgeslagen oogst aanrichtte. Het geheele dorp was een oogenblik in een dichte stofwolk gehuld. Van tal van huizen werden de schoorstecnen als een veertje weggeblazen en op de wegen, waar over de hoos haar weg nam, werden de boomen uit den grond gerukt of van hun kruin beroofd. Ooggetuigen vertelden ons, dat zij de dak pannen en stukken lood uit de goten over den kerktoren zagen vliegen, cn die toren is toch veertig meter hoog. Aangorichte schade. Toen de dorpsbewoners van den schrik wat bekomen waren, togen zij met man cn macht aan het werk om de daken van do geteisterde schuren en huizen dicht te krij gen, opdat de regen niet nog meer schade zou kunnen aanrichten. Hier en daar zijn afgerukte takken en ontwortelde boomen op de lichtleiding ge vallen, zoodat in den vooravond het dorp in diepe duisternis lag. I-Iet dienstpersoneel van de P.E.M. was echter met 6poed ge waarschuwd en het mocht den mannen dra gelukken de 6chade te herstellen, zoodat men in het dorp het verdere gedeelte van den avond niet in het donker behoefde door te brengen. De herstellingen aan de tele foonleiding zullen echter wel wat langoren tijd vorderen. Opvallend is, dat de grootste schade is toegebracht aan dc woningen van de minst- draagkrachtige inwoners. Zeer groot was de schade bij den vracht rijder J. Monni en op 't erf van dc hofstede van A. J. Romeijn Hier werd o.m. de ge heele dakgoot afgerukt en vijftig meter ver der op het dak van een ander huis gewor pen. Aan den Oostkant van het dorp liggen overal puin, takken, omvergewaaide hek ken, klampen stroo enz. Het is er een ware ruïne. Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor. Een meisje werd aan den beneden kant van een afloopcnde straat tegen cle lakte geworpen en door de kracht van ae windhoos geheel naar het bovendeel van de 6traat gerold. Het kind kwam met den schrik vrij. Vandaag komt de gemeenteraad bijeen ora te beraadslagen over stcunvcrleening aan de zwaarstgetroffenen. Ou werker k, 22 Augustus. Hedenmor gen kwam de Gemeenteraad van Ouwerkerk bijeen om maatregelen tot steun te nemen voor hen, die door de windhoos van Maan dagavond aanzienlijke schade hebben gele den aan hun eigendommen. De Raad besloot een comité op te rich ten, teneinde gelden bijeen te zamelen. Een aantal jongemeisjes met busjes gewapend, collecteert op de 6traten bij degenen, die per auto, motor of rijwiel dc geteisterde plaats komen bezoeken. De Raad besloot tot een oproep om hulp en steun aan het ge heele Nederlandsche volk. Gelden kunnen worden gegireerd op het gironummer van den burgemeester 87551. De schade wordt op eenige duizenden ge schat. CHINEESCHE FILMSPELERS TERUG IN ROTTERDAM Ontvangst heel wat dan uitgeleide. hartelijker Rotterdam, 22 Aug. Met den laat- sten trein zijn gisteravond de Cliineezen die bij dc Ufa te Berlijn voor een film zijn opgetreden, in Rotterdam teruggekeerd. De ontvangst was heel wat hartelijker dan destijds 'l uitgeleide dat, zooals bekend, met oen completen veldslag aan het Maas»tation gepaard ging. Do Cliineezen waren, aldus de Maasbode, uiterst tevreden over hun tocht naar het Derde Rijk en vol lof over do behandeling, die zij bij het groote Duitsche filmconcern ondervonden hadden. De moesten keerden met eenigen tegenzin naar hun nederzettin gen op Katcndrecbt terug. HOF VAN ARBITRAGE. Naar wij vernemen is als lid van het Per manente Hof van Arbitrage door H.M. de Koningin aangewezen prof. mr. A. Aneraa, hoogleeraar aan de Vrije Universiteit- te Amsterdam, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal. GROOTE COLLECTIE NIEUWE STREPEN LANGESTRAAT 63 TEL. 88 Nota van den gouverneur Dr. A. A. L. Rutgers Als uitgave van „Suriname" cn „De West" is verschenen de nota van gouver neur Rutgers inzake hervatting der bacove cultuur in Suriname. In de inleiding wordt o.a. gezegd: De economische toestand van Suriname maakt de introductie van de cultuur van een nieuw stapelproduct voor de wereld markt noodzakelijk. Weliswaar kan men een blijvenden export van sinaasappelen, grapefruit-, wellicht ook tomaten en kom kommers verwachten, doch hiermede zijn ettelijke jaren gemoeid, terwijl ook de uit breiding der rijstcultuur eerst zeer gesta dig in het werk kan gaan. Do bacovecultuur is de aangewezen cul tuur, om een vrij spoedige verlichting der economische situatie te bevorderen, vooral ook op grond van het feit, dat het verbruik van bananen in Nederland geweldig is toe genomen en dus geheel Surinames produc tie naar Nederland kan worden verscheept. De in 1931 hervatte proeven hebben thans met groote zekerheid aangetoond, dat men in do Congo-bacove (misschien ook in cle Dwerg-bacove) een banaan bezit, immuun tegen de Panamaziekte, mits zij verscheept wordt in moderne koelruimten. De proevon hebben alle verwachtingen ten volle be vestigd. Thans is het oogenblik van uitwerking der plannen gekomen en er is geen reden meer tot verder uitstel. Immers de groote landbouw brokkelt gestadig af, het aantal plantages vermindert en er heeft groote kapitaalsvernietiging plaats. Direct ingrij pen is dus noodzakelijk, te meer daar men toch eerst op zijn vroegst in November 1934 (misschien zelfs nog een jaar later) met de cultuur in het groot kan beginnen en de eerste verschepingen dus pas in Septem ber 1935 of 1936 kunnen geschieden. De gouvernour komt dan tot cle volgende conclusies: lc. De cultuur der Congo-bacovo op be staande plantages heeft goede kans van slagen, terwijl bij slaging een vergrooting van den export door invoering van bacove als catchrop bij koffie en door deelneming van den kleinen landbouw met zekerheid to verwachten i3. 2e. In cle eerste jaren is het risico te groot cn de te becijferen winst to klein om bij de huidige kennis en ervaring deze cul tuur op zuiver commercieele basis ter hand te kunnen nemen. 3e. De karis op slagen is groot genoeg cn de betcekcnis is voor Suriname van zoo buitengewoon gewicht, dat alle leergeld en risico voor 's lands rekening moeten ko men en dat met gouvernementssteun (het zij door kapitaaldeelncming, hetzij door subsidie) een proefbedrijf op particulieren leest geschoeid kan worden begonnen, van zoodanige afmetingen, dat geregelde ver schepingen mogelijk zullen worden. Hier voor zou het gouvernement 500.000 over twee jaar beschikbaar dienen te stellen. In de bijlagen wordt berekend, dat in de eerste 4 jaar 1.120 bossen per h.a. ter ver scheping zouden kunnen komen. De kost prijs stelt zich op circa 68 cent per volle bos fob Paramaribo, de verkoopprijs zal wellicht 80 cent bedragen, zoodat een winst \an 12 cent per bos of gemiddeld 50 per h.a. per jaar zou kunnen worden gemaakt. Voorloopig zou kunnen worden volstaan met tweemaal in drie weken 10.000 bos te verschepen. Hiervoor zou in liet eerste jaar een aanleg van c.a. 700 h.a. noodig zijn. In het tweede jaar zouden hieraan nogmaals 700 h.a. kunnen worden toegevoegd, waar door de verschopingen tot een wekclijksche van 16 000 bos zouden kunnen worden op gevoerd. X Ijsvogel Rijslvog. 17-8 Amsterdam 17—8 Boedapest Athene Mersamatruh 18—8 Cairo Rutbawells Gaza 19—S Bagdad 22-8 20—8 Boeshir Djask 21—8 Karachi 21—8 Jodpoer 22—8 Allahabad Calcutta 19—8 Akyab 18—8 Rangoon 17—8 Bangkok Alor Star Singapore 18—8 Medan Batavia 16—8 r v Vertrek van hït eerstvolgende post- vliegtuig van Amsterdam Zi Augustus. GEEN STRAPERLO IN MUIDERBERG. Ook niet als de gemeentekas er door gestijfd wordt. Muiderberg, 22 Aug. Naar wij ver nemen heeft de directie van het Badpavil joen „De Zeemeeuw" een verzoek gericht tot den burgemeester van Muiderberg, om toesemming te verleenen voor het geven van gelegenheid tot het beoefenen van het z.g. behendigheidsspel „straperlo". De di rectie was bereid, een bedrag van 30.000 cautie te storten en voorts een zeker per centage af te staan, ten behoeve van de werkloozen, opdat de gemeentekas daar door verlicht zou worden. Op dit verzoek heeft burgemeester De Raadt afwijzend beschikt. In een onder houd, dat wij met den burgemeester hier over hadden, verklaarde deze ons, zijn be slissing genomen te hebben, los van de des betreffende ministerieele aanschrijving. „Ik denk er niet over, gelegenheid te ge ven tot dobbelen, want daar schijnt het toch ten slotte op neer te komen", aldus de burgemeester. „Het wordt nu wel be hendigheidsspel genoemd, maar in ieder ge val worden de speclhartstochten ep door opgewekt en dat vind ik, vooral in dezen tijd, verkeerd". Toen wij nog zinspeelden op het percen tage, dat ten goede zou komen van de ge meentekas, ter verlichting van den zwaren post „werkloozensteun", antwoordde de bur gemeester: „Op die manier zou men wel alles kunnen toestaan, omdat de financiee- le toestand niet rooskleurig is. Maar dat zou ook al een heel immoreel standpunt zijn. Ontegenzeggelijk baart de werkloo zensteun groote zorgen, maar dat geld moet dan maar op een andere wijze bij elkaar komen en niet door dobbelen." (Telegraaf). WAAROM DE MUZIEK NIET SPEELDE. Geest onder de manschappen te Milligen verbitterd? Het heeft de aandacht getrokken, dat bij de opening van den bazar te Uddel door Prinses Juliana, welke plechtigheid onge veer veertien dagen geleden plaats vond, het muziekkorps van het Remonte-depot te Milligen, in afwijking van de gewoonte, geen medewerking verleende. In Apeldoorn doen hieromtrent geruchten de ronde, wel ke niet van allen grond ontbloot zijn. Het wegblijven van het muziekkorps zou vol gens deze geruchten geweten moeten wor den aan gebrek aan animo bij de leden. Van iemand die ter plaatse goed bekend is en over betrouwbare inlichtingen beschikt, vernam de „Telegraaf", dat de overplaat sing van den commandant van het Remon te-depot, overste Van Stockum, verbittering onder de manschappen heeft gewekt. Zij schrijven de overplaatsing van overste Van Stockum, die zeer gezien en geacht is, toe aan een persoonlijke actie van een vorigen commandant uit Nieuw Milligen, wiens lei ding destijds nogal wat moet hebben te wenschen overgelaten. Thans, nu hij tot een hoogeren rang is bevorderd, zou hij een par ticuliere veete tegen overste Van Stockum hebben uitgespeeld. Een en ander heeft op den geest onder de manschappen een slech ten invloed gehad. DE ARRESTATIE TE HANNOVER. Een onzer lezers vestigt er onze aandacht op, dat de te Hannover gearresteerde Ne derlandsche consul T. geen Nederlander is, maar Duitsch onderdaan. Smits (die Juist Is v.jjrgesteld aan een beroemde gedachtcnlezeres)„Ik hoop dat u me niet kwalijk neemt; lk meende niet werkelijk, wat lk zoo net van u dacht.' (Passing Show),

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 6