DË EEMLANDEU
VOORWAARDEN VAN BRANTING
L. J. LUYCX ZOON
Donderdag24Augustus 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 47
VOOR ONAFHANKELIJKE
VERDEDIGING DER
VERDACHTEN
Het antwoord van den
procureur-generaal
GANDHI EET WEER!
GUNSTIG VOORUITZICHT
TE LONDEN
MOTORTANKSCHIP
IN BRAND
DE HITLERGROET EN DE
VREEMDELINGEN
DE VERVOLGING DER
JODEN
8 uur 35 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAX' BELT U EVEN
1093 of 1830
Garage Nic. Bovée, Kamp 41
REGENSEIZOEN
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 ■n»,ndK1 vo°' Amtrifoort 2.I0, ptr maud I 0.75. per
wrek Om* S'a'l* variektrlng tegen ongelukken) I 0.17'/«.
Binnenland franco per poel per 3 maanden 13.-. Afzonderlijke nummera f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 51J
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met Inbegrip van een bewijsnummer
elke regel meer f0.25. Llefdadlghelds-advertentlün voor d«
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regela
50 cent elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
DE BRAND IN DEN RIJKSDAG
In dat geval zal de cnquête.-com:
missie het door haar verza
melde bewijsmateriaal
ter beschikking
stellen
Leipzig, 23 Aug. (V.D.) De Zweedsche
advocaat Branting heeft op het schrijven
van den procureur-generaal inzake den
brand in liet rijksdaggebouw antwoord ge
zonden. Hij doet in zijn brief mcdedeeling
van de instelling der enquête-commissie
tot opheldering van den rijksdagbrand,
noemt de namen der 9 leden en zegt dan,
dat hij bet een ongewoon optreden acht,
dat een justitieele autoriteit na de sluiting
van het vooronderzoek cn na de opstelling
der dagvaarding verder bewijsmateriaal
aanvraagt bij personen, die niet direct bij
het proces zijn betrokken. Branting consta
teert, dat de door het gerecht aangewezen
verdedigers zich niet tot licrn hadden ge
wend en vervolgt dan: „Ik persoonlijk heb
het uitsluitende beschikkingsrecht over het
bewijsmateriaal van de cnquèto-commissic.
Ik twijfel echter niet of de commissie zal
het geheele materiaal onmiddellijk ter be
schikking van de verdedigers stellen, wan
neer voldoende waarborgen worden gege
ven voor een vrije en onafhankelijke verde
diging der verdachten.
Als dergelijke waarborgen noem ik:
1. vrije keuze der verdedigers door de,
verdachten
2. toelating der door de verdachten uit-
genoodigde buitenlandsche verdedigers;
3. het onbeperkte ter inzage geven van dc
acten aan de verdedigers en toezending
van de dagvaarding aan de door dc ver
dachten uitgenoodigde buitenlandsche ver
dedigers;
•4. het volledige recht der verdachten tot
besprekingen met hun verdedigers zonder
aanwezigheid van derden;
5 openbaarheid der gerechtelijke behan
deling gedurende het geheele proces;
6. menschwaardige behandeling der ver
dachten, zoodat zij lichamelijk cn geeste
lijk in staat zijn, zich voor het gerecht tc
verdedigen;
7. vrijgeleide en veiligheid voor de door
verdediging of enquête-commissie opgeroe
pen getuigen en gelegenheid tot onbelem
merde verklaringen;
3. veiligheid voor de verdedigers en waar
borgen voor een ongehinderde verdediging;
9. dagvaarding van dc door de verdedi
ging genoemde of nog te noemen getuigen;
10. toestaan van het onbeperkt geven
van verklaringen voor de getuigen, die zich
bevinden of bevonden hebben in dienst van
bet Duitsche rijk of van een der Duitsche
landen.
Het antwoord van den pro-
curenr-generaal.
Op den brief van Branting beeft dc pro-
Cureur-gcneraal het volgende geantwoord:
„Ik bevestig de ontvangst van uw schrij
ven d.d. 18 dezer. Uw daarin to-t uiting
komende opvatting, dat mijn verzoek om
toezending van het bewijsmateriaal, dat
zich bevindt in het bezit der commissie, dc
conclusie rechtvaardigt, dat ik het aanwe
zige materiaal tegen de verdachten onvol
doende acht, is onjuist. Na de ontvangen
medcdeelingcn over het doel der commis
sie heb ik niet verwacht en ook niet kun
nen verwachten, dat ik materiaal zou ont
vangen, dat de door mij vervolgde perso
nen nog ernstiger zou beschuldigen. Bij
mijn verzoek ben ik veeleer uitgegaan van
het standpunt, dat van oudsher door alle
ambtenaren van het openbaar ministerie
in Duitschland is gehuldigd cn volgens
hetwelk zooveel mogelijk feiten, derhalve
ook die, welke ten voordeel van de ver
dachten pleiten, ter kennis van het ge
recht moeten worden gebracht.
Bovendien moest ik na de berichten in
dc pers kunnen verwachten, dat ik mate
riaal zou ontvangen, dat verdenking zou
doen rijzen tegen personen, welke nog niet
vervolgd zijn. ik meende, dat de zin van
mijn woorden niet kon worden misver
staan. Zeer duidelijk is die in ieder geval
op te maken uit mijn schrijven aan den
lieer Romain Rolland, welks inhoud u be
kend is. Uzelf kenmerkt liet zich in liet
bezit der commissie bevindende materiaal
als geschikt tot versterking van de aan
klacht. Overigens constateer ik met vol
doening, dat u het met mij eens bent, dat
al het materiaal, dat inlichtingen kan ver
schaffen, aan het Reichsgericht moet wor
den voorgelegd. Wanneer u daarbij ver
klaart, dat u het juist acht, dit materiaal
aan het gerecht te doen voorleggen niet
door de vervolgende autoriteiten, maar
door de verdediging, dan merk ik op, dat
de weg, waarlangs het materiaal het ge
recht bereikt, voor mij van ondergeschikt
belang is. Ik heb ci\ in het geheel geen
bezwaar tegen, dat het materiaal door be
middeling van dc verdediging ter kennis
van het gerecht wordt gebracht.
Betreffende den verderen inhoud van uw
schrijven veroorloof ik mij het volgende
op te merken:
1. De verdachten hebben volgens par. 138
van het Wetboek van Strafvordering de
vrije keuze van een verdediger uit de bij
een Duitsch gerecht toegelaten verdedigers,
alsmede uit de hoogleerarcn in de rechts
wetenschap aan de Duitsche hoogcscholen.
2. De toelating van buitenlandsche ver
dedigers is niet afhankelijk van mijn goed
keuring, maar van dio van het gerecht
Buitenlandsche verdedigers kunnen volgens
wettelijk voorschrift slechts gemeenschap
pelijk met een Duitschen verdediger wor
den toegelaten.
Toestemming van den Duitschen verde
diger. het proces gemeenschappelijk met
een buitenlandsch verdediger te voeren, is
derhalve voorwaarde voor dc toelating van
den laatsten.
3. De verdediger is volgens par. li
Strafvordering bevoegd tot inzage in de bij
het gerecht gedeponeerde documenten.
4. Na de uitbrenging van de dagvaar
ding heeft dc verdediger volgens par. 148 het
onbeperkte recht van besprekingen met don
verdachte buiten tegenwoordigheid van
derden.
5. De hoofdbehandeling voor liet gerecht
is principieel openbaar. De beslissing over
dc uitsluiting der openbaarheid van de be
handeling of een deel van de behandeling
op een van de in par. 172 aangegeven gron
den berust bij liet gerecht. Mij zijn geen om
standigheden bekend, die mij aanleiding
zouden kunnen geven, mijnerzijds uitslui
ting der openbaarheid te eischen.
6. Het onderstellen van de mogelijkheid,
dat de verdachten in de preventieve hech
tenis niet „mcnschwaardig" zouden worden
behandeld, wijs ik nadrukkelijk van de
hand. daar iedere feitelijke grond voor deze
onderstelling ontbreekt.
7. Veilig geleide karï door het gerecht
volgens par. 295 slechts een afwezig be
schuldigde worden verleend met het oog op
bepaalde strafbare handelingen. Eerst als
medegedeeld is. voor welke personen en
voor welke srafbare handelingen het veilig
geleide wordt gcéisclit. ben ik in staat ver
leening van veilig geleide bij liet gerecht
voor te stellen.
8. Bezorgdheid voor dc veiligheid van ver
dedigers of \an door dc commissie genoem
de getuigen mist iedcrcn grond. Zij kan
slechts ontstaan door onware tendentieuze
berichten, die in een deel der buitenland
sche pers worden verspreid. Ik ben intus-
schen bereid ook met ongegronde bezorgd
heid in zooverre rekening te houden, dat ik
bij de bevoegde politie autoriteiten zal aan
dringen op het verlccnen van een eventueel
gevraagde bijzondere bescherming.
9. Dc beslissing over het verhooren van
door de verdediging genoemde getuigen be
rust bij het gerecht. Ik zal met nadruk aan
dringen op het verhooren van alle getuigen,
die ter zake dienende verklaringen kunnen
afleggen. Overigens heeft volgens par. 220
de verdachte het recht, wanneer de voor
zitter van het gerecht liet verzoek tot dag
vaarding van getuigen afwijst, deze onmid
dellijk te laten dagvaarden.
10. Toestemming voor ambtenaren en
vroegere ambtenaren tot het afleggen van
verklaringen over feiten, die onder hun
ambtsgeheim vallen, kan slechts worden
verleend door de betreffende autoriteiten.
Haar beslissing kan eerst worden ingeroe
pen. wanneer dc persoon van den ambte
naar en de betreffende feiten zijn medege
deeld."
Het schrijven van Romain Rolland.
Dc Fransche schrijver Romain Rolland
heeft in een brief aan don proc.-gcneraal
(reeds door ons gepubliceerd Red. V.I).)
de uitlevering van liet materiaal der enque-
te-commissie van dezelfde voorwaarden af
hankelijk gemaakt als Branting. De proc.-
gcneraal lieeft in zijn antwoord aan Bol
land zijn standpunt uiteengezet als in zijn
schrijven aan Branting.
Gaf Goering opdracht tot het
stichten van den brand
P a r ij s 24 Aug. (V.D.) De bekende Fran
sche advocaat De Moro Giafferi deelt in de
pers mede, dat hij op zijn verzoek aan het
rijksgerechtshof te Leipzig om ecnige der
beschuldigden van den rijksdagbrand te
mogen verdedigen, geen antwoord heeft
ontvangen. Hij voegt cr aan toe, dat hij als
advocaat allo stukken, die op den brand he
trekking hebben, liccft bestudeerd en tot dc
conclusie is gekomen, dat de geheele zaak
gearrangeerd is door den Pruisischen minis
ter-president Goering, die opdracht ook tot
het stichten van den brand gaf.
GRAF ZEPPELIN TE PCRNAMBUCO.
Hamburg, 23 Aug. (H.N.) De Graf Zep
pelin is gisteravond om 10 uur tc Pcrnam-
buco aangekomen.
MEER BUITENLANDSCHE BEZOEKERS
IN ENGELAND.
Londen, 23 Aug. (V.D.) Volgens de cij
fers van liet ministerie van binncnlandsche
zaken, is het aantal vacantiebczoekers aan
Grool-Britannié in Juli met 19.3 procent
gestegen in vergelijking met dezelfde pe
riode van liet vorige jaar Deze cijfers heb
ben alleen betrekking op de bezoekers uit
Europeesche landen. Dc voornaamste plaats
neemt Frankrijk in mei 9 93G bezoekers,
hetgeen 2.473 meer is dan het vorige jaar.
Nederland neemt de tweede plaats in met
een stijging van 812 bezoekers cn een to
taal ^ar» 4.107. Op de derde plaats komt
Duitschland.
Het totaal aantal bezoekers, met inbe
grip van Amerika, bedroeg in de maand
Juli 41.958, hetgeen 349 meer is dan in
1932, Dat dit totaal niet veel grooter is,
vindt zijn oorzaak in het feit, dat het aan
tal reizigers uit Amerika is verminderd
met 4.342 tot 12.640.
Onder deze cijfers zijn niet begrepen be
zoekers van een enkelen dag zonder pas
poort.
Londen, 23 Aug. (V.D.) De Indische re
geering heeft Gandhi de rest van zijn straf
onvoorwaardelijk kwijt gescholden, en hem
reeds uit de gevangenis ontslagen.
Bombay, 23 Aug. (V.D.) Na zijn in
vrijheidstelling is Gandhi naar het huis
van Lady Thackcrsey gebracht, waar hij
reeds gedurende zijn vasten in Mei drie
weken heeft doorgebracht. Gandhi heeft
weer wat voedsel tot zich genomen.
Voordelingen bereikt op
de graanconferentie
Londen, 23 Aug. (V.D.) De beide door
de graanconferentie ingestelde commissies
zijn Dinsdagochtend bijeengekomen; de
vergaderingen duurden tot laat in den
middag. De commissie, die zich bezig houdt
met dc instelling van een permanenten in
ternationalen graanraad, kwam tot over
eenstemming en zal in haar rapport de in
stelling van een dergel ij ken raad voorstel
len. De raad zal toezicht houden op de
handhaving van een internationalen graan
prijs, zoodat deze zal zijn vastgesteld.
Waarschijnlijk zal zijn zetel te Londen wor
den gevestigd.
Dc tweede commissie, die de technische
kwesties behandelt, vergaderde in de
avonduren. Deze commissie behandelt in
het bijzonder de kwestie, welken prijs het
graan moet bereiken, voordat men van de
graaninvoerende landen herziening van
hun graantaricven of contingcnleerings-
maatregelen kan verlangen. De vooruitzich
ten voor het bereiken van algemecno over
eenstemming worden gunstig beoordeeld.
Een juist bcelrl kan echter pas verkregen
worden, wanneer vaststaat, of dc toestem
ming van ecnige Europeesche graaninvoe
rende landen als Nederland, België, Li-
taucn, Letland en Duitschland, evenals ook
eenige kleine graanuitvoerende landen, als
Zuid-SIavic, met zekerheid verwacht kan
worden. Men neemt aan, dat Frankrijk, En
geland cn Italië lot de overeenkomst zul
len toetreden. In Engelsche kringen wordt
echter betoogd, dat geen afstand kan wor
den gedaan van het contingcnteeringsplan,
dat over v ij f jaren loopt.
DE HAVEN VAN DUISBURG-RUHRORT
Dortmund, 23 Aug. (H.N.) De natio-
naal-socialistischc General Anzeigcr brengt
een artikel, waarin betoogd wordt, dat bij
den aanleg van de groote autowegen in
Duitschland de haven van Duisburg
Ruhrort niet buiten deze wegen mag val
len wegens dc groolc belangen, die hier
mee voor de scheepvaart betrokken
zijn. ITet blad dringt cr op aan, dat de
strijd tegen het verkeer op den Ncder-Rijn
zal ophouden, want anders zullen alle po
gingen van de rijksregeering, om de Duit
sche Rijnscheepvaart te rcorganiseeron, fa
len. liet feit, dat vele schepen onder Neder:
landschc vlag van de haven van Duisburg-
Ruhrort profitceren, kan geen gewicht in
de schaal leggen, daar men toch ook te
gen de havens van Hamburg en Bremen
niet als argument kan aanvoeren, dat ruim
50 van de schepen, die deze havens aan
doen, van buitenlandsche nationaliteit zijn.
De argumenten legen het overladen in
Rotterdam hebben geen beteckenis, daar
hierbij in hooge mate Duitsch eigendom
betrokken is Ook mag niet op den voor
grond worden gesteld, dat de werkzaamhe
den te Rotterdam slechts door Nederland-
sehe arbeiders geschieden. Tegenover ieder
Nederlandschen arbeider, die in Duitschen
dienst staat, staan 15 Duitsche arbeiders,
die in Nederland werk vinden, vooral in
den mijnbouw. Ook is Nederland nog steeds
de grootsto afnemer van Roerkolen.
Groote schade aangericht
Presburg, 23 Augustus. (V.D.) Op het
motortankschip Haarlem is brand uitge
broken. Een geweldige materiecle schade is
aangericht in dc boot, die 50 wagons olie
bevatte. De schipper en zijn vrouw kon
den zich redden door in de Donau te sprin
gen. De waarde van de verbrande olie be
draagt een half milliocn kronen.
Het betreft hier waarschijnlijk de Haar
lem van de reedcrij James Curie te Leeds,
die in 1917 op de IJssclwerf te Kampen
werd gebouwd cn afgeleverd onder den
naam Stad Kampen, die 970 ton bruto meet.
Londen, 23 Aug. (V.D.) Dc beschikking
van Rudolf Iless, waardoor buitenlanders
in Duitschland worden vrijgesteld van dc
verplichting, den Hitlergroet te brengén,
heeft in Engeland een goeden indruk ge
maakt. De „Times" schrijft ook. dat de ver
ontschuldigingen. die de nat.-soc. leider
Ernst tegenover den Amerikaanschen am
bassadeur heeft gemaakt, in Amcrikaansche
Kringen zeer op prijs worden gesteld. Aan
leiding tot deze verontschuldigingen was
liet feit. dat de vorige week bij liet opnemen
van de Horst Wcssclfilm te Berlijn een
Amerikaansch arts, die de nationale sym
bolen niet had begroet, in moeilijkheden
was gekomen. Ter vermijding van interna
tionale wrijving en uit overwegingen van
internationale beleefdheid heeft Ernst toen
een officieel bezoek gebracht aan don Ame
rikaanschen ambassadeur en excuses aan
geboden.
DE STAKING DER SCHIPPERS
BREIDT ZICH UIT
P a r ij s. 23 A u g. (V.D.) De staking der
Fransche kanaalschippers breidt zich voort
durend uit. Bij Reims hebben dc stakers
op het bijkanaal van dc Aisne en op het
kanaal lusschen Aisno cn Marne hun
schepen dwars over het water gelegd om
liet verkeer te verhinderen. De orde werd
niet verstoord, daar te rechter tijd politie
was tc hulp geroepen.
Bij Parijs is liet verkeer door strenge be
waking in tact gcblcvzn. Aan dc oevers
van dc Seine ziet men patrouilles te paard
en te voet en op de rivier met marinesol
daten bezette sloepbooten. Te Conflans
liccft de stakingscommissie de kooplieden
u,t£cnoodigd. bij wijze van sympathiebetui
ging hun winkels te sluiten. In de mon
ding van de Oise hebben de stakers weder
een ketting over dc rivier gelegd.
Een Amerikaansch protest
New-York, 23 Aug. (V.D.) Dc president
van het Amcrikaansche Joodsche congres,
dr. Dcutsch, heeft een brief gezonden aan
den Duitschen ambassadeur te Washington,
dr. Luther, waarin hij wordt beschuldigd
van steun aan de Hitleriancn door presi
dent Hindenburg onkundig te laten van
de feiten betreffende de vervolging der Jo
den.
De beschuldiging wordt geuit op grond
van het feit, dat dr. Luther heeft gewei
gerd aan president Hindenburg een brief
1e doen toekomen van dr. Deutsch, waarin
do Hitleriancn worden beschuldigd van
schending, zoowel van de binncnlandsche
als van de internationale wetten.
Dr. Deutsch verklaart, dat de weigering
geloof doet schenken aan de berichten,
welke in hei buitenland worden verspreid,
dat president Hindenburg onkundig wordt
gelaten van de feilen en verhinderd wordt
kennis to nemen van documenten, welke be
trekking hebben op zijn eigen land.
COMMUNISTISCHE LECTUUR IN
BESLAG GENOMEN.
Twintig personen gearresteerd.
Berlijn, 23 Aug. (V.D.) Op last van de
geheime staatspolitie heeft bij de Deutsche
Telefonwerkè A.G. een onderzoek plaats
gehad naar communistische lectuur. Bij
eenige arbeiders en beambten werd veel
materiaal gevonden en in beslag genomen.
Twintig personen, o.w. vijf vrouwen, wer
den gearresteerd en naar het concentratie
kamp gezonden.
BUITENLAND.
De staking der Fransche schippers breidt
zich uit.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Gandhi eet weer.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Brand op een motor-tankschip.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Een Amerikaansch stoomschip bevindt
zich in nood.
(Eerste Blad, pag. 1.)
Branting antwoordt den procureur-gene
raal inzake den brand in het Rijksdagge
bouw.
(Eerste Blad, pag. IJ
BINNENLAND.
Dr. Postliuma over het handelsverdrag
met Duitschland.
(Tweede Blad, pag. 1).
Wantoestanden in den margarinchandej.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Medegedeeld door het K.N.M.I. Ie Dc Bilt.
Hoogste barometerstand 764.3 tc Roche-
fort.
Laagste barometerstand 743.1 tc Memel.
Verwachting: Zwakke tot matigen, Wes
telijken tot Zuidelijken wind, half tot
zwaar bewolkt, weinig of geen regen, iets
warmer.
Het geheele stelsel van depressies in
onze omgeving verplaatste zich naar het
Oosten cn vormde een geheel met de de
pressie in Oost-Europa, die zich uitdiepte
lot een minimum van 735 rn.M. Rondom
deze depressiekern heerscht stormachtig cn
buiig weer met plaatselijk zwaren onweers
regen. Op 55° Noorderbreedte en 30° Wes
terlengte ligt een nieuw depressiecentrum,
dat zicli verder naar het Zuiden schijnt uit
te breiden cn het gebied van hoogen lucht
druk in het Zuid-Westen ernstig aantast.
Inmiddels zal het centrum van den hoogen
druk thans over Frankrijk komen te lig
gen, met een uitloopcr naar het Noorden.
Deze wijziging in de luchtdrukverdeeling
oefent een gunstigen invloed uit op het
weer in West-Europa, zoodat voor korten
lijd een einde aan het buiige weer zal ko
men cn op eenige droogte cn iets warmer
weer te rekenen valt.
RIJDT VEILIG!
Geeft signalen steeds op tijd!
Nimmer moogt ge dat verzaken,
Doch geen enkele claxon
Is bestemd voor herrie maken!
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
Waterproof Gabardine
prima kwaliteit f 4,25 por meter.
LODEN STOF
in kleuren f 2.60, 3.50, 4.50 per meter.
AMERIKAANSCH STOOMSCHIP
IN NOOD
N e w-Y o r k, 23 Au g (V.D.) Het passa
giers-stoomschip „Madison" van do Hol
Momino Lino heeft radio telegrafisch om
hulp verzocht^ Ifct schip zendt S.O.S.-bCr-
richten uit. Dc „Madison" bevindt zich in
de nabijheid van Cape Charles (Virginia).
De hevige storm liccft het schip zwaar be
schadigd.
Nader wordt gemeld:
Na 8 uren is men erin geslaagd de Ma
dison zoodanig te herstellen, dat het schip
op eigen kracht naar Norfolk kan «too
rnen. Het wordt begeleid door een torpedo
jager en een schip van dc kustwacht.
