WIE STICHTTE BRAND IN DEN RIJKSDAG? Donderdag 31 Augustus 1933 32 e Jaargang No. 53 BRANTINGS BRIEF OVER HET PROCES De kwestie der verdediging ZUID GEHEIME STAATSPOLITIE CONTRA MARXISTEN Onze Postvliegers onderweg ERNSTIG ONGELUK BIJ SCHIETOEFENINGEN Radioprogramma Waarom zijn de beschuldigingen legen Goering niet onderzocht? A m s t e r d a m, 30 Aug. Het secretariaat van liet Nederlandsché Comité van kunste naars en intellectueelen voor den strijd tegen den Duilachen terreur deelt ons den óorspronkelijkcn tekst mede van het ant woord van dr. Branting oj» het schrijven van den proc.-gencraal van het Rijksge- rochtshof te Leipzig. Deze tekst luidt als volgt: „Zeer geachte lieer Obcrreichsanwult! Ik he vest ig de ontvangst van Uw schrijven wan 22 Augustus Ik stel niet genoegdoe ning vast. dat l van opvatting bent, dat het, materiaal in het bezit der enquêtecom missie geschikt kan zijn tot ontlasting der beklaagden Torglcr, Dimitro/f. Popoff en Taneft. U schrijft, dat U bij uw verzoek aan mij bent uitgegaan van het streven dat door alle Duitsche ambtenaren van het openbaar ministerie van oudsher als be langrijke plicht is beschouwd, en volgens hetwelk de ter zake dienende belangrijke feiten ter kennis van liet gerecht moeten worden gebracht.' Daartoe behoort onge twijfeld ook hel volgen van andere sporen dan het spoor, dat heeft geleid tot de 'door U aangeklaagde personen. U schrijft ook: wegens materiaal, dat geschikt is, "verdenking van medeplichtigheid aan den Rijksdagbrand te wekken tegen personen, tegen wie tot nu toe geen proces aanhan gig is gemaakt. Is hei V niet bekend, dat in de geheel»? wereldpers reeds begin Maart met grooto zekerheid werd verklaard, dat de brandstichting in den Duitschcn Rijks dag geen werk van communisten was? Is het U niet bekend, dat in de gehccle wereld pers reeds begin Maart beweerd werd, dat de brandstichting den tegenwoordigen Pruisischcn minister-president Goering tot auctor had? Het leek ons in het buitenland vanzelfsprekend, dat minister-president Goering tenminste een dei grootc wereld- bladen, die deze bewering uitten, bij het be voegde gerecht zou aanklagen. I-Iij heeft het niet gedaan. Nog kort geleden heeft dc be kende advocaat Moro-Giafferi zelfs woor delijk verklaard: ..Ik beoordeel de zaak streng van uit beroepss landpunt en spreek tot U als advocaat, die eenvoudig de stuk ken heeft bestudeerd. Rij mijn ziel en bij mijn geweten verklaar ik: „Goering heeft het gedaan, Goering hccfl bevel gegeven liet Rijksdaggebouw in brand tc steken." Ook tegen Moro-Giafferi is geen aanklacht ingediend. II onderstreept in Uw schrij ven Uw interesse voor beschuldigingsma teriaal ook tegen anderen dan dc aange klaagden Waarom hebt U dc door de wereldpers eenstemmig geuite beschuldi gingen tegen Goering niet onderzocht? Al zijn ook de persgerichlcn formeel-juridisch geen voldoende bewijsmateriaal, toch kon den en mochten dc vervolgende autoritei ten deze eenstemmig in de pers geuite be schuldigingen niet voorbijgaan. D? Enquête-commissie heeft U het „Bruinboek over Rijksdagbrand en Hitler- teiTcur" doen toekomen, waarin over de onschuld der door U aangeklaagden als mede over dc schuld van den Pruisischen minister-president Goering een deel van het materiaal wrordt verzameld. Ilct Bruin- hoek is in de geheele wereldpers ontvan gen mei het respect en de opmerkzaamhei I. die di'/.e zorgvuldige arbeid verdient. Hier is veel verricht in Uw plaats, mijnheer de proc.-generaal. Ilier had U moeten optre den. Ik weet natuurlijk, dat tie Duitsche wet, 'die thans formeel nog in kracht is, even als de wetten van andere beschaafde lan den in vele bepalingen en paragrafen voor ziet in rechten der beklaagden enz. Betec- kenen echter thans voor het, Derde Riik «leze paragrafen nog ruccr dan een stuk papier? liet eenvoudige verwijzen naar paragrafen bcfcekent niets. Van uit deze opvatting zij het mij veroorloofd, aangaan de de verschillende punten van Uw schrij ven het volgende op tc merken: Vrije keuze der verdedigers. U beroept U op de voorschriften van het "wetboek van strafvordering (138), volgens veüf.e de bekla-gden de vrije keus hebben uit een aantal bij de Duitsche gerechten toegelaten advocaten, alsmede uit dc hoog- Jeeraren in de rechtswetenschappen aan «Ie Duitsche hoogcscholcn. Dc beklaagden kunnen echter bij dc thans in Duitscliland heerschcnde toestanden daarvan geen ge bruik maken Dc beklaagden, resp. hun ver wanten en vrienden hebben een geheele reeks van Duitsche advocaten dc verdedi ging aangeboden, deze hebben echter allen uit gerechtvaardigde vrees voor eigen vrij heid, leven en gezondheid de verdediging geweigerd. Hoe zouden ook advocaten of hooglccraren besluiten, de verdediging van communistische beklaagden op zich te ne men, wanneer liet bekend is, dat de advo caat Ilegewisch naar een concentratiekamp is gebracht, nadat hij zich bereid verklaard had, de verried icing van Ernst Thaclmann te voeren? Moeten zij niet allen gewaar schuwd worden door liet lot van den advo caat Gucnther loachim. die als advocaat van den Reiclisbanner doodgemarteld is? Bedreigt hen niet het lot van den advo caat Spiegel uit Kiel, die door S.A. in zijn woning doodgeschoten is? Zien zij niet voor oogen het lot van den advocaat dr. A. Weinor uit Chemnitz, die door S.A. werd weggesleept en doodgeschoten? Het lot van den advocaat Schumm, die in dc ge vangeniscel werd doodgeslagen? Ilct lot der vele advocaten, die in Duitsche concen tratiekampen zitten, omdat zij soc.-demo craten, communisten, pacifisten of Joden hebben verdedigd? Dat zijn geen „onware tendentieuze berichten, zooals die uit on edele gronden in de buitcnlandschc pers worden verspreid", maar berichten, die door liet officiecle Wolff-telegraafbureau, de Telegraplien Union en Duitsche bladen werden bevestigd Derhalve kan het in par 138 genoemde recht der beklaagden prac- tisch niet uitgeoefend worden. Wanneer echter dc beklaagden zijn aan gewezen op tocgcvoegdo verdedigers, dan wect U, dat de toevoeging onafhankelijk is van dc wenschon der beklaagden en dat ook het vertrouwen der beklaagden geen voorwaarde is. Juist in dit proces is een bijzondere ervaring in hel voeren van pu- litieke strafprocessen noodig en indien IJ het daarmede eens bent, dan is de eisch gerechtvaardigd, dat den beklaagden ver dedigers ter ziide staan, in wie zij ten volle vertrouwen hebben. De openbare nieenmg in alle landen wantrouwt de toegevoegde verdedigers in dit proces. In het buiten land neemt niemand aan, dat advocaten, die lid zijn van de nat.-soc. partij of haar na staan, communisten kunnen verdedigen met de energie, en de onbevooroordeeld heid, die in dit geval moeten worden in acht genomen Des tc meer, waar naar offi- cieelo verklaringen zelfs de mogelijkheid bestaat, dat het verdedigen van commu nistische aangeklaagden kan vervolgd wor den als bewijs van sympathie voor het communisme. Toelating van buitcnlandschc verdedigers. In Uw antwoord laat U de beslissing over deze vraag over aan het gerecht. U geett aan, dat hc-t voorwaarde voor de toelating is, dat de Duitsche verdediger bereid is, üe verdediging gemeenschappelijk met bui tcnlandschc verdedigers te voeren. Ik richt mij derhalve tegelijkertijd tot dc hoe ren dr. Sack cn dr. Teichert met liet ver zoek, zich tegenover het gerechtshof ac- coord tc verklaren met d«ï toelating van buitenlandsche verdedigers, cn wel voor beklaagde Torglcr den advocaat D. N. Pt itt, Engeland en den advocaat Arthur Garfield Hays, Amerika; voor de beklaagde Bulga ren de Bulgaarsclic advocaten, die de Duit sche taal machtig zijn cn die door de cn- quêtc-commissie zullen worden genoemd. Dezen buitenlandschen verdedigers zal de commissie haar materiaal ter beschikking stellen. Ik veroorloof mij, er den bijzonde ren nadruk op te leggen, dat beklaagde Taneff de Duitsche taal in het geheel niet machtig is en dat cr dus bij hem nog een andere grond bestaat om naast den Duit- schen advocaat een anderen toe te laten, met welken hij zonder tolk kan spreken. Ik vraag u daarom of u bereid bent de toelating van buitcnlandschc advocaten tc 6teunen? Al heeft over de toelating zelve het gerecht te beslissen, u bent toch in staat, ook uwerzijds aan te dringen op ue toelating van buitenlandsche verdedigers, en ik verwacht na uw verklaringen, dat u van die mógelijkheid gebruik zult maken. Inzago in de stukken ea vrij onderhoud van do beklaag den met de advocaten. Aangaande deze punten veroorloof ik mij op te merken, dat de uitvoering van de door u geciteerde bepalingen slechts for meel blijft, zoolang niet een vrije cn onaf hankelijke verdediging is gewaarborgd. Ik vraag u daarom, of de inzage in de stukken en het vrije onderhoud met dc beklaagden den buitenlandschen verdedigers zal zijn geoorloofd? Volledige openbaarheid van het proces. Ik neem er kennis van, dat u geen om standigheden hekend zijn, die u aanleidng zouden kunnen geven, uitsluiting der open baarheid te eischen. Het zou in liet geheele buitenland niet begrepen worden, wanneer de openbaarheid in den loop van het proces zou worden uitgesloten. Ik vraag u daar om, of er bezwaren legen beslaan, dat bui tenlandsche juristen uit verschillende lan den als toehoorders het geheele proces bij wonen Menschwaardige behande ling dor beklaagden. U beweert, dat de beklaagden mensch waardig worden behandeld. In het Engel- scbe Hoogerhuis is in een vraag aan de regeering geconstateerd, dat de beklaagde Torgler dag en nacht in ketens wordt ge houden Een andersluidende verklaring van dc Duitsche regeering heeft niet plaats gehad. Bij deze gelegenheid wil ik, zonder daarin zelf mijn standpunt te bepalen, u verder medcdcelcn, dat de commissie mede- dcelingen heeft ontvangen, volgens welke individuen aan het werk zijn, die het doel hebben, beklaagde Torgler nog vóór du be handeling of gedurende het proces te doo- dcn. Niet slechts dc meest eenvoudige begin selen van humaniteit verbieden het kete nen van beklaagden, maar het schijnt mij ook uitgesloten, dat beklaagden hun verde diging voldoende kunnen voorbereiden, wanneer zij in ketenen liggen. Ik verzoek u mij mede te deelen. of beklaagde Torgler of een der andere beklaagden thans nog in ketenen wordt gehouden? Veilig gelelde. Uit uw antwoord verneem ik, dat u veilig geleide voor getuigen afwijst Ik was van mecning, dat uw regccring hij goeden wil veilig geleide had kunnen toestaan aan alle door dc buitcnlandschc verdedigers tc noe men getuigen. liet lijkt noodig, dat de getuigen, wicn niet de noodige veiligheid wordt geboden cn die zich in het buitenland bevinden, wier verschijnen voor het Reichsgericlit dooi den grooten afstand bijzonder moeilijk is. overeenkomstig 223 cn 251- Strafvordering in het buitenland worden gehoord. Wan neer reeds in Duitsche bladen is te lezen, dat personen door het gerecht tot zware straffen zijn veroordeeld, omdat zij uiting hebben gegeven aan hun meening, wie de brandstichters zouden kunnen zijn, wat hebben dan wel getuigen te verwachten, die b.v. zouden verklaren, dat van der Lubbe in verbinding stond met liooge autoriteiten der regeering,? Ik vraag u, of u cr op zoudt willen aandringen, dat getuigen in liet bui tenland worden geboord? Veiligheid dor getuigen. U zegt, dat deze eisch iederen grondslag ontbeert. Ik heb boven enkele wciniga ge vallen genoemd uit de vele, die bewijzen, dat bezorgdheid voor het leven niet ont sproten is uit onware tendentieuze berich ten, maar een zeer rcëelen grondslag heeft. In de laatste G maanden zijn in Duitscliland talrijke personen zonder vorm van proces beroofd van hun vrijheid, mishandeld of gedood. Dc politie heeft herhaaldelijk per sonen, die gearresteerd werden, uitgele verd aan andere dan staatsorganen (S.A.), door welke deze personen zijn mishandeld, gefolterd en vaak ook gedood. (Mededecling der Brcmcr politie, van 1 Tuli van dit jaar, waarin een dergelijke uitlevering wordt be volen). Bij de enquêtecommissie berust over der gelijke voorvallen een verpletterend ma teriaal. Toestemming tot het doen van verklaringen door amb tenaren. Op dit punt vermijdt u weder, uw stand punt uiteen te zetten en verwijst u naar de autoriteiten. Ik vraag u, of u bereid bent, de verdediging te steunen, wanneer zij ha rerzijds een dergelijke toestemming vraagt. Een vrije en onafhankcliike verdediging zal in ieder geval niet dc verklaringen van eenïgc ambtenaren, die zich al of niet in dienst bevinden, kunnen missen. Tenslotte nog een mededeeling: De en quêtecommissie begint in de eerstvolgende dagen door subcommissies in verschillende landen met het verhoor van getuigen cn het onderzoek der betreffende documenten. De commissie zal dan reeumeerend het re sultaat barer onderzoekingen cn getuigen- verhooren in een plenaire zitting over een zoo groot mogelijk deel van de wereld be kend maken. Ook het gerecht zal vóór hel begin van liet proces nog worden onder richt van de resultaten der plenaire zit ting. UZ STERRENHEMEL 30 AUG.-6 SEPT. 1933 22 h WIJ 23 h ZT) We"eli|t irgeschreve*. Buroou */<J Indusirieo'en Eigendom 64222 €tns V811E KMM 3 U7JSTE KVWmfR Ohieuve mmn VENUS© MAKS JUPITEB SATURNUS Sterretijd 20 h 35 min. Op dit laatste men het E.K. nog in den Schutter, Volle kaartje van Augustus, dat reeds op Septem-1 Maantjes in den Steenbok (2 Sept.) cn dc J Vis „Er moet snel en scherp worden tocüetast" Berlijn, 29 Augustus (V.D.) De Völki- sche Beobachter publiceert onder den titel: „De vernietigingsstrijd der geheime staats politie togen de voor het volk schadelijke elementen" een artikel, dat de strijd der geheime staatspolitie tegen het Marxisme behandelt. Om. wordt verklaard: De be scherming van den nieuwen staat legen de leugen cn dc ophisting, do dagelijksche be dreiging van zijn dragers door misdadige elementen, dot is dc taak der politie. De geheime staatspolitie is in de afgcloopen weken met den gcwaardccrdcn steun der dragers van hot nationals Duitscliland, der S.A en S.S. deze taak opgedragen. Dc wet tot bescherming van volk cn staat, de ove rig© wetten cn verordeningen, ten slotte evenwel ook de door het Pruisische kabi net ingediende en binnenkort af tc handelen verordening tot bescherming van do dra gers van den staat, waarhij buitengewoon scherpe straffen mogelijk zijn ter afschrik king van de verspreiders van gruwel- en leugenpropaganda, sluit de reeks van wet telijke veilighiïdsbcpalingcn. Zaak der uit voerende autoriteiten is thans deze veror deningen cn maatregelen toe tc passen in den geest van don wetgever. Dc arbeid der staatspolitie heeft dezo tot voorbeeld voor een autoriteit in liet nieuwe Duitscliland verheven. Niemand kan bewe ren. dat hier bureaucratische methoden worden toegepast Integendeel: In zeer nauwe samenwerking niet de dragers van den staat on liet volk zelf worden hier de grootscbe Verordeningen der regeeing met succes in «praktijk gebracht. Aldus gelukt het, aldus de V.B., dagelijks de Marxisti sche broeinesten op lo ruimen. Dc groot e razzia's, welke overal worden uitgevoerd cn welke steeds verrassend werken, hebben geleid tot de opsporing van Marxistische w apendepots, welke een overzichtelijk beeld vormen van dc wapening van den vijand van den staat. Hier moet met nadruk wor den gewezen op de waakzaamheid van S.A. cn S.S., welke steeds optreedt om de arse nalen voor den burgeroorlog op to ruimen. Niet dc twijfelachtige waardeering der in ternationale door anli-Duitsche belangen groepen omgekochte „wercldmeening" is toonaangevend voor de nieuwe Duitsche po litieke politie, maar enkel cn alleen beslist liet succes over het doel en dc waarde der gekozen maatregelen liet komt er op aan don vijand van den staat nimmer uit het oog tc verliezen. Daar de belangen der geheele natie on het spel staan, moet snel cn scherp worden tocgctast. Keulen, 39 A u g. (V.D Vanmorgen zijn te Keulen—Hochcnhnus 70 woningen van staatsvijandige personen doorzocht Wapens en communistisch propagandamateriaal zijn in beslag genomen, terwijl 20 mannen cn 3 vrouwen zijn gearresteerd. Essen. 29 Aug. (V.D.) De politic hccfl in meer dan 33 plaatsen huiszoekingen ge daan naar communistisch materiaal. Tal 'rijke personen zijn gearresteerd. DE MILITAIRE ORGANISATIE VAN OOSTENRIJK Van half-officieele Oostenrijksdie zijde wordt over dc reorganisatie van liet Oosten- rij Rische leger geschreven, dat hier geen sprake is van invoering van den algemeè nen dienstplicht of een systeem van militie. Veeleer zal naast het bondslegcr een lichaam voor militaire hulp worden samen gesteld. De leden dezer organisatie zullen uit vrij willigers worden samengesteld; zij zullen militair worden afgericht cn aan militaire voorschriften worden onderworpen. Hun diensttijd zal 6, mogelijk slechts vijf maan den duren. Dit corps zal tezamen met liet bondslegcr 30.000 man tellen, d.i. het in dc verdragen vastgestelde maximum Parijs, 20 Aug. (V.D.) Dc Petit Parisien bestrijdt een uitlating van den Oostcnrijk- schen minister van defensie, dat de onder teckenaars van het vcTÜrag van St. Ger main zich accoord zouden hebben verklaard met di? instelling van een Oostenrijkschc bondsmilitie. Het blad heeft den indruk, dat op het oogenblik nog geen formeele over eenstemming is bereikt. Volgens bet blad kan liet cr trouwens alleen maar om gaan, het verschil tusschen de werkelijk toegestane sterkte en de in derdaad aanwezige sterkte der Oostonrijk- sehe strijdkrachten door de instelling van een uitzondcringsgewijs en tijdelijk in stand te houden legermacht van 8 A 10 000 man aan te vullen, en is het niet de bedoeling elk half jaar een nieuwe lichtinsr van 8 a 10.000 man op te roepee Kwartel J IJsvog. Oehoe 248 Amsterdam 30—8 24—8 Boedapest Athene Mersamatruh 298 25—8 Cairo Rutbawells Gaza 28-8 26—S Bagdad Boeshir 27—8 27—8 Djask 26—8 Karachi 28—8 Jodpocr Allahabad 25—8 29—8 Calcutta Akyab 24—8 Rangoon 30—8 Bangkok Alor Star Singapore 30—8 23—8 Medan i 23—8 Batavia 30—8 Vertrek vliegtuig van hïi eerstvolger.de post- van Amsterdam 31 Augustus. Drie dooden en een aantal gewonden op een Noorsch oorlogsschip Oslo, 30 Augustus. (V.D.) Bij schiet oefeningen van een Noorsch pantserschip is gisteren een ernstig ongeluk gebeurd. Bij het schieten met 12 c.M. geschut ex plodeerde een 12 c.M. kanon aan stuur boord. zoodat het sluitstuk van het kanon vloog cn do lading naar achteren explo deerde. Een luitenant lste klasse en twee matrozen werden bijna op slag gedood, ter wijl drie mannen ernstig en zes licht wer den gewond. De oorzaak van het ongeluk slaat nog niet vast De oefeningen werden terstond afgebroken en met de vlag half stok zette het pantserschip koers naar Lar- vikna om do dooden on de zwaar gewonden aan land te brengen. Een cadet heeft beide oogen verloren, terwijl een kannonier den rechter arm ge amputeerd moest worden. Allo gewonden liepen tevens brandwonden op. Aan dek heeft de ontlading naar achteren alles schoongeveegd wat in den weg lag. Dit is het ernstigste ongeluk, dat zich in de ge schiedenis der Noorsclie marine heeft voor gedaan. Vrijdag 1 September. II ilvcrsum: 8.00 V.A.R.A. Grnmofoonplotcn 10.00 V.PR.O. Morgenwijding 10.15 V.A.R.A. Declamatie A. Bouw meester. 10.30 Wladimir Pique Trio. 11.00 Vervolg declamatie. 12.00 Tijdsein A.V.R.O.-klok. 12.01 —12.30 Gramofoonmuziek. 12,302.15 Lunchconcert door liet Trio Jetty Cantor. Tusschenspel van Gramo foonmuziek. Trio. 2.132.40 Gramofoonmuziek. 2.40—3.09 Modepraatjc door mevr. Ma de Leeuw Van Rees. 3.00—4.00 (3.15 Precisie-tijdsein.; Gramo foonmuziek. 4,00 V.A.R.A. Zondervcrzprging. 4.15 Concert door M. Polak (viool) cn R- Schoute (piano). 4.50 Voor de kinderen. 5.30 De Notenkrakers o.l.v. D. Wins. 6.30 Gevar. programma m.m.v. M Be versluis (declamatie). Janny van Oogen (declamatie), F. de Nobel (piano) cn II. v. Oss (zang) en Gramofoonplaten. 8.00 V.P.R.O. Causerie ds. Mulder. 8.30—±10.15 Aansluiting met het Kur- liaus te Scheveningen. Concert door het Re sidentie-orkest o.l.v. Carl Schuricht. 9.00 V.P.R.O. Causerie dr H. J. Fischer. 10.00 VP.R.O. Vrijz. Godsd. Persbureau en Vaz Dias. 10.15 Declamatie J. Sternbeim. 10.45 Gramofoonplaten. 11.00 V.A.R.A. Gramofoonplaten. Huizen: 8.00 N.C.R.V, Schriftlezing en meditatie. 8.139.30 Gramofoonplaten. 10.30 Morgendienst o.l.v. ds. L. J. S. Crou- saz. 11.00 Orgelbespeling Louise Laucnroih. 12.15 Gramofoonplaten. 12.30 Concert door Ina Mulder—Belser (alt), J. H. E. Wittpen (fluit) en W. Doorl- mon* (piano). 2.00 Zendcrverzorging 2.30 Cbr. Lectuur. 3.00 Gramofoonplaten. 3.30 Concert door Ensemble v. d. Horst. 4.30 Voor amateur-fotografep 5.00 Vervolg orkestconccrL. 6.00 Gramofoonplaten. T 7.15 Ned. Cbr. Persbureau 7.30 Literaire causerie. 8.00 Concert door de Kon. Mil. Kapel o.l.v. C. L. Walther Boer. 9.00 Causerie. 9.30 Vervolg concert. 10.15 Vaz Dias. 10.30 Gramofoonplalcfc

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 9