korte jasjes in peau de
L. J. LUYCX ZOON
DÉ EEMLANDEU
Buitenland
Buiteolamicllscti
Overzicht
Belangrijkste
Nieuws
TAXI
Dinsdag 5 September 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 57
PROF. EINSTEIN EN HET
BRUINB0EK
KRUITMAGAZIJN
ONTPLOFT
AUTO-INZITTENDEN DOOR
TREIN GEDOOD
HENDERSON GEKOZEN
POLITIEKE REDE VAN
B0NC0UR
DE STORM OP CUBA
GEORGES LEYGUES
OVERLEDEN
Weerbericht
Licht
8 uur 8
min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
1093 of 1830
Garage Nic. Bovée, Kamp 41
AMERSFOORT5CH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS J*f 3 v^oi Amersfoort 2.10, per maand 1 0.75, per
Week (met gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/*
Binnenland franco per post per 3 monaden f 3.*, Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
PRI R nFR AflVFRTFNTIFN v»° l—regels 1.05 met inbegrip van een bewijsnumm«ö
UC" MUyCniLI1MLt1 elke rege, mw f0>25. Llefdadighelda-advertentiën VOOf ÓM
helft van den prijs. Kleine Advertentiën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regel#
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Hij weet zelfs nu nog niet
wat er in staat
Brussel, 4 Sept. (V.D.) Prof. Einslcin
Iteeft de volgende verklaring afgelegd:
„In een aantal bladen wordt bet zoo juist
verschenen „Braunbuch" mijn „werk" ge
noemd, althans er wordt aangegeven, dat
ik de president ben van bet comité, dat dit
boek uitgeeft. In verband hiermede consta
teer ik: eenige maanden geleden heb ik
het eere-presidentschap van dit comité aan
vaard, omdat ik mij, geheel natuurlijk, van
zijn zuiver charitatieve taak bet betreft
de ondersteuning van Duitsche emigranten
ronder onderscheid van confessie in de
landen van hun ballingschap niet wil
de onttrekken. Ik geloofde niet hiermede
een politieke taak te dienen.
Het thans verschenen Bruinboek heb ik
vóór dat dit is verschenen, noch in zijn
geheel, noch gedeeltelijk of een uittreksel
in manuscript, in handen gehad. Ik ben er
ook niet van in kennis gesteld, dat een
dergelijke politieke publicatie zal plaats
vinden. I.. ben ook thans nog niet eens in
staat mijn oordeel er over te geven, om
dat ik op bet oogenblik zeer sterk in be
slag word genomen door wetenschappelijke
■werkzaamheden en daarom nog geen tijd
heb gevonden, het door Ie lezen."
ZEPPELIN NAAR ZUID-AMERIKA
VERTROKKEN.
Friedrichshafen, 2 Sept. (V.D.) Na
boven Neurenberg te hebben gevlogen, in
erban d met den rijkspartijdag der
N.S.D.A.P. is de Graf Zeppelin te 21.10 on
der bevel van kapitein Lchmann gestart
oor zijn zesden tocht naar Zuid-Amcrika
ven dit jaar.
NIEUWE ANTI-JAPANSCHE ACTIE
DER CKINEEZEN?
Tokio, 4 Sept. (V.D.) De vrees, dat in
China de anti-Japansche beweging zal wor
den hervat en wel met vernieuwde hevig
heid, werd Zondag uitgesproken door den
woordvoerder van den minister van oorlog,
marine en buitenlandsche zaken in ver
band met de aankomst tc Sjanghai van
Sccng, den Chinccsrhon minister van fi
nanciën. dis een reis heeft gemaakt naar
Washington en Europa. Soeng werd d.oor
den v. Ivoorder van het ministerie van
buitenlandsche zaken verantwoordelijk ge
steld voor de anti-Japansche agitatie van
verleden jaar.
Volgens berichten van .Tapansclie agen
ten, die de activiteit van Soeng hebben ga
de geslagen, is er reden te gelooven, dat
hij, nu hij in China is teruggekeerd, een
actieve anti-Japansche agitatie zal ontke
tenen.
Gebouwen ingestortbegin van
brand; heuvel wegge
slagen
Naar Vaz Dias meldt is te Phoenixhall,
in de buurt van Dublin, een kruitmagazijn
ontploft, waarbij één man zwaar werd ge
wond. Gebouwen van het fort, waarin het
magazijn lag, zijn over een breedte van
zestig meter ingestort. In de naaste omge
ving veroorzaakte dp ontploffing groote on
rust. Daar kwam nog bij, dat hoogstaand
gras in brand geraakte en verdere uitbrei
ding te vreezen w as. Door spoedig optreden
x'an brandweer en politie is gevaar voer
Uitbreiding echter voorkomen.
Het fort lag binnen een reeks van heu
velen; door de kracht der ontploffing is
één der heuvels volkomen weggeslagen.
Parijs, 3 Sept. Bij Dijon is een auto
met acht inzittenden door een trein gogrej
pen. Alle acht pereonen werden gedood
Nader wordt gemeld:
Een particuliere auto, waarin waren ge
zeten de eigenaar van den wagen, zijn
vrouw bun vier kinderen en een 12-jarig
meisje, was tot voor de gesloten spoorboo
men gereden, toon de baanwachter op ver
zoek van den eigenaar van den wagen de
boomen nog eens opende om hem gelegen
heid te geven te passecron. Op hetzelfde
cogcnblik naderde in volle vaart de snel
trein ParijsMarseille, en sleepte de auto
mee tot in het station en drukte haar daar
vast tusschen de locomotief en den rand
van bef perron. Alle inzittenden van de
auto waren op slag dood.
Bij de tusschentijdsche verkiezing voor
het Lagerhuis' in het district Clay Cross is
de Labourcandidaat Henderson gekozm. Hij
verkreeg 21.931 stemmen, tegenover den na-
tionalen candidaat Moors *-6293 en den com
munist Pollitt 3i3i stemmen.
Pleidooi voor een onafhankelijk
Oostenrijk
Parijs, 3 Sept. (V.D.) De Fransche mi
nister van buitenlandsche zaken heeft be
den in Trcbeurden in Bretagne een poli
tieke redevoering gehouden tor gelegenheid
van de inwijding van een gedenkteeken ter
eero van Briand. Paul Boncour wees er
o.m. op, dat de reis yan den minister-pre
sident naar de Oostelijke provinciën ter
bezichtiging van de verdedigingswerken
het juiste antwoord was op zekere hande
lingen die, om hot zacht uit 1c drukken,
dc atmosfeer van den vrede verstoorden
welke noodzakelijk is voor de wederoprich
ting van Europa. Aan het slot Nan zijn
EONCOUIÏ.
redevoering losrde Boncour don nadruk op
de noodzakelijkheid van enn onafhankelijk
Oostenrijk on van vrije economische over
eenkomsten tusschen de Balkanstaten en de
midden-Europeesche landen. Een reorgani
satie van centraal-Europa is echter alleen
mogelijk met hulp van Italië. Wanneer de
pogingen van Tardieu tot het schoppen van
oen Donaufederatie mislukt zijn door Zc
kere omstandigheden, kon spreker thans
in zijn kwaliteit van minister van buiten
landsche zaken met eenige discretie ver
klaren, dat de laatste onderhandelingen in
deze richting de verwachtingen van Frank
rijk schijnen te zullen verwezenlijken.
DE JAPANSCHE HANDELSBALANS.
To k i o, 4 Sept. (V.D.). Volgen6 de door het
ministerie van financiën gepubliceerde cij
fers wa6 de waarde van den buitenland-
6chen handel over Augustus 31 i.839.000 yen.
een vermeerdering van 101.791.000 yen in
vergelijking met Augustus 1932. Het uitvoer-
overschot bedroeg 52.663.000 yen. Dc waards
van den uitvoer bedroeg over de periode van
Januari tot Augustus 116.127.000 yen minder
dan die van den invoer. Voor dezelfde pe
riode van 1932 bedroeg dat overschot van
den invoer 160.816.000 yen.
HENDERSON.
Londen, 4 Sept. (V.D.), Volgens den po-
litieken correspondent van de „News Chro
niclo" komt door de verkiezing van Hender
son als Lagerbui6-afgevaardigde voor Clay
Cross niet de kwestie aan de orde of bij
Lansbury zal opvolgen als leider van do
parlementaire Labour Partij. Voor do eer
ste vier of vijf maanden zal Henderson al
zijn werkkracht moeten besteden ter ver
zekering van internationale overeenstem
ming over ontwapening.
Henderson gelooft, dat do ontwapenings
conventie vóór Kerstmis door 61 naties,
welke ter Ontwapeningsconferentie zijn ver
tegenwoordigd, zal worden geteekend.
Het volgens jaar zal Henderson behalve
zijn normale parlementaire werkzaamheden
ook zijn aandacht moeten besteden aan !c
verbetering van de politieke organisatie der
Labour partij.
liet aantal dooden tot
honderd gestegen
New-York, 4 Sept. (V.D.) Het aantal
dooden bij den storm op Cuba is gestegen
tot 100. liet aantal gewonden tot ongeveer
800. Daarmede is de lijst van slachtoffers
nog altijd niet volledig, daar uit een aantal
districten nog geen nauwkeurige bijzonder
heden zijn binnen gekomen doordat de ver
bindingen verbroken zijn. Naar schatting
echter zijn 100.000 gezinnen dakloos.
Georges Leygues, de Fransche minister
van marine, is Zaterdagmiddag vrij onver
wacht in zijn woning te Su Cloud in den
oud?rdom van 76 jaar overleden. Hij was
sedert eenige dagen ongesteld, doch had
zijn omgeving verboden hierover eenige me-
dedeelingen te doen. De vorige week werkte
hij nog geregeld op het ministerie en Don
derdag nog onderteekende hij in zijn wo
ning talrijke documenten, die zijn kabinet
chef hem gebracht had. Zaterdagochtend
stelde de behandelende geneesheer nog
vast, dat de toastand onveranderd was.
Echter trad 's middags dc dood onverwacht
in. Op wensch van "den overledene zal hij
niet le Parijs, doch in zijn geboorteplaats
Villeneuve sur Lot worden begraven.
Georges Leygues had een rijk parlemen
tair leven achtér zich. In 1885 is hij afge
vaardigde geworden en trad in 1891 voor
het eerst als minister, en wel van onder
wijs, op in het kabinet-Dupuis. Sedert heMt
hij van verscheidene ministeries deel uit
gemaakt, o.a. van dat van Ribot in 1895,
\an dat van Waldeck Rousseau in 1899. In
1917 werd hij in het kabinet-Clemcnceau
minister van marine. In 1920 is hij opgetre
den als minister-president en minister van
buitenlandsche zaken. Ook van de kabin?t-
ten-Briand en Tardieu heeft Leygues deel
uitgemaakt.
Een nationale begrafenis.
Parijs, 4 Sept. (V.D.) De bijzetting van
wijlen den^ minister van marine, Georges
Leygues, zal WóensdagmoT'gën 'plaafs^-vtYF
den. Dc regeering heeft besloten tot een
nationale begrafenis op staatskosten. Het
stoffelijk overschot zal in den Dome des In
valides worden bijgezet. Alle officieele ge
bouwen zullen halfstok vlaggen. Daladicr
zal persoonlijk spreken.
Reeds thans wordt in politieke kringen
gesproken over de vraag wie de opvolger
van Leygues zal zijn. Boncour gelooft, dat
Daladicr niet zal overgaan tot een reorga
nisatie van het kabinet. Daladicr zal waar
schijnlijk den tegenwoordigen minister rap
koloniën belasten met de waarneming der
zaken en na het einde van de vacantie van
bet parlement een onderstaatssecretaris
met de definitieve waarneming belasten.
Locarno on het pact-van-vier.
Buitenlandsch-politieke rede
van Paul Boncour.
De Fransche minister van buitenlandsche
raken Paul Boncour heeft, gelijk wij
reeds in bcknopten vorm hebben gemeld,
de onthulling van oen gedenkteeken ter
ocre van zijn voorganger Aristide Briand te
Trébeurden aan de Bretonsche kust. aance-
grepon als een welkome gelegenheid om in
een groote politieke rede eenige opmerkin
gen te maken, die niet alleen in Frankrijk,
maar ook in Duitöchland worden beschouwd
als een antwoord op hetgeen rijkskanselier
Hitler in Neurenberg te berde heeft ge
bracht.
Na eer tc hebben bewezen aan de vre
desdcnkbeelden, die Briand heeft gekoes
terd, legde Boncour vooral den nadruk op
de sterke militaire positie van Frankrijk.
Hij verklaarde hierbij o.m., dat wanneer het
geduld der Franschcn op zwakte berustte,
dc toestand ernstig moest worden geacht,
doch dit is niet het geval: Frankrijk weet,
dat het sterk genoeg is om het hoofd te bie
den aan gewelddadige ondernemingen. Hii
noemde bet bezoek van ministerpresident
Daladicr, die tevens minister van oorlog is,
aan het Oostelijke fortificaticgcbicd van
Frankrijk, een bezoek, dat in alle stilte ge
schiedde, het juiste antwoord op bepaalde
gebeurtenissen, waarvaa men minstens kan
zeggen, dat zij de vredesatmosfeer, die
voor den wederopbouw van Europa zoo
dringend noodig is, ernstig verstoren.
Boncour herinnerde eraan, dat Briand
steeds is opgekomen voor de onaantast
baarheid der Fransche defensieve macht
en te Genève onophoudelijk heeft laten uit
komen, dat ontwapening en veiligheid twee
niet te scheiden begrippen zijn. Zoowel tij
dens als na den oorlog heeft hij blijken
gegeven van zijn ruimen blik. Boncour
meende dan ook. dat Frankrijk het recht
e.n den plicht heeft geen enkel der begin
selen, die Briand's vredespolitiek kenmer
ken, haar waarborgen en haar voorwaarden
zijn, te laten aantasten. De politiek van het
Volkenbondshandvest, zoo betoogde Bon-
cour verder, eischt dat dit pact niet ge
schonden wordt; de politiek van den Vol
kenbond eischt, dat de Volkenbond zijn
taak vervult; de ontwapeningspolitiek
eischt, dat niemand zich bewapen» on, in
dien iemand desniettegenstaande een po
ging in die richting zou willen doen, dat
diegenen zich aan de zijdo van Frankrijk
bevinden, waarmee Frankrijk ter wille van
het vredeswerk heeft afgezien van enkele
der veiligheden, die de verdragen Frankrijk
boden.
Boncour vestigde er tevens de aandacht
op, dat men aan Briand, den zoogenaamden
illusionist, op internationaal gebied dc
eenige positieve veiligheid, die men sinds
den oorlog had verworven, had tc danken:
Locarno. De toepassing van de beginselen,
vervat in het protocol van 1924, op een
der in historisch, geografisch en politiek
opizclit meest bedreigde punten van
Europa, noemde de Fransche minister van
buitenlandsche zaken datgene, waar Frank
rijk het meeste belang "bij heeft. Niemanl
aldus Boncour, kan wat Briand's levens
werk betreft, uitwisschen, dat hij voor
Frankrijk bereikte, wat de vredesverdragen
niet in staat waren te geven, de garantie
der twee groote Westorsche buurstaten
voor den geneutrali6eerden linker Rijn
oever, die het antwoord vormt op de ncu-
cralisccring van België, welke in 191 i he;
deelnemen van Engeland aan den oorlog
bepaalde en wel aan dc zijde der Fran
schcn
Hoe duidelijker zich bepaalde gevaren
sfteckcnen, die ons onze koelbloedigheid
niet doen verliezen, maar die ons aanspo-
BUITENLAND.
Politieke rede van Boncour.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Is „Straperlo" hazardspel? De politie legt
in bet Kurhaus te Sctaeveningen beslag.
(Tweede Blad, pag. 1).
Weer een drama te Oss.
(Tweede Blad, pag. 1).
De regeering zegt het douancbe9tand op.
(Tweede Blad, pag. 1).
De politieke toestand in Indië.
(Tweedo Blad, pag. 1).
Jhr. van Ingen te Woerden vermoord.
(Tweede Blad, pag. 2.)
Medegedeeld door bet K. N. M. I. te De
Bilt.
Hoogste barometerstand 773.3 te Andönes.
Laagste barometerstand 753.3 to Vestma-
nor.
Verwachting: Zwakke tot matigen Ooste
lijken tot Zuidelijken wind, helder tot licht
bewolkt, droog weer, weinig verandering in
temperatuur.
Een groot gebied van hooge drukking
strekt zich uit van Noord-Scandinavie tot
Zuid-Duitschland en neemt nog toe. Een
vrij ondiepe depressie op den Oceaan trekt
naar IJsland en houdt den druk laag in de
Golf van Biscaye, zoodat het Westelijk
waarnemingsgebied Oostelijke winden heeft,
het Oostelijk Nordelijkc winden. In Duitsch-
land en het Oosten van ons land was de
ochtend koel, maar zullen de krachtige
zonnestralen hooge middagtemperatuur
brengen. In Zuid-Frankrijk blijft de hitte
aanhouden. Gisteren viel nog regen in
Noorwegen en Oost-Du itschland, maar
heden zal de regen tot IJsland beperkt blij
ven, behoudens kans op onweer in Zuid-
West-Frankrijk. Voor de volgendo dagen
kan nog op voqrtdurend fraai weer gere
kend worden.
ren waakzaam te zijn, des tc meer moet
men zoo verklaarde Boncour nog
Briand dankbaar zijn, omdat zijn diploma
tie actie einde 1925 de onderteekening der
overeenkomst van Locarno door Engeland
Italië tengevolge heeft gehad. Paul
Boncour citeerde de zinsnede uit het pact
van Locarno, waarin de woderzijdsche hulp
verleening ingeval van schending van
tikel 2 van het pact of van artikelen 42 en
43 van 't verdrag van Versailles wordt ge
preciseerd.
Het volgende deel der redevoering hield
zich bezig met het pact van vier. dat Bon
cour de voortzetting der Locarno-verdra
gen noemde. Frankrijk beschouwt volgens
hem het pact van vier als een voorberei
ding. als het middel tot overeenstemming
tusschen de vier groote buurstaten, de
permanente leden van den Volkenbonds
raad. die in doze dubbele hoedanigheid
aan den cenen kant met elkander een re
geling moeten treffen ten aanzien van de
voornaamste gemeenschappelijke belangen,
aan den andoren kant door onderling over
leg de middelen moeten verschaffen om in
den Volkenbondsraad en in de plenaire
vergadering het doel to bereiken. De hoofd
zaak is volgens Boncour. dat de. laatste be
slissingen te Genève vallen, dat Genève
zoodoende de contróle der openbare mee
ningen uitoefent en dat een „internationaal
geweten" tot uiting komt.
Ook ten aanzien van de Oostenrijksche
onafhankelijkhci-i heeft Briand een positief
standpunt ingenomen. Hij heeft do onder
handelingen geleid, die uitliepen op 't
Haagsche proces inzake de Duitsch-Oosten-
rijksche tolunie. De staten van het tegen
woordige Midden-Europa, die op het zelf
beschikkingsrecht der nationaliteiten ge
grondvest zijn zpo besloot Boncour zijn
uiteenzettingen hebben voor hun leven
en ontwikkeling vrije economische ententes
noodig, die noch door politieke concurren
tie, noch door territoriale eischen mogen
worden verstoord.
RIJDT VEILIG!
Wie vraag/ de straat voor zich
alleen
Hoe of hij er passeert,
Neemt iets wat d' andren
toebehoort
Verkeert dus glad verkeerd!
#-***■ BELT y EVEN
LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 180
Onze afdeeling STOFFEN Is uitge
groeid tot een speciale
STOFFENZAAK
die weldra gereed zal zijn.
TORNADO BOVEN FLORIDA.
Jacksonville, 4 Sept. (V.D.) De kus
ten van Florida zijn door een verwoesten
den tornado geteisterd. Daar alle verbin
dingen zijn verbroken, is de schade voor-
loopig nog niet te schatten.
RUSSISCHE STRATOSFEERVLUCHT.
Moskou, 4 Sept. (V.D.) Op 6 September
a.s. zal een Russische stratosfeertocht plaats
vinden, waarbij men, naar men zich voor
stelt, een hoogte van 20.000 meter zal be
reiken. Einde September zal cm tweede
opstijging geschieden. Men zal van do
meest moderne instrumenten gebruik ma
ken.
ARNHEMSCHE WEG 26
