Een jong Hollander
ARTIFORT
FAUTEUILS
Firma J.W.van ACHTERBERGH
MEUBILEERING WESTSIKGEl 10 13
over
Greta Garbo
Nieuwe Uitgaven
LETTERKUNDIGE KRONIEK
«mini—
10 JAAR
GARANTIE
ALLEENVERKOOP
FILMRUBRIEK
Na eenige jaren „onzichtbaar' te
zijn geweestvervult Pola
Negri thans de hoofd
rol in de film „A wo
man commands"
Dc jongo Hollandsche acteur Roland
Varno, die in dc Greta Garbo film „As you
desire me" .(het raadsel van het verleden)
een belangrijke rol vervult, is al enkele
jaren in Hollywood, waar hij kleinere rol
len in dc Duitsche versies van Metro Gold
wyn Mayer films speelde en onderwijl
zich oefende in de juiste uitspraak van het
Amerikaansch-Engelsch. Hoogstwaarschijn-
lijk is het feit, dat hij met een charmante
Amcrikaansche getrouwd is, van zeer veel
invloed geweest op zijn Engelsche lessen.
Greta Garbo, geteekend door Roland Varno.
Varno was zoo vriendelijk een intervie
wer te vertellen over zijn indrukken gedu
rende de opnamen voor de film „Het raad
sel van het verleden": „Sinds ik mijn too-
neclloopbaan in bet goede oude Utrecht
begon, droomde ik van een mogelijkheid,
waaraan ik ook later nog vasthield, toen
ik in Duitsciiland speelde met Lilian Har
vey, Mariene Dietrich en Emil Jannings,
de mogelijkheid, om eens in een film te
mogen samenspelen root de groote Zwecd-
sche actrice Greta Garbo.
„Geruimen lijd na mijn aankomst in Hol
lywood, waar ik een contract afgesloten
had met Metro Goldwyn Mayer, riep Paul
Bern, die zich een zeer goed vriend voor
mij toonde, mij op zijn kantoor."
De jonge Hollander zweeg een moment
als een stille hulde aan de nagedachtenis
van een van de vriendelijkste menschen,
die Hollywood gekend heeft.
„Over de gloeiend-heete straten van Hol
lywood haastte ik mij naar do studio's.
Iets in mijn hart zeide mij, dat thans mijn
droom werkelijkheid zou worden en op
het kantoor kreeg ik een manuscript, de
rol van Albert, de student in het raadsel
van hel verleden.
Ik zou samenspelen met Greta Garbo.
Natuurlijk was ik zenuwachtig. De myste
rieuze persoonlijkheid van Garbo en de
vreemde atmosfeer, die haar omringt wa
ren voortdurend in mijn gedachten.
Op den dag dat begonnen werd mot de
opnamen voor de eerste scènes, steldo de
regisseur George Fitzmuurice mij aan en
kele andere mcdespelenden voor, maar ik
merkte het nauwelijks, mijn gedachten wa
ren ergens anders Zou Greta Garbo
inderdaad de Dusc van onzen tijd zijn?
Is zij werkelijk zoo aantrekkelijk als haar
films haar voorstellen? Is zij zoo ge
heimzinnig als ik het mij voorstelde?
Er kwam een oogenblik van spanning;
toen, voorafgegaan door haar kamenier,
haar kapper en haar chauffeur, kwam
Greta Garbo en de regisseur steldo mij
voor. Met haar vreemd-diepe stem zeide
zij de gebruikelijke beleefdheden en met
een werd met de opnamen begonnen.
Gedurende de twee weken, dat wij aan
onze gemeenschappelijke scènes werkten,
veelde ik mij niet verlegen of zenuwach-
tig. Zij hielp mij voelen, dat wij beiden
samenspeelden, beiden samen werkten aan
een werk tot ontspanning van de were'd.
Ir de tusschenpoozen, terwijl veranderingen
in de studio werden aangebracht, was er
een kans om samen te praten. Wij spra
ken over Berlijn en Europa, meestal in het
Duitsch, waarin zij zich het liefst uitdrukt.
Hoewel wij heel goed samen konden op
schieten, sprak zij nooit over haarzelf of
over haar ideeën en plannen." Roland
Varno glimlacht.
Het is een eigenaardige gewaarwording
een kort moment te leven in een andere
wereld met de schoonste vrouw, die je oit
ontmoet hebt. Volgens mij is Greta Garbo
in werkelijkheid veel mooier dan haar
f-lmbeeld. Zij gebruikt heel weinig
schmink en daardoor komt haar gelaat bo
ter uit. In haar prachtige grljs-groeno oo-
gen is een betooverende uitdrukking en
haar wenkbrauwen alleen kunnen een we
reld van govoolens uitdrukken!"
Do interviewer, die dien dag de Zweed
sche actrice ontmoet had in een restau
rant, waar zij haar lunch gebruikte, moet
dit volkomen beamen.
„Greta Garbo is zeer punctueel" vervolg
de de jonge acteur. „lederen ochtend pre
cies om tien uur komt zij in de studio's en
daar zij zooveel mogelijk aileen wil zijn,
wordt-vlak bij de plaats der opnamen ten
kleedkamer voor haar ingericht, waarin
zij na iedere scène verdwijnt. Zij heeft niet
graag dat de menschen naar haar kijken
en ik geloof, dat zij verlegen is en daarom
alleen wil zijn.
Gedurende de opnamen van enkele scè
nes in een café, waarvoor ongeveer twee
honderd figuranten noodig waren, moesten
steeds allen, die niet direct voor de camera
noodig waren de studio verlaten.
Het is eigenaardig de verandering in
haar op te merken op het moment, dat zij
met haar spel begint. Zij heeft een eigen
aardige macht over zichzelf, die haar in
staat stelt in enkele seconden haar eigen
persoonlijkheid af te leggen en zich in (e
leven in hel karakter dat zij moet uilbcel
den Ik heb gehoord, dat zij aan slapeloos
heid lijdt, maar als de regisseur haar roept
is zij steeds vol energie in haar rol. Dan
is het of een straal zonlicht door de wolken
breekt. Zij is geheel veranderd en steeds
kon ik de invloed van die wilskracht aan
voelen. De scènes met haar vormden de
grootste gebeurtenis van mijn leven".
Er klonk een geweldig enthousiasme in
de stem van Roland Varno. Hij is een ras-
artist, die ook als journalist en teekenaar
v»-el capaciteiten toont en daardoor beter
dan vele anderen de fijnere nuances in
zijn omgeving aanvoelt,
„Mijn gevoel zegt mij, dat zij reageert op
de artistieke capaciteiten van anderen, op
een regisseur, die iets bijzonders in een
film kan brengen en daarom geloof ik, dat
haar nieuwe film, welk door Rouben Ma-
moulian geregisseerd zal worden een groot
succes zal zijn, want in hem stelt zij ver
trouwen.
Zij houdt niet van eerbewijzen. Dc men
schen vereeren haar en willen haar per
soonlijk zien en toch zoekt zij de eenzaam
heid en maakt lange wandelingen".
POLA NEGRI SPREEKT
In do filmwereld zijn jaren gelijk aan
tijdvakken, en slechts enkelo van die tijd
vakken zijn voldoende om een acteur, een
Pola Negri als Carmen.
IDYRtlA LOY
WIJ STELLEN U VOOR
actrice volkomen te doen vergeten. Pola
Negri echter behoorde tot de grootstcn, die
men ooit gekend heeft, lot de enkelingen
wier naam men nooit zou kunnen vergeten
Op lö jarigen leeftijd begon zij haar
tooneel-carrière to Warschau, zij danste
in het Keizerlijk Russisch ballet in St. Po
tersburg, en werd daarna een uitnemend
Violiste. Op een tournee eindelijk door
Duitsciiland werd zij voor het eerst ver
zocht in een film op te treden. Haar de
buut was normaal, dogb spoedig volgden
do eerste successen en;slechts korten tijd
was er nadien noodig om baar een wereld
naam te bezorgen. Haar films „Passion",
„Du Barry" en „Gipsy Blood" werden on
gekende triomfen; daarna speelde zij in
Amerika in „Bella Donna", „Forbidden
Paradise", „Barbed Wire',', „East of Suez"
en „Hotel Imperial", weikc films haar tot
een der meest beroemde: sterren maakten.
In Mei 1922 huwde zij met Prins Serge
Midvani, in 1927 zou ze gaan trouwen met
Rudolph Valentino, die echter een jaar te
voren stierf. Toen dc geluidsfilm haar in
trede deed, zag men haar niet meer op het
witte doek verschijnen; liet waren slechts
enkele jaren waarin cr geen film ver
scheen, welko haar schitterende talonten
te genieten gaf, maar hoewel baar naam
niet kón vergeten worden, geraakte haar
persoon in het razend ontwikkelingstempo
van „stomme" films over experimenten
naar steeds volmaakter „sprekendo" films
toch op den achtergrond.
Plotseling verschijnt een film onder re
gie van Paul L. Stein „Dc vrouw Beveelt"
■,A woman commands)* cn Pola Negri
staat opnieuw in bet brandpunt der be
langstelling. Met spanning werd uitgozien
naar de vertooning dezer nieuwe film, ook
in Nederland: Pola Negri zou spreken, zou
zingen, maar: „hoe?", en zou zij zich te
vens als actrice met wereldrcputatic hand
haven?
Dc première en verdere vertooningon zijn
een volkomen succes geweest, cn zij gaven
tevens het antwoord op de gestelde vra
gen: Pola Negri heeft zich opnieuw doen
kennen als een der beste film-actrices.
Haar spel is zelfs meer evenwichtig, meer
beheerscht en doordacht geworden. Op
nieuw weet zij te boeien, weet zij dc aan
dacht onverbroken vast te houden door
haar volmaakte actie en mimiek. Zij
spreekt in deze film. en haar geluid is 'n
attractie te meer; het is een aangename,
eenigszins lage stem, waar men gaarne
naar luistert, die welluidend is en nimmer
schel wordt.
Zij zingt ook: „Paradise", een song met
een zwoel, traag rythme.
Pola Negri zingt als was zo nooit an
ders dan zangeres geweest, doch tegelijk
beheerscht zij do situatie volkomen, zij
zingt cn haar zang wordt spel, wordt leven
is werkelijkheid. Het bijzondere bij Pola
Negri, ook in deze film, is, dat men slechts
dc persoon ziet, die zij voorstelt, doch
daarin juist ligt de volkomenheid van
haar kunst, haar eigen persoonlijkneid
verdwijnt en men realiseert zich eerst la
ter, dat men Pola Negri hoorde zingen en
spreken cn zag spelen.
Deze eerste „sprekende" film van Pola
Negri is overigens grootsch geënsceneerd,
"li Roland Young en Basil Rathbvme zijn
voortreffelijke tegenspelers; nochtans blijft
Pola Negri in elk opzicht de meest opmer
kelijke figuur, en het is om haar weder-
verschijnen dan ook vooral, dat dit film
werk een zeer bijzondere belangstelling
verdient.
Myrna Loy.
Zij beeft de gratie van een zwaan
de gang van een gazelle kijkt noch
rechts noch links schijnt zich altijd te
concentreeren op een bopaald doel
heeft een zeer bijzonder gevoel voor hu
mor is echter meestal zeer ernstig
'acht nooit hardop heeft oostersche
oogen deze zijn grijs, maar haar ros
sige haar doet ze groen schijnen en ze
heeft zomersproeten! ze komt uit Mon-
lana hier heette ze Myrna Williams
haar vader had een ranch Myrna had
geen interesse voor het landelijk leven
ze wilde beeldhouwster worden Valen
lino en zijn vrouw bemerkten haar aan
Ipg en stelden haar in de gelegenheid een
rolletje te spelen sinds dien trad zij
:n een groot aantal films op en kreeg steeds
betere rollen zo heeft genoeg van het
uitbeelden van Chineesche meisjes
speelde onlangs zoo'n rol met Boris Kar-
loff in het masker van Fu Manchu
speelde de rol van een Engelsche tocriste
met Ramon Navarro in een nacht in Caïro
verzamelt schilderijen en beeldhouwwerk
zwemt, tennist en rijdt paard woont
met haar moeder in Beverly Hills
KORTE BIOGRAFIEËN VAN BEKENDE
STERREN.
Brigitte Helm.
Geboren 17 Mei te Berlijn. Zoodra ze van
öcbool was, werd ze door Fritz Lang voor
de film ontdekt. Ze speelde de hoofdrol in
„Metropolis", die in haar vervaardiging als
do grootste en duurste film geacht wordt,
die tot dan toe gedraaid word. Haar verdere
groote stomme films waren: „Dc leugen van
Nina Petrowna" cn „Alraune", die evenals
do geluidscopic voor Nederland verboden
werd.
Daarop volgden do grooto Ufa geluids
films: „In geheimen dienst", cn „De gravin
van Monte ChristoZij is een der meest
capricieusc vrouwen der filmwereld en door
„Metropolis" internationaal bekend. Dil
jaar staat ze voor nieuwe groote opgaven,
daar ze door de UFA voor verscheidene
films geëngageerd is.
Hans Brausewetter.
Geboren 27 Mei in Malaga (Spanje). Te
gen den wil van zijn familie, die niet min
der dan 8 officieren en 4 geestelijken telt,
werd bij tooneelspeler cn debuteerde in
1921 in het Wiener Volkstheater als „Na-
turbursche". Daarop werd hij door Max
Reinhardt geëngageerd om in Berlijn op te
treden.
Ludwig Berger engageerde hem in 1924
voor een hoofdrol in de Ufafilm „Vroolijke
Vrouwtjes". Van nr af aan was hij een der
eerste acteurs van de stomme film. Hij
trad op in „Ilóhere Töcbter" met Gretc Mos-
hcim. „Der Wetterwart", naar den wereld-
beroemden roman, „Der Kaufmann von
Venedig" enz. Zijn laatste stomme film was
„Mensch, durf to leven", waarmee Ka the
von Nagy haar filmcarrière begon. Günther
Sfcapcnhoret engageerde hem voor de ge
luidsfilm en zijn successen waren: „Het stu
dentenlied van Heidelberg", „De man zon
der naam", cn „Voorloopige hechtenis". Hij
is bovendien een bekende cn succesvolle
tennisspeler.
De vcorgencmen korting op
de Indische Pensioenen.
De Algeraeene Militaire Pensiocnbond
komt in zijn brochure „Do voorgenomen
korting op de Indische Pensioenen" namens
duizenden oud-militairen van het Nedèr-
landsch-Indische Leger en van de Neder-
landsche Zee- en Landmacht op tegen deze
korting in het algemeen en tegen dio op
de pensioenen der oud-gepensionneerde
militairen van het N.I.-Leger in het bijzon
der en doet een ernstig beroep op Regeering
Kamers, Volksraad cn het Nederlandschc
Volk. opdat géén uitvoering zal worden ge
geven aan zóó vérstrekkende en harde
maatregelen.
Er wordt in deze brochure op gewezen,
dat van de stijging van den Indischen Pen
sioenlast over het tijdvak 1920—1930 nog
geen tiende gedeelte ten goede is gekomen
aan de militairen van voor 1920. de man
nen, die in vroeger jaren dc.kastanjes uit
het Atjeh-vuur hebben gebaald en de
grondleggers waren van het Nederlandscb
Gezag.
Met klem wordt er bij de Regocring op
aangedrongen om Jan Fuselier dit leed cn
die ellende op zijn ouden dag niet aan te
doen.
Henri Borel j en Herman Poort f.
De dood heeft, de laatste jaren, zonder
erbarmen zijn verwoestend werk verricht
ln de rijen der literatuur. Het schijnt
soms als wordt heel een ouder geslacht weg
gemaaid, het schijnt als wordt aan hen, die
eenigs jaren geleden nog tot „de jongeren"
werden gerekend, thans de eerste plaats
gelaten. Maar het komt voor, dat het offer,
dat van de literatuur gevraagd wordt, een
tragisch offer is, dat er mannen worden
opgeroepen, die nog in de volle kracht
staan van het leven, en van wie nog zoo-
vos! werd verwacht.
Als zulk een tragisch offer der literatuur,
gevoelen wij het heengaan van onzen vriend
Herman Poort.
Toen de droeve tijding letterkundig Ne
derland bereikte, dat deze g03de en gulle
mensch was gestorven, toen hebben wij
allen allereerst zijn uiterlijke verschijning
ons voor oo^en gesteld, romantische ver
schijning, in vvjlke Kunst en Letteren, ten
tijde der moderne zakelijkheid hun laatste
triumfen vierden Want als Poort verscheen,
dan verscheen de Literatuur, als zijn ronde,
goedhartige kop met de steed* grijzer wor
dende krullebol, waarmee do eeuwige flam
bard e;n eenheid vormde, om de deur keek,
dan zweeg alle commercialisme, daD
hadden wij opeens geen aandacht meer
voor oeconomie en crisis-beschouwingen,
dan kon er alleen nog maar aandacht voor
d» Schoonheid zijn.
Poort, hoewel hij meer proza dan poe
zie heef (geschreven, was een bard, een
'„prince des poètes", maar dan ver-Neder-
landseht en ver-Groningscht, en door den
wilden en milden geest overgoten van dien
Bredero, wiens meesterlijke beschrijver hij
was Poort was niet alleen de onvermoeide
propagandist voor de literatuur, die reisde
van stad naar stad, en haar waarde heeft
opgehouden in een tijd, die neigt van haar
te vervreemden, Poort was misschien de
eenige, wezens-echte lettré, die in ons land
was overgebleven. Poort was een kenner
en keurder van literatuur. Zijn oordeel be
rustte op een omvangrijke literaire eruditie.
Het was die degelijke kennis, gepaard gaan
de met zijn aangeboren zin voor schoonheid,
dio praalde uit zijn kinderlijk-goede per
soonlijkheid, welke hem zoo bij uitstek ge
schikt heeft gemaakt voor de taak, dio zijn
I e vènstaak werft
Poort's levenstaak. Hij is geen hemel
bestormer gjweest, geen verkondiger van
verrassend nieuwe inzichten, geen ontkete-
naar van „bewegingen". Maar hij is
geweest in onze dagen do voortzetter, de
voortreffelijke voortzetter van het edel-
ambacht der literatuur. Hij is voor deze
generatie geweest wat een Van Nouhuys
was voor do vorige, em Jacob Geel wellicht
voor een daaraan voorafgaand geslacht. Hij
had een fijn, een bizonder, een rustig onder
scheidingsvermogen, dat altijd de objectie
vo waarden trachtte te vinden, en nimmer
de lezers, die hij moest voor'ichtten, tot
slachtoffers maakte van persoonlijk gelief-
h eb her met inzichten, waaraan spiritueel^
maar minder bezonken naturen dan Poort
zich schuldig maken.
Wot was het kritorium, waarnaar Poort
onderscheidde? Hij bad één norm: de
schoonheid. Het I'Art pour l'Art principe
der Tachtigers, heeft hij met een manhaf
tige getrouwheid, die den karaktervollen
mensch teckende, in kunst en kritiek ge
handhaafd tceen alle nieuwe denkbeelden
in, die de Nederlandsche kunstfilosofie
kwamen bevolken. Poort is gebleven: een
orthodox minnaar van do Schoonheid, en
het is wellicht do eenvoud van zijn ziel,
dc klare, kinderlijke gesteldheid van zijn
wezen, die een zoo scboone consequentie
mogelijk maakte.
Wij zullen hem missen. In de literatuur
laat hij een plaats ledig, die niet meer te
vervullen is door het eigenaardig karaktor
dat Poort aan haar gaf. In het hart
van zijn vrienden laat hij een liefelijke
herinnering.
Een geheel andere man dan Poort was
Henri Borel. Ook hij was een figuur, met
een zeer persoonlijken aard. Ging Poort
uit van de aesthetische norm. en sloot hij
vlakbij dc onvervalscho Tachtigers aan.
Borel was eerder ethisch gericht. Borel
heeft gevochten tegen do „Schund" in de
literatuur, tegen de levcnsontluistcring. die
hij meende waar te nemen in het natura
lisme Evenals zijn leermeester van Eeden
was hij vaak stekelig cn wat onbereken
baar; rpaar wie hem een lastige oude heer
begon te vinden, wie de neiging gevoeldo
tot ergernis over het al te breidelloos na
jagen van eenmaal gestelde opinies, hij
werd terstond weer met Borel verzoend,
om de altijd sappige, makkelijke, vlotte
manier waarop hij schrijven kon. en waar
mee hij als kunstkritikus van ..Het Vader
land" ten tweeden malo de harten ver
overde van een Haagsch publiek, dat hij
reeds eenmaal door zijn ietWat sentimen-
tecle. maar met onmiskenbare schrijvers
gave gecomponeerde jeugdwerken ..Het
Jongetje" enz. voor zich had gewonnen.
Ook Bore' was een grondig kenner der
literatuur. 11ii zal vooral blijven voortleven
ais de ontdekker en vertolker van die
..Schoonheid en Wijsheid uit China", waar
aan hij zijn beste levensdagen heeft ge
wijd.
