KORTE JASJES IN PEAU DE DÉ EÊMLANDÊQ e ws Medische Hulp L. J. LUYCX ZOON Uw goed op tijd Als van Doorn 't rijdt! Zaterdag 9 September 1933 Uitgave: VALKHQFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 32e Jaargang No. 61 BIJ DEN DCCD VAN IRAKS KONING ESTLANDSCH MINISTER IN OPSPRAAK DUIKBG0TC0MMANDANT K0ENIG OVERLEDEN 7 uur 59 min. BRAND MELDE MEN AAN DE TELEFONISTE TAXI 6 cent per K.M. BELT U EVEN GARAGE NIC. BOVÉE 1 AMERSFOORTSCH DAGBLAD ABONNEMENTSPRIJS 3 ma»nd« «>o. Amtriloor, 2.I0. pc. maand 0.75. par week (met gratu ic.zckerlog regeo ongelukken! 0.17'/. Binnenland fr.nco per port per 3 maanden I J... Afzonderlllke nummers I 0.05. TELEFOON INTERC SIS POSTREKENING 47910 PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een DevnisnummeS elke regel meer f 0 25 Liefdadigheids-odvertentifen voor dt helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KEITJES bi) vooruitbetaling 1—5 regel* 50 cent elke regel meer 10 cent driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra I 0.05 Feisai kende de waarde der Westersche denkbeelden Een en twintig- jarige zoon volgt hem op HONDERD PERSONEN GEARRESTEERD. Allen „Schwarz-arbeiter". Berlijn, 8 Sept. (V.D:) Vrijdagochtend hebben ambtenaren van maatschappclijken steun en van de politie een groote razzia gehouden op allo goederenstations van Berlijn op „Schwarz-arbeiter". De ambte naren hebben de werkzaamheden op de emplacementen onopgemerkt gadegeslagen cn op een gegeven oogenblik in het geheel honderd personen gearresteerd. De als „Schwarz-arbeiter" gearresteerde personen zullen zich wegens bedrog hebben te ver antwoorden daar zij als werklooze en steun trekker ver beneden hun tarief zouden heb ben gewerkt. Verwikkeld in een smokkel* aangelegenheid Roval, 8 Sept. (V. D.) In Estland heeft Wij meldden reeds den dood van koning Feisai. Fcisal Al Hocsein werd in 1885 te Taif geboren als derde zoon van Sheriff Hoesein. Fcisal stamt af van Fati mah; sinds 23 Augustus 1921 is hij koning van Irak geweest. Hoewel Feisai dus Arabisch vorst was, ging hij volgens Wcstersche mode gekleed. In zijn uitgestrekt land tusschen de Euphraat en do Tigris heeft hij vele moder niseer ingen aangebracht. Ilij kendo de waarde van Westerscho denkbeelden, van Weslersche machines en instrumenten, vooral van oorlogsinstrumenten. Gedurende den oorlog werd hem de leiding gegeven zich het zeker zeer merkwaardige geval van den opstand in Arabic, waar hij vast voorgedaan, dat de minister van justitie cn besloten tegen de Turken streed. Toen de binncnlandsche zaken, die tegelijkertijd offi- oorlog was afgeloopen, werd hij koning van cie'r van justitie van Estland is, Wladimir Syrié, waarover Frankrijk toen het man- Rooberg, verwikkeld is geraakt in een daat had. Spoedig bleek, dat Feisai ccn spiritussrnokkelaffaire Reeds eenigen tijd Arabier was met ideeën, met een eigen wil'geleden werd bekend, dat minister Rooberg en idealen. Hij droomde van een rijk, dat mede-reeder was van liet door de autoritei- het geheele Midden-Oosten-van Middelland- ten van Danzig in beslag genomen smokkol- sche Zee tot Perzische Golf zou omvatten, schip Ita, dat kort geleden de Danzigscbe Als particulier-secretaris van Abdoel Hamid douane in banden viel met een lading van had Feisai bovendien een uitstekende poli-1000 L. spiritus aan boord. De kapitein en ticke leerschool gehad. Op zekeren dag ont- mede-eigenaar van het schip werd gearres- stond een oproer te Damascus en Franschcteerd. Ofschoon nu reeds geruimen tijd gc- trocpen werden uitgezonden tegen Feisai. ruchten de ronde deden over deze affaire, Hij werd uit Damascus gedreven, doch een werden berichten in de bladen daarover paar maanden later zetelde hij opnieuw op door dc censuur tegengegaan. De regeering den troon, ditmaal te Bagdad, de stad der heeft thans echter het onderzoek tegen den kaliefen. Met den machtigen steun van En- minister geopend. Minister Rooberg heeft geland werd hij koning van Irak. verklaard, dat hij weliswaar mede-eigenaar was van het schip, maar nooit iets heeft ge- Van dc Franschcn had hij de waarde van weten van het daarmede bedreven smokke- müitaire vliegtuigen geleerd. Hij had ge- Icn. lieden is den minister verlof verleend, zien. hoe do Engclsche vliegtuigen der Men verwacht niet, dat hij nog in het kabi- Royal Air Force de sjeiks bombardeerden, net zal terugkeken die hem zijn gezag betwistten. Hij was één Deze affaire, die in het geheele land groot der eerste Arabieren, die een vliegtocht opzien heeft gebaard, bctcekènt een ernstig j maakten en stichtte een eigen luchtmacht, verlies aan prestige der regeering. die, naar. bestaande- uit ccnige militaire machines, het schijnt, toch al een zwaren strijd heeft te EEN PRACHTIGE GIDS. Langzamerhand wordt het tijd te letten op de herfstverschijnselen, ook al viert de mooie nazomer nog hoogtij. September is nu een maal de herfstmaand en laai zich gewoonlijk in het vertoonen van herfsfverschijnselen niet onbetuigd. Behalve de rijping der zaden cn de verkleuring van het loof, hier en daar al merkbaar, o.a, van den wilden wingerd, beginnen ook de paddenstoelen weer te ver schijnen. Hard gaat het nog niet en dat is ook al een gevolg van het maar steeds voort duren van zonneschijn en dropgtc. Maar toch, er zijn er al cn voor hem of haar, die nu eens ernstig wil probeeren de soorten wat te lecren kennen, is dit nu juist zoo ge- wcnscht: als straks de groote,.hoeveelheid verschijnt, raakt men zoo licht in dc £oorte&- keus verbijsterd. Het is me daarom eeD buitengewoon groot genoegen, dat ik kan wijzen op een nieuwe gids in die moeilijke paddenstoelenwereld. We hadden wel al diverse goede, met min of meer geslaagde afbeeldingen, maar daarbij ontbrak steeds dat, wat bij de paddenstoelen vaak zoo beslist noodig is, de kleur. Eigen lijk vonden we in Verkades album nog de beste afbeeldingen. En danin de bui- tenlandsche werken, maar hier was de taal wel vaak een ernstig struikelblok. Hoe vaak heb ik dan ook bij mijn omdwalingen in Amersfoort de. verzuchting geslaakt: was er toch een zwammenboek met goede gekleur de afbeeldingen cn een Nederlandsche be schrijving. En ziedaar: Dat is er! Juist in den goeden tijd verscheen een uitstekend werk met fraaie afbeeldingen in vierkleuren druk cn bewerkt door den zeer deskundigen redacteur van het paddenstoelentijdschrift Fungus", de Heer G. D. Swanenberg de Veie. Dat verscheen bovendien nog in onze eigen goede stad bij den uitgever S. W. Mel- chior. Kan het mooier? Laat nu elk, d;e nog wat van zwammen wil weten de gelegen heid waarnemen en er op uitgaan met dit bij uitstek mooie werkje in zijn zak of., handtaschje. Het zal vast weer meer bewon dering geven voor „Mooi. Amersfoort". A. JOMAN. iu 11 u 11 i. luatii Welke door Arabieren worden bestuurd. Verleden jaar hebben de Engelschen af gezien van hun mandaat en werd Irak een souveroine staat. In zijn werkkamer in een zeer moderne residentie buiten Bagdad had hij een groot radiotoestel en telefoontoestel len. Zijn vrouw hield steeds de oud-Arabische traditie in cere. Koning Feisai heoft twee dochters, die veel sociaal werk onder de Arabische vrouwen van Bagdad doen. Zij leven in een sfeer, waarin de Wcstersche ideeën zelden binnendringen, terwijl dc eenige zoon, prins Ghazi, opgevoed wordt in de waardeering voor Wcstersche bescha ving en in Harrow heeft gestudeerd. Londen, 8 Sept. (V. D.) Koning Georgo beeft een telegram van rouwbeklag gezon den aan kroonprins Ghazi, die te Bagdad vertoeft. Ja far Pasja, de Irakccschc gezant te Lon den, heeft een bezoek gebracht aan het mi nisterie van buitenlandsche zaken cn zal vandaag nog naar Bern vertrekken. Berlijn: Dc rijkspresident heeft een hartelijk, condoleantictclegram gezonden aan den kroonprins van Irak. Bagdad, 8 Sept. (V. D.) Hedenavond is de zoon van den overleden koning Feisai Emir Ghazi uitgeroepen tot koning van Irak De nieuwe koning is 21 jaar oud en kreeg zijn opvoeding in Harrow, de bekende En- gelschc aristocratcnstad. Dc presidenten van den senaat en de Kamer en de kabi netsministers hebben tegenover den jongen koning reeds den eed afgclQgd; 101 saluut schoten maakten het publiek bekend met het feit, dat Irak weer een koning beeft. voeren tegen de oppositie. DE WERKLOOSHEID AFGENOMEN. Berlijn, 8 "sVptTTv. D.) Het rijksin stituut voor do werkverschaffing deelt mede, dat van 16 tot 31 Augustus het aan tal werkloozen met 207.000 is verminderd en thans 4.128.000 personen bedraagt. Vermaard tijdens den wereldoorlog Gnadau, 9 Sept. (V.D.). Kapitein Paul Koenig, de commandant van do handels onderzeeboot Deutschland in den wereld oorlog, is in den ouderdom van 66 jaar te Gnadau bij Schönebpck gestorven. Paul Koenig was de zoon van een dominee en werd'op 20 Maart 1867 tc Rohr in Thürin- gen geboren. Als scheepsjongen ging hij naar zee Nadat hij eerst bij djï marine en later bij de koopvaardijvloot was geweest, werd hij do commandant van dc duikboot, die de wereld midden in oorlogstijd een verrassing bezorgde. Op 10 Juli 1916 ver scheen de Duilsche handclsduikboot Dcutschland van een zekeren kapitein Koe nig plotseling in Baltimore. Op 23 Augus tus van datzelfde jaar keerde hij in Bre inen terug en in November ging hij nog maals naar Amerika. Later heeft kapitein Koenig over zijn reizen in Noord-Amerika lezingen gehouden. NIEUWE VERDELGINGSWAPENS. Parijs. 8 Sept. (H.X.) Volgens de Parij- sche bladen worden bij dc Franschc herfst- manoeuvres geheel nieuwe wapenen bc- prpefd. Omtrent deze wapenen wordt een stipt stilzwijgen bewaard, doch vermoede lijk geldt het hier nieuwe tanks, machine geweren. gepantserde auto's en snelvuur- kanomx-n van klein kaliber, waarover vroc gcr af en toe berichten in de pers zijn verschenen. MUITERIJ IN ARGENTINA. Buenos A i r c s, 9 Sept. (V. D.) In den Braziliaanschcn staat Rio Grande do Sul hebben dcclen van het leger onder leiding van onderofficieren gemuit, liet gelukte echter de muiterij onmiddellijk te onder drukken. Dö regeering verklaart, dat er geen aanleiding voor ongerustheid bestaat. TALRIJKE SLACHTOFFERS DER SLAAPZIEKTE. Ncw-York, 9 Sept. (V.D.) De slaapziek- In in St. Louis heeft tot dusver 98 dooden geèischt; 650 personen zijn nog lijdende. Bovendien worden uit andere deelen der Vereenigde Staten nieuwe ziektegevallen cn slachtoffers gemeld. COMMUNIST UIT CONCENTRATIE- KAMP OOODGESCHOTEN. Papenburg, 8 Sept. (V.D.) In dc buurt van het concentratiekamp Erterwegen in Emsland werd een gedetineerde van het kamp doodgeschoten. De man, een com munist, was ni?t blijven staan, toen men had geroepen, dat hij ha;t moest houden. COMMUNISTISCHE EN NAT.-SOC. ACTIE IN CHILI VERBODEN. Buenos Aires, 7 Sept (V. D.) Het Chi- leenschc parlement heeft een voorstel aan genomen, op grond waarvan communisti sche en nationaal-socialistische actie onwet tig wordt beschouwd en derhalve verboden is. De koning van Irak cestorven. In den nacht van Donderdag op Vrijdag stierf plotseling in hotel Bellevuo te Bern, waar hij pas twee dagen tevoren was aan gekomen, koning Feisai van Irak. Ongetwij feld schuilt cr een tragisch clement in zijn onverwacht heengaan. Het was bekend, dat hij geen goede gezondheid genoot, weshalve hij in Zwitserland gelijk in vroeger ja ren weer op verhaal trachtte te komen In de Zwitserscho hoofdstad werd hij in Augustus verrast door de gcbcur.eniss m aan de Irakeesch-Syrische grens, waar vijf honderd Assyricrs bij hun terugkeer uic het mandaatsgebied Syrië in botsing kwa men met de Irakeesche strijdkrachten. De gebeurtenis droeg zoo'n ernstig karakter, dat koning Feisai uit Zwitserland per vlieg tuig naar Bagdad terugkeerde, waar bijna tezelfdertijd de Engclsche ambassadeur sir Francis Ilumphrys eveneens por vliegtuig aankwam, om met den koning het Assyri- sclie incident te bespreken. Tengevolge van dc tropische hitte moest deze bijeenkomst diep in den nacht op een eiland in do na bijheid van Bagdad plaats vinden. Daarna keerde koning Feisai per vliegtuig weer naar Zwitserland terug. De opwinding van deze dagen kan, gezien de wankele go- zondheid van den koning, bijgedragen heb ben tot dcu plotsclingcn dood van den vorst, die aan een beroerte overleed. Feisai werd als derde zoon van den Ara- bischen emir Ilussein, uit de familie der Hasjimieten, geboren, die vroeger lid van den Turkschcn senaat was geweest, zich tij dens den wereldoorlog van Turkije los maakte cn door de Engelschen uit erken telijkheid voor zijn oorlogshulp tot malik (koning) van den Iledjaz uitgeroepen werd. Feisai was tot liet voorjaar van 1916 toege voegd aan den staf van den Turkschcn op perbevelhebber, generaal Djemal pasja, in Syrië. Toen de Turkscho regcering hem ter beslechting van geschillen naar Medina stuurde, ontketende hij den opstand de:' Arabieren tegen Turkije en trok, gesteund door den geheimzinnigen kolonel Lawrence, als opperbevelhebber der Arabische hulp troepen van Engeland Damascus binnen waar bij zich tot koning van-Syrië liet uit- Wijlen koning Feisai van Irak in de dracht van een Arabischen sjeik: met talband en boernoes (kapmantel). roepen. Zeer lang verbleef hij daar niet, na dat Syrië door de Sykcs-Picot-overeenkomst den Franschcn als mandaatland was toe gewezen. Franschc troepen onder leiding van den eenarmigen generaal Gouraud ruk ten in don zomer van 1920 Syrië, binnen. Gouraud stelde Feisai een ultimatum, waarvan de termijn zeer kort was, waarop deze, door zijn aanhangers verlaten, uir Syrië vluchtte. Via-Palestina begaf Feisai zich naar Engeland. De Engclsche regee ring was van oordeel, dat Feisai de geschik te man was om aan het hoofd van den nieuwen staat Mesopotamia, destijds" En- gelsch mandaatsgebied, waar een oi"6tand tegen de Engelschen was uitgebroken, te worden geplaatst. In het voorjaar van 1921 brachten de Engelschen Feisai op een oor logsschip naar Bagdad, waar de Engclsche hooge commissaris, sir Percy Cox, horr. plechtig ontving en ervoor zorgde, dat Fei sai tot koning van Irak werd uitgcrorpen. Een volksstemming, waarbij 96 procent der bevolking zich voor Feisai moet hebben uit gesproken, bekrachtigde zijn benoeming tot koning. Een medewerker der Deutsche Allgemei- ne Zeitung, Otto Mossdorf, herinnert eraan, dat koning Feisai meermalen reizen naar Europa heeft ondernomen. Vooral bezjebt hij herhaaldelijk Londen, zoo b.v. in 1925, toen de beslissing over het Mosoelgebied bij den Volkenbond aanhangig was. G«-lijk men weet, werd het gebied naderhand voor verreweg het grootste deel aan Irak toege wezen. In de volgende jaren kwam Irak nog niet terstond tot ru6t, daar de grens- stammen der Wahabieten, die aan een an der gunsteling van Engeland, koning Ib.i Saocd van Ncsjd, ondergeschikt zijn, voort durend het Irakeesche gebied binnendron gen. Aan de handig tc werk gaande Engcl sche diplomatic gelukte het ccht^* in 1930 tusschen Fcisal en Ibn Saoed een vriend schapsverdrag tot stand te brengen, dat op den 23sten Februari op een Engelsch oor logsschip in de Perzische golf door dc bei de hoofden van ëtaat persoonlijk werd on derteekend. In den herfst van 1929 kondigde Engeland aan, dat volgens de bepalingen van het mandaatsbehcer Irak de positie van een on- afhankelijkon staat zou worden geschon ken; tegelijkertijd wilde men het voorne men verwerkelijken om Irak in den Vol kenbond op tc nemen. Dit laatste geschied^ de in 1932; het was het eersto geval, dat een staat, die na den wereldoorlog van voormalig Turkscli gebied tot mandaat6land was gemaakt, voor mondig werd verklaard cn dus zijn aangelegenheden zelfstandig kon regelen. Op de eerstvolgende bijeenkomst van don Volkenbondsraad zal op grond van een bc sluit eencr commissic-van-drie, die te Pa rijs heeft vergaderd, het incident met do Assyriërs aan de orde worden gesteld. En kele dagen voor zijn dood heoft koning Fci sal in Zwitserland persoonlijk zijn «land punt ten aanzien van de gebeurtenissen be paald en elke verantwoordelijkheid zijner regcering van de hand gewezen. BUITENLAND. De Spaansche regcering afgetreden. (Derde Blad, pag. 2). BINNENLAND. Het Huldigings-défilé in het Amsterdam- sche Stadion. (Derde Blad, pag, 1). De nood in de textielindustrie. (Tweede Blad, pag. 1). Medegedesld door het Kon. Ned. Mot, In« stituut te De Bilt. Hoogste barometerstand 774.3 te Aber deen. Laagste barometerstand 753.0 to Usaf- ford. Verwachting: Zwakke tot matigen, Ooste lijken wind, licht tot half bewolkt, droog weer, weinig verandering in temperatuur. De hooge drukking handhaaft zich ovet de omgeving der Noordzee met zeldzame standvastigheid, al daaJt de barometer i2ts en verplaatst de kern zich langzaam Oostwaarts. Het blijft krachtig waaien met regen op IJsland. Aan de Noordelijke kust van Noorwegen stormt het uit het Zuid-wes ten, met regen. In Zuid-Frankrijk zijn weer onweersregens gevallen, maar alle landen om do Noordzee hielden het fraaie, grootmdeels onbewolkte weer, met hooge dagtemperaturen. Heden is boven ons land de windrichting tot op 14 K M. hoogte overal uit Oostelijke richting, zoodat het voort duren van het fraaie weer waarschijnlijk is. Zondag hebben dienst de doktoren Honig, Eolk en Morren. Zondag en de geheele week 's nachts heeft dienst de apotheek van de firma Jos Haan. RIJDT VEILIG! 't Verkeer van rechts gaat voor, Dat is wel algemeen bekend. Wie nu dit voorschrift nog negeert Verwekt verkeersellend! LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190 Onze afdeeling STOFFEN is uitge groeid tot een speciale STOFFENZAAK die weldra gereed zal zijn. TEL. 401—1118 ZUIDSINGEL 66—67 Voor nu ARNHEMSCHE WEG 26 S

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1933 | | pagina 1