Geelgolf!
8-10 uur
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
Nacht en Ontij!
Woensdag 20 September 1933
32e Jaargang No. 70
CHINA GETEISTERD DOOR
EEN RAMP?
TEGEN BEDELARIJ EN
LANDLOOPERIJ
ÏJeebsiekv.
Langestraat 2-4-Tel. 525
VAZEN - PULLEN
KANNEN EN SCHALEN
bij
DE VREDE IN HET
VERRE OOSTEN
WIJZIGING VAN HET
ENGELSCHE KABINET
FEUILLETON
MOORD OP
ABBOTSHALL
De strijd om do ontwapening.
Duitsche kritiek op de houding
van Frankrijk.
Einde Juni werd de ontwapeningsconfe
rentie, zonderdat resultaten worden bereikt,
verdaagd. De reis van den president der
conferentie, Henderson, naar de hoofdste
den der voornaamste Europcesche staten le
verde wel het een en ander op, maar maak
te het aan den anderen kant duidelijk, dat
wegens bet verzet van Frankrijk overeen
stemming niet mogelijk was. Frankrijk wei
gerde, naar het oordeel der Dultschers, fei
telijke ontwapening door als voorwaarde
een proeftijd te stellen, gedurende welken
de ontwapende mogendheden het bewijs
zouden moeten leveren, dat zij besloten wa
ren de hand-te houden aan deel V van de
vredesverdragen. De Franscho veiligheids-
eisch heeft hier, naar de Kölnische Zeitung
opmerkt, een nieuwen vorm aangenomen
en bet effect ervan zou zijn, dat het begin
eener qualitatieve ontwapening vier of vijf
jaar (de z.g. proeftijd) zou worden uitge
steld. En alsof dit nog niet genoeg is, ver
langt Frankrijk bovendien een voortduren
de. regelmatige en automatische contrólc
van het bewapcningspeil. Deze maatregelen
worden geacht alleen tegen Duitschland te
zijn gericht. Duitschland is volgens het aan
gehaalde blad geenszins gekant tegen een
internationaal toezicht on d«* bewapeningen,
voorzoover het daaraan met gelijke rechten
kan medewerken, maar het eischt, dat
vooraf iets in 't leven wordt geroepen, dat
gecontroleerd kan worden, n.l. do vermin
dering var. de weermacht der sterk bewa
pende landen. Zonder ontwapening heeft
contröle, zoo wordt betoogd, geen zin. Zij
zou practisch slechts neerkomen op een
nieuwe vrijwillige goedkeuring der ontwa-
peningsbepalingcn, die in t verdrag van
Versailles zijn vervat cn zoodoende uitloo-
pen op dc vrijwillige erkenning der daarin
gelegen discrimincering van Duitschland.
Macdonald moet hebben verklaard, dat
liij het gedoogen van een internationaal toe
zicht op het Engelsche bewapcningspeil on~
vcreenigbaar acht met de waardigheid van
zijn land. Het Duitsche \oik, schrijft dc K.
Ztg., acht zijn waardigheid niet geringer en
kan zijn goedkeuring derhalve niet aan con
trolemaatregelen hechten, die speciaal en
eenzijdig tegen Duitschland zouden worden
genomen. De Engelsche regeering heeft zich
niet tegen een internationale contröle „an
eich" uitgesproken, maar tegen een regel
matig terugkeerend en automatisch toezicht
Dö Amerikaanscho regeering daarentegen
moet, wanneer men geloof mag hechten aaD
de verklaring van Havas omtrent de Pn-
rijsche besprekingen, „de Franscho opvat
ting dichter naderen dan Engeland". Dat
Italië de Fran6chc eischcn zal steunen, lijkt,
gezien het principiecle standpunt, dat Mus
solini ten aanzien van de ontwapening tot
dusver heeft ingenomen, zeer twijfelachtig,
daar het Italiaanschc ontwapeningsplan,
dat in de erete periode dor conferentie werd
ingediend, het verst ging van alle plannen.
Van Duitsche zijde koestert men dan ook do
hoop, dat het „zekere optimisme", waarvan
in dc verklaring van Havas met betrekking
tot Italië gewag wordt gemaakt, spoedig zal
blijken niet op zijn plaats to. zijn. Do Kölni
sche Zeitung gelooft alleen reeds uit hoofd*»
van den geest, dien het pact-van-vier ademt,
dat Mussolini zich, wat het vraagstuk van
den proeftijd en de contröle betreft, niet aan
de zijde van Frankrijk zal scharen cn even
min neemt, het blad aan, dat Frankrijk de
houding van 't hoofd van den Itallaanschen
staat juist beoordeelt, daar zelfs van Fran
scho zijde wordt vastgesteld, dat het be
ruchte dossier mot de z.g. inbreuken van
Duitschland op de ontwapeningsbepalingen
noch tc Londen noch te Rome den indruk
heeft gemaakt, dien do Franschen ervan
hadden verwacht.
De oplossing van Frankrijk -inzake het
ontwapeningsvraagstuk is thans ppnieuw:
terug tot 1918. Het Volkenbondshandvest
met zijn artikel 8, dat allen etaic'n gelijke
nationale veiligheid waarborgt, do overeen
komst inzake dc rechtsgelijkheid van 11 De
cember 1932, het plan-Macdonald, dat uit
gaat van het beginsel der rechtsgelijkheid
en niet in de jaatste plaats het pact van
vier, dit alles zoo 6tclt liet Duitsche blad
vast wil Frankrijk „zuriickrevidicrcn auf
Versailles". De „vergissing der concessies
aan Duitschlanc]", waarvan de Temps on
langs 6prak, moet weer ongedaan worden
gemaakt cn de oudo toestand van ongelijk
heid cn onderdrukking van Duitschland
moet worden hersteld. Frankrijk kan er een
ter van verzekerd zijn, aldus waarschuwt
het Kculsche orgaan, dat het met oen der
gelijke poging een werkelijke vergissing zou
begaan, erger dan dc vergissingen, die be
stonden in de z.g. concessies. De kloof Is
thans breeder dan ooit sinds het begin der
ontwapeningsconferentie on de IJver, waar
mee reeds nu in Frankrijk dc schuld aan
dc definitieve mislukking der conferentie
wordt besproken, wijst erop hoe ernstig de
crisis i6 cn hoe moeilijk alle pogingen zijn
om een oplossing te vinden.
Een aardbeving zou minstens 5000
menschenlevens hebben geëischt
Louden, 19 Sept. (H.N.) Kerst tlians
is door met groote vertraging ontvangen be
richten bekend geworden, dat het dal van
dc Min-rivicr tusschon Soong en Mow in hot
Noorden van Sze-Chwan in den tijd van 23
tot 31 Augustus door verschillende aard
bevingen is geteisterd, waarbij op zijn minst
5000 menschcn om het leven gekomen moe
ten zijn. Het door de ramp geteisterde ge
bied is 1G0 K.M. lang. Een plaats werd ge
heel verwoest De ongeveer 1000 inwoners
werden levend begraven. De stad Tating
werd door een lawine van stecnen verwoest.
Aangezien allo verbindingen gestoord zijn.
is de volle omvang van den ramp nóg niet
tc overzien
Madrid, 18 Sept (V* D.) Een nieuwe
wet is gepubliceerd inzake de bestrijding
van bedelarij, landlooperij enz. Lnndloopers,
bedelaars, chronische drankzuchtigen, spe
lers, zij die verslaafd zijn aan het gebruik
van verdoovende middelen, kunnen gevaar
lijk voor het algemeen belang worden ver
klaard. Ook personen, die alcoholische dran
ken verschaffen aan kinderen onder l i jaar
of aan drankzuchtigen, die oen valschen
naam opgeven, buitenlanders, die een uit-
wijzigingsbevel niet gehoorzamen, personen
met misdadige neigingen en recidivisten
vallen onder deze wof Als veiligheidsmaat
regelen kunnen dc gerechten o a. bevelen'
uitwijzing, onderbrenging in oen werkhuis,
in een kolonie, in een concentratiekamp cn
in een zickcninrichting.
DE STERRENHEMEL 20-27 SEPT. 1933 21 h MT (22 h ZT).
Ster 3* grootte, of
Ster */a 2' grootte
Ster I* gr.
li J- Melkweg
Wettelijk ingeschreven bij bet
Bureau "U lodustrieelen
Eigendom onder No.
6*1222
©VOUEMAAN
O LAMSTE KVMOIEP.
MIEUVE MAAN
ZUID
mms®
MAKS
JUPITER Q)
SATURNUS©
Sterrelijd 20 li 57 min.
Met drukletters giteekend zijn de namen
der Sterrcbeelden; de eigennamen van en
kele heldere sterren zijn met schrijfletters
aangegeven. De stippellijn duidt dc ligging
van den Melkweg aan.
Den 23cn September begint dc herfst.
Het Eerste Kwartier van den 26cn vindt
men juist op den 7. W. rand van dc kaart
DE STAKING DER FRANSCEE
SCHIPPERS.
Parijs, 19 Sept. (H.N.) Dc staking dei-
binnenschippers breidt zich nog steeds uit.
Indirect hoeft do staking gisteren een eer
ste slachtoffer geëischt.
Een gendarme is tijdens de uitoefening
van zijn dienst in het water gevallen cn
verdronken, voordat hulp kon worden ver
icend.
BE BRAND IN DEN RIJKSDAG
Minister Frank heeft weinig
waardeering voor het
proces te Londen
Het „wereld-comrounismc"
Berlijn, 19 Sept. (V.D.) De Rijkscom
missaris voor Justitie, minister Dr. Frank
beeft een vertegenwoordiger van den Vól
kischer Bcobacliter een onderhoud toege
staan, waarin hij zijn meening uitte aan
gaande de politieke beteekenis van het
Rijksdagbrandproces. Over het proces te
Londen zcido hij „Ik acht het proces te
Londen zelf als een voor ons zeer verheu
gende gebeurtenis, want liet is een belang
rijk verder schuldbewijs voor het wereld
communisme. Ik kan slechts aannemen, «lat
de Engelsche regeering crcen officieeiep
stap tegen het proces heeft ondernomen uit
dc' overweging, dat het hier oen loutere
comedic betreft.'
Op de vraag, \>at hij dacht van de be
schuldiging. volgens welke dc nat. socialis
ten zelf het gebouw hebben in brand ge
loken. antwoordde Dr. Frank ..Het is het
geschreeuw van den betrapten dief, die
roept Houdt den dief Wij hebben de com
inuiiistcn lui^t in hun sterkste periode neer
geslagen. Blijkbaar is het aan het bewind
komen van Ilitler verrassend snel gekomen
en zoo hebben zij nog eens alles geprobeerd
om de oude positie door oplaaiende branden
met geweld te heroveren."
Dr. Frank verwees speciaal naar het be
kende Bru inboek. Dat dc nat. socialisten
den Rijksdag aanstaken op het oogenbiik
dut zij onder het geestdriftige gejubel van
het Duitsche volk als overwinnaars in dat
gebouw konden binnentreden, zou betec-
kend hebben: n daad van zelfvernietiging
„Ik zie in die bewering slechts de misse
lijke openbaring \an een volkomen verloo
pen gcdachtengang aan den anderen kant."
„Welke annknoopingspunten bestaan er
voor dc meening. dal te Leipzig het recht
geweld zou kunnen worden aangedaan"7"
vroeg men den minister.
„Daarvoor bestaan in het geheel geen
Ontvangen artistieke modellen
alleenverkoop van de bekende
kunstaardewerkfabriek
„SCHOONHOVEN"
annknoopingspunten. liet is thans reeds
duidelijk, dat het recht te Leipzig zuiver
zal worden toegepast. Geen officieele in
stantie heeft zich noch direct noch indirect
gemengd in de voorbereiding van het pro
ces. De beklaagden hadden volkomen het
recht, in het kader van het strafproces
recht hun verdedigers zelf te kiezen. Zij
hadden zelfs het recht, hun verdedigers
naar Londen tc zenden, een recht, waar
van dc communist Torgler gebruik heeft
gemaakt door middel van zijn gekozen ver
dediger dr. Sack. Ook dc Strafsenaat neemt
volkomen onbeinvloed zijn beslissing. Ik
moot zeggen, dat wanneer iemand het hoog
ste Duitsche gerecht verwijt, dat het wordt
bcinvloed. er geen ernstiger verwijt bestaat.
Een regeering, die uit politieke partijdig
heid het recht geweld zou willen aandoen,
zou iedere aanspraak op de leiding van
het volk verliezen."
Verklaring van Dr. Sack.
In een onderhoud met een medewerker
van de Deutsche Zeitung bevestigt de ver
dediger van Torgler. Dr. Sack, dat hij op
schriftelijk verzoek van den beklaagde en
op persoonlijk verzoek van de vrouw van
den beklaagde dc verdediging vrijwillig op
zich heeft genomen. IIij verklaarde ver
der. dat de Duitsche justiticele autoriteiten
hem geen moeilijkheden hebben in den weg
gelegd. Hij heeft een aantal der te Londen
verblijvende juristen, oa. Branting, Giaf-
feri. Pritt cn Hays uitgenoodigd. zich per
soonlijk te overtuigen van de objectiviteit
cn dc onafhankelijkheid van het gerechts
hof tc Leipzig.
Herdenking van „hef Mandsjoe
rijsche incident"
Tokio, 18 Sept. (V.D.) Do tweede ver
jaardag van het historische Mandsjoerij-
scbo incident, dat op 18 September 1931 in
de voorstad van Mockden plaats greep,
werd vandaag in geheel Japan en Mands-
joekwo herdacht, in het bizonder to Tokio
cn Hsingking.
Er werd een gedenkdienst gehouden voor
de mannen, die tijdens bet incident en dc
latere operaties zijn gevallen.
Het ministerie van oorlog maakt officieel
bekend, dat 326Ö soldaten bij het Mandsjoc-
rijsche incident en gedurende de later vol
gende operaties zijn gedood; hiervan waren
203 officieren en 2930 minderen, zoomede
133 burgers, welke bij bet leger waren te
werk gesteld.
In een verklaring aan de pers bracht
Saito hulde aan de Japansche troepen voor
de schitterende wijze, waarop zij den vrede
en de orde in het uitgestrekte gebied van
Mandsjockwo hebben hersteld. Thans maakt
dit gebied een gunstige ontwikkeling door.
Saito verklaarde, dat Japan zijn politiek
van wederzijdschen bijstand en welvaart
jegens Mandsjockwo zal verwezenlijken ter
consolidcenng van den vrede in het Verre
Oosten.
De minister van buitenlandsche zaken,
Hirota. zeidc, dat er geen reden voor een
geschil bestaat tusschen China en Japan
ter zake van Mandsjoekwo. dat zal blijken
te zijn de brug voor hechter banden tus
schen de beide landen.
Londen, 19 Sept. (V.D.) Daliy He
rald houdt zich bezig met thans te Londen
circulecrcndc geruchten betreffende wijzi
gingen in het Engelsche kabinet. Daarbij op-
pert het blad de mogelijkheid, dat Simon
zijn functie van minister van buitenland
sche zaken ter beschikking zal stellen en
naar liet Hoogerhnis zal ga*»n. terwiil de
lórd-kanselier Lord Sankey zou aftreden. De
Daily Herald meent, dat lord Irwin cn Eden
kans maken voor een eventneele benoeming
tot minister van buitenlandsche zaken.
ALLE IJZER- EN STAALFABRIEKEN
IN EEN CONCERN.
Tokio, ID Sept. (V.D.) Op grond van een
keizerlijk edict, dat binnenkort zal worden
uitgevaardigd, zullen alle ijzer en staal
fabrieken worden samengevat in een groot
concern. Deze semi-officieele corporatie zal
den naam dragen: „Japansche maatschap
pij van ijzer en staalfabricacre. Het lichaam
dat in December zal worden opgericht,
komt onder de controle van het ministerie
van handel cn industrie, dat voortdurend
overleg zal plegen met dc ministeries van
oorlog en marine.
Een detective-verhaal door
PHILIP MAC DONALD
Geautoriseerde vertaling door H. A. C. S.
59
HOOFDSTUK XVIII.
De goede fee komt op.
1.
De maaltijd was dien avond voor de zus-
Iers een sombere bezigheid. Op den dag
had Archie pijnstillend als zij is, haar
soms bijna vroolijk gemaakt, maar van het
oogenbiik af, dat zij do kamers van den
assistent van den grootan Marshall hadden
verlaten, was haar opgewektheid langza
merhand beginnen te zakken.
Van de twee leed Lucia misschien het
meest Zij was ouder. Zij bezat niet de on
ervarenheid", welke Dora in staat stelde om
de geruststellende beweringen van advoca
ten en dergelijke volgens hun nominale
waarde te aanvaarden. En zij leed, ofschoon
zij het nauwelijks zichzelf wou toegeven,
door een complicatie van angsten.
Do avond werd hoe langer hoe boozer
en tegelijkertijd evenzoo Lucia Lemesurier.
Zij voelde iets van verachting voor zich
zelf. Moest een vrouw van dertig hemel,
wat een leeftijd 1 niet meer gevoel heb-
ten, meer tact, wanneer haar Jonge zusje
zoo'n groot verdriet had, terwijl zij slechts
dc helft van haar ziel afstond voor het
werk van troosten'? Mocht zij wel zij de
vróuw, die bijna een vrouw op middelba
ren leeftijd was mocht zij wel tobben op
een oogenbiik als dit, over een onbetcckc-
nenden twist met een man, dien ze nauwe
lijks kende? Maar, maar wel, bij kon in
ieder geval toch geantwoord hebben op dat
briefje, als hij niet kon komen!
Lucia herstelde zich. Ilier moest een eind
aan komen! Zij keek door dc gezellige Ka
mer tot waar Dora gekronkeld op een ca
napé lag, met een boek vóór haar gezicht
Lucia had verdenkingen tegen dat hoek.
Zij onderzocht, en vond ze juist. Zij hield
het boek op zijn kop; het gezicht er achter
was misvormd door met tranen gevulde,
gezwollen oogen.
Berouwvol probeerde Lucia te troosten,
cn slaagde cenigcrmatc. Gedurende een uur
misschien twee lag Dora met haar
hoofd op haar zusters borst
„Voel je je beter, schat?" zei Lucia ein
delijk.
Dora kuijftc. „Ja, licuscli. i Spijt me, dat
ik zoo'n kleine idioot beu Maar 't is 't
is ik kan niet laten om tc denken, won
derlijk o, wat helpt 't? Alles zal in orde
komen, 't Zal gebeuren! 'I Moet!"
„Natuurlijk zal 't dat. Lucia streek over
het rood-gouden haar.
Dora zat rechtop, haar handen tegen haarj
gloeiende wangen, „Ik weet niet. waarom
ik mij zoo idioot gedraag', barstte zij
los „Je moest mij door elkaar schudden,
liefste, inplaats van zoo zacht te zijn. Kijk
eens naar Archie. Hij is een wonder! En hij
zou het vreeselijk vinden als hij wist, dat
Ik hier huilde als een ondeugend school
meisje. Hij zegt 't zal alles in orde komen!
En dat zegt kolonel Gethryn ook!"
Lucia ging wat achteruit, vervolgens be
rispte zij in stilte zich zelf Waarom, waar
om, in 's hemels naam, zou het noemen van
dien naam haar ontroeren?
Maar Dora ging door. Dora was geen
dwaas, cn Dora was geïnteresseerd. Een
goed ding voor Dora; voor een oogenbiik
ontlastte het van haar dien zwarten mantel
van boeiende vrees.
„Was jc niet verbaasd, Loo. toen Archie
ons vanmorgen verteld-* van mr. Gethryn.
dot hij in werkelijkheid kolonel Gethryn
is? En al die prachtige dingen, die hij in
den oorlog deed in den Geheime hoe
noem je dat'
„Neen," zei Lucia, afwezig. Dan haastte
ze zich, terwijl ze jokte, om zichzelf te ver
beteren „Ja. bedoel ik Ik was verbaasd.
Erg!" Zij voelde een lietite blos over haar
wangen trekken. Dit verminderde haar er
gernis over Lucia Lemesurier niet.
Het werd stil. tot eindelijk do jongere
zuster ging praten.
„Ik zei ze. met een dappere poging om
luchthartig te zijn. ..ik pa niii in mijn ka-
mor terugtrekken om daar de sporen van
deze oneervolle tranen te verwijderen." En
zij lioldc de kamer uit.
Lucia staarde een oogenbiik naar de ge
sloten deur, cn liet zich vervolgens weer
in de zachte kussens terugzinken Haar ge
dachten kunnen niet met eenige duidelijk
heid beschreven worden Zij waren weer,
zooals men zich voorstellen kan. een men
gelmoes. Het eeno oogenbiik kon ze glim
lachen om een heimelijke gedachte, het an
dere was zc onder den ondruk van een he
vige, doffe, levendige voorstelling van vree-
selljke dingen, die oïn haar zuster en haar
zusters minnaar op komst waren.
Zou alles, zooals zij zoo vol vertrouwen
gezegd had. in orde komen? Zouden inder
daad wonderen gewekt worden door dien
door kolonel Gethryn? IToo dwaas klonk
dat „kolonel!" Kolonels immers hadden een
purperen kleur, cn waren dik en hadden
een witten knc\c1, niet slank, lenig, pien
tere personen met groene oogen. die jc in
dc war brengen.
Zij schrok op uit haar droomen. Had zij
iets gehoord? Ja. daar was het weer een
klop op het raam. De donder was nu opge
houden. cn het geluid kwam scherp door
het zachte kletteren van den regen heen. Er
is altijd iels sombers iu het kloppen op een
venster. Mot een sprong komt men van de
slaperige veiligheid van het gewone leven
in dc benauwende opwinding van den sen
satie-roman. Lucia, wier zenuwen geladen
waren van dc emoties der laatste week en
ook ongerust was door liet lawaai van den
storm, sprong overeind en keek met inge
spannen oogen, die wijd-open waren, en
verschrikt en donker als fluweclen schadu
wen naar de glazen deuren.
Het kloppen herhaalde zich. nu dringend.
Zij raapte haar moed bij elkaar, liep de
kamer door. en gooide dc deuren open.
Anthony stapte den drempel over. Hij
was. zooals hij mr. Lucas tien minuten te
voren had verlaten, zonder hoed of regen
jas Hij scheen, zooals hij ook inderdaad
WOB, geheel onbewust van zijn uiterlijke
versehiining. Maar de blerke moeheid, de
gloeiende oogen, het moeilijk ademhalen,
het doornatte hoofd zonder hoed..de half-
doonveekte klccren, alles maakte indruk
op Lucia, 't Was voor haar een avond van
angst geweest. Nu was er, zeker, nieuws
van erge dingen!
Haar oogen ondervroegen hem. Haar hart
hamerde in haar borst. Spreken bleek haar
onmogelijk.
Anthony boog. „Dc goede fee komt op,"
zeidc hij. „Houdt u absoluut kalm. De groo
te mr. Deacon is een vrij man. Berouwvolle
politiemenschon zijn bezig zijn wapenschild
te zuiveren. Ik denk. dat liet niet onmoge
lijk is, dat hij binnen een uur ongeveer
hier zal zijn."
Lucia kon geen adem krijgen. „O waar
om wat hijgde zij.
Hij glimlachte tegen haar. „Houdt u als
't u blieft absoluut kalm. Mijn zenuwen
zijn niet wat zij waren. Wat zullen we eerst
doen? De kleine zuster vertellen, stel ik
voor."
„U ik ik" stamelde zij, en vloog de
kamer uit.
Anthony, die de zitting eerst belegde met
een krant, die bij de hand was, zonk in een
stoel. Ilij praatte met zichzelf. „Hemel, ik
ben nat! Hoe komt het. dat ik ook melodra
matisch kan zijn? Ik moet dien hartstocht
voor effect bedwingen. Maar toch 't hield
haar af van uitdrukkingen van dankbaar
heid of dergelijke. Goede God' Dankbaar
heid 1 Daar heb ik geen behoefte aan. En
waar wel aan? Aan alles. Ja aan alles!
Maar ik moet zachtjes vooruit Men moet
kunnen wachten." Hij schudde zichzelf
door elkaar. F.n in ieder geval, jij verdom
de idioot, welke kans kan jij hebben?" Hij
werd hoe langer hoe gedrukter.
(Wordt vervolgd).
