BAKKERIJ „DE STANDAARD"
DE EEMLANDEU
Casino Doorn
Buitenlands©!!
Overzicht
Buitenland
PROCLAMATIE VAN DEN RIJKSBISSCHOP
4000 EXEMPLAREN
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
L. J. LUYCX ZOON
ENGELSCHE CAKE van 4 ons 40 CENT
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75, per
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van een bewijsnummer
Vrijdag 29 September 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 78
DE VERHOUDING TOT
DEN STAAT
JEU D'ADRESSE ROMATJO
VELDTOCHT TEGEN HET
STRAATLAWAAI
„OOSTENRIJK IN GEVAAR"
NA DE REVOLUTIE
OP CUBA
7 uur 11 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
FLUWEEL
TAX! G cent per K.M.
BELT U EVEN
GARAGE NIC. BOVÉE
6-7 PERS. AUTO MET CHAUFFEUR
Soesterweg 71-73-75—Tel. 995 Opgericht 1896
Tijdelijke reclame:
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
- week (met gratis verzekering tegeo ongelukken) f 0.17Vr
Binnenland franco per post per 3 maanden f X-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
11 elke regel meer f 0.25Llefdadlgheids-advertentiën voor d#
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.—. Bewijsnummer extra f 0.05
De Italiaansche ontwapenings
politiek. Grondslag: het
pact van vier.
In tegenstelling tot de Fransche pers zijn
de Italiaansche bladen zeer terughoudend
in hun berichtgeving over de onlwapenings-
discussies; in de meeste gevallen bepalen
zij er zich toe allo voorbarige berichten te
verwijzen naar het rijk der fabelen. Daar
entegen laten zij niet den minsten twijfel
bestaan omtrent de doeleinden en metho
des der Italiaansche politiek. Zij kunnen
worden samengovat in een klein aantal
woorden: tenuitvoerlegging van 't pact
van-vier, dat voor Mussolini den on wrik
baren grondslag vormt der Italiaansche
buitenlandscho politiek. In dezen is het
Europecscho belang identiek met het Ita
liaansche en reeds uit dezen hoofde valt
aan de oprechtheid dor Ilaliaanscho voor
nemens in geen enkel opzicht te twijfelen.
liet Italiaansche belang eischt om econo
mische redenen de beperking der bewape
ning. Italic, al slaat liet er financieel niet
slecht voor. beschikt geenszins over grootc
geldsbedragen; het is van gevoelen, dat
deze sommen beter gebruikt kunnen wor-
clen voor den cconomischcn cn culturcelen
opbouw van het land dan voor de bcwape-"
ning, waarvoor de grondstoffen voor het
meerendcel in het buitenland moeten wor-
dju gekocht. Voorts eischt het Italiaansche
belang om politieke redenen gelijkheid
van bewapening, aangezien zijn internatio
nale machtspositie nog aanmerkelijk zou
worden versterkt, wanneer door het toe
staan van do bewapeningsgelijkheid aan de
landen, die in den oorlog het onderspit
hebben moeten delven, het Europcesche
evenwicht, hetwelk verstoord is door de
Fransche continentale hegemonie, weer
wordt hersteld. Het is om deze reden, dat
Italië een lans breekt voor de principicele
bowapcningsgclijkheid van Duitschland en
zich verzet tegen een contróle, welke zich
niet tegelijkertijd uitstrekt tot de drie an
dere groole mogendheden.
Aan dezo doeleinden beantwoorden even
eens dc methodes. Men is er zich van be
wust, dat het Italiaansche maximumpro
gram niet ineens een stuk werkelijkheid
kan worden. Daarom doet men een poging
door het front van de tegenstanders der
ontwapening heen te breken, al is liet
doorbraakgaatje voorloopig ook nog zoo
klein. Men koestert de hoop, dit gaatje spoe
diger wijder te kunnen maken en van oen
gedeeltelijke en voorlóopige oplossing bin
nen afzienbaren tijd te, kunnen komen tot
een regeling, die de totale en definitieve
oplossing nadert. Het beginsel der rechts
gelijkheid willen de Italianen ook zien toe
gepast op de methodes cn daarom is Italië
tegen elke „Majorisieiung" van Duitsch
land.
De Romcinsclie berichtgever der Kölni-
schc Zeitung maakt de opmerking. dat,
naar de Italianen van oordeel zijn, de
Engelsch-Fransche onderhandelingen stel
lig enkele vraagstukken hebben opgehel
derd, maar te Parijs bestond niet tusschen
alle partijen een rcclil3trccksch contact; een
zeker optimisme was volgens de Corriere
della Sera het resultaat van dit partieel
en bovendien nog niet eens nauwkeurig
vastgelegd accoord. Van vorderingen kan,
naar de Corriere della Sera vorder van
meenfng is, pas worden gesproken, wan
neer alle vier mogendheden daarvan spre
ken cn wanneer een oplossing is bereikt,
dat alle vier mogendheden vrijwillig
erkennen. Tot deze oplossing hoopt men te
komen door het pact van vier, om de een
voudigo reden, dat do vier mogendheden
zich hierin voor den langen lijd van tien
jaren hebben verplicht don vrede te hand
haven cn alle bewapeningen daarom niet
alleen overbodig en onnut, maar bovendien
gevaarlijk moeten worden geacht.
Daarom blijft dc tenuitvoerlegging van
viermogendhedenverdrag, dat door Musso
lini is opgesteld, de alpha cn omega der
Italiaansche polilick. Ilct is dan ook be
grijpelijk, zoo betoogt het door ons aangc
baalde Duitschc blad, dat al degenen, die,
zooals de bladen der Fransche zware in du]
Btric of dc Toolsche pers, den bewapenings
waanzin willen voortzotten, woedend tegen
het pact-van-vier storm loopen cn het sa
mengaan der vier grootc mogendheden, die
voor de toekomst van Europa verantwoor
delijk zijn, trachten to verstoren door ten-
dentieuse sensalieberichten.
,De nieuwe kerk moge een nieuwe
kameraadschap des geloofs
cn des woords brengen
Wittenberg, 27 Sept. (V. D) Rijksbis
schop Ludwig Muller, die als zoodanig
Woensdag door de Duiteche Evangelische
nationale synode met algemcenc stemmen
is gekozen, heeft een proclamatie ge
richt lot het evangelische kerkvolk,
waarin o.a. gezegd wordt: De evange
lische kerk is in zooverre een spiegelbeeld
van het Duitsche karakter als onze kerk in
tegenstelling tot do geslotenheid van de
Roomsche van den aanvang af leed onder
heillooze versplintering. Sinds de dagen der
contra-reformatie tot op den dag van heden
is deze versplintering steeds meer betreurd
door allen, die onze kerk lief hadden Van
heden af nu begint een nieuwe historische
periode. De gedachte van dc samenvatting
der krachten van onze kerk heeft reeds
voor jaren geleid tot de slichting van den
Duitschen evangelischen kerkbond. Hier
mede was een beslissende voorwerkzaam
heid voor het groote werk gedaan. Wat nu
IERSCH FASCISTENLEIDER AAN DE
POLITIE ONTSNAPT.
Dublin, 27 Sept. (V.D.) De secretaris
generaal der Icrsche blauwhemden, Cronin,
is Dinsdagavond den politie-bcamblen, die
het partijgebouw der partij van Cosgrave
omsingelden cn hem wilden arresteren
ontglipt. Hij sprong uil de deur in een ge
reedstaande auto en was reeds verdwenen,
voordat do politiebeambten een vervolging
konden inzetten. Cronin. die zich op grond
van verschillende aanklachten voor het
door dc Valera in het lïven geroepen mili
taire gerechtshof moet verantwoorden, is
sedertdien spoorloos verdwencr
CERCLE PRIVÉ
dat de dragers van officieele ambten in
Duitschland van onzen aard en afstamming
moeten zijn, zoodat ook de functie van do
minee den trek van deze rechtsontwikkeling
volgt en 'n bizondere regeling van kerkelijke
zijde zeer spoedig overbodig zal zijn. Uit al.-
ie tot dusverre gehouden besprekingen is
wel duidelijk geworden, dat dc Duitsche
evangelische kerk geen onverschilligo neu-
traliteitcn kent tegenover den staat. Aan
den anderen kant willen wij echter ook
geen staatskerk zijn. De staat is niet mees
ter der kerk. Maar de Duitsche kerk leeft
in den Duitschen staat. Daaruit concludee
ren wij, dat wij voor God verantwoordelijk
zijn voor onzen arbeid in ons volk en va
derland. Vanuit dit gezichtspunt moet de
regeling van de verhouding van het rijk tot
de evangelische kerk geschieden.
Daarbij is het voor ons een hartverster
kende vreugde, dat tegenover dezen nieu
wen verantwoordelijkheidswil der kerk ook
een nieuwe staat zich bevindt, die nu ook
van zijn kant 6taat tegenover werk cn taak
der kerk met den uitgesproken wil den
kerkdijken arbeid te bevorderen. Vertrou
wen zal en moet ook de basis zijn voor
onzo betrekkingen tot de Evangelische ker
ken in het buitenland. Wij zullen ons niet
in eigengereide eigengerechtigheid afslui
ten. Juist omdat wij onze zending jegens
ons volk erkennen, zullen wij lot dc Evan
gelische kerken van andere volkeren een
verhouding van eerlijke cn Innerlijke,
waarachtige samenwerking hebben. Ik ge
bruik daarom de gelegenheid van deze
plaats, vanwaar de geheele Evangelische
Christenheid der wereld Komt, groeten en
zegenwcnschen van de vereenigde Duit
sche Evangelische kerk aan te bieden.
Ook met de overige kerkelijke gemeen
schappen binnen ons vaderland zouden wij
vriendschappelijke betrekkingen willen on
derhouden. Wij wenschen niet, dat de wor
dende nieuwe volksgemeenschap door con-
fcssioneelcn strijd wordt verscheurd. Van
den predikant moet een nieuw ambtsbe-
wustzijn gcëischt worden. Dit ambtsbewust-
zijn kan echter sLechts echt zijn, wanneer
het wortelt in levende volksverbondenheid.
Daarom moet de jonge theoloog den dienst
van volk cn vaderland in dc S.A. en in het
werkkamp als eereplicht beschouwen
Bracht ons het nieuwe rijk een nieuwe
volkskameraadschap, zoo moge ons de nicu
wc kerk een nieuwe kameraadschap des
geloofs cn des woord# brengen.
Za», Zond. 35 en 7—12, overige dagen
712 uur.
DEN GEHEELEN WINTER GEOPEND.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGEL1JKSCUE
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
De verkeerscommissle te Rome is een
krachtigen veldtocht tegen het straallawaai
begonnen. Dc leuze van deze commissie is:
„Minder getoïter' en zij brengt allen be
stuurders van voertuigen in herinnering,
dat het minder bet aantal auto's is dan
wel het vele lawaai, dat deze voertuigen
maken, hetwelk aan Rome zulk een slechte
reputatie heeft gegeven. Mussolini heeft
resds cenigen tijd geleden verordend, dat
geen autohoorns mogen worden gebruikt
tusschen 1 uur 's nachts en het aanbreken
van den dag.
De verkeerscommissie doet thans de vol
gende voorstellen:
le. Dat het strafbaar zal worden gesteld,
als bestuurders van automobielen gebruik
maken van hun toeters of claxons op weg
kruisingen, waar een verkeersagent staat.
2e. Dat het aan voetgangers verboden zal
worden midden op straat te gaan staan.
3e. Dat wielrijders niet in d-> straten in
het centrum der stad mogen rijden.
4c. Dat fabrieken of werkplaatsen, waar
veel lawaai gemaakt wordt, voortaan bui
ten de stad zullen worden -gevestigd.
Afgewacht moet worden of dez» voorstel
len door dc autoriteiten worden goedge
keurd.
RIJKSEISSC30P MüLLER.
thans op grond van de nieuwe grondwet
ontstaan zal, is geen losse bond van ker
ken, wien het op het beslissend oogenblik
ontbreekt aan de noodige macht, maar een
'n eenheid vormende kerk van religieusen
opbouw in haar geledingen. De nieuwe
kerk heeft veelzijdige geledingen volgens
den aard van het werk, maar vormt een ge
sloten eenheid in de totale leiding. De tijd
der onverantwoordelijke eigenmachtigheid
van het individualisme, dat in verkeerd be
grepen evangelische vrijheid al het kerke
lijke leven in zijn bestaan bedreigde, is voor
bij. Do geheele Duitsche vrijheidsbeweging
onder leiding van onzen kanselier wordt
door ons gevoeld als 'n geschenk van God.
Uit den zegetocht dor Duitsche vrijheidsbe
weging hooren wij 't manende en wekkende
roepen van onzen God. Wij zijn eerlijk cn
oprecht in onzen wil te luisteren naar dit
roepen Gods cn daarnaar te handelen. Het
gaat om een eeuwige opdracht. Eeuwig is
God, eeuwig is de gemeenschap in den hei
ligen geest. Deze eeuwige taak van de kerk
is voor ons niet tijdeloos. Integendeel, want
d&t is immers dc grootheid van het evange
lie, dat het niet blijft 6laan bij vanzelfspre
kendheden en algemeenheden van het ge
zonde menschenverstand, maar dat het hel
aan tijd gebondene onzer dagen in het licht
der eeuwigheid stelt, ten einde ieder indi-
\idu zijn persoonlijke verantwoordelijkheid
voor God tot het beslissend bewustzijn te
brengen. Een nieuw rijk is aan het wor
den, de nieuwe mcnsch in het nieuwe rijk
wil ook worden. Hier mag dc kerk niet
wachten, tot dc menschen tot haar komen,
maar de kerk moet dc menschen zoeken cn
wel de menschen, zooals ze nu eenmaal zijn,
den S.A.-, S.S.-man, den man van den ar
beidsdienst, den man aan den ploeg, aan dc
schroefbank, in de studeerkamer, de op
groeiende jeugd en zeer in het bizondcr dc
Duitsche vrouw en moeder, opdat zij in dc
ziel van het opgroeiende geslacht planlc:
levend geloof, eerbiedig Godsvertrouwen en
vroolijk, 6tcrk verantwoordelijkheidsbe-
vvustzijn. Dus is de taak van de kerk: Naar
het Duitsche volk met haar bevrijdende,
helpende, blijde boodschap van Christus,
den strijder, don Heiland, den Heer.
De geloofsbckentenissen van onze vade
ren zijn ons heilig erfgoed. Wij willen dat
bewaken, opdat de geloofsbekentenisscn in
haar dubbele gestalte onaangetast blijven.
Uit deze verplichting is den meesten van
ons het verlangen ontstaan, dat de verkon
digers van het Evangelie en dc beheerders
der kerk op Duitschen bodem zouden staan,
van Duitsch volk zijn. Wij denken er daarbij
niet aan de eenheid der kerk van Christus,
de gemeenschap in woord en sacramenten
met de leden van andere naties en rassen te
willen verscheuren.
Maar de gelijkheid voor God sluit niet uit
1e ongelijkheid der menschen onder elkan-
ter, welke toch ontstaat door God's wil
'Bovendien zal het vanzelfsprekend blijken,
Léon Blum waarschuwt tegen het
opofferen van de vrijheden
der bevolking
Parijs, 2 8 Sept 'V. D.) Onder het op
schrift „Oostenrijk in gevaar" wijdt de so
cialistische leider Léon Bum in de Popu
laire nogmaals een artikel aan de politiek
van den Oostenrijkschen bondskanselier
Dollfuss. Hij schrijft, «lat, wanneer Dollfuss
en de Hcimwehren binnenkort de sociaal
democratische partij zouden ontbinden en
volk en parlement met geweld een fascis
tische regeering zou worden opgedwongen
de arbeidersklasse een definitief besluit
zou moeten nemen. Zij zou met do alge
mcenc staking antwoorden, wat algemeene
verwarring ten gevolge zou hebben cn
automatisch een inval der nationaal-socia
listen zou veroorzaken. In dit geval zou al
leen Dollfuss verantwoordelijk zijn voor
het verlies der Oostenrijksche onafhanke
lijkheid Oostenrijk kan niet gered worden
door het opofferen van dc vrijheden dei-
bevolk ing en het moet zich ervan bewust
worden, dat juist diegenen, die beweren
deze vrijheden tegen Hitler le verdedigen,
bezig zijn het land aan de natlonaal-socia-
listen uit te leveren.
New-York, 27 Sept. (H.N Uit Havanna
wordt g:meld, dat een regecringsbesluit is
verschenen, volgens hetwelk alle manschap
pen van liet Cubaanschc leger zich binnen
don tijd van drie dagen bij hun afdeelingen
moeten aanmelden. Geschiedt dit niet, dan
zullen de betrokkenen uit de legerlijsten ge
schrapt worden, waardoor hun aanspraken
op soldij en pensioen verloren gaan. Bij een
ander besluit wordt een revolutionaire gar
de opgericht, die voor den tijd van 90 dagen
dienst zal doen en uit vrijwilligers zal be
slaan. Deze vrijwilligers ontvangen ge>n
soldij. De regeering levert echter de uilrus
ting en neemt de uitgaven voor kost en
verpleging op zich.
BUITENLAND.
Het proces te Leipzig.
(Tweede Blad, peg. 1).
BINNENLAND.
Minister Oud spreekt voor de radio over
de millioencnnota.
(Derde Blad, pag. 1).
STADSNIEUWS.
Het Van Oldenbarnovelt-gymnasium ge
opend.
(Eerste Blad, pag. 3).
Opvoering van Euripides' Iphigenia in
Taurië.
(Eerste Blad, pag. 3).
Is een kampccrmes een dolkmes 1 (Kan
tongerecht).
(Eerste Blad, pag. 2).
Medegedeeld door het Kon. Ned. Met. In
stituut te De BilL
Hoogste barometerstand: 7?2.0 te Helsing-
fors.
Laagste barometerstand: 757.0 te Anda-<
nes.
Verwachting: Zwakke veranderlijks wind
later uit Zuidelijke richtingen, nevelig tot
zwaar of half bewolkt, weinig of geen neer
slag, weinig verandering in temperatuur.
Terwijl in het Oosten en Ruiden de lucht-
drukverdeeling zich niet noemenswaardig
wijzigde, kwam er in het Westen een 'groo
tc verandering tot stand. Op dc plaats op
den Oceaan, waar gisteren een luchtdruk
beneden 750 m.M. gevonden werd, met
stormen uit het Zuid-Oosten en Zuiden, is
de barometer gestegen tot dezilfde hoogte
als in Finland. Deze barometer-stijging is
reeds tot IJsland genaderd en -geeft daar
aanleiding tot het invallen van een kouden
wind uit het Poolgebied. In het Zuiden
kwarn plaatselijk nog zware regen voor
thans echter ook aan de Baskische kust.
Voor onze omgeving is voorshands nog
weinig verandering in den toestand van
droog weer met continentale winden en des
morgens en des nachts mist in het voor
uitzicht.
DE VERBLIJFSONTZEGGING DER
DUITSCHE JOURNALISTEN.
*B er lijn, 2 8 Sept. (V. D.) Naar dc
„D.A.Z." meldt, heeft de Sovjctregeering
den termijn voor de uitwijzing der Duitsche
correspondenten met 48 uren verlengd, d
w. z. tot Zaterdag.
TöCH UITLEVERING VAN SAMUEL
INSULL.
Athene, 27 Sept. (V.D.) Het Grieksche
ministerie van justitie is thans in het bezit
van dc W2ttelijke documenten wetreffendfc
het verzoek om uitlevering van Samuel
Insull. De documenten zijn heden den offi
cier van justitie in handen gesteld. Ver
wacht wordt, dat de zaak over veertien
dagen voor zal komen.
WERKVERSCHAFFING IN
DUITSCHLAND.
Berlijn, 27 Sept. (H.N.) De rijkswater
staat heeft het programma voor de werk
verschaffing vastgesteld. In het geheel zul
len werk in tot een bedrag van 60 millioen
mark gedurende het bcgrootingsjaar worden
uitgevoerd.
TINRESTRICTIE.
Londen, 28 Sept (V. D.) De eigenaars
van de tinmijnen in Cornwallis hebben er
principieel in toegestemd de productie te
beperken.
DE PEST IN MANDSJOEKWO.
Moe k den, 2 8 Sept. (V. D.) Officieel
wordt medegedeeld, dat te Noenantsji lot
nog toe 42 personen aan dc pest zijn over
leden.
RUSSISCHE BESTELLING IN BELGIË.
Brussel, 27 Sept. (H.N.) Voor het eerst
sedert den oorlog heeft do Russische rcgce-
ring een bestelling bij de Belgische ijzer- cn
staalindustrie gedaan.
ONWEERSSCHADE IN ZUID-
FRANKRIJE.
Omtrent het noodweer in Zuid-Frankrijk
wordt nader gemeld d.d. 28 Sept.:
To Nimcs viel sedert Woensdagochtend
122 m.m. neerslag, waarvan alleen in den
loop van den nacht reeds 84 m.m. Verschei
dene dorpen zijn door de overstroomingen
geheel van de buitenwereld afgesneden. Te
Sauvc, waar het water een brug wegsloeg,
verdronken drie kinderen en een 40-jarige
vrouw. Te Aix-en-Provcncc moest gisteren
den geheelen dag de straatverlichting aan
gestoken blijven, aangezien de hemel met
zwarte wolken was bedekt.
Ook de omgeving van Toulon is zwaar
geteisterd. Te Lyon zijn bij het terras,
waarbij in Mei 1932 dc grootc aardstorting
plaats vond, die ongeveer 40 slachtoffers
maakte, nieuwe aardverschuivingen vast
gesteld.
RIJDT VEILIG!
Wie vraagt de straat voor zich
alleen
Hoe of hij er passeert,
Neemt iets wat d' and'ren
toebehoort
Verkeert dus glad verkeerd!
LANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
90 c.M. 2.75 cn f 3.75 per motor.
zal een groot artikel worden.
70 c.M. 1 l-«5 en 1 1.90.
