DE ÊEMLANDEU
4000 EXEMPLAREN
L. J. LUYCX ZOON
EINDELIJK 3 OCTOBER
Abonnementsprijs per 3 maanden voo» Amersfoort 2» 10. per maand 0.75, per
prijs oer advertentien 1~4 'l™
Maandag 2 October 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 80
NOG DUIZENDEN PERSONEN
IN GEVAAR
SAMENZWERING IN
ARGENTINIË
GEDENKXEEKEN VOOR DE
R 101 ONTHULD
SCHEPEN GEZONKEN
ERNSTIGE BOTSINGEN
TE CORK
KOMITADJI'S SPRINGEN
UIT DEN BAND
7 uur 4 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXB 6 cent per K.M.
BELT U EVEN
GARAGE NIC. B0VÉE
6-7 PERS. AUTO MET CHAUFFEUR
LEES DE BELANGRIJKE ADVERTENTIE VAN
..HET WONDER VAN AMERSFOORT"
OP DE ACHTERSTE PAGINA.
AMERSFÖORTSOi DAGBLAD
week (met gratia verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»
Binnenland franco per oost per 3 maanden 15.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 515
elke regel meer f 0.25. Llefdadlghelda-advertentito voot QA
helft vu den prt|i - Kleine Advertentltn „KEITJES" btj vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cut elke regel meer 10 cut, driemaal plaatren f I.—. Bcwllinummer extre f 0X15
De Japansche politiek gericht
\p versterking der weermacht
Ernstige moeilijkheden met
Rusland.
Zooals men weet, heeft Japan, dat bij
voortduring handelingen verrichtte, die in-
druischtën tegen geest en letter van het
Volkenbondshandvest, het Geneefsche in
stituut den rug toegekeerd. Het was eigen
lijk maar goed, dat Japan den Volkenbond
verliet, want de politiek, die Tokio b.v. ten
opzichte van China voerde, welk rijk liet
van belangrijke gcbiedsdeelen beroofde,
kwam nu niet bepaald overeen met een
internationale staatkunde, die in do eerste
plaats aanstuurt op volkorenvrede en -ver
zoening.
Zoo langzamerhand is Japan een mo
gendheid geworden, die door een wilde
drift wordt bezeten om zijn weermacht
zooveel mogelijk te versterken. Voortdu
rend weet men te Tokio motieven te vin
den om de uitbreiding van leger, vloot en
luchtmacht te verdedigen. Toen onlangs
berichten uit Sydney kwamen, welke be
helsden, dat aan do Australische vloot
niouwc eenheden zouden worden toege
voegd, is men te Tokio heel erg boos ge
worden, maar men krijgt den indruk, dat
aie ontstemming slechts voorgewend was
en men in Japansche kringen eigenlijk blij
was, dat. Australië zulke duidelijke blijken
had gegeven van de beduchtheid voor zijn
verdediging. Hoe dit ook zij, in kringen
van het Japansche ministerie van marine
werd onmiddellijk verklaard, dat het be
sluit der Australische regeering nogmaals
de noodzakelijkheid van uitbreiding der
Japansche vloot aantoonde.
Inmiddels houdt, naar algemeen wordt
aangenomen, de Japansche activiteit op de
fensiegebied vooral verband met do min
der prettige verhouding, die er tusschen
Moskou en Tokio bestaat. De persbureaux
hebben nog niet lang geleden gemeld, dat
in een verklaring van 't Japansche mi
nisterie van oorlog als ééu der voornaam
ste redenen voor den cisch van genoemd
departement, om de oorlogsbegrooting voor
*t komende jaar alleen voor 't leger vast te
stellen op 620 raillioen yen, genoemd
wordt de groote uitbreiding en perfectio-
necring van de bewapening der sovjetunie
als uitvloeisel van het eerste vijfjarenplan.
Het roode leger, zoo wordt van Japansche
'/lide betoogd, is veel beter georganiseerd
en veel sterker dan het tsaristische leger.
Het zou bestaan uit 75 infanterie- cn 13
r&valerie-divisies mot een vrcdessterklc,
die in 't geheel 1.300.000 man bedraagt.
Verder moet het roode leger zijn uitgerust
met 2200 vliegtuigen, 1500 tanks en groote
Quanta chemische strijdmiddelen. Volgens
den zegsman van 't Japansche departe
ment van oorlog hebben de sovjetautoritei
ten thans in 't Verre Oosten tien divisies
samengetrokken, terwijl zij in genoemd ge
bied de beschikking zouden hebben over
800 tanks en eenige honderden vliegtuigen,
waaronder zware borabardementstoestel-
len, binnen welker actie-radius de Japan
sche. steden Tokio en Osaka zouden vallen.
Het kan niet worden geloochend, dat er
•tusschen Janan en Rusland al geruimen
tiid een ernstige spanning bestaat; den
Inatsten tijd is de toestand bovendien ver
scherpt, doordat beide partijen het niet
eens zijn kunnen wordpn over den Chinee-
schen Oosterspoorweg, dien Japan in zijn
bezit vvenscht te hebben. Tot overmaat van
ramp zijn van genoemden spoorweg tal
rijke Russische functionarissen bij herha
ling door de Japansche militaire politie
gearresteerd. Een en ander is voor de Rus-
sissche regeering aanleiding geweest Ja
pan een nota op het dak to sturen, waar
in o.m. schijnt te worden gezegd, dat men
te Moskou over geheime documenten be
schikt, welke aantooncn, dat Japan er be
lang bij zou hebben een oorlogsconflict met
de sovjetunie te ontketenen. Van Russische
zijde schijnt men Japan eveneens voor de
voeten te hebben geworpen, dat het Japan
sche hoofdkwartier in Mandsjoerije, het
door Tokio „genaaste" gebied, een anti-
Russische houding aanneemt. De Russische
pers is dan ook lievig verontwaardigd en
laat uitkomen men kan dit b.v. lezen in
de Iswcstia en de Prawda dat er aan
Ruslands geduld tenslotte een einde komt
en dat Japan zelf de verantwoordelijkheid
moet dragen voor alle verdere gevolgen.
Aangekondigd wordt voorts, dat de gehei
me documenten, waaruit blijkt, dat de
anti-Russische maatregelen het resultaat
zijn van een Japansch-Mandsjoerijsche af
spraak, waarbij hooge autoriteiten, betrok
ken waren, desnoods in zijn geheel zullen
worden gepubliceerd.
De Japanners doen ondertusschcn, alsof
hun neus bloedt. Zij loochenen, dat de ver
wijten der Russen ook maar eenigszins
steek houden. Iloe nuchter men te Tokio
reageert, moge vooral blijken uit. bet vol
gende veelzeggende zinnetje, dat in een be
richt uit de Japansche hoofdstad voorkomt:
„Het Japansche leger en de vloot wach
ten met kalmte de Russische publicaties
af".
Zooals men ziet, wordt ook hier weer
van de gewapende vuist als eventueel ar
gumentatiemiddel gerept-
Onder deze omstandigheden spreekt het
vanzelf, dat, mocht de ontwapeningsconfe
rentie de ziekte, waaraan zij thans lijdt
de fellé Fransch-Duitsche tegenstelling
tegen bijna aller verwachting in te boven
komen, het resultaat, dat zij mocht berei
ken, weer voor een groot gedeelte te niet
zal worden gedaan door Japan, dat onder
geen beding aan zijn weermacht wil zien
getornd. Reeds nu wordt in de kringen
van 't Japansche ministerio van oorlog en
marine tc kennen gegeven, dat Japan zich
nimmer neer zal leggen bij een internatio
nale contróle, zooals die te Genève voort
durend en met groote levendigheid door de
Franschen wordt gepropageerd.
N e w-Y o r k, 30 Sept. (H.N.) Militaire
vliegtuigen bebben volgens een bericht uit
Mexico eqn verkenningsvlucht uitgevoerd
boven het door den wervelstorm geteister
de gebied van Tampico en daarbij vastge
steld, dat zich nog meer dan 1Ö00 personen
in gevaar bevinden. Een ander gebied
wordt door gebrek aan levensmiddelen be
dreigd, zoodat daar 6000 personen aan het
gevaar van een hongersdood blootgesteld
zijn.
B u e n o s-A i r e s, 30 Sept. (V.D.). De po
litie heeft een revolutionnair complot ont
dekt. De bedoeling was, dat heden een op
stand zou uitbreken. Generaal Toranzo,
een aanhanger van oud-president Irrigoyen,
is gearresteerd. Do politic heeft documen
ten in beslag genomen. Generaal Toranzo
was in 1930 naar Uruguay gevlucht, doch
in het geheim weer naar Argentinië terug
gekeerd.
STOOMSCHIP IN NOOD.
Sjanghai, 2 October (V.D.) te Sjang
hai is een noodsein ontvangen van een zin
kend Japan6ch stoomschip, dat in don
grootsten nood verkeert. Volgens de S.O.S.-
mededcelingen zijn reeds 22 personen ver
dronken. Het schip heeft in totaal aan pas
sagiers en bemanning 140 opvarenden aan
boord.
GROOTE DORPSBRAND IN ZWITSER.
LAND
Bern, 2 October (V.D.). In don a'fgeloopen
nacht is bet 300 inwoners tellende dorpje
Bovernier aan den straatweg van Martigny
naar den grooten St. Bernhard in het kan
ton Wallis door een hevigen brand geteis
terd, waardoor 38 huizen werden vernield,
terwijl twee personen om het leven kwa
men. De oorzaak van den brand is onbe
kend.
HINDENBURG 86 JAAR
Berlijn, 2 October (V.D.) Heden viert
rijkspresident Von Hindenburg zijn 86sten
verjaardag. Van alle zijden bereikten hem
gelukwenscben en een stroom van telegram
men werd vanmorgen in dc Wilhelmstrasse
afgegeven.
AUTO DOOR TREIN GEGREPEN.
Regensburg, 1 October (V.D.). Van
morgen is op een overweg een luxe-auto
door de spoorboomen gereden. Dc wagen
kwam midden op de rails tot stand. Juist
op dat oogenblik naderde een trein. De
auto werd meegesleurd. De vier inzitten
den werden gedood. De wagen was totaal
vernield.
Vermoedelijk beeft de bestuurder door de
laag-hangende mist geen uitzicht gehad.
SPORTVLIEGTUIG NEERGESTORT.
Drie dooden.
Londen, 1 October (V.D.). Bij Hawk-
hirst is een sportvliegtuig neergestort Het
was op de thuisreis van de onthulling van
het monument voor de gevallenen van de
R. 101 te Beauvais.
De drie inzittenden, de piloot, de presi
dent van de Britsche Iuchtvaartveroeni-
ging en een persfotograaf waren op slag
dood.
DE „GRAF ZEPPELIN".
F iedrichshafe nM 30 Sept. (V.D.).
Het luchtschip „Graf Zeppelin" is heden
avond te 8.11 uur voor zijn achtste Zuid-
Amerika-tocht \-an dit jaar gestart onder
bevel van kapitein Lehmann. Aan boord
bevinden zich elf passagiers.
LINDBERGH NAAR OSLO GESTART.
R e v a 1, 29 Sept (V.D.) Hedenmiddag is
Lindbergh met zijn vrouw uit Moskou al
hier aangekomen.
Re v a 1, 30 Sept. (V.D.). Lindbergh is he
denmiddag naar Oslo gestart
In tegenwoordigheid van
Macdonald en
Daladier
Parijs, 1 Oct. (V.D.) Ter plaatse, waar
het Engelschc luchtschip R. 101 in Allonne
verongelukt is, is heden de gedenksteen ter
cere van de slachtoffers van de ramp plech
tigd onthuld in aanwezigheid van den Fran
schen en den Engelschcn premier, de mi
nisters van luchtvaart van beide landen,
den Franschen minister van posterijen, den
Engelschcn ambassadeur te Parijs en een
reeks andere hooggeplaatste persoonlijkhe
den.
Macdonald was even na 10 uur, begeleid
door den Engeischen minister van lucht
vaart en de overlevenden van de ramp, per
vliegtuig in Beauvais aangekomen, waar hij
door den Franschen premier werd ontvan
gen.
Beide premiers spraken een redevoering
uit, waarin zij er op wezen, dat het onge
luk van het luchtschip op Fransch gebied
de saamhoorigheid tusschen beide landen
aan het licht heeft gebracht.De Fransch-
Engelsche vriendschap berust op den wil
het vredelievende karakter van den moed
te bewaren. Macdonald zeide, dat de verbon
denheid der beide volkeren in den rouw
ook verder zou duren om in dienst gesteld
te worden van den vrede en den vooruit
gang. Kort na het déjeuner, dat in de bur-
gemoesterswoning gegeven werd na de
plechtigheid, keerde Macdonald weer per
vliegtuig naar Londen terug.
Londen, 1 October (V.D.). Hel Letland-
sche stoomschip „Andromeda", dat 2000
ton meet is in het Kanaal in moeilijkheden
geraakt en het schip begon te zinken. Twee
Engelschc en oen Nederlandsche stoomboot
naderden op de noodseinen welke door
de Andromeda waren uitgezonden en het
gelukte het Engelsche schip „Hartside" de
geheele uit 20 koppen bestaande beman
ning te redden, met uitzondering van den
eersten machinist, die vermist wordt Waar
aan het ongeluk is toe te schrijven, kan
nog niet worden geconstateerd.
Kopenhagen: Uit Rocnne wordt ge
meld, dat het laatste groote zeilschip uit
Bornholm, de vlermaster „Kongedybet" op
weg van Ha9le naar Hernoesand door bet
Amerikaansche stoomschip „Scanmail" is
geramd en tot zinken gebracht. De uit 11
personen bestaande bemanning kon wor
den gered.
D u b I i n, 2 October (V.D.) Zondagavopd
ontstonden te Cork, Daar aanleiding van
een politieke vergadering, waar de voor
zitter van dc United Ireland Party, gene
raal O'Duffy, het woord voerde, ernstige
botsingen tusschen Iersche. republikeinen
en blauwhemden. De republikeinen pro-
heerden de vergadering to verstoren en het
spreekgestoelte te bestormen. Dit werd hun
echter belet door militairen en politie, die
met traan/asbommen w»ren uitgerukt. De
republikeinen deden, gewapend met stok
km en eteenon, een nieuwen aanval. In
totaal werden ongeveer 60 personen ge
wond. Bij bet vertrek van generaal O'Duffy
werd zijn auto met een hagel van stcenen
bekogeld.
Athene, 30 Sept. (V.D.) Hot derde le
gercorps te Saloniki heeft bericht ontvan-
geu, dat dc spoorbrug bij Miroftas over de
Wardar, 3 K.M. voor de Griekschc grens,
ondanks de sterke Gricksche grensbewa
king, door komitadji's is opgeblazen. De
brug sprong in de lucht, eenige minuten
voordat de Simplon-express zou passee-
ren. Er zouden ook mcnschen om het le
ven zijn gekomen.
Verder hadden twintig komitadji's een
bloedige botsing met een Servische pa
trouille. De aanvoerder en drie leden der
bende werden gedood, terwijl aan dc ande
re zijde eenige soldaten werden gewond.
De komitadji's vluchtten in dc richting
vail de Gricksche grens. Met een extra-
trein is militaire versterking te Gewgeli
aangekomen.
ANTO-BOTSING TE ANTWERPEN.
Twee Hollandsche families
gewond.
Antwerpen, 1 Oct. (V.D.) Hedenavond
had te Antwerpen in de Lange Pothock-
straat een ernstige botsing plaats tus
schen een tramwagen cn een bestelauto,
waarin de. Hollandsche families Schrau-
wen en Ruytcr3, wonende te Roosendaal,
gezeten waren. In de auto bevonden zich
11 personen, te weten het echtpaar Schau-
wen en drie kinderen, het echtpaar Ruy-
ters en drie kinderen, en de 77-jarige we
duwe Baek-Van Loon. Dc botsing geschied
de met groote kracht en de auto werd op
zij geslingerd, kwam tegen den muur van
een café terecht en werd geheel vernield.
Van de elf inzittenden liepen zeven vrij
ernstige verwondingen op. Zij werdén naar
het ziekenhuis vervoerd, waar enkelen ter
verpleging moesten achter blijven. De ove
rigen konden naar buis terugkeeren.
DE RUSSISCHE STRATOSFEERTOCHT.
Moskou, 30 Sept. (V.D.). De Russische
8tratosfeerballon USSR, die hedenmorgen
in de stratosfeer is opgestegen, heeft een
boogte van 19.000 M. bereikt.
Te 16.20 Amsterd. tijd is dc ballon bij
Kolomna geland. Alles was wel aan boord.
Do bezetting van de ballon bestond uit
3 man De leider verklaarde voor de op
stijging. dat hij het voornemen had, 18 uur
in de stratosfeer te blijven om daar nauw
keurigewetenschappelijke waarnemingen
te doen. Het hoogterecord van Piccard is
geslagen. Op 18000 M. hoogte meldden de
ballonvaarders, dat de temperatuur buiten
minus 67 graden was. Door goede isolatie
echter heerschtc binnen een warmte van
22 graden Celsius. De ballon heeft een vo
lume van 25000 kub. meter. De kogelvor
mige, geheel uit metaal vervaardigde gon
del heeft een doorsnede van 2.4 meter.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJKSCHE
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
VOETBAL
WOERDEN—AMERSF. BOYS 2—0
Een enthousiast werkende Woerdenploeg
is er in geslaagd na een mooien en span-
nenden wedstrijd de Amersf. Boys een 20
nederlaag toe tc brengen Op een door liet
mistige weer eenigszins glad geworden
Woerdenterrein stelt de thuisclub zich vol
ledig op, de Amersf. Boys tellen 2 invallers.
De Woerden rechtsbinnen Burggraaf
krijgt een mooie kans om de score te ope
nen, doch zijn schot gaat naast, terwijl
Mouwerik het even later met een ver en
hard schot probeert, evenwel zonder succes.
Even voor half-time krijgt de thuisclub nog
maals een kans, om de score te openen, doch
weer wordt het leder naast gewerkt. Met de
Blauw-Witten in den aanval broekt dan mot
blanken stand de rust aan.
Reeds drie minuten na den aanvang der
tweede helft neemt Woerden dc leiding,
linksbuiten van Eek 'zetto het leder goed
voor het Boys-doel cn Burggraaf schiet van
korten afstand onhoudbaar in 10.
Intusschen zijn de Boys door hun snelle
uitvallen ook steeds gevaarlijk cn Hendriks
onder de VV'oerdënlat krijgt soms lastige bal
len te verwerken, wat hem evenwel goed af
gaat. Onder groote spanning verstreek de
tijd, maar toen R. Blok ongeveer acht mi
nuten voor het einde op zijn eentje de
tweede Woerdengoal scoorde 20 was het
pleit ten voordeele van Woerden beslecht.
Arbiter Korver leidde correct, hoewel hij
van weerskanten enkele buitenspelgevallen
over bet hoofd zag.
JUWEELENDIEVEN SLAAN HUN SLAG
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
een inbraak gepleegd in het magazijn van
de juweliersfirma Van der Willigen.
Aan de Zoutmanstraat te 's-Gravenhage.
Als gewoonlijk had de concierge, die op de
tweede verdieping woont, de rolluiken des
Zaterdags laat gesloten en 's nachts voor
half 2 was hij nog in de winkel geweest, cn
had niets bijzonders bespeurd. Toen hij
Zondagochtend omstreeks negen uur de rol
luiken opschoof, ontdekte hij dat een boven
licht was vernield cn, dat uit een draaibare
etalage een groote partij platina werkstuk
ken met brillianten was verdwenen. De hier
bedoelde étalage was vervaardigd volgens
een door een der heeren van der Willigen
uitgedacht systeem, dat overeenkomt met
het draaibare tooneel in den schouwburg,
om, liet mogelijk te maken in zeer korten
van étalage te verwisselen. Aan de buiten
zijde bevatte deze étalage net voorwerpen
van groote waarde, zooals brillantc rmgen,
polshorloges, colliers en brochettes, alles
van platina voorzien, en het is deze kast.
die geheel geplunderd bleek te zijn. Door het
rolluik weer te laten zakken en dc étalage
naar binnen te draaien, hebben de dieven
in de winkel rustig de voorraad brillanten
en platina uitgezocht, totdat zij werden ge
stoord in hun plunderwerk om vervolgens
met de buit er van door te gaan. De politie
is tot de overtuiging gekomen, dat de in
brekers als deskundigen te werk zijn ge
gaan.
In totaal vermist: 110 platina brillante
ringen, 15 polshorloges, 2 3 dozijn bro
chettes, 40 a 50 colliers, enz. aantal hangers
enz. alles van platina, een gouden ketting
en eenige andere voorwerpen, tot een geza
menlijke waarde van 30.000 n 35.000. De
schade wordt door verzekering gedekt.
(Ongecorrigeerd).
BINNENLAND.
Liefdesdrama te Sittard.
(Eerste Blad, pag. 2.)
De beperking van den rundveestapel.
(Eerste Blad, pag. 2.)
UIT DEN OMTREK,
Noodlottige botsing op den straatweg De
Bilt—Zeist, (Derde Blad, pag. 2.\
(Derde Blad, pag. 2.)
SPORT.
Bodegraven door H.V.C. met 53 geslagen»
(Tweede Blad, pag. 2.)
Amsvorde epeclt in Zei6t gelijk tegen
Z. N. C.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Quick wint de plaatselijke ontmoeting te
gen A.P.C. met 3—2..
(Tweede Blad, pag. 2.)
Sopla op eigen terrein door Amstel met
1—2 geslagen,
(Tweede Blad, pag. 2.)
STADSNIEUWS.
Causerie dood den heer J. Hogewind voor
de Vereeniging „Oost en West".
(Eerste Blad, pag. 3.)
Medegedeeld door het K. N. M. L te Do
Bilt
Hoogste barometerstand 776.1 te Thors-
havn.
Laagste barometerstand 744.8 te Vardó.
Verwachting: Matige Noordelijke tot
Noord-Oostelijken wind, half tot zwaar be
wolkt, weinig of ge2n regen, kouder.
Uitloopers van de depressie in het Noord-,
westen drongen het Oostzeegehied binnen en
deden het gebied van hoogen luchtdruk in
het Oosten geheel verdwijnen.
In het Noordwesten steeg do luchtdruk
tot 775 m.M. over de Britsche eilanden en
in Scandinavië stijgen de barometers overal
nog snel. De depressie in het Zuidwesten
blijft stationnair. Op IJsland is de lucht
druk weer dalende cn zijn de winden weer
gekrompen tot Zuidoost. In hot geheele
Noorden trad sterk 3 afkoeling in, met hoog
in het Noorden vrij veel neerslag. In hot
Zuiden blijft het warm. Do afkoeling uit
het Noorden is reeds doorgedrongen naar
de Noordzee en zal in het volgend etmaal
ook ons land bereiken
RIJDT VEILIG!
Steeds goed rijden en goed loopen
Is uitstekend. Bovendien
Is het zaak dat weggebruikers
Ook bedenken goed te „zien".
LANGESTRAA1 49-51
ELSF00N 190
LODENSTOP
vanaf f 2.60 p. metar
RATiNé
vanaf f 2.50 p. m.
Waterproof, Gabardine voor
Regenmantels.
