HET PROCES TE LEIPZIG
SIERKUNST
Liwisterwedstrijcl voor het N.C.C«
DE OBJECTIVITEIT VAN 'T
REICHSGERICHT
AARDBEVING IN
CALIFORNIE
DE ONDERGANG VAN 'T
JAPANSCHE SCHIP
HINDENBURG 86 JAAR
UTRECHTSCHEW
ZIEKTE TEISTEBT CHINA
Waar het om gaat
Eigenaardigheden van het
Duitsche strafproces
Aan het einde van mijn vorig artikel be
loofde ik mede te dealen, waarom ik over
tuigd ben geraakt van de objectiviteit van
het hoogste rechtscollege in Leipzig, nadat
ik mij eerst er op had ingesteld niet met
een vooropgezette meening liet richtsnoer
van deze rechters te moeten beoordeelen.
Een eerste reden, die ik hiervoor kan aan
geven, is een reden; die slechts waarde
heeft voor mijzelf en nimmer van doorslag
gevende beteekerris kan zijn voor anderen,
n.l. do overtuiging, die zich bij mij geves
tigd heeft na het persoonlijk contact met
den president, dr. Bungei*.
Rechters zoo goed in ons eigen land
als ook elders zijn mcnschen en hoewel
natuurlijk in het algemeen reeds voor de
benoembaarheid tot rechter meer dan mid
delmatige eischcn v«-.teld worden, vindt
men ook in de rechterlijke macht figuren,
die èn door hun fijnheid van geest èn door
hun rechtschapenheid èn hun menschelijk-
heid uitblinken boven de anderen, en mijn
zuiver persoonlijke indruk, die voor mijzelf
grootc waarde heeft, van president Büngcr
was dio van een hoogstaand mensch, van
een waarachtigen dienaar van het recht,
waarmede het een voorrecht is persoonlijk
in contact te komen. Van dezen man stond
voor mij vast. dat hij zich nimmer zou lee-
nen om to fungeeren als marionet in een
theater, waar de nazi's aan de touwtjes
Vokken; maar zuiver persoonlijke gevoels
argumenten zijn geen argumenten voor an
deren; argumenten, die voor anderen be-
teekenis hebben, kunnen slechts zijn de vol
gende overwegingen:
Het hoogste Duitsche rechtscollege, dat
thans in dit proces van den rijksdagbrand
het oordeel zal moeten vellen, is niet een
college, dat speciaal is samengesteld door
de nazi-regeering met het oog op dit pro
ces, maar is een college, dat in zijn samen
stelling reeds zoo bestond, vóór het Iiitler
régime aan het bowind kwam en is een
college, dat steeds onder welken regee-
ringsvorm ook als zijn eenigc en hoogste
taak heeft gezien het dienen van het recht
en dot het zich daarbij niet door partij
politieke overwegingen heeft laten beïn
vloeden, heb ik reeds in mijn vorig artikel
kunnen nontoonen; maar er is nog een re
den, waarom ik overtuigd kan zijn. dat
hier getracht zal worden objectief recht te
spreken,
Over de gehcele wereld staat en stond
dit proces in het brandpunt van aller be
langstelling en njet alleen buiten Duitsch
land zijn er tallooze stemmen opgegaan,
dat het proces te Leipzig niet eerlijk zou
worden gevoerd; ook in Duitschland zélf
werd daaromtrent twijfel geuit en in
dien ollo andere factoren, die ik hier heb
opgesomd voor iemand nog van nul en
geener waarde mochten schijnen, is het
dan niet waarschijnlijk, dat dit hoogsto
rechtscollege thans aan de wereld en aan
het eigen volk zal toonen, dat er in
Duitschland nog recht gesproken kan wor
den?
Dat het, bezield door den wil om objec
tief te oordeelon, door deze laatste overwe
gingen toch weer zijn objoctiviteit zou ver
liezen, geloof ik niet. Maar de wereld moet
scherp onderscheiden cn daar ontbreekt
het hier en daar nog wel aan. Do taak van
dit college is te oordeelcn, of do vijf per
sonen, die thans terecht slaan, schuldig
zijn of onschuldig en indien tijdens de zit
tingen zal blijken, dat er misslagen be
gaan zijn in het vooronderzoek, dap zal het
toch objectief blijven en indien de onschuld
blijkt van do thans verdachten, dan zal
er een vrijspraak zijn.
„Mèn" verwacht van dit college echter
meer, maar ik geloof, dat er niets van de
objectivietit wordt prijsgegeven, indien het
Leipzig#? gerec zich uitsluitend bepaalt
tot de vraag: „Zijn deze vijf verdachten
schuldig, of zijn zij onschuldig?" En ra.i.
zal het Leipzigcr gerecht 'zich hiertoe be
palen,
Men kent echter mijn overtuiging uit
mijn vorig artikel, dat Van der Luhbe het,
alleen heeft gedaan, waarbij ik onder „al
leen" versta, niet in partijverband met de
communisten en niet als positief werktuig
van do nazi's. Dat er echter enkelen van
zijn voornemen hebben geweten en hem
eventueel behulpzaam zijn geweest, acht
ik niet uitgesloten. Indien in Leipzig een
vrijsprekend vonnis geveld wordt over de
vier verdachten naast Van der Lubbe, dan
wordt daar met dit vonnis beslist de vraag,
wie den brand wèl cn wie den brand niet
heeft gesticht, waarbij dan tevens aan het
Duitsche volk blijkt, dat dit niét de com
munisten zijn geweest, maar in dat von--
nis zal men vermoedelijk tevergeefs zoe
ken naar een oordeel over het door de
communisten en ook door de anderdenken
den zoo stork afgekeprd misbruik, dat door
dc nazi's ter beïnvloeding van het Duitsche
publiek, te hunnen gunste van dozen brand
is gemaakt, Bij een vrijsprekend vonnis zal
in Duitschland dan de moeilijkheid ont
staan, dat rnen dc vrijspraak der K. P. D.
voor het Duitsche publiek goed zal moeten
praten, dat sedert zeven mapnrïen .uit uit
sluitend nationaal socialistische couranten
verpomen heeft, dat de brand georgani
seerd was door de K. P. D„ maar ik ben
overtuigd, dat ook hier het Leipziger ge
recht niet voor zal terugdeinzen.
Slechts hierin verschilt het gerecht in
Leipzig van een gewoon rechtscollege, dat
de techniek van de gehcele procedure er
wellicht op is ingericht, do nationaal-socia-
tische pers in staat te stellen, het Duitsche
volk langzamerhand op voorzichtige wijze
er mede vertrouwd te maken, dat do K. P.
D. met dezen brand niets uitstaande heeft
betoog van Torgler), doch de braud slechts
is geweest de daad van een individueelen
raden-communist.
Wanneer het hof voortgaat, zooajs tot
dusverre, met correct tegenover Torgler en
do Bulgaren op te treden, dan heeft het
tegenover de verdachten dc volle objectivi
teit bewaard. Tegenover het buitenland
moet het hof, ongeacht de houding, die men
zonder dat zou hebben aangenomen, ook
reeds objectief zijn, als tegenactie tegen
wat zich in Parijs cn Londen heeft afge
speeld.
Duitschland staat op hei punt om ingrij
pende veranderingen te brengen in zijn
strafwetgeving, maar op het oogenblik gel
den nog de oude wetten en de meeste be
langstelling zal thans wel uitgaan naar het
vraagstuk van de verdediging. De regeling
van de verdediging is in Duitschland wel
eenigszins anders dan bij ons. Art. 137 van
hot Duitsche wetboek van strafvordering,
in het Duilseh geheeten „Strafprozessord-
Tiung", zegt: „De beklaagde kan zich in
iederen stond van het geding bedienen van
den bijstand van een verdediger", terwijl
lid 2 van dit zelfde artikel zegt: „Indien de
beklaagde een wetlcjijkc-n vertegenwoordi-
cer heeft, dan kan ook deze zelfstandig een
verdediger kiezen." Ik gebruik hier het
woord „beklaagde"'cn niet het bij ons ge-
bruikelijko woord „verdachte", omdat het
Duitsche woord „Beschuldigte" mij daar
mede juister vertaald lijkt.
Art 138 zegt: „Als verdedigers kunnen
worden gekozen de bij een Duilseh gerecht
toegelaten advocaten, alsmede de juridi
sche professoren cn privaat-docenten aan
Duitsche universiteiten". (Het kunnen dus
ook builenlanders zijn),
Het 2de lid van dit artikel behelst een
belangrijke afwijking van de Ncderlaodsche
regeling cn hier heet het: „Andere perso
nep kunnen slechts met toestemming van
het gerecht, en. indien het betreft een ge
val. waarin de verdediging noodzak e-
I ij k is en de gekozene niet behoort tot de
personen, die als verdediger kunnen wor
den aangesteld, slechts te zamen met een
zood.anigen toegelaten verdediger, als ge
kozen verdediger optreden."
In verband hiermede is belangrijk wat
art. 140 zegt, n.l. dat verdediging noodzako
lijk is in alle gevallen, die in eerste instan
tie voor het „Reichsgericht of het „Ober-
landesgericht" dienen, en in gevallen die be
handeld worden voor het „Scbwurgericht."
De verdachten in het onderhavige proces
moeten dus verdedigd worden Zooals
men uit het 2de lid van art. 133 heeft ge
zien, kunnen dus in Duitschland ook niet-
juristen als verdedediger optreden, want er
staat nadrukkelijk „andere Personen" Do
Duitsche betiteling van advocaat is
„Rechtsanwalt", spottend worden niet-juri-
dische verdedigers dan ook veelal „Links-
anvvalt" genoemd. Ken bujtpnlandsche acb
vocaat k a n, indien de verdachte het
wenscht, als verdediger optreden: echter
uitsluitend in samenwerking met den too-
gevoegdeh verdediger, indien het betreft de
gevallen, in art 140 hierboven reeds om
schreven.
Indien Van der Luhbe op het dringend
verzoek van zijn familie cn bij Tiet"monde
ling onderhoud, dat ik met hem in de cel
had „Ja" had gezegd, dan had ik dc ver
dediging kunnen voeren, maar slechts in
samenwerking met dr. Seuffert cn die had
mij reeds verzekerd, dat nóch door het ge
recht, nóch door hem bezwaar zou worden
gemaakt, indien Van dor Lubbe zelf dc ver
dediging door mij wenschle.
Het is u allen bekend, dat Van der Lub
be echter gemeend heeft niet te moeten in
gaan op de dringende verzoeken, door fa
milie cn vrienden tot hem gericht cn heeft
geweigerd zich door mij te laten bijstaan in
dit proces. Ik wil echter vaststellen, dat ik
het gevoel heb, dat'zoowel dc vierde straf-
senaat als de toegevoegde verdediger mij
een eerlijke kans gegeven hebben.
In een volgend artikel hoop ik terug lo
komen op oenigo belangrijke afwijkingen
van de Duitsche wijze van procesvoercn en
sleL ik mij voor een en ander mede te dee
len over mijn indrukken tijdens de behan
deling;
Mr. B. W. STOMPS.
(Nadruk verboden),
POLITIEKE MOORD EN ZELFMOORD.
We en en. 2 Oct. (H N\) Het persbureau
van de provinciale regeering te Linz deelt
mede, dat Donderdag j I. uit dc Donnu een
lijk is opgevischt, dat zeer verminkt was.
De identiteit is nog niet vastgesteld, doch
men gelooft, dat het een Duilseh or uit Neu
renberg is. Volgens do Sonn- unci Montag-
zejtung betreft het hier waarschijnlijk ccn
geval van moord, door nationnal-socialisten
gepleegd. Het lijk vertoonde sporen van
brandwonden, die met brandende eigarct-
lep toegebracht moeten zijn. Ook waren cr
vorsclieideno aanwijzingen, dat hot lichaam
gemarteld moet zijn, voordat het lijk in het
water werd geworpen.
Stockholm, 2 Oct. (II.N.) Dagens Ny-
heier meldt, dat een jonge Duilseh er zelf
moord heeft gepleegd, omdat zijn vader jn
een concentratiekamp om het leven is ge
komen.
TREIN VERNIETIGT EEN AUTO.
M i 1 a a n, 3 October (V.D.) Tc Pontc Do-
cima bij Cento in de provincie Ferrara
werd een auto, waarin acht personen wa
ren gezeten, bij oon onbewaakten overweg
door een trein gegrepen. Vijf inzittenden
werden gedood en do overige drie levens
gevaarlijk gewond Dc auto werd door dc
locomotief 150 Meter meegesleurd.
ROOFMOORD TE KRAKAU,
Krak au, 2 October. (V.D.) Vanochtond
roeg zijn te Krakau door eenige roovers
gehad (zie het werkelijk indrukwekkend 5 personen vermoord.
DE POOLSCHE STAATSPRESIDENT
GAAT TROUWEN.
Warscliau, 2 October. (V.D.) Profes
sor Ignatius Moscicki zal dezer dagen in
het huwelijk treden met een dame, wier
huwelijk met den kapitein van het Pool-
sche leger, Dabrcinska, onlangs werd ont
bonden.
San Francisco, 2 October. (V.D.) Los
Angeles is Maandag door een hevigo aard
beving geteisterd. Iloe groot de schade is,
is nog niet te overzien. Er zijn drie per
sonen gewond. Twee huizen zijn verwoest.
Tientallen dooden te betreuren
Tokio, 2 October (V.D.) Het Japansche
plezierstoomschip, dat S.O.S.-seinen had
uitgezonden, is te Moemarnoto aan do Ja
pansche kust vergaan. Van de ongeveer 200
passagiers zouden tot nu toe slechts 40 le
vens gehorgen zijn. Meer dan 20 personen
werden uit het water gehaald. Ver over de
100 personen worden nog vermist.
EEN ERFENIS VAN DERTIG MILLIOEN
GULDEN.
Boedapest. 2 Oct (ILN.) De consul-
generaal van Hongarije te Sydney heeft aan
de familie Weisberger officieel kennis gege
ven, dat de overheid van Nieu w-Zecland de
ze familie .offici.ee] heeft erkend als de
eigenaresse van een erfenis van een bedrag
van ongeveer «30 millioen gulden, nagelaten
door den in 1900 overleden Alfons VVcisber-
ger. Deze was in 1845 als landverhuizer naar
Niew-ZeeJand vertrokken.
Berlijn, 2 Oct. (V.D.) In verband met
den verjaardag van den Rijkspresident,
heeft de Rijkskanselier Adolf Iiitler zich
heden voor een kort bezoek naar Ncudcck
begeven, om den Rijkspresident persoonlijk
de gelukwcnschen der Rijksregeering over
te brengen.
HINDENBURG.
Ter gelegenheid van den verjaardag Yan
Rijkspresident von Hindenburg, hadden al
le openbare en zeer vele particuliere ge
bouwen en woonhuizen heden gevlagd. Het
Berüjnsche wachtregiment hield op het
oefenterrein van de kazerne aan de Rathe-
nowerstrasse een parade, die o.a. werd bij
gewoond door Rijksweerminister von Blu?n-
berg. Na de parade marcheerden de troepen
naar Unter den Linden, waar bij bet ge-
denkteeken het Deutschlandlied en het
Morst Wessellied ten gehooro werden ge
bracht.
DE LINDBERGHS IN OSLO.
Oslo. 2 October. (V.D.) Het echtpaar
Lindbergh is te Oslo aangekomen. Dc
vlucht van Roval naar Oslo. die door mist
werd bemoeilijkt, duurde uur. Het echt
paar zal eenigo dagen in de Noorscbc
hoofdstad blijven.
hoek ST vd HAGENLAAN
LEERDAM
Kunstni|verfieidsglas
een goedkoope serie.
RAN
Nieuwe Eet-, Thee- en Ontbijtserviezen
Zeer verlaagde prijzen.
MODERNE ENCADREMENTEN
9
VOLLEDIGE WONINGINRICHTING.
Vijftigduizend slachtoffers
London, 2 Oct. (II N.) Volgons een be
richt uit Nanking wordt het district Ping-
kiang in de provincie Houan door een he
vigo rnalariaepidcmie gclcisterd. Reeds moe
ten meer dan öO.OOO personen om bet leven
zijn gekomen. De overheid en de missiona
rissen stellen alles in het werk, om oen uit
breiding der epidemie te verhinderen.
OMWENTELINGSPOGING IN
ARGENTINIË.
N c w-Y o r k, 2 fjclober. (V.D.) Naar uit
Buenos Aires wordt gemeld, is aldaar een
communistische samenzwering ontdekt. De
leider van het complot wordt door militai
ren bewaakt.
UNIFORM VERBOD IN LETLAND.
Dc I.etlandsche ministerraad h&eft beslo
ten een uniformverbod uit te vaardigen. Ook
dc sportvcreenigingen van politieke organi
saties zullen ontbonden worden.
Welke personen sprakenen over
welk vacantieoord hadden
ze het
Hieronder vindt men 10 teekeningén van
personen en 10 (pekèningen van vakantie
oorden. Voor de microfoon zal vanavond
als onderdeel van het .VC.C.-programma
tusschen 8.05 cn 10.45 elk der geteekende
personen vertellen, van hetgeen hij in zijn
vacontie gezien heeft. Deze 10 korte verha
len worden geïllustreerd door de 10 afge
beelde vacantiooordcn.
Op een briefkaart vnn het Nationaal Cri
sis-Comité moet nu worden aangegeven:
le. in welke volgorde de afgebeelde per
sonen hebben gesproken
2c. over welk vacantieoord elke spreker
(of spreekster) het heeft gehad.
B.v. Indien persoon Nr. 7 het eerst heeft
gesproken cn uit zijn verhaal blijkt, dat hij
gekampeerd heeft, dan zal hierbij dus
waarschijnlijk dc vacantieafboclding letter
D, bcflopeld zijn. Wij willen hiermede niet
zeggen, dat dit dc oplossing is, maar geven
dit voorbeeld meer als handleiding. Men
noteert dan on uw crisisbriefkaart 7 D; enz.
Men krijgt dus onder elkaar 10 nummers,
waaronder de personen op deze pagina
voorkomen, maar in dc volgorde, waarin
zij voor de microfoon zijn opgetreden. Ach
ter iéder nummer vermeldt u de letter van
hel afgebeelde vacantieoord, waarvan zij
verteld hebben.
Voorwaarden.
Oplossingen moet enuil si uitend worden
ingezonden op de aan alle postkantoren
verkrijgbare crisis briefkaarten, waarop
cchlcr aan postzegels, het hindert niet
welke, minstens 25 cent extra moet zijn
bijgeplakt. Dit bedrag van 25 cont is een
minimum, dat liefst ruirn overschreden
rnoet worden, omdat de volle waardo van
alle bijgeplakte postzegels door het Hoofd
bestuur der Posterijen aan het Nationaal
Crisis Comité iri contanten zal worden uit
gekeerd. Een crisis briefkaart met b.v. 5
bijgeplakte postzegels van 10 cent levert
dus een bijdrage aan het Nationaal Crisis
Comité van 50 cent extra. Iedere inzender
heeft echter dezelfde kans op een prijs.
Crisisbriefkaarten voor stadsgebruik, in
dit geval alleon voor inwoners van Den
I-Iaag to gebruikon, kosten 5 cent. Inzen
ders, die niet in Den Haag wonen, moeten
gebruik maken van do crisis briofkaarten
van 8 cent.
Aon dezen wedstrijd kan iedereen mede
doen en alle leden van het gezin mogen
net zooveel oplossingen inzonden, als zij
willen ,mits iedere oplossing wordt inge
zonden op een afzonderlijke crisis brief
kaart, waarop minstens 25 cent aan postze
gels extra is bijgeplakt. Oplossingen in l«
zenden tot uiterlijk 11 October middernacht
(poststempel) aan het Nationaal Crisis Co
mité, Kneuterweg 20, Den Haag.
Als hoofdprijs is door de NA'. Neder*
landsche Ford Fabrieken beschikbaar ge
steld ccn Ford luxe auto, naar keuze van
den winnaar uit een der standaardmodellen
In totaal worden cr 1500 prijzen beschik
baar gesteld, waaronder:
1 staande Hall-klok. 1 zilveren Theeservies,
1 Radiotoestel, 1 Stofzuiger, Regenjassen,
Etsen, Boeken, 1 complete Kcukeninrich-
ting, Meubelen, 6 fietsen, luxe kisten met
50 sigaren etc etc.
De prijsverdccling zal geschieden onder
toezicht van Notaris W. C. J. J. Baron van
Voorst tot Voorst, Den Haag,
Men denke dus bij het inzenden van zijn
oplossing vooral aan dc volgende voorwaar
den:
lc. dc oplossing moet worden geschre
ven op een crises briefkaart, welke aan alle
postkantoren verkrijgbaar is;
2c. op de crisis briefkaart moet aan de
adrrszijde voor minstens 25 cent, maar
liefst voor rnocr. aan postzegels, worden
bijgeplakt.
3o. Oplossingen moeten geadresoord wor
den als volgt:
Nationaal Crisis Comité, Kneuterdijk 20,
Den Haag.
4e. Oplossingen uiterlijk in te zenden
lot 11 October middernacht (poststempel);
5c. onder de oplossing vermelde men dui
delijk naam en adres in drukletters, als
mede het model Ford Luxe Auto, dat U
het mooist vindt (4 of 8 cylinder cn type
carrosserie).
