KORTE JASJES BONT- LEER - PEA U DE SUEDE ='Z
DE EEMLANDEU
MIJN PERSOONLIJKE ONDERVINDINGEN
Beiteelaedsch
Belangrijkste
Nieuws
4000 EXEMPLAREN
Weerbericht
Licht op
Medische Hulp
L J. LUYGX mm
ROKKEN
Uw gssd op tijd
Als vm Doem 5t rijdt!
Zaterdag 7 October 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 85
HET CONTACT MET DEN
HCOFDBEKLAAGDE
DE WINTERTIJD VANGT
AAN!
POLITIEKE BOTSING IN
IERLAND
DE M0LLIS0NS GEREED
VOOR DEN SPRONG
6 uur 53 min.
3RAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXB cent per K.M.
BELT U EVEN
GARAGE NIC. BOVÉE
6-7 PERS. AUTO MET CHAUFFEUR
TEL. 401—1118
ZUIDSSNGEL 6S—S7
ARNHEMSCI1E WEG 26 E5
AMERSFOOKTSQi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pc' 3 ">a"nd™ voor Amtrsloort 2.10. per maand I 0.75. pa
week (me» gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.17*/*
Binnenland franco per ooit per 3 maanden f 3.-. Afzonderlllke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC JIJ
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels t 1.05 met inbegrip van een bewusnummtf
elke regel meer f0 25 Llefdadlghelds-advertentltn vcor d#
helft van den prijs. Kleine Advertentlën „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent elke regel tnee/ 10 cent, driemaal plaatsen f t.Bewijsnummer extra 1 0.05
OM HET IIOOFD VAN VAN DER LUBBE
Heeft van der Lubbe den brief van
zijn boezemvriend wel zelf
gelezen?
Mise- en- scène in de rechtszaal
Om het hoofd van Van der
Lubbe.
Door de bereidwillige en krachtdadige me
dewerking van den Nederlandschen consul
generaal te Leipzig, den heer F. M. Knobel
verkreeg ik den ochtend na mijn aankomst
te Leipzig, toegang tot den president van
den vierden strafsenaat van bet rijksge
recht, dr. Wilhelm Bünger, die mij zeer voor
komend ontving. Het merkwaardige is daar
bij echter, dat ik de eersto dagen zeer sterk
het gevoel kreeg, dat ik op een muur van
voorkomendheid slootte. Misschien is het
beeld niet goed, misschien is het beter te
spreken van een donzen laag van voorko
mendheid, maar dan een laag dons zóó dik,
dat je er niet doorheen kan komen!
Dat ik ten slotte op den 22sten Septem
her de gelegenheid heb gekregen om een (zij
het ook zeer eenzijdig) onderhoud met Van
der Lubbe te hebben, is dan ook voor een
gedeelte te danken aan het feit, dat door
den president bij het eerste onderhoud een
woord is gebezigd, dat voor tweeérlei uitleg
ging vatbaar was. Toen ik n.l. den President
had medegedeeld, dat het do wcnscli van de
gezamenlijke familieleden van Van der Lub
be, alsook van zijn oude vrienden, was, dat
ik mij met de verdediging van Van der Lub
be zou belasten en daarom aan den presi
dent verzocht in de cel bij Van der Lubbe te
mogen worden toegelaten en de president
mij hierop geantwoord had, dat Van der
Lubbe nadrukkelijk elke verdediging van de
hand wees, vroeg ik den president, of Van
dei' Lubbe den brief van de familieleden,
waarin allen er met klem op aandrongen,
dat hij mij als verdediger zou aanvaarden,
wel had ontvangen, cn zeidc de president
mij, dat deze brief hem was „medegedeeld"
en dat hij ook toen weer geweigerd had de
hem geboden gelegenheid te accepteeren cn
dat de president dus onmogelijk thans bij
iemand, die weigerde verdedigd te worden,
een verdediger in de cel kon toelaten. Toen
ik daarop vroeg om niet als verdediger,
maar als vertegenwoordiger van
de familie bij Van der Lubbe te worden
toegolaten, was het antwoord, dat daar geen
bezwaar tegen was, maar dat ik dan slechts
de vraag mocht stellen, hoe het met hem
ging, waaraan de president bovendien on
middellijk toevoegde, dat het daarvoor
thans echter te laat was en dat misschien
pas over eenigen tijd hiertoe gelegenheid ge
geven kon worden. De woorden van den
president, dat de brief van de familie aan
Van der Lubbe was „medegedeeld", werd
echter algemeen zoo uitgelegd, dat Van der
Lubbe den brief niet in handen had gehad,
hetgeen achteraf gebleken is, een onjuiste
voorstelling te zijn geweest. En waarom
werd er aan dezen brief zoo groote waarde
gehecht? De brief, die indertijd in de dag
bladen gepubliceerd is, was onderteekend
met „Simon" (dat is Simon Harteveld, de
boezemvriend van Van der Lubbe), die den
brief geheel eigenhandig geschreven had,
om vooral bij Van der Lubbe, die reeds ze
ven maanden van alle contact afgesloten
was, het vertrouwen te wekken, dat hier 'n
verdediger voor hem kwam, die los van al
len politieken partij-invloed stond en die al
leen het belang van Van der Lubbe in het
oog zou houden, want de jongen moet na
tuurlijk in de moeilijke zeven maanden, die.
achter hem liggen, brenzcloos wantrouwend
geworden zijn.
Dcnzelfden dag, dat ik het onderhoud met
den president had, trof ik ook twee van de
drie toegevoegde verdedigers, n.l. dr. Seuf
fert en dr. Sack. Dr. Seuffert deelde mij
openhartig mede, dat zij mij niet bij Van der
Lubbe konden toelaten, eer zij in Nederland
informaties omtrent mijn persoon hadden
ingewonnen, een standpunt, dat ik ge
zien de vooringenomenheid van de gehecle
wereld tegen de wijze, waarop wvlgcns
„men" het proces te Leipzig gevoerd zou
worden alleszins kon billijken en hoewel
gedurende de dagen van de zitting die in
druk niet bevestigd is, bemerkte ik bij het
eerste onderhoud toch, dat dr. Seuffert niet
alleen was een nationaalvoelend Duitschor,
maar tevens een goed verdediger. Hij was 't
onmiddellijk met mij eens dat, indien be
wezen kon worden, of althans aannemelijk
gemaakt, dat Van der Lubbe de daad van
de brandstichting verricht had, niet als sein
om tot oproer tegen het staatsgezag over te
gaan. maar als waarschuwing aan de prole
tarische arbeiders, om niet langer achter
hun partijbonzen aan te loopen, maar zich
daarvan los te maken, dat er geen sprake
meer kon zijn van hoogverraad en dat dan
de handelwijze van Van der Lubbe veel cle
menter zou kunnen worden beoordeeld. Tij
dens liet verhoor op de zitingen ging er m.i.
(de verdediger in groot formaat in dit pro
ces is dr. Sack) van dr. Seuffert niet veel
uit.
Ik was derhalve, toen Donderdag 21 Sep
tember het eigenlijke proces begon, mijn
doel, om in ieder geval met Van der Lubbe
in contact te komen, oogenschijnlijk nog
niet veel verder genaderd: slechts doordat
ik bekend was met het feit, dat de heer
Peute. een halfbroer van Van der Lubbe,
een kaart had aangevraagd om op de pu
blieke tribune de zittingen bij te wonen en
hiervan geen gebruik zou maken, omdat hij
niet naar Leipzig kwam, gelukte het mij
mijzelf toegang te verschaffen tot de te
rechtzitting; de kaart van den heer Peute
werd n.l. op mijn naam overgeschreven. Na
afloop van den eersten zittingsdag werd mij
echter medegedeeld, dat ik den volgenden
dag een behoorlijke plaats aan een van de
officiecle tafcis zou krijgen blijkbaar wa
ren er geen al te ongunstige inlichtingen
uit Nederland binnengekomen.
In Duitschland heeft ziedende verontwaar
diging bestaan, omdat, vóór het proces be
gon, bet buitenland sprak van de in Leip
zig op te voeren „farce" en het is uit mijn
vorige artikelen voldoende bekend, dat ik
overtuigd ben, dat het Leipziger gerecht er
ten opzichte van het recht zeker geen come-
die van maakt. Voor den nuchteren Neder
lander moet het toch een eigenaardigen in
druk geven een rechtzaal te zien, waarin
oor volmaakte mise-en-scènc is zorggedra
gen. Men verbeelde zich bjj ons: een opstel
ling in de zaal van den Iloogen Raad van
een aantal felle lampen om filmopnamen
mogelijk te maken, waar filmtoestellen ge
reed staan, waar een vijftal gewone persfo
tografen hun plaats hebben gekregen cn
waar de plaatsing van alle zoeklichten zóó
is verricht, datt hot „tooneel" zal baden in
een zee van licht, als het sein tot beginnen
zal worden gegeven! Men denke zich in ons
land eens in, dat op dc voorste rij in de
rechtzaal een vertegenwoordiger van het
propaganda-ministcrie zit en men zal be
grijpen, dat een nuchtere Nederlander dit
nimmer als normaal zal kunnen acceptee-
ren. Aan den anderen kant zal men moeten
toegeven, dat het buitenland de Duitschcrs
rijwel tot deze wijze van doen heeft ge
noodzaakt.
Mr. B. W. STOMPS.
(Nadruk verbodenV
Zooals gezegd, is komen vast te staan, dat
hij den brief gehad heeft, maar of hij hem
werkelijk zélf gelezen heeft, betwijfel ik nog
steeds. In het interview, dat de heer Luger
van „De Telegraaf" publiceerde, staat ver
meld, dat de heer Luger een ongeopenden
brief in de cel van Van der Lubbe vond.
Zou hier dan niet de verklaring moeten zijn,
dat het gezichtsvermogen van Van der Lub
be (dat toch reeds, zooals algemeen bekend,
zeer slecht was) in de zeven maanden, die
achter hem liggen, nog verder is achteruit
gaan en dat dc woorden van den president
volkomen correct weergaven, dat aan Van
der Lubbe den brief is ter hand gesteld,
maar dat deze hem, omdat het hem zelf te
veel moeite kostte om hem te lezen, door
den tolk of een ander is voorgelezen? Maar
dan heeft hij ook het handschrift van zijn
boezemvriend niet herkend en is daarom be
vreesd geweest, ook in mij iemand te zullen
hebben, die óf in dienst van de eene, óf in
dienst van de andere pari ij was.
Wi] herinneren er onze lezsrs
even aan, dol morgen de wintertijd
aanvangt Men denke er das aan
hedenavond zijn uurwerken een
nar torug te zetten I
GELE RINGBOLEET.
Zoo langzamerhand begint het toch weer
de echte paddenstoelentijd te worden, 't Is
waar, dat er nog niet zoo overwegend veel
exemplaren zijn, maar als men nauwkeurig
speurt, dan valt het aantal soorten toch nog
mee. Het „zwammend" Amersfoort begint
zich dan ook al weer te roeren en op som
mige dagen staat mijn huisbel niet stil en be
vinden zich bij mijn deur jonge en oudere
menschen met vondsten, die ze wenschen be
noemd of gecontroleerd te zien. In de Na
tuurhistorische afdeeling werd verleden week
al een lezing gehouden over paddenstoelen,
in een school werd mij verzocht ze te be
handelen, de natuurvrienden zullen morgen
en overmorgen een tentoonstelling houden
in het Volksgebouw en., last not least: de
Nederlandsche Mycologische vereeniging
viert op de tentoonstelling vandaag, morgen
en overmorgen in Haarlem te houden, haar
zilveren jubileum. En nog is het niet uit, wil
ik wedden! Mooi zoo, de interressante herfst
bloemen kunnen niet genoeg bewonderd wor
den en bestudeerd, want er zijn daarbij nog
vele raadselen.
Zoo bijvoorbeeld hun acte de presence.
Sommige soorten, die anders heel gewoon
zijn, zie je zoo goed als niet: Cantharellen
zijn er schaarsch, eekhoorntjesbrood ont
breekt bijna geheel, tal van andere soorten
zijn zeer sporadisch. Omgekeerd zijn enkele
overigens zeldzame dingen er in groote hoe
veelheden. Daar is bijvoorbeeld de Gele Ring-
boleet, een buisjeszwam^ met een ring om
zijn steel, die op tal van plaatsen nu op
duikt. Het heet. dat dezp zwam steeds groeit
in de nabijheid van Lork-\r. (Larixen), maar
ik meen opgemerkt to hebben, dat dit niet
altijd opgaat en ze ook op andere plaatsen
wordt gevonden. Daar moeten de zoekers
nu eens op letten, m*ar denk er aan: ik be
doel niet de bruine Ringboleet met het cho
coladepapje, maar de mooie goudgele (Bo
letus elegans).
A. JOMAN.
Hindorrissen op het pad der
ontwapening. Duitschland
stelt eischen.
Een korten tijd geleden zijn Ic Parijs tus-
schcn Engeland en Frankrijk onderhande-
linsen gevoerd over 't vraagstuk der ont-
apening in verband met het feit, dat bin
nen een betrekkelijk korte periode het pro
bleem te Genèvc opnieuw een punt van in
ternationaal en openbaar debat zal worden:
op den 17den dezer maand toch komt de. al-
gemeene commissie der ontwapeningeconfe-
lie bijeen cn het is gcwenscht, dat voor ge
noemden datum de \oornaamsle landen
het, wat dc hoofdlijnen belreft, eens ziin
geworden. Wanneer niet alle teekencn be
driegen. is daar echter weinig kans op: te
Parijs schijnt, althans in beginsel, wol een
Fran6ch-Engclscli accoord tc zijn bereikt,
maar dc wijze, waarop Duitschland naar
anleiding daarvan zijn standpunt heeft be-
jtaald, doet nagenoeg alle hoop vervliegen,
dat de mogendheden het eens zullen wor
den, zoodat de gedelegeerden. die binnen
afzienbaren tijd weer te Genèvc bijeen ko
men, zich voor de uiterst moeilijke laak
zien geplaatst te verhinderen, dat de ont
wapeningsconferentie een definitieve mis
lukking wordt
Zooals men weet, heeft de Fransche re
gccring vooral don laatstcn tijd de nood
zaak eencr internationale conlróle op de
bewapening bepleit; in liet antwoord nu,
dat de Duitschcrs tc Rome cn Londen mon
deling hebben gegeven, wordt in beginsel
het internationale toezicht aanvaard. Zoo
op het eerste gezicht lijkt dit een geweldige
vooruitgang, maar vap Duitsche zijde werd
er onmiddellijk aan toegevoegd, dat Berlijn
gaarne nog nader zou worden ingelicht om
trent de Fransche voornemens inzake on
verwijlde ontwapeningsmaatregelcn van
Frankrijk, terwijl het tegelijkertijd als cisch
stelt, dat Frankrijk tot deze maatregelen
overgaat, voordat de voorgenomen proeftijd
begint. M.a.w.: Frankrijk moet terstond
gaan ontwapenen.
Ook met den duur van den proeftijd,
dien de Franschen, zooals men weet, op
vier jaar vastgesteld wenschen te zien, kan
Duitschland zich niet verccnigen: het wil
de proefperiode aanzienlijk verkorten. Bo
vendien heeft men van Duitsche zijde laten
uitkomen, dat do regeoring-Hitler proto
typen ter beschikking moeten worden ge
steld van allo wapens, die de mogendheden
bezitten, op wie niet de beperkende bepa
lingen van 't verdrag van Versailles van
toepassing zijn. Dit komt hierop neer, dat
Duitschland duikbootcn verlangt alsmede
tanks, zwaar geschut cn gevechtsvliegtui
gen. Een en ander beteekent dus, dat het
Duitsche standpunt inzake de ontwapening
nauwelijks wijziging heeft ondergaan en
er dus geen vorderingen zijn gemaakt; het
behoeft geen betoog, dat men in verband
hiermee te Genèvc den toestand opnieuw
zeer donker is gaan inzien. In Engeland ver
wacht men dan ook algemeen, dat te Ge
nèvc een ernstige crisis zal uitbreken, ten
zij men waarop weinig kans bestaat
cr alsnog in mocht 6lagen het Duitsche
standpunt inzake de toekenning van boven
bedoelde wapen-prototypes te verzoenen
met het standpunt der Franschen, die van
BUITENLAND.
Bij een viaductinstorting te Milaan zijn
tot dusver zes personen om het leven geko
men.
(Derde blad, pag. 1).
Het proces inzake den brand in deD
rijksdag.
(Dcde blad, pag. 1).
Zuiveltentoonstelling in het Holland
Huis te Brussel.
Derde blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Een nieuwe Staatsleening.
(Tweede Blad, pag. 1).
jan van Zutphen 70 jaar.
(Tweede Blad, pag. 2).
OOST-INDIë.
Ernstig verzet tegen de veldpolitie.
(Derde Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Vergadering der Kamer van Koophandel.
(Eerste blad, pag. 3).
De cursussen voor werkloozen.
(Eersto blad, pag. 2).
een dergelijke toekenning niets willen we
ten.
Uit alles blijkt inmiddols, dat Duitsch
land niets moet hebben van een conventie,
waarin dc ontwapening der andere partijen
afhankelijk wordt gesteld van het goede
gedrag der Duitschere, waarvan deze dan
duidelijke blijken zouden moeten geven in
den beruchtcn langdurigen proeftijd, waar
in voor de Duitschers een zeer vernederend
element 6Chuilt.
O'Duffy gewond
Dublin, 6 Oct. (V.D.) In Trales in bet
Ierscho graafschap Kerry, is bet heden
avond lot opzienbarende botsingen geko
men, waarbij de voorzitter van de ver
enigde Ierland-partiJ, generaal O'Duffy,
ernstig gewond werd.
Toen O'Duffy in de secretaris zijner par
tij, commandant. Cronin. hot hotel, waar zii
gedineerd hadden, verlieten en zich naar
de Hall begaven, waar O Duffy spreken zou.
werden zij plotseling aangevallen. O'Duffy
zoowel als Cronin bevonden zich in een
oogwenk te midden eener opgewonden me
nigte. Toen de politie eindelijk ter plaatsa
aankwam, bloedde O'Duffy uit eenige
hoofdwonden. Sterke afdeclingen politie be
zetten onmiddellijk het lokaal, waar gene
raal O'Duffy snreken zou en weerden de
aanvallers af die alle vensterruiten van het
gebouw inwierpen. O'Duffy moest in het
gebouw bliiven lot militaire versterking
was aangekomen.
Toronto, 7 Oct. (V.D) Het bekende En-
gelsche vliegerpaar captain James Mollison
Amy Mollison geboren Johnson, zijn
thans geheel gereed met hun vliegtuig Sea
farer en wachten nog 6lechts op gunstig
\ve?r om vandaag of morgen te starten voor
hun vlucht naar Bagdad in Irak
WIE WORDT OPVOLGER VAN
HINDENBURG?
London, 7 Oct. (V.D.) De diplomatieke
medewerker van de Daily Telegraph weet
mede tc deelen, dat de kwestie van de
opvolging van Von Hindenburg als presi
dent van het Duitsche rijk m den laatstcn
tijd in verband met den hoogen leeftijd
van den rijkspresident het onderwerp van
bespreking in leid ;nde Duitsche kringen
heeft uitgemaakt. Sommige hieraan deal-
nemende personen waren van meening, dat
het rijkspresidentschap in handen rlimdo
te komen van één der nationaal-socialisti-
sche leiders, liefst van den leider zelf, doch
Adolf Hitler scheen weinig geneigd deze
functie te aanvaarden! Als één dor candi
dates dis in het algemeen een goede kans
schijnt tc maken, werd o.a. pnns philipp
von Hessen genoemd
DIT BLAD HEEF1 EEN DAGELIJKSCHE
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Medegedeeld door het K. N. M. I. te De
Bilt.
Hoogste barometerstand 771.6 te Weenen.
Laagste barometerstand 745.8 te Röst.
Verwachting: Zwakke tot matige wind
uit Zuidelijke richtingen, half tot zwaar be
wolkt of betrokken, aanvankelijk nog wei
nig of geen regen, weinig verandering in
temperatuur.
Het lage drukgebied in het Zuid-Wes
ten over de Golf van Biscaye i3 in betee-
kenis toegenomen en het heeft zijn invloed
Noordwaarts uitgestrekt. De depressie in
het Noorden heeft zich Oostwaarts ver
plaatst en bevindt zich thans over Scandi
navië en Finland. Over IJsland fs de baro
meter stijgende, terwijl over Duitschland
cn Oostenrijk de hooge drukking in betee-
kenis toenam. Uit de geschetste luchtdruk-
verdeeling blijkt, dat de Britsche eilanden
en ook ons land zich in een z.g. zadelge-
bied bevindt: hooge drukking in het Zuid-
Oosten en Noord-Westen, lage drukkiDg in
Noorden, Oosten en Zuid-Westen.
De beweging van de hoogere luchtlagen
maakt hot waarschijnlijk, dat de Zuid-
Westelijke depressie haar invloed langza
merhand naar ons land zal gaan uitstrek
ken, waarbij de bewolking vrij zwaar zal
blijven. (Blijkens do vliegtuig-waarnemin
gen te Soesterberg van hedenmorgen is de
bovenlucht nogal vochtig). Daling van den
luchtdruk in Noord-Duitschland zal waar
schijnlijk den invloed van het Zuid-Wcs-
ten-minimum minder belangrijk maken,
zoodat aanvankelijk nog weinig of geen
regen verwacht mag worden. Behalve over
Scandinavië, waar vrij veel neerslag geval
len is, en waar het plaatselijk nog krach
tig waait, is het overal rustig weer, met
hier en daar vrij dichten morgennevel.
In IJsland, Schotland, ons land cn
Duitschland is het kouder geworden. In
Frankrijk, Engeland, Ierland en bijna ge
heel Scandinavië steeg de temperatuur,
Zondag hebben dienst de doktoren Kolk,
Morren en NicolaL
Zondag en de geheele week 's nachts
heeft dienst de apotheek van de firma Kok.
RIJDT VEILIG!
Gebruikt geen alcohol wanneer
ge daarna nog moet rijden!
LAHGESTRAA1 43-51
TELEFOON 130
Aardige Stoffen voor Kinder
Mantcis en voer
