CASINO DOORN
ROKKEN
DE ÊEMLANDEH
Jeud'adresseRomatjo
4000
L. J. LUYCX ZOON
Woensdag 11 October 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32e Jaargang No. 88
TEGEN DUITSCHLANDS HERBEWAPENING
DE BESLUITEN VAN HET
BRITSCHE KABINET
Hoe Frankrijk reageert
DE SPANNING IN 'T
VERRE OOSTEN
MINDER WERKLOOSHEID
IN ENGELAND
DE KWESTIE DER
MINDERHEDEN
JAPAN WAARSCHUWT
EXEMPLAREN
5 uur 44 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI 6 cent per K.M.
BELT U EVEN
GARAGE NIC. BOVÉE
6-7 PERS. AUTO MET CHAUFFEUR
AMERSFÖORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 m"ndto vooi Amersfoort 2.10. per maand 1 0.75. per
wcck ^met 9falls verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»
Blnnenlend franco per po«t per 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 5IS
PRIJS DER ADVERTENTIEN van i—4 regels t 1.05 met inbegrip van een bewijsnummö
1 elke regel meer f0.25. Liefdadlghelda-advertentiën voord*
helft van den prijs. Kleine Advertentiên „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent elke regel meer 10 cent driemaal plaatsen I.—. Bewijsnummer extra 1 0.05
De Daily Express acht het geenszins
zeker, dat Duitschland den
vrede wil verstoren
De Londensche pers vat de besluiten, die
bet Engelsche kabinet in zijn zitting van
Maandag ten aanzien van de ontvvapenings-
kwestie beeft genomen, als volgt samen:
1. Engeland stemt toe in een overgangs
periode, gedurende welke de permanente
contróle-commissii kan werken en een be
gin gemaakt zal worden met de reorgani
satie van dc continentale legers met lan
gen diensttijd in militiclegcrs met korten
diensttijd, alvorens dc ontwapeningsconven
tie in werking treedt. De Engelsche regee
ring heeft echter volgens de Times nog
geen besluit genomen inzako den duur van
deze overgangsperiode.
•2. Een wederbewapening van Duitschland,
zooals bijv. het geval zou zijn door het
«aanschaffen vanz.g. „prototypen", zal
Duitschland onder de tegenwoordige om
standigheden in geen (geval worden toege
staan.
3. Indien Duitschland zijp. eiSehen niet
wijzigt, zou Engeland in de zitting van de
algemeene commissie der conferentie op
een beslissing aandringen en het aan dc
publiek3'opinie der gehcele wereld overla
ten, een oordeel te vellen over dc verant
woordelijkheid. Engeland is niet. geneigd
toe to laten, dat de ontwapeningsonderhan
delingen nog langer gerekt worden.
4. Volgens de Daily Herald is Engeland
teruggekeerd tot het oorspronkelijke voor
stel van Henderson, dat do mogendheden
een eventueele overeenkomst ook zuIIcd
teckcnen zonder Duitschland, om op deze
wijze een moreel,en.druk op Duitschland uit
tc oefenen, waardoor dit lan 1 zich mis
schien op een later tijdstip tot onderteoke-
uiog bereid zal verklaren.
5. Sir John Simon krijgt de vrije hond
om te probeeren overeenstemming tusschen
het Duitsche standpunt en het standpunt
der andere mogendheden te bereiken.
De meeste Londensche bladen geven uit
voerige commentaren op de besluiten van
het kabinet en vrij algemeen worden de
regeeringsbesluitcn door de pers toegejuicht.
Dc Daily Telegraph schrij.t, dat er geen
ander3 mogelijkheid dan een proeftijd is,
vooral onder de tegenwoordige omstandig
heden. Over tal van onderdeelen der voor
stellen is men het nog niet eens, doch over
eenstemming is zeker niet uitgesloten. Na
dat Baldwin de uit het Locarno-pact voort
vloeiende verplichtingen nogmaals nadruk
kelijk bevestigd heeft, hoeft Engeland het
onbetwijfelbare recht bij de huidige onze
kerheid de leiding tc nemen Nog heeft men
de hoop niet opgegeven, van Frankrijk toe
zeggingen te krijgen voor een belangrijke
vermindering der bewapening, indien
Duitschlands houding gedurende den eer
sten proeftijd bevredigend blijkt te zijn.
De Morning Post schrijft, dat de Duitsche
eisch inzake 'rechtsgelijkheid ongetwijfeld
rechtvaardig is, doch onder de huidige om
standigheden kon een dergelijk vérstrek
kend plan niet zonder dc noodige voorzich
tigheidsmaatregelen worden uitgevoerd. Bij
de tegenwoordige stemming in Duitschland
heeft men de uiterste grens van mogelijke
concessies bereikt. Wanneer Duitschland
echter verstandig is, zal hit dit meer dan
grootmoedige aanbod aanvaarden om als
gelijkgerechtigde in den kring der naties
terug te keeren.
De Daily Express laat een anderen toon
hooren. Het blad wijst erop, dat liet onmo
gelijk .is voor Frankrijk cn Engeland dc
Duitsche eischen voor een beperkte weder-
bewapening af te wijzen. Degenen, die thans
opgewonden over een mislukking der on
derhandelingen spreken, zoeken in werke
lijkheid naar een zondebok en willen
Duitschland als zoodanig bestempelen. Men
dient zich goed te bedenken, alvorens hier
aan mee te doen. Al heeft men in Duitsch
land de communisten hard aangepakt en
al worden de Joden er vervolgd, dan is dat
nog geen reden om zonder verder bewijs
te beweren, dat Duitschland den vrede wil
verstoren.
De rechtsche bladen te Parijs melden mat
voldoening uit Londen, dat de Engelsche
regeering het gemeenschappelijke Fransch-
Engelscli-Amerikaansche standpunt, waar
van Duitschland onlangs op de hoogte is
gesteld, is trouw gebleven,
Het Petit Journal constateert, dat het
Fransch-Engclsch-Amcrikaanschc plan de
richtlijn is gebleven voor dc te Londen ge
volgde politiek, welker doel ligt in de for
mule „gelijkheid in veiligheid" Het Duit
sche standpunt is onaanvaardbaar geble
ken, aangezien het oorspronkelijke plan van
Macdonald, waartoe Duitschland zich thans
niet ongeneigd verklaart, niet meer in over
eenstemming is m2t den internationalen
toestand.
yolgcns dc Echo de Paris heeft men zich
te Londen nog tc 'gereserveerd getoond.
Weliswaar heeft Engeland de oogen voor
het gevaar geopend, maar het heeft nog
niet geleerd voldoenden tegenstand te bie
den. Dc meerderheid der Engelsche regee
ring biedt slechts een zwak verzot tegen
over Duitschland, maar het meest veront
rustende is, dat Macdonald er een andere
meening op na schijnt te houden.
Duitsch-Fransche oversenstom-
ming toch nog mogelijk?
Omtrent den indruk van Daladier's rede
te Berlijn schrijft dc Berlijnsche correspon
dent van het Journal, dat in Duitsche po
litiek 3 kringen de neiging bestaat zonder
bemiddeling van andere mogendheden tot
overeenstemming met Frankrijk te komen,
zonder echter Rome en Londen te verwaar-
loozcn. Men heeft de hoop op een oplos
sing, zij het ook een tijdelijke, nog niet op
gegeven, hoewel men dé details van een
dergelijk3 oplossing nog niet ziet en zich
er momenteel zelfs nog geen voorstelling
van kan maken. In belegde kringen wijst
men erop, dat Duitschland noch de ont
wapening van de Fransche versterkte zóne
aan de Noord- en Oost-grens, noch de op
heffing van dc demilitariseering van het
Rijnland zal verlangen. Uit een onderhoud,
dat hij heeft gehad, trekt de correspondent
de conclusie, dat Duitsch'and echter nooit
zal afzien van die eischen, die het in staat
zullen stellen zich tegen luchtaanvallen tc
verdedigen. In Duitsche kringen geeft men
zich er rekenschap van, dat hit hierbij niet
om een continentale, maar om "en inter
continentale kwestie gaat. Niettemin houdt
Duitschland vast aan de noodzakelijkheid
van het bezit van vliegtuig-jagers, die -ge
schikt zijn om een vijandelijken luchtaan
val Le keeren, wat natuurlijk slechts mo
gelijk is, indien zij gesteund worden door
lu ch t a f wee rgcsch u t
T 8 j a n g t s j o o n g, 9 October (V.D.) De
minister van buitcnlandsche zaken van
Mandsjoekv.d'verklaart, dat de gepubliceer
de Russische „geheime documenten" betref
fende de samenwerking der Japanschc en
Mandsjoerijsche militaire instanties met bet
oog op dc voorbereiding van een Russisch-
Japanscb-Mandsjocrijsclien oorlog een Rus
sisch verzinsel zijn. Dc Mandsjoerijsche re
geering zal den Russisclien vertegenwoordi
ger te Charbin een nola overhandigen, waar
in dc Mandsjoerijsche rcgccring protesteert
tegen de verdachtmakingen in de RusSiecmc
pers in verband met dc gepubliceerde docu
menten.
Cercle privé
Den geheelen winter geopend van 82 nar
's nachts. Zat, Zond. ook 36.
Bemoedigende vooruit
zichten
Londen, 9 Oct. (V.D.). De laatstelijk
Verschenen optimistische rapporten uit de
industriecentra worden gesteund door dc
cijfers, die hedenavond gepubliceerd worden
door het ministerie van arbeid. Deze op 25
September j.l. gebaseerde cijfers geven aan,
dat de werkloosheid is afgenomen met
86.000 man. Dit verminderen der werkloos
heid houdt gestadig aan; in 't geheel zijn
dit jaar reeds 521.284 werkloozen weer aan
den arbeid kunnen gaan; 65 pet. der inge
schreven werkloozen zijn minder dan een
half jaar werkloos geweest' jn het loopen-
do jaar. De totale achteruitgang van de
werkloosheid in den loop van dit jaar in
de industriecentra heeft lot resultaat ge
had, dat thans werken 9.943.000 en werkloos
zijn 2.336.727 arbeiders. Terwijl in de steen
koolmijnen, de ijzer- en staalindustrie en
liet electriciteitsbedrijf een algemeene ver
betering intrad, is deze vooral opmerkelijk
in dc aardewerkindustrie, de motoren- en
bootenindustrie.
Dc speelgoedindustrie is er thans van
overtuigd, dat het Duitsche monopolio de
finitief voorbij is, er is meer vraag naar
Engelsche speelgoederen dan ooit. Vele fa
brieken moeten extra personeel aannemen
en tot uitbreiding overgaan. Vooral in de
molorenindustric is hel. optimisme inzake
dc vooruitzichten grooi
STABILISEERING VAN DOLLAR EN
POND OP 2 3 DER GOUDPARITEIT?
Washington, 10 October (V.D.) In
verband met de enste formccle besprekin
gen in zake dc oorlogsschulden tusschen dc
Engelsche en Ainerikaansche vertegenwoor
digers te Washington meldt h*t Washing
ton Journal of Commerce, dat du kwestie
der stabiliseering titans bij de onderhan
delingen op den voorgrond is getreden. Het
zou mogelijk zijn, dat hel en dc op twee
derden van hun vroegere goud-pariteit zul
len worden gestabiliseerd.
Herdenking van Horst Wcssel.
De film, waarvan hij de hoofde
persoon vormt, verboden.
Horst Wessel, die door dc nationaal-so-
cialistcn als de martelaar hunner beweging
wordt beschouwd, werd op li Januari 1930
als leider van een S A.-troep door commu
nisten op zijn kamer overvallen en door
schoten gewond. Enkele weken later be
zweek dc pas twee- en twintig-jarige'in een
hosjïitaal aan de bekomen kwetsuren. Van
hem is het lied afkomstig ,,Dic Fahne hoch,
dia Heihen dicht goschlosscn. S.A. mar-
schiert mit rullig festem Schriit", dat tegen
woordig bij alle mogelijke gelegenheden en
ook in de scholen als een tweede volkslied
wordt gezongen. Dc inwijding van een
grafmonument door Hitler, op li Januari
1933, dus precies drie jaren na den overval
op Horst Wcssel, welke gepaard ging met
een défilé der S.A. op het Bülowplein. mid
den in dc Berlijnsche communistcnwijk,
vormde een inleiding tot het overnemen der
rcgcerin.; door het nationaal-socialismc.
Maandag j.l. nu is de verjaardag van
Horst Wcssel in geheel Duitschland ge
vierd. Iii liet ziekenhuis, waar dc jonge
S.A.-lcidcr overleed en dat thans den naam
.Iiorst W c ss e i-K r a n ken ha u s" draagt, hoeft
di*. Goehbels, dc rijksminister van volks
voorlichting en propaganda, met wicn
Horst W ussel steeds zeer nauwe betrekkin-
gun heeft onderhouden, een herdenkings
rede gehouden. De sterfkamer zal tot een
historische plaats worden verklaard. Een
lange fakkeloptocht bewoog zich Maandag
avond naar liet kerkhof, waar Iiorst Wcs
sel begraven ligt en waar S.A.-mannen den
gelieelen dag al6 eerewacht hadden ge
staan. Te Bielefeld hebben dc nationaal-so-
cialisten een gedenkplaat aan Horst Wes
son's geboortehuis ingewijd. Tegelijkertijd
werd op een oud-Gcrmaanschc „Thingstat-
tc" in het Tcutoburgér Woud, (dc plaats,
waar in vervlogen eeuwen volksvergade
ringen werden gehouden), een Horst Wes-
sel-gedcnksteen onthuld, die bestond uit
een zwerfsteen, welke driehonderd cen
tenaars weegt. Ter deelneming aan deze
plechtigheid waren vijftigduizend S.A - en
S.S.-mannen uit Westfalen cn dc aangren
zende gebieden verschenen.
Aanvankelijk zou de nagedachtenis van
Horst Wessel eveneens worden geëerd door
het vortooncn van ccn film, waarin Horst
Wessel als hoofdpersoon optroedt. Dc film
zou m alle groote Duitsche bioscopen wor
den gedraaid en de verwachtingen waren
buitengewoon gespannen. Plotseling echter
heeft dr. Gocbbcls aan dc „Filmprüfstèlle"
order gegeven, dat dc film niet mag worden
vertoond, een censuurniaatregel, die overal
groot opzien heeft gebaard, daar verschei
dene Sturmablcilungcn to Berlijn aan dc
massa-taferccleu haar medewerking heb
ben verleend, de autoriteiten dc voorberei
ding op alle wijzen hadden vergemakkelijkt
en het muzikale deel hot werk was van dr.
Hanfstangcl, den „Au6landpressercfcrent"
van den rijkskanselier. Een groot deel der
Duitsche pers had dc film al hij voorbaat
warm aanbevolen, dc geïllustreerde bladen
brachten illustratreproéven en naar de
Neue Zürclier Zeitung uit Berlijn bericht,
vond in het midden der vorige week voor
het diplomatieke corps, dat speciaal daar
voor was uitgenoodigd, de eerste opvoering
plaats. Een tweede vertooning, die Vrijdag
avond in het propagandaixiinislcrie plaats
vond, kon niet de goedkeuring wegdragen
van minister dr. Goebbels en diens mede
werkers. Als reden voor het verbod wordt
opgegeven, dat de klankfilm dc helden
figuur Horst Wessel door een onvoldoende
uitbeelding verkleint en den geest der na-
tionaal-socialistischc beweging niet op juis
te wijze weergeeft, zoodat vitale belangen
van den Uuitschen staat en het Duitsche
aanzien erdoor worden geschaad. De onder
neming. die dc schade heeft te dragen, is
een ad hoe gevormde „Volksdcutschc Film-
gcscllschaft".
Ook in commentaren der nationaal-socia-
listische pers wordt er thans op gewezen,
dat dc artistieke hoedanigheden van dc
film, al kwamen daar interessante gedeel
ten in voor, al te zeer te wenschen overlie
ten, zoodat het stuk als geheel Horst Wes
sel onwaardig was. Men krijgt inmiddels
den indruk, dat de autoriteiten, die toch
vooraf kennis hebben genomen van de film,
wel wat laat tot dit inzicht zijn gekomen.
Vermoedelijk worden dan ook dc werke
lijke verbodsmotievcn verzwegen. In ver
band hiermee zij slechts terloops genoteerd,
dat in de film, volgens tal van berichten,,
ook Joden, zeer tegen hun zin, mee hebben
moeten spelen. Juist hierover is indertijd
veel te doen geweest. .Het verbod van de
film kan dan ook zeer goed verband hou
den mot de vrees, dat de film Duitschland
in 't buitenland zou kunnen blameeren.
Fransche resolutie aangenomen
Gcnove, 10 Oct. (V. D.) De politieke
commissie der Volkenbondsvergadering
heeft vandaag het groote debat in zake de
Minderheden- cn de Joodschc kwestie be
ëindigd. Overeonkomstig het voorstel der
sub-commissie werd de Fransche resolutie
aangenomen. De Duitsche delegatie keur
de het eerste en derde deel goed.
De resolutie zal thans dc Volkenbonds
vergadering ter fine van definitieve goed
keuring worden \oorgelegd.
Het eerste deel der resolutie houdt in:
De plenaire vergadering van den Vol
kenbond ncernt de in dc resolutie van 21
September 1922 uitgesproken principieele
aanbevelingen in zake de minderhedenbe
scherming aan cn spreekt dc hoop uit, dal
de tegenover den Volkenbond door geencr
lel aanvullende verplichtingen op bet ge
bied der minderheden gebonden staten
nochtans tegenover hun minderheden naai
ras, religie en taal de gelijke graad van ge
rechtigheid en tolerantie zullen toepassen
welko wordt geëischt bij de verdragen in
zake de minderhedenbescherming en
krachtens de geheelc houding van den Vol
kenbond.
In het tweede deel wordt verklaard: Dc
Volkcnbondsveigadering is van meening,
dat de in het eerste gedeelte naar vorer
gebrachte principes zonder uitzondering bc
trekkingen moeten hebben op alle catego
rieën staatsonderdanen. welke zich van de
meerderheid dor bevolking onderscheiden
door ras, taal of religie.
Krachtens het derde gedeelte verzoekt dc
Volkenbondsvergadcring den secretaris-ge
neraal van dun Volkenhonds de protocollen
betreffende de onderhandelingen van de
politieke commissie inzake de minderhc
denkwestie toe tc zenden aan den Volken
bondsraad.
Bij de slotbeschouwing verklaarde dc
Duitscher, v. Keiler, dat dc Duitsche dele
gatie van mcening is, dat dc resolutie-
slechts van toepassing moet zijn op dc
eigenlijke minderheden. Uit de onderhart
delingen in clc politieke commissie cn cle
sub-commissie hiervan is gebleken, dat de
resolutie in hoofdzaak beoogt de beliande
ling der Joden in Duitschland binnen het
bereik der resolutie te doen zijn. Dit is,
volgens von Keller, in tegenspraak met de
principieele opvatting der Duitsche dele
gatie. Volgens dc delegatie behoort de be
treffende kwestie'tot de competentie dei
Duitsche binnenlandsche wetgeving.
Duitschland heeft het tweede gedeelte
der resolutie verworpen. Alle andere mo
gendheden hebben de geheelc motie goed
gekeurd.
Tegen de berichtgeving van het
Sovjet-Russische telegraaf
agentschap
Tokio, 10 October (V.D.) Dinsdagochtend
heeft een zitting van het Japansche kabinet
plaats 'gevonden, waarin de minister van
Buitcnlandsche Zaken, llirota, rapport uit
bracht over den builunlandscli politieken
toestand. In li?t bizonder werden besproken
de betrekkingen \an Japan tot Mandsjoek-
\vo en Rusland en een standpunt bepaald
nopens de recente Russische publicaties in
zake de „geheime Japansolie documenten"
in het conflict betreffende den Mandsjoe-
rijschen spoorweg.
Het verluidt, dat de Japansche regecring
heeft besloten in verband met de bericht
geving van het Sovj H-Russische telegraaf-
agentschap in Japan een strenge waarschu
wing uit te spreken.
Ingeval het tclegraafagentschap der Sov
jet-Unie en du vertegenwoordigers der Sov
jetpers in Japan verder critick oefenen op
de Japansche politiek, op een wijze, welke
geen rekening houdt ni3t het nationale
prestige der Japanschc rcgcering, dan zou
Japan er bij deze persvertegenwoordigers
op moeten aandringen „vrijwillig" uit Ja
pan to vertrekken.
DE ORDETEEKENEN VAN NAPOLEON L
Nog steeds in Duitsche handen.
B e r 1 ij n, 10 October (V.D.). De ordelea-
kenen van Napoleon I, welke na den slag
van Waterloo in Pruisische handen zijn ge
vallen cn in het „Zeugliaus" werden be
waard, werden in het jaar 1919 door „va
derlands gezinde" officieren en studenten
uit het „Zeughaus" ontvoerd, tor; einde hun
uitlevering aan Frankrijk ta verhinderen.
De ordeteekencn waren sedertdien spoor
loos verdwenen. Thans heeft een onbekende
de ordeteekencn toegezonden aan den Prui-
sischcn minister-president Goering en deze
heaft ze weer naar het Zcughaus gezonden.
Dinsdagmiddag heeft in de „Ruhmeshal-
le" van bat Zcughaus een kleine plechtig
heid plaats gevonden, waarbij de directeur-
generaal der staatsmusea, Dr. Kuemkel, en
de plaatsvervangende directeur van het
Zeughaus, prof. Post, de geschiedenis der
ordeteekenen verhaalden.
DIT BLAD HEEFT EEN DAGELJJKSCHB
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND
Het proces in den Rijksdag.
(Eerste Blad. pag. 2)<
Minder werkloosheid in Engeland.
(Eerste Blad, pag. 1),
BINNENLAND.
De demonstraties te Kootwijk.
(Tweede Blad, pag. 1). 1
STADSNIEUWS.
De Stichting Onze Lieve Vrouwe ter Eem,
(Eerste Blad, pag. 3).
Dc nieuwe woningen der Woningvercenl*
ging Zuid-Nederland.
(Eerste Blad, pag. 3).
Brandhlusclidcmonstratie bij de Nijvers
heidsstraat.
(Eerste Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K.N.M.I, te 'dö
Bilt.
Hoogste barometerst. 763.0 te Wcenen.
Laagste barometerst. 731.2 tc Andënes en
Ingö.
Verwachting: Krachtige tot stormachtige
later afnemende Zuid-Westelijke tot Wes
telijke wind, aanvankelijk zwaar bewolkt
met regenbuien en kans op onweer, later
opklarend en kouder.
Geseind van cle Bilt 11 Oct. te 9.05 aan
alle posten:
Wordt verw acht storm uit het Zuid-Wes-
ten.
De depressie hij Schotland heeft zich,
in diepte afnemend, naar de Noorsche kust
verplaatst, maar uit het Zuid-Westen
kwam een nieuw daalgebied, dat in onzo
omgeving storm cn regen brengt. De tem-
ueratuurtegcnstellingcn zijn vrij scherp.
Op de Britschc eilanden is de temperatuur
sterk gedaald, in het Noorden tot onder
norruaal. In onze omgeving tot Oost-En-
ecland waait nog dc zeer, krachtige Zui
denwind met temperaturen tot 10 gr. bo
ven normaal. Ook in Zweden is nu de tem-<
peratuur tot boven normaal gestegen. Al
leen op IJsland komt nog een enkele tem
peratuur onder het vriespunt voor. Er valt
veel regen op de Britsche eilanden en in
Scandinavië cn bij het doordringen van
de koude luchtmassa is ook verder op het
vasteland regen met kans op onweer te
wachten. Na het ruimen van den wind zul
len de .stommen in kracht afpemen en is
tijdelijke opklaring tc verwachten.
RIJDT VEILIG!
Geeft signalen steeds op tijd!
Nimmer moogt ge dat verzaken,
Doch geen enkele claxon
ls bestemd voor herrie maken!
IANGESTRAAT 49-51
TELEFOON 190
Aardige Stoffen voor Kinder
Mantels en voor