DE EEMLANDEü
Uw goed op tijd
Als van Doorn 't rijdt!
4000
Licht op
L. J. LUYCX ZOON
KORTE JASJES BONT-LEER-PEAUDESUEDE
Zaterdag 14 October 1933 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a 32e Jaargang No. 91
NAD0LNY PLOTSELING NAAR BERLIJN
ITALIAANSCHE DELEGATIE
GERESERVEERD
Lloyd George bepleit
rechtsgelijkheid
AANVAL OP 'T RECORD
VAN KINGSF0RD SMITH
ERNSTIGE STORMSCHADE
IN DENEMARKEN
DUITSCHLAND HEEFT ER
GENOEG VAN
GALAPAGOS-EILANDEN DOOR
ZEEBEVING VERWOEST?
TEL. 401-1118
ZUIDSINGEL 66—67
5 uur 38 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI 6 cent per K.M.
BELT U EVEN
GARAGE NIC. BOVÉE
6-7 PERS. AUTO MET CHAUFFEUR
ASTRAKAN
AMER SFOORTSQH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS 3 Ammloorl 2.I0. pt, m»and 0.75. pw
week (met gr.til verzekering tegen ongelukken) f 0 17'/r
Binnenland franco per pon p«r 3 maanden IJ.-. Afzonderll|ke nummert f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 5iJ
PRIJS DER ADVERTENTIEN van 1—4 regeli l 1.05 met inbegrip van een bewusnummes
elke regel meer f0 25 Ltefdadigheids-advertentiën voord*
helft van den prijs. Kleine Advertentlto „KEITJES bi) vooruitbetaling 1—5 regel»
50 cent elke rege) meer 10 cent driemaal plaatsen I I.—Bewijsnummer extra f 0.05
Zal zij op het kritieke moment
ingrijpen?
De leider der Duitsclic delegatie ter ont
wapeningsconferentie. ambassadeur Nadol-
nv. is Vrijdagochtend per vliegtuig uit
Genève te Berlijn aangekomen. Terstond
na zijn aankomst begaf hij zich naar rijks
kanselier Adolf Hitler, teneinde verslag
uit te brengen over den stand van zaken
te Genève.
Een deel van de Fransche pers blijft op
timistisch ten aanzien van de jongste ge
beurtenissen te Genève. Dit ODtimismo is
echter betrekkelijk, want terwijl men
eenerzijds de vorming van een Engelsch-
Fransch- -Xmerikaansch front vaststelt is
men zich anderzijds ervan bewust, dat de
Duitsche regcerlng het door de drie groote
mogendheden uitgewerkte plan, waarom
tront bovendien nog geen overeenstemming
tot in alle bizonderhe'dcn bestaat, in geen
geval zonder voorbehoud zal aannemen.
Men wijdt daarom bijzondere aandacht aan
Nadolny's reis naar Berlijn. Ook op de
gereserveerde houding van Italië wordt de
aandacht gevestigd en met spanning wacht
men on de nieuwe inschakeling der Italiaan
sche delegatie in.de onderhandelingen.
De Petit Parisicn schrijft, dat het uitgc
sloten moet worden geacht, dat de rijks-
regcering de te Parijs opgestelde beginsc-
NADOLNY.
Ien zal aanvaarden. Het ecnig mogelijke Is.
dat Nadolny of met een categorisch „neen"
antwoord, of ja noch neen zal zeggen,
doch zal pogen op alic punten tot nieuwe
onderhandelingen te komen. In beide ge
vallen verwacht men het ingrijpen der Iia
liaansche delegatie, wier houding cn ge
reserveer Jheid op hot oogcnblik het ge
sprek van den dag te Genève is geworden.
Het Journal ziet de directe oorzaak van
Nanolny'a reis in de besluiten van liet
Franscne kabinet
Pertinax verkondigt in de Echo de Paris
als zijn meening. dat de Engelsch-Franscli-
Ajmerikannsche voorstellen een verzwak
king van Frankrijk betockcnen. die tof
uiting komt in Je wederbowaDening van
Duitschland. doch ook in het feit, dat En
geland tot nog toe heeft verzuimd zijn
standpunt inzake het verdrag van Locarno
duidelijk vast te leggen. Tot nog toe weel
men niet, dat Engeland in zijn hoedanig
heid van borg voor de gedemilitariseerde
Rijnlandzone denkt te doen. Alle desbetref
lende vragen der Fransche regeering zijn
zonder antwoord gebieven. Ook Amerika
schijnt minder dan ooit geneigd de uitvoe
ring der sancticmaalregelen te steunen. De
te Genève uitgewerkte besluiten beteekenen
tengevolge van de zeer uitvoerige en eln^
tische toezeggingen van Engeland en Ameri
ka niets anders dan het doodvonnis dezer
toezeggingen voor het Franscho leger.
In de Daily Mail wijdt Lloyd George eon
artikel aan de ontwapeningskwestie en het
probleem der door Duitschland geéischte
rechtsgelijkheid. Door een veroordeeling
der binnenlandschj politiek en der Duit-
sche regeermothoden mag men zich niet
laten leiden tot het afwijzen van een eisch,
die overigens misschien gerechtvaardigd is.
Bij internationale onderhandelingen heeft
men niet het recht zijn overwegingen af tr-
meten naar het geloof en do opvattingen
van den betrokkene. Het verdrag van Ver
sailles dwong Duitschland met geweld zijn
geheele militaire bewapening te vernietigen
De geallieerden beloofden plechtig en schrif
tel ijk, dat zij het Duitsche voorbeeld zou
den volgen, zoodra Duitschland het opge
legde program had uitgevoerd. De over
winnende landen hebben sedertdien echter
hun militaire sterkte voortdurend vergroot.
Zij hebben meer en beter geschoolde sol
daten, meer en zwaarder geschut, tanks en
bombardementsvliegtuigen dan zij in 1919
hadden, toen zij tegenover den overwonnen
vijand deze belofte aflegden. Het weerloo-
ze Duitschland heeft tien jaar lang van de
mogendheden geèischt, dat zij hun cato
gorisch gegeven beloften zouden nakomen.
Lloyd George beschuldigt Frankrijk in
het artikel van schending van het verdrag
van Versailles, wanneer het zonder goed
keuring van Duitschland de ontwapening*
periode verder wil verlengen. Lloyd Geor
gc waarschuwt tegen overijlde handelingen
te Genève. Er bestaat geen enkele nood
zaak daartoe, omdat naar zijn mcening
Duitschland niet in staat is het zwakste
van zijn nabuurlanden aan te vallen en
Lloyd George de beweringen omtrent de
geheime bewapening van Duitschland on
juist acht.
Londen, 13 October (V.D.) De Austra
lische vlieger Ulm is gisteravond per vlieg
tuig uit Engeland naar Australië vertrok
ken, om te trachten het deze week door
Kings ford Smith verbeterde record op zijn
naam te brengen.
Kopenhagen. 12 Oct. (V.D.) Van alle
zijden komen nog steeds berichten binnen
over de schade, die do hól'igo orka ai
Woensdagavond in geheel Denemarken
heeft veroorzaakt. Door ëeri dijkdoorbraak
heeft dé sneltrein uit Oslo niet minder dan
9 uur vertraging gehad. Ook de verbinding
met Duitschland was langen tijdverbroken
door een buitengewoon lagen waterstand.
De berichten uit zee luiden verontrus
tend. Bij Skagen is do Estlandsche drie
master Wega uit Pernau aan land gedre
ven cn in ecnige uren volkomen \ernicld.
De bemanning kon gered worden. Een an
der, vermoedelijk Decnsch. vaartuig, welks
noodseinen waren waargenomen, is in den
storm verdwenen, terwijl liet s.s Vendia
averij opliep en in de haven van Esjberg
moest worden binnengesleept.
O, Tempora, o mores, of in goed Hol-
Iandsch overgezet: Zoo de tijden, zoo de de
den. Oftewel: als de tijden veranderen, dan
veranderen de zeden, de gewoonten, de ge
bruiken mee. Ik behoef dat niet nader toe
te lichten: in onzen fel bewogen tijd, zien we
er dagelijks de bewijzen voor.
Hoe ik zoo aaD deze verzuchting, als ge
hel zoo wilt noemen, kom? In deze rubriek?
Wel. reeds in mijn vorig praatje wees ik er
op: 't ls al paddenstoelen wat de klok slaat.
Die geheimzinnige zwammen zijn dan tegen
woordig wel heel erg in den kring der men-
schen opgenomen. Wie bijvoorbeeld dacht er
voor een halve, ja zelfs nog voor een kwart
eeuw aan om zich nu eens eventjes, laat
staan serieus met paddenstoelen te be
moeien, anders dan om ze te vertrappen.
Men verafschuwde ze algemeen. En nu vierde
deze week de Mycologische vereeniging in
Haarlem haar zilveren feest op een wijze,
die algemeen de bev/ondering heeft gewekt
van elk, die er wat van te zien kreeg. Ook
uit mooi Amersfoort waren op de tentoon
stelling heel wat bijdragen ingezonden.
Welke onderwijzer dacht er nog voor wei
nige jaren aan om in de school over padden
stoelen te vertellen, gesteld al, dat hij er wat
van te vertellen wist. De mannen, die daar
mee begonnen, werden wel eens met een
glimlachje besproken. En ziet nu eens! Ik
weet maar van een paar voorheelden, maar
er zullen er wel meer zijn. In de Pallas-
Atheneschool verrasten de leerlingen der
hoogste klasse hun onderwijzer in natuurlijke
historie met een heele collectie soorten. En
gister zag ik een tentoonstelling van al meer
dan tachtig bijeen gebrachte soorten in het
gebouw Sint Aagten op het Zand. waar de
leerlingen der R.K.school aan de Schiramel-
penninckslraat een prachtige collectie heb
ben hiieengehracht. Wij raden elk, die be
langstelt in de wonderwereld der zwammen
er eens een kijkje te nenren. Behalve deze
zijn er nog meer rnocèc-.natuurobiecten uit
ons „Mooi Amersfoort".
A. JOMAN
AMERIKANEN MISHANDELD IN
DUITSCHLAND.
Berlijn, 12 Oct. (U.N.)'.De Amerikaan
sche gezant, die met vacantie zou gaan.
heeft zijn vertrek uitgesteld in verband met
de gevallen van mishandeling van Amen
kaanscho onderdanen door nationaal'Socia
listen. De gezant heeft, op het ministerie
Van buitcnlundschc zaken een uotu over
handigd, waarin er op gewezen wordt, dat
in den laatsten tijd niet minder clan
10 gevallen van mishandeling van Amen
kaan sche onderdanen zijn voorgekomen
Verklaard wordt, dat dc Amorikaanschr
rcgecring op do hoogte gehouden wensrhl
ie worden omtrent de bestraffing van dc
schuldigen.
Naar uit Berlijn wordt geseind, zal,
Duitschland wegens de hooding der grootc
mogendheden de ontwapeningsconferentie
verlaten en het lidmaatschap van den Vol
kenbond opzeggen. De rijksdag zal worden
ontbonden en nieuwe verkiezingen zullen
worden uitgeschreven. Hitier zal heden
avond voor alle Duitsche zenders spreken.
B e r 1 ij n. 13 Oct. (H.N.) Met betrekking
tot de aardbeving, die onlangs aan dc kust
van Guayaquil is opgetreden, zijn hier be
richten ontvangen, volgens welke dc aard
beving met een buitengewoon lievige zee
beving gepaard ging, waardoor op verschil
lende kustplaatsen 'groot e verwoestingen
zijn aangericht. Men neemt, aan, dat het
centrum van de aardbeving te zoeken is
bij de Galapagosreilanden, die ongeveer 950
K.M van de kust verwijderd liggen. Aan
gezien van deze eilanden geen nadere be
richten zijn ontvangen, vermoedt men, dat
deze eilanden door do zeebeving verwoest
en wellicht verdwenen zijn. Op één dezer
eilanden leeft de Duitsclic geneesheer Dr.
Karl Ritter met zijn vrouw, die zich geheel
van dc beschaafde werelcl hebben terugge
trokken.
WERELDBEROEMD CHIRURG
OVERLEDEN.
Londen, .13 Oct. (V.D.) De wen btbe-
roemde chirurg dr. sir Arthur William
Robson-Mayo is gisteren te Londen overle
den.
DE AMERIKAANSCRE VAKVER.
EENIGINCEN BOYCOTTEN
DUITSCHLAND.
W u s li i n g t o n, 13 Oct. (V. D.) Ou de
jaarvergadering «Ier Amerikaansche vak
vereenigingen is een resolutie aangenomen,
waarin geèischt wordt allo Duitsche pro
dqcteil zóó lang ie. boycotten' tof de Duit
'sche regeerrng <len Dnitschen arbeider hel
rockt jtoekent, zich volgens zijn eigen wil
in vak vereen igingen te organisceren en tot
dat Duilschland de vervolgingen der TodCn
zal hebben gestaakt.
Het standpunt van Engeland,
Frankrijk en Amerika inzake
de ontwapening. De opvat
tingen der Duitschers.
Over liet algemeen uit de Fransche pers
haar tevredenheid over de medédeeliug,
dat de Fransche ministerraad, die Donder
dag is gehouden, cn dc z.g gemeenschap
pelijke verklaring, welke door Engeland.
Frankrijk en Amerika is voorbereid, zijn
goedkeuring heeft gehecht. Deze gemeen
schappelijke verklaring ten aanzien
waarvan Italic:* zich volkomen afzijdig heeft
gehouden zal, naar verluidt, aan de alge-
i.ieene ontwapeningscommissie worden voor
gelegd. Zij bestaat wanneer men op de
Fransche pers mag afgaan uit drie ge-
deeelten; in hot eerste kanten de drie mo
gendheden zich tegen elke herbewapening
van Duitschland, in het tweede wordt het
vraagstuk van den proeftijd aangeroerd en
het derde houdt zich bezig met de organi
satie der contróle.
Dc algemccnc beginselen, waardoor men
zich laat leiden, zouden de volgende zijn:
1. Handhaving van 't nieuwe samengaan
van Frankrijk, Engeland en Amerika.
2. De drie regeeringen zijn vastbesloten
in geen .geval een bewapening van Duitsch
land tijdens den proeftijd goed te keuren,
afgezien dan van bepaalde bewapenings-
maatregelen, die de verandering der rijks-
weer in een militielegcr van 200,0000 man
noodzakelijk kan maken.. Deze herbewape
ning zou zich bovendien slechts mogen uit
strekken tot de wapens, die in 't verdrag
van Versailles zijn toegestaan: geweren,
machinegeweren en lichte artillerie.
3. Handhaving van den duur van den
proeftijd: sir John Simon zou zich vcreenigd
hebben met het Fransche standpunt,
4. Vasthouden aan hc-t automatische per
manente karakter van het toezicht op de
nauwkeurige tenuitvoerlegging der overeen
komst..
5. Uitstel van dc vermindering van 't
zware oorlogsmateriaal en van de mach
tiging voor Duitschland de defensieve wa
pens te bezitten, die echter allen ondcrtec-
kenaars toegestaan zullen worden aan 't
einde van den vierjarigen proeftijd, indien
mocht blijken, dat deze doeltreffend is ge
weest.
Ondertusschen verluidt roods nu, dat Nor
man Davis, de vertegenwoordiger van Ame
rika, ten zeerste ontstemd is over de pu
blicatie der Fransche pers, vooral, omdat
deze het zoo voorstelt, alsof Amerika van
zins is met Frankrijk en Engeland een front
tegen Duitschland te vormen. Ook in Brit-
sche kringen staat mén in verband niet do
mededeelihgen van Fransche zijde beteu
terd te kijken, zoodat het heel goed moge
lijk :s, dat cle fonnuieering van de verkla
ring der drie mogendheden nog een belang
rijke wijziging ondergaat. Gelijk men weet,
is er eveneens sprake van. dut de eigenlijke
ontwapeningsbesprekingen te Genève een
lijdje worden uitgesteld, teneinde Italië de
gelegenheid tc bieden in Berlijn een bemid
delende rol tc spelen, nu de.tegenstellingen
nog steeds zoo'n ernstig karakter dragen,
dat het sluiten van een ontwapeningscon
ferentie vrijwel uitgesloten moet worden ge
acht.
Inmiddels heeft baron von Rlieinbaben,
lid van de Duitsclic afvaardiging te Genève,
die ambassadeur Nadolny vervangt, nu deze
plotseling naar Berlijn is vertrokken om do
Duitsche regeering te raadplegen, in een
interview zijn opvattingen te kennen gege
ven over den t egen woord igen stand der
ontwapeningsbesprekingep. Hij wees erop,
dat ondanks de meest formcole logenstraf
fingen van Duilsche zijded oor een groot
Zwitsersch blad de „afschuwelijkste leugen"
wordt verspreid, dat de z.g. Duitsche gene
rale staf een aanval voorbereid op Frank
rijk en wel via Zwitserland. Wil men, aldus
Von Rheinbabén, ons allen als huichelaars,
als misdadigers en dwazen voorstellen?
Wat beteekonon dergelijke artikelen? Die
nen zij om opzettelijk de openbare meening
tegen Duitschland op te zétten? Dergelijke
artikelen hebben volgens Von Rlieinbaben
niets met fair play of de waarheid te ma
ken. Volgens hem Ls dc waarheid, dat
Duitschland. nadat het de gevolgen eener
lange periode van vernederingen en ontbe
ringen heeft verduurd, don vrede vuriger
wenscht dan welk ander land ook, maar een
vrede op den grondslag van vrijheid, waar
digheid en eer. Mijn land. aldus Von Rliein
baben. liceft werkelijk een andere taak tc
vervullen dan aanvalsplannen geldelijk tc
steunen. F.lke internationale overeenkomst,
die dezen aam verdient aldus voeede hij
eraan toe moet gebaseerd zijn op de vrij
willige goedkeuring van alle onderteeke
naars. Bestaat er vroeg hij verder een
enkel onrecht journalist of politicus, die het
duidelijk verschil lusschen een gewelddadig
opgedrongen en een vrijwillig onderteekend
verdrag kan loochenen? Men rnag niet al-
tiid achter de woorden „Deutschland und
Friederi" een vraagteeken plaatsen. Ook liet
nieuwe Duitschland wenscli, naar Von
Rhenbaben verklaarde, oprecht den vrede
en samenwerking zoowel met zijn buren
als de overige wereld. Hij eindigde zijn uit
eenzettingen als volgt:
„Ik ben er vast van overtuigd, dat het
oogenblik is aangebroken om eindelijk dit
oude Europa door een politieke beslissing,
die den grondslag zal vormen voor een
vruchtdragende samenwerking tusschcn de
naties, weer op tc bouwen. De proefneming
met den opgedrongen vrede is mislukt
Thans moeten wij elkander wederkeerig
helncn, den bodem voorbereiden voor een
vrede, die alle contracteerende partijen vrij
willig onderteekenen en die door interna
tionale overeenkomsten wordt gewaarborgd
en geregeld."
DIT BLAD HEEF7 EEN DAGELIJ HSCHB
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
EXEMPLAREN
BUITENLAND.
Het proces inzake den rijksdagbrand.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
Zitting der Tweede Kamer.
(Tweede Blad, pag. 1
Nederland en dc lange golf.
(Derde Blad, pag lj.
De nieuwe gezant in België.
(Tweede Blad, pag. IA
STADSNIEUWS.
Adres der Kamer van Koophandel in ver
band met de voorgestelde tabaksaccijns.
Derde Blad, pag. 2).
Vrachtauto door de tram gekraakt.
(Derde Blad, pag. 2).
Causerie over kantklossen voor dc Veree
niging van Huisvrouwen.
(Eerste Blad. pag. 2).
Medegedeeld door liet K.N.M.. te De Bilt.
Iloógste barometerstand 771.6 te München.
Laagste barometerstand 730.8 te Jan Maycn'
Verwachting: Zwakke tot matige wind
uit Westelijke richtingen, half tot zwaar
bewolkt, weinig of geen regen, iets zachter.
De regelmatige stijging van den lucht
druk in het Noord-Oosten ging in het laat»
stc etmaal continu door. Het depressiege-
bied over Schotland cn IJsland trok in
Noord-Oostelijke richting naar dc Pool-
zee weg pp wgrd evepeens weer gevolgd
door stijging van den luchtdruk over den
Oceaan en het geheele Westen. Een lang-
cerckt regenfront' ligt langs de geheele
Noorscho kust en reikt over de Noordzee
r-n Engeland tot aan liet Kanaal. In dit ge
bied steeg de temperatuur: ten Westen
daarvan werd het kouder. Öp IJsland komt
reeds vorst voor. Op liet vasteland werd
het in den nacht zeer koud. In Frankrijk
en Zuid-West-Duilsclvland komt grondteni-
peratuur tot dicht bij het vriespunt. In
Zui-Wcst-Frankiijk zijn de ochlondtempe-
raturen 7 tot, 9 gr. onder normaal. In hel
Zuid-Oosten vallen nog voortdurend matige
tot groolc hoeveelheden regen, evenzoo
langs de voorzijde der depressie op do
Naarsche kust. Overigens is het weer rus
tig met weinig of geen neerslag en koude
nachten met op vele plaatsen grondwind.
Zondag hebben dienst de doktoren:
Blees, Utr. weg 122, tel. 1733;
Hcliman, Vondelplcin 1, teL 1687 en
Mertens zur Borg, Laantje 5, tol 1225.
Zondag en de geheele week 's nachts
heelt dienst de apotheek van de llrma Cra
mer, P. Euyslaan 93, tel. 902.
LANGESTRAAl 49-51
TELEFOON 190
120 c.m. breed 4,75 en 7,50 p. mt.
Imitatie Breitschschwanz
5,50 per meter.
ARNHEMSCHE WEG 26 E5
