DE AARDE DEKT HEN TOE
vier jonge vliegers begraven
O
Donderdagmorgen werd Nederland
opgeschrikt door de treurmare, dat
vier van onze militaire vliegers jon
ge menschen nog in de volle kracht
van hun leven bij het verrichten
van oefeningen boven de Betuwe het
slachtoffer waren geworden van een
tragisch ongeluk.
Een toeval, een kleine onachtzaam
heid wellichtdeed de vleugels van
twee machtnes elkaar raken, en het
zelfde oogenblik was Nederland in
rouw gedompeldwerd de militaire
luchtvaart van vier voortreffelijke
krochten beroofd, waren vier families
getroffen door een onherstelbaar leedx
Gisteren werden wij opnieuw voor
dit verschrikkelijke feit in ol zijn
naaktheid geplaatst door de begrafenis
van de slachtoffers. In vier verschil
lende plaatsen van ons land stonden
de donkere lijkbaren opgesteld, en
werden rouwklsten in verschgedolven
graven neergelaten. Duizenden hebben
deze zwarte plechtigheid meegemaakt;
tienduizenden leven van uit dc verte
mee.
De klokken van de kathedraal gaan
luiden; een begrafenis trekt door de
drukke straat voorbij. Maar het is dit
maal toch aangrijpender, ontroerender
dan gewoonlijk. De dood gaat in ons
kleine land zelden zóó opzienbarend
tewerk. Daarom gaan wij eerbiediger
dan anders terzij en brengen een groet
aan de mannen die vielen in den dienst
van hun land.
Een ontroerende plechtigheid, toen
gistermorgen Jhr. ven Asch van
Wijck op het kleine kerkhof van
Woudenberg ter laatste rnst gedra
gen werd.
Gistermorgen vond te Woudepberg. de
begrafenis plaats van don lui'tenant-vlie-
ger jhr H. G. J. A. van Ascb van Wijck,
die de vorige week door een vliegongeval op
zoo-tragische wijze om bet leven kwam.
Gp het kerkhof was een ze»r groot aan
tal- belangstellenden aanwezig, waaronder
in de eerste plaats een groot aantal ka
meradon van den overledene, voorts een
deputatie van het eerste regin^yit veld
artillerie én een aantal vertegenwoordigers,
der huzaren, onder commando van de lui
tenants Jhr. Michiels van Kessenich en
Winkel. Ook uit den omtrek waren velen
saamgekomen orn den overledene do laat-
cste eer te bewijzen.
Om kwart over elf berHkto do stoet den
doodenakker. De baar was gedokt met de
driekleur,, waarop twee bloemstukken la
gen, en werd gedragen door tien vliegof-
fieierm van verschillenden rang, onder wie
we opmerkten kapitein van Dorssen en lui
tenant jhr. Sandborg.
De baar werd gevolgd door oen aantal
officieren, die bloemstukken droegm, fa
milie van den overledene, luit.-gen. Post van
Tonningen, ordonnans-offiecier en vertegen
woordiger van H. M. de Koningin, kolonel
Oudendijk, commandant van hét Araers-
foortóche garnizoen, namens den minister
van Defensie, overste Sillevis als gedele
geerde von den chef van den gmeralen
staf; generaal van Hamel, oom van den
overledene; overste Van Santen, comman
dant van dc Luchtvaartafdeeling Soestcr-
berg; kapitein Van Woerden Poelman,
commandant van de JaclUvliegtuigafdce-
ling; officier-vlieger Mulder namens het
marine-vliegkamp de Kooy aa. Eveneens
was aanwezig de burgemeester van Wou
denberg P. A. G. baron van Hosckereii van
Brandsenburg.
Aan de groeve sprak eerst Jhr. van Asch
van Wijck, oom van den overledene,
eenige woorden. Hij herinnerde eraan, dat
een broeder van den kleinzoon, van wiin
hij thans voor goed afscheid nam, onder
dezelfde omstandigheden het leven verloren
had „Nu moeten wij je naast je broer leg
gen. Mak! Je hebt de gevaren, die je be
dreigden gekend, en toch dit beroep geko
zen. Je bent lid geworden van een corp6,
dat qualiteiten bezit, ols door weinigen In
den lande worden geóvenaard. Je bent een
flinke, oprechte, aardige jongen geweest,
oen goed kleinzoon voor je grootvader.
Mak, je bent gevallen. De ecnigo troost
voor je diepbedroefde ouier3 zijn je vele
vrienden en de talrijke mmschen, dio je
apprecloeren. Rust zacht!"
Luitenant Jhr. H. J. M. VAM ASCH
VAN WIJCK. f
Overste Van Santen, commandant van de
Luchtvaartafdeeling, nam hierna 't woord:
„Wij moeten afscheid van je nemen, ka
meraad. Verpletterd zijn wij door het on
geluk, jou en drie kameraden o-erkomen.
Niet verbijstering vragen we ons af, of hier
spreke was van roekeloosheid dan wel
onachtzaamheid. Ik wil de zaak anders
zien De jachtvlbgdienst is de gevaarlijk
ste van de weermacht Deze dienst eischt
offers. Het land, dat deze offers brengt,
toont daarmee den vasten wil zijn onaf
hankelijkheid te beweren. Deze vaste wil
behoxlt bet voor de verschrikkingen van
den oorlog. De offers worden niet tever
geefs gebracht. En de natie, die dit voor
zijn onafhankelijkheid over heeft, is geen
kleine natie, maar etn grootsch volk. Het
slachtoffer is e*n goed vlieger geweest, een
flink officier, een trouw kameraad. Vrij
willig heeft hij deze loopbaan gekozen. Hij
zelf zou allerminst willen, dat er ech en
wee geklaagd werd, nu zijn leven zulk een
noodlottig einde g?nomen heeft Wij bren
gen hem het eere-saluut Rust zacht, Van
Asch van Wijck.
Uit naam van ouders en familie dankte
een broeder van den overledene H. M. de
Koningin, commandant van Santen, den
vertegenwoordiger van den chof van den
gonsralen staf, den minister van Defensie,
de militaire deputaties, de vele vrienden
Uit Soesterberg en voorts alle aanwezigen
voor hunne belangstelling.
Vervolgens bestond er gclcgïnheid den
overledene can laatsten bloemengroet te
brengen. Niet slechts de familie, ook de
vliegofficieren waren zielnbour onder den
indruk van de ontroerende plechtigheid.
Diep getroffen verliet men langzaam en
zwijgend dc begraafplaats.
Stille rouwplechtigkeid in
Woudenberg, Utrecht,
Brummen en Zeist
Men beeft van Hardeveld gis
termorgen op het oude kerk
hof te Utrecht te slapen gelegd.
Meer dan een uur voor het tijdstip,
waarop vanuit het Militair Hospitaal de
sergeant-vlieger W. C. van Hardeveld naar
zijn laatste rustplaats op het oude kerkhof
te Utrecht zou worden gedragen, stonden
reeds honderden belangstellenden op den
Springweg te ach ton. Toen omstreeks
kwart over elf do groote deuren eindelijk
open gingen, sloten al dio wachtenden zich
zwijgend achter den stoot aan. Er was ccn
aparto wagen voor do rijke bloemenschat,
dio zoo straks op van Hardeveld's graf
zouden worden neergelegd als laatsten
groet van zoo velen aan den zoo noodlot-
lig om het leven gekomen luchtheld
De belangstelling langs den weg was
echter nog niet te vergelijken met die op
de begraafplaats. Dc politie bad hier voor
een doeltreffende regeling zorg gedragen.
Bij hot graf was een groot carré vrijgela
ten. Te ruim half twaalf werd de baar op
de schouders van een tiental collega's, ser
geant-vliegers, het oude kerkhof opgedra
gen, dat dezen herfstmorgen, waarop zwa
re regenwolken door het luchtruim jaag
den, somberder leek dan ooit.
Achter de baar sloten zich naast de fa
milieleden vele militairo cn burgerlijke
autoriteiten aan.
Wij merkten o. m. op den vertegenwoor
diger van H. M. de Koningin, den ordon
nans-officier ecrstc-Juitenant R. Romer;
den garnizoenscommandant te Utrecht lui
tenant-kolonel G. Doorman, als vertegen
woordiger van den Minister van Defensie;
den vertegenwoordiger van den comman
dant van de militaire luchtvaartafdeeling
te Soesterberg, kapitein F. A. van Heijst;
den afgcvaaidigdc van den chef van den
Generalen Staf, kapitein H. A. Janssen;
een deputatie van de militaire luchtvaart
afdeeling te Socsterberg, bestaande uit
kapitein L. A. M. Koppcrt, adjudant onder
officier P. v. d. Griend en sergeant-majoor
Lambermont; Ir. B. A. Ingenegeren, chef
van den administratieven dienst als ver
tegenwoordiger van den Directeur van het
Luchtvaart Bedrijf ic Soesterberg; do vlie
ger-officieren A. W. C. den Ouden cn K. J.
A. Meester en sergeant-majoor Langeraar
namens den Marine Luchtvaart Dienst; ir.
Stephan, onder-directeur van do Fokker
Vliegtuigfabrieken; den piloot Duijmcloar
>?T.-
Ho* MoUeliik "an luitenant Jhr. E. J. M. van Asch van Wijok wordt
op do begraafplaats ta Woudenberg door officieren van de lucht vaar JaJdeeling
grafwaarts gedragen-
Sergeant W. C. VAN HARDEVELD. f
namens de K. L. NL; een deputatie van de
on derofficieren vereen iging „Ons Belang" en
vele collega's, vrienden en bekenden van
van Hardcveld.
Terwijl allo militairen, stram in dc hou
ding staande, het eere-saluut brachten,
werd de kist in dc grocvo neergelaten.
Luitenant-kolonel G. Door rn a n trod
hierop als eerste spreker naar voren. Do
Minister van Defensie hooft mij opgedragen
hom hier to doen vertegenwoordigen. Hot
beroep van vlieger eri waarnemer bij de
militaire luchtvaart is een schoon on on-
misbaur, doch ook gevaarlijk beroep. Het
is een beroep, waarbij helaas ook in vre
destijd slachtoffers kunnen vallen. Wij
danken U, van Hardeveld. voor alles wat
gij als sergeant-vlieger hebt godaan. Rust
in vrede.
Kapitein V. A. van Heijst sprak ver
volgens namens den commandant ven dc
luchtvaartaldeoling te Soesterberg.
Do commandant heeft mij verzocht, aan
gezien hij zelf op dit moment bij een van
de andere droeve plechtigheden van dezen
dag aanwezig moet zijn, hier namens hem
een laatsten groet aan sergeant van Hardc
veld te brengen. Van llaulcvcbl was één
van de zeer bekwamen onder ons. De
twaalfde October zal oen zwarten dag in
de geschiedenis van de militaire luchtvaart
blijven. Al weten v ij, luehtvaarders, uat wij
ieder oogenblik zoo n ramp kunnen ver
wachten, valt dit orfer, waarbij wij met
écn slag vier van onze beste krachten ver
liezen, ons schier bovcnmenschelljk. Van
Hardeveld werd in 1922 bij de militaire
luchtvaart Ingelijfd. In 1928 ging hij als
sergeant met groot verlof, doch reeds na
een maand keerde hij weer terug. Hij nam
ccn plaats onder de besten in cn werd aan
gesteld als instructeur. Doch van Harde-'
void was niet alleen een zeer ervaren vlie
ger, hij was tevens een oprecht en braaf
kameraad. Moge God den ontzettenden slag,
welke dc familie heeft getroffen, weten te
verzachten. Van Hardeveld rust zacht, we
zullen jo nooit vergeten.
Luitenant A. W. C. den Ouden riep
den ontslapene namens den Marine Lucht
vaartdienst een laatst vaarwel toe.
Sergeant A. B. de Vos logde hierna een
krans bij hot graf namens do onderofficie-
renvereeniging „Ons Belang".
Beste van Hardeveld, namens „Ons Be
lang" zeg ik je hartelijk dank voor alles
wat je voor ons gedaan hebt. Je was altijd
een buitengewoon kameraad. Je naam zul
len wij niet vergeten.
Adjudant van Beurden voerde ten
slotte hot woord namens de collega's.
Beste Wim, trouwe vriend, sta mij toe,
dat ik uit naam van je vrienden hier ook
oen enkel woord spreek. Wanneer je alle
woorden, die hier aan je gewijd worden,
zou hooren, dan zou je zeker verlegen zijn.
Jij was toch immers do eenvoud zelf. Je
zou zeker zeggen: heb dank. Maar jo zou
er onmiddellijk aan toevoegen- wat ik deed
was mijn plicht, steeds was je bereid ande
ren te helpen. Behalve een trouw collega
was je ook een voorbeeldig echtgenoot. Jc
bent veel te vroeg van ons heengegaan en
het is moeilijk onder woorden te brengen
wat je vrouw, je moeder en verdere familie
moet missen. Rust zacht.
Voordat do familieleden, militaire en bur
gerlijke autoriteiten, collega's on vele be
langstellenden als een laatst vaarwel bloe
men in het graf strooiden, dankte een fa
milielid voor de betoonde belangstelling. In
hot bijzonder werd namens de familie er
kentelijkheid betuigd voor do aanwezigheid
van den vertegenwoordiger van H. M. de
Koningin.
Het stoffelijk overschot van den
heer Vermeulen op de Nieuwe
begraafplaats vnn Zoist te rusten
gelegd.
Een enorme munschoninenigte hoeft gis
termiddag de laatste eer bewezen aan bet
stoffelijk omhulsol van sergeant-majoor A.
G. Vermeulen dat door hoofdwerktuigkun
digen en werktuigkundigen langs de gouden
lanen van de Nieuwe algemecne begraaf
plaats te Zoist naar ziji> laatste rustplaats
werd gedragen. H.M. de Koningin werd bij
deze droovo plechtigheid vertegenwoordigd
door den ordonnans-officier Luit. Römer.
Majoor Kloeke was aanwezig namens den
minister van defensie.
Verder merkten wij onder de talrijke auto
riteiten en deputaties nog op den Kolonel
K. E. Oudendijk, directeur van het Lucht
vaartbedrijf. Kapitein Van Heyst, vertegen
woordiger van den commandant van de Mi
litaire Iuchtvaaartafdeeling te Soesterberg;
ir. Van Gorkum, chef van den keurings
dienst van het luchtvaartbedrijf; ir. B. A.
Ingenegeren, chef van den administratievcn
dienst; kapitein Janssen, vertegenwoordiger
van den chef van don Generalcn Staf: den
officier tweede klasse K. J. A. do Meester
en den officier-vlieger Schaper, namens dc
luchtvaartafdeeling van de Marine, geves
tigd aan Do Kooy en Kapitein van Wocrdon
Poelman, met sergeant-majoor Meyer en ser
geant v. d. Geest voor dc luchtvaartafdee
ling te Soesterberg; voorts zagen wij ir.
Stephan, van dc Ned. Vliegtuigenfabriek;
den heer Aler, chef van den vlicgdienst der
K.L.M.; den heer Adriaans, namens den
bond van hoofdopzichters; Ds. Tuinstra,
Ned. Herv. Predikant te Soesterberg en den
heer Jansen, lid van den gemeenteraad te
Zeist
De kist die met oen schat van bloemstuk
ken was gedekt werd voorafgegaan door een
baar, die eveneens geheel mot bloemen be
legd was.
Kapitein Van Iloyst trad als eerste
spreker aan dc geopende groeve naar voren
om rnct het volgend woord afscheid tc ne
men van den betreurden govallenc.
De Commandant Van de Luchtvaartafdee
ling, Overste Van Santen, heeft mij opgedra
gen hem te vertegenwoordigen bij dit droef
gebeuren; het is dus in zijne plaats, dat ik
hier een woord ton afscheid spreek.
Vermeulen, gij waart mij, gij, waart der
geheele Luchtvaartafdeeling geen onbeken
de. Immers reeds van liet eerste jaar van
B& ...AxJ
Sergeant-majoor A. G. VERMEULEN, f 1
het bestaan van ons Korps, van .1913, at
rnaaktet gij, aanvankelijk als vliegtuigma-
kor en later als werktuigkundige en nu
opzichter deel daarvan uit En steeds hebt
gij U getoond een plichtgetrouw, ijverig en
kundig werkman, een goed voorganger van
Uw ondergeschikten.
Moest het Korps in U verliezen een dor be
kwamen onder het technisch personeel, do
Commandant van de Jachtvliegtuigafdeeling
een zich aan den dienst geheel gevend han
garchef, Uw gezin verliest in U nog onnoem*
lijk veel meer: een arbeidzaam, een goed
huisvader, vol zorgen voor de zijnon, vol
toowijding voor hen die zijn steun en leiding
nog zoozoer behoefden en wier hoop en
vreugde hij, menschclijkerwijze gedacht, nog
zoo lang had kunnen zijn.
Maar doen ook de omstandigheden neigen
tot eon in bitterheid vragen Waarom?, die
vraag versterft eer zij <le lippen heeft ver
laten door het besef, dat Hij, die hot al be
stiert, do Algoode, óók naast het welhaast té
zware kruis nog altijd heeft gegeven do
kracht om hot te dragen naar Zijn Wil en
naar Zijn voorbeeld.
Daarom, gij diep beproefden vertrouw op
Hem, die de Beschermer der weduwen en
weezen is; kinderen druk hot voetspoor van
Uwen Vader en blijf hem eeren door het
volgen \au het voorbeeld dat hij U was. Dan
zult gij tegelijk zijn een steun voor Uwe
Moeder en het zal U wél gaan.
Vermeulen! het Korps technisch personeel
de L. V. A., mist U noode. Vergoten worden
zult gij niet! Uit naam van den Comman
dant, namens het Korps, Rust zacht#
v--
K o I oncl Oudendijk gaf uiting aan
den schok die dQor' het geheele personeel
was gegadn bij het vprnemcn van\het nood
lottig ongeval. Aan het'technisch corps is in
Vermeulen oen groote kracht ontrukt. Hij
was een braaf kameraad van het geheele
personeel en oen trouw echtgenoot on vader.
In de smart van hen die achterblijven is ccn
groote troost gelogen.
Hun droefheid vvijst orop, dat zij een
groote schat bezeten hebben, die nooit ver
loren gaat. Ais ik het beeld van dezen dag
mag gebruiken, dan zou ik den neerplassen-
den regen van hedenmorgen willen zien als
een beeld van Uw droefhoid. De zon die
thans schiint, wijst echter op de zon van do
toekomst, als de troost is doorgebroken. Spr.
eindigde met een woord van sterkte en
troost tot do nabestaanden.
Officier-vlieger Schaper bracht een laat-
ste groet van den commandant, officieren
en bemanning van de marine luchtvaartaf
deeling.
Sergeant-majoor Adriaans gaf uiting
aan de gevoelens van de naaste collega's
en van don bond van werktuigkundigen.
De hecrcn Hi 1 horst on Manders ver
tolkten den dank van den Bond van Spcol*
tuinvereenigingen en van de Sportvereeni-
ging Soesterberg.
Ds. Tuinstra getuigdo van de groot*
ontroering en het hartelijk medeleven, die
door ons volk gaan hij het gedenken van
dc mannen die voor het vaderland geval
len zijn cn die beden ten grave wortlen ge
dragen. Onwillekeurig lijst de vraag naar
troost
(Zie vervolg pag. 3).
Overste Doorman spreekt namens d->n min'ster van Defonsie aan het graf van
sergeant W. C. van Hardenveld op de oude begraafplaats te Utrecht.
Van do drie dnmes ter rechterzijde is de middebste de enhtgenoote
bekenden vüoger.
van den
