Garage MOLENAAR
4000 EXEMPLAREN
L. J. LUYCX ZOON
DE EÊMLANDEU
Donderdag 26 October 1933
Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 101
Buitenlatndsch
Overzicht
Buitenland
SARRAUT BELAST MET DE
KABINETSFORMATIE
HET ADRES VOOR EEN
ZES-PERS00NS TAXI
BLIJFT
TELEFOON 1210
KONING ALEXANDERZENDT
NCTA AAN MUSSOLINI
JAPAN ÉÉN GROOTE POLITIEKE
PARTIJ?
VECHTPARTIJEN BIJ EEN
VERKIEZING
SCHIETPARTIJ TE
WARSCHAU
HET VERBIEDEN GAAT
VOORT
ENGELAND BETAALT
Belangrijkste
Nieuws
Weerbericht
5 uur 12 min.
3RAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI 6 cent per K.M.
BELT U EVEN
GARAGE NIC. BOVÉE
6-7 PERS. AUTO MET CHAUFFEUR
N8EUWE RUITEN
AMERSFOOmSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort 2.10. per maand 0.75. per
week (met gratis verzekering tegen ongelukken! f 0.17
Binnenland franco per post per 3 maanden 13.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 5IJ
pOI IC npR flflVFRTFNTIFN vaD l—*re9els f LOS met inbegrip van een bewijsnummtJ
elke regel meer f0 25 Llefdadigheids-advertentito voor
helft van den prijs. - Kleine Advertentiën „KE1T)ES bi) vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent elke 'egel mee/ 10 cent, driemaal plaatsen f I.Bewijsnummer extra I 0.05
Linkscfce koers in Noorwegen.
Een grcen-roode compromispoli-
liek?
vDil -2r over nagenoeg geheel Europa een
rech te-radicale golf slaat, is een te bekend
verschijnsel, dan dat ér afzonderlijk de aan
dacht op behoeft te worden gevestigd. Eer
der verdient dan ook vermelding hot merk
waardige feit, dat in de Noordelijker gele
gen landen van- ons werelddeel 0211 geheel
andere politieke ontwikkeling kan worden
vastgesteld. Wij denken hierb j b.v aan
Zweden en Finland, waar als uitvloeisel
der verkiezingen een verschuiving naar
links viel te constate?ren. Hetzelfde kan
thans worden opgemerkt in Noorwegen,
waar de stembusstrijd tot resultaat beeft
'gehad, dat de socialisten belangrijke
vorderingen hebben gemaakt. Onitrint de
verkiezingen voor het parlement worden
thans uit Oslo dc volgende definitieve cij
fers geseind: uitgebracht werden 1.211.162
stemmen (in 1030: 1.191.724); van de 150
zetels verwierf de arbeiderspartij er 69, de
conservatieve partij 30, de liberale partij 24
en de boerenpartij 23, terwijl verschillende
kleinere partijen elk dén zetel kregen.
Een en ander beteekent, dat de socialis
ten, wier stemmental met ongeveer 30 pro
cent is toegenomen, 22 zetels hebben ge
wonnen, die door dc gezamenlijke burgerlij
ke partijen moesten'wor len afgestaan. Het
ergst gehavend is de conservatieve partij,
die niet minder dan 11 zetels verloor of on
geveer 25 procent van net stemmental. De
liberalen onder leiding van Mowinckel en
de boerenbond zagen hun zetels onderschei
denlijk met 9 en 2 verminderen. Inmiddels
valt. uit deze cijfers af te leiden, dat de
volstrekte burgerlijko meerderheid is blij
ven bestaan
MOWINCKEL.
Door de vorderingen der socialisten zijn
hun verliezen, die zij in 1930 hebben gele
den, meer dan goed gemaakt. In g2noemd
jaar sloten alle burgerlijke partijen zich
aaneen ter bestrijding van het dictatoriale
streven der half-revolutionaire socialisti
sche arbeiderspartij, die zich dan ook 12
zetels zag ontglippen, terwijl de communis
ten, die drie afgevaardigden in t partement
hadden, daaruit volkomen verdwenen.
Ditmaal heeft in de eerste plaats de meer
of minder nationaal-socialistisch getinte be
weging „Nasjonal Sandingaan het hoofd
waarvan zich de vroegere minister van oor
log Quisling heeft geplaatst, in hot burger
lijke kamp geweldig veel verwarring ge
sticht. Het parool der conservatieve partij
leiding, di3 van Quisling niets moet hebben,
werd lang niet overal opgevolgd. Eveneens
ibestreden de boerenbonders en nationaal-
socialisten elkaar in de meeste kieskringen
zoo fel mogelijk, terwijl zij in endcre dis
tricten elkaar steunden. Bovendien tracht
te, evenals in Denemarken -2n Finland, een
radicale boerenbeweging, „Bygdefolkets
Ivrisehjelp", met* vage beloften inzake kwijt
schelding van schulden en inflatie boeren
bond i'ii conservatieve partij den wind uit
de zeilen te nemen. De liberalen, onder lei
ding van Mowinckel, die kort voor de ver
kiezingen de boerenbond-regeering-IIiind-
seid, welke door de conservatieven werd
gesteund, ten val brachten en onder moji-
lijke omstandigheden de regeciingsverant-
woordelijkheid op zich namen, hadden nu
de gevolgen van dit avontuur, dat, van 't
standpunt der Verkiezingstactièk bekek211,
moeilijk te begrijpen was, i:i geheel hun
omvang te dragen.
Hier stónd tegenover, dot de socialisten,
die voor den dag kwamen met een con
creet programma op het gebied van crisis-
hulp, e2u gesloten front vormden.
De Neue Zürchcr Zeitung vestigt er de
aandacht op, dat het verkiezing, resultaat,
duidelijk aantoont, dat de dictatuurgedach
te in het individualistische Noorwegen niet
de minste kans heeft om ve werkeUjkt te
worden. In 1930, toen dc socic.'isten met de
woorden „proletarische dictatuur" scherm
den, kreg2n zij een f linken en zeer gevoé-
ligen deuk. Ditmaal speelden zij met a eel
succes tegenover de talrijke dictatiiurdrsi-
gementen de overigens nog al dankbare
rol van kampioenen voor de democratie.
De nationaal-socialisten wisten ongeveer
28.000 stemmen bij ?lkaar te brengen, maar
zij verwierven geen enkelen zetei
Aangezien minister-president Mowinckel
slechts wil wijken voor een parlementaire
motie van wantrouwen en het Storting pas
in Januari bijeen komt, valt niet te rek2-
nen op een onmiddellijke regeeringscrisis.
Van belang is bij de nieuwe parlementaire
constellatie, dat de liberalen een samengaan
van socialisten en boerenbonders, die sa
men over de absolute meerd2rheid beschik
ken, niet meer kunnen beletten. De socia
listen schijnen vastbesloten te zijn dc re-
gceringsvorming op zich tc nemen. Van
liberale zijde is men daarom beducht voor
een gro2n-rood compromis-politiek naar
Deenseh voorbeeld, die ongunstige gevol
gen zou kunnen hebben voor het bedrijfs
leven en de valuta van Noorwegen. De
beslissing ligt bij den boerenbond.
Officieuze ministerslijst
gepubliceerd.
Par ij's,. 25 Oct. (V.D.) De presi
dent der Fransche republiek Lebrun
beeft hedenmiddag den radicaal-
socialistischen senator en minister
in het demissionaire kabinet-Dala-
dier, Albert Sarraut, met de vor
ming van het nieuwe kabinet be
last.
De radicaal-socialistische afgevaardigden
en senatoren zijn Woensdagmiddag in een
korte zitting bijeengekomen en hebben
Sarraut hun sympathie betuigd. Een defi
nitief standpunt zullen zij pas innemen,
wanneer Sarraut zijn ministcrlij6t zal be
kend maken. Donderdag zal Sarraut in een
bijeenkomst der raciaal socialistische par
lementsleden zijn program uiteen .zetten.
In den namiddag werd cle volgende lijst
van ministers als mogelijk genoemd:
Sarraut: premier en buitcnla/idschc za
ken; Chautemps, Financien; Daladier, Oor
log: senator Steeg; Onderwijs? Barthou
Oorlogsmarine; Laval, Openbare werken;
Dalimiér, Koloniën; Pietri, Begrooting;
Bonnet: Financiën.
Deze combinatie zou op ongeveer 300
stemmen kunnen rekenen.
Parijs, 25 Oct. (V.D.) In parlementaire
en politieke kringen verwacht men, dat het
Albert Sarraut zal gelukken een kabinet
samen te stellen, dat op een meerderheid
in Kamer cn Senaat zal kunnen rekenen
Sarraut heeft, bij het verlaten van het
Elysée, verklaard, dat hij zich zijn defini
tief antwoord heeft voorbehouden, totdat hij
geconfereerd zal hebben met de leiders der
verschillende groepen van Kamer en Se
naat.
Vanavond zal Sarraut opnieuw naar pre
sident Lebrun gaan, om dezen zijn defini
tief antwoord te geven.
Parijs, 26 Oct. (V.D:). Men acht het zoo
goed als zeker, dat Sarraut vandaag nog
een nieuw kabinet zal samenstellen. Moei
lijkheden schijnen slechts te bestaan voor
dc bezetting van bet ministerie van bui
ténlandsche zak én. Vooral dc groep socia
listen onder leiding van Renaudel, die wel
iswaar elke deelneming aan de nieuwe
regeering hebben afgewezen, doch op wier
welwillende >teun Sarraut kan rekenen,
hebben gcëischf, dat Paul Boncour op dc
Quai d'Orsay blijft. Eenige groote bladen
weten te melden, dat Sarraut zich naar
dezen wensch geschikt heeft, zoodat de
oorspelling, dat hij als minister-president
ook dc portefeuille van buiténlandsche za
ken zou nemen, niet uit schijnt te zullen
komen. Uit dc bespreking die Sarraut gis
teravond heeft gehad, leidt men integen
deel af, dat hij de portefeuille van marine
zal houden.
In de bezetting van het ministerie van
oorlog, financiën cn binnenlandschc zaken,
respectievelijk in handen van Daladier,
Bonnet en Chautemps, zal geen verande
ring komen.
Cailluux heeft do hern aangeboden porte
feuille van financiën geweigerd. Sarraut
zou in verband met den uitslag van de
stemming in de kamer over de financieele
voorstellen van plan zijn art. 37 geheel op
te geven. Belasfirigverhoogingen zullen met
het oog op de huidige crisisperiode even
min worden voorgesteld, om de koopkracht
der bevolking niet verder to verzwakken.
FORD KRIJGT GEEN REGEERINGS-
OPDRACHTEN.
Washington, 25 Oct. (V.D.) Het Amc-
rikaansche ministerie van oorlog heeft be
kend gemankt, dal de Fordfabrieken 111 ver
band met het niet-ondortcékenen van de
autocode uitgesloten blijven van dc groote
regeringsopdrachten
VERBOD DER DUITSCHE PARTIJEN IN
TSJECHO-SLOWAKIJE VAN KRACHT.
Praag, 25 OcL (V.D.) De Senaat beeft
vandaag het wetsontwerp tegen de Duitsche
Nationaal socialisten en Duitsch-Xationale
partij aangenomen. Hiermede is het in beide
Huizen afgehandeld. Hot zal thans door
den president der republiek worden onder
teekend c/i daarmede van kracht worden.
Vrees voor Italiaansche inter:
venfie in Oostenrijksche
aangelegenheden
Londen, 26 Oei. (V.D.). Dc Daily Ex
press meldt uit Weenen, dat koning Alex
ander van Joego-Slavie een persoonlijke
nota aan Mussolini heeft gezonden, waar
in hij de vrees uitspreekt vooi: een even-
lucele interventie van Italië in Oostenrijk.
Volgens het Londensche blad doen te Wee
nen geruchten do ronde, dat ambtenaren
der Joego-Slavischen geheimen dienst ge
meld hebben, dat Oostenrijk aan den voor
avond staat van een ernstige crisis en dat
de Joego-Slavische regeering een Italiaan-
scho interventie in Oostenrijk vreest. Hier
door zou het evenwicht tusschen de staten
in het gebied van de Adria verstoord wor
den.
Aanvankelijk was men te Weenon ge
neigd in de nota van koning Alexander een
bevestiging van deze geruchten te zien,
doch meer en meer gelooft men thans, dat
Alexander dc geruchten slechts heeft ge
bruikt, als aanleiding om Mussolini zijn
standpunt inzake een eventuecle Italiaan-
sche interventic bekend te maken.
Fusie verwacht tusschen de
twee leidende partijen
van het oogenblik
Tokio, 25 Oct. (V.D) Dc coalitie tus
scheri do heide groote Japanschc partijen
dc Seiyoekai cn de Minseito heeft beide
partijen zoo dicht tot elkaar gebracht, dat
tusschen dc leiders onderhandelingen zijn
geopend, die dc mogelijkheid openen, dat
te zijner tijd de twee partijen zullen fu-
scercn, waardoor dc politieke macht in Ja
pan bijna uitsluitend in handen komt van
één groote nationale partij.
Communisten en socialisten drongen
een zaal in Londen binnen waar
een conservatieve Candida:
tuur werd verdedigd
Londen, 25 Oct. (H.N.) Bij de campagne
welke voor een tusschentijdsche vei kiezing
in het Londensche district East Fulham
wordt gevoerd, Is het gisteren to.. hevige
vechtpartijen gekomen, die ook op straat
voortgcz2t werden. Communisten en socia
listen wisten zich met geweld toegang tot
een zaal te verschaffen, waar de candida-
tuur van don conservatieven eandidaat
verdedigd werd door den financieelen se
cretaris van het ministerie van oorlog
De strijd loopt vooral over de vaag, of
Engeland voor of legen Locarno moet zijn.
Een socialist stelde den financieelen secre
taris van het ministerie de vraag, of En-
galand bereid is do bombardearvliegluigen
af to schaffen. Deze antwoordde, dat de
vrede niet bereikt kan worden door de af
schaffing van een speciaal wapen. Indien
een land 0111 zijn leven vecht, zal het van
ieder wapen gebruik maken.
ZWARE SNEEUWSTORM IN CANADA.
Montreal, 25 Oct. (V.D.) Boven Mon
treal heeft een hevige sneeuwstorm gewoed,
zoo hevig, dat dc laatste twintig jaar een
dergelijke storm zoo vroeg in het jaar niet
is voorgekomen. Het geheclo zakenleven
werd door den storm stilgelegd Het gehee-
le verkeer, in de eerste plaats het spoor-
en tramverkeer, werd ernstig gestremd, zoo
dat do levering van landbouwproducten aan
de stad groote moeilijkheden ondervond.
Zelfs telefoon- en telegraaflijnen werden
vernield.
Uit de Canadeesche hoofdstad Ottawa ko
men gelijkluidsnde berichten.
Twaalf gewonden bij een politieke
botsing tusschen studenten
Warschau, 25 Oct. (V.D.) Hedenmiddag
is het bij het universiteitsgebouw van War
schau tot ernstige botsingen gekomen tus
schen nationalistische cn regoeringsgezinde
studenten.
Hot kwam tot een wilde schietpartij. Vier
6tudenten werden ernstig gewond door re
volverschoten, terwijl acht studenten be
trekkelijk licht zijn gewond. Allen moesten
in een ziekenhuis worden opgenomen.
De schoten werden eerst gelost door eeni
ge Icdon der jeugdorganisatie van het
eenigen tijd geleden ontbonden nationalis
tische „leger van groot-Polen".
De student, die het eerst heeft geschoten
kon worden gearresteerd.
Verscheiden vereenigingen in
Tsjecho:Slowakije ont:
bonden
Praag, 25 October. (V.D.) Te Reichen
berg heeft de politie een einde gemaakt aan
het werk van de Noord-Bohecmschc Aero
club met dc motiveering dat de leden de
zer vereeniging grootendecls leden der bei
de ontbonden organisaties waren en dat
Sudelen, de club op donzêlfden grondslag
staat. Het clubgebouw is door de politie
gesloten. Zoowel de bezittingen als de cor
respondentie der vereeniging zijn in be
slag genomen. In verband met het verbod
van den Jung Völkischen Bund is dc advo
caat Dl*. Pitsch gearresteerd Een groot
aantal Duitsche turnvereenigingm vooral
in Egerland zijn verboden, terwijl do club
lokalen zijn verzegeld.
De onderhandelingen met
Amerika over de oorlogs:
schuld mislukt
Londen, 25 Oct. (V.D.). De Daily He
rald verklaart uit Washington te hebben
vernomen, dat de Engelsch-Amcrikaansche
onderhandelingen over de oorlogsschuld
definitief zijn mislukt. Algemeen verwacht
men, dat de onderhandelingen voor onbe-
paalden tijd verdaagd zullen worden en
dat Engeland op 15 December a.s. den dan
vervallenden half-jaarlijkschcn termijn van
ongeveer 10 millioen dollar zal betalen.
DE DIEFSTAL DER TALRIJKE
REMBRANDTS.
Straatsburg, 26 Oct. (V.D.) I11 den
nacht van 22 October 1932 werd in het slot
Johannisburg tc Aschaffonburg ingebroken
en werden 86 etsen en kopergravures, alle
van Rembrandt, gestolen. Dc Duitsche poli
tie stelde een nauwkeurig onderzoek in cn
ontdekte tenslotte, dat de vermoedelijke da
der moest zijn een 39-jarige decorateur, ge
naamd R. W. Francke, afkomstig uit Dres
den. Ëcnigen tijd geleclcn deelden dc Duit
sche autoriteiten dc pólitie tc Straatsburg
mede, dat Francke zich klaarblijkelijk naar
den Lizas had begeven om daar de platen
aan den man te brengen. De Fransche
commissaris van politie Mobile en vier
inspecteurs belastten zich met het verdere
onderzoek.
Zaterdag j.l. zag één der inspecteurs van
de recherche op de Place Brogli tc Straats
burg een man, op wien het door de Duit
sche politie gegeven signalement volko
men paste. De man, die een zwaren koffer
droeg, w4Fd aangehouden en naar liet po
litiebureau gebracht Hij ontkende Francke
te heéten of ooit met Francke iets te ma
ken te hebben gehad. Bij opening van den
koffer vond men echter niet minder dan
65 etsen cn gravures." Ontkennen haatte
niet meer en Francke legde een volledige
bekentenis af, doch weigerde dc namen
van zijn opdrachtgevers te noemen. Hij
wordt ter beschikking van dc Duitsche
autoriteiten gehouden. I11 zijn koffer vond
men o.u. twee zelfportretten van Rem
brandt, twee portretten van Rembrandt s
moeder, het groote formaat van de „vlucht
naar Egypte", een klein formaat van de
„opwekking van Lazarus", „De dood van
de H. Maagd" en de „Graflegging van
Christus". Ook vond men de „wisselaars
voor de tempelpoort" en vele andere wer
ken van den grooten meester.
DIT BLAD HEEF7 EEN DAGELIJ KSCUB
GECONT ROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Het proces inzake den rijksdagbrand.
(Eerste blad, pag. 2)<
Re-do van Henderson op de ontwop.mlngs-
confercnti
(Eerste Blad, pag. 2.)
Sarraut kabinetsformateur.
(Eerste Blad, pag. 1).
BINNENLAND.
Procedure inzako de saneering in liet
bakkersbedrijf.
(Derde Blad, pag. 1).
Voorloopig Verslöig der Tweede Kamer
over het hoofdstuk Buiténlandsche Zaken.
(Derde Blad, pag. 1).
Zitting der Eerste Katner.
(Tweede Blad, pag. 1).
Jacq Urlus ziek.
(Tweede Blad, pag. 1).
UIT DEN OMTREK.
Hilvcrsum's financiën.
(Eersto Blad, pag. 3).
Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt:
Hoogste Barometerstand: 774.0 te Valen-
tio.
Laagste Barometerstand: 750.4 te Jan
Mayen.
Verwachting: Krachtige tot matige, tij
delijk afnemende Noord-Westelijke tot Z.»
Westelijken wind, zwaar bewolkt tot be
trokken. regenbuien, met kans op onweer,
iets kouder.
STORM WAARSCHUWINGSDIENST.
Geseind van de Bilt 26 Oct. 8.51 aan alle
posten: Wordt verwacht storm uit liet
Noord-Westen.
De ondiepe depressie in Frankrijk trek
met een' wijden boog door het Oosten en
Noorden cn diept zich thans uit op de
Noordzee. Langs dc Engclsche kust hèerscht
stormweer met kouden wind uit het Noor
den. De koude polaire luchtstroom, dio
reeds enkele dagen geleden over de Brit-
sche eilanden woei. heeft zich geleidelijk
naar het Zuiden en Westen uitgebreid en
bereikte gisteravond onze kusten. In Zuid-
Engeland komen morgentempcraturen voor
van 6 tot 7 graden onder normaal. Uit het
Noord-Westen naderen nieuwe krachtige
luchtdrukdalingcn. I11 het Westen hand
haaft de hoogo druk zich, evenzoo in Fin
land. Op IJsland heeft de windstilte en
het koude weer plaats gemaakt voor storm
weer uit het Westen. Om de depressie viel
veel regen, het meest aan de Zuid- en
Oostzijde, minder aan de Westzijde. Voor
de volgende dagen moet gerekend worden
op buiig en koud weer.
RIJDT VEILIG!
Drie, vier fietsers naast elkaar
Geeft belemmering en gevaar.
'„ANGESTRAA1 49-51
TELEFOON 190
Effen woKon STOFFEN
230 c.m. breed
1,35 1.75, 2-25 per meter.
Moderne kleuren
