DINERZAAL
PUROL rijk aan geneeskracht
FRANKRIJK EN DE RIJNVAART
UIT DE GEHEIME
PROTOCOLLEN
Kerstdiners
M.
H. VAN RAALTE
b Bont- en Leder-Handschoenen
b
H. VAN RAALTE
DAT IS AANPAKKEN!
EEN OFFICIEEL DUITSCH COMMENTAAR
OVER HET NIEUWE
VERDRAG
HUMORHOEKJE
WÉÉfPL? v
mm
Volgens welke gezichtspunten 'de
Fransche regeering de'nieuwe
Rijnvaartacte wil doen
samenstellen
Wij lezen in het Dgbl. v. N.-Brabant:
Sedert wij uitvoerige mededeelingen de-
dv'n- omtrent de in' de Rij iïv a ar (commissie
gevoerde besprekingen is nog een belang
rijk stuk in onze handen gekomen. 1-Iet is
n van 25 Februari 1920 gedateerd Fransch
memorandum, waarin zijn neergelegd „de
gezichtspunten waarnaar de Fransche re
geering meent, dat men moet uitgaan voor
de opstelling van de Rijnvaartacte".
Nu de hoofdzaken omtrent de Fransche
Hijnvaartpolitiek in Nederland genoegzaam
bekend zijn geworden, lijkt 't ons niet noo-
dig, dit stuk, dat in den vorm van een
ontwerp met toelichting die Fransche poli
tiek heel duidelijk doet uitkomen, uitvoe
lig weer te geven. Zulks ware slechts een
staving met nieuwe bewijzen van hetgeen
wij daarover al meermalen geschreven heb
ben. Maar om der wille van het groote be
lang der pogingen om do Nederlandsche
heerschappij over de delta aan te tasten,
over welke zaak de Rijnvaartcommissie nu
pas de door Nederland gevraagde openbaar
making der stukken heeft geweigerd, zullen
wij een gedeelte uit ontwerp en toelichting
(vertaald) oiteeren, dat op dit speciale punt
betrekking heeft.
Artikel 1.
(Vrijheid van scheepvaart).
De scheepvaart op den Rijn en zijn mon
dingen, van af het Meer van Constanz tot
in volle zee, opwaarts en afwaarts, staat,
in alle opziohtcn vrijelijk open voor de
schepen, vaartuigen cn vlotten van alle na
ties, onder voorwaarde dat zij zich gedra
gen naar de bepalingen van deze acte cn
de op grond van haar voorschriften geno
men maatrogelcn.
(Waterwegen waarop de Acto van
toepassing is).
DE BEKENDE
VAN
Dc mondingen van den Rijn omvatten 1)
De Lek, de Waal en de Geldersche IJsel
van zijn oorsprong tot aan Hattem, worden
ten aanzien van deze acte als deelcn van
den Rijn beschouwd, hetzelfde geldt voor
c(e Moezel van af de Fransche-Luxombui\
sfche grens tot haar verecnigingspunt met
den Rijn.
Toelichting:
Dit artikel bevat twee voorstellen: het
cene liceft betrekking op de wijze, waarop
men de vrijheid van scheepvaart moet op
vatten, het andere op de waterwegen, die
door de acte moeten worden beheerscht.
Dit laatste voorstel is van uitnemend be
lang, want terwijl het 't gebied van toepas
sing van de in de acto op te nemen voor
schriften bepaalt, beheerscht het deze olie.
De Acte van Mannheim liceft op dit punt
een tamelijk ingewikkeld stelsel aangeno
men, dat bic-r in herinnering moge worden
gebracht.
De toegang tot den Rijn en zijn mondin
gen van af de volle zee staat open voor de
schepen van alle naties, maar nergens
wordt nader bepaald wat moet worden ver
staan onder „Rijnmondingen".
Maar naar men weet, is er geen monding
die den naam van Rijn draagt, dan een on
bevaarbare arm.
Alleen de „tot de Rijnvaart behoorende"
vaartuigen hebben duidelijker bepaalde
rechten. Zij kunnen namelijk eiken ge-
w'cnsohten weg kiezen om zich van den Rijn
naar de volle zee of naar België te bege
ven, en in geval een van die wegen on
bruikbaar zou worden, zou voor hen even
eens de weg openstaan, die ter vervanging
aan de Nederlandsche scheepvaart mocht
worden aangewezen.
Een zeker aantal bepalingen van de Acte
van Mannheim, zooa's het verbod om rech
ten te heffen, heeft evenzeer betrekking op
den Rijn als op de waterwegen welke die
rivier met de volle zee en mat België ver
binden.
Het «rootste gedeelte, voornamelijk han
delende over de politievoorschriften en de
jurisdictie van dc Rijiivaartcommissie, heeft
enkel betrekking op den Rijn, met inbegrip
van Waal cn Lek, dat wil zeggen de water
wegen boven Krimpen (boven Rotterdam)
en Gorcum (boven Dordrecht).
De waterweg is dus onder de Acte van
Mannheim verdeeld in twee gedeelten, ieder
met een afzonderlijk regiem: het eerste van
Bazel tot Krimpen cn Gorcum (de zooge
naamde conventionecle Rijn), cn het andere
van Krimpen en Gorcum tot de volle zee.
Ten slotte blijft er een gebied tusschen
Krimpen, Gorcum, Rotterdam en Dordrecht,
waar dc beide régiems eenigszins door el
kaar loopen, voor wat het onderhoud van
de vaargeul betreft.
(Enzoovoort).
De Fransche delegatie zou wenschen, dat
men (in dc toekomstige Acte evenzeer) ieder
verschil zou kunnen afschaffen in het re
giem van de verschillende stukken van den
waterweg. De vertegenwoordigers van
Frankrijk zouden in strijd handelen met
de oude traditie van hun land, indien zij
op den weg van de volledige en werkelijke
internationaliseering van gemeenschappe
lijke rivieren, dien de Republiek als eerste
voor meer dan een eeuw is ingeslagen, zou
den blijven stilstaan. Voor hen berust de
grondslag van het internalionale regiem
van een rivier op de gedachte van gemeen
schappelijk eigendomsreoht, over den ge-
heelen loop van dio rivier uitgeoefend, en
op de-gedachte van.de vrije verbinding met
de vrije zee, die aan allen verzekerd moet
zijn. Zij kunnen zich dan ook moeilijk het
internationaal karakter van een waterweg
voorstellen als beperkt tot een heel eiiid
bóven de open zee en dat verschillen in
bet statuut worden vastgeknoopt aan wille
keurig geografische punten. Dat wil zeggen
dat ieder voorstel tot het scheppen van
eenheid in den zin van de zoo ver moge
lijk gaande internationaliseering van het
régiem van dezen stroom, welke van de Al
pen tot de Noordzee een ondeelbaar en on
onderbroken geheel vormt, door de Fran
sche delegatie volledig en zonder voorbe
houd zal worden gesteund. Zij neemt even
wel niet het initiatief tot een dergelijk voor
6tel ,Er zijn historische verhoudingen, die
Frankrijk niet miskennen wij- en het zou
niet gaarne zien, dat men het de bedoclin^
kon toeschrijven, bij zijn terugkeer aan de
oevers van den Rijn, om aan oude rechten
le raken, zoolang deze vereen igbaar zijn
niet de grondslagen van vrijheid cn gelijk
heid, waarover geen verschil van meenin;
kan bestaan.
De Fransche delegatie stelt derhalve
handhaving van de beide régiems voor:
1. Het régiem van den Rijn, mot inbegrip
van Lek en Waal, waaraan men den Ge!-
derschen IJsel tot aan Hattem behoort toe
le voegen, aangenomen dat dit het uiterste
punt is tot waar de vloed bemerkbaar is;
bet scheen inderdaad niet, dat cr cenige
reden was om niet tot aan het maritieme
gedeelto dezelfde regels in te Voeren op den
Rijn-arnf naar de Zuiderzee, als op de ar
men die de rivier rechtstreeks met de
Noordzee verbinden.
(Enzoo voort).
2. Het régiem der mondingen; om allen
twijfel te vermijden, moeten deze het on
derwerp uitmaken van een nauwkeurige op
somming van de waterwegen, die den Rijn
met dc volle zee cn met België verbinden,
hetgeen eveneens omvat de waterwegen, die
toegang geven van den Rijn tot de vrij
havens, opgesomd in het slotprotocol van
de Acte van Mannheim, en die welke ter
vervanging aan dc Nederlandsche scheep
vaart mochten worden aangewezen.
(Enzoovoorl).
Het Dgbl. v. N.-Br. voegt hieraan toe:
„Omtrent het gebied van toepassing van
dc Rijnvaartacte stelt dus dc Fransche re-
gcering in 1921 het Volgende voor:
1. De Geldersche IJsel moet mede onder
het Rijnrégiem worden gebracht. Uit latere
protocollen blijkt hiervan verder niets, maar
dat men hot In 1921 kon neerschrijven?
werpt op de bedoelingen van de Fransche
politiek wel een fel licht,
Omtrent de delta wil Frankrijk niet
voorstellen, deze heclertiaal met den Rijn
gelijk te stellen. Wel zal het zeer waardee-
ren, cn ondersteunen, wat anderen in die
ichtingj mochten willen p rob eieren. Wat
Frankrijk zèif voorstelt is anders werkelijk
al heel mooi genoeg. Eerst wordt de rego
ing voor dc- Rijnmonden door elkaar ge
haald met' het bijzondere voorrecht door
Nederland in art. 2 van de Acte van Mann
heim verleend: het recht van doorvaart
iangs iederen willckcurigen Ne'derlandschen
waterweg vanaf dén Rijn naar dc zee of
naar België en omgekeerd Vervolgens
wordt dit bijzondere voorrecht als uitgangs
punt genomen, om als „mondingen te gaan
opsommen de waterwegen, die den Rijn met
de zee cn met België verbinden! Die op-
sjinming zelf is in het ontwerp nog open
gelaten. Al deze wateren moeten dan mede
onder het toepassingsgebied van de Rijn
vaartacte (en natuurlijk vooral onder het
bereik van de Rijnvaartcommissie) vallen.
Men behoudt „twee régiems", d.w.z. enkele
onbelangrijke verschillen tusschen dc rivier
en de delta. Maar de regeling voor de delta
wordt blijkens den verderen inhoud van
het Fransche plan zoo gemaakt, dat ook
daar van liet Nederlandsche gezag practisch
niets overblijft, en dc Rijnvaartcommissie
en Frankrijks wil dicteeren kan.
Wanneer in 1029 deze aangelegenheid in
de Rijnvaartcommissio in behandeling
wordt genomen, is blijkbaar de Fransche
politiek jegens Nederland iels minder
agressief geworden. Men acht het niet meer
gcwenscht, zelf zoo openlijk vijandig tegen
dat land op te treden, en laat liever door
België de kastanjes uit het vuur halen. Wij
hebben dat op 25 Augustus j.l. beschreven
(herdrukt in dc brochure „De Centrale
Commissie voor de Rijnvaart en Neder
land", blz. 33/36). In 1921. stelde Frankrijk
iets voor en wilde bovendien nog verder
gaande voorstellen van anderen ondersteu
nen. In 1929 stelt Frankrijk niets voor, maal
laat dat door België doen, en gebruikt de
betreffende passages uit bet memorandum
van 1921 als motiveering, waarom het zelf
niets doet, maar België ten volle en on
voorwaardelijk steunt. Al is de methode iets
veranderd, het doel is gelijk gebleven, cn
men kent hel resultaat.
Degenen, die het gehcelo verloop onzer
publicaties over het nieuwe ontwerp der
Rijnvaartacte hebben gevolgd, kunnen ove
rigens uit het (hans 'gepubliceerde doou-
menl nog eens te meer zien hoezeer wij in
Juli j.l. gelijk hadden met togenover een
zegsman van het departement van Buitcn-
landsohe Zaken in Den Haag vol to houden,
dat de Franschen in de Centrale Commis
sie voor de Rijnvaart in even groote mate
als dc Belgen „drijvers naar het voor Ne
derland onaannemelijke Rij nvaartont werp
zijn 'geweest".
1) Deze gestippelde regels conform het
origineel.
worden op dc gebruike
lijke manier geserveerd
in de groote
welke op passende wijze versierd is
Menu's f 3.4.en f 5.
zooivel a.s. Zondag als le en 2e Kerst
dag. Beleefd geven wij V in overwe
ging tijdig uw tafel te reserveeren.
Copy-menu's -worden gaarne op aanvraag
gratis toegezonden.
Tel. 22
Tel. 22
B
m
b
m
o
B
Ajd. BONNETER1E
Garbo Truien m mooie kleuren
Peignoirs in warme tinten
Wollen vesten in donkere kleuren
JJ Kraagjes m Goud en in Zilver
(3 ook m Garnituren
Avond-handschoenen
Avond-capes
B in georgette
B
B
8 Ajd. STOFFEN
Reversible
B
O
ik
M-
I
Angora nieuw
Duvetine assortiment
Twee jongelui gaan met vijftig gulden
op zak te voet op weg naar
Vederlandschdndië
Met het doel een betrekking te vinden,
zullen twee te Bussum woonachtige jongc-
menschen van goeden-huize, T. A. van I-Icy-
iimgen cn E. G. Greidanus, elk met slechts
25 op zak. welk geld echter niet aangespro
ken mag worden om moeilijkheden aan de
grenzen te vermijden,'te voet een reis onder
nemen van ongeveer 35.000 kilometer, een
•eis, die in Nederlandsch-Indië haar einde
moet vinden.
Van Hcyningen heeft omtrent den tocht
o.a. medegedeeld:
Ik geef toe dat cr geen zekerheid is dat
wij ons dool bereiken en dat het geen ple
zierreisje zal worden. ITalen we liet, dan heb
ben wij echter de aandacht op ons gevestigd
en geholpen door onze introducties zullen wij
dan een kans maken op een betrekking.
Ik ben o.m. werkzaam geweest als colpor
teur, verzekeringsagent, kweeker, schilder,
rugby- en tennistrainer, bridgelccraar, enz.
Pak van alles aan!" prachtig, ik heb het
eenige jaren achter elkaar gedaan! 't Is mis
schien heel flink, maar ik heb het idee, dat
ik op m'n veertigste jaar nog een „nul" zal
zijn, die de helft van zijn tijd geen werk
heeft. Je moet een heel groot optimist zijn
om je daar gelukkig moe tc voelen. Dan
steek ik mijn optimisme liever in een poging
om het land te bereiken, waarvoor ik opge
leid ben en reeds gewerkt heb: Ncder-
andsch-Indië.
Onze route gaat over België, Frankrijk cn
Zwitserland naar Zuid-Italië. Van daar zul
len we trachten over te steken naar Smyrna
ia Griekenland als werkend passagier op
een of andere boot. Hierdoor loopen we den
Balkan cn het grootste deel van Turkije
mis, die in dezen tijd \an liet jaar zeer veel
moeilijkheden zouden ople\eren.
Van Smyrna gaat dc route langs Aleppo,
aarna we Irak via de nieuwe oliepijplei
ding zullen trachten te bereiken. Verder
langs de Perzische Golf, door Britsch Voor-
en Achter-Indië naar Nederlandsch Oost-
Indic.
We zullen geregeld artikelen zenden aan
Hollandschc bladen en hier cn daar werken
om zoodoende in ons onderhoud tc kunnen
oorzien.
Reiden hebben hun uitrusting grootendeéle
cadeau gekregen van menschen. die met hun
plannen sympathiseeren. Tot die uitrusting
beboeren een paar waterdichte slaapzakken;
et kleedivgvraagstuk is zeer eenvoudig ge-
houd ii. Beiden liop^n onderweg Genoeg te
ordienen om zoo nu en dan iets te vernieu
wen. Lukt dit niet, dan zullen zij vriendelij
ke menschen, die hun op dit onderdeel van
hun plan belangeloos tcgenmoet willen ko
men allerminst kwaad aankijken!
Uiteenzettingen van den minister
van landbouw Darré
Naar aanleiding van het afgesloten Ne-
dcrlandscb-Duitsche verdrag beeft dr.- Win
ter die namens den Duitschcn minister van
landbouw, Darré, een deel der onderhan
delingen heeft meegemaakt, het volgende
bericht aan de Nederlandsche landbouwpers
ter plaatsing aangeboden:
liet Duitsch-Nederlandschc verdrag i3 in
wezen de eerste uitwerking van de agra
rische wetgeving van rijkskanselier Hitier
en zijn minister Darrc. Deze wetgeving is
hetgeen in het buitenland nog maar wei
nig bekend is de basis voor de geheele
nationaal-socialislischc rcconstructicpoli-
tick in Duitschlancl. Men is cr daarbij van
uitgegaan, dat het landbouwbedrijf geen
oeconomisch beroep meer mag zijn, met
het. doel om een vermogen te verdienen,
doch den beoefenaars \un dit bedrijf als
leden van een stand, dc zekerheid moet
verschaffen voor een bestaan. Hiervan uit
gaande is men nu in Duitschland onder na-
tionaal-socialistiscli regiem ertoe overge
gaan om den boer aan zijn erf te binden
en dc gezondmaking van den boerenstand
tot uitgangspunt van liet Duitsche recon
structieplan te maken Het Rcicherhofs-
gesetz sluit het. uit dat de Duitsche boe
renstand opnieuw onder de schuld komt,
terwijl door de aancensluitingswet tot dc
z.g Reichsnahrstand de mogelijkheid is ge
schapen, een stabiele graanprijs en een
marktregeling voor dc landbouwproducten
in Duitschland tc maken (welke regelingen
intusschcn niets te maken hebben met een
„Plan-Wirtschaft").
De belangen van den landbouw
cn van de industrie.
Onder deze omstandigheden is ons dc
mogelijkheid geboden betgeen "voor dit
handelsverdrag van bijzonder groot belang
is geweest om tweeërlei (e bereiken:
le. aan de Duitsche industrie een bete
ren afzet m het buitenland cn Duitschland
to bezorgen
2e. precies te overzien, wat de- agrarische
landen bns nog kunnen lijveren. i
De Duitsche regeering, evenals dc leider
van den Duitschcn boerenstand, is zich bij
de verdiagsönderhandolingen steeds ervan
bewust geweest, dat een vreedzame ont
wikkeling van Europa bij dc huidige we
reldcrisis, Wclko haar onze meening ook
een crisis van bot economisch systeem ge
weest is, alleen dan mogelijk is, indien wij
Duitschers. ook voor de noodwendigheden
van den boerenstand van een nabuurslaat
als Nederland, in verregaande mate begrip
hebben.
Dat hot Duitsche „Bauerntum" bij de af
sluiting van dit verdrag tot groote conces
sies, welke zware offers /voor lien bctcekc-
non, bereid geweest is, komt. wijl het zich
bewust is van den moeilijken toestand,
waarin dc crisis in het bizondcr den Neder-
landschen boer gebracht heeft, voorts dat
het de oude trqditie vail dè Nederlandsche
boeren erkent en ten slotte, omdat, het in
ziet, dat de economische ontwikkeling in de
toekomst cn wel in het bizonder wegens
dc uitwerking van de crisis in Azië de Duit
sche en de Nederlandsche boeren in een
gemeenschappelijk lot samenvoegt, hoewel
daarbij erkend moet worden, dat ook de
Nederlandsche boeren en dc Nederlandsche
regeenng bereid geweest zijn met de
eischen van liet Duitsche economische le
ven, zoowel van de industrie als van den
landbouw, rekening te houden.
De sfeer van vertrouwen en het op moei
lijke punten toch weer direct aan den dag
tredend wederzijdse!) begrijpen, vooral op
het punt der boercnbelangen, maar ook op
dc andere gebieden van het economisch
leven der beide landen, heeft het mogelijk
gemaakt, dat er in korten tijd een verdrag
tot stand gekomen is, dat naar ik hoop, een
kcerpuni zal zijn in do economische betrek-
MINISTER DARRÉ.
kingen van het Duitsche cn het Nederland
sche volk. Daarmede hebben deze beide vol
ken liet. restccrcndc deel van Europa een
weg gewezen, om langs vrcedzamen weg
uit de hangende moeilijkheden tc raken.
Bizondcr veel stel ik me voor van de door
dit verdrag in het leven geroepen Duitsch-
Nederlandschc commissies, hetgeen, bijzon
der op het terrein der bocrenbelangen, in
den loop van den tijd tot zeer nauwe econo
mische betrekkingen tusschen dc beide lan
den zal voeren.
Wij staan zonder eenigen tijfel in Euro
pa aan bet begin van een nieuwe econo
mische orde. Wanneer nu de Nederlandsche
en de Duitsche boeren, beiden als in den
bodem geworteld volkselement, noodzake
lijkerwijze in zeer bijzondere mate eikaars
nooden begrijpen en voor een vreedzame
ontwikkeling van het Europeesche leven om
dezelfde redenen elkaar bijzonder de hand
reiken en zich tot een blijvende samenwer
king zetten, dan zullen ongetwijfeld de eco
nomisch moeilijkheden van het oogenblik
het beste overwonnen kunnen worden.
Op deze plaats wil ik gaarne den leider
van de Nederlandsche delegatie dr. Hirsch-
feld dank brengen voor het begrip dat deze
voor den Duitschen boerenstand getoond
heeft en zeer bijzonder wil ik vermelden,
de belangstelling welke dr. Postliuma voor
dc nauwe en veelbelovende samenwerking
tusschen de Duitsche en Nederlandsche
boeren cn tuinders getoond heeft en ik hoop
d.at; deze zijn waardevolle ervaringen bij
den aanvang van het werk der gemengde
Dtrilsch-Nederjandsche Commissie ter be
schikking zal willen stellen.
Naar mijn meening is dit verdrag slechts
ceh hegin, waarvan de uitbouw zoowel voor
de betrekkingen tusschen Duitschland cn
Nederland als voor de economische betrek
kingen in Europa den weg zal wijzen.
„WILT HEDEN NU TREDEN".
Niet zuiver in de nationaal*
socialistische leer?
De Saksische kerkrcgcering heeft, zooals
dc „Berliner Bürsen Courier" meldt, het
volgende bekend gemaakt.
„De woorden van het Nederlandsche dank
gebed (bedoeld wordt liet prachtige „Wilt
heden nu treden voor God den Hecre"
Red. U.D.), dat reeds lang door den on-
ohristelijken geest, dien het ademde, aan
stoot gaf, wordt met den dag weerzinwek
kender als liet geestesproduct van een
Joodsch dichter De ,Ersatz'-teksten, die
hier en daar zijn opgedoken, bevredigen
echter nog niet ten volle. Daarom is het ge-
wenscht, dat er een nieuwe tekst worde ge
vonden, die geschikt is om algemeen in ge
bruik tc worden genomen. Verzocht wordt,
mededeeling over reeds voorhanden zijnde
betere teksten of nieuwe plannen en ont
werpen in te zenden bij het landsbestuur
der Evangelisch Luthersche kerk."
^eTfkdzctcuulscheTöridfmsta
I DOOS 20 CT-TUBE 35 EN 60 CT.
p-
,5%V
„Kiji. Mies, er staat een sneeuwman in dien tuin."
MOch kom toch mee, Mary, Je bent gewoon manziek
(Humorist)
