AMERSFOORT SCH DAGBLAD
DUITSCHLAND WIJST CONTROLE NIET AF
Successen der Russische politiek
FRANKRIJKS ANTWOORD AAN DUITSCHLAND
HET FRANSCHE STANDPUNT
GEKRITISEERD
Zaterdag 30 December 1933
32 e Jaargang No. 154
HET EISCHT SLECHTS EEN
DEFENSIEF LEGER
Uiteenzettingen van Von Neurath
Erkenning door Ame
rika van groot gewicht
Uitvoerige rede van
Molotof
VIJFDE BLAD
MINISTER-PRESIDENT
DOECA VERMOORD
TEGEN DE BLAUWHEIDEN
PONCET INGELICHT OVER
DE AIDE-MÉMOIRE
Voor handhaving van het
Volkenbondshandvest
„DUITSCHE VOORSTELLEN
EEN BASiS VOOR ONDER
HANDELINGEN"
'Andere staten zullen echter over
eenkomstige verplichtingen op
zich moeten nemen
Berlijn, 29 December (V.D.). Tegen
Kerstmis heeft baron v. Neurath den Ber
lijnschen correspondent van New York Ti-
mos een onderhoud toegestaan, dat thans
in dit blad is verschenen.
Hierin verklaart do rijksminister o.m.:
De ontwapeningsconferentie is onbe
kwaam gebleken een oplossing van het ont
•wapeningsprobleem tot stand te brengen en
de moreel en juridisch gemotiveerde aan
spraak van Duitschland op rechtsgelijkheid
en gelijke veiligheid te verwezenlijken. Bo
vendien heeft het volkomen versagen van
den Volkenbond in de Ontwapeningskwes-
tio definitief tot klaarheid gebracht, dat
deze voor zakelijke en rechtvaardige rege
ling van moeilijke kwesties, welke van in
vloed zijn op den wereldvrede in het ge
heel niet geschikt is.
Deze erkenning heeft ons genoopt de ont
wapeningsconferentie en den Volkenbond
le verlaten. De Duitsche houding betcekent
voor de andere stalen de opwekking ein
delijk op grond van de politieke realiteiten
haar beslissingen to nemen.
In haar oprechten wil tot vrede wenscht
de Duitsche regeering evenals te voren te
komen tot een overeenstemming met de
andere 6taten in zake de ontwapenings
kwestie. De hoop, dat thans een overeen
stemming op de basis van een werkelijke
hcwapcningsvcrmindcring der zwaarbewa
pende staten zal kunnen tot stand komen,
heeft zij evenwel opgegeven. Onze eisch van
algemeene ontwapening blijft bestaan, doch
we moeten helaas vaststellen, dat hij in den
tegenwoordigen tijd niet te verwerkelij
ken is.
De ondervindingen der laatste acht ja
ren hebben al te duidelijk getoond, dat de
zwaargewapendo staten, in het bizonder
Frankrijk, niet van wille zijn, werkelijk te
ontwapenen. Het is te betreuren, dat thans
het feit van den tot nu toe bestaan hebben-
do wil niet te ontwapenen tot uitgangspunt
is genomen voor de verdere onderhandelin
gen.
De wcn6chen, welke wij onder deze om
standigheden moeten in acht nemen zijn
buitengewoon gematigd. Zij hebben ten
doel Duitschland een minimum van defen
sieve militaire veiligheid te geven, waar
van het met het oog op de geweldige wa
peningen van zijn buurstaten niet kan af
zien. Hierover worden diplomatieke bespre
kingen gevoerd. Wij voeren dezo directe
onderhandelingen in den geest van be
reidheid tot overeenstemming en van op
rechten wil tot vrede. Wanneer onze part
ners bij de onderhandelingen zich door
dcnzelfdcn geest laten leiden, is te hopen,
dat een overeenstemming tot stand kornt.
Aan de aanspraak van Duitschland op ge
lijk recht en gelijke veiligheid zal evenwel
do Duitscbo regecring met alle energie en
onbuigzaamheid vasthouden, welko haar
het bewustzijn verleent, een goede en recht
vaardige zi 'c le behartigen en den vast
beslotenheid van bet Duitsche Volk achter
zich hebben.
De thans aan den gang zijnde onderhan
delingen worden langs diplomatieken weg
gevoerd, waarbij het natuurlijk de plicht
der betrokkenen is, niet eenzijdig bepaalde
punten der onderhandeling openbaar te ma
ken. Ik moet derhalve thans reeds met het
oog op de andere bij de besprekingen be
trokken regceringen een reserve in acht
nemen nopens de bizonderheden der Duit
sche wenschen. Ik kan evenwel zeggen, dat
Duitschland slechts een defensief leger
cischt op zoodanige 6terkte, dat geen sprake
kan zijn van een bedreiging der andere
staten.
Wat de S.A. en S.S. betreft, hier gaat het
om een zuiver politieke organisatio die
steeds een interne taak heeft te vervullen
en die voor oorlogsdoeleinden noch zijn ge
oefend noch uitgerust.
De Zl/i millioen leden van S.A. en S.S.,
die van alle leeftijden van 18 tot 70 jaar
zijn, zijn bestemd voor de binnenlandse!»
politieke afweer van het marxistisch bols
jewistische gevaar in Duitschland en als
zoodanig onmisbaar.
Zooal6 Rijkskanselier Hitler herhaalde
lijk in zijn redevoeringen heeft verklaard,
weigert Duitschland niet, het nict-militaira
karakter der S.A. en S.S. ingeval van het
tot 6tand komen van een overeenkomst
over wapeningskwesties te onderwerpen
aan een internationale controle, mits alle
6taten overeenkomstige verplichtingen op
zich nemen, Duitschland is bereid zich een
internationale controle te onderwerpen,
mits deze controle voor alle staten geldt
VON NEURATH.
De nadruk wordt gelegd op
de vredelievendheid der
sovjetunie
Moskou, 28 Dec. (V.D.) Op de ne.leu ge
opende zitting von het oentra'e executieve
comité der sovjetunie heeft de voor/.iter
van den raad van volkscommissarissen,
Molotof, een rede gehouden over de bul-
tenlandschc politiek en den economischen
toestand der sovjet-republiek. T.a.v. de bui
lcnlandsche politiek zeide hij:
,,Ifet grootste succes der buitenlandsohe
politiek is in dit jaar geweest het herstel
der diplomatieke betrekkingen met de Ver-
cenigde Staten. Verder heeft in bet mid-
in"QX van onze belangstelling nog altijd
^istiging ven den algemeenen vrede
\i, hoewel de voorteekenen voor het
a- en -an nieuwe imperialistische oor-
l :ich steeds meer opstapelen.
r.tc ontwapeningsconferentie te Genève
Russische delegatie den stoot gc-
vTn tot de onderteekening van het pact
inzake dc definitie van den aanvaller.
Overeenkomsten zijn gesloten met Polen,
Estland, Letland, Litciuen, Roemenië, Tsje-
cho-Slownkije, Turkije, Pcrzic en Afghani
stan. In de betrekkingen tot de afzonder
lijke staten heeft de sovjet-regeering 6teeds
vastgehouden aan de beproefde beginselen
van haar vredes-politiek en van practische
samenwerking. Bewijzen daarvoor zijn dc
opbouw van de betrekkingen met Turkije
en de gunstig© ontwikkeling van dc samen
werking met Frankrijk.
Dc betrekkingen met Engeland zijn in dit
jaar tijdelijk slecht geweest. Om begrijpe
lijke redenen heeft dc regeering geen ge
noegen kunnen nemen met liet uitoefenen
van pressie door het buitenland op haar
binnenlandsche politiek. Thans worden op
normale basis met Lvngeland ondcrhandc-
lin'gen gevoerd over liet tot stand komen
van een handelsverdrag.
Onze betrekkingen tot Duitschland heb
ben in den internationalen toestand altijd
een bijzondere rol gespeeld. De sovjet-re-
geering blijft trouw aan haar beginselen
van bescherming van den algemeenen vre
de en de onafhankelijkheid van het land.
Harerzijds heeft zij 'geen reden tot veran
dering van haar politiek jegens Duitsch
land Van de zijde der Duitsche regeeringen
zijn echter in de laatste jaren pogingen on
dernomen ter herziening van de verhouding
tot Rusland. Het is niet moeilijk dat waar
te nemen. Eén ding is voor ons duidelijk:
wij blijven trouw aan dc principes van al
gemeenen vrede en bevordering der econo
mische betrekkingen. Slechts in het door
zetten van deze beginselen zien wij de mo
gelijkheid van een politieke en economische
samenwerking tusschen Duitschland cn
Rusland, een samenwerking in "het belang
der beide landen en in dat van den alge
meenen vrede.
Ecnige Japansche bladen, alsmede ecnigc
Japansohc autoriteiten verspreiden geruch
ten over militaire voorbereidingen van
Rusland, gericht tegen Japan. Dat alles ge
schiedt natuurlijk slechts, om het opstoken
van de eigen agenten tegen Rusland te ver
bullen. Wij mogen onze oogen niet gesloten
houden voor het gevaar van een aanval.
Maar ook dan is het onze taaK voort te
gaan met onze politiek van vrede in het
Verre Oosten cn verbetering van onze be
trekkingen tot Japan. Tegelijkertijd echter
moeten wij op een mogelijken overval voor
bereid zijn."
Tenslotte sprak Molotof nog over het uit
treden van Japan en Duitschland uit den
Volkenbond, de onderteekening van het
vriendschapsverdrag met Italic, waarna hij
nogmaals den nadruk legde op de vrede
lievendheid van de sovjet-republiek.
Op een station door vier
revolverschoten ge
troffen
Boekarest, 2!) December (V.D.) Minis
ter-president Doeca is Vrijdagavond om 1U
uur 20 Oost Eur. Tijd (dus 8 uur 40 A T.) op
het station Sinaja het slachtoffer gewor
den van een aanslag. Toen hij van een lang
durige audiëntie bij koning Carol in den
trein wilde stappen, om naar Boekarest te
rug te kceren. werd hij door een studenl
door vier scholen in het hoofd geraakt II ij
was op slag dood Zijn metgezel, rle a fee
vaardigde dr. Costincsoe, werd gewond De
dader werd direct gearresteerd
DOECA.
Boedapest, 29 December (V.D.), De
Donaupost meldt omtrent den moord op
den Rocmeenscbcn minister-president na
der uit Boekarest, dat de aanslag door drie
mannen is gepleegd. Het blad verklaart
dat de daders waarschijnlijk leden zijn van
dc IJzeren Garde, de fascistische organisa
tie, welke onlangs bij decreet van den mi
nister-president is ontbonden.
Nader meldt men ons:
De dader van de aanslag op Doeca is ge
bleken lid to zijn van de IJzeren Garde en
zijn daad le hebben verricht naar aanlei
ding van het verbod van deze organisatie
Na den aanslag ontstond op hóf station een
paniek, doch men wist den dader te arres
toeren. Uit het afgenomen verboor bleek,
dat hij tot zijn daad was aangezet, doch bij
weigerde zijn lastgever te noemen.
Do moord heeft in het gelieele land groo
te opwinding veroorzaakt, temeer daar de
evolgen voor de binnen- zoowel als voor
de builcnlandsche politiek niet te overzien
zijn.
Tegenover het buitenland was Doeca de
verdediger van een vriendschappelijke hou
ding tegenover Frankrijk, in de binnenland
sclie politiek trad hij op tegen het radica-
isme van links cn rechts
De minister-president stamde uit een oude
Bojarenfamilie en studeerde rechten in Pa
rijs. Op 28-jarige leeftijd werd hij afgevaar
digde van de liberale partij en vier jaren
later was hij minister. Tijdens den wereld
oorlog trad hij niet op den voorgrond.
De koning heeft den minister van onder
wijs bij zich ontboden en hem met de loo-
pende zaken belast.
Door den' dood van Doeca heeft de libe
rale partij een groot verlies geleden, want
Doeca was onbetwist dc leider. Men acht
het niet onmogelijk dat zeer scherpe maat
regelen ten aanzien van dc binnenlandsche
polilick zullen worden genomen. Men.
spreekt er zelfs over. dat de militaire dic
tatuur zal worden afgekondigd. In elk ge
val zullen strenge maatregelen tegen de
rechts-radicalcn worden toegepast.
In de ^uitenlandschc politiek verwacht
men geen verandering.
Na den aanslag op het station wierp
een medeplichtige een handgranaat, waar
door de oud-burgemeester van Boekarest
Constinescoe werd gewond.
Cronin voor het militaire
gerechtshof
Dublin, 28 Dcc. (V.D.) De blauvvhcm-
dcncommandant Cronin stond heden te
recht voor het militaire gerechtshof, be
schuldigd van het uiten van opstandige
taal en het lidmaatschap van een verboden
organisatie. Cronin betoogde, dat hij niet
schuldig was. Hij verklaarde, dat hij in
zijn cel was mishandeld, toen hem zijn
blauwe hemd werd uitgetrokken. Hij her
haalde overigcins, dat het optreden der
blauwherndcn niet onwettig was. De zitting
werd verdaagd tot Vrijdag.
HET WATER VAN TWEE RIVIEREN
VERGIFTIGD.
P a r ij s, 29 December. (V.D.) Het water
der beide rivieren Lys cn Bourre in Noord-
Frankrijk is door onbekende daders ver
giftigd. Vrijdag heeft men duizenden vis-
schen dood op bet water zien drijven. Het
onderzoek, dat de politie heeft ingesteld,
is tot nu toe vergecfsch gebleven.
llymans wil helpen een bewapenings
wedloop te verhinderen
P a r ij s, 28 Dec. (V. D De Franschc am
bassadeur te Berlijn Frangois Poncet is
hedenmorgen te Parijs aangekomen. Hij
werd reeds in den loop van den middag ont
vangen door den minister van buitenland
sclie zaken Paul Boncour, die Jiem op de
hoogte stelde van de plannen der Fransche
lugeering. Hij gaf hem alle gewenschtc me-
dedeelingen aangaande dc door den minis
terraad van Woensdag opgestelde aide-mé-
moire. die thans aan de Quai d'Orsay wordt
uitgewerkt.
Frangois Poncet zal waarschijnlijk over
enkele dagen naar Berlijn tcrugkoeren.
Men verwacht in Fransche politieke krin
gen, dat zijn onderhoud met Hitier pas na
Nieuwjaar zal plaats vinden en dat hij pas
bij deze gelegenheid den rijkskanselier de
aide-mémoire zal overhandigen
De Fransche minister van builcnlandsche
zaken heeft. Donderdag in den loop van den
dag nog ontvangen den Poolschen ambassa
deur, den ambassadeur der sovjetunie en
den nieuwen ambassadeur der Vcrccnigde
Staten te Moskou, Bullitt.
Ministerpresident Chautemps heeft Don
derdagochtend den Belgischen cn Griek-
schcn minister van builcnlandsche zaken
ontvangen.
Het onderhoud, dat Paul Boncour met
Frangóis Poncet heeft gehad, heeft langer
dan een uur geduurd, Poncet zal einde der
weck naar Berlijn terugkecren om deel te
nemen aan de Nieuwjaarsreceptie bij den
rijkspresiSent. Men gelooft, dat hij pas op
1 of 5 Januari in verbinding zal treden met
Hitier om de Fransche aidc-méroire te over
handigen.
P a r ij s, 28 Dcc. (V. D.) De Belgische mi
nister van buitcnlandschc zaken, llymans,
heeft tegenover persvertegenwoordigers ver
klaard:
Wij hebben ons in liet bizonder bezig ge
houden rnet liet onlwapeningsproblecm. Dc
voornaamste zorg van België is geweest een
bewapeningswedloop te verhinderen, welks
gevolgen gevaarlijk zouden zijn. Geheel af
gezien van het feit, dat hierdoor liet her
stel van 't vertrouwen onmogelijk wordt ge
maakt, zou het ieder uitzicht op een weder
opleving der economische activiteit belem
meren cn zou het tot een nieuwen cn nog
ernstiger brand leiden dan in 1914 het geval
is geweest
Engeland en Italië zijn waarschijnlijk
even als Frankrijk cn België bereid een
dergelijk gevaar af te wenden. De ontwape
ningsconferentie is op ernstige moeilijkhe
den gestuit. België heeft niet direct deel ge
nomen aan de diplomatieke gcdachtcnwis-
seling, maar het is loyaal over alles inge
licht. België is één van dc landen, die het
meest zijn blootgesteld aan het gevaar van
den oorlog. Voor de verdediging van zijn
gebied heeft het opnieuw zware offers op
zich genomen. Daarom is de oplossing van
het probleem voor België van liet grootste
belang
FRANQOIS PONCET.
Dc organisatie van Genève is zeker niet
van onveranderlijk karakter. Zooals alle
werk van mcnschenhand moet ook deze or
ganisatie zich ontwikkelen en naar betere
werkmethoden zoeken, maar dc beginselen
van het Volkcnbondspact moeten gehand
haafd blijven. Dit pact erkent de verant
woordelijkheid en de bijzondere rol der
groote mogendheden, maar het zou ontoe
laatbaar zijn te tornen uan dc juridische ge
lijkheid der staten. De Volkenbond is het
eenige orgaan van internationale samen
werking.
Minister llymans sprak verder over de
zuiver Fransche kwesties, o.a. het economi
sche probleem, dat hij met den Franschen
minister van handel had bestudeerd. Hij
sprak de hoop uit, dat België in het nieuwe
Fransche contingcntecringsstelsel preferent
zal worden behandeld. Besprekingen daar
over zullen nog deze week beginnen, aldus
minister llymans.
Parijs, 28 Dec. (V. D.) Het verluidt, dat
de Fransche minister van buitcnlandschc
zaken, Paul Boncour, tijdens zijn bespre
king met den Russischen ambassadeur tc
Parijs dezen in kennis heeft gesteld van de
besluiten van den Franschen ministerraad
inzake dc ontwapcningsproblcmcn. Hij
heeft hem in groote trekken den inhoud
van de aide-mémoire voor do rijksrcgccring
medegedeeld.
Herhaalde pleidooien voor een direct
contact tusschen Parijs en
Berlijn
De Daily Telegraph wijdt opnieuw ecu
scherp hoofdartikel aan dc Fransche poli
tick tegenover Duitschland. Wanneer he
weerd wordt, dat het Fransche antwoord
neerkomt op eon weigering tot voortzetting
der Duitsch-Fransche besprekingen, dan
aclit liet blad dit uiterst onwaarschijnlijk
Engelands standpunt, dat dc Duitsche voor
stellen belangrijk genoeg zijn om diepgaand
te woorden onderzocht, is zoowel te Brussel
als te Parijs ter kennis van dc regeeringen
aldaar gebracht. Dc Belgische regeering is
het met de Engclschc eens, dat men de
feiten in liet gezicht moet durven zien cn
dat men slechts dc keus heeft tusschen een
geregelde aanpassing der bewapeningen,
zooals Hitler \oorstelt of ongcrcgeldcn be
wapeningswedstrijd. Te Brussel acht men
ook een hervatting der ontwapeningsonder
handelingen, zonder eerst de Duitsch-Fran
sche meeningsvcrsehillen uit den weg t*
hebben geruimd, doelloos. Het zou zeer
merkwaardig zijn. wanneer liet Franschf
kabinet tegenover dezen toestand zou heb
ben besloten dc Fransch-Duitsche bespre
kingen niet verder voort te zetten. Het F*
veel waarschijnlijker, dat het Fransche ant
woord, zooals ook uit een goed ingelicht»-
bron wordt medegedeeld, dc deur voor ver
dere onderhandelingen openlaat, wat men
dan ook op de Duitsche voorstellen te zeg
gen moge hebben. Wanneer men zoovee)
ophef maakt van den Franschen eisch, dal
alles binnen het kader van den Volkenbond
moet blijven, dan dient men zelf daar even
eens voor te zorgen. Wanneer dc Fransche
regeering than9 geen betockenis wil hech
ten aan de zeer belangrijke Duitsche con
cessie op liet gebied van een periodieke,
automatische bcwapeningscontrole. dan
dient er aan herinnerd to worden, dat het
voorstel daartoe is uitgegaan van de Fran
sche regeering, die het buitengewoon be
langrijk achtte. Het aangeboden non ares
siepact zou het verdrag van Locarno niet
verzwakken, doch het moreel versterken
omdat dc rijksregeering voor de eersto maal
de belofte van een algemeene vredespoli
tiek wil geven. Haar voorstellen moeten in
onderdeelen nog uitgewerkt worden cn men
dient te weten welke mate van bewapening
liet rijk wenscht. Het Fransche antwoord
moge misschien niet bepaald zeer gunstig
zijn. doch men zou een kostbare gelegen
heid verloren laten gaan, wanneer men niet
probeerde dc voortzetting der onderhande
lingen mogelijk te maken, waarvan zooveel
afhangt.
Do Volonté schrijft in een artikel, dat het
zekerste middel, om tot definitieve overeen
stemming met Duitschland to komen, de
bespreking onder vier oogen is. Dc rijks
kanselier heeft in een geest van oprechte
mcnschclijkhcid de spanning uit den weg
willen ruimen, die sedert eeuwen twee
groote volken van elkaar scheidden. Wan
neer Frankrijk zijn instemming onmiddel
lijk had uitgesproken, zou Hitler zeker be
reid zijn geweest onmiddellijk do grond
slagen voor een goede overeenstemming te
leggen cn do publieke opinie der gehecle
wereld zou dit begroet hebben. Helaas
heeft men echter den ongeluksprofeten, di
plomaten, ambtenaren en wapenleveran-
eiers tijd gelaten om een streep door deze
rekening te halen. Thans probeert men
Hitler in elk geval naar Genève terug to
brengen, doch ziet daarbij over het hoofd,
dat men daarbij het eergevoel van den
ander kwetst. Doch ook juridisch be
schouwd. is het nadcelig elk direct contact
met den leider te ontwijken. De rijkskanse
lier heeft Frankrijk voorstellen gedaan, die
verre van een ultimatief karakter dragen.
Op de voorstellen zelf heeft het blad nog
al wat aan te merken, docli niettemin is
het van meening. dat zij een basis voor
onderhandelingen hadden kunnen vormen,
in welk geval Frankrijk zelf met voorstel
len had kunnen komen. Nadat de Fransche
•cgeering een tegen-voorstel had ingediend,
was zij echter in het defengief gedrongen,
zoodat men zich afvroeg, welke stelling het
vooraecligt was. Wanneer men beweert, dat
Engeland achter Frankrijk zal gaan staan,
omdat dc Fransche regcering het door bei
de mogendheden te Genève verdedigde plan
in groote trekken weer in haar voorstel
heeft opgenomen, dan dient daartcgenove-
le worden vastgesteld, dat Macdonald zijn
rol van bemiddelaar zal blijven vasthouden
en weldra Frankrijk weer tot matiging zal
adviseeren. Ook Italië zal weer ingrijpen.
Het blad vreest, dat Frankrijk dan onder
druk der beide mogendheden concessies
zal moeten doen, die het uit eigen initia
tief niet wcnschte te doen.
