DE EEMLANDEU
L. J. LUYCX ZOON
4000
Licht op
Donderdag 4 Januari 1934 Uitgave: VALKHOFF Co. Bureau: Arnhemschepoortwal 2a
32 e Jaargang No. 157
MIJNRAMP IN TSJECHO-
SLOWAKIJE
Geweldige steekvlam
uit de schacht
TAXI TAXI
TELEFOON
1210 1211
liet MEEST VERTROUWD
en GOEDKOOPSTE
adres voor TAXI'S
LOUIS DAVIDS
EXEMPLAREN
FRANKRIJKS STANDPUNT
INZAKE ONTWAPENING
4 uur 28 min.
BRAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
KAMP 41
AMER SFOGRTSQi DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS pel 3 maiadeo voot Amersfoort 2.10. per maand 0.75. per
*- week (met ara.lli veriekerlng tegen ongelukken) f 0.171/,
Binnenland franco per poat per 3 maanden t J.-. Afionderll|ke nummert I 0.0J.
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 51J
PRIJS OER ADVERTENTIEN ««go. f I.OS met inbegrip van een bemjsoummaf
elke regel meer f 0.25. Llefdadlghelds-advertentito vcordt
helft van den prljo. Kleine Advertentlén „KEITJES" bij vooruitbetaling 1—5 regelt
50 cent, elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen f I.—. Bewijsnummer extra f 0.05
Gespannen toestand in België.
Het kabinet-De Broqueville in
gevaar.
Dc Belgische premier, De Broquevillc,
heeft gisteren teil paleizc vari gedachten
gewisseld met koning Albert. Voor dit on
derhoud bestond cén bizonderc aanleiding:
iu België toch heeft zicli een kabinetscrisis
ontwikkeld, die zoodanig is verscherpt, dat
liet in beginsel niet uitgesloten moet wor
den geacht, dat het ministerie, misschien
vandaag reeds, van het tooneel verdwijnt
Wat is er aan dc hand? Een tijdje ge
leden is een besluit genomen, hierop neer
komende, dat ambtenaren, wien na den
oorlog hun congé werd gegeven, omdat zij
>varcn betrokken bij activistische) acties,
weer in dienst konden worden genomen
Juist deze kwestie van de rehabilitatie der
afgezette ambtenaren heeft in den boezem
van het kabinet gevaarlijke spanningen
doen ontstaan. Feitelijk is liet conflict, het
welk thans is gerezen, het gevolg van
meeningsverschillen tusschen dc liberale
ministers, die op het genomen besluit wil
len terugkomen, of althans het effect er
van aanmerkelijk verzwakken, en de
katholieke kabinetsleden, die van oordeel
zijn, dat aan het besluit, hetwelk liét her
stel in hun functies van naar huis gestuur
de staatsambtenaren behelst, stipt de hand
moet worden gehouden, temeer, jiaar de
liberale ministers cr zich in den beginne
eveneens volkomen mee hadden verecnigd,
zoodat zij feitelijk thans hun woord heb
ben gebroken. In elk geval vindt vandaag
een zeer belangrijke ministerraad plaats,
van welks beslujton het zal afhangen, of
dc rcgcering-De Broquevillc aan het be
wind blijft of niet.
Voorspellingen zijn uit den aard der zaak
zeer gewaagd, maar over het algemeen
overheersebt het pessimisme; dc toestand
wordt vooral kritiek geacht, omdat aan den
eenen kant de Vlaamsche ministers zoo
nadrukkelijk mogelijk vasthouden aan het
eor- en rechtsherstel der ambtenaren, ter
wijl aan don anderen kant inzonderheid
Devêze, wien dc portefeuille, van nationale
verdediging in liet Belgische kabinêt is toe-
bedeehl, zich vcFzct tegen dc rehabilitatie
aliiio Wei teres dei* bedoeldo ambte
naren.
De ministerraad van lieden nu zal nog
Cens do zaak van do wederindlcnstneming
der enkèle tientallen gewezen activistische
ambtenaren uitvoerig behandelen en bij
dezo gelegenheid zal wellicht een poging
worden gedaan om tot een vergelijk te ko
men. Er is reeds sprake van de aange
legenheid nog eens ter beoordeeling voor
te leggen aan andere instanties, opdat de
juridischo zijde van dc kwestie nogmaals
nauwkeurig kan worden nagegaan en de
desbetreffende dossiers opnieuw geraad
pleegd. Maar reeds nu 6chijnt cr onecnig-
heid te zijn gerezen over de vraag wie van
een zoodanige enquêtecommissie als lid
deel zullen uitmaken.
In elk geval krijgt men den indruk, dat
bij het twistpunt, dat thans de regeering-
De Broquevillc het leven kan kosten, de
nationaliteitcnkwestie geen onbelangrijke
rol speelt, al dient aan den anderen kant
te worden opgemerkt, dat onder degenen,
die gerehabiliteerd zouden worden, zich
ook enkele Waalschc activisten bevinden,
'/.oodat do wederindienstncming der ontsla
gen ambtenaren niet louter zou neerkomen
op een vriendelijkheid tegenover liet
Vlaamscheclement in den nationaliteiten-
staat België.
.Met spanning wacht iedereen onderLus-
sqhen de ontwikkeling van het geschil in
den boezem der regeering af: zal De
Broquevillc zijn ontslag indienen, zal hij
zijn vage lijf weten te redden? liet ochtend
blad zal ongetwijfeld elke nieuwsgierigheid
bevredigen.
TER BESCHERMING TEGEN
GASAANVALLEN.
Sydney, 2 Jan. (V.D.) In verband met
den gespannen toestand in den Stillen
Oceaan heeft de Australische regeering be
sloten in alle grootcre steden maatregelen
tegen cvcntueele gasaanvallen te nemen.
Do waarnemende minister van defensip
Francis verklaarde in liet parlement, dut
naast den bouw van gaszekcrc onderstan
den en gaskamers zal worden zorg gedra
gen voor de opleiding van politie, brand
weer en ambulancepersoneel. Bovendien
zal de aanmaak van gasmaskers in Austra
lië zelf bevorderd worden.
Op voorstel van één der afgevaardigden
werd tevens besloten voorlichtende brochu
res over de in geval van een gasaanval te
nemen maatregelen to doen drukken en
kosteloos ónder de bevolking te doen ver
spreiden.
KOSTBARE VAN DIJCK VERBRAND.
Londen, 3 Jan. (V.D.) Bij een brand in
het huis van den kunstverzamelaar John
Glccsom te Ottawa werd het schilderij
„Koor van Engelen" van Anton van Dljck
vernield. De waarde van het kunstwerk
wordt geschat op 150.000 dollar, doch het
verlies van dat kostbare doek kan niet in
geld worden uitgedrukt.
Aleer dan honderd mijnwerkers
ingesloten
Plaag, 3 Jan. (V. D.) Op de mijn „Nel
son 111", gelegen in het kolengebied van
Brüx in het noordelijk deel van Bohcmen,
heeft hedenmiddag een zeer ernstige ont
ploffing plaats gcliad. Het was omstreeks
17 uur, dat men tot ver in den omtrek een
hevige explosie hoorde, terwijl een rcusacli
tige steekvlam als een zuil boven de
schacht uitkwam. De explosie was zoo
hevig, dat alle ruiten in de omgeving, tot
op 3 K.M. afstand, zijn gesprongen. Behalve
de schacht zijn ook liet directiegebouw, als
mede du sortccrinrichlingen totaal vernield.
Op het moment van dc ontploffing bevond
zich de middagplocg, bestaande uit 120 tot
150 arbeiders, in de mijn. Allen zijn van de
buitenwereld afgesloten.
Dc reddingswerkzaamheden zijn onmid
dellijk aangexangen, militairen, gendarme
rie en brandvveurlicden waren direct ter
plaatse om hulp tc bieden. Er zal een hulp
schacht moeten worden gemaakt om bij de
ingesloten mijnwerkers te komen. Tot nu
toe zijn drie dooden geborgen.
Dc oorzaak van dc ontploffing moet ge
weten worden aan mijngas, dat zich ter
plaatse verzameld had.
160 mijnwerkers ingesloten.
De ontploffingen in de brandende mijn
Nelson III hebben zich voortgeplant over
alle drie de afdcclingcn der mijn. die onder
don grond met elkaar verbonden zijn. Alle
afdeelingen hebben slechts twee uitgangen,
die door do laatste explosies bijna geheel
versperd zijn. Het reddingswerk wordt bo
vendien bemoeilijkt door het voortdurende
ontwijken van brandende en vergiftige gas
sen. Daardoor heeft men na de eerste drie
ook geen andere lijken meer kunnen ber
gen..
Volgens dc laatste berichten zijn in het
geheel 1(30 mijnwerkers ingesloten.
Het lot der ingeslotenen nog
onzeker.
Men meldt ons nog: Door de mijnexplo
sie werd het stadje Ossegg als door een
aardbeving geschokt. Een geweldige steek
vlam schoot uit de mijnschacht omhoog met
het gevolg, dat in een oogwenk alle om
ringende gebouwen in dichte rookwolken
gehuld waren. De lift werd door dc kracht
der ontploffing omhoog geslingerd en bleef
boven hangen. Git de puincn van het lift-
cbouw werden een doode en een gewonde
geborgen.
Dc ingeslotenen bevinden zich op een
diepte van ruim 3U0 M. Nog steeds is niets
bekend over hun lot. De telefoonverbin
dingen van de mijn zijn vernield. Het is
vier mijnwerkers gelukt te vluchten naar
een naburig inijncomplcx, vanwaar zij
langs ladders naar buiten konden komen.
Zij waren door het inademen van mijngas
hevig ongesteld en dermate uitgeput, dat zij
geen medcdcelingcn konden verstrekken.
Langs denzelfdcn weg, waarlangs deze vier
mannen gered zijn, is een reddingsafdee
ling de mijn ingegaan. Men weet nog niets
omtrent hetgeen zij hebben kunnen doen.
Rondom de mijn staan dc familieleden
der ingesloten mijnwerkers opeengepakt.
Uit geheel N.W. Bohcmen zijn reddings
wagens en brandwccrafdeelingcn gealar
meerd.
Omtrent de oorzaak van het gebeurde
tast men voorloopig nog in het duister.
Bru.v, 3 Jan. (V.D,). Naar thans defini
tief vaststaat, bevonden zicli op het moment
van dc ramp 140 man personeel, waaronder
9 opzichters, onder den grond. Gelijk reeds
gemeld, zijn vier mijnwerkers, naar hekend
is geworden, gedood, twee arbeiders wer
den in het liftgebouw gedood en konden
hedenavond om 8 uur worden geborgen;
vier mijnwerkers wisten zichzelf in veilig
heid te brengen. Verder is nog oen doodc
geborgen, die onder de puinen van de lift
schacht lag. Er zijn dus nog steeds 132 man
ingesloten, omtrent wier lot men in grootc
ongerustheid verkeert. Wat dc oorzaak van
de catastrophe betreft, daarover bestaan
nog slechts vermoedens. Het is mogelijk,
dat het dynamictdepot ontploft, is, dat on
dergebracht is aan den anderen kant van
de liftschacht. Daar de geheele mijn na de
explosie met zware rookwolken gevuld was
HET SNOEIEN VAN KLEINE
SIERBOOMEN.
Nu de grond hard bevroren is kunnen
we in onze tuinen niet veel anders uit
richten dan snoeien. En omdat dit werk
niet zoo eenvoudig is mogen we daarover
in ons wekelijksch praatje nog wel eens
het een en ander zeggen. We zullen hier
alleen behandelen het snoeien van kleinere
Merboomen; die boomsoorten dus, welke in
kleinere tuinen kunnen worden aangeplant
Vele dezer boomsoorten worden vaak als
pyramidehecsters, soms ook als gewone
heesters, in onze tuinen aangeplant. Ze
worden jaarlijksch grooter cn gelijken ten
slotte meer op een boom dan op een
heester. Dit is oa.. het geval met Gouden
regen ol Laburnum, Sierappel of Malus,
Sierkers of Prunus serrulata, Mei doorn ol
Crataegus, Lijsterbes of Sorbus, Fluweel
boom of Rhus, Honingboom of Sophora,
Krentenboom of Amelanchier, en sommige
kleinere Eschdoornsoorten. IJct is noodig
deze hovt'gewasscn door een juisten snoei
geleidelijk in den boomvorm le doen over
gaan. De meeste dezer soorten vormen, in
dien wc niet ingrijpen, meerdere stammen,
cn om dit le voorkomen sparen we den
voor stamvorming meest geschikten hoofd
tak terwijl wc de andere zware hoofdtakken
zoodanig terug snoeien, dat evn losse,
breedpvramidale vorm ontslaat.. Jaarlijksch
wordt nu de kop zwaarder en worden de
zijtakken aan cn naast den stam meer
teruggesnoeid, totdat we in een tiidsverlooo
van cenige faren ons slamboor-oje krijgen
Denk er wel aan dat het bij deze snoei-
wijze nooit te doen is om het betrokken
exemplaar kort te knippen. Wc bepalen ons
steeds slechts tot het (crug brepgen van te
zware zijtakken, of uit den grond te voor
schijn komende hoofdtakken, welke den
groei van den eigenlijke stam le veel zou
den belemmeren. Nu moet men nooit irach
ten, op deze wijze een boom te kweeken
van een heester welke daarvoor niet ge
schikt is. Soorten als: Jasmijn, Rioez Deut-
zia, Sneeuwbal, Forsythia enz. leenen zich
daarvoor niet. Hebben we eenmaal stam
boompjes van de eerstgenoemde soorten
dan bepalen we ons bij het snoeien tot het
terugknippen, of soms ook geheel wegne
men, van takken die op een hinderlijke
wijze het evenwicht io de kroon dreigen te
verbreken. Houdt bij het snoeien goed re
keurig met den vorm van het exemplaar
waaraan ge bezig zijt. Ge zult zien dat het
cene boomoje belangrijk verschilt van het
andere, ook al is het van dezelfde soort
en leeftijd, en dus weer anders gesnoeid
moet worden. Waar een tak werkelijk hin
derlijk is brengen we dezen flink terug of
nemen we hem geheel weg. Overigens zijn
we zuinig met hel wegknippen van takken
SCHOUWBURG AMICITIA.
WOENSDAG 10 JANUARI 1934 8 UUR
NATIONAAL SCHLAGER CABARET
met FlENTJE DE LA' MAR
cn liet Ncdcrlandsch Stor ensemble.
Zie advertentie van aanstaande Zaterdag.
een beklemmende rook bemerkt cn getracht
naar dc liftkooi te komen. Toen zij echter
niet verder konden door den rook, waren
zij den anderen kant uitgegaan cn er in
geslaagd door den nooduitgang van schacht
7 naar boven to komen. In schacht 7 moest
vanmorgen tegen uur het reddingswerk
worden gestaakt, aangezien een zwarte mok
door de mijn trok. De mijn moest worden
gesloten.
zijn dc deskundigen zeer pessimistisch ge
stemd ten opzichte, van het resultaat van
het reddingswerk. Omstreeks negen uur
hedenavond is men er in geslaagd versche
lucht in dc mijn tc drijven, daar dc rook
en dampontwikkelihg omstrceds dien tijd
vrijwel geheel tot staan was gekomen. Om
streeks dien tijd is de eerste reddjngscolon
ne de mijn binnengegaan. Het reddingswerk
zelve zal waarschijnlijk slechts langzaam
van stapel loopen, aangezien men de mijn
op ladders moet binnenklimmen cn re
kening moet houden met instortingen e.d.
onder den grond. Men verwacht over én
kele uren het eerste bericht over liet lot
van dc ingeslotenen.
Vermoedelijk alle iugeslotenen
omgekomen.
Brüx, li Jan. (V.D.) Tot nog toe konden
uit de door oen hevige ontploffing geteis
terde mijn Nelson III 10 lijken worden ge
borgen. In totaal zijn 132 mijnwerkers in
gesloten. Klopte ekens worden van hen niet
meer gehoord. De vooruitzichten, dat men
de ingeslotenen levend zal kunnen redden,
zijn zeer gering, omdat de reusachtige
steekvlammen groote hitte veroorzaken.
Alle toegangen tot dc ongeluksmijn zijn
ingestort. Giftige gassen stijgen uit dc
schacht omhoog, tengevolge waarvan ver-
achillcndo leden der reddingsbrigade liet
bewustzijn verloren. De orde wordt gehand
haafd door ruim 100 gendarmes, die moeite
hebben dc vele honderden verwanten der
slachtoffers builen dc hekken van liet ter
rein der onderneming tc houden.
Mijnbrand oorzaak ven de ont
ploffing?
B r u x, 4 Jan. (V.D.) Omtrent de oorzaak
van dc ramp heeft men nog geen vermoe
den. Het kan zoowel een ontploffing van
brandbaar gas zijn geweest als een explosie
van het dynamiet-depót. Vaklieden verkla
ren, dat in de Nelsonmijn reed» sedert
cenige dagen een mijn brand woedde, die
men met dc grootste moeite, doch tever
geefs trachtte tegen tc gaan Dezen mijn-
brand acht men de vermoedelijke oorzaak
der ontploffing. De vier geredde arbeiders
hebben zich in zooverre hersteld, dat zij
hun eersten indruk van den brand konden
beschrijven Plotsoling hadden zij in de mijn
IDIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHÊ
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
BUITENLAND.
Mijnramp in Tsjecho-Slowakije.
(Eerste Blad, pag.
Frank rijks standpunt inzake ontwape-
ing. (Buiténïandsch Overzicht cn Tele
grammen) (Eerste Blad, pag. 1.)
Talarcscoc minister-president van Roe
menië.
(Eerste Blad, pag. 2).
BINNENLAND.
ll.M. dc Koningin cn R.ftfi. Prinses Ju
liana naar Zwitserland vertrokken.
(Tweede Blad, pag. 1).
Het algemeen programma van de Vara
cn de militairen.
(Tweede Blad, pag. 2).
Ir. Mussert spreekt te Amsterdam.
(Tweede Blad, pag. 2).
Nu de aide-memoire door
Poncet is overhandigd
„De deur niet gesloten"
Na dc overhandiging der Fransche nota
to Berlijn toont de Parijsche pers zich nog
steeds tamelijk gereserveerd.
Van de groote bladen wijdt alleen do
Petit Parisien een uitvoerig artikel aan de
zaak. De rijksregcei ing zal bij het vaststel
len van haar definitieve houding niet
kunnen zeggen, dat Frankrijk slechts een
tactische manoeuvre toepast, schrijft het
blad. De Fransche regc-ering heeft concrete
voorstellen gedaan, die een van dc tot nog
toe verkondigde Duitsche opvatting afwij
kend standpunt handheven Frankrijk is
namelijk van mcening, dat het streven naar
ontwapening niet tot mislukking gedoemd
De verschillende groote mogendheden,
die het memorandum hebben ontvangen,
hebben thans den plicht hun deel der ver
antwoordelijkheid tc dragen. Duitscliland
staat niet voor een gemeenschappelijk front,
dat het rijk een oplossing wil opdringen,
doch bevindt zich te midden van interna
tional onderhandelingen.
Dc Figaro schrijft dat de Fransche re
geering geen negatieve houding aanneemt
doch in haar nota toestemt in een bepaal
de verhooging der Duitsche strijdkrachten,
terwijl Frankrijk bereid is binnen een ze
ker kader le ontwapenen.
Dc socialistische Populaire eisolit onrnid-
dellijko publicatie van dc aide mémoire,
want men mag geen geheime diplomatie
voeren, doch de publieke opinie behoort tc
weten, hoe dc wil des volks wordt nage
komen en uitgevoerd.
Dc Temps schrijft: Frankrijk wil bewij
zen, dat men niet# onbeproefd mag laten,
voor men het bankroet uitspreekt van de
ontwapeningsconferentie. Het is foutief tc
beweren, dot het Fransche memorandum de
deur sluit voor iedere Duitsch-Franscho ge-
dachtenw isseling. Het wil integendeel gun
stiger perspectieven openen voor een nut
afwerpende onderhandeling. Wanneer
Duitschland door den vredeswil bezield is,
kan liet door Frankrijk aanbevolen experi
ment van een effectieve verlaging der na
tionale strijdkrachten niet afslaan. Wat dc
regccringen der overige mogendheden
aangaat, men zou haar beleedigen,
wanneer men slechts een oogenblik zou
aannemen, dat zij uit eigen beweging dc
ontwapeningszaak, dio zij onophoudelijk
hebben aanbevolen als onontbeerlijke bosis
voor iedere vredesorganisatie, in den steek
zouden kunnen laten, teneinde een bewa
peningswedloop aan te gaan.
Ilct Journal des Débats is het niet eens
met liet memorandum, daar bet van mce
ning is, dat tegenover een Duitsche herbe
wapening een ontwapening van Frankrijk
zou koinon te slaan. Wanneer men den
vrede wil handhaven, moet men anders te
werk gaan Men moet ophouden dc intimi
deer ingsmanocuvrcs' vnn Duitschland ge
makkelijk te nmken.
liet nao-socinlistischc blad Appel zou het
toejuichen, wanneer men in Berlijn dc ont
wapening op de basis van het Fransche
plan voor uitvoerbaar »zou honién en wan
neer in ieder geval alles in het werk zou
worden gesteld voor de hervatting der ont
wapeningsconferentie.
Notre Temps hoopt van Duitschland een
antwoord neg voor de hervatting van de
Geneefsche ontwapeningsvverkzaamheden.
Hoe eerder het entwócrd ontvangen wordt,
lioè beter.
Medegedeeld door het K. N. M. I. to Do
Bilt.
Hoogste barometerstand 7G9.1 te Rochc-
fort.
Laagste barometerstand 722.1 tc Sey-
disfjord.
Verwachting: Matige, tijdelijk wellicht
toenemende Zuidelijke tot Zuid-Westelijke
wind, betrokken tot zwaar bewolkt, later
wellicht opklarend, waarschijnlijk eenige
regen, lichte tot matige dooi.
Een diep minimum passeert ten Zuiden
van IJsland en veroorzaakt een warmen
storm uit het Zuid-Westen over dc Britsche
eilanden on Scandinavië. In het 1200 tot
1300 K.M. breede stormveld zijn do tempera
turen ver boven normaal, in Schotland 6
8° Celsius, in Lapland 13 tot 16° en zelfs
van de waarnemlngsplaatsen in het Poolge
bied wordt niet meer dan lichte vorst ge
meld. Strenge koude komt alleen voor ver
in het Oosten, waar Oostelijke wind dc
koude uit, dc binnenlanden van Rusland
naar dc Oostzeekust en Polen transporteert.
De Duitsche middelgebergten zijn nog alle
in een kouden mist gehuld. In Zwitserland
steken de toppen boven 2500 M. thans weer
boven het wolkendek, dat het geheele vaste
land bedekt, uit. In Schotland, Iexland en
langs de Noorsche kust vielen matige hoe
veelheden regen. Terugkeer van dc vorst in
dc eerste etmalen is thans zeer onwaar
schijnlijk geworden, zoodat nu op doorgaan
de dooi te rekenen valt.
RIJDT VEILIG!
Breng in bochten, weggebruikers
Geen collega's in den nood.
Bocht naar rechts moet altijd
kort zijn,
Bocht naar links sleeds ruim en
grootl
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
Vaste standplaats ter linkerzgde
van Hotel Monopole
LANGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
GROOTE BALANS UITVERKOOP
Mu koopen betekent veel besparen
