MARINUS' FAMILIE NIET INGELICHT
WACHT
Na den dood van v. d. Lubbe
DË EËMLANDÊÜ
CHRYSLER EN PLYMOUTH
JJ.MOLENAAR
Buitenlandse!!
Overzicht
Belangrijkste
Nieuws
Een bezoek aan
zijn familie
4000
Weerbericht
Licht
L. J. LUYCX ZGGH
Donderdag 11 Januari 1934
32 e Jaargang No. 163
INTERVIEW MET Mr.
DE J0NGH
AUTOMOBILISTE»
Amersfoort - Stationsplein
Tel. 1210-1211
EXEMPLAREN
4 uur 38 min.
3RAND MELDE MEN AAN
DE TELEFONISTE
TAXI TAXI
ook 's nachts geopend
1093 Tel. 1830
GARAGE NIC. BOVÉE
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
ABONNEMENTSPRIJS per 3 aacr.deo voor Amersfoort 2.10, per maand 0.75. per
gratis verzekering tegen ongelukken) f 0.171/»
Binnenland franco per pou pc- 3 maanden f3.-. Afzonderlijke nummers f 0.05.
POSTREKENING 47910 TELEFOON 1NTERC 51-
PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regels f 1.05 met inbegrip van eeo Dctvjsaurnmea
1 elke regel meer f0.25. Llefdadighelds-odvertcn-xa »0Cr da
helft van den prijs. Kleine Advertentlén „KEITJES" bij vooruitbcta3h« i—3 «agela
50 cent. elke regeJ meer 10 cent, driemaal plaatsen f 1.Bewijsnummer extra i 0.05
Scherpe kritiek op de onjuiste
procesverslagen in de
Duitsche pers
De terechtstelling afgekeurd
De familie van Marinus van der Lubbe,
die in de nabijheid van Leiden wooont, heeft
dc terechtstelling van Marinus eerst beden-
morgen te omstreeks half 11 vernomen,
toen een journalist zich lo baren huize
vervoegde. Ilct bericht van de terdoodbren
ging bereikte de familie dus wel op een
zeer onverwachte wijze De familie had
hierop ook hcelcmaal niet gerekend, vooral
daar nog verschillende pogingen werden
gedaan om gratie te verkrijgen en terwijl
ook de Nederlandfiche regeering nog offici
ccle stappen had ondernomen. De familie
had zeker verwacht, wanneer het vonnis
eventueel zou worden voltrokken, daarvan
to voren bericht te ontvangen. Zooals be
grijpelijk is, was dc familie door de ont
vangen medcdecling zeer ontdaan.
Naar aanleiding van dc terechtstelling
van Marinus van der Lubbe, dc tragische
figuur van het rijksdagbrandproces in
Duitschland, heeft ccn verslaggever van
het persbureau Vaz Dias een onderhoud
gehad met mr. G. T. J. de Jongh, oud-vice-
president cn oud-kinderrechter van dc ar
rondissementsrechtbank to Amsterdam
Naar men weet, heeft mr. De Jongh een
belangrijk deel van dit proces als toehoor
der bijgewoond. Op den grijzen rcchtöge
leerde, die toen d9 verslaggever in zijn 6tu
deervertrek werd toegelaten, nog onkundig
was van het feit der torechtstelling, maak
to do medcdecling daarvan een diepen in
druk.
Nu u mij echter op den man af vraagt
of dit droeve einde van Van der Lubbe een
verrassing voor mij is, aldus verklaarde
mr. de Jongh, moet ik daarop ontkennend
antwoorden. U dient in aanmerking te ne
men, dat de Duitsche pers over het verloop
van het proces geen juiste versla
gen beeft gepubliceerd.
Persoonlijk heb ik geconstateerd, dat
alles, wat in liet nadeel der verdachten
naar voren kwam, door dc Duitsche cou
rantcn werd onderstreept, terwijl van het
materiaal, dat hen zou kunnen ontlasten,
eenvoudigweg geen notitie werd genomen.
Dientengevolge heeft het Uuit6clie volk
waarschijnlijk dan ook niet anders verwacht
dan ccn veroordeeling van alle verdachten.
Gedurende dc zitting, welke ik persoonlijk
fceb meegemaakt, was ik bet meest be
vreesd voor het hoofd van Torgler, zijn
vrijspraak is dan ook voor hét Duitsche
volk een groote teleurstelling geweest
Voorbereid als het was op een dramatisch
slot, heeft het, om het aldus te zeggen, min
of meer voldoening gekregen door dc te
rechtstelling van Van der Lubbe
Van Marinus' faniilio tc 0eg6lgecst had
ik cenige kiekjes ontvangen met de be
doeling om, als het mij mocht gelukken, in
de gevangenis tot hem te worden toegela
ten, hem ook daarmee wat op to beuren.
Zondag 1.1. heb ik deze photo's op verzoek
der familie teruggezonden met een bcgclei
dend schrijven, waarin ik liaar te kennen
licb gegeven, dat zij er op voorbereid moest
zijn, dat het verzoek om verzachting van
straf wel geen resultaat zou hebben.
lloe is uw oordcel over de terechtstelling
zelf?
Ik keur deze, alduö mr. Dc Jongh, on
voorwaardelijk af en daarvoor heb ik goc
de gronden. In de eerste plaats is naar
mijn vaste overtuiging Marinus van der
Lubbe niet schuldig aan hoogverraad, doch
enkel aan brandstichting. Doch zelfs indien
hij zicli aan hoogverraad had schuldig ge
maakt, zou men hem niet ter dood mogen
brengen, omdat ten tijde, dat de brand is
gesticht, dc doodstraf op hoogverraad nog
niet van toepassing was. Ik weet echter
dat dc nationaal-socialistcri in Duitschland
Ic dien opzichte hun eigen weg gaan, ook al
weten zij, dat de geheele wereld het op dit
punt met hen niet eens is. Zelfs in den lijd
der Romeinen was een dergelijke reebtsplo
ging niet mogelijk.
Van der Lubbe een „abnormaal"
mensch.
Wat center voor mij ook van veel ge
wicht is, is het feit, dat Van der Lubbe 'ils
een abnormaal mensch moet worden be
schouwd, ook al zou het moeilijk zijn uit
te maken met welk mccBsch etiquet zijn
geestesgesteldheid zou dienen te worden
aangeduid. In elk beschaafd l\nd, aldus
besloot mr. de Jongh het onderhoud, geldt
abnormaliteit bij een delinquent als reden
tot verzachting van de straf.
De Hitlerianen houden daar echter geen
rekening mee en hebben ook hierdoor hun
rechtspraak een eeuw achteruit gezet.
De laatste uren van Van der
Lubbe. Hij volhardde in zijn
apathische houding.
Leipzig, 10 Jan. (V.D.). Omtrent de
laatste uren van Van der Lubbe wordt
medegedeeld, dat, toen van der Lubbe gis
teravond er van op de hoogte werd gesteld,
dat president von Hindenburg gratie had
eweigerd. hij dit bericht ontving op de
zelfde apathische wijze, welke men uit dc
rechtzaal van licm kende. IIij had geen
onkelen wcnscli en wenschte ook geen en
kelen bijstand.
Ook toen hij vanmorgen vroeg werd ge
wekt cn naar de binnenplaats gcicid, toon
de hij zich apathisch als altijd. Aanwezig
waren o.a de procureur-generaal dr. Wer
ner, ile president van den strafscnaat dr.
Büngcr, drie rechters van den senaat en
een vertegenwoordiger van den Pruisischcn
staat Zonder ecnig spoor van aandoening
luisterde van der Lubbo naar liet voorle
zen van het vonnis, waarna hij den beul
volgde, terwijl een geestelijke gebeden
zeide. Dc terechtstelling duurde een halve
minuut.
De Nederlandsche regeering
teleurgesteld.
Rij navraag to bevoegdcr plaatse verna
men wij, dal het. nan Van der Lubbe \ol-
trokken doodvmuis dc Nederlandsche re-
gcering, die alles gedaan heeft wat moge-
ijk was om dc straf veranderd te krijgen,
zeer heeft teleurgesteld.
Hot stoffelijk overschot staat
ter beschikking van Van der
Lubbe's familie.
Naar wij vernemen, heeft het rijksge
recht tc Leipzig aan onzen consul aldaar
medegedeeld, dat, indien de familie van
Van der Lubbe .prijs stelt op het stoffelijk
overschot van den terechtgestelde, dit te
harer beschikking zal worden gesteld.
Door tufischenkomst van de burgemees
ters dc- gemeenten, waar familie van Van
der Lubbe verblijf houdt, wordt deze mc-
dcdceling aan. haar overgebracht
SANEERING MIDDENSTANDS-
BEDRIJF.
Buitengewoon congres van den
R.-K. Middenstandsbond.
Tot behandeling van zijn in December ge
publiceerde program inzake ordening, sa-
necring cn bescherming van liet midden-
slandsbedrijf, houdt dc Ncdcrl. R.-K. Mid
denstandsbond een buitengewoon congres
op 0 Fcbr. a.s. in den Dierentuin tc Den
Haag.
Dr. COLIJN BUITENSLANDS.
Dr. Colijn is voornemens zich a.s. Zater
dag voor enkele dagen naar het buitenland
te begeven.
VALSCHE MUNTER VEROORDEELD.
Ilct gerechtshof te Den Haag liccft in
hooger beroep de 53-jarige bankwerker P.
N. K. veroordeeld tot 1 jaar gevangenis
straf met aftrek van 2 maanden voorarrest,
wegens het vervaardigen en uitgeven van
valsche Nederlandsche guldens.
alvorens tot aanschaffing
van een nieuwe wagen over
te gaan op de nieuwe
welke een totale ommekeer
op autogebied brengen,
zoowel in productie als prijs
Mussolini's voorstellen inzake
de ontwapening. Niet-aan-
valsverdragon voor den Bal
kan,
Volkomen nauwkeurige cn gedetailleerde
mededeclingcn omtrent hetgeen tusschen
den Engclscheri minister van builenland-
sche zaken, sir John Simon, cn liet hoofd
der Italiaanscho regeering, Mussolini, is
besproken tijdens het bezoek, dat eerstge
noemde onlangs aan Rome heeft gebracht,
zijn niet verstrekt, maar, wanneer men dc
Engelscho bladen raadpleegt, krijgt men
den indruk, dat Mussolini niet bepaald met
ccn nieuw ontwapeningsplan voor den dag
is gekomen. Wel schijnt, hij tc hebben aan
gegeven langs welke lijnen z.i. de Duitsch-
Fransche besprekingen met de meeste kans
op succes zouden kunnen worden voortge
zet cn in verband daarmee, schijnt hij een
compromis-oplossing aan dc band te héb
ben gedaan.
Mussolini schijnt in zijn gesprek met sir
John Simon in dc eerste plaats te hebben
voorgesteld den Duitschcn eisch, die betrek
king heeft op een grootcr leger, zij het met
cenige beperkingen, aan tc nemen, en ten
tweede Duitschland alleen defensieve wa
pens toe tc staan, gelijk trouwens ook werd
bepleit in de Lngelschc voorstellen van Mei
1933. Ten-derde zou Mussolini con lans heb
ben gebroken voor de afschaffing vande
demihtarisccriïïg der Duitsche Westgrcn
zen, op voorwaarde echter, dat Duitschland
daar geen versterkingen aanlegt, die voor
agressieve doeleinden zouden kunnen wor
den gebruikt.
Frankrijk van zijn kant zou zich moeten
verplichten op het vasteland geen gebruik
tc maken van kleurlingen-troepen cn on
middellijk een einde te maken aan de ver
vaardiging van aanvalswapens. De voor
handen agressieve wapens zouden na een
bepaalden tijd moeten worden vernietigd
Verder heeft Mussolini naar verklaard
wordt erop aangedrongen, dat de vier
groote mogendheden zich in beginsel ac
coord verklaren met een bewapeningscon-
trolc, die ccn internationaal karakter moet
dragen. Tenslotte zou de duce den verkoop
van wapens aan de kleinere staten verbo
den willen zien.
Ondertussclicn is liet nog een onuitge
maakte zaak. wanneer het bureau der ont
wapeningsconferentie, dat op grond van
ecu in October genomen voorloopig besluit
den &2sten Januari weer zou vergaderen,
inderdaad bijeen zal worden geroepen. Van
Eiigeische zijde schijnt men liet er op aan
tc sturen de bijeenkomst van t bureau uit
te stellen, teneinde dc Duitsch-Fransche be
sprekingen, waarvan men in Britsche krin
gen nog al succes verwacht, niet ongunstig
te beïnvloeden. Deze opvatting schijnt gis
teren eveneens tot uiting te zijn gekomen
in de zitting van de Engelscho kabinets-
commissie voor ontwapening, waar liet ge
voelen liccrschte, dat de directe besprekin
gen. die sinds eenigen tijd gaande zijn. liet
beste middel zijn om een dor neteligste
Kuropccsche aangelegenheden, de Fransch-
Duitsche verhouding, op bevredigende wijze
te regelen,
In dit verband wordt er oj) gewezen, dal,
wanneer sir John Simon op 15 Januari a.s.,
den dag, waarop de Volkcnbondsraad weer
bijeenkomt, niet tc Genèvc aanwezig is, dit
etfehiedt, omdat hij den dringenden, wensch
koestert met verschillende ministers van
buitehlandsche zaken in zoo nauw mogelijk
contact tc blijven, Tusschen Londen cn de
andere hoofdsteden, zoo wordl er aan toe
gevoegd, vindt thans een zeer levendige ge-
dachtenwisseling plaats. Bovendien wordt
liet zoo goed als zeker geacht, dut Boncour,
die dooi* dc Kamerdebatten over de puilen-
landsche politiek Ic Parijs wordt vastge
houden. niet voor de helft der volgende
week naar Genèvc zal kunnen reizen.
Er wordt voorts nog al belang gehecht
aan het onderhoud, dat sir John Simon he
den met Henderson, den voorzitter der ont
wapeningsconferentie. zal hebben. Wel-is-
waar. zoo wordt in een bericht uit Londen
opgemerkt, is Engeland bereid deel te ne
men aan de bureauzitting der ontwape
ningsconferentie op 22 Januari a.s., maar
uit verschillende overwegingen wordt het
wcnschelijk geacht deze zittingen tc verda
gen, daar men dc hoop koestert, dat legen
liet einde van Januari een grondslag zal
zijn gelegd voor ccn Fransch-Duitschc over
eenstemming.
Al deze feiten wijzen erop, dat er in Eu-
geland evenals elders in Europa ocjl
grööle politieke bedrijvigheid aan den dag
wordt gelegd. De besprekingen tc Londen
zullen dc Londensche berichtgever van
dc Küln. Ztg. vestigt hierop de aandacht
zicli eveneens bezig houden met den Bal
kan, sinds dc Griekschc minister van bui-
lenlandschc zaken. Maximos, Dinsdag in dc
Britsche hoofdstad is aangekomen.
Maximos, die twee maanden geleden met
Turkije een nicl-aanvateyerdrag heeft geslo
ten, dat de erkenning beteekent van de
grenzen tusschen Turkije en Griekenland,
vastgesteld in 't verdrag van Xeuilly, streeft
ernaar ook met de andere Balkanstalen
soortgelijke non-agressiepacten te sluiten.
Terwijl Roemenie en Jocgo-Sjaviè klaar
blijkclijk bereid zijn betrokken tc worden
bij dit systeem van niet-aanvalsverdragen
dat den geheelcn Balkan omvat, heeft Bul
garije tot dusver weinig tegemoetkomend
beid aan den dag gelegd, daar liet den
status quo niet wil erkennen. Het lijkt er
op, dat Maxiinos to Londen wil probeeren
dc Engcischc' regeering ertoe tc bewegen
Bulgarije dermate tc beïnvloeden, dat het
eveneens deelneemt aan het Balkanpact.
BUITENLAND.
Araoy bezet door do Nanking-vloot
(Eerste blad, pag. 2)«
Dc krantenoorlog in Duitschland.
(Eerste blad, pag. 2).
BINNENLAND.
To Vlaardlngen is een kraan gebroken,
Twee dooden.
(Tweede Blad, pag. 1.)
Do Postjager op Schiphol geland.
(Eerste Blad, pag. 2).
Do Pclikaanbemanning gehuldigd.
(Derde Blad, pag. 1)«
UIT DEN OMTREK.
Hilversum iu 1933.
(Tweede Blad, pag. 2).
STADSNIEUWS.
Cabaretavond van Louis Davids ill Ami-»
citiu. (Tweede Blad, pag. 3).
Lezing van Ds. II. dc Jonge voor dc Inter
nationale Verecniging Bellamy.
^Tweede Blad, pag. 3).
Vergadering van dc Broederschap van
Makelaars.
(Tweede Blad, pag. 3)*
Indrukken uit het Amsters
damsche Paleis van
Justitie
Onze correspondent tc Leiden meldt:
Wij hebben hedenavond een bezoek ge
bracht ten hui/.c van den heer Sjardijn, die
met een halfzuster van van der Lubbe ge
huwd is, die voogd en voogdes over hem
waren. Zooals men weet waren dc ouders
van Van der Lubbo uit de Ouderlijke
macht ontzet. Do lieer Sjardijn zelf was
kort tevoren vertrokken met een broer van
Van der Lubbo cn ccn halfbroer, die tc
Voorhout wonen en zoocvcn op bezoek wa
ren geweest. Wij troffen in do woonkamer
aan de vrouw van den heer Sjardijn cn
zijn drie kinderen alsmede een broer van
Van der Lubbe cn een halfbroer uit Dor
drecht. Het doel van ons bezoek was te
vernemen of er al iets officieel bekend was
van de vrijgeving door de Duitsche regce-
ring van het lijk van Van der Lubbe cn
de overbrenging daarvan naar on3 land.
Dc familie aarzelde oorspronkelijk iets
hierover mede te deelcn, doch tenslotte
deelde dc vrouw van den heer S. ons mede,
dat zij zich hedenmiddag met haar man
naar het departement van buitcnlandsche
zaken heeft begeven, waar zij ontvangen
werden door den secretaris-generaal. In
het onderhoud heeft deze namens den mi
nister de toezegging gedaan, dat deze volle
medewerking zou vcrleencn, dat het lijk
naar ons land zou kunnen worden ge
bracht.
Op onze vraag waar dan in dit geval dc
begrafenis zou plaats hebben kon men ons
nog geen definitieve mededceling ver
schaffen.
Wij vernamen evenwel van andere
bevoegde zijde, dat do teraardebestelling
vermoedelijk le Oegstgcest of tc Voorhout
zal plaats hebben.
Amsterdam. 10 Jan. „Van der Lubbe
is vanmorgen om half acht tc Leipzig te
rechtgesteld'; als een loopend vuurtje ver
spreidde zich deze tijding door de wandel
gangen van liet Paleis van Justitie aan de
Prinsengracht.
Hoc men ook politiek georiënteerd moge
zijn, toch schokt een dergelijke tijding, een
landgenoot betreffende, altijd.
Dit was ook dc indruk, dien wij opmerk
ten onder de talrijke leden van dc Amstcr-
damsclie balie, die in groepjes deze tijding
bespraken.
Het is wel merkwaardig, zoo zeide ccn
onzer bekende strafpleiters, dat een man,
afkomstig uit een land waar dc doodstraf
al sedert lang is afgeschaft cn waar men
over het algemeen afwijzend staat tegen de
herinvoering van deze onherroepelijke straf,
een der slachtoffers wordt van de weder
invoering in Duitschland. Dc rechtmatig
heid van de toepassing van de doodstraf op
Van der Lubbe, zoo vervolgde hij, is hoven-
dien volgens de geldende moderne rechts
principes zeer twijfelachtig.
In deze zaak komt wel sterk naar voren
de onherroepelijkheid van de straf, waar
onze landgenoot Van der Lubbe dc hoofd
getuige zou kunnen zijn geweest bij een
eventueel nader onderzoek. Hel staat n.l
vast deze meening hoorden wij van vel
schillende verdedigers dat Van der Lub
bc niet alleen den brand liccft gesticht. De
medewerking van dc vier verdachte com
munisten is in geen enkel opzicht bewezen
Wat zou nu logischer zijn, dan dat dc jus
titie al het mogelijke in liet werk stelde om
de werkelijke mededaders in handen te
krijgen cn te doen veroordcelen? Hierdoor
zou het aanzien van de Duitsche politie cn
justitie belangrijk stijgen. Voor een nieuw
proces is echter dc getuige van der Lubbe
onmisbaar.
Algemeen was men van oordcel, dat ons
bestaande strafstelsel voldoende waarbor
gen biedt, om misgrepen, als in liet proces
v. d. Lubbe zijn gebeurd, te voorkomen. Van
verschillende zijden hoorden wij veront
waardigde opmerkingen over dc geringe
aandacht, die de Duitsche rcgcering heeft
geschohken aan do interventie van dc Hol
landsche iicgcering inzake de tenuitvocrlcg
ging van het vonnis aan v. d. Lubbe. De
executie van het vonnis deed opnieuw weer
dc vraag rijzen, wat het lot zou zijn van
Diraitrof cn de Bulgaren, die hoewel
vrijgesproken nog steeds iu arrest zit
ten. Ook dit is in strijd met ons Ilollandsch
rechtsgevoel, het vonnis immers is in kracht
van gewijsde (hooger beroep is noch moge
lijk van dc zijde van het O.M., noch van den
kant der verdachten).
Zou een geval als dit in Nederland zijn
voorgekomen, dan zouden de verdachten
onmiddellijk in vrijheid zijn gesteld.
Door deze zaak werd bij de balie alge
meen het verlangen gevoeld, ons huidige
strafstelsel ten opzichte van dc fundamen-
tcelc instellingen, tc handhaven en in geen
geval over tc gaan lot herinvoering van dc
doodstraf.
IDIT BLAD HEEFT EEN DAGELIJ KSCHt
GECONTROLEERDE OPLAAG VAN
Medegedeeld door liet Kon. Ned. Met. Insti
tuut te de Bilt.
Hoogste barometerstand: 77 5.3 tc Wccncn.
Laagste barometerstand: 721.9 tc Reyk*
javik.
Verwachting: Matigo tot zwakke
Zuid-Oostelijke tot Zuid-Westelijke wind,
nevelig tot half bewolkt, weinig óf geen
neerslag, meest lichte vorst des nachts,
overdag temperatuur om het vriespunt.
Dc nieuwe depressie op den Oceaan, die
ten Zuiden van IJsland verscheen, is be
langrijk dieper dan dc vorige, zoodat ook
in het Westen van liet gebied een krachtige
ZuiibWcstelijke tot Zuidelijke wind waait,
welke op groote hoogte ook boven het
vorstgebicd van het vaste land wordt aan
getroffen.
De hooge druk, welke gisteren Midden-
Europa, het Oostzccgcbicd en Finland om-*
vatte, is aan den West- cn Noordkant afge
nomen. In Oost-Frankrijk en Zuid-Duitsch-
land, waar het drukverval nog gering is
hccrscht nog een nevelige toestand met
matige vorst. Op dc Britsche eilanden is
de temperatuur gemiddeld G si 7 gr. Celsius.
Aan dc Iersche kust bracht de nieuwe
depressie zwaren regen cn ook Kinn aan
dc Noorsche kust meldde 10 m.M. Op het
vaste land viel echter nagenoeg geen
neerslag.
RIJDT VEILIG.'
Steeds goed rijden en 'goed loopen
Is uitstekend. Bovendien
Is het zaak dat weggebruikers
Ook bedenken goed te „zien".
BUITEN-RITTEN 6 ct. per K.M.
6 a 7 pers. auto met chauffeur
KAMP 41
Vaste standplaats ter linkerzijde
van Hotel Monopcle
LAHGESTRAAT 49-51 TELEFOON 190
EFFEN WOLLEN STOFFEN
in alle kleuren 130 c.m. breed
98 ct., 1.36, 1.49 per Meter.